UZASADNIENIE
1.KONTEKST AKTU DELEGOWANEGO
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 ustanawia przepisy w zakresie zdrowia ludzi i zwierząt w odniesieniu do produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego oraz produktów pochodnych w celu zapobieżenia zagrożeniu stwarzanemu przez te produkty dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz zminimalizowania tego zagrożenia, a w szczególności w celu ochrony bezpieczeństwa łańcucha żywnościowego i paszowego.
W szczególności w rozporządzeniu (WE) nr 1069/2009 ustanowiono zharmonizowane przepisy dotyczące produkcji i wprowadzania do obrotu nawozów organicznych i polepszaczy gleby oraz podstawę prawną dla określenia punktu końcowego w łańcuchu produkcyjnym, po osiągnięciu którego nawozy organiczne i polepszacze gleby mogą być wprowadzane do obrotu nie podlegając już wymogom tego rozporządzenia.
W niniejszym projekcie rozporządzenia delegowanego Komisji określono punkty końcowe dla produktów pochodnych w łańcuchu produkcyjnym, w szczególności dla niektórych nawozów organicznych i polepszaczy gleby, w celu udostępnienia ich na rynku jako produktów nawozowych UE, zgodnie z art. 42 ust. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009.
2.KONSULTACJE PRZEPROWADZONE PRZED PRZYJĘCIEM AKTU
Konsultacje z państwami członkowskimi przeprowadzono w ramach grupy ekspertów Komisji ds. zdrowia zwierząt (E00930) zgodnie z Porozumieniem międzyinstytucjonalnym pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską w sprawie lepszego stanowienia prawa.
Szczegółowe informacje na temat tych konsultacji można znaleźć w protokołach posiedzeń z 14 marca 2022 r., 18 maja 2022 r., 2 czerwca 2022 r., 7 września 2022 r. i 19 stycznia 2023 r., które są publicznie dostępne na stronie tej grupy.
Na posiedzeniu Komitetu Doradczego ds. Zdrowia Zwierząt w dniu 7 czerwca 2022 r. przeprowadzono konsultacje z zainteresowanymi stronami, które wniosły wkład w tę inicjatywę i opowiedziały się za przyjęciem niniejszego rozporządzenia delegowanego.
Niniejszy projekt rozporządzenia delegowanego został opublikowany w celu uzyskania informacji zwrotnych na portalu poświęconym lepszemu stanowieniu prawa w okresie od 26 września 2022 r. do 24 października 2022 r. Po otrzymaniu informacji zwrotnych od przedstawicieli przemysłu nawozowego Komisja dokonała przeglądu projektu rozporządzenia delegowanego.
Niniejszy projekt rozporządzenia delegowanego został również zgłoszony do systemu powiadamiania WTO/SPS.
3.ASPEKTY PRAWNE AKTU DELEGOWANEGO
Niniejsze rozporządzenie delegowane ma zostać przyjęte na podstawie rozporządzenia (WE) 1069/2009, a w szczególności jego art. 5 ust. 2 akapit trzeci.
ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) …/…
z dnia 30.5.2023 r.
uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 w odniesieniu do określania punktów końcowych w łańcuchu produkcyjnym niektórych nawozów organicznych i polepszaczy gleby
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego), w szczególności jego art. 5 ust. 2 akapit trzeci,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Rozporządzenie (WE) nr 1069/2009 ustanawia przepisy w zakresie zdrowia ludzi i zwierząt w odniesieniu do produktów pochodnych w celu zapobieżenia zagrożeniom stwarzanym przez te produkty dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz zminimalizowania tych zagrożeń, a w szczególności w celu ochrony bezpieczeństwa łańcucha żywnościowego i paszowego. W szczególności ustanawia się w nim przepisy dotyczące bezpiecznego przetwarzania oraz przetwarzania lub przekształcania produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego w produkty pochodne, w tym przepisy dotyczące wprowadzania do obrotu i stosowania nawozów organicznych i polepszaczy gleby. Ponadto rozporządzenie (WE) nr 1069/2009, zmienione rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009, stanowi, że Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych w celu określenia punktów końcowych łańcucha produkcyjnego, po osiągnięciu których niektóre produkty pochodne nie podlegają już wymogom rozporządzenia (WE) nr 1069/2009.
(2)W rozporządzeniu (UE) 2019/1009 ustanowiono przepisy dotyczące udostępniania na rynku produktów nawozowych UE. Rozporządzenie to nie ma zastosowania do produktów pochodnych, które w momencie udostępniania na rynku podlegają wymogom rozporządzenia (WE) nr 1069/2009. Na podstawie rozporządzenia (UE) 2019/1009 niektóre produkty pochodne mogą stać się produktem nawozowym UE lub stanowić jego część, pod warunkiem że zostanie osiągnięty punkt końcowy w łańcuchu produkcyjnym produktu pochodnego, co zapewni bezpieczeństwo zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego. Produkty pochodne, które osiągnęły punkt końcowy w łańcuchu produkcyjnym niektórych nawozów organicznych i polepszaczy gleby, nie będą już podlegać wymogom rozporządzenia (WE) nr 1069/2009 i wejdą jedynie w zakres rozporządzenia (UE) 2019/1009.
(3)2 grudnia 2021 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikował opinię naukową pt. „Inactivation of indicator microorganisms and biological hazards by standard and/or alternative processing methods in Category 2 and 3 animal by‐products and derived products to be used as organic fertilisers and/or soil improvers” [Inaktywacja mikroorganizmów wskaźnikowych i zagrożeń biologicznych za pomocą standardowych lub alternatywnych metod przetwarzania w produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego kategorii 2 i 3 i produktów pochodnych do stosowania jako nawozy organiczne lub polepszacze gleby] (opinia naukowa EFSA z dnia 2 grudnia 2021 r.). Zgodnie z tą opinią naukową popiół z materiałów kategorii 2 i 3, który spełnia wymogi określone w załączniku III do rozporządzenia Komisji (UE) nr 142/2011, gliceryna z materiałów kategorii 2 i 3 oraz inne materiały kategorii 2 pochodzące z produkcji biodiesla zgodnie z alternatywnymi metodami produkcji biodiesla lub paliw odnawialnych określonymi w załączniku IV do tego rozporządzenia stanowią niskie ryzyko dla zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt ze względu na bezpieczne przetwarzanie. Można określić punkt końcowy w łańcuchu produkcyjnym tych produktów pochodnych. Te produkty pochodne powinny osiągnąć punkt końcowy, jeżeli są wykorzystywane jako materiał składowy zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2019/1009.
(4)Niektóre produkty pochodne nie zostały uwzględnione w opinii naukowej EFSA z dnia 2 grudnia 2021 r., ponieważ zostały niedawno ocenione w ramach innych opinii naukowych EFSA. Kompost i pozostałości fermentacyjne z produkcji biogazu podlegające standardowym parametrom przemiany oceniono w 2015 r. jako bezpieczne w opinii naukowej EFSA z dnia 13 listopada 2015 r. „Risk to public and/or animal health of the treatment of dead-in-shell chicks (Category 2 material) to be used as raw material for the production of biogas or compost with Category 3 approved method” [Ryzyko dla zdrowia publicznego lub zdrowia zwierząt związane z obróbką piskląt martwych w skorupkach (materiał kategorii 2) do wykorzystania jako surowiec do produkcji biogazu lub kompostu zatwierdzoną metodą kategorii 3]. 17 lipca 2018 r. przyjęto opinię naukową EFSA w sprawie przeglądu ilościowej oceny ryzyka (QRA) ryzyka BSE stwarzanego przez przetworzone białka zwierzęce (PAP) w celu częściowego przeglądu zakazu paszowego ustanowionego w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001. Przetworzony obornik został oceniony w opinii naukowej EFSA z dnia 27 kwietnia 2021 r. pt. „Ability of different matrices to transmit African swine fever virus” [Zdolność różnych matryc w zakresie przenoszenia wirusa afrykańskiego pomoru świń], która zawiera ocenę bezpieczeństwa zdrowia zwierząt w odniesieniu do obróbki cieplnej przetworzonego obornika.
(5)Niektóre nawozy organiczne i polepszacze gleby wymagają środków ograniczających ryzyko, aby osiągnąć punkt końcowy w łańcuchu produkcyjnym w celu zapewnienia przestrzegania zakazu paszowego ustanowionego w rozporządzeniu (WE) nr 999/2001. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 142/2011 niektóre z takich nawozów organicznych i polepszaczy gleby muszą być zmieszane ze składnikiem, który wyklucza późniejsze stosowanie tej mieszaniny do celów paszowych, aby zapobiec wprowadzaniu niektórych pasażowalnych encefalopatii gąbczastych za pośrednictwem nawozów do łańcucha paszowego dla zwierząt gospodarskich. Należy wprowadzić zestaw istniejących środków ograniczających ryzyko określonych w rozporządzeniu (UE) nr 142/2011 w oparciu o opakowanie, etykietowanie i skład.
(6)Uznaje się, że produkty pochodne osiągnęły punkt końcowy tylko wtedy, gdy zostały one wyprodukowane w zakładzie produkcji nawozów w Unii zatwierdzonym zgodnie z art. 24 ust. 1 lit. f) rozporządzenia (UE) nr 1069/2009. Zatwierdzony zakład produkcji nawozów jest ostatnim punktem w łańcuchu produkcyjnym, w którym produkty pochodne podlegają wymogom określonym w rozporządzeniu (UE) nr 1069/2009, oraz miejscem, w którym po osiągnięciu punktu końcowego zostają objęte jedynie wymogami określonymi w rozporządzeniu (UE) 2019/1009,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Przedmiot
Niniejsze rozporządzenie określa punkty końcowe w łańcuchu produkcyjnym nawozów organicznych i polepszaczy gleby wytwarzanych w Unii, po osiągnięciu których nie podlegają one już wymogom określonym w rozporządzeniu (WE) nr 1069/2009, pod warunkiem że są one stosowane jako materiały składowe w produktach nawozowych UE zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2019/1009.
Artykuł 2
Definicje
Na potrzeby niniejszego rozporządzenia zastosowanie mają definicje zawarte w załączniku I do rozporządzenia (UE) nr 142/2011.
Stosuje się również następujące definicje:
1.„produkt nawozowy UE” oznacza produkt nawozowy zdefiniowany w art. 2 pkt 2 rozporządzenia (UE) 2019/1009;
2.„punkt końcowy” oznacza punkt końcowy w łańcuchu produkcyjnym, po osiągnięciu którego produkt pochodny nie podlega już wymogom rozporządzenia (WE) nr 1069/2009.
Artykuł 3
Punkt końcowy dla niektórych nawozów organicznych i polepszaczy gleby
Następujące produkty pochodne, inne niż te przywożone do Unii, jeżeli są wytwarzane w zakładzie produkcji nawozów zatwierdzonym zgodnie z art. 24 ust. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1069/2009, uznaje się za produkty pochodne, które osiągnęły punkt końcowy jako nawozy organiczne i polepszacze gleby:
a)popiół uzyskany z materiałów kategorii 2 i 3, który spełnia wymogi ogólne i szczegółowe określone w załączniku III do rozporządzenia (UE) nr 142/2011;
b)pozostałości po przekształcaniu produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego w wytwórni biogazu spełniające wymogi określone w następujących przepisach załącznika V do rozporządzenia (UE) nr 142/2011:
(i)rozdział I sekcja 1 pkt 1, pkt 2 lit. a), b) c) i e) oraz pkt 3 i 4;
(ii)rozdział II;
(iii)rozdział III sekcja 1 pkt 1 akapit pierwszy i ostatni oraz sekcja 3 pkt 1;
c)kompost spełniający wymogi określone w następujących przepisach załącznika V do rozporządzenia (UE) nr 142/2011:
(i)rozdział I sekcja 2 pkt 1, 3 i 4;
(ii)rozdział II;
(iii)rozdział III sekcja 1 pkt 2 i sekcja 3 pkt 1;
d)przetworzony obornik i przetworzone odchody owadów, które spełniają wymogi określone w rozdziale I sekcja 2 lit. a), b), d) i e) załącznika XI do rozporządzenia (UE) nr 142/2011.
Artykuł 4
Punkt końcowy dla niektórych nawozów organicznych i polepszaczy gleby uzależniony od zastosowania środków ograniczających ryzyko
1.Następujące produkty pochodne, inne niż te przywożone do Unii, jeżeli są wytwarzane w zakładzie produkcji nawozów zatwierdzonym zgodnie z art. 24 ust. 1 lit. f) rozporządzenia (WE) nr 1069/2009, uznaje się za produkty pochodne, które osiągnęły punkt końcowy jako nawozy organiczne i polepszacze gleby, jeżeli są stosowane w produkcie nawozowym UE w ilości nie większej niż 5 % objętościowo:
a)gliceryna z materiałów kategorii 2 i 3 oraz inne materiały kategorii 2 pochodzące z produkcji biodiesla i produkcji paliw odnawialnych, które spełniają wymogi określone w rozdziale IV sekcja 3 pkt 2 lit. b), c) i f) załącznika IV do rozporządzenia (UE) nr 142/2011;
b)materiały kategorii 3 inne niż gliceryna, które spełniają wymogi określone w rozdziale IV sekcja 3 pkt 2 lit. b), c) i f) załącznika IV do rozporządzenia (UE) nr 142/2011;
c)przetworzone białko zwierzęce z materiałów kategorii 3, które spełnia szczególne wymogi dotyczące przetworzonego białka zwierzęcego określone w rozdziale II sekcja 1 pkt A, pkt B ppkt 1 i 2, pkt B ppkt 3 lit. a) i pkt C załącznika X do rozporządzenia (UE) nr 142/2011;
d)mączka mięsno-kostna z materiałów kategorii 2 przetworzonych standardową metodą przetwarzania 1 określoną w rozdziale III pkt A załącznika IV do rozporządzenia (UE) nr 142/2011 i trwale znakowana triheptanianem glicerolu (GTH) zgodnie z rozdziałem V załącznika VIII do tego rozporządzenia;
e)produkty z krwi z materiałów kategorii 3, które spełniają szczególne wymogi dotyczące produktów z krwi określone w rozdziale II sekcja 2 załącznika X do rozporządzenia (UE) nr 142/2011;
f)hydrolizat białkowy, w tym hydrolizat białkowy z pozostałości pochodzących z przemysłu skórzanego lub włókienniczego, który spełnia szczególne wymogi dotyczące hydrolizatu białkowego określone w rozdziale II sekcja 5 pkt D załącznika X do rozporządzenia (UE) nr 142/2011;
g)wodorofosforan wapniowy, dizasadowy i fosforan wapniowy, trizasadowy, które spełniają szczególne wymogi określone odpowiednio w rozdziale II sekcja 6 lub 7 załącznika X do rozporządzenia (UE) nr 142/2011;
h)rogi, produkty z rogów, kopyta i produkty z kopyt, które spełniają szczególne wymogi określone w rozdziale XII załącznika XIII do rozporządzenia (UE) nr 142/2011.
2.Produkty pochodne, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, obecne w produkcie nawozowym UE w ilości przekraczającej 5 % objętościowo uznaje się za produkty, które osiągnęły punkt końcowy jako nawozy organiczne i polepszacze gleby, jeżeli są pakowane w gotowe do sprzedaży opakowania przeznaczone do stosowania przez użytkownika końcowego, opatrzone etykietami zgodnie z wymogami dotyczącymi etykietowania produktów nawozowych UE zawierających produkty pochodne określonymi w części I załącznika III do rozporządzenia (UE) 2019/1009, oraz spełniają warunki określone w lit. a) lub b) poniżej:
a)opakowania ważą nie więcej niż 50 kg; lub
b)opakowania ważą nie więcej niż 1 000 kg, z czego co najmniej 10 % objętości stanowi jedno z poniższych:
(i)wapno;
(ii)nawozy mineralne lub
(iii)produkty pochodne określone w art. 3
Artykuł 5
Wejście w życie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 30.5.2023 r.
W imieniu Komisji
Przewodnicząca
Ursula VON DER LEYEN