12.11.2010   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

L NaN/1

(1)

Is gné shár-riachtanach do sholáthar fuinnimh an Aontais é an gás nádúrtha (“gás”), arb é an ceathrú cuid den soláthar príomha fuinnimh é agus a úsáidtear go formhór i ndáil le giniúint leictreachais, le téamh, le bunábhar don tionsclaíocht agus le breosla chun críche iompair.

(2)

Tá méadú an-tapa tagtha le deich mbliana anuas ar thomhailt an gháis san Eoraip. Toisc go bhfuil an méid gáis a tháirgtear go hinmheánach ag laghdú, tá méadú níos tapa fós tagtha ar an méid gáis a allmhairítear agus, sa chaoi sin, cruthaítear spleáchas níos mó ar allmhairí mar aon le gá chun aghaidh a thabhairt ar ghnéithe a bhaineann le slándáil an tsoláthair gáis. Ina theannta sin, tá roinnt Ballstát ar “oileán gáis” ós rud é nach bhfuil naisc bhonneagair acu leis an gcuid eile den Aontas.

(3)

I bhfianaise thábhacht an gháis i measc fhoinsí éagsúla fuinnimh an Aontais, is é is aidhm don Rialachán seo a léiriú do chustaiméirí gáis go bhfuil na bearta riachtanacha go léir á ndéanamh chun soláthar leanúnach a áirithiú dóibh, go háirithe i gcás dálaí deacra aeráide agus i gcás suaitheadh a bheith ann. Aithnítear gur cheart na cuspóirí seo a chur i gcrích trí na bearta is cost-éifeachtaí ionas nach ndéanfar difear d’iomaíochas coibhneasta an bhreosla seo i gcomparáid le breoslaí eile.

(4)

Le Treoir 2004/67/CE ón gComhairle (3), bunaíodh creat dlíthiúil ar leibhéal an Chomhphobail den chéad uair chun slándáil an tsoláthair gáis nádúrtha a choimirciú agus chun rannchuidiú le dea-oibriú an mhargaidh inmheánaigh gáis i gcás suaitheadh soláthair a bheith ann. Leis an Treoir sin, bunaíodh an Grúpa Comhordaithe Gáis, ar grúpa úsáideach atá ann chun faisnéis a mhalartú agus chun gníomhaíochtaí coiteanna a shainiú idir na Ballstáit, an Coimisiún, tionscal an gháis agus na tomhaltóirí. Trí Líonra na gComhfhreagraithe um Shlándáil an tSoláthair Fuinnimh (NESCO), lenar thacaigh an Chomhairle Eorpach i mí na Nollag 2006, tá feabhas tagtha ar an acmhainn bhailithe faisnéise agus tugtar luathrabhadh faoi bhagairtí ionchasacha ar shlándáil an tsoláthair fuinnimh. Maidir leis an reachtaíocht nua ar an margadh inmheánach san fhuinneamh a ghlac Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle i mí Iúil 2009, is céim thábhachtach í maidir leis an margadh inmheánach fuinnimh a chomhlánú agus is é is cuspóir sainráite don reachtaíocht sin slándáil sholáthar fuinnimh an Aontais a fheabhsú.

(5)

Faoi na bearta reatha a bhaineann le slándáil an tsoláthair gáis agus atá déanta cheana ar leibhéal an Aontais, áfach, tá méid mór saoirse ag na Ballstáit fós maidir leis na bearta a roghnaíonn siad. I gcás ina bhfuil slándáil an tsoláthair i mBallstát faoi bhagairt, tá riosca follasach ann go bhféadfadh na bearta a fhorbraíonn an Ballstát sin go haontaobhach dea-oibriú an mhargaidh inmheánaigh gáis agus soláthar an gháis do chustaiméirí a chur i mbaol. I bhfianaise na taithí atá faighte le déanaí, tá sé léirithe go follasach go bhfuil an riosca sin ann. Chun ligean don mhargadh inmheánach gáis oibriú fiú amháin agus ganntanas soláthair a bheith ann, is gá foráil a dhéanamh maidir le dlúthpháirtíocht agus comhordú le linn gníomhú mar fhreagairt ar ghéarchéimeanna soláthair, a mhéid a bhaineann le gníomhaíocht choisctheach agus a mhéid a bhaineann leis an bhfreagairt ar shuaitheadh sonrach soláthair.

(6)

Soláthraítear gás calrach íseal i réigiúin áirithe san Aontas. I bhfianaise a shaintréithe, ní féidir gás calrach íseal a úsáid i bhfearais atá ceaptha don ghás calrach ard. Is féidir gás calrach ard a úsáid i bhfearais atá ceaptha don ghás calrach íseal, áfach, ar choinníoll go n-athraítear é ina ghás calrach íseal, mar shampla trí nítrigin a chur leis. Ba cheart sainiúlachtaí an gháis chalraigh ísil a bhreithniú ar an leibhéal náisiúnta agus ar an leibhéal réigiúnach agus ba cheart iad a chur san áireamh sa mheasúnú riosca agus sna Pleananna Coisctheacha Gníomhaíochta agus sna Pleananna Éigeandála ar an leibhéal náisiúnta agus ar an leibhéal réigiúnach.

(7)

Chun slándáil sholáthar an Aontais ina iomláine agus slándáil sholáthar na mBallstát aonair a fheabhsú, tá sé riachtanach go ndéanfar éagsúlú ar na bealaí gáis agus ar na foinsí soláthair atá ann don Aontas. Sa todhchaí, beidh slándáil an tsoláthair ag brath ar éabhlóid na mbreoslaí éagsúla a úsáidtear, ar fhorbairt na hacmhainne táirgthe san Aontas agus i dtríú tíortha a sholáthraíonn gás don Aontas, ar infheistíocht i saoráidí stórála agus in éagsúlú na mbealaí gáis agus na bhfoinsí soláthair laistigh den Aontas agus lasmuigh de, lena n-áirítear saoráidí Gáis Nádúrtha Leachtaithe (“GNL”). Sa chomhthéacs sin, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar na gníomhaíochtaí tosaíochta bonneagair a shainaithnítear i dteachtaireacht an 13 Samhain 2008 ón gCoimisiún dar teideal “An Dara hAthbhreithniú Straitéiseach Fuinnimh - Plean gníomhaíochta slándála fuinnimh agus dlúthpháirtíochta AE”, e.g. dorchla gáis an deiscirt (Nabucco agus an tIdirnascaire idir an Tuirc, an Ghréig agus an Iodáil), soláthar GNL éagsúlaithe agus leordhóthanach don Eoraip, idirnasc éifeachtach leis an réigiún Baltach, Fáinne Fuinnimh na Meánmhara agus idirnaisc leordhóthanacha thuaidh-theas gáis laistigh den Eoraip láir agus den Eoraip thoir theas.

(8)

Chun laghdú a dhéanamh ar thionchar na ngéarchéimeanna ionchasacha a d’eascródh ó shuaitheadh soláthairtí gáis, ba cheart do na Ballstáit éagsúlú na bhfoinsí fuinnimh agus na mbealaí seachadta gáis agus na bhfoinsí soláthair a éascú.

(9)

Is féidir le mórshuaitheadh soláthair chuig an Aontas fearadh ar na Ballstáit go léir, ar an Aontas ina iomláine agus ar na Páirtithe Conarthacha sa Chonradh ag bunú an Chomhphobail Fuinnimh (4), arna shíniú san Aithin an 25 Deireadh Fómhair 2005. Is féidir damáiste tromchúiseach eacnamaíoch a bheith mar thoradh air freisin ar fud gheilleagar an Aontais. Ar an gcuma chéanna, is féidir le suaitheadh an tsoláthair gáis géarthionchar sóisialta a bheith aige go háirithe ar ghrúpaí soghonta custaiméirí.

(10)

Maidir le custaiméirí áirithe, lena n-áirítear, inter alia, teaghlaigh agus custaiméirí a sholáthraíonn seirbhísí sóisialta fíor-riachtanacha amhail cúram sláinte agus gníomhaíochtaí cúraim leanaí, gníomhaíochtaí oideachais agus seirbhísí sóisialta agus leasa eile, chomh maith le seirbhísí atá fíor-riachtanach i dtaca le feidhmiú Ballstáit, tá soghontacht ar leith ag baint leo agus d’fhéadfadh cosaint a bheith ag teastáil ina leith. Níor cheart go mbeadh sainmhíniú leathan ar chustaiméirí cosanta den sórt sin bheith ar neamhréir le sásraí dlúthpháirtíochta na hEorpa.

(11)

Sa Tuarascáil ar Chur Chun Feidhme Straitéis Slándála na hEorpa, arna formheas ag an gComhairle Eorpach i mí na Nollag 2008, tugtar suntas don mhéadú atá ag teacht ar spleáchas ar fhuinneamh allmhairithe, rud atá ina riosca suntasach breise i dtaca le slándáil an tsoláthair fuinnimh san Aontas agus cuirtear béim ar shlándáil sholáthar fuinnimh an Aontais mar cheann de na dúshláin nua a bheidh ann don bheartas slándála. Is gné lárnach í an margadh inmheánach gáis chun slándáil an tsoláthair fuinnimh san Aontas a mhéadú agus chun laghdú a dhéanamh ar an méid a bheadh Ballstáit ar leithligh faoi lé na n-éifeachtaí dochracha a bhaineann le suaitheadh soláthair.

(12)

Chun go n-oibreoidh an margadh inmheánach gáis go maith tá sé riachtanach nach mbeidh na bearta a dhéantar chun slándáil an tsoláthair gáis a choimirciú ina gcúis le saobhadh míchuí ar an iomaíocht ná ar oibriú éifeachtach an mhargaidh inmheánaigh gáis.

(13)

Cás a d’fhéadfadh titim amach is ea go dteipfeadh ar an mbonneagar gáis aonair is mó, is é sin le rá, prionsabal N-1 mar a ghairtear de. Is túsphointe bailí é chun anailís a dhéanamh ar shlándáil sholáthair gáis gach Ballstáit ar leith go n-úsáidfí cliseadh bonneagair den sórt sin mar thagarmharc don mhéid ba cheart do ghach Ballstát faoi leith a bheith in ann a chúiteamh.

(14)

Maidir le bonneagar gáis leordhóthanach agus éagsúlaithe laistigh de Bhallstát agus ar fud an Aontais, lena n-áirítear go háirithe bonneagar nua gáis lena ndéantar córais leithlisithe reatha a fhoirmíonn oileáin gháis a nascadh lena mBallstáit chomharsanachta, is den riachtanas é a bheith ann chun dul i ngleic le suaitheadh sa soláthar. Trí chritéir choiteanna íosta a leagan síos maidir le slándáil an tsoláthair gáis, ba cheart go n-áiritheofaí go mbeadh cothromaíocht ann i dtaca le slándáil an tsoláthair gáis agus na sainiúlachtaí náisiúnta nó réigiúnacha á gcur san áireamh ag an am céanna agus ba cheart go gcruthófaí dreasachtaí suntasacha chun an bonneagar is gá a thógáil agus chun an leibhéal ullmhachta i gcás géarchéime a fheabhsú. D’fhéadfadh ról thábhachtach a bheith ag bearta ó thaobh an éilimh de, amhail malartú breosla, chun slándáil fuinnimh a áirithiú i gcás inar féidir iad a chur i bhfeidhm go tapa agus i gcás inar féidir leo an t-éileamh a laghdú go suntasach mar fhreagairt ar shuaitheadh soláthair. Ba cheart úsáid éifeachtúil an fhuinnimh a chur chun cinn tuilleadh, go háirithe i gcás inar gá bearta ó thaobh an éilimh de. Ba cheart tionchar comhshaoil na mbeart atá á mbeartú ó thaobh an éilimh de agus ó thaobh an tsoláthair de a chur san áireamh go cuí agus ba cheart tosaíocht a thabhairt, a mhéid is féidir, do bhearta a mbeidh an tionchar is lú ar an gcomhshaol acu agus na gnéithe a bhaineann le slándáil an tsoláthair á gcur san áireamh san am céanna.

(15)

Ba cheart infheistíochtaí i mbonneagar nua gáis a chur chun cinn go mór agus níor cheart na hinfheistíochtaí sin a dhéanamh ach amháin tar éis measúnú iomchuí ar an tionchar ar an gcomhshaol a dhéanamh, i gcomhréir le gníomhartha ábhartha dlí an Aontais. Ba cheart don bhonneagar nua sin feabhas a chur ar shlándáil an tsoláthair gáis agus, ag an am céanna, dea-oibriú an mhargaidh inmheánaigh sa ghás a áirithiú. Mar phrionsabal, ba cheart go ndéanfadh gnóthais na hinfheistíochtaí agus ba cheart go mbeadh na hinfheistíochtaí bunaithe ar dhreasachtaí eacnamaíocha. Ba cheart aird chuí a thabhairt ar an ngá le comhtháthú an gháis ó fhoinsí in-athnuaite isteach i mbonneagar an ghréasáin gáis a éascú. I gcás inarb infheistíocht de chineál trasteorann atá in infheistíocht bhonneagair, ba cheart don Ghníomhaireacht um Chomhar idir Rialálaithe Fuinnimh (“an Ghníomhaireacht”) a bunaíodh le Rialachán (CE) Uimh. 713/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) agus do Ghréasán Eorpach na nOibreoirí Córas Tarchurtha don Ghás (“an ENTSO don Ghás”) a bunaíodh le Rialachán (CE) Uimh. 715/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 13 Iúil 2009, maidir le coinníollacha le haghaidh rochtana ar na gréasáin gáis nádúrtha (6) a bheith páirteach go dlúth laistigh de réimsí a n-inniúlachtaí faoi seach, chun go gcuirfí na himpleachtaí trasteorann san áireamh ar shlí níos fearr. Meabhraítear go bhféadfaidh an Ghníomhaireacht, i gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh. 713/2009, tuairimí nó moltaí a eisiúint faoi shaincheisteanna trasteorann laistigh dá réimse inniúlachta agus gníomhaíochta. Tá ról tábhachtach á imirt ag an nGníomhaireacht agus ag an ENTSO don Ghás, in éineacht le rannpháirtithe eile sa mhargadh, i ndáil le bunú agus cur chun feidhme an phlean forbartha gréasáin 10 mbliana uile-Aontais, ar plean é ina n-áireofar, inter alia, tuar Eorpach ar leordhóthanacht an tsoláthair agus ar plean é ba cheart a bheith bunaithe, inter alia, a mhéid a bhaineann le hidirnaisc thrasteorann, ar riachtanais réasúnacha úsáideoirí éagsúla an líonra.

(16)

Ba cheart do na hÚdaráis Inniúla nó do na Ballstáit a áirithiú go ndéanfar an margadh gáis a thástáil mar cheann de na céimeanna riachtanacha le linn an phróisis as a leanann comhlíonadh an chaighdeáin bonneagair.

(17)

Le linn na cúraimí a shonraítear sa Rialachán seo a chur i gcrích, ba cheart do na hÚdaráis Inniúla comhoibriú go dlúth leis na húdaráis náisiúnta ábhartha eile, go háirithe na húdaráis rialála náisiúnta, de réir mar is iomchuí agus gan dochar dá n-inniúlachtaí faoi Threoir 2009/73/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 13 Iúil 2009 i ndáil le rialacha coiteanna don mhargadh inmheánach sa ghás nádúrtha (7).

(18)

I gcás inar gá idirnaisc trasteorann nua nó i gcás inar gá na hidirnaisc trasteorann atá ann cheana a leathnú, ba cheart go mbeadh comhoibriú dlúth ann ag céim luath idir na Ballstáit lena mbaineann, na hÚdaráis Inniúla, agus na húdaráis rialála náisiúnta, i gcás nach iad na hÚdaráis Inniúla iad.

(19)

Tá foinsí éagsúla cistiúcháin ar fáil ón Aontas chun tacaíocht a thabhairt do na Ballstáit an infheistíocht riachtanach i dtáirgeadh, i mbonneagar agus i mbearta um éifeachtúlacht fuinnimh ar an leibhéal réigiúnach agus ar an leibhéal áitiúil a mhaoiniú, go háirithe iasachtaí agus ráthaíochtaí ón mBanc Eorpach Infheistíochta nó cistiúchán ó chistí réigiúnacha, struchtúracha nó comhtháthaithe. Is féidir leis an mBanc Eorpach Infheistíochta, chomh maith le hionstraimí seachtracha an Aontais amhail an Ionstraim Eorpach um Chomharsanacht agus um Chomhpháirtíocht, an Ionstraim um Chúnamh Réamhaontachais agus an Ionstraim Maoinithe le haghaidh Comhair um Fhorbairt gníomhaíochtaí i dtríú tíortha a mhaoiniú freisin chun slándáil an tsoláthair fuinnimh a fheabhsú.

(20)

Le linn do na gnóthais gháis nádúrtha agus dá gcustaiméirí a bheith ag déileáil le suaitheadh, ba cheart go gcumasódh an Rialachán seo dóibh brath ar shásraí an mhargaidh a fhad is féidir. Ba cheart go ndéanfaí foráil leis an Rialachán freisin maidir le sásraí éigeandála a d’úsáidfí nuair nach mbeadh na margaí in ann déileáil go leordhóthanach a thuilleadh ina n-aonar le suaitheadh an tsoláthair gáis. Fiú i gcás éigeandála, ba cheart tosaíocht a thabhairt d’ionstraimí margadhbhunaithe ionas go maolófaí na héifeachtaí a bhainfeadh le suaitheadh soláthair.

(21)

Tar éis theacht i bhfeidhm na reachtaíochta nua maidir leis an margadh inmheánach fuinnimh arna glacadh i mí Iúil 2009, beidh feidhm ag forálacha nua maidir le hearnáil an gháis, rud a chruthóidh róil shoiléire agus freagrachtaí soiléire do na Ballstáit, d’údaráis náisiúnta rialála, d’oibreoirí na gcóras tarchurtha agus don Ghníomhaireacht, agus, chomh maith leis sin, a chuirfidh feabhas ar thrédhearcacht an mhargaidh d’fhonn dea-oibriú an mhargaidh, slándáil an tsoláthair agus cosaint custaiméirí a áirithiú.

(22)

Tríd an margadh inmheánach gáis a chomhlánú agus trí iomaíocht éifeachtach laistigh den mhargadh sin, déanfar an leibhéal is airde slándála soláthair a chur ar fáil do na Ballstáit go léir don Aontas, ar choinníoll go dtabharfar an deis don mhargadh feidhmiú go hiomlán i gcás suaitheadh soláthair a bheith ann a dhéanann difear do chuid den Aontas, is cuma cad is cúis leis an suaitheadh. Chun na críche sin, beidh gá le cur chuige coiteann, atá cuimsitheach agus éifeachtach, i leith shlándáil an tsoláthair, go háirithe tríd an trédhearcacht, tríd an dlúthpháirtíocht agus trí bheartais neamh-idirdhealaitheacha a bheadh ag teacht le hoibriú an mhargaidh inmheánaigh, ar chaoi go seachnófaí saobhadh an mhargaidh agus nach ndéanfaí dochar do fhreagairtí an mhargaidh ar shuaitheadh.

(23)

Tá slándáil an tsoláthair gáis ina freagracht chomhroinnte idir na gnóthais gáis nádúrtha, na Ballstáit, go háirithe trína nÚdaráis Inniúla, agus an Coimisiún laistigh dá réimsí gníomhaíochtaí agus inniúlachta faoi seach. I gcás inarb iomchuí, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta, i gcás nach iad na hÚdaráis Inniúla iad, rannchuidiú le slándáil an tsoláthair gáis freisin laistigh dá réimsí gníomhaíochta agus inniúlachta i gcomhréir le Treoir 2009/73/CE. Thairis sin, d’fhéadfadh na custaiméirí a úsáideann gás nádúrtha chun leictreachas a ghiniúint nó chun críoch tionsclaíoch ról tábhachtach a bheith acu i dtaca le slándáil an tsoláthair gáis trína gcumas chun freagairt ar ghéarchéim trí bhearta ó thaobh an éilimh de, mar shampla conarthaí in-idirbhriste agus malartú breosla, toisc go mbeadh tionchar díreach aige sin ar an gcothromaíocht idir an soláthar agus an t-éileamh.

(24)

Dá bhrí sin, chun dea-oibriú an mhargaidh inmheánaigh gáis a chothabháil, go háirithe i gcásanna ina bhfuil suaitheadh soláthair agus géarchéimeanna ann, tá sé fíor-thábhachtach go mbeadh sainmhíniú beacht ar róil agus ar fhreagrachtaí na ngnóthas gáis nádúrtha go léir agus na n-údarás inniúil go léir. Ba cheart na róil agus na freagrachtaí sin a bhunú ar shlí ina n-áiritheofaí go n-urramófar cur chuige trí leibhéal, ar cur chuige é a mbeadh na gnóthais ábhartha gáis nádúrtha agus lucht tionscail bainteach leis ar dtús, ansin na Ballstáit ar an leibhéal náisiúnta nó ar an leibhéal réigiúnach, agus ansin an tAontas. I gcás ina mbeadh géarchéim sholáthair ann, ba cheart go dtabharfaí deis dhóthanach do ghníomhaithe margaidh freagairt a thabhairt ar an staid trí bhearta margadhbhunaithe a úsáid. I gcás nach leor freagairtí na ngníomhaithe margaidh, ba cheart do na Ballstáit agus dá nÚdaráis Inniúla bearta a dhéanamh chun éifeachtaí na géarchéime soláthair a dhíothú nó a mhaolú. I gcás nach leor na bearta sin, agus sa chás sin amháin, ba cheart bearta a dhéanamh ar an leibhéal réigiúnach nó ar leibhéal an Aontais chun éifeachtaí na géarchéime soláthair a dhíothú nó a mhaolú. Ba cheart féachaint le réitigh réigiúnacha a fháil a mhéid is féidir.

(25)

De mheon dlúthpháirtíochta, déanfar comhar réigiúnach, a mbeidh údaráis phoiblí agus gnóthais gáis bainteach leis, a bhunú go forleathan chun an Rialachán seo a chur chun feidhme ionas go mbeidh na tairbhí is fearr is féidir le fáil i ndáil le bearta a chomhordú chun na rioscaí a shainaithneofar a mhaolú agus chun na bearta is cost-éifeachtaí do na páirtithe lena mbaineann a chur chun feidhme.

(26)

Agus an difríocht idir na Ballstáit á cur san áireamh, ba cheart caighdeáin sách comhchuibhithe a bhunú i ndáil le slándáil soláthair, ar caighdeáin iad a chumhdódh, ar a laghad, an staid a thit amach in Eanáir 2009, agus ba cheart na hoibleagáidí seirbhíse poiblí agus na bearta cosanta custaiméirí dá dtagraítear in Airteagal 3 de Threoir 2009/73/CE a chur san áireamh. Maidir leis na caighdeáin sin i ndáil le slándáil soláthair, ba cheart go mbeidís cobhsaí chun an chinnteacht dhlíthiúil riachtanach a sholáthar, ba cheart go saineofaí iad go soiléir, agus níor cheart go ndéanfaí ualach míréasúnach nó díréireach a fhorchur ar na gnóthais gáis nádúrtha dá mbarr, lena n-áirítear iontrálaithe nua agus gnóthais bheaga, nó ar úsáideoirí deiridh. Ba cheart, mar thoradh ar na caighdeáin sin, go ráthófaí comhionannas rochtana freisin do ghnóthais gáis nádúrtha an Aontais ar chustaiméirí náisiúnta. D’fhéadfadh sé go n-áireofaí na nithe seo a leanas leis na bearta is gá chun an caighdeán soláthair a chomhlíonadh: acmhainní breise stórála agus toirteanna breise stórála, méid an gháis sa phíblíne, conarthaí soláthair, conarthaí in-idirbhriste nó aon bhearta eile lena ngabhann éifeacht chomhchosúil, chomh maith leis na bearta riachtanacha teicniúla chun sábháilteacht an tsoláthair gáis a áirithiú.

(27)

Tá sé fíor-riachtanach, ar mhaithe le dea-oibriú an mhargaidh gáis go ndéanfaidh na gnóthais gáis nádúrtha an infheistíocht is gá go tráthúil i dtáirgeadh dúchasach agus i mbonneagair dhúchasacha, amhail idirnaisc, go háirithe na cinn sin lena soláthraítear rochtain ar ghréasán gáis an Aontais, trealamh lena gcumasaítear sreabha fisiceacha déthreocha ar phíblínte, mar aon le saoráidí stórála agus le saoráidí athghásaithe GNL, agus á chur san áireamh go bhféadfadh suaitheadh soláthair a bheith ann, amhail an ceann a tharla in Eanáir 2009. Nuair atá na riachtanais airgeadais don bhonneagar gáis á dtuar i gcomhthéacs ionstraimí an Aontais, ba cheart don Choimisiún tosaíocht a thabhairt, de réir mar is iomchuí, do na tionscadail bhonneagair a thacaíonn le comhtháthú an mhargaidh inmheánaigh gáis agus le slándáil an tsoláthair gáis.

(28)

Níor cheart cosc a chur ar oibreoirí na gcóras tarchurtha breithniú a dhéanamh maidir le staid ina bhféadfadh infheistíochtaí lena gcumasófaí acmhainní fisiceacha sa dá threo (“acmhainn dhéthreoch”) in idirnaisc thrasteorann le tríú tíortha rannchuidiú le feabhas a chur ar slándáil an tsoláthair, go háirithe i gcás tríú tíortha a áirithíonn sreabha idirthurais idir dhá Bhallstát.

(29)

Tá sé tábhachtach go ndéanfaí an soláthar gáis a choimeád ar bun, go háirithe a mhéid a bhaineann le custaiméirí teaghlaigh, chomh maith le líon teoranta custaiméirí breise, go háirithe custaiméirí a sholáthraíonn seirbhísí sóisialta fíor-riachtanacha, seirbhísí atá insainithe ag na Ballstáit lena mbaineann, i gcásanna nach féidir leis an margadh leanúint de sholáthar a thabhairt dóibh. Tá sé fíor-riachtanach go ndéanfar na bearta a bheidh le déanamh le linn géarchéime a shainiú roimh ré, agus go ndéanfar riachtanais sábháilteachta a urramú, lena n-áirítear cásanna ina bhfuil custaiméirí cosanta nasctha leis an ngréasán dáiliúcháin céanna a bhfuil custaiméirí eile nasctha leis. Féadfaidh laghduithe pro-rata ar comhréir leis an acmhainn a cuireadh in áirithe ó thús a bheith i gceist sna bearta sin i gcásanna ina laghdaítear acmhainn rochtana ar bhonneagar ar mhaithe le cúiseanna teicniúla.

(30)

De ghnáth, ba cheart do na hÚdaráis Inniúla cloí lena bPlean Éigeandála. I gcúinsí eisceachtúla a bhfuil údar cuí leo, féadfaidh siad gníomhaíocht a dhéanamh a chlaonann ó na Pleananna sin.

(31)

Tá rogha leathan ionstraimí ar fáil chun na hoibleagáidí a bhaineann le slándáil an tsoláthair a chomhlíonadh. Ba cheart na hionstraimí sin a úsáid i gcomhthéacs náisiúnta, i gcomhthéacs náisiúnta, i gcomhthéacs réigiúnach agus i gcomhthéacs an Aontais, de réir mar is iomchuí, chun go n-áiritheofaí go dtabharfaidh siad toradh comhsheasmhach cost-éifeachtach.

(32)

Le Treoir 2009/73/CE, tugtar aghaidh ar na gnéithe slándála soláthair de phleanáil fhadtéarmach i gcomhair infheistíochtaí in acmhainní trasteorann leordhóthanacha agus i mbonneagair eile, ar gnéithe iad trína n-áiritheofar cumas fadtéarmach an chórais chun slándáil an tsoláthair a ráthú agus chun freastal ar éilimh réasúnacha. Agus na caighdeáin i ndáil le slándáil an tsoláthair á gcomhlíonadh, féadfaidh gá a bheith le hidirthréimhse chun go bhféadfar na hinfheistíochtaí riachtanacha a dhéanamh. Maidir leis an bplean forbartha gréasáin 10 mbliana uile-Aontais, arna tharraingt suas ag an ENTSO don Ghás faoi mhaoirseacht na Gníomhaireachta, is uirlis bhunúsach é chun na hinfheistíochtaí is gá ar leibhéal an Aontais a shainaithint, inter alia d’fhonn na riachtanais bhonneagair a leagtar síos sa Rialachán seo a chur chun feidhme.

(33)

Ba cheart go mbeadh an ENTSO don Ghás agus an Ghníomhaireacht, mar chomhaltaí den Ghrúpa Comhordaithe Gáis, páirteach go hiomlán, laistigh dá réimsí freagrachta, i bpróiseas an chomhair agus an chomhairliúcháin ar leibhéal an Aontais.

(34)

Is é an Grúpa Comhordaithe Gáis an príomhchomhlacht a rachaidh an Coimisiún i gcomhairle leis i gcomhthéacs bhunú na bPleananna Coisctheacha Gníomhaíochta agus na bPleananna Éigeandála. Meabhraítear go bhfuil an ENTSO don Ghás agus an Ghníomhaireacht ina gcomhaltaí den Ghrúpa Comhordaithe Gáis agus go rachfar i gcomhairle leo sa chomhthéacs sin.

(35)

Chun go n-áiritheofar an leibhéal is airde ullmhachta i gcás suaitheadh soláthair a bheith ann, ba cheart do na hÚdaráis Inniúla Pleananna Éigeandála a bhunú, tar éis dóibh dul i gcomhairle leis na gnóthais gáis nádúrtha. Níor cheart go mbeadh na pleananna sin ar neamhréir lena chéile ar an leibhéal náisiúnta, ar an leibhéal réigiúnach ná ar leibhéal an Aontais. Maidir le hinneachar na bPleananna, ba cheart go ndéanfaí de réir an dea-chleachtais atá ar fáil sna Pleananna atá ann cheana agus ba cheart go saineofaí róil shoiléire agus freagrachtaí soiléire iontu do na gnóthais gáis nádúrtha uile lena mbaineann agus do na hÚdaráis Inniúla uile lena mbaineann. Ba cheart Pleananna Comhpháirteacha Éigeandála a bhunú ar an leibhéal réigiúnach i gcás inar féidir agus inar gá sin.

(36)

Chun an dlúthpháirtíocht idir na Ballstáit a neartú i gcás éigeandála Aontais agus go háirithe chun tacaíocht a thabhairt do Bhallstáit ina bhfuil dálaí geografacha nó geolaíocha is lú fabhar, ba cheart do na Ballstáit bearta a cheapadh leis an dlúthpháirtíocht a fheidhmiú. Ba cheart do ghnóthais gáis nádúrtha bearta a cheapadh amhail comhaontuithe tráchtála, a bhféadfadh onnmhairiú méadaithe gáis nó scaoileadh méadaithe ó stórais a bheith ina gcuid díobh. Tá sé tábhachtach go spreagfaí tabhairt i gcrích socruithe idir gnóthais gáis nádúrtha. I gcás inarb iomchuí, ba cheart go mbeadh sásraí san áireamh i ngníomhaíochtaí an Phlean Éigeandála, is é sin, sásraí lena n-áiritheofaí go dtabharfaí cúiteamh cóir agus cothrom do na gnóthais gáis nádúrtha. D’fhéadfadh sé go mbeadh oiriúnacht ar leith ag baint le bearta dlúthpháirtíochta idir Ballstáit a molann an Coimisiún dóibh Pleananna Coisctheacha comhpháirteacha Gníomhaíochta nó Pleananna comhpháirteacha Éigeandála a bhunú ar an leibhéal réigiúnach.

(37)

I gcomhthéacs an Rialacháin seo, tá ról tábhachtach ag an gCoimisiún i gcás ina dtarlódh éigeandáil, cibé acu ar an leibhéal an Aontais nó ar leibhéal réigiúnach.

(38)

Maidir leis an ndlúthpháirtíocht Eorpach, ba cheart, freisin, i gcás inar gá, í a chur i bhfeidhm i bhfoirm cúnaimh cosanta sibhialta arna sholáthar ag an Aontas agus ag Ballstáit an Aontais. Ba cheart cúnamh den sórt sin a éascú agus a chomhordú trí Shásra Cosanta Sibhialta an Chomhphobail a bunaíodh le Cinneadh 2007/779/CE, Euratom ón gComhairle (8).

(39)

Ní dhéanfaidh an Rialachán seo difear do chearta flaitheasacha na mBallstát maidir lena n-acmhainní fuinnimh dílse.

(40)

Le Treoir 2008/114/CE ón gComhairle an 8 Nollaig 2008 maidir le bonneagair ríthábhachtacha Eorpach a shainaithint agus a ainmniú agus maidir le measúnú a dhéanamh ar an ngá le cosaint na mbonneagar sin a fheabhsú (9), leagtar síos próiseas chun feabhas a chur ar shlándáil bonneagar ríthábhachtach Eorpach atá arna n-ainmniú san Aontas, lena n-áirítear bonneagair áirithe gáis. Rannchuidíonn Treoir 2008/114/CE agus an Rialachán seo, i dteannta a chéile, le cur chuige cuimsitheach a chruthú i leith shlándáil fuinnimh an Aontais.

(41)

Ba cheart Pleananna Éigeandála a thabhairt cothrom le dáta agus a fhoilsiú go rialta. Ba cheart iad a bheith faoi réir athbhreithniú piaraí agus ba cheart tástáil a dhéanamh orthu.

(42)

Ba cheart don Ghrúpa Comhordaithe Gáis gníomhú mar chomhairleoir don Choimisiún chun comhordú na mbeart i leith shlándáil an tsoláthair a éascú i gcás éigeandáil Aontais a bheith ann. Ba cheart dó faireachán a dhéanamh freisin ar leordhóthanacht agus ar oiriúnacht na mbeart a bheidh le déanamh faoin Rialachán seo.

(43)

Is é is aidhm don Rialachán seo ná cumhacht a thabhairt do na gnóthais gáis nádúrtha agus d’Údaráis Inniúla na mBallstát chun a áirithiú go n-oibreoidh an margadh inmheánach gáis go héifeachtach a fhad is féidir i gcás suaitheadh soláthair a bheith ann, sula ndéanfaidh na hÚdaráis Inniúla bearta chun aghaidh a thabhairt ar staid a fhágann nach féidir leis an margadh na soláthairtí gáis a bhfuil gá leo a sholáthar a thuilleadh. Ba cheart go mbeadh bearta eisceachtúla den sórt sin ag teacht go hiomlán le dlí an Aontais agus ba cheart fógra a thabhairt don Choimisiún ina leith.

(44)

Ós rud é go bhfuil soláthairtí gáis ó thríú tíortha ríthábhachtach do shlándáil sholáthar gáis an Aontais, ba cheart don Choimisiún na gníomhaíochtaí a chomhordú maidir le tríú tíortha agus ba cheart dó, agus é ag oibriú leis na tríú tíortha soláthair agus leis na tríú tíortha idirthurais maidir le socruithe chun déileáil le staideanna géarchéime agus chun sreabha cobhsaí gáis chuig an Aontas a áirithiú. Ba cheart go mbeadh an Coimisiún i dteideal tascfhórsa a úsáid chun faireachán a dhéanamh, i gcomhairle leis na tríú tíortha lena mbaineann, ar na sreabha gáis isteach san Aontas le linn staideanna géarchéime, agus, i gcás ina dtarlódh géarchéim de bharr deacrachtaí i dtríú tír, ba cheart go mbeadh sé i dteideal ról idirghabhála agus éascaitheora a ghlacadh.

(45)

Tá sé tábhachtach nach ndéanfaidh na coinníollacha a bhaineann leis an soláthar ó thríú tíortha an iomaíocht a shaobhadh agus go mbeidh siad i gcomhréir le rialacha an mhargaidh inmheánaigh.

(46)

I gcás ina bhfuil faisnéis iontaofa ann faoi staid lasmuigh den Aontas a chuireann slándáil an tsoláthair i mBallstát amháin nó i roinnt Ballstát faoi bhagairt agus ar staid í a d’fhéadfadh sásra luathrabhaidh idir an tAontas agus tríú tír a ghníomhachtú, ba cheart don Choimisiún an méid sin a chur in iúl don Ghrúpa Comhordaithe Gáis gan mhoill agus ba cheart don Aontas bearta iomchuí a dhéanamh chun féachaint leis an staid a chur ina cheart.

(47)

Ba é tátal na Comhairle i bhFeabhra 2009 ná gur cheart an trédhearcacht agus an iontaofacht a mhéadú trí mhalartú suntasach faisnéise idir an Coimisiún agus na Ballstáit faoi chaidreamh fuinnimh le tríú tíortha, lena n-áirítear socruithe fadtéarmacha soláthair, agus gur cheart, ag an am céanna, faisnéis atá íogair ó thaobh na tráchtála de a chosaint.

(48)

Cé go bhfuil feidhm ag rialacha atá sa Chonradh ar an Aontas Eorpach agus sa Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh maidir le seirbhísí lena ngabhann leas eacnamaíoch ginearálta, go háirithe na rialacha a bhaineann le hiomaíocht, sa mhéid nach gcuirtear bac ar fheidhmiú na seirbhísí sin mar gheall ar chur i bhfeidhm na rialacha sin, tá rogha leathan ag na Ballstáit maidir le foráil a dhéanamh d’oibleagáidí seirbhísí poiblí agus maidir le hoibleagáidí seirbhíse poiblí a choimisiúnú agus a eagrú.

(49)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon, slándáil an tsoláthair gáis san Aontas a áirithiú, a bhaint amach go sásúil ina n-aonar agus gur fearr, dá bhrí sin, de bharr fhairsinge nó iarmhairtí na gníomhaíochta, is féidir é a bhaint amach ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a bhaint amach.

(50)

Ba cheart Treoir 2004/67/CE a aisghairm,

(1)

ciallaíonn “custaiméirí cosanta” na custaiméirí teaghlaigh go léir atá nasctha le gréasán dáiliúcháin gáis, agus, ina theannta sin, i gcás ina gcinneann an Ballstát lena mbaineann amhlaidh, féadfaidh an méid seo a leanas a bheith san áireamh iontu freisin:

A luaithe is féidir agus tráth nach déanaí ná 3 Nollaig 2011, tabharfaidh na Ballstáit fógra don Choimisiún i dtaobh an bhfuil sé ar intinn acu pointe (a) agus/nó pointe (b) a áireamh ina sainiú ar chustaiméirí cosanta;

(2)

Ciallaíonn “Údarás Inniúil” an t-údarás rialtasach náisiúnta nó an t-údarás rialála náisiúnta atá ainmnithe ag gach Ballstát chun bheith freagrach as a áirithiú go ndéantar na bearta a leagtar amach sa Rialachán seo a chur chun feidhme. Ní dochar é sin don chumas atá ag na Ballstáit cead a thabhairt don Údarás Inniúil cúraimí sonracha a leagtar amach sa Rialachán seo a tharmligean chuig comhlachtaí eile. Déanfar na cúraimí tarmligthe sin a chomhlíonadh faoi mhaoirseacht an Údaráis Inniúil agus sonrófar iad sna pleananna dá dtagraítear in Airteagal 4.

(a)

Plean Coisctheach Gníomhaíochta ina mbeidh na bearta is gá chun na rioscaí a shainaithneofar a dhíothú nó a mhaolú, i gcomhréir leis an measúnú riosca a dhéanfar de bhun Airteagal 9; agus

(b)

Plean Éigeandála ina mbeidh na bearta a bheidh le déanamh chun an tionchar a bheadh ag suaitheadh soláthair gáis a dhíothú nó a mhaolú, i gcomhréir le hAirteagal 10.

(a)

déanfaidh an Coimisiún measúnú ar na Pleananna sin, i gcomhréir le pointe (b). Chuige sin, rachaidh an Coimisiún i gcomhairle leis an nGrúpa Comhordaithe Gáis maidir leis na Pleananna sin agus cuirfidh sé tuairim an Ghrúpa san áireamh go cuí. Déanfaidh an Coimisiún a mheasúnú ar na Pleananna a thuairisciú don Ghrúpa Comhordaithe Gáis; agus

(b)

ar bhonn na gcomhairliúchán sin:

(a)

torthaí an mheasúnaithe riosca de réir mar a leagtar síos in Airteagal 9;

(b)

na bearta, na toirteanna, na hacmhainní agus an t-uainiú a mbeidh gá leo chun na caighdeáin i leith an bhonneagair agus an tsoláthair, mar a leagtar síos in Airteagal 6 agus in Airteagal 8, a chomhall, lena n-áirítear, i gcás inarb infheidhme, a mhéid is féidir, le bearta ó thaobh an éilimh de shuaitheadh soláthair, dá dtagraítear in Airteagal 6(2), a chúiteamh go leordhóthanach, ar mhodh tráthúil, sainaithint an bhonneagair comhleasa gáis is mó i gcás ina gcuirtear Airteagal 6(3) i bhfeidhm agus aon chaighdeán um sholáthar méadaithe faoi Airteagal 8(2);

(c)

oibleagáidí arna bhforchur ar ghnóthais gáis nádúrtha agus ar chomhlachtaí ábhartha eile, lena n-áirítear oibleagáidí maidir le hoibriú sábháilte an chórais gáis;

(d)

na bearta coisctheacha eile, amhail na bearta a bhaineann leis an ngá feabhas a chur ar na hidirnaisc idir Ballstáit chomharsanacha agus an cumas chun bealaí gáis agus foinsí soláthair a éagsúlú, más iomchuí, chun aghaidh a thabhairt ar na rioscaí atá sainaitheanta ionas go ndéanfar an soláthar gáis a choimeád ar bun do ghach custaiméir a mhéid is féidir;

(e)

na sásraí atá le húsáid le haghaidh comhair leis na Ballstáit eile chun Pleananna Coisctheacha comhpháirteacha Gníomhaíochta agus Pleananna comhpháirteacha Éigeandála, dá dtagraítear in Airteagal 4(3), a ullmhú agus a chur chun feidhme, i gcás inarb infheidhme;

(f)

faisnéis faoi na hidirnaisc atá ann cheana agus faoi na hidirnaisc a bheidh ann amach anseo, lena n-áirítear na hidirnaisc sin a sholáthraíonn rochtain ar ghréasán gáis an Aontais, ar shreabha trasteorann, ar rochtain trasteorann ar shaoráidí stórála agus ar an acmhainn fhisiceach atá ann gás a iompar sa dá threo (“acmhainn dhéthreoch”), go háirithe i gcás éigeandála;

(g)

faisnéis faoi na hoibleagáidí seirbhíse poiblí go léir a bhaineann le slándáil an tsoláthair gháis.

(a)

i gcás nasc le saoráidí táirgthe, le saoráidí GNL agus le gréasáin dáiliúcháin; nó

(b)

i gcás ina mbeidh díolúine tugtha i gcomhréir le hAirteagal 7.

(a)

i gcás Lucsamburg: fad atá dhá idirnascaire ar a laghad aici le Ballstáit eile, fad atá dhá fhoinse soláthair éagsúla ar a laghad aici agus fad nach bhfuil aon saoráidí stórála gáis ná saoráid GNL ina críoch aici;

(b)

i gcás na Slóivéine: fad atá dhá idirnascaire ar a laghad acu le Ballstáit eile, fad atá dhá fhoinse soláthair éagsúla ar a laghad aici agus fad nach bhfuil aon saoráidí stórála gáis ná saoráid GNL ina críoch aici;

(c)

i gcás na Sualainne: fad nach bhfuil aon idirthuras gáis chuig Ballstáit eile ag an tSualainn ar a críoch féin, go bhfuil olltomhailt gáis intíre bliantúil aici atá níos lú ná 2 Mtoe agus go dtagann níos lú ná 5 % den tomhailt fuinnimh phríomha iomlán ó ghás.

(a)

togra le haghaidh acmhainne déthreoiche a bhaineann leis an gcúltreo (“acmhainn sreibhe cúltreo”); nó

(b)

iarraidh ar dhíolúine ón oibleagáid chun acmhainn dhéthreoch a chumasú.

(a)

díolúine a dheonú mura bhfeabhsódh acmhainn sreibhe cúltreo slándáil sholáthar aon Bhallstáit nó aon réigiúin go mór nó i gcás ina mbeadh na costais infheistíochta i bhfad níos mó ná an tairbhe ionchasach do shlándáil an tsoláthair; nó

(b)

an togra maidir le hacmhainn sreibhe cúltreo a ghlacadh; nó

(c)

a cheangal ar oibreoir an chórais tarchurtha a thogra a leasú.

(a)

teochtaí foircneacha ar feadh buaicthréimhse seacht lá a tharlaíonn de réir dóchúlachta staitistiúla uair amháin gach 20 bliain;

(b)

aon tréimhse 30 lá ar a laghad ina bhfuil éileamh ard as an ngnách ar ghás agus a tharlaíonn, de réir dóchúlachta staitistiúla, uair amháin gach 20 bliain; agus

(c)

i gcás tréimhse 30 lá ar a laghad má tharlaíonn suaitheadh sa bhonneagair aonair gáis is mó faoi mheándálaí geimhridh.

(a)

comhlíonfaidh siad Airteagal 3(6);

(b)

ní dhéanfaidh siad an iomaíocht a shaobhadh go míchuí ná ní chuirfidh siad bac ar oibriú an mhargaidh inmheánaigh sa ghás nádúrtha;

(c)

ní bheidh tionchar diúltach acu ar chumas aon Bhallstáit eile soláthar a thabhairt dá chuid custaiméirí cosanta i gcomhréir leis an Airteagal seo i gcás ina dtarlaíonn éigeandáil náisiúnta, éigeandáil Aontais nó éigeandáil réigiúnach; agus

(d)

comhlíonfaidh siad na critéir a shonraítear in Airteagal 11(5) i gcás ina dtarlaíonn éigeandáil Aontais nó éigeandáil réigiúnach.

(a)

trí na caighdeáin a shonraítear in Airteagal 6 agus in Airteagal 8 a úsáid, agus ríomh fhoirmle N-1, na toimhdí a úsáideadh, lena n-áirítear na toimhdí a úsáideadh chun foirmle N-1 a ríomh ar an leibhéal réigiúnach, agus na sonraí atá riachtanach do ríomh den sórt sin á dtaispeáint;

(b)

trí na himthosca náisiúnta agus réigiúnacha go léir atá ábhartha a chur san áireamh, go háirithe méid an mhargaidh, cumraíocht an ghréasáin, na sreabha iarbhír, lena n-áirítear an t-eis-sreabhadh ón mBallstát lena mbaineann, an fhéidearthacht go mbeidh sreabha fisiceacha gáis sa dá threo ann, lena n-áirítear an gá a d’fhéadfadh a bheith ann an córas tarchurtha a athneartú dá bharr, acmhainní táirgthe agus stórála a bheith ann agus ról an gháis i measc na bhfoinsí éagsúla fuinnimh, go háirithe i ndáil le téachán ceantair agus giniúint leictreachais agus ar mhaithe le hoibriú na dtionscal, agus gnéithe a bhaineann le sábháilteacht agus le cáilíocht an gháis;

(c)

trí thástáil a dhéanamh i leith cásanna eiseamláireacha ina bhfuil éileamh ard gáis as an ngnáth agus suaitheadh soláthair ann, amhail cliseadh na bpríomhbhonneagar tarchurtha, na stoc gáis nó na gcríochfort GNL, agus suaitheadh soláthar ó sholáthraithe tríú tír, agus aird á tabhairt ar an stair, ar an dóchúlacht, ar an séasúr, ar an minicíocht agus ar an bhfad a bhaineann leis na tráthanna a dtarlaíonn na nithe sin agus freisin, i gcás inarb iomchuí, ar rioscaí geopholaitiúla, agus trí iarmhairtí dóchúla na gcásanna sin a mheasúnú;

(d)

trí idirghníomhú agus comhghaolú na rioscaí a shainaithint i dteannta le Ballstáit eile, lena n-áirítear, inter alia, a mhéid a bhaineann le hidirnaisc, soláthairtí trasteorann, rochtain trasteorann ar shaoráidí stórála agus ar acmhainn dhéthreoch;

(e)

trí aird a thabhairt ar uasacmhainn idirnaisc gach pointe iontrála agus fágála trasteorann.

(a)

déanfar forbairt ar na leibhéil ghéarchéime a leagtar amach i mír 3;

(b)

déanfar róil agus freagrachtaí na ngnóthas gáis nádúrtha agus na gcustaiméirí gáis tionsclaíocha a shainiú, lena n-áirítear táirgeoirí leictreachais ábhartha, agus na méideanna éagsúla ar dá réir a dhéanfar difear dóibh i gcás ina dtarlaíonn suaitheadh sa soláthar gáis á gcur san áireamh, mar aon leis an idirghníomhú idir iad agus na hÚdaráis Inniúla agus, i gcás inarb iomchuí, leis na húdaráis rialála náisiúnta ag gach ceann de na leibhéil ghéarchéime a shainmhínítear i mír 3;

(c)

saineofar róil agus freagrachtaí na nÚdarás Inniúil agus na gcomhlachtaí eile ar tarmligeadh cúraimí chucu, dá dtagraítear in Airteagal 2(2), ar gach ceann de na leibhéil ghéarchéime a shainmhínítear i mír 3 den Airteagal seo;

(d)

áiritheofar go dtabharfar deis leordhóthanach do ghnóthais gáis nádúrtha agus do chustaiméirí gáis tionsclaíocha freagairt ar gach leibhéal géarchéime;

(e)

más iomchuí, sainaithneofar na bearta agus na gníomhaíochtaí a bheidh le déanamh chun maolú a dhéanamh ar an tionchar a d’fhéadfadh a bheith ag suaitheadh soláthair gáis ar theáchán ceantair agus ar an soláthar leictreachais a ghintear ó ghás;

(f)

bunófar nósanna imeachta mionsonraithe agus bearta mionsonraithe a leanfar i gcás gach leibhéil géarchéime ar leith, lena n-áirítear na scéimeanna comhfhreagracha ar shreabhadh faisnéise;

(g)

ainmneofar bainisteoir géarchéime nó foireann ghéarchéime agus saineofar a ról;

(h)

sainaithneofar an rannchuidiú a dhéanann na bearta margadhbhunaithe chun déileáil leis an staid ar an leibhéal foláirimh agus chun an staid a mhaolú ar an leibhéal éigeandála, go háirithe na bearta sin a liostaítear in Iarscríbhinn II;

(i)

sainaithneofar an rannchuidiú a dhéanann na bearta nach bhfuil bunaithe ar an margadh, ar bearta iad atá pleanáilte nó atá le cur chun feidhme don leibhéal éigeandála, go háirithe na bearta a liostaítear in Iarscríbhinn III, agus déanfar measúnú ar a mhéid is gá bearta den sórt sin nach bhfuil bunaithe ar an margadh a úsáid chun déileáil le géarchéim, déanfar measúnú ar éifeachtaí na mbeart sin agus saineofar na nósanna imeachta chun iad a chur chun feidhme, agus á chur san áireamh nach bhfuil bearta nach bhfuil bunaithe ar an margadh le húsáid ach amháin i gcás nach féidir soláthairtí a áirithiú a thuilleadh, go háirithe do chustaiméirí cosanta, trí shásraí margadhbhunaithe amháin;

(j)

tabharfar tuairisc ar na sásraí a úsáidtear ar mhaithe le comhar le Ballstáit eile ar gach leibhéal géarchéime ar leith;

(k)

tabharfar mionsonraí faoi na hoibleagáidí tuairiscithe a fhorchuirtear ar na gnóthais gáis nádúrtha ar an leibhéal foláirimh agus ar an leibhéal éigeandála;

(l)

bunófar liosta gníomhaíochtaí réamhshainithe chun go mbeidh gás ar fáil i gcás ina dtarlaíonn éigeandáil, lena n-áirítear comhaontuithe tráchtála idir na páirtithe a bhfuil baint acu le gníomhaíochtaí den sórt sin agus na sásraí cúitimh do ghnóthais gáis nádúrtha i gcás inarb iomchuí sin, agus aird chuí á tabhairt ar rúndacht faisnéise íogaire. D’fhéadfadh comhaontuithe trasteorann idir Ballstáit agus/nó gnóthais gáis nádúrtha a bheith i gceist le gníomhaíochtaí den sórt sin.

(a)

leibhéal luathrabhaidh (luathrabhadh): i gcás ina bhfuil faisnéis nithiúil, dháiríre agus iontaofa ann go bhféadfadh imeacht tarlú ar dóigh dó a bheith ina chúis le meath suntasach ar staid an tsoláthair agus ar dóigh gurb é a leanfadh as ná leibhéal an fholáirimh nó leibhéal na héigeandála a ghníomhachtú; féadfar an leibhéal luathrabhaidh a ghníomhachtú le sásra luathrabhaidh;

(b)

leibhéal foláirimh (foláireamh): i gcás ina dtarlaíonn suaitheadh soláthair nó éileamh ard gáis as an ngnáth, ar nithe iad as a leanann meath suntasach ar staid an tsoláthair, ach an margadh a bheith fós in ann an suaitheadh sin nó an t-éileamh sin a bhainistiú gan gá le dul i muinín beart nach bhfuil bunaithe ar an margadh;

(c)

leibhéal éigeandála (éigeandáil): i gcás ina bhfuil éileamh ard gáis as an ngnách ann nó suaitheadh suntasach soláthar nó meath suntasach eile i staid an tsoláthair agus i gcás ina mbeifear tar éis na bearta margaidh uile a chur chun feidhme ach nach bhfuil an soláthar gáis leordhóthanach chun freastal ar an éileamh gáis atá fágtha sa chaoi nach mór bearta breise nach bhfuil bunaithe ar an margadh a thabhairt isteach, go háirithe d’fhonn soláthairtí gáis na gcustaiméirí cosanta a choimirciú de réir Airteagal 8.

(a)

nach dtabharfar aon bhearta isteach a chuirfidh srian míchuí ar shreabh an gháis laistigh den mhargadh inmheánach aon tráth;

(b)

nach dtabharfar aon bhearta isteach ar dóigh dóibh staid an tsoláthair gáis i mBallstát eile a chur i mbaol mór; agus

(c)

go ndéanfar an rochtain trasteorann ar bhonneagar i gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh 715/2009 a choimeád ar bun a mhéid is féidir go teicniúil agus go sábháilte i gcomhréir leis an bPlean Éigeandála.

(a)

malartú faisnéise a áirithiú,

(b)

comhsheasmhacht agus éifeachtacht a áirithiú i dtaca leis an ngníomhaíocht ar leibhéal na mBallstát agus ar an leibhéal réigiúnach i gcoibhneas le leibhéal an Aontais,

(c)

na gníomhaíochtaí a chomhordú maidir le tríú tíortha.

(a)

nach dtabharfar isteach aon bhearta a chuirfeadh srian míchuí ar shreabh an gháis laistigh den mhargadh inmheánach aon tráth, go háirithe sreabh an gháis go dtí na margaí a bhfuil difear á ndéanamh dóibh;

(b)

nach dtabharfar isteach aon bhearta ar dóigh dóibh staid an tsoláthair gáis i mBallstát eile a chur i mbaol mór; agus

(c)

go ndéanfar an rochtain trasteorann ar bhonneagar, i gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh 715/2009, a choimeád ar bun a mhéid is féidir go teicniúil agus go sábháilte, i gcomhréir leis an bPlean Éigeandála.

(a)

slándáil an tsoláthair gáis, aon tráth agus, go sonrach, i gcás ina dtarlaíonn éigeandáil;

(b)

an fhaisnéis uile a bhaineann le slándáil an tsoláthair gáis ar an leibhéal náisiúnta, ar an leibhéal réigiúnach agus ar leibhéal an Aontais;

(c)

na cleachtais is fearr agus na treoirlínte a d’fhéadfadh a bheith ann do na páirtithe go léir lena mbaineann;

(d)

leibhéal shlándáil an tsoláthair, tagarmharcálacha agus modheolaíochtaí don mheasúnú;

(e)

cásanna eiseamláireacha ar an leibhéal náisiúnta, ar an leibhéal réigiúnach agus ar leibhéal an Aontais agus tástáil ar na leibhéil ullmhachta;

(f)

na Pleananna Coisctheacha Gníomhaíochta agus na Pleananna Éigeandála a mheasúnú agus cur chun feidhme na mbeart a leagtar amach iontu;

(g)

comhordú na mbeart chun déileáil le héigeandáil laistigh den Aontas, ar comhordú é le tríú tíortha is Páirtithe Conarthacha sa Chonradh ag bunú an Chomhphobail Fuinnimh agus le tríú tíortha eile;

(h)

an cúnamh a bhfuil gá ag na Ballstáit is mó a ndéantar difear dóibh leis.

(a)

réamhaisnéisí laethúla ar an éileamh ar ghás agus ar sholáthar an gháis do na chéad trí lá a bheidh le teacht;

(b)

an tsreabh laethúil gáis ag na pointí iontrála agus fágála trasteorann go léir agus, chomh maith leis sin, ag na pointí go léir a nascann saoráid táirgthe, saoráid stórála nó críochfort GNL leis an ngréasán, in mcm/d;

(c)

an tréimhse, arna sloinneadh i laethanta, ar lena linn atáthar ag súil gur féidir an soláthar gáis a áirithiú do na custaiméirí cosanta.

(a)

an fhaisnéis a leagtar amach i mír 2;

(b)

faisnéis faoi na bearta a bheartaítear a dhéanamh agus faoi na bearta atá curtha chun feidhme cheana féin ag an Údarás Inniúil chun an éigeandáil a mhaolú, agus faisnéis faoi éifeachtacht na mbeart sin;

(c)

na hiarrataí atá déanta ar bhearta breise a bheadh le déanamh ag Údaráis Inniúla eile;

(d)

na bearta atá curtha chun feidhme ar iarraidh ó Údaráis Inniúla eile.

(a)

faoin 3 Nollaig 2011 ar a dhéanaí, déanfaidh na Ballstáit na comhaontuithe idir–rialtasacha atá ann cheana agus a tugadh i gcrích le tríú tíortha agus a bhfuil tionchar acu ar fhorbairt an bhonneagair gáis agus ar fhorbairt na soláthairtí gáis a chur faoi bhráid an Choimisiúin. Nuair a bheidh comhaontuithe idir-rialtasacha nua á dtabhairt i gcrích ag na Ballstáit le tríú tíortha a bhfuil tionchar den sórt sin acu, cuirfidh siad na comhaontuithe sin in iúl don Choimisiún;

(b)

faoin 3 Nollaig 2011 ar a dhéanaí, maidir le conarthaí atá ann cheana, mar aon le conarthaí nua nó i gcás ina ndéantar athruithe ar chonarthaí atá ann cheana, tabharfaidh na gnóthais gáis nádúrtha fógra do na hÚdaráis Inniúla lena mbaineann maidir leis na sonraí seo a leanas a bhaineann le conarthaí ar faide a ré ná aon bhliain amháin agus a thugtar i gcrích le soláthraithe ó thríú tíortha:

(a)

conclúidí a dhéanamh maidir le bealaí féideartha chun slándáil an tsoláthar ar leibhéal an Aontais a fheabhsú, measúnú a dhéanamh ar an bhféidearthacht go ndéanfar measúnuithe riosca agus go mbunófar Pleananna Coisctheacha Gníomhaíochta agus Pleananna Éigeandála ar leibhéal an Aontais agus tuairisceoidh sé do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle ar chur chun feidhme an Rialacháin seo, lena n-áirítear inter alia an dul chun cinn a rinneadh ar idirnascthacht an mhargaidh; agus

(b)

tuairisceoidh sé do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle ar chomhsheasmhacht fhoriomlán Phleananna Coisctheacha Gníomhaíochta agus Phleananna Éigeandála na mBallstát chomh maith lena rannchuidiú le dlúthpháirtíocht agus le hullmhacht ó pheirspictíocht an Aontais.

(a)

i gcás phointe (1) den dara mír d’Airteagal 2, Airteagal 3(2), Airteagal 9(1) agus phointe (a) agus phointe (b) d’Airteagal 13(6): 12 mhí;

(b)

i gcás Airteagal 4(2) agus Airteagal 8(1): 18 mí;

(c)

i gcás Airteagal 4(5): 24 mí;

(d)

i gcás Airteagal 6(5): 36 mí;

(e)

i gcás Airteagal 6(1): 48 mí;