31.3.2017

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 87/417

---

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2017/589 VAN DE COMMISSIE

van 19 juli 2016

tot aanvulling van Richtlijn 2014/65/EU van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot technische reguleringsnormen tot specificering van de organisatorische vereisten voor beleggingsondernemingen die zich met algoritmische handel bezighouden

(Voor de EER relevante tekst)

DE EUROPESE COMMISSIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

Gezien Richtlijn 2014/65/EU van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 betreffende markten voor financiële instrumenten en tot wijziging van Richtlijn 2002/92/EG en Richtlijn 2011/61/EU (1), en met name artikel 17, lid 7, onder a) en d),

Overwegende hetgeen volgt:

(1)

De interne beheersing die wordt gebruikt door een beleggingsonderneming die zich met algoritmische handel bezighoudt, directe elektronische toegang aanbiedt of als general clearing member optreedt, moet efficiënt en weerbaar zijn en voldoende capaciteit hebben rekening houdend met de aard, schaal en complexiteit van het bedrijfsmodel van die beleggingsonderneming.

(2)

Hiertoe moet een beleggingsonderneming alle risico's aanpakken die van invloed kunnen zijn op de kernelementen van een algoritmisch handelssysteem, met inbegrip van risico's met betrekking tot de hardware, software en de bijbehorende communicatielijnen die door die onderneming worden gebruikt om haar handelsactiviteiten uit te voeren. Om voor dezelfde voorwaarden voor algoritmische handel, ongeacht de handelsvorm, te zorgen, moet elk type uitvoeringssysteem of orderbeheersysteem dat door een beleggingsonderneming wordt geëxploiteerd, onder deze verordening vallen.

(3)

Als een onderdeel van haar totale governancekader en besluitvormingskader moet een beleggingsonderneming beschikken over een duidelijke en geformaliseerde governanceregeling, met inbegrip van duidelijke verantwoordingslijnen, doeltreffende procedures voor de communicatie van informatie en een scheiding van taken en verantwoordelijkheden. Deze regeling moet zorgen voor verminderde afhankelijkheid van één enkele persoon of eenheid.

(4)	Er moeten conformiteitstests worden uitgevoerd om na te gaan of de handelssystemen van een beleggingsonderneming naar behoren communiceren en interageren met de handelssystemen van het handelsplatform of van de aanbieder van directe markttoegang (DMA) en of marktgegevens correct worden verwerkt.

(5)

Beleggingsbeslissingsalgoritmen nemen geautomatiseerde handelsbeslissingen door te bepalen welk financieel instrument moet worden gekocht of verkocht. Orderuitvoeringsalgoritmen optimaliseren orderuitvoeringsprocessen door automatische generatie en indiening van orders of bied- en laatprijzen bij een of meer handelsplatforms zodra het beleggingsbesluit is genomen. Handelsalgoritmen die beleggingsbeslissingsalgoritmen zijn, moeten van orderuitvoeringsalgoritmen worden onderscheiden met inachtneming van hun potentiële impact op de totale eerlijke en ordelijke werking van de markt.

(6)

De vereisten betreffende het testen van handelsalgoritmen moeten gebaseerd zijn op de potentiële impact die deze algoritmen kunnen hebben op de totale eerlijke en ordelijke werking van de markt. In dit verband moeten alleen zuivere beleggingsbeslissingsalgoritmen die orders genereren die alleen niet-geautomatiseerd en met menselijk ingrijpen mogen worden uitgevoerd van de testvereisten worden uitgesloten.

(7)

Bij de invoering van handelsalgoritmen moet een beleggingsonderneming ervoor zorgen dat de handelsalgoritmen gecontroleerd worden ingezet, ongeacht of zij nieuw zijn of reeds eerder met succes zijn ingezet op een ander handelsplatform en of de architectuur materieel is gewijzigd. De gecontroleerde inzet van handelsalgoritmen moet ervoor zorgen dat de handelsalgoritmen functioneren zoals verwacht in een productieomgeving. De beleggingsonderneming moet bijgevolg voorzichtige limieten stellen aan het aantal financiële instrumenten dat wordt verhandeld, de prijs, de waarde en het aantal orders, de strategieposities en het aantal betrokken markten en door de activiteit van het algoritme intensiever te monitoren.

(8)

Of aan de specifieke organisatorische vereisten voor een beleggingsonderneming wordt voldaan, moet worden vastgesteld overeenkomstig een zelfbeoordeling die een beoordeling omvat of de criteria in bijlage I bij deze verordening in acht zijn genomen. Bij die zelfbeoordeling moeten ook alle andere omstandigheden worden meegenomen die een impact kunnen hebben op de organisatie van die beleggingsonderneming. Die zelfbeoordeling moet regelmatig worden uitgevoerd en moet de beleggingsonderneming in staat stellen ten volle inzicht te verkrijgen in de handelssystemen en handelsalgoritmen die zij gebruikt en de risico's die voortvloeien uit algoritmische handel, ongeacht of die systemen en algoritmen zijn ontwikkeld door de beleggingsonderneming zelf, gekocht bij een derde, of ontworpen of ontwikkeld in nauwe samenwerking met een cliënt of een derde.

(9)

Een beleggingsonderneming moet haar orders geheel of gedeeltelijk kunnen intrekken indien dit noodzakelijk wordt („kill-functionaliteit”). Wil een dergelijke intrekking effectief zijn, dan moet een beleggingsonderneming altijd in staat zijn te achterhalen welke handelsalgoritmen, handelaren of cliënten verantwoordelijk zijn voor een order.

(10)

Een beleggingsonderneming die aan algoritmische handel deelneemt, moet erop toezien dat haar handelssystemen niet kunnen worden aangewend voor enigerlei doel dat in strijd is met Verordening (EU) nr. 596/2014 van het Europees Parlement en de Raad (2) of met de regels van een handelsplatform waarmee zij is verbonden. Verdachte transacties of orders moeten worden gemeld aan de bevoegde autoriteiten in overeenstemming met die verordening.

(11)

Verschillende soorten risico moeten door verschillende types controle worden aangepakt. Er moeten pretransactionele controles plaatsvinden voordat een order bij een handelsplatform wordt ingediend. Een beleggingsonderneming moet ook haar handelsactiviteit monitoren en realtimewaarschuwingen implementeren die tekenen van handelsvoorwaarden die het ordelijk functioneren van de markt verstoren, of een schending van haar pretransactionele limieten identificeren. Er moeten posttransactionele controles worden ingevoerd om de markt- en kredietrisico's van de beleggingsonderneming via posttransactionele aansluiting te monitoren. Daarnaast moeten potentieel marktmisbruik en schendingen van de regels van het handelsplatform worden voorkomen door middel van specifieke toezichtssystemen die uiterlijk de volgende dag waarschuwingen genereren en die zo zijn gekalibreerd dat valse positieve en valse negatieve waarschuwingen tot een minimum worden beperkt.

(12)	De generatie van waarschuwingen na realtimemonitoring moet zo ogenblikkelijk als technisch mogelijk gebeuren. Alle maatregelen na die monitoring moeten zo spoedig mogelijk ondernomen worden met inachtneming van een redelijk efficiëntie- en kostenniveau wat betreft de betrokken personen en systemen.

(13)

Een beleggingsonderneming die directe elektronische toegang aanbiedt („DEA-aanbieder”), moet verantwoordelijk blijven voor de handel die door haar DEA-cliënten met gebruikmaking van haar handelscode wordt uitgevoerd. Een DEA-aanbieder moet bijgevolg gedragslijnen en procedures instellen om te garanderen dat de handel van zijn DEA-cliënten voldoet aan de vereisten die voor die aanbieder gelden. Deze verantwoordelijkheid moet de hoofdfactor vormen voor de instelling van pretransactionele en posttransactionele controles en voor de beoordeling van de geschiktheid van potentiële DEA-cliënten. Een DEA-aanbieder moet bijgevolg voldoende bekend zijn met de bedoelingen, capaciteiten, financiële middelen en betrouwbaarheid van haar DEA-cliënten, met inbegrip van, indien publiek beschikbaar, informatie over de disciplinaire antecendenten van potentiële DEA-cliënten bij bevoegde autoriteiten en handelsplatforms.

(14)	Een DEA-aanbieder moet, zelfs indien hij niet aan algoritmische handel deelneemt, voldoen aan de bepalingen van deze verordening, aangezien zijn klanten van de DEA gebruik kunnen maken om aan algoritmische handel deel te nemen.

(15)

Een duediligencebeoordeling van potentiële DEA-cliënten moet afgestemd zijn op de risico's verbonden aan de aard, schaal en complexiteit van hun verwachte handelsactiviteiten en de DEA die wordt aangeboden. Meer bepaald moeten het verwachte handelsniveau en ordervolume en het type aangeboden verbinding met de relevante handelsplatforms worden beoordeeld.

(16)

De inhoud en het formaat van de formulieren die door een beleggingsonderneming die een techniek van hoogfrequente handel aanwendt, moeten worden gebruikt om bij de bevoegde autoriteiten de documentatie van haar geplaatste orders in te dienen en hoe lang die documentatie moet worden bijgehouden, moeten worden vastgesteld.

(17)

Om te zorgen voor samenhang met de algemene verplichting voor een beleggingsonderneming om orderdocumentatie te bewaren, moeten de perioden tijdens welke een onderneming die een techniek van hoogfrequente handel aanwendt, documentatie moet bijhouden, worden afgestemd op die welke zijn vastgesteld in artikel 25, lid 1, van Verordening (EU) nr. 600/2014 van het Europees Parlement en de Raad (3).

(18)	Om redenen van consistentie en om voor de soepele werking van de financiële markten te zorgen, is het noodzakelijk dat de in deze verordening vastgestelde bepalingen en de daaraan gerelateerde nationale bepalingen tot omzetting van Richtlijn 2014/65/EU vanaf dezelfde datum van toepassing zijn.

(19)	Deze verordening is gebaseerd op de ontwerpen van technische reguleringsnormen die de Europese Autoriteit voor effecten en markten („ESMA”) bij de Commissie heeft ingediend.

(20)

ESMA heeft open publieke raadplegingen gehouden over de ontwerpen van technische reguleringsnormen waarop deze verordening is gebaseerd, de mogelijke daaraan verbonden kosten en baten geanalyseerd en de bij artikel 37 van Verordening (EU) nr. 1095/2010 van het Europees Parlement en de Raad (4) opgerichte Stakeholdergroep effecten en markten om advies verzocht,

HEEFT DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD:

HOOFDSTUK I

ALGEMENE ORGANISATIEVEREISTEN

Artikel 1

Algemene organisatievereisten

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

Als onderdeel van haar totale kader voor governance en besluitvorming belast een beleggingsonderneming zich met het instellen en monitoren van haar handelssystemen en handelsalgoritmen via een duidelijk en geformaliseerd governancesysteem, met inachtneming van de aard, schaal en complexiteit van haar bedrijf en met het voorzien in:

a)	duidelijke verantwoordingslijnen, met inbegrip van procedures voor de goedkeuring van de ontwikkeling, invoering en latere actualiseringen van handelsalgoritmen en voor de oplossing van bij de monitoring van handelsalgoritmen geïdentificeerde problemen;

b)	effectieve procedures voor de communicatie van informatie binnen de beleggingsonderneming zodat efficiënt en tijdig instructies kunnen worden gevraagd en geïmplementeerd;

c)	een scheiding van taken en verantwoordelijkheden van handelsafdelingen enerzijds en ondersteunende functies, met inbegrip van risicocontrole- en compliancefuncties, anderzijds, om ervoor te zorgen dat ongeoorloofde handelsactiviteit niet verborgen kan worden gehouden.

Artikel 2

Rol van de compliancefunctie

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming zorgt ervoor dat haar compliancepersoneel ten minste een algemeen inzicht heeft in de wijze waarop de algoritmische handelssystemen en handelsalgoritmen van de beleggingsonderneming werken. Het compliancepersoneel staat continu in contact met personen binnen de onderneming die beschikken over gedetailleerde technische kennis van systemen voor algoritmische handel en handelsalgoritmen.

2.   Een beleggingsonderneming zorgt er ook voor dat haar compliancepersoneel te allen tijde contact heeft met de persoon of personen binnen de beleggingsonderneming die toegang hebben tot de functionaliteit als bedoeld in artikel 12 („kill-functionaliteit”) of rechtstreekse toegang heeft tot die kill-functionaliteit en tot degenen die verantwoordelijk zijn voor een handelssysteem of handelsalgoritme.

3.   Indien de compliancefunctie of onderdelen daarvan worden uitbesteed aan een derde, verleent een beleggingsonderneming aan de derde dezelfde toegang tot informatie als aan haar eigen compliancepersoneel. Een beleggingsonderneming zorgt ervoor dat via deze externe compliancefunctie:

a)	de gegevensgeheimhouding wordt gewaarborgd;

b)	de compliancefunctie kan worden geaudit door interne en externe auditors of door de bevoegde autoriteit.

Artikel 3

Personeel

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming neemt een voldoende aantal personeelsleden in dienst met de noodzakelijke vaardigheden voor het beheer van haar algoritmische handelssystemen en handelsalgoritmen en met voldoende technische kennis van:

a)	de relevante handelssystemen en -algoritmen;

b)	het monitoren en testen van dergelijke systemen en algoritmen;

c)	de handelsstrategieën die de beleggingsonderneming via haar algoritmische handelssystemen en handelsalgoritmen inzet;

d)	de juridische verplichtingen van de beleggingsonderneming.

2.   Een beleggingsonderneming specificeert de noodzakelijke vaardigheden als bedoeld in lid 1. De in lid 1 bedoelde personeelsleden beschikken over die noodzakelijke vaardigheden op het moment van rekrutering of verwerven deze via opleiding na rekrutering. De beleggingsonderneming zorgt ervoor dat die vaardigheden van het personeel up-to-date blijven via continue opleiding en beoordeelt regelmatig hun vaardigheden.

3.   De in lid 2 bedoelde opleiding is afgestemd op de ervaring en verantwoordelijkheden van het personeel, met inachtneming van de aard, schaal en complexiteit van de activiteiten van de beleggingsonderneming. Met name ontvangt het personeel dat betrokken is bij het indienen van orders opleiding over systemen voor het indienen van orders en marktmisbruik.

4.   Een beleggingsonderneming zorgt ervoor dat het personeel dat belast is met de risico- en compliancefuncties van de algoritmische handel, beschikt over:

a)	voldoende kennis van de algoritmische handel en strategieën;

b)	voldoende vaardigheden voor de follow-up van informatie die door middel van automatische waarschuwingen wordt verstrekt;

c)	voldoende gezag om voor algoritmische handel verantwoordelijk personeel tot de orde te roepen indien een dergelijke handel aanleiding geeft tot handelsvoorwaarden die de ordelijke werking van de markt verstoren of vermoedens van marktmisbruik.

Artikel 4

Uitbesteding en inkoop in verband met IT

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming blijft volledig verantwoordelijk voor haar verplichtingen op grond van deze verordening bij de uitbesteding en inkoop in verband met software of hardware die bij algoritmische handelsactiviteiten gebruikt wordt.

2.   Een beleggingsonderneming beschikt over voldoende kennis en de noodzakelijke documentatie om te zorgen voor effectieve naleving van lid 1 met betrekking tot uitbesteding en inkoop in verband met software of hardware die bij algoritmische handel gebruikt wordt.

HOOFDSTUK II

WEERBAARHEID VAN HANDELSSYSTEMEN

AFDELING I

Testen en inzetten van handelsalgoritmesystemen en -strategieën

Artikel 5

Algemene methodologie

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Voorafgaand aan de inzet of de substantiële update van een algoritmisch handelssysteem, handelsalgoritme of algoritmische handelsstrategie stelt een beleggingsonderneming duidelijk afgebakende methoden vast voor het ontwikkelen en testen van dergelijke systemen, algoritmen of strategieën.

2.   Een persoon die door de directie van de beleggingsonderneming is aangewezen, verleent toestemming voor de inzet of de substantiële update van een algoritmisch handelssysteem, handelsalgoritme of algoritmische handelsstrategie.

3.   De in lid 1 bedoelde methoden hebben betrekking op het ontwerp, het functioneren, het bijhouden van documentatie en de goedkeuring van het algoritmisch handelssysteem, het handelsalgoritme of de algoritmische handelsstrategie: Zij hebben eveneens betrekking op de toewijzing van verantwoordelijkheden, de toewijzing van voldoende middelen en de procedures om instructies te vragen binnen de beleggingsonderneming.

4.   De in lid 1 bedoelde methoden zorgen ervoor dat het algoritmisch handelssysteem, het handelsalgoritme of de algoritmische handelsstrategie:

a)	zich niet op een onbedoelde manier gedraagt;

b)	voldoet aan de verplichtingen van de beleggingsonderneming op grond van deze verordening;

c)	voldoet aan de regels en systemen van de handelsplatforms waartoe de beleggingsonderneming toegang verkrijgt;

d)	niet bijdraagt aan handelsvoorwaarden die de ordelijke werking van de markt verstoren, effectief blijft werken onder gespannen marktomstandigheden en, indien noodzakelijk onder deze omstandigheden het uitschakelen van het algoritmische handelssysteem of handelsalgoritme mogelijk maakt.

5.   Een beleggingsonderneming past haar testmethoden aan aan de handelsplatforms en markten waar het handelsalgoritme zal worden ingezet. Een beleggingsonderneming onderneemt verdere tests als het algoritmische handelssysteem of de toegang tot het handelsplatform waarop het algoritmisch handelssysteem, het handelsalgoritme of de algoritmische handelsstrategie moeten worden gebruikt, substantiële wijzigingen ondergaan.

6.   Leden 2 tot en met 5 zijn slechts van toepassing op handelsalgoritmen die tot orderuitvoering leiden.

7.   Een beleggingsonderneming houdt documentatie bij van alle materiële wijzigingen die worden aangebracht in de voor de algoritmische handel gebruikte software aan de hand waarvan kan worden bepaald:

a)	wanneer een wijziging is aangebracht;

b)	wie de wijziging heeft aangebracht;

c)	wie de wijziging heeft goedgekeurd;

d)	de aard van de wijziging.

Artikel 6

Conformiteitstest

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming test of haar algoritmische handelssystemen en handelsalgoritmen conform zijn met:

a)

het systeem van het handelsplatform in elk van de volgende gevallen: i) wanneer toegang wordt verkregen tot dat handelsplatform als lid; ii) wanneer voor het eerst via een regeling voor gesponsorde toegang verbinding wordt gemaakt met dat handelsplatform; iii) indien de systemen van dat handelsplatform een materiële wijziging hebben ondergaan; iv) voorafgaand aan de inzet of de materiële update van het algoritmisch handelssysteem, het handelsalgoritme of de algoritmische handelsstrategie van die beleggingsonderneming.

b)

het systeem van de aanbieder van directe markttoegang in elk van de volgende gevallen: i) wanneer voor het eerst via een regeling voor directe markttoegang toegang wordt verkregen tot dat handelsplatform; ii) wanneer er sprake is van een materiële wijziging die van invloed is op de functionaliteit op het gebied van directe markttoegang van die aanbieder; iii) voorafgaand aan de inzet of de materiële update van het algoritmisch handelssysteem, het handelsalgoritme of de algoritmische handelsstrategie van die beleggingsonderneming.

2.   Met de conformiteitstest wordt nagegaan of de basiselementen van het algoritmische handelssysteem of het handelsalgoritme correct en overeenkomstig de vereisten van het handelsplatform of de aanbieder van directe markttoegang functioneren. Daartoe wordt bij de test nagegaan of het algoritmische handelssysteem of het handelsalgoritme:

a)	zoals bedoeld met de matchinglogica van het handelsplatform interageert;

b)	de van het handelsplatform gedownloade gegevensstromen adequaat verwerkt.

Artikel 7

Testomgevingen

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming zorgt ervoor dat het testen van de conformiteit met de criteria in artikel 5, lid 4, onder a), b) en d), wordt ondernomen in een omgeving die afgescheiden is van haar productieomgeving en die specifiek wordt gebruikt voor het testen en ontwikkelen van algoritmische handelssystemen en handelsalgoritmen.

Voor de toepassing van de eerste alinea wordt onder een productieomgeving verstaan, een omgeving waar algoritmische handelssystemen effectief functioneren en door handelaren gebruikte software en hardware, routering van orders naar handelsplatforms, marktgegevens, afhankelijke databases, risicocontrolesystemen, gegevensvastlegging, analysesystemen en transactieverwerkingssystemen omvatten.

2.   Een beleggingsonderneming kan voldoen aan de testvereisten bedoeld in lid 1 door gebruik te maken van haar eigen testomgeving of van een testomgeving die door een handelsplatform, een DEA-aanbieder of een leverancier beschikbaar word gesteld.

3.   Een beleggingsonderneming blijft volledig verantwoordelijk voor het testen van haar algoritmische handelssystemen, handelsalgoritmen of strategieën op het gebied van algoritmische handel en voor het erin aanbrengen van alle vereiste wijzigingen.

Artikel 8

Gecontroleerde inzet van algoritmen

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

Vóór het inzetten van een handelsalgoritme stelt een beleggingsonderneming vooraf limieten aan:

a)	het aantal financiële instrumenten dat wordt verhandeld;

b)	de prijs, waarde en aantallen orders;

c)	de strategieposities, en

d)	het aantal handelsplatforms waarnaar orders worden gezonden.

AFDELING 2

Beheer na inzet

Artikel 9

Jaarlijkse zelfbeoordeling en validatie

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming voert jaarlijks een zelfbeoordelings- en validatieproces uit en publiceert op basis van dat proces een validatieverslag. In de loop van dit proces toetst, evalueert en valideert de beleggingsonderneming het volgende:

a)	haar algoritmische handelssystemen, handelsalgoritmen en strategieën op het gebied van algoritmische handel;

b)	haar kader voor governance, verantwoording en goedkeuring;

c)	haar regeling ter verzekering van de continuïteit van de bedrijfsuitoefening;

d)	haar totale naleving van artikel 17 van Richtlijn 2014/65/EU, met inachtneming van de aard, schaal en complexiteit van haar bedrijf.

De zelfbeoordeling omvat ook ten minste een analyse van naleving van de criteria van bijlage I bij deze verordening.

2.   De risicobeheerfunctie van de beleggingsonderneming, bedoeld in artikel 23, lid 2, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/565 van de Commissie (5), stelt het validatieverslag op en betrekt met dit doel hierbij het personeel dat over de noodzakelijke technische kennis beschikt. De risicobeheerfunctie stelt de compliancefunctie in kennis van alle in het validatieverslag geïdentificeerde tekortkomingen.

3.   Het validatieverslag wordt geaudit door de interneauditfunctie van de onderneming, indien een dergelijke functie bestaat, en is onderworpen aan goedkeuring door de directie van de beleggingsonderneming.

4.   Een beleggingsonderneming remedieert alle in het validatieverslag geïdentificeerde tekortkomingen.

5.   Indien een beleggingsonderneming geen risicobeheerfunctie heeft ingesteld, bedoeld in artikel 23, lid 2, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/565, zijn de vereisten in deze verordening met betrekking tot de risicobeheerfunctie van toepassing op alle andere functies die door de beleggingsonderneming worden ingesteld in overeenstemming met artikel 23, lid 2, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/565.

Artikel 10

Stresstest

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

Als onderdeel van haar in artikel 9 bedoelde jaarlijkse zelfbeoordeling gaat een beleggingsonderneming na of haar algoritmische handelssystemen en de procedures en controles bedoeld in de artikelen 12 tot en met 18 bestand zijn tegen verhoogde orderstromen of marktspanningen. De beleggingsonderneming ontwerpt dergelijke tests met inachtneming van de aard van haar handelsactiviteit en haar handelssystemen. De beleggingsonderneming zorgt ervoor dat de tests worden uitgevoerd op zodanige wijze dat zij niet van invloed zijn op de productieomgeving. Die tests omvatten:

a)	het testzenden van grote volumes berichten op basis van het grootste aantal door de beleggingsonderneming tijdens de voorgaande zes maanden ontvangen berichten, vermenigvuldigd met twee;

b)	het testzenden van grote volumes transacties op basis van het grootste handelsvolume bij de beleggingsonderneming tijdens de voorgaande zes maanden, vermenigvuldigd met twee.

Artikel 11

Beheer van materiële wijzigingen

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming zorgt ervoor dat een voorgestelde materiële wijziging van de productieomgeving in verband met algoritmische handel wordt voorafgegaan door een toetsing van die wijziging door een persoon die door de directie van de beleggingsonderneming is aangewezen. De omvang van de toetsing is evenredig met de grootte van de voorgestelde wijziging.

2.   Een beleggingsonderneming stelt procedures in om ervoor te zorgen dat elke wijziging van de functionaliteit van haar systemen aan de handelaren die verantwoordelijk zijn voor het handelsalgoritme en aan de compliancefunctie en de risicobeheerfunctie wordt meegedeeld.

AFDELING 3

Weerbaarheidszorg

Artikel 12

Kill-functionaliteit

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming is in staat als noodmaatregel een van of al haar niet-uitgevoerde orders die bij een of alle handelsplatforms waarmee de beleggingsonderneming is verbonden, zijn ingediend, onmiddellijk te annuleren („kill-functionaliteit”).

2.   Voor de toepassing van lid 1 omvatten niet-uitgevoerde orders die welke van individuele handelaren, handelsafdelingen of, in voorkomend geval, cliënten afkomstig zijn.

3.   Voor de toepassing van leden 1 en 2 is een beleggingsonderneming in staat te identificeren welk handelsalgoritme en welke handelaar, handelsafdeling of, indien van toepassing, welke cliënt verantwoordelijk is voor elke naar een handelsplatform gezonden order.

Artikel 13

Geautomatiseerd toezichtssysteem om marktmanipulatie op te sporen

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming monitort alle handelsactiviteit die via haar handelssystemen, inclusief die van haar cliënten, plaatsvindt op tekenen van potentiële marktmanipulatie als bedoeld in artikel 12 van Verordening (EU) nr. 596/2014.

2.   Voor de toepassing van lid 1 belast de beleggingsonderneming zich met het opzetten en in stand houden van een geautomatiseerd toezichtssysteem dat orders en transacties effectief monitort, waarschuwingen en rapporten genereert en, in voorkomend geval, van visualisatie-instrumenten gebruikmaakt.

3.   Het geautomatiseerd toezichtssysteem bestrijkt het volledige scala van activiteiten die door de beleggingsonderneming worden ondernomen, en alle door haar ingediende orders. Het wordt ontworpen rekening houdend met de aard, schaal en complexiteit van de handelsactiviteit van de beleggingsonderneming, zoals het type en volume van de verhandelde instrumenten, de omvang en complexiteit van haar orderstroom en de markten waartoe toegang is verkregen.

4.   De beleggingsonderneming controleert alle indicaties van verdachte handelsactiviteit die door haar geautomatiseerd toezichtssysteem tijdens de onderzoeksfase zijn gegenereerd via andere relevante handelsactiviteiten die die onderneming heeft ondernomen.

5.   Het geautomatiseerd toezichtssysteem van de beleggingsonderneming kan aangepast worden aan wijzigingen in de regelgevende verplichtingen en de handelsactiviteit van de beleggingsonderneming, met inbegrip van wijzigingen in haar eigen handelsstrategie en die van haar cliënten.

6.   De beleggingsonderneming toetst haar geautomatiseerd toezichtssysteem ten minste eenmaal per jaar en gaat na of het systeem en de parameters en filters die zij gebruikt, nog steeds volstaan voor haar regelgevende verplichtingen en handelsactiviteit, met inbegrip van het feit of zij de generatie van valse positieve of valse negatieve toezichtswaarschuwingen tot een minimum kan beperken.

7.   Onder gebruikmaking van een voldoende gedetailleerd niveau van tijdsgranulariteit kan het geautomatiseerd toezichtssysteem van de beleggingsonderneming achteraf order- en transactiegegevens lezen, weer afspelen en analyseren, waarbij het over voldoende capaciteit beschikt om in voorkomend geval in een geautomatiseerde handelsomgeving met lage latentie te kunnen functioneren. Het kan ook bruikbare waarschuwingen genereren aan het begin van de volgende handelsdag of, indien er manuele processen bij betrokken zijn, aan het einde van de volgende handelsdag. Het toezichtssysteem van de beleggingsonderneming omvat toereikende documentatie en procedures voor de effectieve follow-up van waarschuwingen die erdoor worden gegenereerd.

8.   Het personeel dat belast is met het monitoren van de handelsactiviteiten van de beleggingsonderneming voor de toepassing van leden 1 tot en met 7, rapporteert aan de compliancefunctie elke handelsactiviteit die mogelijk niet conform is met de gedragslijnen en procedures van de onderneming of met haar regelgevende verplichtingen. De compliancefunctie moet deze informatie onderzoeken en passende maatregelen treffen. Die maatregelen omvatten melding aan het handelsplatform of indiening van een rapport met betrekking tot verdachte orders en transacties overeenkomstig artikel 16 van Verordening (EU) nr. 596/2014.

9.   Een beleggingsonderneming zorgt ervoor dat haar documentatie van handels- en rekeninginformatie nauwkeurig, volledig en consistent is door zo spoedig mogelijk haar eigen vastgelegde gegevens over haar elektronische handel aan te sluiten met documentatie die verstrekt is door haar handelsplatforms, makelaars, clearingleden, centrale tegenpartijen, dataleveranciers of andere relevante zakenpartners, voor zover van toepassing en passend gezien de aard, schaal en complexiteit van het bedrijf.

Artikel 14

Regelingen ter verzekering van de continuïteit van de bedrijfsuitoefening

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming voert voor haar algoritmische handelssystemen regelingen ter verzekering van de continuïteit van de bedrijfsuitoefening in die in overeenstemming zijn met de aard, schaal en complexiteit van haar bedrijf. Die regelingen worden gedocumenteerd op een duurzame drager.

2.   De regelingen ter verzekering van de continuïteit van de bedrijfsuitoefening voorzien in de effectieve behandeling van verstorende incidenten en waarborgen, in voorkomend geval, een tijdige hervatting van de algoritmische handel. Die regelingen zijn aangepast aan de handelssystemen van elk handelsplatform waartoe toegang is verkregen en omvatten het volgende:

a)	een governancekader voor de ontwikkeling en de inzet van de regeling ter verzekering van de continuïteit van de bedrijfsuitoefening;

b)	een reeks mogelijke ongunstige scenario's in verband met de exploitatie van algoritmische handelssystemen, met inbegrip van de onbeschikbaarheid van systemen, personeel, werkruimte, externe leveranciers of datacentra of verlies of beschadiging van kritieke gegevens en documenten;

c)

procedures voor het overbrengen van het handelssysteem naar een back-uplocatie en de exploitatie van het handelssysteem vanaf die locatie, waarbij het beschikken over een dergelijke locatie in overeenstemming is met de aard, schaal en complexiteit van de algoritmische handelsactiviteiten van de beleggingsonderneming;

d)	personeelsopleiding over het beheer van de regelingen ter verzekering van de continuïteit van de bedrijfsuitoefening;

e)	gebruiksbeleid inzake de functionaliteit als bedoeld in artikel 12;

f)	regelingen voor het stilleggen van het relevante handelsalgoritme of handelssysteem, indien van toepassing;

g)	alternatieve regelingen voor de beleggingsonderneming om uitstaande orders en posities te beheren.

3.   Een beleggingsonderneming zorgt ervoor dat haar handelsalgoritme of handelssysteem in overeenstemming met haar regelingen ter verzekering van de continuïteit van de bedrijfsuitoefening kan worden stilgelegd zonder handelsvoorwaarden te creëren die de ordelijke werking van de markt verstoren.

4.   Een beleggingsonderneming toetst en test haar regelingen ter verzekering van de continuïteit van de bedrijfsuitoefening jaarlijks en wijzigt de regelingen in het licht van die toetsing.

Artikel 15

Pretransactionele controles op de inbrenging van een order

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming voert de volgende pretransactionele controles uit op de inbrenging van een order wat betreft alle financiële instrumenten:

a)	voor een prijs gestelde ordes van grootte, waarbij orders die niet aan vastgestelde parameters voldoen, automatisch worden geblokkeerd of geannuleerd; hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de verschillende financiële instrumenten, zowel per individueel order als over een bepaalde periode;

b)	maximumorderwaarden, waarmee wordt voorkomen dat orders met een ongewoon hoge orderwaarde in het orderboek worden ingebracht;

c)	maximumordervolumes, waarmee wordt voorkomen dat orders met een ongewoon hoge ordergrootte in het orderboek worden ingebracht;

d)	maximumlimieten voor berichten, waarmee wordt voorkomen dat een buitensporig aantal berichten met betrekking tot de indiening, wijziging of annulering van een order naar orderboeken wordt gezonden.

2.   Een beleggingsonderneming telt onmiddellijk alle naar een handelsplatform gezonden orders mee in de berekening van de in lid 1 bedoelde pretransactionele limieten.

3.   Een beleggingsonderneming voert een systeem voor herhaalde automatische uitvoering in dat regelt hoeveel keer een strategie op het gebied van algoritmische handel wordt toegepast. Na een vooraf vastgesteld aantal herhaalde uitvoeringen wordt het handelssysteem automatisch uitgeschakeld totdat het door een aangewezen personeelslid weer wordt ingeschakeld.

4.   Een beleggingsonderneming stelt markt- en kredietrisicolimieten vast op basis van haar kapitaalbasis, haar clearingregelingen, haar handelsstrategie, haar risicotolerantie, ervaring en bepaalde variabelen zoals hoe lang de beleggingsonderneming zich reeds met algoritmische handel bezighoudt en haar afhankelijkheid van derde leveranciers. De beleggingsonderneming past deze markt- en kredietrisicolimieten aan om rekening te houden met de veranderende impact van de orders op de relevante markt vanwege verschillende prijs- en liquiditeitsniveaus.

5.   Een beleggingsonderneming blokkeert of annuleert automatisch orders van een handelaar als zij er kennis van krijgt dat die handelaar geen toestemming heeft om een bepaald financieel instrument te verhandelen. Een beleggingsonderneming belast zich met het automatisch blokkeren of annuleren van orders indien deze orders de eigen risicodrempels van de beleggingsonderneming in gevaar kunnen brengen. In voorkomend geval kunnen controles worden verricht op blootstellingen aan individuele cliënten, financiële instrumenten, handelaren, handelsafdelingen of de beleggingsonderneming als geheel.

6.   Een beleggingsonderneming voert procedures en regelingen in voor het behandelen van orders die door de pretransactionele controles van de beleggingsonderneming zijn geblokkeerd, maar die de beleggingsonderneming desondanks wil indienen. Dergelijke procedures en regelingen worden op tijdelijke basis en in uitzonderlijke omstandigheden met betrekking tot een specifieke transactie toegepast. Zij zijn onderworpen aan controle door de risicobeheerfunctie en toestemming van een aangewezen persoon van de beleggingsonderneming.

Artikel 16

Realtimemonitoring

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming monitort, tijdens de uren dat zij orders naar handelsplatforms zendt, realtime alle algoritmische handelsactiviteit die plaatsvindt onder haar handelscode, inclusief die van haar cliënten, op tekenen van handelsvoorwaarden die de ordelijke werking van de markt verstoren, inclusief handel over markten, activaklassen of producten heen ingeval de onderneming of haar cliënten aan dergelijke activiteiten deelneemt.

2.   De realtimemonitoring van algoritmische handelsactiviteit wordt ondernomen door de handelaar die verantwoordelijk is voor het handelsalgoritme of de algoritmische handelsstrategie, en door de risicobeheerfunctie of een onafhankelijke risicocontrolefunctie die voor de toepassing van deze bepaling is ingesteld. Die risicocontrolefunctie wordt als onafhankelijk beschouwd, ongeacht of de realtimemonitoring wordt uitgevoerd door een lid van het personeel van de beleggingsonderneming of door een derde, mits die functie hiërarchisch niet ondergeschikt is aan de handelaar en de handelaar tot de orde kan roepen voor zover van toepassing en passend binnen het governancekader in overeenstemming met artikel 1.

3.   Personeelsleden die verantwoordelijk zijn voor de realtimemonitoring, reageren tijdig op operationele en regelgevende kwesties en nemen zo nodig het initiatief tot herstelmaatregelen.

4.   Een beleggingsonderneming zorgt ervoor dat de bevoegde autoriteit, de relevante handelsplatforms en, in voorkomend geval, de aanbieders van DEA, clearingleden en centrale tegenpartijen te allen tijde toegang hebben tot personeelsleden die belast zijn met de realtimemonitoring. Met dit doel belast een beleggingsonderneming zich met het identificeren en periodiek testen van haar communicatiekanalen, inclusief haar contactprocedures buiten de handelstijden, om ervoor te zorgen dat in een noodsituatie de personeelsleden met de passende bevoegdheidsgraad elkaar tijdig kunnen bereiken.

5.   De systemen voor realtimemonitoring genereren realtimewaarschuwingen om het personeel te helpen bij het identificeren van onverwachte handelsactiviteiten die door middel van een algoritme zijn ondernomen. Een beleggingsonderneming voert een proces in om zo spoedig mogelijk nadat een waarschuwing is gegenereerd, herstelmaatregelen te ondernemen; zo nodig kan zij zich ook op ordelijke wijze uit de markt terugtrekken. Die systemen genereren ook waarschuwingen in verband met algoritmen en DEA-orders die handelsremmers van een handelsplatform in werking stellen. Realtimewaarschuwingen worden binnen vijf seconden na het relevante feit gegenereerd.

Artikel 17

Posttransactionele controles

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming voert continu de posttransactionele controles uit die zij heeft ingevoerd. Indien een posttransactionele controle in werking wordt gesteld, onderneemt de beleggingsonderneming passende maatregelen; zij kan onder meer overgaan tot de aanpassing of stillegging van het relevante handelsalgoritme of zich op ordelijke wijze uit de markt terugtrekken.

2.   De in lid 1 bedoelde posttransactionele controles omvatten de continue beoordeling en monitoring van het markt- en kredietrisico van de beleggingsonderneming in termen van effectieve blootstelling.

3.   Een beleggingsonderneming houdt documentatie bij van handels- en rekeninginformatie die nauwkeurig, volledig en consistent is. De beleggingsonderneming sluit haar eigen vastgelegde gegevens over haar elektronische handel aan met informatie over haar uitstaande orders en risicoblootstellingen als verstrekt door de handelsplatforms waarnaar zij orders zendt, door haar makelaars of DEA-aanbieders, door haar clearingleden of centrale tegenpartijen en door haar dataleveranciers of andere relevante zakenpartners. Aansluiting vindt plaats realtime indien de bovengenoemde marktdeelnemers de informatie realtime verstrekken. Een beleggingsonderneming kan realtime haar uitstaande blootstelling en die van haar handelaren en cliënten berekenen.

4.   Voor derivaten omvatten de in lid 1 bedoelde posttransactionele controles controles betreffende de maximale long- en short- en totale strategieposities, waarbij handelslimieten moeten worden vastgesteld in eenheden die passen bij de types betrokken financiële instrumenten.

5.   Posttransactionele monitoring wordt ondernomen door de handelaren die verantwoordelijk zijn voor het algoritme en de risicocontrolefunctie van de beleggingsonderneming.

Artikel 18

Beveiliging en limieten aan toegang

(Artikel 17, lid 1, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming implementeert een IT-strategie met gedefinieerde doelstellingen en maatregelen die:

a)	in overeenstemming is met de bedrijfs- en de risicostrategie van de beleggingsonderneming en aangepast is aan haar operationele activiteiten en de risico's waaraan de onderneming is blootgesteld;

b)	gebaseerd is op een betrouwbare IT-organisatie, inclusief dienstverlening, productie en ontwikkeling;

c)	in overeenstemming is met een effectief IT-beveiligingsbeheer.

2.   Een beleggingsonderneming belast zich met het opzetten en in stand houden van passende regelingen voor fysieke en elektronische beveiliging die de risico's minimaliseren van aanvallen op de informatiesystemen en die effectief identiteits- en toegangsbeheer omvatten. Die regelingen garanderen de vertrouwelijkheid, integriteit, authenticiteit en beschikbaarheid van gegevens en de betrouwbaarheid en robuustheid van de informatiesystemen van de beleggingsonderneming.

3.   Een beleggingsonderneming stelt de bevoegde autoriteit onmiddellijk in kennis van elke materiële inbreuk op haar fysieke en elektronische beveiligingsmaatregelen. Zij verstrekt een incidentverslag aan de bevoegde autoriteit, waarin de aard van het incident, de naar aanleiding van het incident genomen maatregelen en de genomen initiatieven om de herhaling van dergelijke incidenten te voorkomen, worden vermeld.

4.   Een beleggingsonderneming onderneemt jaarlijks penetratietests en kwetsbaarheidsscans om cyberaanvallen te simuleren.

5.   Een beleggingsonderneming zorgt ervoor dat zij in staat is om alle personen te identificeren die kritieke gebruikerstoegangsrechten tot haar IT-systemen hebben. De beleggingsonderneming beperkt het aantal dergelijke personen en monitort hun toegang tot de IT-systemen om te allen tijde voor traceerbaarheid te zorgen.

HOOFDSTUK III

DIRECTE ELEKTRONISCHE TOEGANG

Artikel 19

Algemene bepalingen voor DEA

(Artikel 17, lid 5, van Richtlijn 2014/65/EU)

Een DEA-aanbieder stelt gedragslijnen en procedures in om te waarborgen dat de handel van zijn DEA-cliënten voldoet aan de regels van het handelsplatform teneinde ervoor te zorgen dat de DEA-aanbieder voldoet aan de vereisten overeenkomstig artikel 17, lid 5, van Richtlijn 2014/65/EU.

Artikel 20

Controles van de DEA-aanbieders

(Artikel 17, lid 5, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een DEA-aanbieder onderwerpt de orderstroom van elk van zijn DEA-cliënten aan de controles vastgesteld in de artikelen 13, 15 en 17 en de realtimemonitoring vastgesteld in artikel 16. Die controles en die monitoring zijn gescheiden en verschillend van de controles en monitoring die door DEA-cliënten worden uitgevoerd. Met name doorlopen de orders van een DEA-cliënt altijd de pretransactionele controles die door de DEA-aanbieder worden vastgesteld en uitgevoerd.

2.   Een DEA-aanbieder kan gebruikmaken van zijn eigen pretransactionele en posttransactionele controles, controles die door een derde worden aangeboden of controles die door het handelsplatform worden aangeboden en realtimemonitoring. In alle omstandigheden blijft de DEA-aanbieder verantwoordelijk voor de effectiviteit van die controles. De DEA-aanbieder zorgt er eveneens voor dat alleen hij gerechtigd is de parameters of limieten van die pretransactionele en posttransactionele controles en realtimemonitoring vast te stellen of te wijzigen. De DEA-aanbieder monitort doorlopend het functioneren van de pretransactionele en posttransactionele controles.

3.   De limieten van de pretransactionele controles met betrekking tot de indiening van orders zijn gebaseerd op de krediet- en risicolimieten waaraan de DEA-aanbieder de handelsactiviteit van zijn DEA-cliënten onderwerpt. Die limieten zijn gebaseerd op de initiële due diligence en het periodieke onderzoek van de DEA-cliënt door de DEA-aanbieder.

4.   De parameters en limieten van de controles waaraan DEA-cliënten die gesponsorde toegang gebruiken worden onderworpen, zijn even streng als die welke worden uitgevoerd op DEA-cliënten die DMA gebruiken.

Artikel 21

Specificaties voor de systemen van DEA-aanbieders

(Artikel 17, lid 5, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een DEA-aanbieder zorgt ervoor dat zijn handelssystemen hem in staat stellen:

a)	orders te monitoren die door een DEA-cliënt zijn ingediend met gebruikmaking van de handelscode van de DEA-aanbieder;

b)	automatisch orders te blokkeren of te annuleren van natuurlijke personen die handelssystemen exploiteren die orders met betrekking tot algoritmische handel indienen en niet over een vergunning beschikken om orders via DEA te zenden;

c)	automatisch orders te blokkeren of te annuleren van een DEA-cliënt met betrekking tot financiële instrumenten die die cliënt niet mag verhandelen, met gebruikmaking van een intern markeringssysteem om afzonderlijke DEA-cliënten of een groep van DEA-cliënten te identificeren en te blokkeren;

d)	orders van een DEA-cliënt die inbreuk maken op de risicobeheerdrempels van de DEA-aanbieder, automatisch te blokkeren of te annuleren en blootstellingen van individuele DEA-cliënten, financiële instrumenten of groepen DEA-cliënten aan controles te onderwerpen;

e)	orderstromen te stoppen die afkomstig zijn van DEA-cliënten;

f)	DEA-diensten aan een DEA-cliënt op te schorten of in te trekken indien de DEA-aanbieder er niet van overtuigd is dat continue toegang in overeenstemming zou zijn met zijn regels en procedures inzake eerlijke en ordelijke handel en marktintegriteit;

g)	telkens wanneer noodzakelijk een toetsing uit voeren van de internerisicocontrolesystemen van DEA-cliënten.

2.   Een DEA-aanbieder beschikt over procedures voor het evalueren, beheren en beperken van marktverstoring en ondernemingsspecifieke risico's. De DEA-aanbieder is in staat de personen te identificeren die geïnformeerd moeten worden in geval van een vergissing die resulteert in schendingen van het risicoprofiel of in mogelijke schendingen van de regels van het handelsplatform.

3.   Een DEA-aanbieder is te allen tijde in staat zijn verschillende DEA-cliënten en de handelsafdelingen en handelaren van die DEA-cliënten te identificeren die orders indienen via de systemen van de DEA-aanbieder, door hen een unieke identificatiecode toe te kennen.

4.   Een DEA-aanbieder die een DEA-cliënt de mogelijkheid biedt zijn DEA-toegang aan zijn eigen cliënten aan te bieden („subdelegatie”), is in staat de verschillende orderstromen van de begunstigden van een dergelijke subdelegatie te identificeren zonder de identiteit van de begunstigden van een dergelijke regeling te hoeven kennen.

5.   Een DEA-aanbieder registreert gegevens met betrekking tot de door zijn DEA-cliënten ingediende orders, inclusief wijzigingen en annuleringen, de door zijn monitoringsystemen gegenereerde waarschuwingen en de in zijn filterproces aangebrachte wijzigingen.

Artikel 22

Duediligencebeoordeling van potentiële DEA-cliënten

(Artikel 17, lid 5, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een DEA-aanbieder voert een duediligencebeoordeling van zijn potentiële DEA-cliënten uit om ervoor te zorgen dat zij voldoen aan de vereisten van deze verordening en de regels van het handelsplatform waartoe hij toegang verleent.

2.   De in lid 1 bedoelde duediligencebeoordeling heeft betrekking op:

a)	de governance- en eigendomsstructuur van de potentiële DEA-cliënt;

b)	de types strategieën die door de potentiële DEA-cliënt zullen worden gevoerd;

c)

de operationele structuur, de systemen, de pretransactionele en posttransactionele controles en de realtimemonitoring van de potentiële DEA-cliënt. De beleggingsonderneming die DEA aanbiedt die DEA-cliënten in staat stelt handelssoftware van derden te gebruiken om toegang te verkrijgen tot handelsplatforms, zorgt ervoor dat de software pretransactionele controles uitvoert die gelijkwaardig zijn aan de pretransactionele controles waarin deze verordening voorziet;

d)	de verantwoordelijkheden binnen de potentiële DEA-cliënt om met acties en vergissingen om te gaan;

e)	het historische handelspatroon en handelsgedrag van de potentiële DEA-cliënt;

f)	het verwachte handelsniveau en ordervolume van de potentiële DEA-cliënt;

g)	het vermogen van de potentiële DEA-cliënt om te voldoen aan zijn financiële verplichtingen tegenover de DEA-aanbieder;

h)	de disciplinaire antecedenten van de potentiële DEA-cliënt, indien beschikbaar.

3.   Een DEA-aanbieder die onderdelegatie toestaat, zorgt ervoor dat een potentiële DEA-cliënt, alvorens die cliënt toegang te verlenen, een duediligencekader in werking heeft gesteld dat ten minste gelijkwaardig is aan het kader dat in leden 1 en 2 wordt beschreven.

Artikel 23

Periodieke toetsing van DEA-cliënten

(Artikel 17, lid 5, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een DEA-aanbieder toetst jaarlijks zijn duediligencebeoordelingsprocessen.

2.   Een DEA-aanbieder voert een jaarlijkse risicogebaseerde beoordeling uit van de toereikendheid van de interne beheersing van zijn cliënten, met name rekening houdend met wijzigingen in de schaal, aard of complexiteit van hun handelsactiviteiten of -strategieën, wijzigingen in hun personeelsbezetting, eigendomsstructuur, handels- of bankrekening, regelgevende status, financiële positie en het feit of een DEA-cliënt een voornemen te kennen heeft gegeven de toegang die hij van de DEA-aanbieder ontvangt, te subdelegeren.

HOOFDSTUK IV

BELEGGINGSONDERNEMINGEN DIE ALS GENERAL CLEARING MEMBERS OPTREDEN

Artikel 24

Interne beheersing van beleggingsondernemingen die als general clearing member optreden

(Artikel 17, lid 6, van Richtlijn 2014/65/EU)

Alle systemen die worden gebruikt door een beleggingsonderneming die als een general clearing member („clearingonderneming”) optreedt om de verlening van haar clearingdiensten aan haar cliënten te ondersteunen, is onderworpen aan passende duediligencebeoordelingen, controles en monitoring.

Artikel 25

Duediligencebeoordelingen van potentiële clearingcliënten

(Artikel 17, lid 6, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een clearingonderneming maakt een initiële beoordeling van een potentiële clearingcliënt rekening houdend met de aard, schaal en complexiteit van het bedrijf van de potentiële clearingcliënt. Elke potentiële clearingcliënt wordt beoordeeld op basis van de volgende criteria:

a)	kredietwaardigheid, inclusief gegeven garanties;

b)	interne beheersing;

c)	beoogde handelsstrategie;

d)	betalingssystemen en -regelingen die de potentiële clearingcliënt in staat stellen te zorgen voor een tijdige overdracht van activa of contanten als margin zoals vereist door de clearingonderneming met betrekking tot de clearingdiensten die zij aanbiedt;

e)	systeeminstellingen en toegang tot informatie waarmee de potentiële clearingcliënt wordt geholpen om een met de clearingonderneming afgesproken maximumhandelslimiet te respecteren;

f)	alle zekerheid die door de potentiële clearingcliënt aan de clearingonderneming is verstrekt;

g)	operationele middelen, inclusief technologische interfaces en connectiviteit;

h)	elke betrokkenheid van de potentiële clearingcliënt bij een inbreuk op de regels ter waarborging van de integriteit van de financiële markten, inclusief betrokkenheid bij marktmisbruik, financiële criminaliteit of het witwassen van geld.

2.   Een clearingonderneming toetst jaarlijks de lopende prestaties van haar clearingcliënten aan de in lid 1 genoemde criteria. De bindende schriftelijke overeenkomst bedoeld in artikel 17, lid 6, van Richtlijn 2014/65/EU bevat die criteria en bepaalt de frequentie waarmee de clearingonderneming de prestaties van haar clearingcliënten aan die criteria toetst indien deze toetsing meer dan eens per jaar moet worden uitgevoerd. De bindende schriftelijke overeenkomst bepaalt de gevolgen voor clearingcliënten die niet voldoen aan die criteria.

Artikel 26

Positielimieten

(Artikel 17, lid 6, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een clearingonderneming belast zich met het vaststellen en meedelen aan haar clearingcliënten van passende handels- en positielimieten voor het beperken en beheren van haar eigen tegenpartij-, liquiditeits-, operationele en andere risico's.

2.   Een clearingonderneming monitort de posities van haar clearingcliënten op basis van de in lid 1 bedoelde limieten zo realtime mogelijk en beschikt over passende pre- en posttransactionele procedures voor het beheer van het risico van inbreuken op de positielimieten, door middel van een passende marginpraktijk en op andere passende manieren.

3.   Een clearingonderneming documenteert schriftelijk de in lid 2 bedoelde procedures en registreert of de clearingcliënten aan die procedures voldoen.

Artikel 27

Openbaarmaking van informatie over de aangeboden diensten

(Artikel 17, lid 6, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een clearingonderneming maakt de voorwaarden openbaar waaronder zij haar clearingdiensten aanbiedt. Zij biedt die diensten aan tegen redelijke commerciële voorwaarden.

2.   Een clearingonderneming stelt haar potentiële en bestaande clearingcliënten in kennis van de beschermingsniveaus en van de kosten die verbonden zijn aan de verschillende scheidingsniveaus die zij aanbiedt. De informatie over de verschillende scheidingsniveaus omvat een beschrijving van de belangrijkste rechtsgevolgen van de respectieve scheidingsniveaus die worden aangeboden, met inbegrip van informatie over het insolventierecht dat in het relevante rechtsgebied van kracht is.

HOOFDSTUK V

TECHNIEK VAN HOOGFREQUENTE ALGORITMISCHE HANDEL EN SLOTBEPALINGEN

Artikel 28

Inhoud en formaat van orderdocumentatie

(Artikel 17, lid 2, van Richtlijn 2014/65/EU)

1.   Een beleggingsonderneming die een techniek van hoogfrequente algoritmische handel aanwendt, registreert meteen na indiening van een order de bijzonderheden van elk ingediend order met gebruikmaking van het formaat bepaald in de tabellen 2 en 3 van bijlage II.

2.   Een beleggingsonderneming die een techniek van hoogfrequente algoritmische handel aanwendt, actualiseert de in lid 1 bedoelde informatie in de normen en formaten gespecificeerd in de vierde kolom van de tabellen 2 en 3 van bijlage II.

3.   De documentatie als bedoeld in leden 1 en 2 wordt bewaard gedurende vijf jaar met ingang van de datum van indiening van een uit te voeren order bij een handelsplatform of bij een andere beleggingsonderneming.

Artikel 29

Inwerkingtreding en toepassing

(Artikel 17, lid 2, van Richtlijn 2014/65/EU)

Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Zij is van toepassing met ingang van 3 januari 2018.

---

(1)  PB L 173 van 12.6.2014, blz. 349.

(2)  Verordening (EU) nr. 596/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 betreffende marktmisbruik (verordening marktmisbruik) en houdende intrekking van Richtlijn 2003/6/EG van het Europees Parlement en de Raad en Richtlijnen 2003/124/EG, 2003/125/EG en 2004/72/EG van de Commissie (PB L 173 van 12.6.2014, blz. 1).

(3)  Verordening (EU) nr. 600/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 betreffende markten in financiële instrumenten en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 648/2012 (PB L 173 van 12.6.2014, blz. 84).

(4)  Verordening (EU) nr. 1095/2010 van het Europees Parlement en de Raad van 24 november 2010 tot oprichting van een Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Autoriteit voor effecten en markten), tot wijziging van Besluit nr. 716/2009/EG en tot intrekking van Besluit 2009/77/EG van de Commissie (PB L 331 van 15.12.2010, blz. 84).

(5)  Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/565 van de Commissie van 25 april 2016 aanvulling van Richtlijn 2014/65/EU van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de door beleggingsondernemingen in acht te nemen organisatorische eisen en voorwaarden voor de bedrijfsuitoefening en wat betreft de definitie van begrippen voor de toepassing van genoemde richtlijn (zie bladzijde 1 van dit Publicatieblad).

---

---

---