This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52017DC0192
REPORT FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL Implementation and evaluation of Regulation (EC) 1224/2009 establishing a Union control system for ensuring compliance with the rules of the common fisheries policy as required under Article 118 REFIT Evaluation of the impact of the fisheries regulation
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Stan wdrożenia i ocena skutków rozporządzenia (WE) nr 1224/2009 ustanawiającego unijny system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa zgodnie z wymogami art. 118 REFIT Ocena skutków rozporządzenia w sprawie rybołówstwa
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Stan wdrożenia i ocena skutków rozporządzenia (WE) nr 1224/2009 ustanawiającego unijny system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa zgodnie z wymogami art. 118 REFIT Ocena skutków rozporządzenia w sprawie rybołówstwa
COM/2017/0192 final
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 24.4.2017
COM(2017) 192 final
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
Stan wdrożenia i ocena skutków rozporządzenia (WE) nr 1224/2009 ustanawiającego unijny system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa zgodnie z wymogami art. 118
REFIT
Ocena skutków rozporządzenia w sprawie rybołówstwa
{SWD(2017) 134 final}
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
Stan wdrożenia i ocena skutków rozporządzenia (WE) nr 1224/2009 ustanawiającego unijny system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa zgodnie z wymogami art. 118
REFIT
Ocena skutków rozporządzenia w sprawie rybołówstwa
1.Wprowadzenie
Powodzenie wspólnej polityki rybołówstwa 1 (WPRyb) zależy w dużej mierze od wdrożenia skutecznego systemu kontroli. Środki przewidziane w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1224/2009 2 ustanawiającym ogólnounijny system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów WPRyb (zwanym dalej „rozporządzeniem w sprawie kontroli”) mają na celu ustanowienie unijnego systemu kontroli, inspekcji i egzekwowania prawa opartego na ogólnym i zintegrowanym podejściu, zgodnie z zasadami proporcjonalności i gospodarności administracyjnej.
Niniejszy dokument stanowi wypełnienie obowiązku prawnego nałożonego w art. 118 rozporządzenia w sprawie kontroli, w którym zobowiązuje się Komisję do sporządzania sprawozdania dla Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego stanu wdrożenia rozporządzenia w sprawie kontroli w państwach członkowskich co pięć lat (art. 118 ust. 2) i do oceny jego skutków dla WPRyb pięć lat po jego wejściu w życie (art. 118 ust. 3).
Kwestię oceny rozporządzenia w sprawie kontroli uwzględniono również w ramach opracowanego przez Komisję programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT) 3 , aby dokonać oceny, czy rozporządzenie spełnia swój cel, poprzez skoncentrowanie się na jego uproszczeniu i ograniczeniu obciążenia regulacyjnego.
Ocenę przeprowadzono z uwzględnieniem pięciu kryteriów określonych w wytycznych Komisji dotyczących lepszego stanowienia prawa z maja 2015 r. 4 , tj. odpowiedniości, europejskiej wartości dodanej, spójności, skuteczności i efektywności. W ramach oceny przeprowadzono również analizę aspektów uproszczenia i ograniczenia obciążenia regulacyjnego.
W tym kontekście główne przepisy rozporządzenia w sprawie kontroli oceniono w odniesieniu do ogólnych celów, tj. promowania równych warunków działania i rozwijania kultury przestrzegania przepisów WPRyb. Ponadto zbadano również skuteczność instrumentów przewidzianych do dyspozycji Komisji w rozporządzeniu w sprawie kontroli w celu zapewnienia wdrożenia WPRyb przez państwa członkowskie. W niektórych obszarach ujawniono słabości i niedociągnięcia poprzednio stosowanego systemu kontroli, dlatego też zostały one szczegółowo uwzględnione w ramach nowych instrumentów w obecnie obowiązującym rozporządzeniu w sprawie kontroli.
Ponadto ocena takich ram prawnych nie może nie uwzględniać związanego z nimi otoczenia politycznego. Rozporządzenie w sprawie kontroli oceniono nie tylko w odniesieniu do kontekstu i celów określonych w czasie jego przyjęcia, lecz także w świetle ostatniej reformy WPRyb, w ramach której wprowadzono nowe cele i obowiązki prawne, jak na przykład obowiązek wyładunku. Uwzględniono również ewolucję aspektów związanych z kontrolą wdrażanych poprzez stosowanie rozporządzenia w sprawie połowów NNN 5 , Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego 6 (EFMR) na okres 2014–2020 (wprowadzającego m.in. nowe przepisy dotyczące kar finansowych) i rozporządzenia w sprawie wspólnej organizacji rynków 7 (WOR), a także trwające dyskusje na temat rozporządzenia w sprawie zrównoważonego zarządzania zewnętrznymi flotami rybackimi 8 oraz działania UE na rzecz kształtowania międzynarodowego zarządzania oceanem. Ponadto w ocenie uwzględniono zmiany zachodzące w scenariuszach instytucjonalnych i politycznych, zwłaszcza w związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego i ustanowieniem europejskiej współpracy w zakresie funkcji straży przybrzeżnej 9 .
Wyniki przeglądu przedstawione w niniejszym dokumencie opierają się na szerokich konsultacjach z odpowiednimi zainteresowanymi stronami. Więcej szczegółowych informacji dotyczących przeprowadzonych konsultacji, wykorzystanych źródeł danych i informacji, przyjętej metody oraz uzyskanych wyników zawarto w towarzyszącym dokumencie roboczym służb Komisji „REFIT: Ocena skutków rozporządzenia w sprawie kontroli rybołówstwa”.
2.Wdrożenie – aktualna sytuacja
W oparciu o dane zgłoszone przez państwa członkowskie zgodnie z art. 118 rozporządzenia w sprawie kontroli oraz o ustalenia Komisji dokonane w wyniku audytów, weryfikacji i inspekcji przeprowadzonych zgodnie z tytułem X rozporządzenia w sprawie kontroli Komisja uznaje, że państwa członkowskie wypełniły główne obowiązki określone w rozporządzeniu w sprawie kontroli oraz ustanowiły konieczne instrumenty, procedury i normy w celu zapewnienia monitorowania i inspekcji działalności połowowej w całej UE. Ustanowiły one nowoczesne i efektywne centra monitorowania połowów, które w połączeniu z opartymi na analizie ryzyka strategiami kontroli i krajowymi programami kontroli przyczyniły się do poprawy nadzoru nad statkami rybackimi i ich śledzenia w UE i na wodach międzynarodowych oraz gromadzenia i przekazywania wiarygodnych danych. We flotach rybackich na statkach powyżej 12 metrów stosuje się satelitarny system monitorowania statków (VMS) i system elektronicznej rejestracji i elektronicznego raportowania (ERS), co skutkuje poprawą monitorowania, kontroli i wiarygodności danych dotyczących połowów. Zdolność połowowa na szczeblu UE zmniejszyła się zgodnie z ustalonymi celami, jakość danych dotyczących połowów poprawiła się w porównaniu z poprzednim systemem, zaś ogólna zgodność z przepisami WPRyb uległa, jak się uznaje, poprawie zarówno po stronie operatorów, jak i po stronie państw członkowskich.
Chociaż w badanym pięcioletnim okresie pojawiło się wiele pozytywnych elementów, w ramach analizy podkreślono również niedociągnięcia przy wdrażaniu oraz braki w niektórych przepisach rozporządzenia w sprawie kontroli, głównie dotyczących kar i systemu punktów, działań następczych w związku z naruszeniami, wymiany i udostępniania danych między państwami członkowskimi, identyfikowalności, kontroli praktyk ważenia oraz narzędzi służących do monitorowania i zgłaszania połowów na statkach poniżej 12 metrów.
3.Wyniki oceny
Ocena potwierdza odpowiedniość i europejską wartość dodaną rozporządzenia w sprawie kontroli, które, jak się okazuje, jest ważnym instrumentem stanowiącym spójne ramy kontroli, inspekcji i egzekwowania prawa w celu zapewnienia zgodności z WPRyb. Uznaje się również, że ma ono kluczowe znaczenie dla ustanowienia równych warunków działania między operatorami.
Rozporządzenie w sprawie kontroli przyczyniło się do uproszczenia i racjonalizacji poprzedniego systemu kontroli. Pomimo istnienia innych równoległych instrumentów obejmujących środki kontroli (np. rozporządzenia dotyczącego upoważnień do połowów 10 , rozporządzenia dotyczącego środków technicznych 11 oraz rozporządzenia dotyczącego Morza Śródziemnego 12 ), nie stwierdzono żadnych szczególnych problemów w ich równoległym wdrażaniu. Rozporządzenie w sprawie kontroli jest również spójne z pozostałymi przepisami i aktami prawnymi w obszarze rybołówstwa (np. z rozporządzeniem w sprawie WOR i z EFMR). Przyczyniło się ono do wypełnienia przez UE jej zobowiązań międzynarodowych w dziedzinie kontroli, umożliwiając w szczególności niedyskryminujące wdrożenie rozporządzenia w sprawie połowów NNN w stosunku do państw trzecich. Nie można także podważyć jego spójności z innymi obszarami polityki UE, takimi jak polityka w zakresie środowiska, polityka morska, polityka w zakresie innowacji („niebieski” wzrost), polityka sanitarna, polityka celna lub polityka handlowa. Pomimo tej spójności wśród zainteresowanych stron pojawiają się jednak obawy dotyczące obecnie obowiązujących przepisów w zakresie kontroli wypełniania niektórych nowych obowiązków ustanowionych w ramach WPRyb, takich jak obowiązek wyładunku. Niedociągnięcia związane z identyfikowalnością również mogą utrudniać skuteczne wdrażanie WOR. Dodatkowo instrumenty przewidziane w rozporządzeniu w sprawie kontroli cechuje brak synergii, która umożliwiłaby skuteczne i efektywne wdrożenie dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej 13 oraz nowo utworzonej europejskiej współpracy w zakresie funkcji straży przybrzeżnej.
Jeżeli chodzi o skuteczność i efektywność, wykazano, że wdrożenie VMS, ERS oraz zastosowanie opartej na ryzyku strategii kontroli stanowią niezbędne narzędzia monitorowania działalności i zwiększenia jakości zgłaszanych danych dotyczących połowów. Potwierdzono również, że zastosowanie elektronicznych systemów informacji rybołówstwa morskiego oraz standardowych procedur kontrolnych zmniejszyło obciążenie administracyjne zarówno po stronie operatorów, jak i po stronie organów publicznych (więcej szczegółów przedstawiono w następnej sekcji zatytułowanej „Uproszczenie i zmniejszenie obciążeń administracyjnych”). Złożoność niektórych przepisów i nowe podejście w porównaniu z poprzednim systemem są jednak przyczyną opóźnień we wdrażaniu. Biorąc pod uwagę, że wejście w życie szeregu przepisów rozciągało się na przestrzeni trzech lat od 2010 r., zakres korzyści w niektórych obszarach staje się widoczny dopiero teraz, przy czym korzyści te będą w pełni widoczne dopiero w perspektywie długoterminowej. Należy jednak zauważyć, że o ile niektóre opóźnienia we wdrażaniu wynikają z konieczności przeznaczenia określonego czasu na rozwój techniczny (np. na wdrożenie nowych technologii i systemów IT) lub z transpozycji do prawa krajowego, niektóre zainteresowane strony zwracają również uwagę na brak woli politycznej, aby zapewnić wdrożenie we właściwym czasie, zaś państwa członkowskie systematycznie podkreślają niedobór zasobów ludzkich.
Czynniki takie jak brak jasności niektórych przepisów, przestarzałe przepisy i uznaniowe wdrażanie w poszczególnych państwach członkowskich (np. odstępstwa, kary) również ograniczają skuteczność i efektywność tego instrumentu prawnego.
Równe warunki działania
Wszystkie zainteresowane strony stwierdziły, że posiadanie jednolitego, zharmonizowanego i całościowego systemu kontroli rybołówstwa na poziomie UE jest priorytetem unijnej polityki rybołówstwa. Zapewnienie równych warunków działania w dziedzinie kontroli między państwami członkowskimi, między łowiskami, między flotami UE łowiącymi na wodach UE lub poza nimi oraz między flotami UE a flotami nienależącymi do UE łowiącymi na wodach UE jest jednym z filarów efektywnego funkcjonowania WPRyb. Chociaż osiągnięcia dokonane dzięki nowemu systemowi kontroli są znaczne, nadal istnieją możliwości poprawy, a w celu zapewnienia spójnego i jednolitego stosowania rozporządzenia przez operatorów na poziomie UE konieczne jest dalsze zaangażowanie ze strony państw członkowskich.
Wyniki analizy potwierdziły, że rozwój norm UE, zharmonizowanego podejścia do działań kontrolnych i wspólnych platform IT służących wymianie danych ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia solidnych, równych warunków działania. Potwierdzono, że rola Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa (EFCA) i Komisji Europejskiej w rozwijaniu i wzmacnianiu zharmonizowanego i spójnego podejścia, obejmującego kompatybilne systemy sprawozdawczości, wymiany danych i identyfikowalności produktów rybołówstwa, ma w tym względzie fundamentalne znaczenie.
Identyfikowalność produktów rybołówstwa w państwach członkowskich stanowi problem. Chociaż w poszczególnych państwach członkowskich zaobserwowano znaczącą poprawę, a dzięki kontroli po wyładunku wzrosła wiarygodność i jakość danych, wciąż występują problemy przy kontroli w trakcie pierwszej sprzedaży i podczas transportu. Podstawowe problemy wynikają z utraty identyfikowalności na tych dwóch etapach łańcucha produkcji, w trakcie których ładunek można wprowadzić do obrotu bez wstępnej kontroli jego pochodzenia. Organy kontroli uważają, że obecnie obowiązujące ramy kontroli ważenia i transportu stwarzają możliwość wystąpienia błędów w sprawozdawczości, a przepisy dotyczące ważenia zmierzają do przekazania kontroli z państwa bandery do państwa nadbrzeżnego. Doświadczenie pokazuje, że transport stanowi idealną okazję do powstawania błędów w sprawozdawczości w zakresie danych dotyczących połowów. System identyfikowalności w formie papierowej, który przewidziano w rozporządzeniu w sprawie kontroli, także nie jest uznawany za skuteczny. Wskutek tego niektóre państwa członkowskie dobrowolnie rozwijają elektroniczne systemy identyfikowalności, jednak odmienne podejścia na poziomie krajowym utrudniają wymianę danych, ich kontrole krzyżowe i ich walidację. Z drugiej strony należy jednak stwierdzić, że w niektórych przypadkach trudności dotyczące wymiany danych przypisuje się niechęci do udostępniania danych, w tym między państwami członkowskim, Komisją i EFCA.
Wniesione w kilku przypadkach wnioski o zachowanie poufności również mogą stanowić poważną przeszkodę we wdrażaniu polityki w innych powiązanych dziedzinach (np. w dziedzinie współpracy w zakresie funkcji straży przybrzeżnej). Co więcej, wciąż pozostają nierozwiązane kwestie dotyczące wykorzystywania danych naukowych do celów kontroli oraz wykorzystywania danych kontrolnych do celów zarządzania; kwestiami tymi należy się zająć, aby skutecznie osiągnąć cele WPRyb. Z analizy wynika wyraźnie, że niektóre przepisy rozporządzenia w sprawie kontroli dotyczące gromadzenia i wymiany danych oraz informacji nie są wystarczająco jasne.
Uznaje się, że szczegółowe zasady mające zastosowanie do statków poniżej 12 metrów nie są w pełni odpowiednie: podczas gdy operatorzy większych statków postrzegają zwolnienia i odstępstwa jako brak kontroli i szkodzenie równym warunkom działania, przedstawiciele tradycyjnego łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego postrzegają sztywność niektórych narzuconych przepisów jako nieuzasadnione obciążenie, w szczególności dla sektorów, które mocno ucierpiały w wyniku niedawnego kryzysu gospodarczego.
Kontrola działalności statków poniżej 10 metrów, które obecnie są zwolnione z prowadzenia dziennika połowowego, jest niewłaściwie wdrażana przez państwa członkowskie (np. kontrola poprzez pobranie próby w czasie wyładunku). W odniesieniu do Morza Śródziemnego, gdzie ponad 80 % statków stanowią małe łodzie, jest to kwestia niewystarczająco uwzględniona w obecnie obowiązującym rozporządzeniu w sprawie kontroli. Podobne trudności występują w innych basenach morskich, choć w mniejszym stopniu.
Obywatele i większość odpowiednich zainteresowanych stron postrzegają również brak przepisów w zakresie kontroli odnoszących się do połowów rekreacyjnych jako szkodliwy dla równych warunków działania oraz uważają, że konieczne jest ich wprowadzenie.
Wiele zainteresowanych stron wyraziło swoje obawy w odniesieniu do kontroli wypełniania obowiązku wyładunku. Operatorzy wyrażają obawy szczególnie w odniesieniu do równych warunków działania i dążą do ograniczenia wszelkich dodatkowych obciążeń. Należy zauważyć, że chociaż tekst rozporządzenia w sprawie kontroli dostosowano do nowej WPRyb w drodze tzw. rozporządzenia zbiorczego 14 , uznaje się, że przepisy dotyczące kontroli wypełniania obowiązku wyładunku są nieodpowiednie oraz że kwestia kontroli wypełniania nowych obowiązków (np. kontrola wykorzystywania połowów gatunków o rozmiarach osobników poniżej minimalnego rozmiaru odniesienia do celów ochrony, nieprzeznaczonych do bezpośredniego spożycia przez ludzi) powinna być rozwiązana w sposób bardziej odpowiedni, aby zapobiec wszelkim pomyłkom i wątpliwościom wśród wielu zainteresowanych stron publicznych i prywatnych.
Z oceny wynika również, że w przypadku niektórych zadań funkcje i obowiązki Komisji, EFCA i państw członkowskich sformułowano w sposób niejasny, co prowadzi do powielania podobnych działań.
Operatorzy przemysłowi i rybacy wyrazili obawy dotyczące sztywności niektórych przepisów technicznych, które okazały się trudne do wdrożenia (dotyczy to np. praktyk ważenia, tolerancji, transportu, uprzedniego powiadamiania, terminów przekazywania dokumentów sprzedaży).
Kultura zgodności
Jedną z podstaw polityki kontroli jest zwiększanie świadomości wśród podmiotów zaangażowanych w cały zakres działalności związanej z rybołówstwem (obejmujący połowy, przetwórstwo, dystrybucję i wprowadzanie do obrotu) w odniesieniu do znaczenia zgodności z przepisami WPRyb. Z oceny wynika, że obecne ramy przyczyniły się do zbudowania wśród operatorów i państw członkowskich kultury zgodności, co z kolei spowodowało poprawę wypełniania obowiązków wynikających z WPRyb. Jest jednak również jasne, że należy nadal poprawiać zgodność z przepisami WPRyb poprzez kompleksowy i solidny system monitorowania i kontroli oraz zwiększać świadomość branży w odniesieniu do znaczenia przestrzegania środków ochronnych.
Szczegółowe programy kontroli i inspekcji oraz wspólne plany rozmieszczenia, których wdrażanie koordynowała EFCA, stanowią efektywne narzędzia; okazały się one także doskonałym sposobem poprawy współpracy i wymiany informacji między państwami członkowskimi. Szczególnie przydatne w wyjaśnianiu nowych przepisów i w zwiększaniu wśród operatorów świadomości problemów związanych z ochroną okazały się działania w zakresie rozpowszechniania wiedzy i szkolenia przeprowadzane przez EFCA.
Z oceny wynika, że kultura zgodności w znacznym stopniu opiera się na uczciwym i jednolitym stosowaniu przepisów w zakresie kontroli w całym sektorze rybołówstwa i we wszystkich państwach członkowskich, włączając w to statki państw trzecich prowadzące połowy na wodach UE, oraz na rygorystycznym i konsekwentnym podejmowaniu działań następczych w związku z wykrytymi przypadkami naruszenia przepisów. Skuteczne wdrożenie systemu kar, w tym systemu punktów za poważne naruszenie przepisów, jest niezbędne w celu zapewnienia równego traktowania rybaków. Chociaż rozporządzenie w sprawie kontroli stanowi ramy prawne, które uznaje się za odpowiednie zgodnie z Traktatem, krajowe systemy i ich stosowanie różnią się jednak znacznie między państwami członkowskimi. Kryteria stosowania systemu punktów za poważne naruszenie przepisów w różnych państwach członkowskich są niejednolite 15 . Współpraca pomiędzy państwami członkowskimi jest niezbędna w celu zapewnienia równego traktowania rybaków, co pozwala zdobyć ich zaufanie i nakłonić ich do przestrzegania przepisów. Ponadto konsekwentne i równe wdrażanie odpowiednich kar w przypadku naruszenia przepisów ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia ich odstraszającego skutku, a ponadto przyczynia się do wypełnienia międzynarodowych zobowiązań UE.
Instrumenty służące Komisji do zapewnienia wdrażania wspólnej polityki rybołówstwa przez państwa członkowskie
Nowe instrumenty określone w rozporządzeniu w sprawie kontroli w celu zapewnienia wdrażania WPRyb w państwach członkowskich spotykają się na ogół z dobrym przyjęciem ze strony zainteresowanych stron. Zwiększone uprawnienia Komisji Europejskiej w zakresie weryfikacji działań kontrolnych państw członkowskich, przeprowadzania audytów i dokonywania niezależnych inspekcji również przyczyniły się do rozwoju postawy zgodności z przepisami WPRyb w państwach członkowskich.
Plany działania ustanowione przez Komisję we współpracy z zainteresowanymi państwami członkowskimi w celu zajęcia się określonymi brakami systemowymi w ich systemach kontroli okazały się skutecznymi narzędziami współpracy.
Uproszczenie i zmniejszenie obciążeń administracyjnych
Rozporządzenie w sprawie kontroli przyczyniło się do uproszczenia i racjonalizacji poprzednich ram prawnych kontroli, uproszczenia komunikacji między uczestnikami i zmniejszenia obciążenia administracyjnego.
Rozporządzenie w sprawie kontroli pozostaje jednak złożone; szereg przepisów wymaga doprecyzowania prawnego. Ponadto, jako że niektóre obowiązki mogą być interpretowane przez państwa członkowskie i w związku z tym stosowane przez nie na bardzo różne sposoby, do Komisji często kierowane są wnioski o przedstawienie wytycznych celem uniknięcia wielu interpretacji.
Zakładanym celem stosowania nowoczesnych technologii i rozwoju elektronicznych systemów informacji rybołówstwa morskiego oraz systemu udostępniania danych było zmniejszenie obciążenia administracyjnego w perspektywie długoterminowej. Nadal jednak cel ten nie został w pełni zrealizowany, ponieważ rozwój tych systemów wymagał czasu, a w niektórych przypadkach, platformy elektroniczne są nadal w trakcie opracowywania. Szacuje się jednak, że w porównaniu z poprzednim systemem kontroli zmniejszenie obciążenia administracyjnego netto po stronie operatorów wyniosło 28 %. Uznaje się, że większość korzyści i redukcji kosztów uzyskały i będą uzyskiwały organy publiczne, chociaż dostępne informacje nie pozwoliły na ich ilościowe określenie 16 .
Z analizy wynika, że rozporządzenie w sprawie kontroli może przyczynić się do dalszego zmniejszania obciążenia administracyjnego, na przykład poprzez promocję stosowania narzędzi IT.
4.Wnioski
Rozporządzenie w sprawie kontroli ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia przestrzegania przepisów WPRyb. Jest to instrument prawny, który uznaje się za jedno z głównych narzędzi służących realizacji celów WPRyb i zapewnieniu egzekwowania prawa w zakresie środków ochrony i zarządzania. Jego zasady i przepisy odnoszą się do problemów, które w przeszłości prowadziły do znaczącego przełowienia i niedostatecznego przestrzegania przepisów.
Państwa członkowskie zasadniczo wdrożyły główne przepisy rozporządzenia w sprawie kontroli i nie ma wątpliwości, że po sześciu latach zainteresowane strony odpowiednio przyjęły te ramy prawne. Z powodu złożoności przepisów oraz czasu potrzebnego na dostosowanie się do nich wdrożenie niektórych przepisów jest jednak w pewnych przypadkach opóźnione.
Ocena potwierdziła, że chociaż wkład rozporządzenia w sprawie kontroli w rozwój systemu kontroli rybołówstwa i poprawę zgodności z przepisami WPRyb jest niepodważalny, obecne ramy prawne nie są w pełni dostosowane do założonego celu. Zainteresowane strony stanowczo apelują o lepsze dostosowanie systemu kontroli do nowej WPRyb, odnosząc się w szczególności do obowiązku wyładunku, zwiększenia synergii z innymi obszarami polityki, zwłaszcza z polityką w zakresie środowiska i w zakresie rynku.
Ponadto brak jasności niektórych przepisów był jednym z czynników, które prowadziły do niekiedy odmiennych sposobów podejścia do wdrażania na poziomie państw członkowskich, co utrudniało zapewnienie równych warunków działania między operatorami, a tym samym ograniczało ich zaufanie do systemu. Dodatkowo przestarzałość niektórych przepisów, brak elastyczności oraz niekiedy nieskuteczne wdrażanie przez państwa członkowskie ogranicza skuteczność i efektywność obecnie obowiązującego systemu prawnego. W związku z tym szczególnej uwagi wymagają przepisy dotyczące kar i systemu punktów, działań następczych w związku z naruszeniami przepisów, wymiany i udostępniania danych, identyfikowalności oraz narzędzi służących do monitorowania i zgłaszania połowów w przypadku statków poniżej 12 metrów.
5.Dalsze działania
Informacje dostarczone przez państwa członkowskie i inne zainteresowane strony do celów niniejszego sprawozdania wskazują w szczególności na wiele kluczowych problemów, którymi UE i jej państwa członkowskie muszą się zająć, aby zapewnić spójny, skuteczny i efektywny system kontroli środków ochrony i zarządzania w obszarze rybołówstwa oraz przestrzeganie przepisów WPRyb. Obejmują one również kwestię poprawy ogólnych wyników funkcjonowania rozporządzenia w sprawie kontroli w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju rybołówstwa przy jednoczesnej poprawie synergii z innymi obszarami polityki.
Komisja przedstawi wyniki oceny państwom członkowskim i odpowiednim zainteresowanym stronom w celu omówienia skutecznych rozwiązań.
Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zrównoważonego zarządzania zewnętrznymi flotami rybackimi, uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1006/2008, SWD/2015/636 final – 2015/0289 (COD).
Państwa członkowskie stosują w odniesieniu do poważnych naruszeń, o których mowa w art. 42 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1005/2008, system punktów, na którego podstawie właścicielowi licencji połowowej przyznaje się odpowiednią liczbę punktów za naruszenie przepisów wspólnej polityki rybołówstwa.
Wagę danego naruszenia przepisów określa właściwy organ państwa członkowskiego, biorąc pod uwagę kryteria takie jak charakter szkody, jej wartość, sytuację ekonomiczną sprawcy naruszenia i zakres naruszenia lub jego powtarzalność.