Współpraca administracyjna w dziedzinie opodatkowania

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Dyrektywa 2011/16/UE w sprawie współpracy między administracjami podatkowymi państw członkowskich UE

Dyrektywa zmieniająca (UE) 2021/514

JAKIE SĄ CELE DYREKTYW?

• Dyrektywa 2011/16/UE (dyrektywa o współpracy administracyjnej – DAC) ustanawia system bezpiecznej współpracy administracyjnej pomiędzy krajowymi organami podatkowymi państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) oraz ustanawia zasady i procedury wymiany informacji w celach podatkowych.
• Dyrektywa zmieniająca (UE) 2021/514 (znana powszechnie jako „DAC7”) wprowadza nowe zasady mające poprawić takie procedury współpracy oraz włącza raportowanie sprzedaży i usług realizowanych poprzez platformy cyfrowe.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Dyrektywa DAC ma zastosowanie do wszystkich podatków z wyjątkiem:

• podatku od wartości dodanej (VAT) i ceł;
• podatków akcyzowych objętych innymi przepisami unijnymi dotyczącymi współpracy administracyjnej między państwami członkowskimi;
• obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne należnych państwu członkowskiemu lub jednostkom jego podziału lub instytucjom ubezpieczenia społecznego ustanowionym na mocy prawa publicznego.

Zmieniono to w DAC7, aby wyjaśnić, że informacje wymieniane na mocy dyrektywy DAC7 mogą zostać wykorzystane na potrzeby administrowania, oceny oraz egzekwowania podatku VAT i innych podatków pośrednich.

Właściwy organ krajowy musi ustanowić centralne biuro łącznikowe, którego zadaniem jest:

• utrzymywanie kontaktów z Komisją Europejską i podobnymi organami w innych państwach członkowskich, bezpośrednio lub za pośrednictwem wyznaczonych organów administracyjnych i urzędników;
• przetwarzanie wniosków o udzielenie informacji.

Wnioski o udzielenie informacji trzeba rozpatrywać w następujący sposób.

• Trzeba je potwierdzić (w miarę możliwości elektronicznie) w ciągu siedmiu dni roboczych.
• Trzeba udzielić na nie odpowiedzi najszybciej jak to możliwe i nie później niż w terminie trzech miesięcy od otrzymania wniosku. Jeśli dany organ nie jest w stanie zrobić tego na czas, musi poinformować o tym organ składający wniosek niezwłocznie, nie później niż w terminie trzech miesięcy od złożenia wniosku. Okres przeznaczony na udzielenie odpowiedzi nie może przekroczyć sześciu miesięcy od daty wniosku.

Obowiązkowa automatyczna wymiana informacji

Od 2015 r. organy krajowe muszą co najmniej raz w roku, a jeśli to możliwe, automatycznie, przekazywać stosownym państwom członkowskim informacje o następujących kategoriach dochodu i kapitału dotyczące mieszkańców innego państwa członkowskiego:

• dochody z zatrudnienia;
• wynagrodzenia dyrektorów;
• ubezpieczenia na życie;
• świadczenia emerytalne i rentowe;
• własność nieruchomości i dochody z tego tytułu.

Dyrektywa zmieniająca (UE) 2021/514 dodaje do powyższej listy nową kategorię dochodu uzyskanego z należności licencyjnych. Przed 1 stycznia 2024 r. państwa członkowskie muszą poinformować Komisję o co najmniej czterech kategoriach, w odniesieniu do których ich właściwe organy przekażą, w ramach automatycznej wymiany, właściwemu organowi dowolnego innego państwa członkowskiego, informacje o mieszkańcach takiego innego państwa członkowskiego. Informacje takie odnoszą się do okresów rozliczeniowych rozpoczynających się 1 stycznia 2025 r. lub po tej dacie. Od 2017 r. organy krajowe muszą automatycznie przekazywać stosownym państwom członkowskim informacje na temat rachunków finansowych posiadanych przez mieszkańców w innym państwie członkowskim oraz na temat interpretacji indywidualnych o wymiarze transgranicznym i uprzednich porozumień cenowych.

Również od 2017 r., na mocy dyrektywy 2016/881/UE, organy krajowe muszą automatycznie przekazywać stosownym państwom członkowskim informacje na temat sprawozdań według krajów, czyli sprawozdań sporządzanych przez wielonarodowe grupy prowadzące operacje w UE. Obejmują one informacje dla każdej jurysdykcji podatkowej, w której dana grupa prowadzi działalność, dotyczące kwoty przychodu, zysku przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym, opłaconego i naliczonego podatku dochodowego, liczby pracowników, deklarowanego kapitału, zysków zatrzymanych oraz aktywów rzeczowych.

Od 2018 r. organy muszą mieć również dostęp do informacji na temat własności rzeczywistej zgromadzonych na mocy dyrektywy (UE) 2015/849, unijnego aktu prawnego dotyczącego przeciwdziałania praniu pieniędzy (zob. streszczenie).

Począwszy od 2020 r. organy krajowe automatycznie przekazują państwom członkowskim informacje na temat podlegających zgłoszeniu uzgodnień transgranicznych. Dyrektywa (UE) 2020/876 umożliwiła opcjonalne maksymalne wydłużenie sześciomiesięcznego okresu raportowania w przypadku wymogów obowiązkowego ujawnienia w odniesieniu do pośredników i stosownych podatników na mocy DAC6 – dyrektywy zmieniającej (UE) 2018/822.

Nowe obowiązki sprawozdawcze dla platform cyfrowych

Dyrektywa zmieniająca (UE) 2021/514 nakłada również nowe obowiązki w zakresie sprawozdawczości na operatorów platform cyfrowych w UE i poza UE, które umożliwiają niektórym sprzedawcom nawiązanie kontaktu z innymi użytkownikami w celu przeprowadzania następujących działań transgranicznych lub krajowych:

• najem nieruchomości,
• usługi świadczone osobiście,
• sprzedaż towarów,
• najem wszelkich środków transportu.

Platformy cyfrowe w UE, które spełniają określone warunki w więcej niż jednym państwie członkowskim, mogą zdecydować się na realizację swoich obowiązków w zakresie sprawozdawczości w jednym z takich państw członkowskich. Operatorzy platform cyfrowych spoza UE, którzy podlegają obowiązkowi sprawozdawczemu na mocy DAC7, muszą zarejestrować się w państwie członkowskim.

Operatorzy platform cyfrowych spoza UE mogą być zwolnieni z obowiązków w zakresie sprawozdawczości nakładanych przez DAC7, jeśli muszą oni wypełniać równoważne obowiązki w zakresie sprawozdawczości w kwalifikującej się jurysdykcji spoza Unii, zaś taka jurysdykcja wymienia takie równoważne informacje ze wszystkimi stosownymi państwami członkowskimi UE, zgodnie z określoną umową.

Nowy załącznik V zawiera procedury należytej staranności, wymogi w zakresie sprawozdawczości oraz inne zasady, których przestrzegać muszą operatorzy platform.

Informacje przekazywane spontanicznie

Organy krajowe spontanicznie przekazują swoim odpowiednikom w innych państwach członkowskich UE informacje najszybciej jak to możliwe i nie później niż w terminie jednego miesiąca od momentu uzyskania dostępu do tych informacji, jeżeli:

• uważają, że w innym państwie członkowskim może dojść do strat podatkowych;
• osoba w jednym państwie uzyskuje obniżkę podatku lub zwolnienie z podatku, co byłoby podstawą powstania obowiązku podatkowego w innym państwie;
• kontakty gospodarcze między dwiema osobami w różnych państwach mogą doprowadzić do oszczędności podatkowych po stronie co najmniej jednej z tych osób;
• fikcyjne transfery zysków wewnątrz grup przedsiębiorstw mogą doprowadzić do oszczędności podatkowych;
• otrzymają one od innego organu informacje, które mogą być istotne do określenia przez nie obowiązku podatkowego.

Organy krajowe:

• w co najmniej dwóch państwach członkowskich mogą postanowić o przeprowadzeniu jednoczesnych kontroli podatników będących przedmiotem ich zainteresowania;
• które zostały poproszone o przekazanie informacji lub przekazały informacje z własnej inicjatywy mogą zwrócić się o przesłanie informacji zwrotnych od podmiotów wykorzystujących otrzymane materiały; takie informacje zwrotne przesyła się w ciągu trzech miesięcy;
• które otrzymują informacje z państwa trzeciego mogą przekazać je swoim odpowiednikom w państwach członkowskich, o ile wydają im się one przydatne oraz o ile poinformowały one dane państwo o swoim zamiarze przekazania takich informacji (takie państwo ma prawo nie wyrazić na to zgody).

Wszelkie informacje wymieniane przez organy krajowe są objęte obowiązkiem zachowania tajemnicy służbowej.

Organy krajowe co roku przekazują Komisji dane dotyczące wolumenu automatycznej wymiany informacji oraz, o ile jest to możliwe, dokonują oceny powiązanych kosztów i korzyści.

Wspólne kontrole

Dyrektywa zmieniająca (UE) 2021/514 obejmuje nową sekcję poświęconą wyjaśnianiu ram prawnych i zasad mających zastosowanie do przeprowadzania wspólnych kontroli pomiędzy co najmniej dwoma państwami członkowskimi. Państwa członkowskie mają obowiązek przyjąć i opublikować te zasady do 31 grudnia 2023 r., a także zacząć je stosować najpóźniej od 1 stycznia 2024 r.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

• Dyrektywa 2011/16/UE ma zastosowanie od 11 marca 2011 r., przy czym do porządku prawnego państw członkowskich miała zostać włączona 1 stycznia 2013 r.
• Do porządku krajowego państw członkowskich dyrektywa zmieniająca (UE) 2021/514 ma zostać włączona do 31 grudnia 2022 r. Stosuje się ją od 1 stycznia 2023 r.

KONTEKST

• Zważywszy na coraz większą mobilność podatników, większą liczbę transakcji transgranicznych oraz pojawienie się nowych instrumentów finansowych, krajowe administracje podatkowe muszą zwiększyć zakres współpracy administracyjnej, aby zagwarantować przestrzeganie przepisów podatkowych i ograniczyć uchylanie się od podatku oraz oszustwa podatkowe.
• Więcej informacji:
  • Współpraca administracyjna w dziedzinie (bezpośredniego) opodatkowania w UE (Komisja Europejska)

GŁÓWNE DOKUMENTY

Dyrektywa Rady 2011/16/UE z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania i uchylająca dyrektywę 77/799/EWG (Dz.U. L 64 z 11.3.2011, s. 1–12).

Kolejne zmiany dyrektywy 2011/16/UE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Dyrektywa Rady (UE) 2021/514 z dnia 22 marca 2021 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (Dz.U. L 104 z 25.3.2021, s. 1–26).

Ostatnia aktualizacja: 06.12.2021