Lepiej regulowane i przejrzyste rynki finansowe

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 2014/65/UE w sprawie rynków instrumentów finansowych

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

• Ta dyrektywa, zwana dyrektywą w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID II), ma na celu poprawę solidności i przejrzystości rynków finansowych w Unii Europejskiej (UE).
• Ustanawia ona także nowe ramy prawne, które lepiej regulują działalność inwestycyjną i handlową na rynkach finansowych i wzmacniają ochronę inwestorów.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• 1.
  Zapewnienie, aby produkty finansowe były przedmiotem obrotu w regulowanych systemach obrotu

  Celem jest zamknięcie luk w strukturze rynków finansowych. Została ustanowiona nowa regulowana platforma transakcyjna w celu objęcia maksymalnej liczby nieuregulowanych transakcji — zorganizowana platforma obrotu (OTF)*, która działa równolegle z istniejącymi platformami obrotu, takimi jak rynki regulowane.

• 2.
  Większa przejrzystość

  Przepisy wzmacniają wymogi przejrzystości stosowane przed wprowadzeniem i po wprowadzeniu do obrotu instrumentów finansowych, na przykład gdy uczestnicy rynku muszą publikować informacje dotyczące cen instrumentów finansowych. Te wymagania podlegają kalibracji zależnej od rodzaju instrumentu finansowego.

• 3.
  Ograniczenie spekulacji instrumentami finansowymi

  Spekulacje na towarach — praktyki finansowe, które mogą powodować gwałtowne wzrosty cen podstawowych produktów (takich jak produkty rolne) — zostały ograniczone przez wprowadzenie zharmonizowanego unijnego systemu ustalania limitów na pozycje zajmowane w towarowych instrumentach pochodnych. Władze krajowe mogą ograniczać wielkość pozycji, które uczestnicy rynku mogą zajmować w towarowych instrumentach pochodnych.

• 4.
  Dostosowanie przepisów do nowych technologii

  Zgodnie z nowymi przepisami muszą być ustanowione kontrole dla działalności handlowej świadczonej drogą elektroniczną w bardzo krótkim czasie, takiej jak transakcje o wysokiej częstotliwości*. Potencjalne zagrożenia wynikające ze zwiększonego wykorzystania technologii są ograniczane przez połączenie przepisów mających na celu zapewnienie, że te techniki handlu nie będą powodować zakłóceń na rynkach.

• 5.
  Wzmocnienie ochrony inwestorów

  Przy świadczeniu klientom usług inwestycyjnych firmy inwestycyjne powinny działać zgodnie z ich najlepszym interesem. Firmy te powinny chronić aktywa swoich klientów lub zapewniać, że wytwarzane, oferowane lub rekomendowane przez nie produkty odpowiadają potrzebom klientów końcowych. Inwestorzy będą również otrzymywać dokładniejsze informacje na temat oferowanych lub rekomendowanych im produktów i usług. Ponadto firmy muszą dopilnować, aby wynagrodzenie wypłacane pracownikom oraz zachęty otrzymywane przez firmy lub im wypłacane w zamian za rekomendowanie konkretnego produktu finansowego nie były ukształtowane w sposób sprzeczny z interesami klientów.

• 6.
  Kapitał założycielski

  Dyrektywa zmieniająca (UE) 2019/2034 w sprawie nadzoru ostrożnościowego nad firmami inwestycyjnymi (zob. streszczenie) dokonuje harmonizacji przepisów regulujących wymagany poziom kapitału założycielskiego firm inwestycyjnych prowadzących OTF i wielostronne platformy obrotu* (MTF).

• 7.
  Zezwolenia i nadzór

  Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi dyrektywą (UE) 2019/2177 Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) przejął odpowiedzialność za udzielanie zezwoleń przedsiębiorstwom zamierzającym świadczyć usługi w zakresie przekazywania informacji oraz za sprawowanie nadzoru nad tymi przedsiębiorstwami.

• 8.
  Dostawcy usług finansowania społecznościowego

  Osoby prawne posiadające zezwolenie jako dostawcy usług finansowania społecznościowego wydane na podstawie rozporządzenia (UE) 2020/1503 zostają wyłączone z zakresu stosowania dyrektywy 2014/65/UE.

• 9.
  Rynki rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw

  Rozporządzenie zmieniające (UE) 2019/2115 wprowadza nowe przepisy służące aktywnemu promowaniu korzystania z rynków rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które stanowią nowy rodzaj systemu obrotu ustanowiony na mocy dyrektywy 2014/65/UE jako podkategoria MTF. Ułatwiają one dostęp MŚP do kapitału i umożliwiają ich wzrost, a także zachęcają do rozwoju specjalistycznych rynków zaspokajających potrzeby emitentów będących MŚP wykazujących potencjał wzrostu.

• 10.
  Pandemia COVID-19

  W celu wsparcia odbudowy w następstwie pandemii dyrektywą zmieniającą (UE) 2021/338 uproszczono niektóre przepisy MiFID, które wydawały się nieprzydatne lub zbyt obciążające. Wymóg okresowego podawania danych do wiadomości przez systemy obrotu i wykonywania zleceń oraz przez podmioty systematycznie internalizujące transakcje* zostaje zawieszony do lutego 2023 r. Ponadto na mocy tego aktu zmieniającego wprowadzono pewne zmiany dotyczące systemu limitów pozycji w towarowych instrumentach pochodnych w celu wspierania powstania i rozwoju rynków towarowych instrumentów pochodnych denominowanych w euro.

• 11.
  Operacyjna odporność cyfrowa

  Dyrektywą zmieniającą (UE) 2022/2556 dostosowano przepisy niniejszej dyrektywy, a także szeregu innych powiązanych dyrektyw, do wymogów dotyczących ryzyka związanego z ICT dla podmiotów finansowych, określonych w rozporządzeniu w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego (DORA) — rozporządzeniu (UE) 2022/2554 (zob. streszczenie).

Akty delegowane i wykonawcze

Komisja Europejska przyjęła szereg aktów delegowanych i wykonawczych, wśród których można wymienić m.in. poniższe akty.

• Dyrektywa delegowana (UE) 2017/593, zmieniona dyrektywą delegowaną (UE) 2021/1269, która dotyczy aspektów związanych z ochroną inwestorów:
  • ochrona środków pieniężnych i instrumentów finansowych klientów;
  • zarządzanie produktami*;
  • korzyści pieniężne i niepieniężne; oraz
  • uwzględnianie czynników zrównoważonego rozwoju w zobowiązaniach w zakresie zarządzania produktami.
• Rozporządzenie delegowane (UE) 2017/565 w sprawie wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne, zmienione rozporządzeniami delegowanymi: (UE) 2021/1253 w odniesieniu do uwzględniania czynników, ryzyk i preferencji w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz (UE) 2021/1254 w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne.
• Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2016/824 w sprawie standardów technicznych w odniesieniu do opisu funkcjonowania MTF i OTF oraz powiadamiania ESMA.

OD KIEDY PRZEPISY TE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa miała zostać transponowana do krajowych porządków prawnych do 3 lipca 2017 r., a jej przepisy obowiązują od 3 stycznia 2018 r. (termin ten przesunięto o jeden rok na mocy dyrektywy (UE) 2016/1034).

KONTEKST

Więcej informacji:

• Usługi inwestycyjne i rynki regulowane — dyrektywa w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID) (Komisja Europejska)
• Akty wykonawcze i delegowane — MiFID II (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (wersja przekształcona) (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349–496).

Kolejne zmiany dyrektywy 2014/65/UE zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2556 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany dyrektyw 2009/65/WE, 2009/138/WE, 2011/61/UE, 2013/36/UE, 2014/59/UE, 2014/65/UE, (UE) 2015/2366 oraz (UE) 2016/2341 w odniesieniu do operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego (Dz.U. L 333 z 27.12.2022, s. 153–163).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2554 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego i zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1060/2009, (UE) nr 648/2012, (UE) nr 600/2014, (UE) nr 909/2014 oraz (UE) 2016/1011 (Dz.U. L 333 z 27.12.2022, s. 1–79).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937 (Dz.U. L 347 z 20.10.2020, s. 1–49).

Dyrektywa delegowana Komisji (UE) 2017/593 z dnia 7 kwietnia 2016 r. uzupełniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do zabezpieczenia instrumentów finansowych i środków pieniężnych należących do klientów, zobowiązań w zakresie zarządzania produktami oraz zasad mających zastosowanie do oferowania lub przyjmowania wynagrodzeń, prowizji bądź innych korzyści pieniężnych lub niepieniężnych (Dz.U. L 87 z 31.3.2017, s. 500–517).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy (Dz.U. L 87 z 31.3.2017, s. 1–83).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2016/824 z dnia 25 maja 2016 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne w odniesieniu do treści i formatu opisu funkcjonowania wielostronnych platform obrotu i zorganizowanych platform obrotu oraz powiadamiania Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w sprawie rynków instrumentów finansowych (Dz.U. L 137 z 26.5.2016, s. 10–16).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE i uchylenia decyzji Komisji 2009/77/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 84–119).

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 20.06.2023