De landbouw in Afrika vooruithelpen

De Europese Unie wil de landbouwontwikkeling in Afrika ondersteunen in het kader van de langetermijnsamenwerking met onder andere Afrikaanse organisaties op regionaal en continentaal niveau. Dankzij deze steun zal de sector sterker kunnen groeien, met name door beter landbouwbeleid en beter bestuur.

De samenwerking zal zich concentreren op Afrika ten zuiden van de Sahara. In dit deel van Afrika is landbouwontwikkeling de belangrijkst factor om de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling op het gebied van armoede- en hongerbestrijding te kunnen verwezenlijken.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement: Nieuwe impulsen voor de Afrikaanse landbouw. Voorstel voor samenwerking op continentaal en regionaal niveau voor de ontwikkeling van de landbouw in Afrika [COM(2007) 440 definitief - niet verschenen in het Publicatieblad].

SAMENVATTING

Landbouw * en plattelandsontwikkeling zijn cruciaal voor de armoedebestrijding en de verwezenlijking van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling in Afrika. Enerzijds speelt de landbouw een centrale rol bij de economische groei in Afrika: de landbouw neemt namelijk een derde van het bruto binnenlands product en het gros van de werkgelegenheid voor zijn rekening. Anderzijds zijn met de landbouw vraagstukken verbonden als voedselveiligheid, toegankelijkheid van sociale diensten in plattelandsgebieden en behoud van ecosystemen en biodiversiteit.

Om de ontwikkeling van de landbouw in Afrika te ondersteunen, stelt de EU een samenwerkingskader voor met de Afrikaanse Unie (AU) op continentaal en regionaal niveau. Door de aandacht te richten op capaciteitsontwikkeling en institutionele versterking van regionale en continentale organisaties zal deze samenwerking de landbouwontwikkeling op nationaal niveau aanvullen en stimuleren. In het algemeen zal de overheid een doeltreffender rol moeten spelen op landbouwgebied, met name door goede regelgeving vast te stellen en in te grijpen wanneer de markt niet goed functioneert.

De samenwerking zal worden gebaseerd op de beginselen van de " consensus voor ontwikkeling" en de strategie voor Afrika, en op de prioriteiten in het gedetailleerde programma van de Afrikaanse Unie voor de ontwikkeling van de landbouw in Afrika (PDDAA) (EN) en in het kader van het NEPAD (Nieuw partnerschap voor de ontwikkeling van Afrika (EN) (FR)). De samenwerking is tevens gericht op harmonisatie en onderlinge afstemming van donoractiviteiten, overeenkomstig de Verklaring van Parijs, en op samenhang met het overige beleid van de EU, met name op het gebied van landbouw, visserij, handel, bescherming van de consument en energie.

Rekening houdende met de prioriteiten genoemd in het PDDAA stelt de Commissie de volgende samenwerkingsterreinen voor:

• integratie van de landbouw in ontwikkelingsprogramma's op nationaal, regionaal en continentaal niveau, met als doel tot coherente beleidsvormen, strategieën en budgetten voor ontwikkeling te komen;
• versterking van het bestuur in de landbouwsector. Het doel is de ontwikkeling in de landbouwsector van (te) kleine landbouwbedrijven naar commercieel levensvatbare en duurzame familiale landbouwbedrijven te stimuleren. De maatregelen moeten met name de samenhang tussen regionaal en nationaal landbouwbeleid en partnerschap tussen overheid en bedrijfsleven bevorderen. De samenwerking richt zich ook op regionale en Afrikaanse organisaties die de producenten en bedrijfsverenigingen vertegenwoordigen, en moet hun capaciteit om te participeren in de formulering en uitvoering van het beleid versterken;
• ontwikkeling van landbouwonderzoek en kennissystemen. Toepassing van bestaande innovaties moet worden bevorderd en de toegang tot kennis moet worden verbeterd. Programma's voor landbouwonderzoek moeten op nationaal, regionaal en internationaal niveau beter worden gecoördineerd. Dit moet duurzame productiviteit in de landbouw stimuleren en de voedingswaarde van landbouwproducten verhogen;
• verbetering van het functioneren van de regionale markten voor landbouwproducten door de toegang tot winstgevende markten mogelijk te maken en de consument de garantie te geven dat producten veilig zijn. Het is met name de bedoeling de fysieke toegang tot markten te vergemakkelijken, afzetmogelijkheden te benutten en passende juridische en reglementaire kaders tot stand te brengen (bijvoorbeeld op het gebied van sanitaire en fytosanitaire maatregelen);
• beter beheer van natuurlijke rijkdommen. Grond en vis- en bosbestanden moeten duurzaam en rendabel worden beheerd. Dit houdt met name in dat op regionaal en Afrikaans niveau richtsnoeren worden geformuleerd en wordt samengewerkt in de strijd tegen illegaal gebruik van hulpbronnen;
• verbetering van de levensvatbaarheid van de veehouderij. De kennis op het gebied van ziekten moet worden versterkt om de diersterfte te beperken en preventie te verbeteren. De samenwerking is tevens gericht op een beter bodemgebruik en de aanpak van milieuproblemen die met de veehouderij samenhangen;
• vermindering van risico's in verband met prijsschommelingen, onzekerheid van de markt, klimaatverandering en natuurrampen. De beoogde maatregelen omvatten de ontwikkeling van capaciteit op het gebied van paraatheid, preventie en reactievermogen bij rampen en verbetering van de toegang tot de internationale verzekeringsmarkten.

De samenwerking wordt uitgevoerd door meerdere partners, namelijk de Commissie van de AU, NEPAD en de regionale economische gemeenschappen.

De coördinatie gebeurt op drie niveaus:

• met de Afrikaanse instellingen in het kader van het PDDAA. Op dit niveau spelen de Commissie van de AU en NEPAD een centrale rol;
• met de andere donors door middel van het mondiaal donorplatform voor plattelandsontwikkeling (GDPRD (EN)), waarvan de Commissie en verschillende lidstaten deel uitmaken ;
• binnen de EU door de uitwisseling van informatie te verbeteren en gemeenschappelijke initiatieven voor de landbouw in Afrika te ontwikkelen.

De follow-up van de samenwerking wordt verzorgd door het platform voor partnerschap van het PDDAA en het Forum voor partnerschap met Afrika (FPA (EN) (FR)). Het GDPRD zorgt voor de follow-up van de door de donors gefinancierde projecten en programma's en voor de harmonisatie en onderlinge afstemming.

De relevantie van de strategische keuzes voor de samenwerking op landbouwgebied zal in een later stadium samen met het globale samenwerkingsprogramma met de AU opnieuw worden beoordeeld.

Laatste wijziging: 07.11.2007