Monitorowanie chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 2003/99/WE w sprawie monitorowania chorób odzwierzęcych i zakażeń

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

W dyrektywie określono minimalne wymagania, które muszą zostać spełnione we wszystkich państwach UE w celu wzmocnienia funkcjonujących w nich systemów monitorowania chorób i infekcji przenoszonych bezpośrednio lub pośrednio między zwierzętami a ludźmi.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Dyrektywa przyczynia się do lepszego monitorowania przez państwa UE:

• chorób odzwierzęcych (chorób i zakażeń przenoszonych bezpośrednio lub pośrednio między zwierzętami a ludźmi w naturalny sposób);
• odzwierzęcych czynników chorobotwórczych (są to wszelkie wirusy, bakterie, grzyby, pasożyty lub inne jednostki biologiczne, które mogą wywołać chorobę odzwierzęcą); oraz
• związanej z nimi oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe*.

Intensywniejsze monitorowanie chorób odzwierzęcych i oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe

Na państwach UE spoczywa odpowiedzialność za ustanowienie i utrzymanie systemów monitorowania. Monitorowanie odbywa się na poziomie produkcji podstawowej* lub na innych odcinkach łańcucha pokarmowego, łącznie z paszą i żywnością przeznaczoną do spożycia przez ludzi.

Priorytet w zakresie monitorowania przyznaje się następującym chorobom odzwierzęcym:

• bruceloza,
• kampylobakterioza,
• bąblowica,
• listerioza,
• salmoneloza,
• włośnica,
• gruźlica wywołana Mycobacterium bovis,
• werocytotoksyczne Escherichia coli.

W zależności od sytuacji epidemiologicznej monitorowaniem objęte są także:

• odzwierzęce choroby wirusowe (calicivirus, wirus wirusowego zapalenia wątroby typu A, wirus influenzy, wścieklizna i wirusy przenoszone przez stawonogi),
• odzwierzęce choroby bakteryjne (krętkowica kleszczowa, zatrucie jadem kiełbasianym, krętkowica, choroba ptasia, gruźlica inna niż wymieniona powyżej, wibrioza, jersinioza i jej czynniki chorobotwórcze),
• odzwierzęce choroby pasożytnicze (anisakioza, kryptosporydioza, wągrzyca i toksoplazmoza).

Metoda monitorowania

W pewnych przypadkach dane zebrane podczas rutynowego monitorowania są niewystarczające. Dokonanie oceny szczególnych rodzajów ryzyka lub ustalenie wartości referencyjnych może wymagać ustanowienia skoordynowanych programów monitorowania dotyczących jednej choroby odzwierzęcej lub większej ich liczby.

Państwa UE są odpowiedzialne za zapewnienie, aby monitorowanie dostarczało porównywalnych danych na temat występowania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe odzwierzęcych czynników chorobotwórczych oraz, w zakresie, w jakim jest to niezbędne, innych istotnych czynników.

Monitorowanie chorób odzwierzęcych, odzwierzęcych czynników chorobotwórczych i oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe stanowi uzupełnienie monitorowania izolatów ludzkich prowadzonego zgodnie z decyzją nr 1082/2013/UE w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia.

Badanie ognisk przenoszonych przez żywność

Właściwe organy państw UE badają ogniska przenoszone przez żywność, gromadząc dane na temat profilu epidemiologicznego, środków spożywczych, które mogą być związane z takim ogniskiem, oraz potencjalnych przyczyn.

Wymiana informacji

• Uzyskanie wyczerpujących i porównywalnych danych na szczeblu UE wymaga wymiany informacji. W każdym państwie UE co najmniej jeden właściwy organ współpracuje z organami właściwymi do spraw zdrowia zwierząt, pasz i higieny żywności. Szczególnie w przypadku wystąpienia ognisk przenoszonych przez żywność szybka wymiana informacji za pośrednictwem systemów ostrzegania (np. systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach) jest niezbędna dla zminimalizowania wpływu takiego ogniska na zdrowie publiczne i gospodarkę. Wyznacza się także unijne i krajowe laboratoria referencyjne, które zapewniają wysoką jakość analiz próbek.
• Państwa UE dokonują oceny tendencji i źródeł chorób odzwierzęcych, odzwierzęcych czynników chorobotwórczych i oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe oraz przekazują Komisji Europejskiej (do końca maja każdego roku) sprawozdanie. Komisja przesyła te sprawozdania Europejskiemu Urzędowi ds. Bezpieczeństwa Żywności, który bada je, a następnie publikuje (do końca listopada każdego roku) streszczenie sprawozdania.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa ma zastosowanie od dnia 12 grudnia 2003 r. Miała ona zostać włączona do porządku krajowego państw UE do dnia 12 kwietnia 2004 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Choroby przenoszone przez żywność (choroby odzwierzęce) (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa 2003/99/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie monitorowania chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych, zmieniająca decyzję Rady 90/424/EWG i uchylająca dyrektywę Rady 92/117/EWG (Dz.U. L 325 z 12.12.2003, s. 31–40)

Kolejne zmiany dyrektywy 2003/99/WE zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1082/2013/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia oraz uchylająca decyzję nr 2119/98/WE (Dz.U. L 293 z 5.11.2013, s. 1–15)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych określonych odzwierzęcych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność (Dz.U. L 325 z 12.12.2003, s. 1–15)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1–24)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 29.01.2018