Een interoperabel EU-spoorwegsysteem

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn (EU) 2016/797 betreffende de interoperabiliteit van het EU-spoorwegsysteem

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

• In deze richtlijn worden de voorwaarden vastgesteld voor de verwezenlijking van interoperabiliteit* binnen het spoorwegsysteem van de Europese Unie (EU) en wordt een beschrijving gegeven van de subsystemen, zowel de structurele* als de functionele* subsystemen, die tezamen dat systeem vormen.
• Het doel van de richtlijn is het faciliteren, verbeteren en ontwikkelen van diensten voor vervoer per spoor binnen de EU en met niet-EU-landen, en het bijdragen aan de voltooiing van de eengemaakte Europese spoorwegruimte en de omschakeling naar efficiëntere soorten vervoer.
• Deze richtlijn is één van drie wetgevingshandelingen betreffende de technische aspecten van het vierde spoorwegpakket, dat bedoeld is om de spoorwegsector nieuw leven in te blazen en de passagiers een betere dienstverlening en meer keuze te bieden. De richtlijn werkt naast Verordening (EU) 2016/796 betreffende het Spoorwegbureau van de Europese Unie (zie de samenvatting) en Richtlijn (EU) 2016/798 inzake veiligheid op het spoor (zie de samenvatting).

KERNPUNTEN

Toepassingsgebied

• De richtlijn is van toepassing op de spoorwegsystemen in de EU-lidstaten, met inbegrip van:
  • voertuigen en infrastructuur;
  • energie;
  • seingevingsinstallaties en telematica* -toepassingen (bijv. ticketsystemen) voor goederen- en personenvervoer;
  • toegankelijkheid voor personen met beperkte mobiliteit;
  • geluidskwesties.
• De verordening is niet van toepassing op:
  • metro’s;
  • trams en lightrailvoertuigen, en infrastructuur die uitsluitend door deze voertuigen wordt gebruikt;
  • netwerken die functioneel zijn gescheiden van het EU-spoorwegsysteem en die alleen bedoeld zijn voor de exploitatie van lokale, stads- of voorstadsreizigersdiensten of ondernemingen die uitsluitend op deze netwerken opereren.

Geharmoniseerde eisen

In de richtlijn worden voorwaarden vastgesteld voor:

• het ontwerp, de bouw, de indienstneming, de verbetering, de vernieuwing, de exploitatie en het onderhoud van de delen van het systeem; en
• de beroepskwalificaties en de gezondheids- en veiligheidsvoorschriften voor het personeel dat bij de exploitatie en het onderhoud betrokken is.

Deze voorwaarden in de vorm van geharmoniseerde eisen betreffen:

• essentiële eisen met betrekking tot:
  • veiligheid (bijv. onderdelen zoals remmen),
  • betrouwbaarheid en beschikbaarheid (bijv. het toezicht op en het onderhoud van essentiële onderdelen),
  • de menselijke gezondheid en milieubescherming,
  • technische compatibiliteit en de exploitatie van het systeem,
  • toegankelijkheid;
• technische vereisten voor de interoperabiliteit van elk subsysteem of deel van een subsysteem;
• verwante EU-normen en documenten waarmee de betrokken instanties de naleving van de essentiële eisen en de technische vereisten voor de interoperabiliteit kunnen aantonen.

Conformiteit

In de richtlijn worden de procedures vastgesteld betreffende interoperabele onderdelen en systemen met betrekking tot:

• voorwaarden voor het in de handel brengen;
• conformiteit of geschiktheid voor gebruik;
• procedures bij niet-naleving van essentiële eisen.

Specifieke technische aspecten

De Europese Commissie heeft een reeks verordeningen vastgesteld die op een aantal technische punten een aanvulling vormen op Richtlijn (EU) 2016/797.

• Verordening (EU) nr. 1300/2014 over de toegankelijkheid voor gehandicapten, als gewijzigd bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/772, die betrekking heeft op een inventaris van voorzieningen teneinde de toegankelijkheidsbelemmeringen in kaart te brengen, informatie te verstrekken aan gebruikers en de vooruitgang op het gebied van toegankelijkheid te monitoren en te evalueren.
• Uitvoeringsverordening (EU) 2019/773 over interoperabiliteit van het subsysteem voor exploitatie en verkeersleiding.
• Verordening (EU) nr. 1304/2014 over het subsysteem “rollend materieel – geluidsemissies”, zoals gewijzigd bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/774, die met name betrekking heeft op bestaande goederenwagons.
• Verordening (EU) nr. 454/2011 over de technische specificatie inzake interoperabiliteit van het subsysteem “telematicatoepassingen ten dienste van passagiers” van het trans-Europees spoorwegsysteem, zoals laatstelijk gewijzigd bij Uitvoeringsverordening (EU) 2019/775.
• Uitvoeringsverordening (EU) nr. 2023/1695 betreffende de technische specificatie inzake interoperabiliteit van de subsystemen besturing en seingeving van het spoorwegsysteem in de EU.
• Uitvoeringsbesluit (EU) 2023/2584 betreffende geharmoniseerde normen voor de interoperabiliteit van de spoorwegsystemen.

VANAF WANNEER TREDEN DE REGELS IN WERKING?

De regels zijn sinds 15 juni 2016 van toepassing en moesten uiterlijk 16 juni 2019 in de lidstaten in nationale wetgeving worden omgezet.

Lidstaten konden vragen om een jaar uitstel tot 16 juni 2020. Vanwege de COVID-19-crisis mochten lidstaten die de omzettingsperiode hadden verlengd deze op grond van Richtlijn (EU) 2020/700 verder verlengen tot 31 oktober 2020.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• Vervoer per spoor: akkoord over 4de spoorwegpakket is belangrijke doorbraak voor betere dienstverlening — persbericht (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn (EU) 2016/797 van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2016 betreffende de interoperabiliteit van het spoorwegsysteem in de Europese Unie (herschikking) (PB L 138 van 26.5.2016, blz. 44-101).

Achtereenvolgende wijzigingen in Richtlijn (EU) 2016/797 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Uitvoeringsverordening (EU) 2023/1695 van de Commissie van 10 augustus 2023 betreffende de technische specificatie inzake interoperabiliteit van het subsysteem telematicatoepassingen voor goederenvervoer van de subsystemen besturing en seingeving van het spoorwegsysteem in de Europese Unie en tot intrekking van Verordening (EU) 2016/919 (PB L 222 van 8.9.2023, blz. 380-560).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2023/2584 van de Commissie van 15 november 2023 betreffende ter ondersteuning van Richtlijn (EU) 2016/797 van het Europees Parlement en de Raad opgestelde geharmoniseerde normen voor de interoperabiliteit van de spoorwegsystemen (PB L 2023/2584 van 21.11.2023).

Uitvoeringsverordening (EU) 2019/773 van de Commissie van 16 mei 2019 betreffende de technische specificaties inzake interoperabiliteit van het subsysteem exploitatie en verkeersleiding van het spoorwegsysteem in de Europese Unie en tot intrekking van Besluit 2012/757/EU (PB L 139 I van 27.5.2019, blz. 5-88).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EU) 2016/796 van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2016 betreffende het Spoorwegbureau van de Europese Unie en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 881/2004 (PB L 138 van 26.5.2016, blz. 1-43).

Richtlijn (EU) 2016/798 van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2016 inzake veiligheid op het spoor (PB L 138 van 26.5.2016, blz. 102-149).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EU) nr. 1300/2014 van de Commissie van 18 november 2014 betreffende de technische specificatie inzake interoperabiliteit betreffende de toegankelijkheid van het spoorwegsysteem in de Unie voor gehandicapten en personen met beperkte mobiliteit (PB L 356 van 12.12.2014, blz. 110-178).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EU) nr. 1304/2014 van de Commissie van 26 november 2014 betreffende de technische specificatie inzake interoperabiliteit van het subsysteem “rollend materieel – geluidsemissies” tot wijziging van Beschikking 2008/232/EG en tot intrekking van Besluit 2011/229/EU (PB L 356 van 12.12.2014, blz. 421-437).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EU) nr. 454/2011 van de Commissie van 5 mei 2011 betreffende de technische specificatie inzake interoperabiliteit van het subsysteem “telematicatoepassingen ten dienste van passagiers” van het trans-Europees spoorwegsysteem (PB L 123 van 12.5.2011, blz. 11-67).

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 22.12.2023