Traktaty

Traktaty UE są wiążącymi umowami między państwami członkowskimi UE. Określa się w nich cele UE, zasady funkcjonowania instytucji UE, sposób podejmowania decyzji oraz relacje między UE a jej państwami członkowskimi.

Powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) było punktem wyjścia dla ponad 50-letniej historii tworzenia traktatów europejskich.

Do podstawowych traktatów zalicza się:

• Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS) podpisany w 1951 r. w Paryżu. Traktat ten wygasł w dniu 23 lipca 2002 r.;
• Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) podpisany w 1957 r. w Rzymie; oraz
• Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (EWEA) podpisany w 1957 r. w Rzymie.

Traktaty te zostały zmienione:

• Traktatem ustanawiającym Jedną Radę i Jedną Komisję Wspólnot Europejskich podpisanym w 1965 r. w Brukseli;
• Jednolitym aktem europejskim (JAE) podpisanym w 1986 r. w Luksemburgu;
• Traktatem o Unii Europejskiej (Traktat UE lub TUE), podpisanym w 1992 r. w Maastricht, kiedy to Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą został zmieniony na Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską;
• Traktatem z Amsterdamu podpisanym w 1997 r.;
• Traktatem z Nicei podpisanym w 2001 r.

W związku z problemami z ratyfikacją Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy podpisanego w 2004 r. przywódcy europejscy zgodzili się w 2007 r. na zwołanie konferencji międzyrządowej w celu dopracowania i przyjęcia, w miejsce konstytucji, „traktatu reformującego” UE.

Traktat z Lizbony, podpisany w dniu 17 grudnia 2007 r., został ratyfikowany przez wszystkie państwa członkowskie UE i wszedł w życie w dniu 1 grudnia 2009 r. Wprowadził on zmiany do istniejących traktatów, a Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską stał się Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Do zmian traktatów założycielskich dochodziło również, gdy do UE przystępowały nowe kraje: w 1973 r. (Dania, Irlandia i Zjednoczone Królestwo (1)), 1981 r. (Grecja), 1986 r. (Hiszpania i Portugalia), 1995 r. (Austria, Finlandia i Szwecja), 2004 r. (Czechy, Cypr, Estonia, Węgry, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja i Słowenia), 2007 r. (Bułgaria i Rumunia) i 2013 r. (Chorwacja).

ZOBACZ RÓWNIEŻ

• Zmiana traktatów
• Traktat z Lizbony

(1) Wielka Brytania występuje z Unii Europejskiej i z dniem 1 lutego 2020 r. staje się państwem trzecim (państwem spoza UE).