9.10.2009

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 242/2

---

Rapport mill-kummissjoni dwar l-irradjazzjoni tal-ikel għas-sena 2007

2009/C 242/02

1.   IL-BAŻI LEGALI U L-ISFOND

L-Artikolu 7(3) tad-Direttiva 1999/2/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta’ Frar 1999 dwar l-approssimazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri li jikkonċernaw ikel u ingredjenti tal-ikel ittrattati b'radjazzjoni li tijonizza (1) jirrikjedi li kull sena l-Istati Membri għandhom jippreżentaw lill-Kummissjoni:

—	ir-riżultati tal-kontrolli li saru fil-faċilitajiet tal-irradjazzjoni, b’mod partikolari fir-rigward tal-kategoriji u l-kwantitajiet ta' ikel u ingredjenti tal-ikel ittrattati u d-dożi li ngħataw kif ukoll

—	ir-riżultati tal-kontrolli li saru fl-istadju tat-tqegħid fis-suq tal-prodott u l-metodi użati għall-individwazzjoni ta’ trattament b'radjazzjoni li tijonizza.

L-Artikolu 7(4) tal-istess Direttiva jimponi li l-Kummissjoni tippubblika f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Komunitajiet Ewropej:

—	id-dettalji tal-faċilitajiet tal-irradjazzjoni approvati fl-Istati Membri kif ukoll kull bidla fl-istat tagħhom

—	rapport dwar it-tagħrif ipprovdut mill-awtoritajiet nazzjonali ta' sorveljanza.

Ir-rapport kurrenti jkopri l-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2007 sal-31 ta’ Diċembru 2007. Dan jinkludi ġabra ta' tagħrif mgħoddi lill-Kummissjoni minn 25 Stat Membru.

L-informazzjoni dwar l-aspetti ġenerali tal-irradjazzjoni tal-ikel hija disponibbli fuq il-websajt tad-Direttorat Ġenerali tal-Kummissjoni Ewropea dwar is-Saħħa u l-Konsumatur (2).

1.1.   Il-faċilitajiet tal-irradjazzjoni

Skont l-Artikolu 3(2) tad-Direttiva 1999/2/KE, l-ikel u l-ingredjenti tal-ikel jistgħu jiġu rradjati biss ġewwa faċilitajiet tal-irradjazzjoni approvati. Għall-faċilitajiet fl-UE, l-approvazzjoni hija mogħtija mill-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri. L-Istati Membri għandhom jinfurmaw lill-Kummissjoni bil-faċilitajiet tagħhom li huma approvati għall-irradjazzjoni (l-Artikolu 7(1)).

L-irradjazzjoni tal-ikel u tal-ingredjenti tal-ikel tista' biss issir permezz tas-sorsi li ġejjin:

—	Raġġi gamma minn radjunuklidi 60Co jew 137Cs

—	Raġġi-X iġġenerati minn magni mħaddma fi jew taħt livell ta' enerġija nominali (l-enerġija kwantum massima) ta' 5 MeV;

—	Elettroni ġġenerati minn magni mħaddma fi jew taħt livell ta' enerġija nominali (l-enerġija kwantum massima) ta' 10 MeV;

Il-lista ta' faċilitajiet tal-irradjazzjoni approvati fl-Istati Membri kienet ippubblikata mill-Kummissjoni (3) f'Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea u tinstab fuq http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/irradiation/approved_facilities_en.pdf

1.2.   L-ikel u l-ingredjenti tal-ikel irradjati

L-irradjazzjoni ta’ ħxejjex aromatiċi mnixxfin, ħwawar u taħwir veġetali hija awtorizzata fl-UE fuq livell Komunitarju (id-Direttiva 1999/3/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta' Frar 1999 dwar l-istabbiliment ta' lista Komunitarja ta' ikel u ta' ingredjenti tal-ikel ittrattati bir-radjazzjoni li tijonizza (4)).

Barra minn hekk, seba' Stati Membri nnotifikaw li għandhom awtorizzazzjonijiet nazzjonali għal ċertu ikel u ingredjenti tal-ikel skont l-Artikolu 4(4) tad-Direttiva 1999/2/KE. Il-lista tal-awtorizzazzjonijiet nazzjonali ġiet ippubblikata mill-Kummissjoni (5).

Kull prodott tal-ikel u ikel jew ikel kompost li fih ingredjent tal-ikel wieħed jew aktar irradjat għandu jkun immarkat bil-kliem “irradjat” jew “ittrattat b'radjazzjoni li tijonizza”. Fil-każ ta' prodotti mibjugħa bil-kwantità, dawn il-kliem għandhom jidhru flimkien mal-isem tal-prodott fuq sinjal jew avviż fuq jew maġenb il-kontenitur li fih jitqiegħdu l-prodotti.

Sabiex jiġi nfurzat it-tikkettjar korrett jew biex jiġu individwati prodotti mhux awtorizzati, diversi metodi analitiċi ġew standardizzati mill-Kumitat Ewropew għall-Istandardizzazzjoni (CEN), wara mandat mogħti mill-Kummissjoni Ewropea.

2.   IR-RIŻULTATI TAL-KONTROLLI MWETTQA FIL-FAĊILITAJIET TAL-IRRADJAZZJONI

Din it-taqsima tar-rapport telenka r-riżultati tal-verifiki mwettqa fil-faċilitajiet tal-irradjazzjoni, b'mod partikolari fir-rigward tal-kategoriji u l-kwantitajiet tal-prodotti ttrattati u d-dożi amministrati.

L-Istati Membri ssottomettew l-informazzjoni li ġejja dwar il-faċilitajiet approvati u l-kontrolli mwettqa f'dawk il-faċilitajiet.

2.1.   Il-Belġju

Spezzjonijiet mill-awtoritajiet kompetenti fl-2007 ikkonfermaw il-konformità tal-facilità tal-irradjazzjoni Sterigenics S.A. mar-rekwiżiti tad-Direttiva 1999/2/KE.

It-tabella li ġejja telenka l-kategoriji u l-kwantitajiet tal-prodotti li ġew irradjati f’din il-faċilità fl-2007.

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Koxox taż-żrinġijiet	1 521	5
Laħam	445	6-8
Tjur tal-irziezet	282	5
Ħut u frott tal-baħar	258	3-5
Ħxejjex aromatiċi u ħwawar	139	6-9
Demm deidratat	16	6-9
Ħxejjex	12	6
Lamtu	11	3
Trab tal-bajd	7	3
Oħrajn	108	0-10
Total	2 799

2.2.   Il-Bulgarija

L-ebda informazzjoni ma ntbagħtet mill-Bulgarija.

2.3.   Ir-Repubblika Ċeka

L-ispezzjonijiet mill-awtoritajiet kompetenti fl-2007 kkonfermaw il-konformità tal-faċilità tal-irradjazzjoni Artim Spol S.R.O. mar-rekwiżiti tad-Direttiva 1999/2/KE.

It-tabella li ġejja telenka l-kategoriji u l-kwantitajiet tal-prodotti li ġew irradjati f’din il-faċilità fl-2007.

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Ħxejjex aromatiċi mnixxfin, ħwawar u taħwir veġetali	55	1-10
Total	55

2.4.   Il-Ġermanja

Matul il-perjodu ta’ rappurtar, kien hemm erba’ faċilitajiet tal-irradjazzjoni approvati fil-Ġermanja. L-ispezzjonijiet mill-awtoritajiet kompetenti fl-2007 kkonfermaw il-konformità tal-faċilitajiet tal-irradjazzjoni mar-rekwiżiti tad-Direttiva 1999/2/KE.

It-tabelli li ġejjin jelenkaw il-kategoriji u l-kwantitajiet tal-prodotti li ġew irradjati fl-2007 għal kull faċilità. B'kollox 331 tunnellata ta' prodotti kienu ttrattati fi tliet faċilitajiet tal-irradjazzjoni fil-Ġermanja fl-2007.

(a)   Gamma Service Produktbestrahlung GmbH, Radeberg

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Ħwawar u ħxejjex aromatiċi	206	<10
Ħxejjex imnixxfin	24	<10
Total	230

121 tunnellata ta' prodotti irradjati kienu esportati lejn pajjiżi terzi.

(b)   BGS/Beta-Gamma Service GmbH & Co. KG, Wiehl

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Ħwawar u ħxejjex aromatiċi	21	10-13
Ħxejjex imnixxfa	18	10-32
Total	39

Il-prodotti rradjati kollha ġew esportati lejn pajjiżi terzi.

(c)   Isotron Deutschland GmbH, Allershausen

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Ħxejjex	61	5-10
Ħwawar u ħxejjex aromatiċi	1	5-10
Total	62

Il-prodotti rradjati kollha ġew esportati lejn pajjiżi terzi.

(d)   Beta-Gamma-Service Gmbh & Co. KG, Bruchsal

L-ebda prodott ma ġie rradjat f’din il-faċilità fl-2007.

2.5.   Spanja

Fi Spanja, hemm żewġ faċilitajiet approvati għall-irradjazzjoni tal-ikel u tal-ingredjenti tal-ikel. L-ispezzjonijiet mill-awtoritajiet kompetenti fl-2007 kkonfermaw il-konformità tal-faċilitajiet tal-irradjazzjoni mar-rekwiżiti tad-Direttiva 1999/2/KE.

(a)   Ionmed Esterilización, S.A.

It-tabella li ġejja telenka l-kategoriji u l-kwantitajiet tal-prodotti li ġew irradjati f’din il-faċilità fl-2007.

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Ħxejjex aromatiċi mnixxfin, ħwawar u taħwir veġetali	216	<10
Total	216

(b)   Aragogamma, SA,

L-ebda prodott ma ġie rradjat f’din il-faċilità fl-2007.

2.6.   Franza

Fi Franza, hemm sitt faċilitajiet approvati għall-irradjazzjoni tal-ikel. L-ispezzjonijiet mill-awtoritajiet kompetenti fl-2007 kkonfermaw il-konformità ta' ħames faċilitajiet tal-irradjazzjoni mar-rekwiżiti tad-Direttiva 1999/2/KE. Faċilità waħda kellha kummenti dwar il-kontroll tad-dożi tal-irradjazzjoni u l-istat tal-prodotti qabel u wara t-trattament.

Il-faċilità Ionisos SA, Domaine de Corbeville, 91400 Orsay, (referenza 91471 F) ma rradjatx ikel u ingredjenti tal-ikel matul l-2007. Il-faċilità ngħalqet.

It-tabella li ġejja telenka l-kategoriji u l-kwantitajiet tal-prodotti li ġew irradjati fil-faċilitajiet fl-2007.

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Tjur tal-irziezet	1 239	5
Koxox taż-żrinġijiet iffriżati	687	5
Gomma arabika	131	3
Ħxejjex aromatiċi, ħwawar u ħxejjex imnixxfin	60	10
Kaseina	22	6
Total	2 139

2.7.   L-Ungerija

Fl-Ungerija, hemm faċilità waħda approvata għall-irradjazzjoni tal-ikel. Skont l-ispezzjoni uffiċjali li saret mill-awtorità kompetenti (L-Uffiċċju Ungeriż għall-Agrikoltura) fl-2007, il-faċilità tal-irradjazzjoni AGROSTER Besugárzó Rt. (Budapest, Jászberényi út 5.) kienet f'konformità mar-rekwiżiti tad-Direttiva 1999/2/KE.

It-tabella li ġejja telenka l-kategoriji u l-kwantitajiet tal-ikel irradjat f’din il-faċilità fl-2007.

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Ħwawar, bżar tal-ħwawar	5,9	4-6
Prodotti deidrati	0,5	3-4
Ħxejjex aromatiċi	14,5	3-6
Total	20,9

2.8.   L-Italja

L-unika faċilità tal-irradjazzjoni fl-Italja, Gammarad Italia Spa, kienet spezzjonata b'riżultati favorevoli. Matul l-2007 l-ebda ikel u ingredjenti tal-ikel ma kienu rradjati f'din il-faċilità tal-irradjazzjoni.

2.9.   L-Olanda

L-ispezzjonijiet mill-awtoritajiet kompetenti fl-2007 kkonfermaw il-konformità tal-faċilitajiet tal-irradjazzjoni mar-rekwiżiti tad-Direttiva 1999/2/KE.

Mill-1 ta' Jannar 2007 sal-31 ta' Diċembru 2007, Isotron NL ittrattat total ta' 2 323 tunnellata ta' ikel u ingredjenti tal-ikel fiż-żewġ faċilitajiet tagħhom fl-ibliet ta' Ede u Etten-Leur. It-tabelli li ġejjin jelenkaw il-kategoriji u l-kwantitajiet tal-prodotti li ġew irradjati f'dawn iż-żewġ faċilitajiet fl-2007.

(a)   Isotron NL – il-faċilità tal-irradjazzjoni f'Ede

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Ħwawar/Ħxejjex aromatiċi	753	EI
Koxox taż-żrinġijiet	197	EI
Laħam tat-tjur tar-razzett (iffriżat)	154	EI
Ħxejjex iddeidrati	88	EI
Abjad tal-bajd	70	EI
Gambli (iffriżati)	45	EI
Kampjuni tal-ikel	10	EI
Total	1 317
(EI: Ebda informazzjoni mibgħuta dwar dan il-punt).

(b)   Isotron NL – il-faċilità tal-irradjazzjoni f'Etten-Leur

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Ħxejjex imnixxfa	791	EI
Koxox taż-żrinġijiet	146	EI
Ħwawar/Ħxejjex aromatiċi	48	EI
Laħam tat-tjur tar-razzett (iffriżat)	21	EI
Total	1 006
(EI: Ebda informazzjoni mibgħuta dwar dan il-punt).

2.10.   Il-Polonja

Fil-Polonja, hemm żewġ faċilitajiet tal-irradjazzjoni approvati. It-tabella li ġejja telenka l-kategoriji u l-kwantitajiet tal-ikel irradjat f’faċilità waħda fl-2007.

(a)   L-Istitut tal-Kimika u t-Teknoloġija Nukleari, Varsavja

Kategorija ta' prodotti	Kwantità trattata (t)	Doża medja assorbita (kGy)
Ħwawar imnixxfin, ħxejjex aromatiċi mnixxfin, ħwawar veġetali	269	7-10
Total	269

(b)   L-Istitut tal-Kimika Applikata tar-Radjazzjoni, l-Università Teknika ta’ Lodz

L-ebda informazzjoni ma ntbagħtet dwar din il-faċilità tal-irradjazzjoni.

2.11.   Il-Portugall

L-ebda informazzjoni ma ntbagħtet mill-Portugall.

2.12.   Ir-Rumanija

Fir-Rumanija hemm faċilità tal-irradjazzjoni approvata waħda biss li hija ċ-Ċentru IRASM fl-Istitut Nazzjonali tal-Fiżika u tal-Inġinerija Nukleari ta' Horia Hulubei. Is-sors tar-radjazzjoni li tijonizza huma raġġi Gamma 60Co. Il-faċilita hija awtorizzata mill-Kummissjoni Nazzjonali għall-Attivitajiet Nukleari. Il-faċilità IRASM ma rradjat l-ebda ikel/ingredjenti tal-ikel matul l-2007.

2.13.   Ir-Renju Unit

Fir-Renju Unit, hemm faċilità waħda approvata għall-irradjazzjoni tal-ikel. Il-faċilità ma rradjajt l-ebda ikel skont it-termini tal-liċenzja tagħha fl-2007.

2.14.   Tabella ta' sommarju għall-UE

It-tabella li ġejja tipprovdi sommarju tal-kwantitajiet ta' ikel (f'tunnellati) ittrattat mir-radjazzjoni li tijonizza f'faċilitajiet tal-irradjazzjoni approvati fl-Unjoni Ewropea.

Kategorija tal-prodotti	BE	CZ	DE	ES	FR	HU	NL	PL	Total	%
Kaseina	0	0	0	0	22	0	0	0	22	0,27
Demm deidratat	16	0	0	0	0	0	0	0	16	0,20
Trab tal-bajd	7	0	0	0	0	0	0	0	7	0,09
Abjad tal-bajd	0	0	0	0	0	0	70	0	70	0,86
Ħut u frott tal-baħar	258	0	0	0	0	0	45	0	303	3,72
Kampjuni tal-ikel	0	0	0	0	0	0	10	0	10	0,12
Koxox/partijiet taż-żrinġijiet	1 521	0	0	0	687	0	343	0	2 551	31,29
Gomma arabika	0	0	0	0	131	0	0	0	131	1,61
Ħxejjex aromatiċi, ħwawar	139	55	228	216	60	21	801	269	1 789	21,94
Laħam	445	0	0	0	0	0	0	0	445	5,46
Tjur tal-irziezet	282	0	0	0	1 239	0	175	0	1 696	20,80
Lamtu	11	0	0	0	0	0	0	0	11	0,13
Ħxejjex	12	0	103	0	0	0	879	0	994	12,19
Oħrajn	108	0	0	0	0	1	0	0	109	1,34
Total	2 799	55	331	216	2 139	22	2 323	269	8 154
% tat- total	34,33	0,67	4,06	2,65	26,23	0,27	28,49	3,30	100,00

3.   IR-RIŻULTATI TAL-KONTROLLI LI SARU FL-ISTADJU TAT-TQEGĦID FIS-SUQ TAL-PRODOTT U L-METODI UŻATI GĦALL-IDENTIFIKAZZJONI TA’ TRATTAMENT B'RADJAZZJONI LI TIJONIZZA

Fir-rigward tar-riżultati tal-kontrolli li saru fl-istadju tat-tqegħid fis-suq tal-prodott u l-metodi użati għall-identifikazzjoni ta’ trattament b'radjazzjoni li tijonizza, l-Istati Membri ppreżentaw l-informazzjoni li ġejja.

3.1.   L-Awstrija

B’kollox, 115-il kampjun ġew analizzati. Fl-ebda minn dawn il-kampjuni ma seta' jkun ippruvat trattament b'radjazzjoni li tijonizza.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 115			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħxejjex aromatiċi u Ħwawar	39	0	0	EN 1788, EN 13751
Te tal-ħxejjex aromatiċi	38	0	0	EN 1788, EN 13751
Tjur tal-irziezet	38	0	0	EN 1786
Total	115	0	0
Total f' % tal-kampjuni analizzati	100,00 %	00,00 %	00,00 %

3.2.   Il-Belġju

B’kollox, 89 kampjun ġew analizzati. Kampjun minnhom instab li huwa rradjat.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 89			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Instant noodles	21	0	1	EN 1788 (6)
Krustaċji u molluski	15	0	0
Ħxejjex aromatiċi ffriżati	15	0	0
Gambli	15	0	0
Ħxejjex imnixxfa	11	0	0
Frott	11	0	0
Total	88	0	1
Total f' % tal-kampjuni analizzati	98,88 %	00,00 %	1,12 %

3.3.   Il-Bulgarija

L-ebda informazzjoni dwar kontrolli fir-rigward tal-irradjazzjoni tal-ikel ma kienu mibgħuta mill-Bulgarija għall-2007.

3.4.   Ċipru

L-ebda kontroll analitiku fir-rigward tal-irradjazzjoni tal-ikel ma twettaq fl-2007.

3.5.   Ir-Repubblika Ċeka

B’kollox, 60 kampjun ġew analizzati. Żewġ kampjuni nstabu mhux konformi (pożittivi għall-irradjazzjoni u mhux immarkati b'mod xieraq).

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 60			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Frott frisk	15	0	0	EN 1788/EN 1785
Ħwawar	12	0	0	EN 1788
Supplimenti tal-ikel	8	0	1	EN 1788
Ħut u frott tal-baħar	7	0	0	EN 1785
Prodotti tat-te tal-ħxejjex aromatiċi	5	0	0	EN 1788
Instant noodles	3	0	1	EN 1788/EN 1785
Tjur tal-irziezet	6	0	0	EN 1785
Gambli	2	0	0	EN 1785
Total	58	0	2
Total f' % tal-kampjuni analizzati	96,67 %	00,00 %	3,33 %

3.6.   Il-Ġermanja

B'kollox 3 744 kampjun tal-ikel kienu eżaminati li minnhom 77 kienu rradjati. Żewġ kampjuni kienu rradjati u konformi mad-Direttivi tal-UE: Kampjun li jagħmel mal-kategorija “Ħwawar u Ħxejjex aromatiċi” u kampjun li jagħmel mal-kategorija “Sopop, zlazi, instant noodles”. Il-75 kampjun li jifdal ma kinux konformi.

—	21 kampjun jagħmlu ma' kategoriji li għalihom l-irradjazzjoni hija awtorizzata iżda dawn kellhom immarkar mhux konformi;

—	34 kampjun jagħmlu ma' kategoriji li għalihom l-irradjazzjoni mhix awtorizzata;

—	20 kampjun (l-aktar noodles u sopop imnixxfa) kienu rradjati, madankollu ma setax ikun iddeterminat liema ingredjenti f'dan l-ikel kompost kienu rradjati sabiex ikun iddeterminat jekk l-irradjazzjoni hijiex awtorizzata jew le.

Il-kategoriji bl-ogħla perċentwali ta' kampjuni mhux konformi kienu supplimenti tal-ikel, (16 %) u sopop u zlazi (11 %).

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 3744			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħwawar u ħxejjex aromatiċi	1 022	0	2	EN 1787, EN 1788, EN 13751
Te, prodotti simili għat-te	328	3	0	EN 1787, EN 1788, EN 13751
Taħwir	288	0	2	EN 1787, EN 1788, EN 13751
Sopop, zlazi, instant noodles	239	12	17	EN 1787, EN 1788, EN 13751
Krustaċji, frott tal-baħar, annimali akwatiċi oħrajn inklużi l-prodotti tagħhom	180	1	2	EN 1786, EN 1788, EN 13751 (7)
Frott frisk	174	0	2	EN 1784, EN 1787, EN 1788, EN 13751
Mżiewed, ġewż u żrieragħ li fihom iż-żejt	162	0	0	EN 1784, EN 1787, EN 1788, EN 13751
Faqqiegħ, imnixxef jew prodotti tal-faqqiegħ	149	0	5	EN 1787, EN 1788, EN 13751
Supplimenti tal-ikel	147	4	23	EN 1786, EN 1787, EN 1788, EN 13751
Frott imnixxef jew prodotti ta’ frott	134	0	0	EN 1788, EN 13708 (7)
Ħut u prodotti tas-sajd	130	0	0	EN 1786, EN 1788
Ċereali u prodotti taċ-ċereali	93	0	0	EN 1787, EN 1788, EN 13751
Ħxejjex imnixxfin, prodotti tal-ħxejjex	88	0	0	EN 1787, EN 1788, EN 13751 (7)
Tjur tal-irziezet	75	0	0	EN 1784, EN 1786, EN 1788
Ikliet li huma lesti biex jiġu servuti	72	0	1	EN 1786, EN 1788, EN 13751
Zalzett	67	0	0	EN 1784, EN 1786, EN 1787, EN 1788
Ħaxix frisk	52	0	0	EN 1787, EN 1788, EN 13751
Faqqiegħ, frisk	47	0	0	EN 1787, EN 1788 EN 13751
Ġobon bil-ħxejjex aromatiċi	46	0	0	EN 1787, EN 1788
Patata, partijiet ta’ pjanti li fihom kontenut għoli ta’ lamtu	42	0	0	EN 1787, EN 1788, EN 13751
Prodotti tal-laħam (ħlief iz-zalzett)	41	0	0	EN 1784, EN 1786
Laħam (minbarra tjur tal-irziezet, tajr salvaġġ)	15	0	1	EN 1786
Ġobon mingħajr ħxejjex aromatiċi	12	0	0	(7)
Butir bil-ħxejjex aromatiċi	10	0	0	EN 1787, EN 1788
Kawkaw	10	0	0	EN 1787
Bajd u prodotti tal-bajd	9	0	0	EN 1784, EN 1785
Ħalib/prodotti tal-ħalib	8	0	0	EN 1787
Kafè	1	0	0	EN 13751
Oħrajn	28	0	0	EN 1787, EN 1788
Total	3 669	20	55
Total f' % tal-kampjuni analizzati	98,00 %	0,53 %	1,47 %

3.7.   Id-Danimarka

Fl-2007 ma saru l-ebda kontrolli analitiċi fir-rigward tal-irradjazzjoni tal-ikel fl-istadju tat-tqegħid fis-suq.

L-impriżi Daniżi huma, madankollu, obbligati jagħmlu l-kontrolli huma stess biex jiżguraw li jkunu konformi mar-regoli. L-Amministrazzjoni Daniża Veterinarja u dik għall-Ikel ivverifikat dawn l-attivitajiet ta' kontroll individwali permezz ta' kontrolli tad-dokumenti.

3.8.   L-Estonja

L-ebda kontroll analitiku fir-rigward tal-irradjazzjoni tal-ikel ma twettaq fl-2007.

Fl-2007 ma sar l-ebda kontroll analitiku fir-rigward tal-irradjazzjoni tal-ikel fl-istadju ta' tqegħid fis-suq fl-Estonja.

3.9.   Il-Greċja

B'kollox ġew analizzati 92 kampjun, u l-ebda wieħed minnhom ma ttestja pożittiv għall-irradjazzjoni.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 92			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħxejjex aromatiċi u ħwawar	81	0	0	EN 13751 (PPSL)
Kawkaw	8	0	0	EN 13751 (PPSL)
Ċereali	2	0	0	EN 13751 (PPSL)
Soppa mnixxfa	1	0	0	EN 13751 (PPSL)
Total	92	0	0
Total f' % tal-kampjuni analizzati	100,00 %	00,00 %	00,00 %

3.10.   Spanja

B'kollox ġew analizzati 130 kampjun, tlieta minnhom ttestjaw pożittivi għall-irradjazzjoni. Il-kampjuni kollha mhux konformi kienu koxox taż-żrinġijiet.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 130			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħxejjex aromatiċi u ħwawar	88	0	0	EN 1787, EN 1788
Frott imnixxef	25	0	0	EN 1786, EN 13708
Ħut, krustaċji u annimali akwatiċi oħrajn	9	0	3	EN 1786
Ħxejjex	5	0	0	EN 1787, EN 1788
Total	127	0	3
Total f' % tal-kampjuni analizzati	97,70 %	00,00 %	2,30 %

3.11.   Il-Finlandja

B'kollox 94 kampjun ġew analizzati. Ħames kampjuni ttestjaw pożittivi u ma kinux immarkati tali.

L-ebda wieħed mill-kampjuni pożittivi ma kien ittikkettjat kif suppost u l-faċilitajiet tal-irradjazzjoni ma kellhomx l-approvazzjoni tal-UE.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 94			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħxejjex aromatiċi u ħwawar imnixxfin	73	0	1	EN 1788, EN 13751
Supplimenti tal-ikel	17	0	4	EN 1788, EN 13751
Frott tal-bosk	4	0	0	EN 1788
Total	89	0	5
Total f' % tal-kampjuni analizzati	94,68 %	00,00 %	5,32 %

3.12.   Franza

B'kollox, 117-il kampjun ġew analizzati u sitt kampjuni ttestjaw pożittivi għall-irradjazzjoni u ma kinux ittikkettjati korrettament.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 117			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Frott imnixxef	19	0	0	EN 1788
Patata	12	0	0	EN 1788
Sopop u zlazi deidratati	11	0	0	EN 1788
Ħxejjex	10	0	0	EN 1788
Instant noodles	9	0	3	EN 1788
Ġewż	9	0	0	EN 1788
Frott tal-baħar	7	0	1	EN 1788
Qastan	6	0	0	EN 1788
Laħam mit-tjur tal-irziezet irkuprat mekkanikament	6	0	0	EN 1788
Koxox taż-żrinġijiet iffriżati	5	0	2	EN 1788
Tejiet	5	0	0	EN 1788
Laqx taċ-ċereali għall-prodotti tal-ħalib	4	0	0	EN 1788
Żinżel	4	0	0	EN 1788
Ħut imnixxef	2	0	0	EN 1788
Ħwawar	2	0	0	EN 1788
Total	111	0	6
Total f' % tal-kampjuni analizzati	94,87 %	00,00 %	5,13 %

3.13.   L-Ungerija

B'kollox ġew analizzati 139 kampjun u kampjun wieħed ittestja pożittiv għall-irradjazzjoni

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 139			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħwawar	49	10	0	EN 1788
Tejiet	43	2	1 (8)
Supplimenti tal-ikel	26	8	0
Total	118	20	1
Total f' % tal-kampjuni analizzati	84,89 %	14,39 %	0,72 %

3.14.   L-Irlanda

L-analizi ta' 580 kampjun tal-ikel fl-2007 identifikat 21 prodott tal-ikel li kien irradjat u li ma kellux l-ittikkettjar skont ir-rekwiżiti.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 580			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħxejjex aromatiċi u ħwawar	217	0	5	EN 13751 (eżaminar), EN 1788 (konferma)
Kafejiet u tejiet	115	0	0
Noodles	66	0	4
Frott u ħaxix	42	0	2
Sopop u zlazi	25	0	0
Taħwir u Stokk	22	0	2
Prodotti tal-goji berry	14	0	4
Żrieragħ	13	0	0
Supplimenti tal-ikel	12	0	1
Prodotti taċ-ċereali u tal-ħami	7	0	1
Diversi	26	0	2
Total	559	0	21
Total f' % tal-kampjuni analizzati	96,38 %	00,00 %	3,62 %

3.15.   L-Italja

105 kampjuni ġew analizzati. L-ebda wieħed minnhom ma nstab li huwa irradjat. Ir-riżultati kienu inkonklużivi fi 11-il każ.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 105			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħwawar, ħxejjex aromatiċi u estratti veġetali	79	11	0	EN 13783, EN 1788
Ħxejjex ikkaboċċjati	7	0	0	EN 13783
Frott imnixxef	2	0	0	EN 13783
Frott - diversi	2	0	0	EN 13783
Taħlit ta' ħxejjex aromatiċi	2	0	0	EN 13783
Ġewż	2	0	0	EN 13783
Total	94	11	0
Total f' % tal-kampjuni analizzati	89,52 %	10,48 %	0,00 %

3.16.   Il-Latvja

Ġew meħuda żewġ kampjuni; Iż-żewġ kampjuni nstabu konformi mal-leġiżlazzjoni tal-UE.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 2			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Soppa mnixxfa għal preparazzjoni ta' malajr	1	0	0	EN 1788
Te tal-ħxejjex aromatiċi	1	0	0
Total	2	0	0
Total f' % tal-kampjuni analizzati	100,00 %	0,00 %	0,00 %

3.17.   Il-Litwanja

Kienu ttestjati 89 kampjun, kull kampjun kien konformi.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 89			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħxejjex aromatiċi mnixxfin, kampjuni ta' te, kampjuni ta' ħwawar	89	0	0	EN 13783:2004
Total	89	0	0
Total f' % tal-kampjuni analizzati	100,00 %	00,00 %	00,00 %

3.18.   Il-Lussemburgu

B’kollox, 20 kampjun ta' supplimenti tal-ikel ġew analizzati. Sitt kampjuni nstabu li huma rradjati. Ir-riżultati kienu inkonklużivi f'sitt każijiet.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 20			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Supplimenti tal-ikel	8	6	6	EN 1788
Total	8	6	6
Total f' % tal-kampjuni analizzati	40,00 %	30,00 %	30,00 %

3.19.   Malta

B'kollox ġew analizzati 25 kampjun ta' ħxejjex aromatiċi u ħwawar. 21 kampjun instabu rradjati iżda ma kienux ittikkettjati bħala tali.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 25			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħxejjex aromatiċi u ħwawar	4	0	21	EN 13751
Total	4	0	21
Total f' % tal-kampjuni analizzati	16,00 %	0,00 %	84,00 %

3.20.   L-Olanda

Fl-2007, ittieħdu u ġew analizzati 416-il kampjun. 33 kampjun nstabu li huma rradjati. Tlieta mill-kampjuni rradjati, kull suppliment djetetiku, kienu ttikkettjati korrettament bħala tali.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 416			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Supplimenti tal-ikel	201	0	29	EN 1788, EN 13751
Ħxejjex aromatiċi u ħwawar	185	0	1	EN 1788, EN 13751
Total	386	0	30
Total f' % tal-kampjuni analizzati	92,79 %	00,00 %	7,21 %

3.21.   Il-Polonja

B'kollox, ġew analizzati 150 kampjun u kampjun minnhom ittestja pożittiv għall-irradjazzjoni u ma kienx ittikkettjat korrettament.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 150			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħxejjex aromatiċi mnixxfin, ħwawar u taħwir veġetali	66	0	0	EN 1786, EN 1787, EN 1788, EN 13751
Ġewż inkluż karawett	25	0	0	EN 1786, EN 1787, EN 1788
Ħxejjex	20	0	1	EN 1786, EN 1787, EN 1788
Frott	19	0	0	EN 1786, EN 1787, EN 1788
Ħut u frott tal-baħar	13	0	0	EN 1786, EN 1787, EN 1788
Tjur tal-irziezet u prodotti tagħhom, bajd u prodotti tal-bajd	7	0	0	EN 1786, EN 1787, EN 1788
Total	149	0	1
Total f' % tal-kampjuni analizzati	99,33 %	00,00 %	0,67 %

3.22.   Il-Portugall

L-ebda informazzjoni ma ntbagħtet mill-Portugall.

3.23.   Ir-Rumanija

Fl-2007, saru kontrolli fuq id-dokumenti (inkluż ittikkettjar) ta' prodotti tal-ikel (ħxejjex aromatiċi mnixxfa, ħwawar, taħwir veġetali) f'2 014-il ħanut tal-bejgħ bl-imnut. Il-prodotti tal-ikel kollha li kienu spezzjonati ma kinux immarkati bħala rradjati. L-ebda kontroll analitiku fir-rigward tal-irradjazzjoni tal-ikel ma twettaq fl-2007.

3.24.   L-Iżvezja

Matul l-2007, b'kollox kienu analizzati sitt kampjuni: laħam tal-biżonti, ptarmigan, żrinġijiet, kukkudrilli, u żewġ tipi differenti ta' ġobon. Il-metodu wżat biex jiġi analizzat l-ikel irradjat huwa skont EN 1784. L-ebda mill-kampjuni ma nstabu rradjati.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 6			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Laħam	4	0	0	EN 1784
Ġobon	2	0	0	EN 1784
Total	6	0	0
Total f' % tal-kampjuni analizzati	100,00 %	00,00 %	00,00 %

3.25.   Ir-Repubblika tas-Slovakkja

B'kollox 41 kampjun ġew analizzati fir-Repubblika tas-Slovakkja fl-2007, u ebda wieħed minnhom ma ttestja pożittiv għall-irradjazzjoni

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 41			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Karawett u ġewż ieħor	25	0	0	EN 1784
Ġobon	12	0	0	EN 1784
Laħam (tiġieġ, papri)	3	0	0	EN 1784
Żerriegħa tal-peprin	1	0	0	EN 1784
Total	41	0	0
Total f' % tal-kampjuni analizzati	100,00 %	00,00 %	00,00 %

3.26.   Is-Slovenja

Mal-20 kampjun ġew ikkontrollati għat-trattament tar-radjazzjoni li tijonizza. Ebda kampjun ma nstab rradjat.

Ikel analizzat	Numru ta' kampjuni: 20			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħwawar	10	0	0	EN 13751
Supplimenti tal-ikel	10	0	0	EN 1788, EN 13751
Total	20	0	0
Total f' % tal-kampjuni analizzati	100,00 %	00,00 %	00,00 %

3.27.   Ir-Renju Unit

Fl-2007, ġew analizzati 407 kampjuni. Numru minn dawn il-prodotti kienu analizzati bħala komponenti separati (pereżempju noodles u l-pakkett ta' taħwir li jkun inkluż man-noodles) u kull parti ttrattata bħala kampjun individwali. Għaldaqstant, total ta’ 429 kampjun ġew analizzati li minnhom 48 instabu li kienu rradjati. Il-kampjuni rrappurtati bħala “inkonklużivi” ġew identifikati bħala intermedji permezz tal-metodu CEN EN 13751:2002 u ma ġewx analizzati aktar; jew kienu kampjuni ta' “sensittività baxxa” tant li l-proporzjon ta’ kontenut minerali tal-kampjuni ma kienx biżżejjed biex titwettaq analiżi preċiża.

Ikel analizzat	Numru ta' prodotti: 407 Għadd ta' kampjuni analizzati: 429			Metodu CEN użat
	Konformi	Inkonklużiv	Mhux konformi
Ħxejjex aromatiċi mnixxfin, ħwawar u taħwir veġetali	163	18	6	EN 13751, EN 1778
Supplimenti tal-ikel	83	7	31	EN 13751, EN 1778
Noodles u ikel Ażjatiku deidratat	30	2	4	EN 13751, EN 1778
Ħxejjex aromatiċi u ħwawar friski u ppriservati (għajr dawk imnixxfa)	27	0	0	EN 13751, EN 1778
Frott (inkluż frott frisk u frott imnixxef)	23	0	1	EN 13751, EN 1778
Tejiet	14	0	3	EN 13751, EN 1778
Faqqiegħ	7	0	0	EN 13751
Ħut/ikel tal-baħar (gambli mnixxfin)	2	0	0	EN 13751
Zlazi (likwidi/iffriżati)	2	0	0	EN 13751
Laħam imnixxef	1	0	0	EN 13751
Għasel u prodotti oħrajn tan-naħal	1	0	3	EN 13751, EN 1778
Ħxejjex (basal imnixxef)	1	0	0	EN 13751
Total	354	27	48
Total f' % tal-kampjuni analizzati	82,52 %	6,29 %	11,19 %

3.28.   Sommarju għall-UE

It-tabella li ġejja tiġbor fil-qosor il-kampjuni analizzati u r-riżultati miksuba għall-UE kollha kemm hi.

Stat Membru	Kampjuni konformi	Inkonklużivi	Kampjuni mhux konformi	Total tal-kampjuni	% mit-total tal-kampjuni tal-UE
AT	115	0	0	115	1,78
BE	88	0	1	89	1,38
BG	EI	EI	EI	EI	EI
CY	EKA	EKA	EKA	EKA	EKA
CZ	58	0	2	60	0,93
DE	3 669	20	55	3 744	57,93
DK	EKA	EKA	EKA	EKA	EKA
EE	EKA	EKA	EKA	EKA	EKA
EL	92	0	0	92	1,42
ES	127	0	3	130	2,01
FI	89	0	5	94	1,45
FR	111	0	6	117	1,81
HU	118	20	1	139	2,15
IE	559	0	21	580	8,97
IT	94	11	0	105	1,62
LV	2	0	0	2	0,03
LT	89	0	0	89	1,38
LU	8	6	6	20	0,31
MT	4	0	21	25	0,39
NL	383	0	33	416	6,44
PL	149	0	1	150	2,32
PT	EI	EI	EI	EI	EI
RO	EKA	EKA	EKA	EKA	EKA
SE	6	0	0	6	0,09
SK	41	0	0	41	0,63
SI	20	0	0	20	0,31
UK	354	27	48	429	6,64
EU TOTALI	6 176	84	203	6 463
F' %	95,56	1,30	3,14
EI: Ma ntbagħtet l-ebda informazzjoni mill-Istat Membru. EKA: Ma twettqu l-ebda kontrolli analitiċi fl-2007.

4.   SINTEŻI

Dan ir-rapport ikopri l-perjodu mill-1 ta’ Jannar 2007 sal-31 ta’ Diċembru 2007. Dan jinkludi ġabra ta' tagħrif mgħoddi lill-Kummissjoni minn 25 Stat Membru.

Skont l-informazzjoni li ntbagħtet, kien hemm 22 faċilità tal-irradjazzjoni approvati operattivi fi 11-il Stat Membru skont l-Artikolu 7(2) tad-Direttiva 1999/2/KE. Faċilita tal-irradjazzjoni approvata ngħalqet. L-ebda faċilità tal-irradjazzjoni ġdida ma kienet approvata fl-2007, iżda żdiedet faċilità tal-irradjazzjoni mal-lista minħabba l-adeżjoni tar-Rumanija u tal-Bulgarija. Sitt faċilitajiet tal-irradjazzjoni ma rradjaw l-ebda ikel jew ingredjenti tal-ikel matul l-2007; ma ntbagħtitx informazzjoni dwar faċilità tal-irradjazzjoni waħda.

Matul l-2007, kwantità totali ta' 8 154 tunnellata ta' prodotti kienu ttrattati b'irradjazjoni li tijonizza f'16-il faċilità tal-irradjazzjoni approvata fi tmien Stati Membri. 89,29 % kienu rradjati fi tliet Stati Membri: il-Belġju (34,33 %), l-Olanda (28,49 %) u Franza (26,23 %). L-akbar tliet frazzjonijiet fil-kategoriji tal-prodotti rradjati kienu koxox taż-żrinġijiet (31,29 %), ħxejjex aromatiċi u ħwawar (21,94 %) u tiġieġ (20,80 %).

Fir-rigward tal-kontrolli li saru fl-istadju tat-tqegħid fis-suq tal-prodotti, 25 minn 27 Stat Membru bagħtu informazzjoni. Erba' Stati Membri ma wettqu l-ebda kontrolli analitiċi fil-kontroll u spezzjoni uffiċjali. Stat Membru ġibed l-attenzjoni li skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali tiegħu, l-operaturi fil-kummerċ tal-ikel għandhom iwettqu kontrolli huma stess biex jiżguraw konformità mar-regoli dwar l-irradjazzjoni tal-ikel.

Total ta' 6 463 kampjun kienu meħuda minn 21 Stat Membru. 6 176 kampjun (95,56 %) kienu konformi mad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva. 203 kampjuni (3,14 %) ma kinux konformi. Ir-raġunijiet għan-nuqqas ta' konformità spiss kienu relatati ma' ttikkettjar mhux korrett u l-irradjazzjoni ta' kategoriji li għalihom din mhix awtorizzata. 84 kampjun (1,30 %) ma wasslux għal riżultati konklużivi. Dan ġara l-aktar f'taħlit ta' ingredjenti fejn kien kultant impossibbli li wieħed jiddetermina liema mill-ingredjenti kienu rradjati biex jinstab jekk l-irradjazzjoni kinitx awtorizzata jew le.

---

(1)  ĠU L 66, 13.3.1999, p. 16.

(2)  http://ec.europa.eu./food/food/biosafety/irradiation/index_en.htm

(3)  ĠU C 187, 7.8.2003, p. 13.

(4)  ĠU L 66, 13.3.1999, p. 24.

(5)  ĠU C 112, 12.5.2006, p. 6.

(6)  L-irradjazzjoni hija identifikata permezz tat-thermoluminescence dderivat mill-EN 1788.

(7)  Metodi oħrajn (pereżempju ir-riżonanza paramanjetika tal-elettroni) kienu wżati wkoll biex tkun identifikata r-radjazzjoni.

(8)  Il-kampjun tat-te li ttestja pożittiv għall-irradjazzjoni kien ittikkettjat bħala tali, madankollu l-irradjazzjoni tat-te mhix awtorizzata fl-Ungerija.

---