EWT jest głównym celem polityki regionalnej Unii Europejskiej (UE) i jest finansowana ze środków EFRR. Rozporządzenie opisuje kontekst i ogólne zasady EWT i określa zakres wsparcia EFRR w realizacji celów współpracy terytorialnej na lata 2014–2020.
Celem EWT jest zachęcenie regionów i miast z różnych państw członkowskich UE i innych państw europejskich do współpracy i uczenia się od siebie nawzajem w ramach wspólnych programów, projektów i sieci.
Istnieją trzy rodzaje programów EWT.
Współpraca transgraniczna. Finansowanie wspólnych projektów realizowanych bezpośrednio na granicach UE, na przykład między regionami sąsiadującymi na lądzie lub na morzu, lub regionem w co najmniej jednym państwie członkowskim i państwie trzecim na zewnętrznych granicach UE. Regiony państw trzecich nie mogą być objęte programami w ramach zewnętrznych unijnych instrumentów finansowych,
Programy współpracy transnarodowej. Obejmują one partnerów krajowych, regionalnych i lokalnych na większych obszarach współpracy, takich jak obszar Morza Bałtyckiego.
Współpraca międzyregionalna. Wszystkie państwa członkowskie kwalifikują się do udziału w tym programie, który obejmuje projekty i sieci wymiany doświadczeń i dobrych praktyk między organami regionalnymi i lokalnymi w różnych państwach. Celem tych projektów jest zapewnienie, że zasoby polityki spójności są wydajnie wykorzystywane.
Zarządzanie programami
Ponieważ w programach EWT uczestniczą grupy państw członkowskich i państwa trzecie, programy są zarządzane przez podmiot wyznaczony wspólnie przez kraje uczestniczące.
Sprawozdawczość
Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2015/207 ustanawia szczegółowe zasady, których organy zarządzające muszą przestrzegać podczas przygotowywania rocznych i końcowych sprawozdań z wdrożenia.
Budżet
Budżet EWT w ramach EFRR wynosi 8,9 mld EUR na lata 2014–2020, w podziale na następujące kategorie:
współpraca transgraniczna: 6,6 mld EUR;
współpraca transnarodowa: 1,8 mld EUR;
współpraca międzyregionalna: 500 mln EUR.
Wykaz programów współpracy
Decyzja wykonawcza 2014/366/UE zawiera wykaz programów współpracy oraz kwotę wsparcia w ramach EFRR dla każdego programu.
Zakłócenie realizacji programu w wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę
Rozporządzenie (UE) 2022/2192 ustanawia szczegółowe zasady dotyczące programów współpracy na lata 2014–2020 wspieranych przez Europejski Instrument Sąsiedztwa i w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna”, w następstwie zakłócenia realizacji programów w wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę i zaangażowania Białorusi w te działania. Rozporządzenie (UE) 2022/2192 umożliwia skuteczne funkcjonowanie tych programów poprzez:
zapewnienie państwom członkowskim i regionom możliwości wykorzystania zasobów spójności w celu wspierania działań mających na celu sprostanie wyzwaniom związanym z migracją wynikającym z działań Rosji;
umożliwienie wprowadzenia wyjątków od normalnych zasad współfinansowania zapewniających niezbędną elastyczność w mobilizowaniu istniejących zasobów inwestycyjnych w celu zaradzenia bezpośrednim i pośrednim skutkom inwazji na Ukrainę;
umożliwienie kontynuacji projektów tylko na granicy po stronie państw członkowskich, gdzie inni beneficjenci nie są w stanie uczestniczyć; oraz
zapewnienie pewności prawa w odniesieniu do innych aspektów, z którymi borykają się organy odpowiedzialne za programy.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 z dnia w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” (Dz.U. L 347 z , s. 259–280).
DOKUMENTY POWIĄZANE
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2192 z dnia w sprawie ustanowienia przepisów szczegółowych dotyczących programów współpracy na lata 2014–2020 wspieranych z Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” wskutek zakłócenia realizacji programów (Dz.U. L 292 z , s. 1–11).
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/207 z dnia ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 w odniesieniu do wzoru sprawozdania z postępów, formatu dokumentu służącego przekazywaniu informacji na temat dużych projektów, wzorów wspólnego planu działania, sprawozdań z wdrażania w ramach celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia”, deklaracji zarządczej, strategii audytu, opinii audytowej i rocznego sprawozdania z kontroli oraz metodyki przeprowadzania analizy kosztów i korzyści, a także zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 w odniesieniu do wzoru sprawozdań z wdrażania w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” (Dz.U. L 38 z , s. 1–122).
Kolejne zmiany rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/207 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 821/2014 z dnia ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 w zakresie szczegółowych uregulowań dotyczących transferu wkładów z programów i zarządzania nimi, przekazywania sprawozdań z wdrażania instrumentów finansowych, charakterystyki technicznej działań informacyjnych i komunikacyjnych w odniesieniu do operacji oraz systemu rejestracji i przechowywania danych (Dz.U. L 223 z , s. 7–18).
Decyzja wykonawcza Komisji 2014/388/UE z dnia ustanawiająca wykaz regionów i obszarów kwalifikujących się do finansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach transgranicznych i transnarodowych elementów celu „Europejska współpraca terytorialna” w latach 2014–2020 (Dz.U. L 183 z , s. 75–134).
Decyzja wykonawcza Komisji 2014/366/UE z dnia ustanawiająca wykaz programów EWT i wskazująca całkowitą kwotę wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego dla każdego programu w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” na okres od 2014 do 2020 r. (Dz.U. L 178 z , s. 18–25).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 232/2014 z dnia ustanawiające Europejski Instrument Sąsiedztwa (Dz.U. L 77 z , s. 27–43).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 480/2014 z dnia uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (Dz.U. L 138 z , s. 5–44).
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 481/2014 z dnia uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 w odniesieniu do przepisów szczególnych dotyczących kwalifikowalności wydatków w ramach programów EWT (Dz.U. L 138 z , s. 45–50).
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 288/2014 z dnia ustanawiające zasady, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1303/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, w odniesieniu do wzoru dla programów operacyjnych w ramach celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia” oraz zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1299/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” w odniesieniu do wzoru dla programów EWT w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” (Dz.U. L 87 z , s. 1–48).
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 184/2014 z dnia ustanawiające, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, warunki mające zastosowanie do systemu elektronicznej wymiany danych między państwami członkowskimi a Komisją oraz przyjmujące, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1299/2013 w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna”, klasyfikację kategorii interwencji dla wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” (Dz.U. L 57 z , s. 7–20).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.U. L 347 z , s. 320–469).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia” oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 (Dz.U. L 347 z , s. 289–302).
Rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) (Dz.U. L 210 z , s. 19–24).