Wymagania w zakresie bezpieczeństwa maszyn (2023)

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2023/1230 w sprawie maszyn oraz w sprawie uchylenia dyrektywy 2006/42/WE i dyrektywy 73/361/EWG

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• Ustanawia ono, na poziomie Unii Europejskiej (UE), przepisy dotyczące maszyn, produktów powiązanych* oraz maszyn nieukończonych w celu zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa pracownikom i obywatelom w UE.
• Zapewnia również, w zakresie objętym rozporządzeniem, swobodny przepływ zgodnych z wymogami maszyn, produktów powiązanych i maszyn nieukończonych w obrębie jednolitego rynku.
• Rozporządzenie zastępuje i uchyla dyrektywę 2006/42/WE ze skutkiem od 20 stycznia 2027 r.
• Akt ma postać rozporządzenia, aby zapewnić bardziej jednolitą interpretację kluczowych pojęć.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zakres

Rozporządzeniu podlegają maszyny i następujące produkty powiązane:

• wyposażenie wymienne;
• elementy bezpieczeństwa;
• osprzęt do podnoszenia;
• łańcuchy, liny i pasy;
• odłączalne urządzenia do mechanicznego przenoszenia napędu.

Powyższe produkty nazywa się dalej „maszynami lub produktami powiązanymi”.

Rozporządzenie dotyczy również maszyn nieukończonych.

Szereg produktów wyraźnie wyłącza się z zakresu stosowania rozporządzenia. Są to między innymi środki transportu lotniczego, wodnego oraz kolejowego, przy czym rozporządzenie nadal obowiązuje w przypadku maszyn montowanych na tych środkach transportu.

Obowiązki podmiotów gospodarczych

Rozporządzenie zawiera wykaz obowiązków nałożonych na producentów, importerów oraz dystrybutorów.

Zasadnicze wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa oraz domniemanie zgodności

• Wprowadzając do obrotu lub oddając do użytku maszyny lub produkty powiązane, które są objęte rozporządzeniem, producenci muszą zapewnić, że zostały one zaprojektowane i wytworzone zgodnie z zasadniczymi wymaganiami w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa określonymi w załączniku III do rozporządzenia.
• Wprowadzając do obrotu maszyny nieukończone, które są objęte rozporządzeniem, producenci muszą zapewnić, że zostały one zaprojektowane i wytworzone zgodnie z odpowiednimi zasadniczymi wymaganiami w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa określonymi w załączniku III do rozporządzenia.
• W przypadku dobrowolnego zastosowania norm zharmonizowanych (przywołanych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej) lub wspólnych specyfikacji (opublikowanych w Dzienniku Urzędowym) przewiduje się domniemanie zgodności z odpowiednimi zasadniczymi wymaganiami.
• Komisja Europejska może ustanawiać wspólne specyfikacje w drodze aktów wykonawczych, o ile spełnione są określone warunki.

Procedury oceny zgodności

• Rozporządzenie zezwala na zastosowanie procedury wewnętrznej kontroli produkcji („oceny własnej”) w celu wykazania zgodności z obowiązującymi zasadniczymi wymaganiami w przypadku większości produktów (z wyjątkiem produktów wymienionych w części A załącznika I).
• W szczególności w odniesieniu do produktów wymienionych w załączniku I należy stosować procedurę oceny zgodności z udziałem jednostki notyfikowanej; przy czym w przypadku produktów wymienionych w części B tego załącznika można zastosować procedurę wewnętrznej kontroli produkcji („oceny własnej”), jeśli produkty są projektowane i wytwarzane zgodnie z odpowiednimi normami zharmonizowanymi (przywołanymi w Dzienniku Urzędowym) lub odpowiednimi wspólnymi specyfikacjami (opublikowanymi w Dzienniku Urzędowym), o ile są one właściwe dla danej kategorii produktów i obejmują wszystkie odpowiednie zasadnicze wymagania.
• Po przeprowadzeniu oceny odpowiednich danych i informacji Komisja może przyjmować akty delegowane zmieniające wykaz kategorii w załączniku I.

Oznakowanie CE, unijna deklaracja zgodności, informacje dotyczące bezpieczeństwa oraz instrukcje: maszyny lub produkty powiązane

• W przypadku wykazania zgodności maszyn lub produktów powiązanych, które są objęte rozporządzeniem, z obowiązującymi wymaganiami producenci muszą sporządzić unijną deklarację zgodności i umieścić oznakowanie CE.
• Do wszystkich maszyn lub produktów powiązanych należy dołączać unijną deklarację zgodności i instrukcję obsługi (zawierającą również informacje dotyczące bezpieczeństwa). Unijną deklarację zgodności i instrukcję obsługi (zawierającą również informacje dotyczące bezpieczeństwa) można dostarczyć w postaci cyfrowej. Jeśli są one dostarczane w postaci cyfrowej, producent musi wywiązać się ze szczególnych obowiązków. W przypadku maszyn lub produktów powiązanych przeznaczonych do nieprofesjonalnych zastosowań informacje dotyczące bezpieczeństwa, które mają istotne znaczenie dla oddania maszyny lub produktu powiązanego do użytkowania i korzystania z nich w bezpieczny sposób, należy jednak dostarczyć w formie papierowej. Klienci mogą poprosić o bezpłatne dostarczenie instrukcji obsługi w formie papierowej.

Unijna deklaracja włączenia oraz instrukcja montażu: maszyny nieukończone

• W przypadku wykazania zgodności maszyn nieukończonych, które są objęte rozporządzeniem, z odpowiednimi zasadniczymi wymaganiami producenci sporządzają unijną deklarację włączenia.
• Unijną deklarację włączenia i instrukcję montażu, które mogą być dostarczane w postaci cyfrowej, należy dołączać do wszystkich maszyn nieukończonych objętych rozporządzeniem, niezależnie od ich typu. Jeśli są one dostarczane w postaci cyfrowej, producent musi wywiązać się ze szczególnych obowiązków. Osoba zajmująca się wbudowaniem maszyny nieukończonej będzie mogła poprosić o bezpłatne dostarczenie instrukcji montażu w formie papierowej.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie będzie miało zastosowanie od 20 stycznia 2027 r. Jednak poniższe artykuły będą stosowane od następujących dat:

• art. 26–42 od 20 stycznia 2024 r.;
• art. 50 ust. 1 od 20 października 2023 r.;
• art. 6 ust. 7 oraz art. 48 i 52 od 19 lipca 2023 r.;
• art. 6 ust. 2–6, 8 i 11, art. 47 oraz art. 53 ust. 3 od 20 lipca 2024 r.

KONTEKST

Oświadczenie Komisji z okazji przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1230 2023/C 227/08 PUB/2023/477 (Dz.U. C 227 z 29.6.2023, s. 11).

Więcej informacji:

• Maszyny (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1230 z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie maszyn oraz w sprawie uchylenia dyrektywy 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Rady 73/361/EWG (Dz.U. L 165 z 29.6.2023, s. 1–102).

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 2023/1230 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Oświadczenie Komisji z okazji przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1230 (2023/C 227/08) (Dz.U. C 227 z 29.6.2023, s. 11).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1020 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie nadzoru rynku i zgodności produktów oraz zmieniające dyrektywę 2004/42/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 765/2008 i (UE) nr 305/2011 (Dz.U. L 169 z 25.6.2019, s. 1–44).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług (Dz.U. L 151 z 7.6.2019, s. 70–115).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 30–47).

Zob. tekst skonsolidowany.

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie wspólnych ram dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, uchylająca decyzję Rady 93/465/EWG (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 82–128).

Ostatnia aktualizacja: 28.02.2024