Strategiczne ramy dla międzynarodowej współpracy naukowej i technologicznej

Komunikat ma na celu promocję międzynarodowej współpracy naukowo-technicznej. Komisja zamierza ustanowić strategiczne ramy potrzebne do otwarcia europejskiej przestrzeni badawczej (EPB) na szczeblu światowym. Ramy te przyczynią się do zrównoważonego rozwoju i konkurencyjności europejskiej w dziedzinie naukowo-technicznej.

AKT

Komunikat Komisji do Rady i parlamentu Europejskiego z dnia 24 września 2008 r. - Strategiczne ramy europejskie na rzecz międzynarodowej współpracy naukowo-technicznej [COM(2008) 588 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Rozwój bliskiego partnerstwa między państwami członkowskimi i Wspólnotą Europejską jest kwestią zasadniczą dla rozwoju pełnego międzynarodowego potencjału europejskiej przestrzeni badawczej (EPB).

Komisja ustanowiła strategiczne ramy dla międzynarodowej współpracy naukowo-technicznej dla osiągnięcia sukcesu tego partnerstwa. Ramy stanowią orientacyjne punkty odniesienia, które muszą zostać zrealizowane przez Wspólnotę Europejską (WE) oraz państwa członkowskie w ścisłej współpracy z krajami trzecimi.

Kierunki działań na rzecz większego otwarcia EPB

Wzmocnienie międzynarodowego wymiaru

Osiągnięcie tego celu wymaga od Komisji zacieśnienia stosunków z państwami uczestniczącymi w europejskiej polityce sąsiedztwa (EPS) oraz przygotowania ewentualnego stowarzyszenia z 7. programem ramowym (7. PR). Komisja oraz państwa członkowskie mogą zapewnić skoordynowaną realizację priorytetów z państwami EPS oraz umocnić dialog regionalny w odniesieniu do technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Ze swej strony Komisja może również ustanowić dialog polityczny z państwami EPS lub promować rozpowszechnianie najlepszych praktyk oraz harmonizację strategii politycznych w krajach EPS poprzez stopniowe umożliwianie im uczestnictwa w programie na rzecz wspierania polityki w zakresie TIK.

KE promuje także współpracę z niektórymi krajami trzecimi zgodnie z priorytetami geograficznymi i tematycznymi określonymi wspólnie przez państwa członkowskie i Komisję. Współpraca powinna stanowić wartość dodaną względem światowych wyzwań, jakimi są m.in. zmiany klimatu, ubóstwo itp. Umożliwiłaby podział otrzymanych rezultatów w ramach układów dwustronnych oraz promowanie utworzenia sieci europejskich ekspertów w dziedzinach naukowych, TIK oraz mediów w ramach przedstawicielstw Unii Europejskiej w krajach trzecich. Państwa członkowskie oraz Komisja powinny również nadzorować spójność polityk w zakresie badań naukowych i rozwoju (B+R), komplementarność mechanizmów finansowania w celu ograniczenia marnotrawienia zasobów. Ze swej strony Komisja powinna zapewnić, że współpraca z niektórymi krajami trzecimi będzie korzystała z mechanizmów finansowania 7. PR i doprowadzi do zawarcia dwustronnych układów w szczególności z ASEAN oraz Unią Afrykańską. W dalszym ciągu zapewnia krajom trzecim wsparcie techniczne w zakresie strategii politycznych dotyczących TIK, korzystając z doświadczeń projektów ukierunkowanych geograficznie, takich jak @LIS w Ameryce Łacińskiej lub EUMEDIS na obszarze eurośródziemnomorskim.

Poprawa warunków ramowych w zakresie międzynarodowej współpracy naukowo-technicznej

Aby osiągnąć ten cel, państwa członkowskie i Komisja muszą wspierać międzynarodową współpracę w ramach światowych infrastruktur badawczych, w tym w sektorze TIK. Muszą także przewidzieć środki umożliwiające zmniejszenie wykluczenia cyfrowego w krajach rozwijających się.

Istotne jest dla państw członkowskich oraz Komisji wspieranie mobilności badaczy i ustanowienie sieci na poziomie światowym. Europejscy naukowcy pracujący w kraju trzecim tak samo jak badacze pochodzący z tego kraju muszą kontynuować swój wkład w rozwój ich kraju dzięki utworzeniu sieci. W celu promocji mobilności naukowców państwa członkowskie powinny dokonać transpozycji pakietu „wizy naukowej” w swoim prawodawstwie i ustanowić granty reintegracyjne dla badaczy powracających do swoich krajów. Powinny zostać także przyjęte wspólnotowe instrumenty na rzecz międzynarodowej mobilności, takie jak program szczegółowy „Ludzie” w ramach 7. PR.

Otwarcie programów badawczych umożliwi instytucjom badawczym we wszystkich krajach trzecich dostęp do programów w dziedzinie B+R. Finansowanie ogranicza się zazwyczaj do współpracy międzynarodowej z uczestnikami z krajów partnerskich. Ponieważ jednak otwarta konkurencja sprzyja doskonałości badawczej, finansowanie projektów realizowanych w ramach współpracy można rozciągnąć na organizacje badawcze i badaczy w uprzemysłowionych krajach trzecich, które przewidują finansowanie badaczy europejskich na zasadzie wzajemności.

Poprzez umowy o międzynarodowej współpracy naukowo-technicznej Komisja oraz państwa członkowskie powinny promować w skali globalnej zasady przedstawione w zaleceniu w sprawie zarządzania własnością intelektualną. Zasady te gwarantują uczciwe i obopólnie korzystne warunki dla wszystkich stron w dziedzinie własności intelektualnej. Promują także zaufanie oraz dzielenie się wiedzą w ramach wspólnej działalności badawczej.

W sektorze TIK Komisja powinna przydzielić większą rolę współpracy w zakresie etapu przed standaryzacją na postawie otwartych norm oraz wspierać więzi między programami badawczymi a normalizacją. Pozwoli to w szczególności pokonać przeszkody w rozpowszechnieniu technologii.

KONTEKST

Strategia dla międzynarodowej współpracy naukowo-technicznej stanowi jedną z pięciu inicjatyw strategicznych których realizację Komisja zaplanowała w następstwie ogłoszenia zielonej księgi z 2007 r. zatytułowanej „Europejska przestrzeń badawcza: nowe perspektywy”. Jej celem jest wspieranie wolnego przepływu wiedzy („piąta wolność Unii Europejskiej”) na poziomie światowym.

Strategia stanowi również kontynuację komunikatu Komisji z 2006 r. Ku globalnemu partnerstwu w społeczeństwie informacyjnym oraz konsultacji publicznych odnośnie otwarcia nowych rynków w sektorze TIK zorganizowanych w lipcu 2007 r.

Ostatnia aktualizacja: 08.10.2008