30.8.2014   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 291/1

1.

Artikel 101, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie verbiedt overeenkomsten tussen ondernemingen die de handel tussen lidstaten ongunstig kunnen beïnvloeden en die ertoe strekken of ten gevolge hebben dat de mededinging binnen de interne markt wordt verhinderd, beperkt of vervalst. Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft duidelijk gemaakt dat die bepaling niet van toepassing is wanneer de handel tussen lidstaten of de mededinging door de overeenkomst niet merkbaar wordt beïnvloed (1).

2.

Voorts heeft het Hof van Justitie duidelijk gemaakt dat een overeenkomst die de handel tussen lidstaten ongunstig kan beïnvloeden en die ertoe strekt de mededinging binnen de interne markt te verhinderen, te beperken of te vervalsen, naar haar aard en los van elk concreet gevolg ervan, een merkbare beperking van de mededinging vormt (2). Deze mededeling is dus niet van toepassing op overeenkomsten die tot doel hebben de mededinging te verhinderen, te beperken of te vervalsen.

3.

In deze mededeling geeft de Commissie, aan de hand van marktaandeeldrempels, aan in welke omstandigheden zij vindt dat overeenkomsten die tot gevolg kunnen hebben dat de mededinging binnen de interne markt wordt verhinderd, beperkt of vervalst, geen merkbare beperking van de mededinging in de zin van artikel 101 van het Verdrag vormen. Deze negatieve definitie van het begrip „merkbare beïnvloeding” impliceert niet dat overeenkomsten tussen ondernemingen die de in deze mededeling vermelde drempels overschrijden, een merkbare beperking van de mededinging vormen. Dergelijke overeenkomsten kunnen nog steeds een slechts te verwaarlozen invloed op de mededinging hebben en zijn daarom mogelijk niet verboden ingevolge artikel 101, lid 1, van het Verdrag (3).

4.

Overeenkomsten kunnen ook buiten het toepassingsgebied van artikel 101, lid 1, van het Verdrag vallen omdat zij de handel tussen de lidstaten niet merkbaar ongunstig kunnen beïnvloeden. Deze mededeling geeft niet aan wat een „merkbare beïnvloeding van de handel tussen de lidstaten” inhoudt. Aanwijzingen in dat verband zijn te vinden in de mededeling van de Commissie betreffende het begrip „beïnvloeding van de handel” (4), waarin de Commissie, aan de hand van de combinatie van een marktaandeeldrempel van 5 % en een omzetdrempel van 40 miljoen EUR, kwantificeert welke overeenkomsten — in beginsel — de handel tussen lidstaten niet merkbaar ongunstig kunnen beïnvloeden (5). Die overeenkomsten vallen normaal gesproken buiten het toepassingsgebied van artikel 101, lid 1, van het Verdrag, zelfs indien deze ertoe strekken de mededinging te verhinderen, te beperken of te vervalsen.

5.

In gevallen die onder deze mededeling vallen, zal de Commissie noch na een klacht, noch ambtshalve een procedure inleiden. Bovendien zal de Commissie, wanneer zij een procedure heeft ingeleid, maar ondernemingen kunnen aantonen dat zij te goeder trouw aannamen dat de in de punten 8, 9, 10 en 11 vermelde marktaandelen niet werden overschreden, geen geldboeten opleggen. Hoewel de rechterlijke instanties en mededingingsautoriteiten in de lidstaten bij het toepassen van artikel 101 van het Verdrag niet door deze mededeling gebonden zijn, is zij mede bedoeld als leidraad voor die instanties (6).

6.

De in deze mededeling uiteengezette beginselen zijn ook van toepassing op besluiten van ondernemersverenigingen en op onderling afgestemde feitelijke gedragingen.

7.

Deze mededeling doet geen afbreuk aan de interpretatie van artikel 101 van het Verdrag die door het Hof van Justitie van de Europese Unie kan worden gegeven.

8.

De Commissie is van mening dat overeenkomsten tussen ondernemingen die de handel tussen lidstaten ongunstig kunnen beïnvloeden en die ten gevolge kunnen hebben dat de mededinging binnen de interne markt wordt verhinderd, beperkt of vervalst, de mededinging niet merkbaar beperken in de zin van artikel 101, lid 1, van het Verdrag:

9.

In gevallen waarin het moeilijk is de overeenkomst aan te merken hetzij als een overeenkomst tussen concurrenten hetzij als een overeenkomst tussen niet-concurrenten, is de 10 %-drempel van toepassing.

10.

Indien op een relevante markt de mededinging wordt beperkt door het gecombineerde effect van door diverse leveranciers of distributeurs aangegane overeenkomsten voor de verkoop van goederen of diensten (cumulatief marktafschermingseffect van parallelle netwerken van overeenkomsten die vergelijkbare effecten op de markt hebben), worden de in de punten 8 en 9 vastgestelde marktaandeeldrempels verlaagd tot 5 % voor zowel overeenkomsten tussen concurrenten als overeenkomsten tussen niet-concurrenten. Individuele leveranciers of distributeurs met een marktaandeel van niet meer dan 5 % worden in het algemeen niet geacht in aanzienlijke mate bij te dragen tot een cumulatief marktafschermingseffect (8). Het is weinig waarschijnlijk dat een cumulatief marktafschermings-effect optreedt indien minder dan 30 % van de relevante markt wordt bestreken door parallelle (netwerken van) overeenkomsten met vergelijkbare effecten.

11.

De Commissie is voorts van mening dat overeenkomsten de mededinging niet merkbaar beperken indien de marktaandelen van de partijen bij de overeenkomst de in de punten 8, 9 en 10 vermelde drempels van, respectievelijk, 10 %, 15 % en 5 % gedurende twee achtereenvolgende kalenderjaren met niet meer dan 2 procentpunten overschrijden.

12.

Voor het berekenen van het marktaandeel moet de relevante markt worden afgebakend. Deze omvat de relevante productmarkt en de relevante geografische markt. Bij het afbakenen van de relevante markt moet rekening worden gehouden met de bekendmaking van de Commissie inzake de bepaling van de relevante markt (9). De marktaandelen moeten worden berekend op basis van gegevens betreffende de waarde van de omzet of, in voorkomend geval, de waarde van de aankopen. Wanneer geen waardegegevens beschikbaar zijn, kan worden gebruikgemaakt van ramingen die op andere betrouwbare marktinformatie, zoals volumegegevens, zijn gebaseerd.

13.

Gelet op de in punt 2 van deze mededeling bedoelde verduidelijking van het Hof van Justitie, ziet deze mededeling niet op overeenkomsten die ertoe strekken dat de mededinging binnen de interne markt wordt verhinderd, beperkt of vervalst. De Commissie zal de safe-harbour die ontstaat door de toepassing van de in de punten 8, 9, 10 en 11 vermelde marktaandeeldrempels, dan ook niet op die overeenkomsten toepassen (10). Wat bijvoorbeeld overeenkomsten tussen concurrenten betreft, zal de Commissie de in deze mededeling uiteengezette beginselen met name niet toepassen op overeenkomsten die — direct of indirect — ertoe strekken: a) de prijzen bij verkoop van de producten aan derden vast te stellen; b) de productie of de verkoop te beperken, of c) markten of afnemers te verdelen. Evenmin zal de Commissie de safe-harbour die ontstaat door de toepassing van die marktaandeeldrempels, niet toepassen op overeenkomsten die in een bestaande of toekomstige groepsvrijstellingsverordening van de Commissie als hardcorerestricties genoemde restricties bevatten (11), die door de Commissie doorgaans worden beschouwd als restricties met een mededingingsbeperkende strekking.

14.

De safe-harbour die ontstaat door de toepassing van de in de punten 8, 9, 10 en 11 vermelde marktaandeeldrempels, is van bijzonder belang voor categorieën overeenkomsten die niet onder enige groepsvrijstellingsverordening van de Commissie vallen (12). Ook is de safe-harbour van belang voor overeenkomsten die onder een groepsvrijstellingsverordening van de Commissie vallen voor zover die overeenkomsten een zogeheten „uitgesloten restrictie” bevatten, d.w.z. een restrictie die niet als een hardcorerestrictie wordt genoemd, maar die niettemin niet onder de groepsvrijstellings-verordening van de Commissie valt (13).

15.

Voor de toepassing van deze mededeling omvatten de begrippen „onderneming”, „partij bij de overeenkomst”, „distributeur” en „leverancier” de respectievelijk met hen verbonden ondernemingen.

16.

Voor de toepassing van deze mededeling zijn „verbonden ondernemingen”:

17.

Voor de toepassing van punt 16, onder e), wordt het gezamenlijke marktaandeel van deze ondernemingen gelijkelijk verdeeld over alle ondernemingen die over de in punt 16, onder a), bedoelde rechten of bevoegdheden beschikken.