Wyłączenie dotyczące porozumień wertykalnych w sprawie dostaw i dystrybucji

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Rozporządzenie (UE) nr 330/2010 – stosowanie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych

Artykuł 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE)

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA I ARTYKUŁU 101 TFUE?

Artykuł 101 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zakazuje zawierania porozumień, które mogą wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi Unii Europejskiej i które wyłączają, ograniczają lub naruszają konkurencję. Jednakże art. 101 ust. 3 TFUE wyłącza te porozumienia, które przynoszą dostatecznie dużo korzyści, aby przeważyć skutki antykonkurencyjne.

Dyrektywa ta zapewnia wyłączenie grupowe w odniesieniu do art. 101 ust. 1 TFEU dotyczącego porozumień wertykalnych *, które spełniają określone wymagania. Porozumienia te mogą na przykład pomóc producentowi wejść na nowy rynek lub uniknąć sytuacji, w której jeden dystrybutor „pasożytuje” na działaniach promocyjnych innego dystrybutora, lub umożliwić dostawcy amortyzację inwestycji poczynionej na rzecz konkretnego klienta.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Wymagania w sprawie stosowania rozporządzenia

Zanim określone porozumienie wertykalne zostanie zwolnione z przestrzegania art. 101 ust. 1 TFUE należy spełnić określone wymagania:

• dane porozumienie nie zawiera żadnego z „najpoważniejszych” ograniczeń określonych w rozporządzeniu;
• musi istnieć próg udziału w rynku w wysokości 30% zarówno dla dostawców, jak i nabywców;
• rozporządzenie zawiera warunki związane z trzema szczególnymi ograniczeniami.

„Najpoważniejsze” ograniczenia

Istnieje pięć ograniczeń, które prowadzą do wykluczenia całego porozumienia z korzyści, jakie niesie ze sobą to rozporządzenie, nawet jeśli udziały w rynku dostawcy i nabywcy stanowią mniej niż 30%. Są one uznawane za poważne ograniczenia konkurencji ze względu na prawdopodobieństwo szkód, jakie wyrządzają konsumentom. W większości przypadków będą one zakazane, przy czym uznaje się za mało prawdopodobne, że porozumienia wertykalne zawierające tego typu ograniczenia będą spełniały warunki art. 101 ust. 3 TFUE:

• 1.

  dostawcom nie wolno ustanawiać sztywnej (minimalnej) ceny, za którą dystrybutorzy mogliby odsprzedawać swoje produkty (utrzymanie ceny odsprzedaży);

• 2.

  podział rynku według terytoriów lub klientów jest zakazany. Dystrybutorzy muszą zachować swobodę wyboru w kwestii terytorium sprzedaży lub kręgu klientów. Rozporządzenie zawiera wyjątki od tej reguły, które, na przykład, pozwalają firmom na opracowanie systemu dystrybucji wyłącznej lub selektywnej;

• 3.

  wybranych dystrybutorów, których obowiązuje zakaz sprzedaży dystrybutorom nieautoryzowanym, nie można ograniczyć w kwestii wyboru użytkowników końcowych, którym mogą sprzedawać towary i usługi;

• 4.

  wyznaczeni dystrybutorzy muszą zachować swobodę sprzedaży lub kupna towarów lub usług objętych porozumieniem innym i od innych wyznaczonych dystrybutorów w obrębie sieci;

• 5.

  porozumienie między producentem części zamiennych a nabywcą, który je wbudowuje do własnych produktów, nie może uniemożliwiać ani ograniczać producenta tych części w sprzedaży ich użytkownikom końcowym, niezależnym zakładom naprawczym ani usługodawcom.

30–procentowy próg udziału w rynku

Porozumienie wertykalne zostanie objęte rozporządzeniem w sprawie wyłączeń grupowych, o ile ani dostawca, ani nabywca towarów i usług nie posiadają udziału w rynku przekraczającego 30%. W przypadku dostawcy chodzi o udział we właściwym rynku dostaw, tj. w rynku, na którym dostawca sprzedaje towary lub usługi decydującym o zastosowaniu wyłączenia grupowego. W przypadku nabywcy chodzi o udział we właściwym rynku zakupów, tj. w rynku, na którym nabywca kupuje towary lub usługi decydującym o zastosowaniu przepisów rozporządzenia.

Ograniczenia wyłączone

Rozporządzenie ma zastosowanie do wszelkich ograniczeń wertykalnych poza wspomnianymi powyżej. Jednakże nie narzuca ono określonych warunków w odniesieniu do następujących trzech ograniczeń wertykalnych:

• zobowiązań do niekonkurowania podczas trwania umowy;
• zobowiązań do niekonkurowania po zakończeniu umowy;
• wykluczenia określonych marek w systemie dystrybucji selektywnej.

W przypadku niespełnienia warunków, owe ograniczenia wertykalne zostają wyłączone z zakresu rozporządzenia. Jednakże rozporządzenie to nadal ma zastosowanie do pozostałej części porozumienia wertykalnego, jeśli ta część może działać niezależnie od niezwolnionych ograniczeń wertykalnych.

Komisja Europejska opublikowała także wytyczne w sprawie ograniczeń wertykalnych. Określają one podejście stosowane wobec porozumień wertykalnych nieobjętych rozporządzeniem.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 1 czerwca 2010 r. i traci moc z dniem 31 maja 2022 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Porozumienia wertykalne (Komisja Europejska)
• Ochrona konkurencji: Komisja przyjmuje zmienione zasady konkurencji dla porozumień wertykalnych: często zadawane pytania (Komisja Europejska).
• W związku z wybuchem epidemii COVID-19 i wprowadzeniem środków w celu łagodzenia skutków kryzysu Komisja Europejska przyjęła: Komunikat Komisji Tymczasowe ramy na potrzeby oceny kwestii antymonopolowych dotyczących współpracy między przedsiębiorstwami w odpowiedzi na pilne sytuacje wynikające z obecnej pandemii COVID-19

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 330/2010 z dnia 20 kwietnia 2010 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych (Dz.U. L 102 z 23.4.2010, s. 1–7)

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część trzecia – Polityki i działania wewnętrzne Unii – Tytuł VII – Wspólne reguły w dziedzinie konkurencji, podatków i zbliżenia ustawodawstw – Rozdział 1 – Reguły konkurencji – Sekcja 1 – Reguły mające zastosowanie do przedsiębiorstw – Artykuł 101 (dawny artykuł 81 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 88–89)

DOKUMENT POWIĄZANY

Wytyczne w sprawie ograniczeń wertykalnych (Dz.U. C 130 z 19.5.2010, s. 1–46)

Ostatnia aktualizacja: 08.05.2020