Bemonsterings- en analysemethoden voor de controle op het gehalte aan bepaalde verontreinigende stoffen in levensmiddelen

KERNPUNTEN

De zes verordeningen hebben betrekking op Verordening (EU) 2017/625 over agro-voedselketenwetgeving, met inbegrip van officiële controles en andere officiële activiteiten die zijn uitgevoerd om de toepassing van de wetgeving inzake levensmiddelen en diervoeders te waarborgen. Artikel 34 van Verordening (EU) 2017/625 bevat regels voor het gebruik van bemonsterings- en analysemethoden voor officiële controle en andere officiële activiteiten. Verordening (EU) 2017/625 strekte tot vervanging en intrekking van Verordening (EG) nr. 882/2004 in 2019.

In Verordening (EG) nr. 1882/2006 worden bemonsteringswijzen en analysemethoden vastgesteld voor de officiële controle op het nitraatgehalte in spinazie, sla, ijsbergsla, babyvoeding en bewerkte levensmiddelen op basis van granen voor zuigelingen en peuters.

In Verordening (EG) nr. 333/2007 worden bemonsteringswijzen en analysemethoden vastgesteld voor sporenelementen en verwerkingsverontreinigingen in levensmiddelen.

• Sporenelementen en verwerkingsverontreinigingen kunnen in levensmiddelen aanwezig zijn als gevolg van milieuverontreiniging of migratie uit verpakking, en kunnen tijdens de verwerking ook in de voedselketen terechtkomen, en zich in menselijk weefsel opstapelen.
• Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAH) zijn in levensmiddelen aanwezig als gevolg van milieuverontreiniging of migratie uit verpakking, en kunnen tijdens de verwerking ook in de voedselketen terechtkomen.
• Lood, arseen, cadmium, kwik en perchloraat zijn voornamelijk in levensmiddelen aanwezig als gevolg van milieuverontreiniging en industriële processen, maar kunnen ook via bepaalde soorten materialen die met levensmiddelen in contact komen, in levensmiddelen terechtkomen. Tin is in ingeblikt voedsel aanwezig door de migratie van tin uit het blik in het voedsel.
• 3-MCPD-vetzuuresters en glycidylvetzuuresters worden aangetroffen in geraffineerde plantaardige oliën en in levensmiddelen die deze oliën bevatten als gevolg van het raffinageproces van de oliën.
• Acrylamide wordt in koolhydraatrijk voedsel gevormd tijdens het bakken, braden, grillen, frituren en koken. Honing(a)pyreen en andere polycyclische aromatische koolwaterstoffen zijn het resultaat van de onvolledige verbranding van organische stoffen en komen voor in veel voedingsmiddelen, met name gerookt en gegrild vlees, vis en kaas.
• In Verordening (EU) 2023/915 worden de maximaal toelaatbare gehaltenvastgesteld.
• De bemonstering en analyse worden uitgevoerd met behulp van de criteria en methoden die zijn beschreven in de bijlage bij Verordening (EG) nr. 333/2007.
• Verordening (EG) nr. 333/2007 is verschillende keren gewijzigd:
  • door Verordening (EU) 2021/705 tot vaststelling van specifieke bemonsteringsmethoden voor voedingssupplementen, gedroogde specerijen en kruiden, gedroogde schimmels, algen of lichen;
  • door Verordening (EU) 2022/685 wat betreft de steekproefvereisten voor vis en landdieren;
  • door Verordening (EU) 2022/2418 tot actualisering van de bijlage overeenkomstig EU-referentielaboratoria’ Richtsnoer voor de schatting van de aantoonbaarheidsgrens en de bepaalbaarheidsgrens bij metingen op het gebied van contaminanten in diervoeders en levensmiddelen; en
  • door Verordening (EU) 2024/1045 betreffende bemonsteringswijzen en analysemethoden voor de controle op het nikkelgehalte in levensmiddelen en tot wijziging van bepaalde referenties.
• De Richtlijnen 2001/22/EG, 2004/16/EG en 2005/10/EG zijn ingetrokken en alle verwijzingen hiernaar hebben nu betrekking op Verordening (EG) nr. 333/2007.

In Verordening (EU) 2017/644 zijn bemonsterings- en analysemethoden vastgesteld voor de controle op het gehalte aan dioxinen en dioxineachtige polychloorbifenylen (PCB's) en niet-dioxineachtige PCB's in bepaalde levensmiddelen. Dioxinen en dioxineachtige verbindingen zijn persistente milieuverontreinigende stoffen, meestal kleine bijproducten van verbranding of industriële processen. PCB's werden gebruikt bij het maken van elektrische apparatuur, inkt, kleefmiddelen, vlamwerende middelen en verf. Ze zijn zeer persistent en zeer goed oplosbaar in vet, wat verklaart waarom pcb’s nog steeds aanwezig zijn en zich kunnen ophopen in dierlijk vet en in de gehele voedselketen.

• In bijlage II worden de bemonsteringsmethoden beschreven.
• In de bijlagen III en IV zijn de methoden en prestatiecriteria vastgelegd die van toepassing zijn op de voorbereiding en analyse van de monsters.

In Verordening (EU) 2022/1428 worden bemonsterings- en analysemethoden vastgesteld voor de controle op perfluoroalkylstoffen in levensmiddelen, zoals vis, vlees en slachtafval, waarvoor de maximumgehalten zijn vastgesteld in Verordening (EC) nr. 1881/2006, die is ingetrokken en vervangen door Verordening (EU) 2023/915.

Verordening (EU) 2023/2782 tot vaststelling van bemonsteringsprocedures en analysemethoden voor de controle op het mycotoxinegehalte in levensmiddelen Mycotoxinen zijn giftige stoffen die worden geproduceerd door schimmels die voedsel en diervoeder in alle stadia van de voedselvoorzieningsketen kunnen verontreinigen. Bepaalde mycotoxinen kunnen kankerverwekkend zijn voor lever en nieren. Wijzigingsverordening (EU) 2024/885 bevat een actualisering van de bemonsteringsmethoden voor de controle van de mycotoxineniveaus in gedroogde kruiden, kruidenthee (gedroogd product), thee (gedroogd product) en poederspecerijen gebruikt in voedingssupplementen. De verordening strekt tot intrekking van Verordening (EG) nr. 401/2006 met ingang van 1 april 2024, maar tot 1 januari 2029 blijven de specifieke vereisten voor confirmatieve, semi-kwantitatieve en kwalitatieve screeningmethoden als bedoeld in punt 4.3 van bijlage II bij Verordening (EG) nr. 401/2006 blijven van toepassing op methoden die vóór de inwerkingtreding van de nieuwe verordening zijn gevalideerd.

Verordening (EU) 2023/2783 strekken tot vaststelling van bemonsteringsprocedures en bieden criteria voor monstervoorbereiding en voor analysemethoden voor de controle op het gehalte aan plantentoxinen in levensmiddelen. Met deze verordening wordt met ingang van 1 april 2024 Verordening (EU) 2015/705 betreffende de officiële controle op het gehalte aan erucazuur in levensmiddelen ingetrokken.