This document is an excerpt from the EUR-Lex website
De problemen aanpakken van financiële instellingen in moeilijkheden
- Datumlaatsteherziening:
- 09/11/2024
- Datum oorspronkelijke versie:
- 04/08/2014
- Codesamenvatting:
-
- 14.09.02.03 Risicobeheer bij banken en financiële instellingen
- Eurovoc-term:
- Indexering in het repertorium:
- Samengevatte document(en):
- Auteur:
- Bureau voor publicaties van de Europese Unie
- Bevoegde entiteit(en):
- Directoraat-generaal Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie
De problemen aanpakken van financiële instellingen in moeilijkheden
SAMENVATTING VAN:
WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?
- Richtlijn 2014/59/EU stelt nieuwe regels op voor financiële instellingen in moeilijkheden, omdat veel lidstaten van de Europese Unie (EU) overheidsgeld in hun banksystemen moesten pompen om banken te redden in de nasleep van de financiële crisis van 2008.
- De richtlijn is bedoeld om reddingsoperaties te voorkomen waarbij belastinggeld wordt gebruikt in toekomstige gevallen van bankfaillissementen.
- Ze legt gemeenschappelijke EU-regels vast voor het herstel en de herstructurering van failliete banken.
KERNPUNTEN
Banken in moeilijkheden — preventie
- Elke bank moet een herstelplan opstellen dat aan de bevoegde nationale autoriteit moet worden voorgelegd.
- De nationale afwikkelingsautoriteit moet ook een afwikkelingsplan opstellen in geval het herstel niet doeltreffend is en herstructurering (afwikkeling) noodzakelijk is.
- Beide plannen beschrijven de actie die ondernomen moet worden als een bank in de problemen komt en daardoor failliet gaat.
Banken in een moeilijke financiële positie — vroegtijdige interventie
Wanneer een bank zich in een moeilijke financiële positie bevindt, kan de bevoegde nationale autoriteit ingrijpen, bijvoorbeeld door een tijdelijk bewindvoerder voor de bank aan te stellen.
Falende banken — herstructurering (afwikkeling)
- Als de neergang van de bank aanhoudt, beschikt de nationale afwikkelingsautoriteit over diverse bevoegdheden om de kosten van het falen die voor rekening van de belastingbetaler zijn, tot een minimum te beperken, inclusief het eisen dat de particuliere sector als eerste de kosten draagt.
- Dit mechanisme van bail-in, dat een koerswijziging betekent ten opzichte van het reddingsinstrument van de overheid, moest uiterlijk in januari 2016 in werking treden. De lidstaten kunnen besluiten om het instrument van bail-in vóór deze datum in hun rechtsstelsel op te nemen.
- Als een bank omvalt, moeten aandeelhouders als eerste opdraaien voor de herstructureringskosten. Vervolgens worden schuldeisers gevraagd om bij te dragen, met als laatste de niet-gegarandeerde deposanten (met deposito’s van meer dan 100 000 EUR). Wijzigingsrichtlijn (EU) 2017/2399 heeft de regels voor de hiërarchie van schuldeisers van banken geharmoniseerd door de invoering van een nieuwe klasse van niet-achtergestelde niet-preferente schuld die bij insolventie boven eigenvermogensinstrumenten en achtergestelde verplichtingen, maar onder andere niet-achtergestelde verplichtingen komt te staan. Deze nieuwe wettelijke insolventieregeling voor niet-achtergestelde niet-preferente schuld is bedoeld om de toepassing van het instrument van bail-in te verbeteren met betrekking tot schuldinstrumenten die in aanmerking komen voor het minimumvereiste voor eigen vermogen en in aanmerking komende passiva (MREL). Het zal ook helpen bij de implementatie in de EU van de Total Loss-Absorbing Capacity-norm voor wereldwijd systeemrelevante financiële instellingen.
- De aandeelhouders en schuldeisers moeten bijdragen aan de verliezen van de falende instelling. Zij moeten de verliezen opvangen tot niet minder dan 8 % van de totale passiva (schulden en verplichtingen) van de bank die wordt geherstructureerd. Wanneer daarna nog verliezen moeten worden opgevangen, kan het afwikkelingsfonds (zie hieronder) ingrijpen. Een andere bevoegdheid van de nationale autoriteiten is de mogelijkheid om de instelling die wordt geherstructureerd te verkopen of onder te brengen bij een andere instelling.
- Om de in november 2015 door de Raad voor financiële stabiliteit ontwikkelde Total Loss-Absorbing Capacity-norm ten uitvoer te leggen, werden bij Wijzigingsrichtlijn (EU) 2019/879 nieuwe regels ingevoerd met betrekking tot het verliesabsorberend en herkapitaliserend vermogen van kredietinstellingen en beleggingsondernemingen.
- Wijzigingsrichtlijn (EU) 2022/2556 brengt de bepalingen van de richtlijn en verschillende andere verwante richtlijnen in overeenstemming met de vereisten inzake ICT-risico’s voor financiële entiteiten in de verordening betreffende digitale operationele weerbaarheid van de financiële sector, Verordening (EU) 2022/2554 (zie de samenvatting).
Nationale afwikkelingsfondsen die financiële steun bieden aan herstructurerende banken
Elke lidstaat moet een nationaal afwikkelingsfonds oprichten dat vooraf door op zijn grondgebied gevestigde kredietinstellingen en beleggingsondernemingen wordt gefinancierd. Dit fonds moet worden gebruikt om de herstructurering van een falende bank te financieren.
Europees centraal toegangspunt
Wijzigingsrichtlijn (EU) 2023/2864 bevat een artikel in Richtlijn 2014/59/EU en schrijft voor dat de lidstaten, vanaf , ervoor moeten zorgen dat de betrokken entiteit wanneer zij gereglementeerde informatie openbaar maakt, deze informatie tegelijkertijd indient bij de verzamelende instantie. Ze moeten de Europese Autoriteit voor effecten en markten ook in kennis stellen om deze toegankelijk te maken via het Europees centraal toegangspunt, opgericht bij Verordening (EU) 2023/2859.
Vaststelling van de interne MREL op geconsolideerde basis
Wijzigingsrichtlijn (EU) 2024/1174 bevat regels die de afwikkelingsautoriteiten in staat stellen om de interne MREL op geconsolideerde basis, onder bepaalde voorwaarden, vast te stellen. Hiermee wordt de mogelijkheid van onevenredige, schadelijke gevolgen voor bepaalde bankgroepstructuren, te weten die van een moedermaatschappij en bepaalde bedrijfsstructuren, beperkt. Dit scenario wordt door de Europese Commissie vastgesteld. Indien een bankgroep door de afwikkelingsautoriteit is toegestaan om deze geconsolideerde behandeling toe te passen, zijn de intermediaire dochterondernemingen niet verplicht hun individuele deelnemingen van de interne MREL af te trekken.
Uitvoerings- en gedelegeerde handelingen
De Commissie nam tussen 2015 en 2024 een reeks uitvoerings- en gedelegeerde handelingen aan die een aanvulling zijn op Richtlijn 2014/59/EU. Deze omvatten:
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2015/63 betreffende:
- het berekenen en aanpassen van het risicoprofiel van instellingen en de bijdragen die banken aan afwikkelingsfondsen moeten betalen, en
- informatie die banken moeten leveren om hun bijdrage aan een afwikkelingsfonds te kunnen berekenen;
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2016/778 betreffende:
- de omstandigheden en voorwaarden waaronder de terugbetalingsbijdragen van een instelling aan een afwikkelingsfonds geheel of gedeeltelijk kunnen worden uitgesteld,
- de criteria die worden gebruikt om te bepalen welke activiteiten, diensten en operaties van de instelling essentieel zijn voor de economie, en
- de criteria om de kernbedrijfsonderdelen en daarmee samenhangende diensten vast te stellen;
- Gedelegeerde verordening (EU) 2016/860 tot nadere omschrijving van de omstandigheden waarin uitsluiting van de toepassing van de afschrijvings- of omzettingsbevoegdheden noodzakelijk is krachtens artikel 44, lid 3, van Richtlijn 2014/59/EU;
- Verordening (EU) 2016/911 tot vaststelling van de vorm en de inhoud van de beschrijving van overeenkomsten voor financiële steun binnen de groep;
- Uitvoeringsverordening (EU) 2016/962 betreffende uniforme formats, templates en definities voor de bevoegde autoriteiten om te gebruiken bij het identificeren en doorgeven van informatie van de bevoegde autoriteiten en afwikkelingsautoriteiten aan de Europese Bankautoriteit;
- Gedelegeerde verordening (EU) 2016/1075 over, onder andere, normen voor de inhoud van herstelplannen, afwikkelingsplannen en groepsafwikkelingsplannen;
- Gedelegeerde verordening (EU) 2016/1400 over de minimumelementen van een bedrijfssaneringsplan en de minimuminhoud van de verslagen over de uitvoering van het plan;
- Gedelegeerde verordening (EU) 2016/1401 over de normen voor methodieken en grondslagen voor de waardering van uit derivaten voortvloeiende passiva;
- Gedelegeerde verordening (EU) 2016/1450 over criteria betreffende de methodologie voor de vaststelling van de MREL;
- Gedelegeerde verordening (EU) 2016/1712 over normen voor informatie over financiële contracten;
- Gedelegeerde verordening (EU) 2017/867 inzake de categorieën regelingen die moeten worden beschermd bij een gedeeltelijke eigendomsoverdracht;
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/344 betreffende technische reguleringsnormen tot specificatie van de criteria betreffende de methoden voor de waardering van het verschil in behandeling bij afwikkeling;
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/345 betreffende technische reguleringsnormen tot vaststelling van de criteria met betrekking tot de methode voor het bepalen van de waarde van activa en passiva van instellingen of entiteiten;
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/348 betreffende technische reguleringsnormen tot vaststelling van de criteria voor het beoordelen van de gevolgen van een faillissement van een instelling voor de financiële markten, voor andere instellingen en voor de financieringsvoorwaarden;
- Uitvoeringsverordening (EU) 2021/622 betreffende technische uitvoeringsnormen met betrekking tot templates, instructies en methodologie voor de rapportage van de MREL aan de Europese Bankautoriteit;
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/1118 betreffende technische reguleringsnormen tot nadere bepaling van de door afwikkelingsautoriteiten te gebruiken methodologie voor de raming van het in Richtlijn 2013/36/EU bedoelde vereiste en het gecombineerde buffervereiste voor afwikkelingsentiteiten op het geconsolideerde niveau van de afwikkelingsgroep wanneer de afwikkelingsgroep niet aan deze vereisten op grond van de richtlijn is onderworpen;
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/1340 betreffende technische reguleringsnormen tot vaststelling van de inhoud van de contractuele voorwaarden inzake de erkenning van de bevoegdheden tot opschorting van afwikkeling;
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/1527 inzake technische reguleringsnormen voor de contractuele erkenning van afschrijvings- en omzettingsbevoegdheden;
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2023/662 tot wijziging van Gedelegeerde Verordening (EU) 2015/63 wat betreft de methode voor de berekening van uit derivaten voortvloeiende passiva;
- Uitvoeringsverordening (EU) 2024/1618 tot wijziging van Uitvoeringsverordening (EU) 2021/763 met betrekking tot de rapportage aan en de openbaarmaking van het minimumvereiste voor eigen vermogen en in aanmerking komende passiva; en
- Gedelegeerde Verordening (EU) 2024/895 tot wijziging van Gedelegeerde Verordening (EU) 2015/63 met betrekking tot de berekening van in aanmerking komende passiva en de overgangsregeling.
VANAF WANNEER TREDEN DE REGELS IN WERKING?
- Richtlijn 2014/59/EU moest uiterlijk op in nationaal recht zijn omgezet en de regels zijn sinds van toepassing.
- Wijzigingsrichtlijn (EU) 2017/2399 moest uiterlijk op in nationaal recht zijn omgezet en de regels zijn sinds die datum van toepassing.
- Wijzigingsrichtlijn (EU) 2019/879 moest per in nationaal recht zijn omgezet. De regels van de richtlijn zijn sinds die datum van toepassing in de lidstaten, met uitzondering van de regel inzake de openbaarmaking van de MREL, die van toepassing is sinds of een latere toepassingsdatum onder bepaalde omstandigheden.
- Wijzigingsrichtlijn (EU) 2022/2556 moest uiterlijk op in nationaal recht zijn omgezet en de regels zijn sinds die datum van toepassing.
- Wijzigingsrichtlijn (EU) 2023/2864 moet voor in nationale wetgeving zijn omgezet en is van toepassing vanaf die dag.
- Wijzigingsrichtlijn (EU) 2024/1174 moest uiterlijk op in nationaal recht zijn omgezet en de regels zijn sinds .
ACHTERGROND
Zie voor meer informatie:
- Herstel en afwikkeling van banken (Europese Commissie).
BELANGRIJKSTE DOCUMENT
Richtlijn 2014/59/EU van het Europees Parlement en de Raad van betreffende de totstandbrenging van een kader voor het herstel en de afwikkeling van kredietinstellingen en beleggingsondernemingen en tot wijziging van Richtlijn 82/891/EEG van de Raad en de Richtlijnen 2001/24/EG, 2002/47/EG, 2004/25/EG, 2005/56/EG, 2007/36/EG, 2011/35/EU, 2012/30/EU en 2013/36/EU en de Verordeningen (EU) nr. 1093/2010 en (EU) nr. 648/2012, van het Europees Parlement en de Raad (PB L 173 van , blz. 190-348).
Achtereenvolgende wijzigingen aan Richtlijn 2014/59/EG werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.
laatste bijwerking