EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52013AE1767

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέματα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των πληροφοριών που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών» COM(2013) 44 final — 2013/0024 (COD) και «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας» COM(2013) 45 final — 2013/0025 (COD)

ΕΕ C 271 της 19.9.2013, p. 31–35 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

19.9.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 271/31


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέματα «Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των πληροφοριών που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών»

COM(2013) 44 final — 2013/0024 (COD)

και «Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας»

COM(2013) 45 final — 2013/0025 (COD)

2013/C 271/05

Εισηγητής: ο κ. Christophe ZEEB

Στις 27 και στις 28 Φεβρουαρίου 2013 το Συμβούλιο και στις 12 Μαρτίου 2013 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αποφάσισαν σύμφωνα με τα άρθρα 114 (το Συμβούλιο) και 114 και 304 (το Κοινοβούλιο) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ζητήσουν γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την

«Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας»

COM(2013) 45 final – 2013/0025 (COD)

και την

«Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των πληροφοριών που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών»

COM(2013) 44 final – 2013/0024 (COD).

Το ειδικευμένο τμήμα «Οικονομική και Νομισματική Ένωση, οικονομική και κοινωνική συνοχή», στο οποίο ανατέθηκαν οι σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 24 Απριλίου2013.

Κατά την 490ή σύνοδο ολομέλειας, της 22ας και 23ης Μαΐου 2013 (συνεδρίαση της 23ης Μαΐου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 145 ψήφους υπέρ και 4 αποχές.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (εφεξής: ΕΟΚΕ) επικροτεί τις προτάσεις της Επιτροπής που αποσκοπούν στην προσαρμογή του ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου υπό το πρίσμα των τροποποιήσεων στους διεθνείς κανόνες πρόληψης και καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες καθώς και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Οι εγκληματίες που εκμεταλλεύονται καταχρηστικά το χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις διευκολύνσεις που παρέχει η εσωτερική αγορά, θέτουν σε κίνδυνο τα ίδια τα θεμέλια της κοινωνίας μας. Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι έχει θεμελιώδη σημασία να εξοπλιστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη με αποτελεσματικούς τρόπους ενδυνάμωσης της ακεραιότητας και της διαφάνειας των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Από αυτή την άποψη, οι προτάσεις της Επιτροπής βαίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση.

1.2

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τις διευκρινίσεις σχετικά με τη δέουσα επιμέλεια που οφείλουν να επιδεικνύουν οι επαγγελματίες έναντι των πραγματικών δικαιούχων των εταιρειών, προκειμένου έτσι να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια σχετικά με τα πρόσωπα που ενεργούν πίσω από την ασπίδα του νομικού προσώπου, καθώς και σχετικά με τα πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα που διατρέχουν το κίνδυνο διαφθοράς, λόγω των καθηκόντων που ασκούν. Η ΕΟΚΕ επικροτεί επίσης την ένταξη των παρόχων υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών στον κατάλογο των επαγγελματιών που υπόκεινται σε υποχρεώσεις, καθώς ο εν λόγω τομέας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

1.3

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη φιλοδοξία της Επιτροπής να καταστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότυπο σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι μόνο η συλλογική προσπάθεια όλων των ενδιαφερόμενων μερών μπορεί να εξασφαλίσει την αποτελεσματικότητα του νέου ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου και έτσι να δώσει τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση να καταστεί πρότυπο σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η ΕΟΚΕ επικροτεί τις διασαφηνίσεις που προστέθηκαν στην πρόταση, προκειμένου να εξασφαλισθεί η αναλογικότητα σε ό,τι αφορά τις ΜΜΕ. Κρίνει σκόπιμο να παρέχει στις μικρές οντότητες περισσότερη τεχνική και επαγγελματική υποστήριξη μέσω ενδιάμεσων οργάνων, όπως τα επαγγελματικά επιμελητήρια, οι αντιπροσωπευτικές ενώσεις ή ομοσπονδίες, προκειμένου αυτές να μπορέσουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στην πρόταση.

1.4

Η ΕΟΚΕ συγχαίρει την Επιτροπή για το γεγονός ότι κατάφερε να εξισορροπήσει θέματα επί των οποίων φαίνεται εκ των προτέρων δύσκολο να επιτευχθεί συμβιβασμός, όπως η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και η καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Ο στόχος της συλλογής και της ανάλυσης πληροφοριών (συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα) από ευρύ φάσμα επαγγελματιών αποσκοπεί μόνο στον εντοπισμό των εγκληματικών δραστηριοτήτων. Οι επαγγελματίες πρέπει ως εκ τούτου να μεριμνούν για την προστασία, στο μέτρο του δυνατού, της ιδιωτικής ζωής των πελατών τους, βοηθώντας ταυτόχρονα και όσο το δυνατόν καλύτερα τις εθνικές αρχές στον αγώνα για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας.

1.5

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση ευρωπαϊκής εναρμόνισης των κυρώσεων στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Η πρόληψη της εγκληματικότητας πρέπει να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο αποτελεσματική και οι επαγγελματίες πρέπει να υπόκεινται σε ποινές οι οποίες να είναι αποτρεπτικές και ανάλογες των ποσών που νομιμοποιούνται από παράνομες δραστηριότητες. Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ απευθύνει έκκληση στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την συνεπή και σωστή εφαρμογή των διοικητικών ποινών και κυρώσεων.

2.   Το πλαίσιο

2.1

Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής αποτελούν απειλές για την παγκόσμια ασφάλεια και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η Ομάδα Διεθνούς Χρηματοπιστωτικής Δράσης (εφεξής «GAFI») είναι ο οργανισμός που έχει επιφορτιστεί σε διεθνές επίπεδο με την εκπόνηση μέτρων («συστάσεων») για την πρόληψη και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και, πρόσφατα, τη χρηματοδότηση της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής.

2.2

Για τρία περίπου χρόνια, οι συστάσεις της GAFI αναθεωρήθηκαν προκειμένου να ενισχυθούν τα μέτρα πρόληψης και η προστασία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, εξοπλίζοντας τις κυβερνήσεις με πιο εξελιγμένα εργαλεία για την καταστολή των σοβαρών παραβάσεων. Έτσι, τον Φεβρουάριο του 2012 (1) η GAFI υιοθέτησε νέες συστάσεις.

2.3

Οι βασικές τροποποιήσεις που εισήχθησαν με τις νέες συστάσεις της GAFI είναι οι ακόλουθες:

2.3.1

Οι συστάσεις εξειδικεύουν περαιτέρω την έννοια της προσέγγισης βάσει κινδύνου την οποία πρέπει να εφαρμόσουν τα κράτη μέλη και οι υπόχρεες οντότητες (εφεξής «οι επαγγελματίες») προκειμένου να αντιμετωπίσουν καλύτερα τους κινδύνους νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (εφεξής «ΝΕΠΔ/ΧΤ») με τους οποίους έρχονται αντιμέτωποι και να προσαρμόσουν τα συστήματα επαγρύπνησής τους, κάτι που θα τους επιτρέψει να κατανείμουν κατάλληλα τους πόρους τους, ανάλογα με το είδος των κινδύνων που εντοπίζονται.

2.3.2

Οι συστάσεις παρέχουν τις απαραίτητες διευκρινίσεις σε ό,τι αφορά τη φύση των υποχρεώσεων που επιβάλλονται στους επαγγελματίες. Διευκρινίζουν την εμβέλεια των υποχρεώσεων (i) διαφάνειας σχετικά με την ταυτότητα των πραγματικών δικαιούχων επιχειρήσεων και των δικαιούχων ηλεκτρονικών μεταφορών χρηματικών ποσών, καθώς και (ii) εντοπισμού των πολιτικώς εκτεθειμένων προσώπων τα οποία ενέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να διαφθαρούν, λόγω των καθηκόντων που ασκούν.

2.3.3

Με τις συστάσεις αφιερώνονται πιο αποτελεσματικοί τρόποι έρευνας των αρχών επιβολής του νόμου και των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών και ενισχύονται οι ανταλλαγές πληροφοριών σε ό,τι αφορά την έρευνα, τον έλεγχο και την δίωξη σοβαρών εγκλημάτων.

2.4

Η GAFI πρόκειται να δρομολογήσει νέο κύκλο αμοιβαίας αξιολόγησης των μελών της το 2014 και θα εστιάσει ειδικότερα στην αποτελεσματικότητα της εφαρμογής των νέων συστάσεών της.

3.   Η πρόταση της Επιτροπής

3.1

Οι προτάσεις (i) της 4ης οδηγίας και (ii) του 2ου κανονισμού περί των πληροφοριών που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών εντάσσονται στην ενημέρωση του ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου και έχουν ως στόχο να αντικατοπτρίσουν τις τροποποιήσεις στις συστάσεις της ομάδας χρηματοοικονομικής δράσης.

3.2

Οι βασικές τροποποιήσεις που επιφέρουν στο ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο είναι οι ακόλουθες:

3.2.1

Εντάσσουν στον κατάλογο των επαγγελματιών (i) τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που εμπορεύονται αγαθά, διενεργούν συναλλαγές σε μετρητά που ανέρχονται σε ποσό ίσο ή μεγαλύτερο από 7 500 ευρώ (2), (ii) τους παρόχους υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών και (iii) τους πράκτορες εκμίσθωσης.

3.2.2

Η ποινική φορολογική παράβαση αποτελεί σαφώς συναφή εγκληματική δραστηριότητα του εγκλήματος νομιμοποιήσεως εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

3.2.3

Η πρόταση οδηγίας ορίζει ότι η προσέγγιση βάσει κινδύνου πρέπει να εφαρμοστεί (τόσο στο υπερεθνικό και στο εθνικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο κάθε επαγγελματία) ανάλογα με τον βαθμό επαγρύπνησης που θα συμπληρωθεί με έναν κατάλογο ελάχιστων παραγόντων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, ή με προσανατολισμούς που θα διαμορφωθούν από τις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές.

3.2.4

Οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές (η ΕΑΤ, η ΕΑΑΕΣ και η ΕΑΚΑΑ) καλούνται να προβούν σε εκτίμηση και να διατυπώσουν γνώμη σχετικά με τους κινδύνους νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, τους οποίους αντιμετωπίζει η ΕΕ, καθώς και να καταρτίσουν ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα υπ’ όψη των κρατών μελών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

3.2.5

Οι επαγγελματίες πρέπει να αποκτούν πληροφορίες σχετικά με τον δικό τους πραγματικό δικαιούχο και να θεωρήσουν τα πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα στα οποία έχει ανατεθεί σημαντικό δημόσιο λειτούργημα στην ημεδαπή, καθώς και εκείνα που εργάζονται για διεθνείς οργανισμούς, ως ιδιαιτέρως επικίνδυνη κατηγορία πελατών.

3.2.6

Η οδηγία περιλαμβάνει κατάλογο διοικητικών κυρώσεων για τις περιπτώσεις συστηματικής παραβίασης των βασικών απαιτήσεων της οδηγίας από επαγγελματίες.

3.3

Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις βασίζονται ιδίως στη μελέτη (3) σχετικά με την εφαρμογή της 3ης οδηγίας για τη ΝΕΠΔ/ΧΤ η οποία εκπονήθηκε από ανεξάρτητο γραφείο ελέγχου, καθώς και στις απόψεις που συνέλεξε η Επιτροπή κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης την οποία δρομολόγησε.

3.4

Οι προτάσεις της οδηγίας και του κανονισμού προορίζονται να αντικαταστήσουν την τρέχουσα οδηγία και κανονισμό που πρόκειται να καταργηθούν.

4.   Γενικές παρατηρήσεις

4.1

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι υπάρχει ανάγκη προσαρμογής του υφιστάμενου ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου για τη ΝΕΠΔ/ΧΤ στις τροποποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε διεθνές επίπεδο. Η ΕΟΚΕ έχει επίγνωση ότι το φαινόμενο της ΝΕΠΔ/ΧΤ πλήττει όλους τους τομείς της οικονομίας και ότι πρέπει να δοθεί (και να διατηρηθεί) ιδιαίτερη προσοχή στην αποτελεσματικότητα του νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη της χρήσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για εγκληματικούς σκοπούς.

4.2

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη φιλοδοξία της Επιτροπής να καταστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότυπο σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Επαναλαμβάνει την τοποθέτηση την οποία είχε ήδη διατυπώσει σε προηγούμενη γνωμοδότησή της, επικροτώντας «την περαιτέρω ανάπτυξη των κανόνων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, θεωρεί δε ότι αποτελεί το σύμβολο της ΕΕ όσον αφορά τη διασφάλιση υψηλών προτύπων εντιμότητας και χρηστής συμπεριφοράς των δημόσιων και ιδιωτικών πραγμάτων». Η οδηγία αποτελεί τόσο πρακτικό βήμα στη χρηματοοικονομική διαχείριση, όσο και τρόπο ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (4).

4.3

Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η μείωση του κατωφλιού από 15 000 ευρώ σε 7 500 ευρώ (ποσό από το οποίο και έπειτα οι έμποροι αγαθών πρέπει να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις της πρότασης οδηγίας) αποτελεί ένα επιπλέον βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, έτσι ώστε να προωθηθούν οι πληρωμές με τρόπο διαφορετικό των μετρητών. Η ΕΟΚΕ έχει ήδη επισημάνει σε προηγούμενη γνωμοδότησή της (5) ότι τα μετρητά θεωρείται ότι διευκολύνουν την παραοικονομία και ότι οι πληρωμές με τρόπο διαφορετικό των μετρητών, είναι διαφανέστερες από φορολογική και οικονομική άποψη, αλλά και λιγότερο δαπανηρές για το σύνολο της κοινωνίας, εύχρηστες, ασφαλείς και καινοτόμες.

4.4   Υποστήριξη «μικρών οντοτήτων»

4.4.1

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι οι πράκτορες εκμίσθωσης και οι διοργανωτές τυχερών παιγνίων υπόκεινται στις υποχρεώσεις καταπολέμησης της ΝΕΠΔ/ΧΤ, παρά το γεγονός ότι οι συστάσεις της GAFI δεν αφορούν αυτές τις οντότητες.

4.4.2

Η ΕΟΚΕ επικροτεί τις διασαφηνίσεις που προστέθηκαν στην πρόταση, προκειμένου να εξασφαλισθεί η αναλογικότητα σε ό,τι αφορά τις ΜΜΕ. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ικανότητα συμμόρφωσης των μικρών οντοτήτων προς τις υποχρεώσεις που περιλαμβάνονται στον προτεινόμενο κανονισμό, η ΕΟΚΕ συνιστά την παρέμβαση ενδιάμεσων οργάνων, όπως τα επαγγελματικά επιμελητήρια, οι αντιπροσωπευτικές ενώσεις ή ομοσπονδίες «μικρών οντοτήτων» σε εθνικό επίπεδο, και την παροχή σε αυτές εξουσιών προσανατολισμού, υποστήριξης και διαμεσολάβησης. Έχει θεμελιώδη σημασία οι «μικρές οντότητες» να υποστηριχθούν προκειμένου να μην γίνουν ο στόχος προτεραιότητας των εγκληματιών που εμπλέκονται σε δραστηριότητες νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

4.5   Προσαρμογή στις απαιτήσεις αναγνώρισης της ψηφιακής εποχής

4.5.1

Η απαίτηση αναγνώρισης των ατόμων πρέπει να γίνεται ενώ αυτά είναι παρόντα. Ελλείψει αυτού, οι επαγγελματίες πρέπει να εφαρμόζουν τα μέτρα αυξημένης επαγρύπνησης λόγω του κινδύνου που ενέχει μια συναλλαγή εξ αποστάσεως. Η ΕΟΚΕ διερωτάται κατά πόσον αυτό το επίπεδο απαιτήσεων είναι συνεπές με την τάση της κοινωνίας μας για πλήρη ψηφιοποίηση.

4.5.2

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει μέτρα που να επιτρέπουν το συμβιβασμό των υποχρεώσεων αναγνώρισης των πελατών, με την ολοένα αυξανόμενη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής και επικοινωνίας.

4.6   Η ισορροπία μεταξύ προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες

4.6.1

Η ΕΟΚΕ τονίζει τη σημασία του συμβιβασμού των συμφερόντων που σχετίζονται με την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα αφενός, και με την διαφύλαξη της ακεραιότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος μέσω της καταπολέμησης της ΝΕΠΔ/ΧΤ, αφετέρου.

4.6.2

Στο μέτρο που η έννοια καταπολέμησης της ΝΕΠΔ/ΧΤ βασίζεται στη συλλογή και την ανάλυση πληροφοριών (στις οποίες περιλαμβάνονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα) από ευρύ φάσμα επαγγελματιών, η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι οι προτάσεις συνάδουν, σε γενικές γραμμές, με τις απαιτήσεις τόσο από τα κράτη μέλη όσο και από τους επαγγελματίες, προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη ισορροπία σε θέματα επί των οποίων φαίνεται εκ των προτέρων δύσκολο να επιτευχθεί συμβιβασμός.

4.6.3

Σε ό,τι αφορά την υποχρέωση που προβλέπει το άρθρο 39 της πρότασης οδηγίας, για διαγραφή των εγγράφων και πληροφοριών μετά την πάροδο διαστήματος 5 ή 10 ετών από τη λήξη της επιχειρηματικής σχέσης, η ΕΟΚΕ προτρέπει τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι η νομοθεσία τους προβλέπει περιπτώσεις (όπως ποινική διαδικασία, χρεοκοπία ή διαδοχή) στις οποίες αυτή η υποχρέωση δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται, προκειμένου να μην είναι αντίθετη προς το γενικό συμφέρον.

4.6.4

Η ΕΟΚΕ προτείνει η οδηγία να περιλάβει ρητά την υποχρέωση αυστηρής διαφύλαξης του απόρρητου χαρακτήρα των ατόμων που προβαίνουν σε δήλωση ύποπτης πράξης, εκτός αν τα εν λόγω άτομα έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους για την κοινοποίηση της ταυτότητάς τους, ή η κοινοποίηση είναι αναγκαία για τη διασφάλιση δίκαιης δίκης στο πλαίσιο της ποινικής διαδικασίας.

4.7   Θεμελίωση της νομιμότητας παρέμβασης των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών

4.7.1

Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές θα συμμετάσχουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο στην ανάλυση των κινδύνων ΝΕΠΔ/ΧΤ και θα μπορούν να εκδώσουν κατευθυντήριες γραμμές ή νομοθετικές ρυθμίσεις υπ’ όψη των κρατών μελών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Αν και η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημασία της διαβούλευσης και της συνεργασίας με τις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές σε ότι αφορά την καταπολέμηση της ΝΕΠΔ/ΧΤ, σημειώνει ωστόσο ότι αυτές έχουν περιορισμένες αρμοδιότητες εκπροσώπησης και χάραξης νομοθεσίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Εντούτοις, πολλοί επαγγελματίες που υπόκεινται σε υποχρεώσεις, δεν ανήκουν στον χρηματοπιστωτικό τομέα και ως εκ τούτου, δεν εκπροσωπούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, η ΕΟΚΕ προτείνει η Επιτροπή να αποτελέσει ενδιαφερόμενο φορέα σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε ό,τι αφορά την ανάλυση των κινδύνων και την χάραξη κατευθυντήριων γραμμών εξ ονόματος των επαγγελματιών που δεν ανήκουν στον χρηματοπιστωτικό τομέα αλλά υπόκεινται σε υποχρεώσεις καταπολέμησης της ΝΕΠΔ/ΧΤ.

4.7.2

Η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη για την ανάγκη εναρμονισμένων συστάσεων και ερμηνευτικών διατάξεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να επιτευχθεί μια πιο ομοιόμορφη εφαρμογή των κανόνων σχετικά με την καταπολέμηση της ΝΕΠΔ/ΧΤ στα κράτη μέλη.

4.8   Διοικητικές κυρώσεις

4.8.1

Με τις προτάσεις καταρτίζεται κατάλογος διοικητικών κυρώσεων στη συνέχεια της ανακοίνωσης της Επιτροπής της 8ης Δεκεμβρίου 2010«Ενίσχυση των καθεστώτων επιβολής κυρώσεων στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών» ο οποίος κοινοποιήθηκε από την ΕΟΚΕ (6) και βρίσκεται και σε άλλες πρόσφατες προτάσεις της Επιτροπής (7).

4.8.2

Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει την ευρωπαϊκή εναρμόνιση των κυρώσεων που επιβάλλονται στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Είναι σαφές ότι η καταστολή της εγκληματικότητας δεν ελέγχει την εγκληματικότητα. Είναι λοιπόν αναγκαίο η πρόληψη της εγκληματικότητας να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο αποτελεσματική και να μπορούν να οριστούν ποινές στους επαγγελματίες που δε σέβονται τις υποχρεώσεις για την καταπολέμηση της ΝΕΠΔ/ΧΤ, οι οποίες να είναι αποτρεπτικές και ανάλογες των ποσών που νομιμοποιούνται από παράνομες δραστηριότητες.

4.8.3

Η ΕΟΚΕ διερωτάται ωστόσο κατά πόσον ο χαρακτήρας των προβλεπόμενων κυρώσεων είναι αμιγώς «διοικητικός» και εκφράζει το φόβο ότι θα αμφισβητηθεί ενδεχομένως η αυστηρότητα των προτεινόμενων διοικητικών κυρώσεων, λαμβανομένης υπόψη της ιεραρχίας των κανόνων δικαίου και της αναλογικότητας των ποινικών κυρώσεων. Αν και αληθεύει ότι οι προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις έχουν αποτρεπτικό χαρακτήρα και στοχεύουν στην εναρμόνιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εξακολουθεί να ισχύει ότι οι ποινικές κυρώσεις για το έγκλημα της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες διαφέρουν από τη μια χώρα στην άλλη. Επίσης, η ΕΟΚΕ απευθύνει έκκληση στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τη συνεκτική και ορθή εφαρμογή των κυρώσεων που επιβάλλονται στους επαγγελματίες σε περίπτωση μη συμμόρφωσής τους με τις υποχρεώσεις καταπολέμησης της ΝΕΠΔ/ΧΤ και των κυρώσεων που επιβάλλονται σε περίπτωση εγκλήματος νομιμοποιήσεως εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

4.8.4

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία ότι μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση η συμμόρφωση του καθεστώτος διοικητικών κυρώσεων προς τα άρθρα 6 παρ.1 και 7 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κάτι που ενέχει τον κίνδυνο ορισμένες διοικητικές κυρώσεις να χαρακτηριστούν ως «ποινές» οι οποίες θα μπορούν να επιβληθούν μόνο από ανεξάρτητα δικαστήρια, μετά από μια δίκαιη δίκη, προϋποθέσεις τις οποίες δεν πληρούν οι αρμόδιες διοικητικές αρχές. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να βρει τις κατάλληλες νομικές λύσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το προτεινόμενο καθεστώς κυρώσεων δεν θα μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση.

4.8.5

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι η θέσπιση – στην πρόταση – ελάχιστων κανόνων όσον αφορά την εφαρμογή διοικητικών μέτρων και κυρώσεων αποτελεί μια προσέγγιση που βελτιώνει την ανταπόκριση της ΕΕ στο σύνολό της.

5.   Ειδικές παρατηρήσεις

5.1

Η ΕΟΚΕ συνιστά να επεκταθεί ο ορισμός της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας στο άρθρο 1, παρ. 4 της πρότασης οδηγίας, προκειμένου να στοχεύει σε «κάθε άλλη πράξη» εκτός των προβλεπόμενων παραβάσεων, σύμφωνα με το κείμενο της σύστασης επ’ αριθ. 5 της GAFI.

5.2

Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι στα παραρτήματα της πρότασης οδηγίας καταρτίζεται κατάλογος παραγόντων και στοιχείων κινδύνου που πρέπει να ελέγχουν οι επαγγελματίες στο πλαίσιο των υποχρεώσεών τους για την καταπολέμηση της ΝΕΠΔ/ΧΤ. Σε κάθε περίπτωση, η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι οι κατάλογοι που προβλέπονται στα παραρτήματα δεν είναι εξαντλητικοί και ότι οι επαγγελματίες θα πρέπει επίσης να εξετάζουν – σύμφωνα με την προσέγγιση με βάση τον κίνδυνο – άλλους παράγοντες που συνδέονται στενά με τις διαφορετικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε κράτος μέλος, καθώς και τις διαφορετικές περιστάσεις των συναλλαγών που πραγματοποιούν.

5.3

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι το κλειδί για την επίλυση του προβλήματος της πειρατείας έγκειται στον εντοπισμό και την καταστολή των ενεχόμενων χρηματοπιστωτικών ροών. Θα πρέπει να καταρτισθεί στην ΕΕ μια μαύρη λίστα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που ενέχονται στη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων. Η Παγκόσμιος Τράπεζα, η Interpol και η Europol μπορούν να συμβάλουν στην καταπολέμηση της καταβολής λύτρων, τα οποία πρέπει να εντοπίζονται και να κατάσχονται, έτσι ώστε η πειρατεία να μην αποτελεί πλέον ελκυστική δραστηριότητα (8).

Βρυξέλλες, 23 Μαΐου 2013

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Henri MALOSSE


(1)  www.fatf-gafi.org

(2)  Επί του παρόντος, το κατώφλι είναι 15 000 ευρώ.

(3)  http://ec.europa.eu/internal_market/company/docs/financial-crime/20110124_study_amld_en.pdf

(4)  ΕΕ C 267 της 27ης Οκτωβρίου.2005, σ. 30-35.

(5)  ΕΕ C 351 της 15ης Νοεμβρίου 2012, σελ. 52.

(6)  ΕΕ C 248, της 25ης Αυγούστου 2011, σελ. 108.

(7)  COM(2011) 651 final, COM(2011) 656 final, COM(2011) 683 final.

(8)  ΕΕ C 76 της 14ης Μαρτίου 2013, σελ. 15.


Top