2.9.2011   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 258/6

1.

het feit dat eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren waarden zijn waarop de Europese Unie berust, zoals blijkt uit artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en met name uit artikel 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie;

2.

het feit dat de bestrijding van sociale uitsluiting, discriminatie en ongelijkheid een uitdrukkelijk streven van de Europese Unie is, zoals vermeld in, onder meer, artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en de artikelen 9 en 10 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie;

3.

het feit dat artikel 19 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie de Raad specifiek machtigt om passende maatregelen te nemen om discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afstamming, godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele gerichtheid te bestrijden; het feit dat de Raad deze bevoegdheden heeft uitgeoefend bij de aanneming van Richtlijn 2000/43/EG houdende toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht ras of etnische afstamming;

4.

de conclusies van het voorzitterschap van de Europese Raad (december 2007 (3) en juni 2008 (4)); de Raadsconclusies over de integratie van de Roma (december 2008 (5)); de Raadsconclusies over de integratie van de Roma en de daaraan gehechte gemeenschappelijke basisbeginselen inzake integratie van de Roma (juni 2009 (6)); de Raadsconclusies over betere integratie van de Roma (juni 2010 (7)); de conclusies van de Europese Raad waarin de Europa 2020-strategie is aangenomen (juni 2010 (8)) en de Raadsconclusies over het vijfde verslag over de economische, sociale en territoriale samenhang (februari 2011) (9);

5.

de resoluties van het Europees Parlement, over respectievelijk de situatie van Roma-vrouwen in de Europese Unie (juni 2006); de sociale situatie van de Roma en de verbetering van hun toegang tot de arbeidsmarkt in de EU (maart 2009); de situatie van de Roma in Europa (september 2010); en de EU-strategie voor de integratie van de Roma (maart 2011);

6.

de mededeling van de Commissie over de sociale en economische integratie van de Roma in Europa (10), en het begeleidende werkdocument van de diensten van de Commissie „Roma in Europa: de toepassing van de instrumenten en beleidsmaatregelen van de EU voor de integratie van de Roma: voortgangsverslag” (11);

7.

de Europese topbijeenkomsten over de Roma die op 16 september 2008 te Brussel en op 8 april 2010 te Córdoba hebben plaatsgevonden;

8.

het advies van het Comité van de Regio's over de sociale en economische integratie van de Roma in Europa (december 2010);

9.

Verordening (EU) nr. 437/2010 van het Europees Parlement en de Raad van 19 mei 2010 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1080/2006 betreffende het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling wat betreft de subsidiabiliteit van huisvestingsprojecten voor gemarginaliseerde gemeenschappen (12);

10.

ondanks inspanningen op nationaal, Europees en internationaal niveau om de integratie van Roma te verbeteren, hebben vele Roma nog steeds te kampen met grote armoede, verregaande sociale uitsluiting, belemmeringen bij het doen gelden van grondrechten, alsook discriminatie, hetgeen vaak leidt tot een beperkte toegang tot kwaliteitsonderwijs, -banen en -diensten, lage inkomensniveaus, ondermaatse woonomstandigheden, een slechte gezondheid en een kortere levensverwachting. Deze situatie heeft niet alleen gevolgen voor de Roma, maar heeft ook een economische prijs voor de samenleving als geheel, onder meer door de verspilling van menselijk kapitaal en het verlies van productiviteit;

11.

de omvang van de Roma-bevolking en de sociale en economische omstandigheden waarin deze verkeert, verschillen per lidstaat; nationale maatregelen met het oog op integratie van de Roma moeten daarom zijn toegesneden op de specifieke omstandigheden en behoeften ter plaatse, onder meer door het nemen of voortzetten van beleidsmaatregelen die in een breder verband op gemarginaliseerde en achtergestelde groepen, zoals de Roma, zijn gericht;

12.

de actieve betrokkenheid en participatie van de Roma zelf is essentieel voor de verbetering van hun leefomstandigheden en voor het bevorderen van hun integratie;

13.

de bescherming van de grondrechten, met name door bestrijding van discriminatie en segregatie, in overeenstemming met de bestaande EU-wetgeving en de internationale verplichtingen van de lidstaten, is essentieel voor de verbetering van de situatie van gemarginaliseerde gemeenschappen, waaronder de Roma;

14.

verbetering van de situatie van de Roma is niet alleen een dringende sociale prioriteit, maar kan ook de economische groei op de lange termijn versterken; succesvolle integratiemaatregelen zullen bijdragen tot de inspanningen van de lidstaten om de doelstellingen van de Europa 2020-strategie, met name de kerndoelen op de gebieden werkgelegenheid, onderwijs en sociale insluiting, te verwezenlijken;

15.

de lidstaten hebben de primaire bevoegdheid voor het uitwerken en uitvoeren van beleidsmaatregelen die gericht zijn op het bevorderen van de sociale en economische integratie van de Roma, en op EU-niveau genomen maatregelen moeten rekening houden met de verschillende nationale omstandigheden en het subsidiariteitsbeginsel eerbiedigen. Het bevorderen van de integratie van de Roma vormt een gezamenlijke zorg en een gezamenlijk belang van de lidstaten en de EU, en de samenwerking op Europees niveau levert een aanzienlijke meerwaarde waarde op en verbetert het concurrentievermogen, de productiviteit en de economische groei, alsook de sociale samenhang;

16.

de sociaal-economische aspecten, en voor zover relevant de territoriale aspecten, moeten als voornaamste basis voor het uitwerken van beleidsinstrumenten voor de integratie van de Roma op belangrijke gebieden zoals onderwijs, werkgelegenheid, huisvesting en gezondheidszorg dienen, overeenkomstig het gemeenschappelijke grondbeginsel „uitdrukkelijke maar niet-exclusieve gerichtheid” (13) en vanuit een mensenrechtenperspectief. Er kunnen echter ook specifieke maatregelen ter voorkoming of compensatie van met etnische afkomst verband houdende achterstanden worden genomen;

17.

bijzondere aandacht moet worden geschonken aan de belangen en problemen van Roma-vrouwen en -meisjes, die het gevaar van meervoudige discriminatie lopen, en in alle beleidsinstrumenten en maatregelen ter bevordering van de integratie van de Roma moet derhalve een genderperspectief worden gehanteerd;

18.

de overdracht van armoede en sociale uitsluiting van de ene generatie op de andere moet dringend een halt worden toegeroepen; tegen deze achtergrond moet de situatie van Roma-kinderen vanaf een zo jong mogelijke leeftijd worden verbeterd, zodat zij hun potentieel kunnen ontplooien. Onderwijs en opleiding, met bijzondere aandacht voor het genderperspectief, alsmede nauwe samenwerking met families spelen hierbij een cruciale rol;

19.

de mededeling van de Commissie over een EU-kader voor de nationale strategieën voor integratie van de Roma tot 2020 (14), waarin de lidstaten worden verzocht een geïntegreerde aanpak van de integratie van de Roma te hanteren of verder uit te werken en worden aangemoedigd haalbare nationale doelstellingen op de gebieden onderwijs, werkgelegenheid, gezondheidszorg en huisvesting te bepalen, alsook een toezichtmechanisme in te stellen en bestaande EU-fondsen toegankelijker te maken voor Roma-integratieprojecten in overeenstemming met de omvang en de sociale en economische situatie van de Roma-bevolking die op hun grondgebied woont en rekening houdend met de verschillende nationale omstandigheden;

20.

de sociale en economische situatie van de Roma te verbeteren door te streven naar een geïntegreerde aanpak op de gebieden onderwijs, werkgelegenheid, huisvesting en gezondheidszorg, waar van toepassing rekening houdend met de gemeenschappelijke grondbeginselen voor de integratie van de Roma, alsook door te zorgen voor gelijke toegang tot diensten van kwaliteit, en tevens een geïntegreerde aanpak te hanteren voor deze beleidsmaatregelen en zo goed mogelijk gebruik te maken van de beschikbare middelen en hulpbronnen;

21.

in overeenstemming met het beleid van de lidstaten doelen te bepalen op de gebieden onderwijs, werkgelegenheid, gezondheidszorg en huisvesting en deze te blijven nastreven met het oog op het dichten van de kloof tussen gemarginaliseerde Roma-gemeenschappen en de bevolking als geheel. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan de noodzaak voor concrete gelijke toegang te zorgen. De doelstellingen zouden kunnen worden toegespitst op de volgende prioritaire gebieden, met bijzondere aandacht voor het genderaspect:

22.

uiterlijk eind 2011 hun nationale strategieën voor integratie van de Roma of geïntegreerde pakketten beleidsmaatregelen in het kader van hun bredere beleid inzake sociale integratie op te stellen, te actualiseren of verder te ontwikkelen, rekening houdend met hun specifieke omstandigheden, alsmede de noodzaak van bevordering van de sociale en economische integratie van de Roma in aanmerking te nemen bij de uitwerking en uitvoering van en het toezicht op hun nationale hervormingsprogramma's in de context van de Europa 2020-strategie;

23.

op passende wijze toe te zien op of een beoordeling te verrichten van het effect van beleidsmaatregelen voor de integratie van de Roma of de in punt 22 genoemde geïntegreerde pakketten beleidsmaatregelen;

24.

er, waar van toepassing, voor te zorgen dat beschikbare EU-middelen worden gebruikt in overeenstemming met de nationale, regionale en lokale beleidslijnen voor de integratie van de Roma;

25.

de nodige maatregelen voor een betere toegang tot en een doeltreffend gebruik van EU-fondsen voor de sociale en economische integratie van de Roma in kaart te brengen en uit te voeren, waaronder bijvoorbeeld wijziging van operationele programma's, uitgebreider gebruik van technische bijstand en verbetering van de voorspelbaarheid van de financiering door de looptijd van projecten te verlengen en de besteding van de middelen te optimaliseren;

26.

in alle beleidsmaatregelen desegregatie te bevorderen en te voorkomen dat segregatie weer de kop opsteekt, teneinde dit probleem op de lange termijn te overwinnen;

27.

een nationaal contactpunt in te stellen of gebruik te maken van een reeds bestaand orgaan om te zorgen voor efficiënt toezicht op de uitvoering van de strategieën met het oog op de integratie van de Roma of van de in punt 22 bedoelde geïntegreerde pakketten beleidsmaatregelen, en de uitwisseling van goede praktijken en besprekingen over empirische werkwijzen op het gebied van integratiebeleid ten behoeve van de Roma te bevorderen;

28.

de actieve betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld van de Roma en alle andere belanghebbenden, ook op de regionale en de lokale niveaus, bij de beleidsmaatregelen ter bevordering van de integratie van de Roma te bevorderen;

29.

het werk van de Roma Task Force voort te zetten, teneinde de integratie van de Roma in de beleidsinstrumenten van de EU te integreren en de rol van de EU-fondsen bij de inspanningen ter bevordering van de integratie van de Roma in de EU en in het kader van het uitbreidingsbeleid te beoordelen, en aldus ook de uitwisseling van beste praktijken te stimuleren en bij te dragen tot de besprekingen over de toekomst van de financiële instrumenten van de EU en het doeltreffender gebruik daarvan;

30.

streng toezicht te houden op de uitvoering van Richtlijn 2000/43/EG van de Raad, die een krachtig instrument voor de bestrijding van discriminatie op grond van etnische afkomst vormt;

31.

een passende evaluatie te verrichten van de resultaten van beleidsmaatregelen van de lidstaten voor de integratie van Roma, overeenkomstig hun respectieve methoden en binnen het bestek van de bestaande coördinatiemechanismen zoals de open coördinatiemethode;

32.

te overwegen de bestrijding van segregatie en extreme armoede en de bevordering van gelijke kansen voor gemarginaliseerde gemeenschappen, waaronder de Roma, te integreren in alle relevante beleidsterreinen, ook in de context van de EU-fondsen, en daarbij uit te gaan van duidelijke en controleerbare criteria;

33.

ervoor te zorgen dat de diverse beschikbare EU-fondsen in de toekomst op meer geïntegreerde en flexibele wijze samenwerken en een passend kader bieden voor geïntegreerde langetermijnmaatregelen ter bevordering van de integratie van de Roma;

34.

de uitvoering en de doeltreffendheid te verbeteren van EU-fondsen die worden gebruikt ten behoeve van gemarginaliseerde en kansarme groepen, waaronder de Roma, met name door middel van de beoordeling van de resultaten;

35.

in voorkomend geval de voornaamste sociaal-economische factoren aan te wijzen die de territoriale concentratie van gemarginaliseerde en kansarme groepen, waaronder de Roma, kenmerken, teneinde deze gebieden in kaart te brengen en relevante beleidsmaatregelen te nemen om verbetering te brengen in de situatie;

36.

de samenwerking tussen de belanghebbenden te versterken teneinde de uitwisseling van beste praktijken en wederzijds leren met betrekking tot empirische beleidsmaatregelen en succesvolle methoden te vergemakkelijken, onder meer door de bestaande netwerken en initiatieven zoals het EU Roma-netwerk en de door de Commissie georganiseerde seminars op hoog niveau uit te breiden en te verbeteren;

37.

de rol van het Europees platform voor integratie van de Roma te versterken en aldus de uitwisseling van goede praktijken en besprekingen over nationale beleidsmaatregelen tussen de lidstaten en de samenwerking met het maatschappelijk middenveld te intensiveren; de rol van de Commissie bij de voorbereiding en het functioneren van het platform alsook bij het waarborgen van de continuïteit ervan te versterken; en ervoor te zorgen dat de resultaten ervan weerspiegeld worden in de beleidsontwikkelingen op EU- en nationaal niveau;

38.

gebruik te maken van de ervaring van internationale organisaties zoals de Raad van Europa (16) en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, alsook internationale initiatieven zoals het Decennium voor de integratie van de Roma 2005-2015;

39.

de sociale en de economische integratie van de Roma te bevorderen door hun wettelijke rechten te waarborgen, in het bijzonder de rechten van de Roma die het slachtoffer zijn geworden van mensenhandel, en de strijd tegen mensenhandel op te voeren, door de op EU-niveau beschikbare instrumenten, waaronder de recentelijk aangenomen Richtlijn 2011/36/EU (17), ten volle te benutten;

40.

positieve mentaliteitsveranderingen jegens de Roma te bevorderen door het publieke bewustzijn van de Roma-cultuur en -identiteit te verbeteren en stereotypen, vreemdelingenhaat en racisme te bestrijden;

41.

de verantwoordelijkheid, actieve betrokkenheid en noodzakelijke deelname van de Roma zelf op alle niveaus van beleidsontwikkeling, besluitvorming en uitvoering van maatregelen te bevorderen, mede door hen beter bewust te maken van hun rechten en plichten, en de capaciteit van Roma-ngo's te bestendigen en meer betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld en alle andere belanghebbenden aan te moedigen.