Energie-efficiëntie (vanaf 2025)

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn (EU) 2023/1791 betreffende energie-efficiëntie

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

Deze richtlijn wijzigt de richtlijn van de Europese Unie (EU) betreffende energie-efficiëntie* waarin de energie-efficiëntiestreefcijfers voor 2030 van de EU worden bepaald en “energie-efficiëntie” wordt vastgelegd als een fundamenteel beginsel van het EU-energiebeleid.

KERNPUNTEN

EU-energie-efficiëntie

• Deze richtlijn herschikt de wetgeving inzake energie-efficiëntie van de EU, die:
  • was bedoeld om de energie-efficiëntie met 20 % te verbeteren in 2020 en met 32,5 % in 2030 (ten opzichte van de niveaus van 1990). Er was een verplichting in opgenomen voor alle EU-lidstaten om nationale energie-efficiëntiestreefcijfers in te stellen om dit te bereiken.
  • de energie-efficiëntie in de hele EU bevorderde door middel van gemeenschappelijke maatregelen voor elk stadium van de energieketen.
• Over het algemeen richten de EU-maatregelen op het gebied van energie-efficiëntie, met inbegrip van de maatregelen die verdergaan dan de richtlijn betreffende energie-efficiëntie, zich op beleidsterreinen die het grootste potentieel voor energiebesparingen bieden en waar een gemeenschappelijke aanpak in de verschillende lidstaten nodig is. Dit omvat wetgeving inzake:
  • industriële emissies, de overheidssector, de bouw en renovatie van gebouwen, de sectoren transport en energievoorziening, en ecologisch ontwerp en de invoering van een uniform energie-etiketteringssysteem.

De streefcijfers verhogen

• Als onderdeel van de Europese Green Deal en in overeenstemming met de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs heeft de Europese Commissie een klimaatdoelstellingsplan voorgesteld om de EU-doelstellingen inzake broeikasgasemissies te verhogen tot ten minste 55 % onder het niveau van 1990 in 2030.
• Deze richtlijn verhoogt de energie-efficiëntiedoelstellingen als onderdeel van deze bredere doelstelling.
• De doelstellingen van de richtlijn zijn gesteld als onderdeel van het REPowerEU-plan, dat erop gericht is de afhankelijkheid van de EU van de invoer van fossiele brandstoffen uit Rusland te verminderen.

Doelstellingen voor 2030, verplichtingen en mechanismen

• Met de richtlijn wordt het energie-efficiëntiestreefcijfer van de EU verhoogd, waarbij lidstaten gezamenlijk moeten zorgen voor een extra vermindering van het energieverbruik van 11,7 % in 2030 ten opzichte van prognoses uit 2020. Dit is gelijk aan de energie-efficiëntiedoelstellingen van respectievelijk -40,5 % en -38 % voor primair en finaal energieverbruik ten opzichte van het referentiescenario van 2007 dat voorheen werd gebruikt.
  • Het totale energieverbruik van de EU in 2030 mag niet meer bedragen dan 992,5 miljoen ton olie-equivalent voor primaire energie en 763 miljoen ton olie-equivalent voor finale energie.
• Om te helpen de streefcijfers te realiseren stellen de lidstaten indicatieve nationale bijdragen vast aan de hand van een combinatie van objectieve criteria die de nationale omstandigheden weerspiegelen.
• Als lidstaten achterblijven met hun nationale bijdragen, treedt een uitgebreid “mechanisme voor het opvullen van lacunes” in werking.
• De lidstaten moeten voor de gehele verplichtingsperiode 2021-2030 cumulatieve besparingen op het finaal energieverbruik realiseren, wat neerkomt op een nieuwe jaarlijkse besparing van ten minste:
  • 0,8 % van finaal energieverbruik in 2021-2023;
  • 1,3% in 2024-2025;
  • 1,5% in 2026-2027; en
  • 1,9% in 2028-2030.
• Er geldt een jaarlijks streefcijfer voor de vermindering van energieverbruik van 1,9% voor de overheidssector als geheel, en de jaarlijkse renovatieverplichting van 3% voor gebouwen wordt uitgebreid tot alle niveaus van het openbaar bestuur.

Energiearmoede

De richtlijn pakt ook de gevolgen van energiearmoede aan, met strengere eisen voor lidstaten om het bewustzijn over energie-efficiëntie te vergroten en informatie over energie-efficiëntie te verschaffen.

VANAF WANNEER TREDEN DE REGELS IN WERKING?

Met Richtlijn (EU) 2023/1791 is Richtlijn 2012/27/EU en de latere wijzigingen daarvan herzien en vervangen.

De nieuwe regels in Richtlijn (EU) 2023/1791 moeten voor 11 oktober 2025 zijn omgezet in nationale wetgeving, hoewel bepaalde artikelen in Artikel 39 een andere toepassingsdatum hebben.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• Energie-efficiëntie — streefcijfers, richtlijn en regels (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn (EU) 2023/1791 van het Europees Parlement en de Raad van 13 september 2023 betreffende energie-efficiëntie en tot wijziging van Verordening (EU) 2023/955 (herschikking) (PB L 231 van 20.9.2023, blz. 1-111).

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Een ambitieuzere klimaatdoelstelling voor Europa voor 2030: investeren in een klimaatneutrale toekomst voor ons allemaal (COM(2020) 562 final, 17.9.2020).

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — De Europese Green Deal (COM(2019) 640 final van 11.12.2019).

Verordening (EU) 2018/842 van het Europees Parlement en de Raad van 30 mei 2018 betreffende bindende jaarlijkse broeikasgasemissiereducties door de lidstaten van 2021 tot en met 2030 teneinde bij te dragen aan klimaatmaatregelen om aan de toezeggingen uit hoofde van de Overeenkomst van Parijs te voldoen, en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 525/2013 (PB L 156 van 19.6.2018, blz. 26-42).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EU) 2018/842 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Verordening (EU) 2017/1369 van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2017 tot vaststelling van een kader voor energie-etikettering en tot intrekking van Richtlijn 2010/30/EU (PB L 198 van 28.7.2017, blz. 1-23).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2010/75/EU van het Europees Parlement en de Raad van 24 november 2010 inzake industriële emissies (geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging) (herschikking) (PB L 334 van 17.12.2010, blz. 17-119).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2009/125/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 oktober 2009 betreffende de totstandbrenging van een kader voor het vaststellen van eisen inzake ecologisch ontwerp voor energiegerelateerde producten (herschikking) (PB L 285 van 31.10.2009, blz. 10-35).

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 21.03.2024