Effectievere uitleveringsprocedures: Europees aanhoudingsbevel

KERNPUNTEN

Het Europees aanhoudingsbevel vervangt de uitleveringsregeling. Elke nationale gerechtelijke autoriteit wordt verplicht met een minimum aan formaliteiten en binnen een bepaalde termijn verzoeken van gerechtelijke autoriteiten van een ander EU-land te erkennen en op te volgen. In een bevel staat het verzoek tot overdragen van een persoon zodat:

• strafvervolging kan worden uitgevoerd;
• deze persoon in hechtenis of bewaring kan worden gesteld.

Het bevel is in de volgende gevallen van toepassing:

• misdrijven waarop een gevangenisstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel voor een maximum periode van ten minste een jaar staat;
• in gevallen waarin een definitieve tot vrijheidsbeneming strekkende straf is opgelegd of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel wegens opgelegde sancties met een duur van ten minste vier maanden.

Evenredig gebruik van het bevel

EU-landen moeten het volgende in overweging nemen (waarbij deze lijst niet uitputtend is):

• de omstandigheden en de ernst van het misdrijf;
• de waarschijnlijke straf;
• andere, minder dwingende maatregelen.

Wanneer iemand wordt aangehouden, moet hij/zij op de hoogte worden gesteld van de inhoud van het aanhoudingsbevel.

In welke gevallen mogen EU-landen weigeren een bevel op te volgen?

• Indien een EU-land al een definitieve uitspraak heeft gedaan over de betrokken persoon voor hetzelfde misdrijf;
• Indien het misdrijf onder een amnestie valt in het EU-land dat verzocht wordt om de dader over te dragen;
• Indien de betrokkene op grond van zijn/haar leeftijd niet strafrechtelijk verantwoordelijk kan worden gesteld in het EU-land dat verzocht wordt een bevel op te volgen.

Regels die de procedurele rechten bij procedures ter uitvoering van een aanhoudingsbevel moeten waarborgen

Dit zijn onder andere:

• Richtlijn 2010/64/EU betreffende het recht op vertolking en vertaling in strafprocedures;
• Richtlijn 2012/13/EU betreffende het recht op informatie in strafprocedures;
• Richtlijn 2013/48/EU betreffende het recht op toegang tot een advocaat en het recht van personen in hechtenis om te communiceren met familie en werkgevers;
• Richtlijn (EU) 2016/1919 betreffende rechtsbijstand voor verdachten en beklaagden in strafprocedures en voor gezochte personen in procedures ter uitvoering van een Europees aanhoudingsbevel.

Eventuele verbeteringen

De Europese Commissie nam het eerste verslag betreffende het Europees aanhoudingsbevel aan in 2011. Hierin werd vastgesteld dat, hoewel het Europees aanhoudingsbevel voor EU-landen heel succesvol was bij de bestrijding van criminaliteit, er op verschillende gebieden verdere verbeteringen mogelijk waren, met inbegrip van:

• omzetting;
• juiste toepassing;
• evenredigheid;
• waarborgen van procedurele rechten.

De Commissie nam het vierde uitvoeringsverslag betreffende het Europees aanhoudingsbevel aan in juli 2020.