Wyłączenie dotyczące porozumień wertykalnych w sprawie dostaw i dystrybucji (z 2022 r.)

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 2022/720 w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych

Art. 101 TFUE – Wspólne reguły w dziedzinie konkurencji, podatków i zbliżenia ustawodawstw – Rozdział 1 – Reguły konkurencji – Sekcja 1 – Reguły mające zastosowanie do przedsiębiorstw

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA I ARTYKUŁU 101 TFUE?

• Art. 101 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zakazuje zawierania porozumień między przedsiębiorstwami, które mogą wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi Unii Europejskiej (UE) i których celem lub skutkiem jest zapobieżenie, ograniczanie lub zakłócanie konkurencji. Jednakże art. 101 ust. 3 TFUE wyłącza spod tego zakazu porozumienia, które przynoszą wystarczające korzyści przewyższające skutki antykonkurencyjne.
• Rozporządzenie to zapewnia wyłączenie grupowe w odniesieniu do art. 101 ust. 1 TFUE dotyczącego porozumień wertykalnych*, z zastrzeżeniem niektórych warunków.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Warunki zastosowania rozporządzenia

Rozporządzenie ma zastosowanie do porozumień wertykalnych pod warunkiem, że:

• zarówno dostawca, jak i nabywca mają udział w rynku nieprzekraczający 30 %;
• porozumienie wertykalne nie zawiera pewnych poważnych ograniczeń konkurencji (najpoważniejsze ograniczenia konkurencji).

Najpoważniejsze ograniczenia konkurencji

Jeżeli porozumienie wertykalne zawiera którekolwiek z następujących poważnych ograniczeń konkurencji, całe porozumienie jest wyłączone z wyłączenia grupowego:

• ograniczenie możliwości ustalania przez nabywcę ceny sprzedaży, bez uszczerbku dla możliwości narzucenia przez dostawcę maksymalnej ceny sprzedaży lub zalecenia ceny sprzedaży;
• ograniczenie terytorium, na którym nabywca może sprzedawać towary lub usługi objęte porozumieniem wertykalnym, lub klientów, którym nabywca może sprzedawać takie towary lub usługi, z pewnymi wyjątkami umożliwiającymi prowadzenie systemów dystrybucji wyłącznej lub selektywnej;
• ograniczenia wzajemnych dostaw między uczestnikami systemu selektywnej dystrybucji;
• ograniczenia uniemożliwiające nabywcy efektywne wykorzystanie internetu do sprzedaży towarów lub usług objętych porozumieniem wertykalnym;
• ograniczenie możliwości prowadzenia przez dostawcę sprzedaży komponentów jako części zamiennych użytkownikom końcowym, zakładom naprawczym, hurtownikom lub innym usługodawcom.

Wykluczone ograniczenia

Rozporządzenie wyklucza z wyłączenia grupowego następujące ograniczenia:

• zakaz konkurowania*, którego czas trwania jest nieokreślony lub przekracza pięć lat;
• zobowiązanie skutkujące zakazem wytwarzania, zakupu lub sprzedaży przez nabywcę towarów lub usług po zakończeniu obowiązywania porozumienia;
• zakaz sprzedaży produktów konkurujących dostawców przez dystrybutorów działających w systemie dystrybucji selektywnej;
• zobowiązanie nakazujące dystrybutorom działającym w systemie selektywnej dystrybucji nie sprzedawać produktów określonych konkurujących dostawców;
• zobowiązania skutkujące uniemożliwieniem nabywcy usług pośrednictwa internetowego oferowania użytkownikom końcowym towarów lub usług na korzystniejszych warunkach przy użyciu konkurencyjnych usług pośrednictwa internetowego.

Chociaż ograniczenia te są wykluczone z wyłączenia grupowego, pozostałe części porozumienia wertykalnego mogą nadal podlegać temu wyłączeniu, pod warunkiem że może ono być stosowane bez wykluczonych ograniczeń.

Wycofanie przywileju wyłączenia grupowego

Komisja Europejska i organy ochrony konkurencji państw członkowskich mogą wycofać przywilej wyłączenia grupowego w indywidualnych przypadkach, gdy uznają, że określone porozumienia wertykalne mają jednak skutki niezgodne z art. 101 ust. 3 TFUE.

Wskazówki

Komisja opublikowała także wytyczne w sprawie ograniczeń wertykalnych (zob. streszczenie). Zawierają one wskazówki, które mają pomóc przedsiębiorstwom w interpretacji rozporządzenia i ocenie zgodności z art. 101 TFUE porozumień wertykalnych, które nie korzystają z wyłączenia grupowego.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

• Ma ono zastosowanie od 1 czerwca 2022 r. i traci moc 31 maja 2034 r.
• Porozumienia wertykalne, które nie spełniają warunków rozporządzenia, ale obowiązywały już 31 maja 2022 r. i spełniają warunki poprzedniego rozporządzenia dotyczącego wyłączeń grupowych dla porozumień wertykalnych (rozporządzenie (UE) nr 330/2010 – zob. streszczenie) korzystają z okresu przejściowego, który wygasa 31 maja 2023 r.

KONTEKST

• Niektóre porozumienia wertykalne mogą poprawiać efektywność gospodarczą w ramach łańcucha produkcji lub dystrybucji przez umożliwienie lepszej koordynacji między dostawcami a nabywcami. W szczególności mogą one pomóc obniżyć koszty ponoszone przez strony porozumienia oraz optymalizować ich sprzedaż i inwestycje.
• Więcej informacji:
  • Ochrona konkurencji: Komisja przyjmuje nowe rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych dotyczących porozumień wertykalnych i wytyczne wertykalne – komunikat prasowy (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 2022/720 z dnia 10 maja 2022 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych (Dz.U. L 134 z 11.5.2022, s. 4–13).

Wersja skonsolidowana Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część trzecia – Polityki i działania wewnętrzne Unii – Tytuł VII – Wspólne reguły w dziedzinie konkurencji, opodatkowania i zbliżenia ustawodawstw – Rozdział I – Reguły konkurencji – Sekcja 1 – Reguły mające zastosowanie do przedsiębiorstw – Artykuł 101 (dawny artykuł 81 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 88–89).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Wytyczne w sprawie ograniczeń wertykalnych przedstawiające zasady oceny porozumień wertykalnych na mocy art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. C 248 z 30.6.2022, s. 1–85).

Komunikat Komisji: Zatwierdzenie treści projektu rozporządzenia Komisji w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych 2021/C 359/01 (Dz.U. C 359 z 7.9.2021, s. 1–11).

Ostatnia aktualizacja: 05.07.2022