Het gemeenschappelijk visserijbeleid van de EU

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) nr. 1380/2013 inzake het gemeenschappelijk visserijbeleid

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

• De verordening bevat de basisregels van het gemeenschappelijk visserijbeleid (GVB) in de Europese Unie (EU).
• Het doel van het GVB is waarborgen dat visserij- en aquacultuuractiviteiten bijdragen aan milieu-, economische en maatschappelijke duurzaamheid op lange termijn. In lijn met de Europese Green Deal (zie samenvatting) en de biodiversiteitsstrategie voor 2030 (zie samenvatting) wordt de visserij in de EU geleid door het voorzorgsbeginsel om de effecten van visserijactiviteiten op het mariene ecosysteem te beperken.
• Het GVB berust op vier pijlers:
  • visserijbeheer;
  • internationaal beleid;
  • markt- en handelspolitiek; en
  • financiële steun, d.w.z. het Europees Fonds voor maritieme zaken, visserij en aquacultuur (zie samenvatting).
• Het GVB bevat regels voor visserijbeheer en draagt op die manier bij aan de instandhouding van biologische rijkdommen van de zee, een billijke levensstandaard voor de visserijsector, stabiele markten en de beschikbaarheid van voedsel tegen redelijke prijzen. Wat betreft marktmaatregelen en financiële steun bestrijkt het GVB ook de biologische zoetwaterrijkdom en aquacultuuractiviteiten, naast de verwerking en het in de handel brengen van visserij- en aquacultuurproducten.

KERNPUNTEN

• Visserijbeheer moet vissers in staat stellen hun vangsten te maximaliseren zonder dat de voortplanting van visbestanden in gevaar komt (hun “maximale duurzame opbrengst”*). Voor dit doel zijn voor de meeste commerciële visbestanden totaal toegestane vangsten (of “vangstmogelijkheden”) vastgesteld. Vangstniveaus moesten indien mogelijk in 2015 overeenkomen met de maximale duurzame opbrengstniveaus voor alle visbestanden en anders uiterlijk in 2020.
• Het beheer van visbestanden berust op wetenschappelijk advies. EU-lidstaten moeten de gegevens die voor wetenschappelijk advies nodig zijn verzamelen, beheren en beschikbaar stellen. Het betreft onder meer biologische, milieugerelateerde en sociaal-economische gegevens. Gegevensverzameling wordt financieel gesteund door de EU.
• Door het invoeren van een aanlandingsverplichting* moet het GVB een eind maken aan de verspillende praktijk om ongewenste vangsten terug in zee te gooien (teruggooi). De aanlandingsverplichting is in de periode 2015–2019 gefaseerd ingevoerd en is nu volledig van kracht; vissers zijn verplicht alle gereglementeerde commerciële soorten aan te landen.
• Meerjarenplannen moeten streefdoelen stellen voor het beheer van visbestanden. Wanneer het vaststellen van meerjarenplannen of beheersplannen die teruggooiplannen omvatten, langer duurt dan voorzien, verleent Verordening (EU) 2017/2092 (tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1380/2013) de Europese Commissie de bevoegdheid teruggooiplannen vast te stellen.
• Technische maatregelen omvatten uiteenlopende voorschriften die bepalen hoe, waar en wanneer vissers mogen vissen. Zij zijn voor alle Europese zeebekkens vastgesteld, maar verschillen aanzienlijk per bekken, afhankelijk van de regionale omstandigheden.
• In het GVB wordt besluitvorming gedecentraliseerd door deze dichter naar de visgronden te brengen (een proces dat regionalisering wordt genoemd). Het voorziet in het oprichten van adviesraden voor elk van de geografische gebieden. Lidstaten met een belang bij het beheer in een bepaald gebied, kunnen gedetailleerde maatregelen voorstellen die de Commissie kan omzetten in EU-recht.
• De naleving van de voorschriften van het GVB wordt gewaarborgd door een visserijcontrolesysteem, onder meer op het gebied van de bestrijding van illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij (Verordening (EG) nr. 1005/2008 – zie samenvatting). In Verordening (EU) nr. 1026/2012 (zie samenvatting ) zijn de regels vastgesteld die gelden voor de instandhouding van visbestanden in landen met niet-duurzame visserij.
• Dankzij nieuwe handelsnormen inzake etikettering, kwaliteit en traceerbaarheid kunnen consumenten beter worden geïnformeerd over de herkomst van de vis die ze kopen en de wijze waarop deze is geproduceerd.
• Het duurzaamheidsbeginsel is ook van toepassing op EU-vaartuigen die buiten de wateren van de EU vissen. De Commissie krijgt de bevoegdheid tot het namens de EU onderhandelen over en sluiten van partnerschapsovereenkomsten inzake duurzame visserij met bepaalde partnerlanden buiten de EU. Deze overeenkomsten:
  • maken het voor EU-vaartuigen mogelijk om binnen een gereglementeerd kader op overschotten van visbestanden te vissen in de exclusieve economische zone* van het partnerland in ruil voor een financiële bijdrage;
  • zijn gericht op de instandhouding van de natuurlijke rijkdommen en milieuduurzaamheid, terwijl wordt gewaarborgd dat voor alle EU-vaartuigen dezelfde regels inzake controle en transparantie gelden.
• Lidstaten moeten de ontwikkeling van duurzame aquacultuur ondersteunen door middel van nationale meerjarenplannen.

Herziening van het hervormde GVB

Elk jaar publiceert de Commissie een mededeling waarin verslag wordt gedaan over de vooruitgang ten aanzien van visbestanden en waarin een brede openbare raadpleging wordt gestart over het vaststellen van de jaarlijkse vangstmogelijkheden voor het volgende jaar. In de mededeling wordt de vooruitgang beoordeeld die is geboekt op weg naar een duurzame visserij in de EU en wordt ingegaan op het evenwicht tussen de vangstcapaciteit en de vangstmogelijkheden, de sociaal-economische prestaties van de sector en de uitvoering van de aanlandingsverplichting. De mededeling bevat ook de motivering van de vangstmogelijkheden voor het volgende jaar.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 1 januari 2014 van toepassing.

ACHTERGROND

• Het GVB werd in 1970 gelanceerd. Daarna heeft het een aantal hervormingen ondergaan, waarvan de meest recente op 1 januari 2014 in werking is getreden.
• Zie voor meer informatie:
  • Gemeenschappelijk visserijbeleid (GVB) (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EU) nr. 1380/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 inzake het gemeenschappelijk visserijbeleid, tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 1954/2003 en (EG) nr. 1224/2009 van de Raad en tot intrekking van Verordeningen (EG) nr. 2371/2002 en (EG) nr. 639/2004 van de Raad en Besluit 2004/585/EG van de Raad (PB L 354 van 28.12.2013, blz. 22-61).

Achtereenvolgende wijzigingen in Verordening (EU) nr. 1380/2013 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2021/1139 van het Europees Parlement en de Raad van 7 juli 2021 tot oprichting van het Europees Fonds voor maritieme zaken, visserij en aquacultuur en tot wijziging van Verordening (EU) 2017/1004 (PB L 247 van 13.7.2021, blz. 1-49).

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad – Naar een duurzamere visserij in de EU: stand van zaken en oriëntaties voor 2022 (COM(2021) 279 final van 9.6.2021).

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — De Europese Green Deal (COM(2019) 640 final van 11.12.2019).

Verordening (EU) nr. 2019/1241 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende de instandhouding van visbestanden en de bescherming van mariene ecosystemen door middel van technische maatregelen, tot wijziging van de Verordeningen (EG) nr. 1967/2006 en (EG) nr. 1224/2009 van de Raad en de Verordeningen (EU) nr. 1380/2013, (EU) 2016/1139, (EU) 2018/973, (EU) 2019/472 en (EU) 2019/1022 van het Europees Parlement en de Raad, en tot intrekking van de Verordeningen (EG) nr. 894/97, (EG) nr. 850/98, (EG) nr. 2549/2000, (EG) nr. 254/2002, (EG) nr. 812/2004 en (EG) nr. 2187/2005 van de Raad (PB L 198 van 25.7.2019, blz. 105-201).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn (EU) 2017/1004 van het Europees Parlement en de Raad van 17 mei 2017 betreffende de instelling van een Uniekader voor de verzameling, het beheer en het gebruik van gegevens in de visserijsector en voor de ondersteuning van wetenschappelijk advies over het gemeenschappelijk visserijbeleid en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 199/2008 van de Raad (PB L 157 van 20.6.2017, blz. 1-21).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EU) 2016/1627 van het Europees Parlement en de Raad van 14 september 2016 betreffende een meerjarig herstelplan voor blauwvintonijn in het oostelijke deel van de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 302/2009 van de Raad (PB L 252 van 16.9.2016, blz. 1-52).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EU) nr. 1026/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 betreffende bepaalde maatregelen met het oog op de instandhouding van visbestanden ten aanzien van landen die niet-duurzame visserij toelaten (PB L 316 van 14.11.2012, blz. 34-37).

Verordening (EG) nr. 1224/2009 van de Raad van 20 november 2009 tot vaststelling van een communautaire controleregeling die de naleving van de regels van het gemeenschappelijk visserijbeleid moet garanderen, tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 847/96, (EG) nr. 2371/2002, (EG) nr. 811/2004, (EG) nr. 768/2005, (EG) nr. 2115/2005, (EG) nr. 2166/2005, (EG) nr. 388/2006, (EG) nr. 509/2007, (EG) nr. 676/2007, (EG) nr. 1098/2007, (EG) nr. 1300/2008, (EG) nr. 1342/2008 en tot intrekking van Verordeningen (EEG) nr. 2847/93, (EG) nr. 1627/94 en (EG) nr. 1966/2006 (PB L 343 van 22.12.2009, blz. 1-50).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EG) nr. 1005/2008 van de Raad van 29 september 2008 houdende de totstandbrenging van een communautair systeem om illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij te voorkomen, tegen te gaan en te beëindigen, tot wijziging van Verordeningen (EEG) nr. 2847/93, (EG) nr. 1936/2001 en (EG) nr. 601/2004 en tot intrekking van Verordeningen (EG) nr. 1093/94 en (EG) nr. 1447/1999 (PB L 286 van 29.10.2008, blz. 1-32).

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 21.03.2022