Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna

Od początku powstania Unii Europejskiej (UE) jej kluczowym celem było zmniejszanie gospodarczych i społecznych różnic między jej bardzo zróżnicowanymi regionami. Wykorzystuje się do tego politykę spójności. Traktat lizboński wprowadził trzeci wymiar: spójność terytorialną.

Polega ona na wykorzystaniu funduszy unijnych, by wspierać wszystkie państwa członkowskie UE i regiony UE w rozwoju gospodarczym i społecznym, a także by rozwiązywać określone problemy kategorii regionów, takich jak:

• regiony cierpiące na skutek poważnych i trwałych trudności naturalnych lub demograficznych (np. regiony o bardzo małej gęstości zaludnienia, regiony wyspiarskie, transgraniczne lub górskie);
• obszary odczuwające skutki ekologicznej i cyfrowej transformacji;
• obszary wiejskie.

Finansami wykorzystywanymi w celu zapewnienia spójności zasadniczo zarządza się we współpracy pomiędzy Komisją Europejską a władzami krajowymi lub regionalnymi. Środki takie koncentrują się na unijnych priorytetach i pochodzą głównie z następujących źródeł:

• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego;
• Europejski Fundusz Społeczny;
• Europejski Fundusz Spójności;
• Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.

Inne unijne fundusze wspierające spójność poprzez swe inwestycje:

• Europejski Fundusz Morski i Rybacki;
• Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich;
• Europejski Bank Inwestycyjny.

Art. 174–178 Traktatu o funkcjonowaniu UE stanowią prawne podstawy polityki spójności UE.

ZOBACZ TEŻ

• Europejski Komitet Regionów
• Instrument „Łącząc Europę”
• Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)
• Europejski Fundusz Społeczny (EFS)
• Państwa członkowskie
• Fundusze strukturalne i inwestycyjne
• Pomocniczość
• Sieci transeuropejskie (TEN)
• Wspólne zasady dotyczące unijnych funduszy (2021–2027) (streszczenie)
• Zestawienie informacji Parlamentu Europejskiego na temat spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej (Parlament Europejski)
• Rozwój regionalny i miejski w UE (Komisja Europejska)
• Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna (Europejski Komitet Regionów).