Aardgastransmissienetten

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EG) nr. 715/2009 betreffende de voorwaarden voor de toegang tot aardgastransmissienetten

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

Hiermee worden regels vastgelegd voor toegang tot:

netwerken voor de transmissie* van aardgas;
gasopslag; en
installaties voor vloeibaar aardgas (LNG).

Deze regels zijn erop gericht belemmeringen voor concurrentie op de aardgasmarkt in de Europese Unie (EU) tegen te gaan en de soepele werking ervan te garanderen.

KERNPUNTEN

In de verordening is het volgende vastgelegd:

hoe tarieven (uitsluitend voor de toegang tot netten) worden vastgesteld;
de diensten die worden aangeboden;
de toewijzing van capaciteit aan de transmissiesysteembeheerders (TSB’s)* voor gas;
transparantievereisten (bijvoorbeeld regels over het publiceren van de wijze waarop transmissiesysteembeheerders en betrokken nationale instanties hun tarieven en tariefstructuur bepalen); en
voorschriften inzake balancering* en tarieven voor onbalans op de markt.

Certificering van transmissiesysteembeheerders

Nationale regulerende instanties moeten de Europese Commissie informeren over besluiten betreffende de certificering van een transmissiesysteembeheerder. De Commissie heeft twee maanden de tijd om advies uit te brengen aan de autoriteit, die vervolgens het definitieve besluit over de certificering van de transmissiesysteembeheerder vaststelt. Dit besluit en het advies van de Commissie worden beide gepubliceerd.

Certificering van opslagsysteembeheerders

Op grond van Wijzigingsverordening (EU) 2022/1032 moeten de autoriteiten van EU-lidstaten alle beheerders van ondergrondse gasopslaglocaties certificeren. Het doel hiervan is het voorkomen van de potentiële risico’s van externe invloeden op kritieke opslagfaciliteiten, die de zekerheid van de energievoorziening van de EU en andere essentiële veiligheidsbelangen in gevaar kunnen brengen. Beheerders die deze certificering niet verkrijgen, moeten de eigendom of het beheer van gasopslaginstallaties binnen de EU opgeven.

Oprichting van het Europees netwerk van transmissiesysteembeheerders voor gas

De transmissiesysteembeheerders voor gas moesten uiterlijk 3 maart 2011 de ontwerpstatuten van het Europees netwerk van transmissiesysteembeheerders voor gas (ENTSB voor gas), een lijst van leden en het ontwerpreglement van orde indienen bij de Commissie en het Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER).

Netcodes

De Commissie raadpleegt ACER en het ENTSB voor gas ten behoeve van het vaststellen van een jaarlijkse lijst met prioriteiten voor het ontwikkelen van regelgeving, ook wel netcodes genoemd. Deze codes worden geformuleerd aan de hand van niet-bindende richtsnoeren die door ACER worden ingediend bij de Commissie. De codes hebben met name betrekking op:

voorschriften voor capaciteitstoewijzing en congestiebeheer*;
voorschriften inzake interoperabiliteit tussen transmissiesysteembeheerders;
voorschriften inzake balancering;
de transparantievoorschriften;
geharmoniseerde transmissietariefstructuren.

Taken van het ENTSB voor gas

Het ENTSB voor gas is verantwoordelijk voor het vaststellen van:

gemeenschappelijke netwerkbeheersinstrumenten;
een tienjarig netontwikkelingsplan;
aanbevelingen inzake coördinatie van technische samenwerking tussen transmissiesysteembeheerders in de EU;
een jaarlijks werkprogramma;
een jaarverslag;
jaarlijkse zomer- en wintervooruitzichten inzake de levering.

Kosten en tarieven

De regulerende instanties bepalen tarieven of de voor de berekening daarvan gebruikte methoden. Lidstaten kunnen besluiten nemen ten aanzien van tarieven, bijvoorbeeld dat deze kunnen worden vastgesteld via veilingen.

Derdentoegangsdiensten

Transmissiesysteembeheerders moeten hun diensten op een niet-discriminerende manier aanbieden aan alle netgebruikers. Gedetailleerde toewijzingsregels zijn vastgesteld in de netcode inzake capaciteitstoewijzingsmechanismen.
Beheerders van LNG- en opslaginstallaties moeten hun diensten tevens op niet-discriminerende wijze aanbieden, op een manier die aansluit bij het gebruik van het stelsel van onderling verbonden gastransportsystemen. Lidstaten kunnen beslissen of toegang tot opslag wordt gereguleerd of wordt toegekend op basis van onderhandelingen.

Congestiebeheer

Alle marktdeelnemers krijgen toegang tot zowel de maximale netwerkcapaciteit als LNG- en opslaginstallaties.
Transmissiesysteembeheerders moeten transparante procedures voor congestiebeheer hanteren en publiceren, die waarborgen dat de grensoverschrijdende uitwisseling van gas op niet-discriminerende basis plaatsvindt.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 3 maart 2011 van toepassing. Verordening (EG) nr. 1775/2005 werd hierdoor met ingang van 3 maart 2011 ingetrokken.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

Wetgeving betreffende de interne markt (Europese Commissie)
Europees netwerk van transmissiesysteembeheerders voor gas — ENTSB voor gas.

KERNBEGRIPPEN

Transmissie. Het transport van gas van de productielocatie naar de eindgebruiker via ondergrondse pijpleidingen.

Transmissiesysteembeheerder. Een eenheid die energie, zoals aardgas, nationaal of regionaal transporteert met behulp van een vaste infrastructuur.

Balancering. Ontvangst en leveringen in, of opnamen uit een bedrijfsvoorraad. Balancering kan per dag, per maand of per seizoen worden uitgevoerd. Voor excessieve onbalans kunnen sancties worden opgelegd.

Congestiebeheer. Congestie ontstaat wanneer een transmissiesysteem over onvoldoende capaciteit beschikt om te voldoen aan de vraag uit de markt. Congestiebeheer zorgt ervoor dat de beschikbare energie kan worden gebruikt zonder de systeembeperkingen te verstoren.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EG) nr. 715/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende de voorwaarden voor de toegang tot aardgastransmissienetten en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1775/2005 (PB L 211 van 14.8.2009, blz. 36-54).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Uitvoeringsverordening (EG) nr. 715/2009 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2022/1032 van het Europees Parlement en de Raad van 29 juni 2022 tot wijziging van Verordeningen (EU) 2017/1938 en (EG) nr. 715/2009 wat betreft gasopslag (PB L 173 van 30.6.2022, blz. 17-33).

Verordening (EU) 2017/459 van de Commissie van 16 maart 2017 tot vaststelling van een netcode betreffende capaciteitstoewijzingsmechanismen in gastransmissiesystemen en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 984/2013 (PB L 72 van 17.3.2017, blz. 1-28).

Verordening (EU) 2017/460 van de Commissie van 16 maart 2017 tot vaststelling van een netcode betreffende geharmoniseerde transmissietariefstructuren voor gas (PB L 72 van 17.3.2017, blz. 29-56).

Verordening (EU) 2015/703 van de Commissie van 30 april 2015 tot vaststelling van een netcode inzake interoperabiliteit en gegevensuitwisseling (PB L 113 van 1.5.2015, blz. 13-26).

Verordening (EU) nr. 312/2014 van de Commissie van 26 maart 2014 tot vaststelling van een netcode inzake gasbalancering van transmissienetten (PB L 91 van 27.3.2014, blz. 15-35).

Laatste bijwerking 31.10.2022