52004PC0532

Bruksela, dnia 30.7.2004

COM(2004) 532 końcowy

2004/0183 (COD)

Wniosek dotyczący

DYREKTYWY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

wprowadzającej normy odłowu humanitarnego dla niektórych gatunków zwierząt

(przedstawiona przez Komisję)

UZASADNIENIE

WYKONANIE ZOBOWIąZAń WYNIKAJąCYCH Z UMOWY

1. WSTęP

W 1998 r. Wspólnota podjęła decyzję o zawarciu dwóch umów międzynarodowych w celu ustanowienia norm odłowu humanitarnego na szczeblu międzynarodowym.

Pierwszą umowę zawarto z Kanadą i Federacją Rosyjską; zatwierdzona ona została decyzją Rady 98/142/WE z dnia 26 stycznia 1998 r.[1] (dalej zwana „Umową”).

Druga umowa dotyczy Stanów Zjednoczonych Ameryki i ma formę uzgodnionego protokołu. Została ona zatwierdzona decyzją Rady 98/487/WE z dnia 13 lipca 1998 r.[2]

W chwili obecnej zobowiązania wynikające ze wspomnianych umów muszą zostać wykonane przez Wspólnotę.

W celu zachowania przejrzystości odniesienia w dalszej części niniejszego dokumentu będą dokonywane wyłącznie do Umowy, ponieważ jest to najbardziej szczegółowy akt prawny. Niemniej jednak umowa z USA jest zasadniczo podobna do umowy zawartej z Federacją Rosyjską i Kanadą.

Umowa została zainspirowana chęcią ujednolicenia międzynarodowych norm odłowu humanitarnego oraz uniknięcia sporów handlowych z głównymi międzynarodowymi eksporterami futer.

Umowa ma tymczasowe zastosowanie pomiędzy Wspólnotą a Kanadą od czerwca 1999 r. w oczekiwaniu na wejście w życie, które wymaga ratyfikacji ze strony Federacji Rosyjskiej.

2. UMOWA

Umowa dotycząca międzynarodowych norm odłowu humanitarnego składa się z 17 artykułów i 4 załączników. Cele umowy obejmują ustanowienie norm dotyczących metod humanitarnego odłowu, poprawienie komunikacji i współpracy pomiędzy stronami na rzecz wdrożenia i opracowania wspomnianych norm, a także usprawnienie handlu futrami i potrzaskami pomiędzy stronami. Celem norm odłowu humanitarnego jest zapewnienie wystarczającego poziomu humanitarnego traktowania odławianych zwierząt, a także dalsza poprawa tego traktowania.

W odniesieniu do obecnego wniosku można uczynić następujące obserwacje dotyczące Umowy.

Zgodnie z Umową strony są zobowiązane do zakazu używania, w uzgodnionych ramach czasowych, wszelkich potrzasków mających na celu unieruchomienie i zabicie zwierząt, które nie spełniają norm odłowu humanitarnego dla 19[3] gatunków zwierząt[4] wymienionych w załączniku I do Umowy.

Dlatego stosowane metody używania potrzasków muszą zostać przebadane zgodnie z określonymi normami w celu zapewnienia wystarczającego poziomu humanitarnego traktowania odławianych zwierząt. W rezultacie należy ustanowić odpowiednie procesy certyfikowania przebadanych potrzasków. Umowa odnosi się do wszystkich urządzeń mechanicznych przeznaczonych do chwytania, zabijania i unieruchamiania zwierząt (potrzaski), używanych do odławiania 19 dzikich lądowych i ziemno-wodnych ssaków wymienionych do celów zarządzania dziką fauną i florą, łącznie ze zwalczaniem szkodników, uzyskiwaniem futra, skóry i mięsa oraz chwytaniem ssaków w celu ochrony przyrody.

Kluczowe zobowiązania stron określono w art. 7 Umowy. Artykuł ten wymaga ustanowienia odpowiednich procesów certyfikowania potrzasków zgodnie z normami oraz tego, aby kompetentne władze zapewniły zgodność metod używania potrzasków na swoich terytoriach z normami. Uzgodniony harmonogram ujęty w załączniku I określa terminy, w jakich zobowiązania te muszą zostać spełnione. Strony muszą odpowiednio zapewnić, aby metody używania potrzasków w celu unieruchamiania zwierząt zostały przebadane w celu wykazania ich zgodności z normami odłowu humanitarnego oraz będą certyfikowane w ciągu trzech do pięciu lat od wejścia w życie umowy, w zależności od priorytetów badań i dostępności ośrodków testujących. W przypadku metod używania potrzasków służących do zabijania zwierząt, termin wynosi pięć lat od wejścia w życie Umowy. Używanie niecertyfikowanych potrzasków musi zostać zakazane w ciągu trzech lat od końca wspomnianych powyżej okresów.

Strony Umowy muszą promować badania dotyczące ciągłego rozwoju norm i dokonywać ponownej ich oceny, a także aktualizować załącznik I do Umowy. Umowa zobowiązuje strony do pogłębiania wiedzy naukowej w zakresie oceny stanu odławianych zwierząt (np. analiza poszczególnych pomiarów). Stosownie do tego każda ze stron musi promować dalsze badania w odniesieniu do następujących gatunków: Ondatra zibethicus (piżmak) – Wspólnota Europejska, Procyon lotor – Kanada, Martes zibellina – Federacja Rosyjska. Komisja wypełniła to zobowiązanie, zlecając badanie piżmaków. Sprawozdanie końcowe zostało złożone w czerwcu 2003 r. i dostarcza ono informacji na temat oceny zachowania i parametrów fizjologicznych (np. tętno) odławianych piżmaków.

Cztery załączniki do Umowy zawierają normy odłowu humanitarnego, wykaz rozpatrywanych gatunków zwierząt, harmonogram wdrażania, wytyczne dla badania potrzasków oraz dotyczące badań nad ciągłym rozwojem metod używania potrzasków, programy badawcze mające na celu poprawę zakresu norm, przepisy dla organu arbitrażowego oraz oświadczenia stron.

„Oświadczenie Wspólnoty Europejskiej” stwierdza, że Wspólnota „nie będzie podejmować żadnych działań związanych z wykonaniem rozporządzenia Rady (EWG) nr 3254/91 w uzasadnionym czasie koniecznym dla innych stron do ratyfikowania Umowy oraz, po ratyfikacji, tak długo jak Umowa będzie obowiązywać i mieć zastosowanie zgodnie z zawartymi w niej postanowieniami”.

W imieniu Komisji przeprowadzono analizę[5] dotyczącą sposobu, w jaki zobowiązania Umowy zostały już wdrożone za pośrednictwem ustawodawstwa istniejącego w Państwach Członkowskich. Według otrzymanych informacji zwierzęta są zwykle odławiane w Państwach Członkowskich z przyczyn zwalczania szkodników lub z tego powodu, że niszczą zbiory lub mienie, przenoszą choroby, zagrażają innej zwierzynie lub powodują powodzie. W 4 Państwach Członkowskich niektóre gatunki są również niekiedy odławiane dla futra. Ogólnie rzecz ujmując, Państwa Członkowskie nie przystosowały jeszcze swojego ustawodawstwa do wdrożenia Umowy. Istniejące ustawodawstwa krajowe różnią się w poszczególnych Państwach Członkowskich w odniesieniu do odłowów na szczeblu krajowym i/lub regionalnym. Harmonizacja ustawodawstwa jest zatem konieczna, tak aby Wspólnota mogła wypełnić swoje zobowiązania międzynarodowe wynikające z Umowy.

Przeprowadzono konsultacje z zainteresowanymi stronami, ekspertami i organizacjami pozarządowymi. Ich opinie dotyczące między innymi badania metod używania potrzasków oraz procedury certyfikowania zostały uwzględnione w tym wniosku. Jednak nie uważano za stosowne, aby wyrazić zgodę na żądania ustanowienia scentralizowanych ośrodków badań we Wspólnocie ani na wspólnotowe finansowanie badań potrzasków.

3. ZWIąZEK POMIęDZY ISTNIEJąCYM USTAWODAWSTWEM A PROJEKTEM DYREKTYWY

We Wspólnocie używanie wszystkich potrzasków jest zakazane na mocy rozporządzenia Rady (EWG) nr 3254/91 z dnia 4 listopada 1991 r. zakazującego używania potrzasków we Wspólnocie oraz wprowadzania do Wspólnoty skór i innych towarów wytwarzanych z niektórych gatunków dzikich zwierząt, pochodzących z państw, w których chwyta się je przy pomocy potrzasków lub metod odłowu niespełniających międzynarodowych norm odłowu humanitarnego[6]. Zakaz ten znajduje się w art. 2 rozporządzenia.

Ponadto art. 3 ust. 1 tego rozporządzenia zakazuje przywozu na terytorium Wspólnoty skór i innych towarów 13 szczególnie określonych gatunków dzikich zwierząt. Taki przywóz jest jednak dozwolony z państw trzecich, które w swoim ustawodawstwie lub przepisach administracyjnych zakazują używania potrzasków, oraz z krajów trzecich, które w odniesieniu do wspomnianych powyżej 13 gatunków zwierząt nakładają obowiązek stosowania norm odłowu humanitarnego uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym.

Umowa (w szczególności art. 5) zezwala Wspólnocie na utrzymanie tego ogólnego zakazu. Dlatego nawet po przyjęciu nowej dyrektywy używanie wszystkich potrzasków, łącznie z tymi, które spełniają normy odłowu humanitarnego, pozostanie zakazane na terytorium Wspólnoty.

W praktyce nowa dyrektywa będzie mieć dlatego zastosowanie wyłącznie do potrzasków innych niż potrzaski chwytające zwierzę za kończynę, których producenci chcą, aby były one uznawane za „humanitarne”. Ponadto w odniesieniu do innych gatunków zwierząt niż 19 wspomnianych w załącznikach do Umowy używanie potrzasków innych niż potrzaski chwytające zwierzę za kończynę, które nie spełniają norm odłowu humanitarnego, będzie nadal możliwe, jeżeli spełniają one inne przepisy wspólnotowe.

Wniosek powoduje wdrożenie części Umowy dotyczącej środowiska i jest ograniczona w swoim zakresie i treści do tego, co jest niezbędne w celu zapewnienia, iż Wspólnota Europejska spełnia zobowiązania międzynarodowe przez dopilnowanie przestrzegania uzgodnionych norm odłowu humanitarnego.

Celem wniosku nie jest harmonizacja wszystkich wymagań technicznych w odniesieniu do sprzedaży lub umieszczania potrzasków na rynku. Zamiarem wniosku jest jedynie zakaz używania „niehumanitarnych” potrzasków przeznaczonych do chwytania zwierząt należących do wymienionych gatunków.

Części umowy dotyczące handlu, a w szczególności promocji międzynarodowego handlu wyrobami futrzarskimi wykonanymi z futra pochodzącego z odławianych zwierząt należących do gatunków objętych Umową zostaną zagwarantowane w poprawce do załącznika do rozporządzenia (EWG) nr 3254/91, na podstawie której liczba objętych dzikich gatunków zwierząt zostanie rozszerzona z 13 do 19.

4. PROJEKT DYREKTYWY

Podstawa prawna i motywy preambuły

Umowę proponuje się wdrożyć za pośrednictwem dyrektywy. Podejście takie jest zgodne z zasadą proporcjonalności. Zapewnia ono elastyczność konieczną do dostosowania się do różnych sytuacji oraz umożliwia łatwiejsze przystosowanie przepisów krajowych i regionalnych istniejących w Państwach Członkowskich. Ponadto większość zobowiązań zawartych w Umowie zostało zaprojektowanych w elastyczny sposób oraz nadaje się bardziej do włączenia do dyrektywy niż do rozporządzenia.

Artykuł 175 został wybrany jako podstawa prawna niniejszego wniosku, ponieważ celem dyrektywy jest odegranie zasadniczej roli w ochronie gatunków dzikiej fauny przez zapewnienie wystarczającego poziomu ochrony dobrostanu odławianych zwierząt. Celem rozważanego wniosku jest wdrożenie we Wspólnocie norm odłowu humanitarnego uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym, aby przyczynić się do ochrony, promować i wzmocnić dobrostan zwierząt i ochronę gatunków, unikając tym samym niepotrzebnego cierpienia i bólu odławianych zwierząt.

Celem niniejszej dyrektywy nie jest pozbawienie Państw Członkowskich kompetencji w zakresie utrzymywania i/lub przyjmowania bardziej rygorystycznych środków dotyczących odławiania i polowania w przyszłości. Na przykład Państwa Członkowskie mogą zechcieć zastosować normy odłowu humanitarnego wobec innych gatunków zwierząt niż wspomniane 19.

Dlatego art. 175 stanowi odpowiednią podstawę prawną, ponieważ pozwala Państwom Członkowskim na przyjmowanie ostrzejszych zasad na podstawie art. 176, pod warunkiem że zasady te są zgodne z Traktatem, a w szczególności z zawartymi w nim przepisami dotyczącymi swobodnego przepływu towarów.

Część wykonawcza

Artykuł 1 wniosku dotyczy przedmiotu i zakresu. Stosownie do tego dyrektywa ustanawia normy odłowu humanitarnego, wymagania odnoszące się do metod używania potrzasków, przepisy techniczne związane z badaniem metod używania potrzasków oraz certyfikację potrzasków używanych do odławiania pewnych gatunków dzikich zwierząt, a także dotyczy potrzasków używanych do odławiania dzikich ssaków wymienionych w załączniku I dla celów zarządzania dziką fauną i florą, zwalczania szkodników, chwytania ssaków dla ochrony oraz uzyskiwania futra, skóry lub mięsa.

Artykuł 2 wniosku definiuje odpowiednie warunki mające zastosowanie w części wykonawczej.

Artykuł 3 wniosku wymaga od Państw Członkowskich, aby wyznaczyły właściwe władze w celu wdrożenia dyrektywy.

Artykuł 4 wniosku określa warunki ogólnego używania potrzasków. Od dnia 1 stycznia 2009 r. do odłowu 19 gatunków wymienionych zwierząt używane będą mogły być wyłącznie certyfikowane potrzaski. Ponadto ustanawia się zasadę, że we Wspólnocie zezwala się na używanie potrzasków certyfikowanych w państwach trzecich.

Artykuł 5 nakłada na Państwa Członkowskie obowiązek zapewnienia, że od 1 stycznia 2012 r. nie będą mogły być stosowane metody używania potrzasków niespełniających norm odłowu humanitarnego. W ust. 2 i 3 określono kryteria humanitarnych metod używania potrzasków przeznaczonych do chwytania i zabijania zwierząt.

Artykuł 6 zawiera przegrupowane derogacje od zobowiązań ogólnych zawartych w art. 4 ust. 1 i 5. Dlatego derogacji można udzielać indywidualnie w poszczególnych przypadkach dla określonych celów, takich jak interesy zdrowia publicznego i bezpieczeństwa; ochrona własności publicznej i prywatnej; badania, edukacja, ponowne zaludnianie, ponowne wprowadzanie, hodowla oraz ochrona fauny i flory, a także w celu zezwolenia na używanie tradycyjnych drewnianych potrzasków kluczowych dla zachowania dziedzictwa kulturowego społeczności lokalnych. Można również udzielić zgody na tymczasowe używanie potrzasków w trakcie oczekiwania na wyniki badań nad potrzaskami zastępczymi. Na koniec Państwa Członkowskie mogą zezwolić poszczególnym osobom na budowanie i używanie potrzasków, które są zgodne z projektami zatwierdzonymi przez właściwe władze. Przez pojęcie potrzasków skonstruowanych przez indywidualne osoby rozumie się proste potrzaski domowej roboty do użytku prywatnego. Ponieważ system certyfikacji i wszystkie wymagania dotyczące badań dla producenta przemysłowego nie mogą zostać zastosowane z przyczyn praktycznych, jeżeli Państwo Członkowskie pragnie zezwolić na używanie takich potrzasków, właściwe władze będą musiały w rezultacie zatwierdzić ogólny projekt potrzasków oraz wykonać odpowiednią dyspozycję w ramach swojego systemu egzekwowania prawa. Na tym etapie nie jest możliwe określenie odpowiedniego projektu wszystkich potrzasków domowej roboty. Jednakże kompetentne władze powinny sprawdzić wspomniane potrzaski w odniesieniu do ustanowionych norm odłowu humanitarnego bez formalnego przechodzenia przez procedury badań i certyfikacji.

Artykuł 7 wniosku odwołuje się do certyfikacji potrzasków tam, gdzie potrzaski i metody ich używania zostały przebadane w celu wykazania ich zgodności z normami odłowu humanitarnego. Oznacza to, że Państwa Członkowskie zapewnią, iż certyfikowane będą wyłącznie potrzaski i metody ich używania, które zostały przebadane i wykazują zgodność z normami odłowu humanitarnego. W przypadku takich potrzasków kompetentne władze Państw Członkowskich odpowiadają za dostarczenie stosownego standardowego dokumentu certyfikującego, zawierającego konkretne warunki i ograniczenia dotyczące używania rozpatrywanych potrzasków.

Ponieważ standardowy dokument certyfikujący przyczyni się do poprawy w zakresie harmonizacji procedur dotyczących certyfikacji i do usprawnienia wzajemnego uznania, na podstawie art. 14 opracowany zostanie standardowy dokument certyfikujący.

Artykuł 8 wniosku wymaga od Państw Członkowskich zapewnienia, aby osoby zakładające potrzaski były kompetentne i posiadały odpowiednią wiedzę lub by zostałyprzeszkolone.

Artykuł 9 wniosku dotyczący producentów stanowi, iż Państwa Członkowskie muszą wymagać, aby producenci oznaczali certyfikowane potrzaski i przekazywali instrukcje dotyczące ich odpowiedniego założenia, bezpiecznego działania i utrzymania.

Artykuł 10 wniosku wymaga, aby Państwa Członkowskie promowały i zachęcały do badań w zakresie poprawy i rozszerzania norm odłowu humanitarnego w celu poprawy dobrostanu odławianych zwierząt. Nie ujmuje to odpowiedzialności Komisji za zachęcanie do prowadzenia wspomnianych badań.

Artykuł 11 wniosku zawiera postanowienie dotyczące standardowych kar.

Artykuł 12 wniosku zawiera wymaganie dotyczące przekazywania informacji pomiędzy Komisją a Państwami Członkowskimi. Państwa Członkowskie muszą również zapewnić, iż podjęte zostaną konieczne kroki mające na celu uświadomienie społeczeństwu istnienia działań związanych z dyrektywą.

Artykuł 13 wniosku wskazuje, iż Komisja powinna być wspomagana przez komitet powołany na mocy art. 18 rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi[7], działając jako organ regulacyjny. Jego celem jest pomoc we wdrożeniu dyrektywy oraz w uzgodnieniu poprawek technicznych do załączników dyrektywy. Proponuje się, aby informacje naukowe i techniczne związane z normami i badaniami zawarte w załącznikach zostały przeanalizowane przez komitet. Oczekuje się również, że komitet wyda opinie na temat certyfikacji i badań w celu poprawy norm. Będzie również pomagać podczas przygotowań do spotkań Wspólnego Komitetu Zarządzającego, zajmującego się Umową.

Artykuł 14 wniosku nakreśla środki wykonawcze oraz poprawki wymagające od Komisji, zgodnie z procedurą przyjętą przez komitet, określenia warunków i kryteriów sporządzania zawiadomień, przekazywania informacji oraz przygotowania standardowego dokumentu certyfikującego. Ponadto napisane jest, że, tam gdzie to konieczne, Komisja dokona poprawek w załącznikach do dyrektywy zgodnie z procedurą przyjętą przez komitet.

Artykuł 15 wniosku stanowi, iż Państwa Członkowskie mogą utrzymywać i stosować bardziej zaostrzone przepisy.

Artykuł 16 wniosku zawiera przepisy dotyczące przeniesienia. Określa jego termin ostateczny na dzień 31 grudnia 2005 r.

Artykuł 17 wniosku zawiera postanowienie dotyczące wejścia w życie.

Artykuł 18 wniosku zawiera standardową klauzulę dotyczącą adresów.

Cztery załączniki do wniosku zawierają wykaz rozpatrywanych gatunków zwierząt (załącznik I), normy odłowu humanitarnego (załącznik II), przepisy techniczne dotyczące badania metod używania potrzasków (załącznik III) oraz szczegóły dotyczące badań (załącznik IV).

5. SKUTKI

W odniesieniu do procesu oceny wpływu Komisja w trakcie przyjmowania swojego programu legislacyjnego i pracy na 2003 r. podjęła w listopadzie 2002 r. decyzję o niewłączeniu niniejszego wniosku do wykazu wniosków, które muszą przejść przez poszerzoną ocenę wpływu. Należy dalej zauważyć, że ocena wpływu jest generalnie stosowana jako narzędzie mające na celu poprawę jakości i spójności procesu opracowywania polityki. Jednakże w tym przypadku Rada już zawarła Umowę i przyjęła proponowaną politykę. Biorąc pod uwagę wspomniane powyżej punkty, nie dokonano żadnej konkretnej oceny wpływu wniosku.

Niniejsza dyrektywa nie ma żadnych skutków finansowych dla budżetu Wspólnoty. Jednakże skutki ekonomiczne wynikają z wymagań Umowy w zakresie badania i certyfikacji potrzasków. Co więcej koszt wymiany potrzasków, które nie są certyfikowane, może być również ważnym elementem. Istnieją nieodłączne trudności z przewidzeniem kosztów, ponieważ będą się one różnić w zależności od rozpatrywanych gatunków. Na przykład badania terenowe metody odławiania powszechnie występujących gatunków są mniej czasochłonne i wymagające mniejszych nakładów finansowych niż w przypadku gatunków, które trudniej złapać w potrzask. Według zgrubnych szacunków badanie jednej metody odławiania według norm dla jednego gatunku zwierząt może kosztować od 30 000 do 100 000 EUR w zależności od rodzaju potrzasku oraz rodzaju i natury danego gatunku zwierząt.

Biorąc pod uwagę stosunkowo niewielkie koszty, proponuje się pozostawienie alokacji kosztów w gestii Państw Członkowskich. Jeżeli chodzi o alokację kosztów, istnieje wiele różnych opcji dostępnych Państwom Członkowskim, z których każda ma wady i zalety. Koszty mogą ponosić producenci potrzasków, Państwa Członkowskie oraz użytkownicy potrzasków. Prawdopodobne jest, iż wymaganie od producentów ponoszenia kosztów ograniczy liczbę potrzasków przedkładanych do badania do mających szerokie zastosowanie potrzasków, co do których producenci mogą być w uzasadniony sposób pewni, że odzyskają poniesione koszty. Mogą one być mniej humanitarne niż inne opracowane niedawno potrzaski. W rezultacie możliwe jest, że nie będzie żadnych certyfikowanych potrzasków dla niektórych gatunków oraz że nie będzie można zagwarantować poprawy potrzasków w kierunku najbardziej humanitarnych. Jeżeli odławianie nie będzie mogło mieć miejsca, inne sposoby, takie jak trucie, będą mogły być używane do zwalczania szkodników, co spowoduje cierpienie zwierząt oraz może mieć ujemny wpływ na środowisko. Dalsze możliwe skutki w wyniku zaniechania odławiania mogą spowodować utratę bioróżnorodności i zniszczenia spowodowane powodziami (kontrola piżmaków). Wniosek pozostawia wystarczającą elastyczność w odniesieniu do badania metod używania potrzasków oraz certyfikacji potrzasków w celu uniknięcia wspomnianych, potencjalnie ujemnych skutków. Jednak konieczny może się okazać przegląd mechanizmów finansowania w świetle doświadczenia we wdrażaniu dyrektywy.

2004/0183 (COD)

Wniosek dotyczący

DYREKTYWY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

wprowadzającej normy odłowu humanitarnego dla niektórych gatunków zwierząt

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 175 ust. 1,

uwzględniając wniosek Komisji[8],

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego[9],

uwzględniając opinię Komitetu Regionów[10],

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu[11],

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) W 1998 r. dwie umowy dotyczące międzynarodowych norm odłowu humanitarnego zostały przyjęte przez Wspólnotę za pośrednictwem decyzji Rady 98/142/WE z dnia 26 stycznia 1998 r. dotyczącej zawarcia umowy w sprawie międzynarodowych norm odłowu humanitarnego między Wspólnotą Europejską, Kanadą i Federacją Rosyjską oraz uzgodnionego protokołu między Kanadą a Wspólnotą Europejską dotyczącego podpisania umowy w sprawie międzynarodowych norm odłowu humanitarnego[12], a także decyzji Rady 98/487/WE z dnia 13 lipca 1998 r. dotyczącej Umowy międzynarodowej w formie uzgodnionego protokołu, zawartej między Wspólnotą Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie norm odłowu humanitarnego[13]; dlatego zobowiązania wynikające z powyższych umów powinny zostać wykonane.

(2) Celem umów jest nie tylko zapewnienie przestrzegania międzynarodowych norm odłowu humanitarnego w odniesieniu do charakterystyki technicznej potrzasków, ale również zapewnienie zgodności metod stosowanych przy odławianiu dziewiętnastu rozpatrywanych gatunków z tymi normami; ponadto normy odłowu humanitarnego nakładają obowiązek specjalnych szkoleń dla osób zakładających potrzaski.

(3) Ponieważ humanitarne potrzaski muszą być selektywne, skuteczne oraz zgodne z odpowiednimi wymaganiami związanymi z bezpieczeństwem człowieka, zastosowanie wspomnianych norm odłowu humanitarnego uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym będzie mieć pozytywny wpływ na dobrostan odławianych zwierząt, przyczyniając się do ochrony gatunków dzikiej fauny zarówno na terytorium Wspólnoty, jak i poza nim; zapewnienie wystarczającego poziomu humanitarnego traktowania dzikich zwierząt podczas odłowu dla celów zarządzania dziką fauną i florą oraz w celu chwytania wspomnianych ssaków dla ochrony powinno przyczynić się do osiągnięcia celów wspólnotowej polityki środowiskowej; czyniąc to, Wspólnota w szczególności przyczyni się do rozważnego, zrównoważonego i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych i promowania środków na szczeblu międzynarodowym w celu przeciwdziałania światowym problemom środowiskowym.

(4) Skuteczne stosowanie humanitarnych metod używania potrzasków oznacza, że potrzaski muszą być nie tylko certyfikowane jako zgodne z normami odłowu humanitarnego, ale również, zgodnie z tymi normami, muszą być obsługiwane przez osoby wykwalifikowane do odłowu.

(5) Certyfikacja potrzasków powinna bazować na uprzednich badaniach; badania i certyfikacja nie muszą być wykonywane przez ten sam organ lub w obrębie tego samego Państwa, pod warunkiem że obie operacje są zgodne z wymaganiami niniejszej dyrektywy; certyfikowane potrzaski powinny być łatwo rozpoznawalne, powinny być także dostępne informacje dotyczące ich używania zgodnie z normami odłowu humanitarnego; w przeciwnym razie używanie niecertyfikowanych potrzasków nie powinno być możliwe, z wyjątkiem przypadków, w których wydane zostanie wyraźnie upoważnienie w interesie ogólnym, po wygaśnięciu wystarczającego okresu umożliwiającego przeprowadzenie badań i certyfikacji.

(6) Należy zachęcać do prowadzenia badań mających na celu doskonalenie norm odłowu humanitarnego oraz do ich promowania.

(7) Niniejsza dyrektywa pozostaje bez uszczerbku dla bardziej rygorystycznego ustawodawstwa Wspólnoty, a w szczególności rozporządzenia Rady (EWG) nr 3254/91 z dnia 4 listopada 1991 r. zakazującego używania potrzasków we Wspólnocie oraz wprowadzania do Wspólnoty skór i innych towarów wytwarzanych z niektórych gatunków dzikich zwierząt, pochodzących z państw, w których chwyta się je przy pomocy potrzasków lub metod odłowu niespełniających międzynarodowych norm odłowu humanitarnego[14]; a zatem jakiekolwiek używanie potrzasków chwytających zwierzęta za kończyny pozostanie zakazane na terytorium Wspólnoty.

(8) Niniejsza dyrektywa jest również bez uszczerbku dla art. 12 i 15 dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory[15].

(9) Zgodnie z zasadą proporcjonalności dla osiągnięcia podstawowego celu niniejszej dyrektywy konieczne i stosowne jest ustanowienie zasad wdrażania zobowiązań Wspólnoty na podstawie umów dotyczących międzynarodowych norm odłowu humanitarnego, jak określono w decyzjach: 98/142/WE i 98/487/WE; niniejsza dyrektywa nie wykracza ponad to, co niezbędne do osiągnięcia założonych celów, zgodnie art. 5 ust. 3 Traktatu.

(10) Środki niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady cc z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji[16],

PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres dyrektywy

1. Niniejsza dyrektywa ustanawia normy odłowu humanitarnego, wymagania dotyczące metod używania potrzasków, przepisy techniczne dotyczące badania metod używania potrzasków oraz certyfikacji potrzasków przeznaczonych do odławiania niektórych gatunków dzikich zwierząt.

2. Niniejsza dyrektywa dotyczy potrzasków używanych do odławiania dzikich ssaków wymienionych w załączniku I dla celów zarządzania dziką fauną i florą, zwalczania szkodników, chwytania ssaków w celu ochrony oraz uzyskiwania futra, skóry i mięsa.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszej dyrektywy zastosowanie mają następujące definicje:

1. „potrzaski” oznaczają mechaniczne urządzenia przeznaczone do schwytania, zabicia lub unieruchomienia zwierząt gatunków określonych w załączniku I;

2. „metody używania potrzasków” oznaczają potrzaski oraz warunki ich zakładania, takie jak docelowe gatunki, umiejscowienie, wabiki, przynęty i naturalne warunki środowiskowe;

3. „metody używania potrzasków przeznaczonych do unieruchamiania zwierząt” oznaczają potrzaski przeznaczone oraz zakładane nie z zamiarem zabicia zwierzęcia złapanego w potrzask, ale ograniczającego jego ruchy w takim zakresie, że człowiek może wejść z nim w bezpośredni kontakt;

4. „metody używania potrzasków przeznaczonych do zabijania” oznaczają potrzaski przeznaczone i założone z zamiarem zabicia zwierzęcia złapanego w potrzask;

5. „osoba zakładająca potrzask” oznacza osobę, która jest upoważniona przez właściwe władze Państwa Członkowskiego do używania potrzasków w celu odławiania gatunków zwierząt wymienionych w załączniku I.

Artykuł 3

Właściwe władze

1. Każde Państwo Członkowskie wyznacza jeden lub więcej właściwych organów odpowiedzialnych za wykonanie niniejszej dyrektywy.

2. Państwa Członkowskie informują Komisję o nazwach i adresach właściwych organów najpóźniej do dnia 31 grudnia 2005 r. Komisja przekazuje nazwy i adresy innym Państwom Członkowskim oraz publikuje wykaz właściwych organów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej . Ta sama procedura ma zastosowanie do wszelkich zmian dokonanych w wykazie właściwych organów.

Artykuł 4

Używanie potrzasków

1. Z dniem 1 stycznia 2009 r. Państwa Członkowskie zapewniają, iż potrzaski wprowadzone do użytkowania będą zgodne z normami odłowu humanitarnego określonymi w załączniku II oraz certyfikowane jako takie przez właściwe organy.

2. Państwa Członkowskie mogą zezwolić na swoich terytoriach na używanie potrzasków certyfikowanych w państwie trzecim zgodnie z normami odłowu humanitarnego. Państwa Członkowskie podają przyczyny ewentualnej odmowy oraz zawiadamiają o certyfikacji w formie pisemnej państwo trzecie oraz Komisję.

Artykuł 5

Metody używania potrzasków

1. Z dniem 1 stycznia 2012 r. Państwa Członkowskie zapewniają, iż stosowane będą wyłącznie metody używania potrzasków zgodne z normami odłowu humanitarnego określonymi w załączniku II.

2. Metoda odławiania przeznaczona do unieruchamiania zwierząt uznana jest za humanitarną, jeżeli spełnione są następujące warunki:

(a) liczba okazów tego samego gatunku docelowego, z którego pochodzą dane, wynosi co najmniej 20;

(b) co najmniej 80 % zwierząt określonych w lit. a) nie wykazuje wskaźników wymienionych w pkt. 2.2 załącznika II.

3. Metoda odławiania przeznaczona do zabijania zwierząt jest uznana za humanitarną, jeżeli spełnione są następujące warunki:

(a) liczba okazów tego samego gatunku docelowego, z którego pochodzą dane, wynosi co najmniej 12;

(b) co najmniej 80 % zwierząt określonych w lit. a) straciło świadomość i przytomność w granicach czasowych określonych w pkt. 3.2 załącznika II oraz pozostajew tym stanie do śmierci.

Artykuł 6

Derogacje

1. Derogacje od zobowiązań zawartych w art. 4 ust. 1 oraz w art. 5 mogą być udzielane przez właściwe organy indywidualnie w poszczególnych przypadkach dla następujących celów, pod warunkiem że nie są one stosowane w sposób podważający cel niniejszej dyrektywy:

a) interesy zdrowia publicznego i bezpieczeństwa;

b) ochrona własności publicznej i prywatnej;

c) badania, edukacja, ponowne zaludnianie, ponowne wprowadzanie, hodowla lub ochrona fauny i flory;

d) używanie tradycyjnych drewnianych potrzasków kluczowych dla zachowania dziedzictwa kulturowego społeczności lokalnych;

e) tymczasowe używanie poszczególnych potrzasków dla specjalnych gatunków lub przy spełnieniu określonych warunków środowiskowych przez uzasadniony okres czasu określony przez właściwe organy, w trakcie oczekiwania na wyniki badań nad potrzaskami zastępczymi;

f) zezwalanie indywidualnym osobom w poszczególnych przypadkach na budowanie i używanie potrzasków, które są zgodne z projektami zatwierdzonymi przez właściwe organy.

2. Derogacji udzielonej zgodnie z ust. 1 towarzyszy pisemne uzasadnienie oraz wszelkie warunki mające do niej zastosowanie.

3. Właściwe organy powiadamiają Komisję o wszelkich udzielonych derogacjach oraz pisemnym uzasadnieniu i warunkach z nimi związanych.

Artykuł 7

Certyfikacja

1. Jeżeli potrzaski i metody ich używania zostały przebadane i wykazują zgodność z normami odłowu humanitarnego, Państwa Członkowskie zapewniają certyfikację takich potrzasków przez właściwe organy.

2. Państwa Członkowskie zapewniają, iż standardowy dokument certyfikacji zostanie dostarczony w odniesieniu do wszystkich potrzasków, na których używanie zezwolono na podstawie art. 4 ust. 1.

3. Bez uszczerbku dla krajowych zakazów dotyczących używania potrzasków standardowy dokument certyfikacji dostarczony przez właściwe organy innego Państwa Członkowskiego zgodnie z niniejszą dyrektywą jest uznany jako ważny certyfikat w pozostałych Państwach Członkowskich.

4. Właściwe organy wskazują, w odniesieniu do stosownego standardowego dokumentu certyfikującego, wszelkie specjalne warunki i ograniczenia dotyczące używania potrzasków.

5. Przed certyfikacją potrzasku właściwe organy zapewniają, iż podmiot lub organ odpowiedzialny za badanie zastosuje przepisy techniczne dotyczące badania metod używania potrzasków określonych w załączniku III oraz przekaże właściwym organom sprawozdanie zgodnie z pkt. 1.6 tego załącznika.

Artykuł 8

Osoby zakładające potrzaski

Państwa Członkowskie zapewniają, aby osoby zakładające potrzaski otrzymały specjalne przeszkolenie lub aby posiadały równoważne doświadczenie praktyczne, kompetencje i wiedzę kwalifikującą ich do odławiania zwierząt zgodnie z normami odłowu humanitarnego.

Artykuł 9

Producenci

Państwa Członkowskie wymagają od producentów, aby oznaczali certyfikowane potrzaski i przekazywali instrukcje ich odpowiedniego zakładania, bezpiecznego działania i utrzymania.

Artykuł 10

Działalność badawcza

Państwa Członkowskie promują i zachęcają do badań przyczyniających się do poprawy norm odłowu humanitarnego oraz do humanitarnego traktowania zwierząt złapanych w potrzask zgodnie z postanowieniami zawartymi w załączniku IV.

Artykuł 11

Kary

Państwa Członkowskie ustanawiają zasady dotyczące kar stosowanych w przypadku naruszeń przepisów krajowych przyjętych na podstawie niniejszej dyrektywy oraz podejmują wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia ich wykonania. Ustanowione kary muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa Członkowskie przekazują Komisji teksty tych przepisów najpóźniej do dnia określonego w art. 16 ust. 1 oraz powiadamiają ją bez zwłoki o wszelkich kolejnych poprawkach mających wpływ na treść wspomnianych przepisów.

Artykuł 12

Przekazywanie informacji

1. Państwa Członkowskie i Komisja przekazują sobie nawzajem informacje konieczne do wykonania niniejszej dyrektywy.

2. Państwa Członkowskie zapewnią podjęcie koniecznych kroków w celu uświadomienia społeczeństwu działań przyjętych na podstawie niniejszej dyrektywy.

Artykuł 13

Komitet

1. Komisję wspomaga komitet powołany na mocy art. 18 rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97[17] (zwany dalej „komitetem”).

2. Jeżeli dokonano odniesienia do niniejszego ustępu, zastosowanie ma art. 5 i 7 decyzji 1999/468/WE, z uwzględnieniem przepisów art. 8 tej decyzji.

Okres określony w art. 5 ust. 6 decyzji 1999/468/WE wynosi dwa miesiące.

3. Komitet przyjmuje swój regulamin wewnętrzny.

Artykuł 14

Środki wykonawcze i zmiany

1. Stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 13 ust. 2, Komisja określa ujednolicone warunki i kryteria dotyczące następujących elementów:

a) zawiadomienia, o których mowa w art. 4 ust. 2 i 6 ust. 1;

b) przekazywanie informacji określonych w art. 12;

c) sporządzenie standardowego dokumentu certyfikującego dla celów art. 7.

Komisja przyjmuje, tam gdzie to konieczne i zgodnie z procedurą określoną w art. 13 ust. 2, dodatkowe środki wykonawcze.

2. Jeżeli załączniki do Umowy i uzgodniony protokół, o których mowa w decyzji 98/142/WE i 98/487/WE, zostaną zmienione, Komisja dokonuje odpowiednich zmian w załącznikach do niniejszej dyrektywy zgodnie z procedurą określoną w art. 13 ust. 2.

Artykuł 15

Związek z prawem krajowym

Państwa Członkowskie mogą utrzymać lub wprowadzić bardziej zaostrzone przepisy niż te, które ustanowiono w niniejszej dyrektywie dla ochrony zwierząt i gatunków zwierząt wymienionych w załączniku I. Informują one Komisję o wszelkich takich środkach.

Artykuł 16

Przeniesienie

1. Państwa Członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia 31 grudnia 2005 r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Państwa Członkowskie niezwłocznie przekazują Komisji teksty tych przepisów wraz z tabelą korelacji pomiędzy tymi przepisami a niniejszą dyrektywą.

Państwa Członkowskie stosują wspomniane przepisy od dnia 1 stycznia 2006 r.

Przepisy przyjęte przez Państwa Członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez Państwa Członkowskie.

2. Państwa Członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinach objętych niniejszą dyrektywą.

Artykuł 17

Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej .

Artykuł 18

Adresaci

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

W Sporządzono w Brukseli, dnia […]

imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady

Przewodniczący Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK I

WYKAZ GATUNKÓW ZWIERZĄT

Normy odłowu humanitarnego mają zastosowanie do następujących gatunków zwierząt:

+++++ TABLE +++++

E = europejski

PA = północnoamerykański

ZAŁĄCZNIK II

1. NORMY ODŁOWU HUMANITARNEGO

1.1. Cele

Celem norm jest zapewnienie wystarczającego poziomu humanitarnego traktowania odławianych zwierząt oraz dalsza poprawa tego traktowania.

Bez względu na to, że metody używania potrzasków muszą spełniać wymagania niniejszej dyrektywy, należy rozważyć kontynuowanie poprawy projektu i zakładania potrzasków, w szczególności w celu:

a) poprawienia humanitarnego traktowania zwierząt odławianych za pomocą potrzasków unieruchamiających w okresie unieruchomienia;

b) wywoływania szybkiego nadejścia stanu utraty świadomości i przytomności zwierząt odławianych w potrzaskach przeznaczonych do zabijania; oraz

c) zminimalizowania ryzyka schwytania zwierząt niedocelowych.

1.2. Zasada

Dokonując oceny tego, czy metoda odławiania jest humanitarna, należy ocenić stopień humanitarnego traktowania zwierzęcia złapanego w potrzask.

1.3. Rozważania ogólne

Humanitarne traktowanie zwierząt można wskazać za pomocą środków określających stopień łatwości lub trudności w ich radzeniu sobie w środowisku oraz stopień niemożności radzenia sobie w środowisku. Ponieważ zwierzęta różnią się co do metod, jakie stosują, aby próbować radzić sobie w środowisku, należy zastosować zakres środków przy ocenie ich dobrostanu.

Wskaźniki humanitarnego traktowania odławianych zwierząt obejmują fizjologię, urazy i zachowanie. Ponieważ niektóre z tych wskaźników nie zostały jeszcze przebadane dla wielu gatunków, dalsze badania naukowe będą konieczne do ustalenia progów w ramach wspomnianych norm, w zależności od sytuacji.

Chociaż sposoby humanitarnego traktowania mogą się znacząco różnić, pojęcie „humanitarny” jest używane wyłącznie do tych metod używania potrzasków, w przypadku których humanitarne traktowanie rozpatrywanych zwierząt utrzymywane jest na wystarczającym poziomie, chociaż uznaje się, że w niektórych sytuacjach związanych z potrzaskami przeznaczonymi do zabijania będzie istniał krótki okres, w którym poziom humanitarnego traktowania może być niski.

Progi ustanowione w normach dotyczących certyfikacji potrzasków obejmują:

a) w przypadku potrzasków przeznaczonych do unieruchamiania zwierząt: poziom wskaźników, po którego przekroczeniu humanitarne traktowanie odławianych zwierząt uznane jest za słabe; oraz

b) w przypadku potrzasków przeznaczonych do zabijania: czas do uzyskania stanu nieświadomości i utraty przytomności oraz utrzymanie tego stanu do śmierci zwierzęcia.

2. WYMAGANIA DOTYCZĄCE METOD UŻYWANIA POTRZASKÓW W CELU UNIERUCHAMIANIA ZWIERZĄT

2.1. Parametry

Dokonując oceny, należy sprawdzić, czy metoda odławiania polegająca na unieruchamianiu zwierząt spełnia omawiane normy humanitarnego traktowania odławianych zwierząt.

Parametry muszą obejmować wskaźniki zachowania i urazów wymienione w pkt. 2.2 niniejszego załącznika II.

Należy dokonać oceny siły reakcji dla poszczególnych parametrów.

2.2. Wskaźniki

Wskaźniki behawioralne uznane jako wskaźniki słabego humanitarnego traktowania podczas odławiania dzikich zwierząt są następujące:

a) gryzienie własnych części ciała prowadzące do poważnych urazów (samookaleczenie);

b) nadmierna nieruchomość i brak reakcji.

Informacje (obrażenia) uznane za wskaźniki słabego humanitarnego traktowania odławianych dzikich zwierząt są następujące:

a) złamanie;

b) zwichnięcie stawu w pobliżu napięstka lub stępa;

c) zerwanie ścięgna lub więzadła;

d) poważne otarcie okostnej;

e) poważny krwotok zewnętrzny lub krwotok do jamy wewnętrznej;

f) poważne zwyrodnienie mięśni szkieletowych;

g) niedokrwienie kończyn;

h) złamanie stałego zęba z odsłonięciem i ubytkiem miazgi zębowej;

i) uszkodzenie oka z okaleczeniem rogówki;

j) uraz rdzenia kręgowego;

k) poważne uszkodzenie organów wewnętrznych;

l) zwyrodnienie mięśnia sercowego;

m) amputacja;

n) śmierć.

3. WYMAGANIA DOTYCZĄCE METODY UŻYWANIA POTRZASKÓW W CELU ZABIJANIA ZWIERZĄT

3.1. Parametry

Musi zostać ustalony czas wystąpienia utraty świadomości i nieprzytomności spowodowany techniką zabijania oraz należy dokonać sprawdzenia zachowania tego stanu do śmierci (tj. do chwili, kiedy nieodwracalnie ustała akcja serca).

Należy monitorować nieświadomość i nieprzytomność, sprawdzając odruchy rogówek i powiek lub wszelkie inne naukowo udowodnione odpowiednie parametry zastępcze.

W przypadkach gdy dalsze badania są konieczne do ustalenia, czy dana metoda odławiania spełnia normy, można wykonać dodatkowo pomiary elektroencefalogramu (EEG), sprowokowanej reakcji wzrokowej (VER), a także sprowokowanej reakcji na dźwięk (SER).

3.2. Wskaźniki i ograniczenia czasowe

+++++ TABLE +++++

* to ograniczenie czasowe zostanie przeanalizowane w celu przystosowania wymagania dotyczącego ograniczeń czasowych do poszczególnych gatunków, z zamiarem obniżenia 300-sekundowego ograniczenia czasowego do 180 sekund, a także w celu określenia ram czasowych dotyczących wdrożenia.

ZAŁĄCZNIK III

1. PRZEPISY TECHNICZNE DOTYCZĄCE BADANIA METOD UŻYWANIA POTRZASKÓW

W celu zapewnienia dokładności i wiarygodności, a także aby wykazać, że metody używania potrzasków spełniają wymagania określone w normach, badania wspomnianych metod używania potrzasków muszą być zgodne z ogólnymi zasadami dobrych praktyk eksperymentalnych.

W przypadku gdy procedury badań zostaną ustanowione w ramach ISO (Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna) oraz jeżeli procedury takie są istotne dla oceny zgodności metod używania potrzasków z niektórymi lub wszystkimi wymaganiami norm, procedury ISO mogą być stosowane w zależności od sytuacji.

1.1. Przepisy ogólne

Badania muszą być wykonywane zgodnie z końcowymi protokołami z badań.

Należy sprawdzić mechanizm działania potrzasków.

Badanie potrzasków w terenie ma być wykonywane w szczególności dla oceny selektywności. Badanie to można również stosować do zbierania danych na temat wydajności chwytania i bezpieczeństwa użytkownika.

Potrzaski przeznaczone do unieruchamiania zwierząt muszą być badane w ogrodzonym terenie, w szczególności w celu oceny zachowania i parametrów fizjologicznych. Potrzaski przeznaczone do zabijania muszą być badane w ogrodzonym terenie, w szczególności w celu określenia nieprzytomności.

W przypadku badań w terenie potrzaski mają być sprawdzane codziennie.

Skuteczność potrzasków przeznaczonych do zabijania, mających na celu doprowadzenie stanowiącego cel zwierzęcia do stanu utraty przytomności i zabicie, musi zostać przebadana na zwierzętach będących w stanie świadomości i poruszających się, za pomocą pomiarów laboratoryjnych lub w terenie ogrodzonym oraz pomiarów terenowych. Należy dokonać oceny zdolności potrzasku do uderzenia docelowego zwierzęcia w kluczowych lokalizacjach.

Kolejność procedur badawczych może być zróżnicowana w celu zapewnienia najbardziej skutecznej oceny badanych potrzasków.

Potrzaski nie mogą wystawiać operatora na nadmierne niebezpieczeństwo podczas normalnego użytkowania.

Jeżeli to stosowne, można sprawdzić szerszy zakres działań podczas badania potrzasków. Badanie w terenie może obejmować badania skutków odławiania zarówno dla gatunków docelowych, jak i niedocelowych.

1.2. Sytuacja badawcza

Potrzask musi być zakładany i użytkowany zgodnie z najlepszymi wskazówkami producentów lub innych osób mówiących, w jaki sposób to osiągnąć.

W przypadku badań prowadzonych w terenie ogrodzonym teren taki musi zapewniać odpowiednie środowisko dla zwierząt gatunków docelowych, tak aby mogły się one w nim swobodnie poruszać, ukrywać i pokazywać swoje najbardziej normalne zachowanie. Musi istnieć możliwość zakładania potrzasków i monitorowania odławianych zwierząt. Jeżeli ma to zastosowanie, potrzask musi być zakładany w taki sposób, aby umożliwić nagrywanie obrazów i dźwięków podczas całego zdarzenia odławiania.

W przypadku badań prowadzonych w terenie miejsca mają zostać wybrane w taki sposób, aby były reprezentatywne dla tych, które będą wykorzystywane w praktyce. Ponieważ selektywność potrzasku i jakiekolwiek potencjalne ujemne skutki zakładanych potrzasków na gatunki niedocelowe są ważnymi przyczynami prowadzenia badań w terenie, miejsca do prowadzenia wspomnianych badań będą musiały zostać wybrane w różnych siedliskach, w których prawdopodobne jest występowanie różnych gatunków nie docelowych. Należy zrobić zdjęcia poszczególnych potrzasków oraz ich ułożenia, a także ogólnego środowiska. Numer oznaczający potrzask powinien być częścią zapisu fotograficznego przed i po złapaniu zwierzęcia w potrzask.

1.3. Personel badawczy

Personel badawczy musi być odpowiednio wykwalifikowany i przeszkolony.

Pośród personelu badawczego musi być co najmniej jedna osoba doświadczona w używaniu potrzasków oraz umiejąca odławiać zwierzęta biorące udział w badaniu, a także co najmniej jedna osoba doświadczona w zakresie każdej z metod oceny humanitarnego traktowania w przypadku potrzasków unieruchamiających oraz w zakresie metod oceny stanu utraty przytomności w przypadku potrzasków przeznaczonych do zabijania. Na przykład przeszkolona osoba potrafiąca zinterpretować takie dane musi w szczególności dokonać oceny reakcji behawioralnych na odławianie oraz zdolności unikania potrzasków.

1.4. Zwierzęta biorące udział w badaniu potrzasków

Zwierzęta badane w terenie ogrodzonym powinny być w dobrym zdrowiu i być reprezentatywne dla tych, które najprawdopodobniej zostaną złapane, żyjąc na wolności. Zwierzęta biorące udział w badaniu nie powinny posiadać uprzedniego doświadczenia w odławianiu za pomocą używanych potrzasków.

Przed badaniem potrzasków zwierzęta muszą być umieszczone w odpowiednich warunkach oraz otrzymywać odpowiednią ilość jedzenia i wody. Zwierzęta nie mogą przebywać w warunkach, jakie mogłyby skutkować słabym poziomem humanitarnego traktowania.

Zwierzęta muszą się zaaklimatyzować w ogrodzonym terenie prowadzenia badań przed rozpoczęciem badania.

1.5. Obserwacje

Zachowanie

Obserwacje dotyczące zachowania będą dokonywane przez przeszkoloną osobę, szczególnie w odniesieniu do wiedzy na temat etologii danego gatunku.

Zdolność unikania potrzasków można ocenić, odławiając zwierzę w łatwo rozpoznanej sytuacji, a następnie ponownie wystawiając zwierzę na ryzyko złapania w potrzask w odpowiedniej sytuacji i dokonując oceny jego zachowania.

Należy dokładnie rozróżniać reakcje na dodatkowe bodźce od reakcji na potrzask lub sytuację.

Fizjologia

Niektóre zwierzęta mają zostać wyposażone w telemetryczne urządzenia rejestrujące (np. w celu rejestrowania tętna czy liczby oddechów na minutę) przed badaniem. Urządzenie musi zostać zamontowane na wystarczająco długi okres przed odłowem, tak aby zwierzę mogło wrócić do normalnego stanu po stanie niepokoju wywołanego montażem wspomnianego urządzenia.

Należy podjąć wszystkie środki ostrożności w celu ograniczenia niedokładnych lub tendencyjnych obserwacji i parametrów, szczególnie spowodowanych ingerencją człowieka podczas próbkowania.

Kiedy wykonywane jest próbkowanie biologiczne (np. krwi, moczu czy śliny), musi być ono zawsze wykonywane w chwili odpowiedniej dla zdarzenia odławiania i z uwzględnieniem spraw związanych z badanym parametrem uzależnionym od czasu. Można również zbierać dane kontrolne pochodzące od zwierząt przebywających gdzie indziej w dobrych warunkach oraz dla różnych aktywności, dane bazowe przed zdarzeniem odłowu, a także niektóre dane referencyjne po ekstremalnych stymulacjach (np. test prowokacji z podaniem hormonu adrenokortykotropowego).

Wszystkie próbki biologiczne muszą być pobierane i przechowywane zgodnie z najlepszą wiedzą w celu zapewnienia konserwacji przed analizą.

Należy uzasadnić stosowane metody analityczne.

W przypadku potrzasków przeznaczonych do zabijania, kiedy wykonywane są badania neurologiczne z wykorzystaniem odruchów (np. ból lub oczy), w połączeniu z pomiarem EEG i/lub VER lub SER, muszą być one wykonywane przez specjalistę w celu zapewnienia odpowiednich informacji dotyczących przytomności zwierzęcia, a także skuteczności techniki zabijania.

Jeżeli zwierzęta nie są nieprzytomne i nieświadome w czasie opisanym w protokole z badania, muszą zostać zabite w humanitarny sposób.

Obrażenia i patologia

Każde badane zwierzę musi być dokładnie przebadane, tak aby ocenić wszelkie urazy. Badanie radiograficzne powinno zostać przeprowadzone w celu potwierdzenia możliwych złamań.

Powinno zostać wykonane dalsze szczegółowe badanie patologiczne martwych zwierząt. Sekcja zwłok powinna zostać przeprowadzona zgodnie z przyjętymi praktykami badań weterynaryjnych oraz przez doświadczonego weterynarza.

Uszkodzone organy i/lub obszary będą badane makroskopowo i histologicznie, jeżeli wymaga tego sytuacja.

1.6. Sprawozdanie

Sprawozdanie z badania musi zawierać wszystkie istotne informacje na temat projektu eksperymentalnego, stosowanych materiałów i metod, a także wyniki obejmujące w szczególności:

a) opis techniczny projektu potrzasku wraz z materiałem wykonania;

b) instrukcja użytkowania zapewnione przez producentów;

c) opis sytuacji badawczej;

d) warunki pogodowe, w szczególności temperatura i głębokość śniegu;

e) personel zajmujący się badaniami;

f) liczba przebadanych zwierząt i potrzasków;

g) całkowita liczba schwytanych zwierząt docelowych i nie docelowych poszczególnych gatunków, a także ich względną obfitość wyrażoną jako rzadko, pospolicie lub obficie występujące na tym terenie;

h) selektywność;

i) szczegóły dotyczące dowodów na to, że potrzask został aktywowany i zranił zwierzę, które nie zostało złapane;

j) obserwacje behawioralne;

k) wartości poszczególnych zmierzonych parametrów fizjologicznych i przyjęte metodologie;

l) opis obrażeń i sekcja zwłok;

m) czas do utraty świadomości i przytomności; oraz

n) analizy statystyczne.

ZAŁĄCZNIK IV

1. BADANIA

Odpowiedni zakres środków humanitarnego traktowania odławianych zwierząt musi zostać oceniony podczas badania systemów odławiania. Chociaż zabiegi takie, a w szczególności dodatkowe zabiegi behawioralne i fizjologiczne, nie zostały jeszcze opracowane i nie są stosowane dla wielu gatunków, ich użycie w omawianych normach dla gatunków znajdujących się pod ochroną będzie musiało zostać zweryfikowane na drodze badań naukowych wykonanych w celu ustalenia poziomów bazowych, zakresów reakcji oraz innych odpowiednich środków.

Cele

Celem badań promowanych i zalecanych na podstawie art. 11 musi być w szczególności ustanowienie danych bazowych i referencyjnych koniecznych do ustalenia progów parametrów dodatkowych lub do oceny ważności innych pomiarów humanitarnego traktowania nieujętych w bieżącym zakresie rozdziału 2.3 omawianych norm, wraz z wieloma wskaźnikami behawioralnymi i fizjologicznymi.

Należy przebadać poszczególne pomiary.

Parametry ujęte w badaniach muszą w szczególności zawierać:

a) reakcje behawioralne po odłowieniu, obejmujące wokalizacje, ekstremalną panikę, zwłokę przed powrotem do normalnego zachowania po zwolnieniu z potrzasku i zdolność unikania potrzasków. W badaniach zdolności unikania potrzasków należy dokonać oceny zakresu unikania lub oporu wobec zbliżającej się, uprzednio doświadczonej sytuacji odłowu; oraz

b) parametry fizjologiczne, obejmujące tętno i arytmię, a także parametry biochemiczne (badania krwi, moczu lub śliny), w zależności od danego gatunku, wraz z koncentratorami glukokortykoidu, stężeniem prolaktyny, aktywnością kinazy kreatyny, dehydrogenazą lektyny (oraz ewentualnie izoenzymem 5) oraz poziomami betaendorfiny (jeżeli istnieją oznaczenia).

Siła reakcji w przypadku parametrów fizjologicznych będzie odnosić się do poziomów podstawowych i ekstremalnych oraz do zależności czasowej.

Poziom podstawowy oznacza wielkość, stężenie lub poziom dla tej zmiennej fizjologicznej, kiedy warunki środowiskowe nie zakłócają życia zwierzęcia. W przypadku zmiennych fizjologicznych, które zmieniają się w czasie kilku sekund lub minut, poziom podstawowy powinien odnosić się do konkretnej aktywności, na przykład leżenie, stanie, chodzenie lub bieganie i skakanie. Poziom ekstremalny oznacza zbliżenie się do poziomu maksymalnego lub minimalnego dla tych zwierząt. Reakcje fizjologiczne określone powyżej wykazują wszystkie ssaki, ale dokładne poziomy podstawowe i ekstremalne, a także wzorzec zmian pomiędzy nimi musi zostać ustalony dla poszczególnych badanych gatunków.

Aspekty pomiarów reakcji fizjologicznych wskazujących słabe humanitarne traktowanie dotyczą tego, czy mierzony poziom jest daleki od poziomu normalnego oraz czy czas trwania tego zmienionego poziomu jest znaczący.

W przypadkach gdy dalsze badania są konieczne do ustalenia, czy metoda odławiania spełnia normy, można wykonać dodatkowo pomiary elektroencefalogramu (EEG), sprowokowanej reakcji wzrokowej (VER), a także sprowokowanej reakcji na dźwięk (SER).

[1] Decyzja Rady 98/142/WE z dnia 26 stycznia 1998 r. dotycząca zawarcia umowy wsprawie międzynarodowych norm odłowu humanitarnego między Wspólnotą Europejską, Kanadą i Federacją Rosyjską oraz uzgodnionego protokołu między Kanadą a Wspólnotą Europejską dotyczącego podpisania umowy w sprawie międzynarodowych norm odłowu humanitarnego(Dz.U. L 42 z 14.2.1998, str. 40).

[2] Decyzja Rady 98/487/WE z dnia 13 lipca 1998 r. dotycząca Umowy międzynarodowej w formie uzgodnionego protokołu zawartej między Wspólnotą Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie norm odłowu humanitarnego (Dz.U. L 219 z 7.8.1998, str. 24).

[3] Podczas negocjacji rozszerzono liczbę zwierząt figurujących w załączniku I część 2 umowy z 13 do 19 gatunków na wniosek innych stron, które wnioskowały o włączenie większej liczby gatunków europejskich.

[4] Canis latrans, kojot Martes Americana, kuna Felix rufus, ryś rudy Martes pennant, fischer Ondata zibethicus, piżmak Procyon lotor , szop pracz Martes zibellina , soból Mustela gronostaja , gronostaj Lynx lynx , ryś E Lynx canadensis , ryś PA Meles meles , borsuk E Taxidea taxus , borsuk PA Canis lupus , wilk Nyctereutes procyonoides , jenot Castor fiber , bóbr E Castor canadensis , bóbr PA Lutra lutra, wydra E Lutra canadensis , wydra PA Martes martes , kuna leśna

[5] „Ocena sytuacji w Państwach Członkowskich jako wsparcie techniczne dotyczące przygotowania do wykonania umowy” sporządzona przez FACE (Federation of Associations for Hunting and Conservation of the EU) w latach 1999–2000.

[6] Rozporządzenie Rady (EWG) nr 3254/91, Dz.U. L 308 z 9.11.1991, str. 1.

[7] Dz.U. L 61 z 3.3.1997, str. 1.

[8] Dz.U. C […] z […], str. […].

[9] Dz.U. C […] z […], str. […].

[10] Dz.U. C […] z […], str. […].

[11] Dz.U. C […] z […], str. […].

[12] Dz.U. L 42 z 14.2.1998, str. 40.

[13] Dz.U. L 219 z 7.8.1998, str. 24.

[14] Rozporządzenie Rady (EWG) nr 3254/91, Dz.U. L 308 z 9.11.1991, str. 1.

[15] Dz.U. L 206 z 22.7.1992, str. 7. Dyrektywa ostatnio zmieniona rozporządzeniem (WE) nr 1882/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, (Dz.U. L 284 z 31.10.2003, str. 1).

[16] Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23.

[17] Dz.U. L 61 z 3.3.1997, str.1.