Ramy dla podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa (UE) 2021/2167 w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

• Harmonizuje ona zasady funkcjonowania podmiotów obsługujących kredyty* oraz nabywców kredytów* nabywających prawa kredytodawcy wynikające z nieobsługiwanej umowy o kredyt.
• Celem dyrektywy jest wspieranie tworzenia rynków wtórnych dla kredytów nieobsługiwanych* w Unii Europejskiej (UE), przy jednoczesnym zapewnieniu, że sprzedaż takich kredytów nie pozbawia kredytobiorców ich praw.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Dyrektywa, oprócz pewnych jasno określonych wyjątków, ma zastosowanie zarówno do podmiotów obsługujących kredyty, jak i do nabywców kredytów nabywających prawa kredytodawcy wynikające z nieobsługiwanej umowy o kredyt.

Udzielanie zezwoleń podmiotom obsługującym kredyty

Podmioty obsługujące kredyty muszą:

• złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia do stosownego organu krajowego;
• spełnić określone warunki (niedopełnienie tego obowiązku stanowi podstawę do odrzucenia wniosku), a mianowicie:
  • być osobą prawną i mieć siedzibę lub główne biuro w państwie członkowskim UE,
  • wykazać, że członkowie ich zarządu lub organów administracyjnych cieszą się dobrą reputacją i są niekarani, nie ogłoszono ich upadłości, a także mają wiedzę i doświadczenie konieczne, by działać w sposób kompetentny i odpowiedzialny,
  • stosować solidne zasady zarządzania oraz odpowiednie mechanizmy kontroli wewnętrznej,
  • przestrzegać przepisów dotyczących ochrony kredytobiorców oraz sprawiedliwego traktowania kredytobiorców, z dołożeniem należytej staranności, a także bezpłatnego rozpatrywania skarg kredytobiorców,
  • wdrożyć odpowiednie procedury przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu,
  • podlegać krajowym wymogom w zakresie sprawozdawczości oraz podawania informacji do wiadomości publicznej.

Właściwe organy krajowe muszą:

• stosować procedurę udzielania zezwoleń podmiotom obsługującym kredyty wymagającą od nich udowodnienia, że spełniają wszystkie warunki;
• zadecydować w ciągu 90 dni, czy udzielić zezwolenia;
• posiadać uprawnienia nadzorcze oraz uprawnienia w zakresie prowadzenia dochodzeń i uprawnienia w zakresie nakładania sankcji, a także mogą cofnąć zezwolenie (w określonych okolicznościach);
• utrzymywać dostępny publicznie internetowy rejestr wszystkich podmiotów obsługujących kredyty;
• umożliwić, z zastrzeżeniem określonych warunków, podmiotom obsługującym kredyty posiadającym zezwolenie w jednym państwie członkowskim na praktykowanie w innych państwach UE.

Nabywcy kredytów oraz podmioty obsługujące kredyty, w ramach swych kontaktów z kredytobiorcami, muszą:

• działać w dobrej wierze, uczciwie i profesjonalnie;
• przekazywać kredytobiorcom informacje, które nie wprowadzają w błąd, nie są niejasne ani fałszywe;
• szanować i chronić dane osobowe i prywatność kredytobiorców;
• postępować w sposób, który nie stanowi nękania, przymusu lub bezprawnego nacisku wobec kredytobiorców;
• przekazywać kredytobiorcy następujące informacje po przeniesieniu praw kredytodawcy oraz przed pierwszą windykacją należności, lub gdy tylko zażąda tego kredytobiorca:
  • datę przeniesienia oraz tożsamość i dane kontaktowe nabywcy kredytu,
  • kwoty należne od kredytobiorcy, z wyszczególnieniem należności z tytułu kapitału, odsetek, prowizji i innych opłat,
  • oświadczenie potwierdzające, że nadal mają zastosowanie wszystkie odpowiednie przepisy prawa unijnego i krajowego,
  • nazwę, adres i dane kontaktowe właściwych organów krajowych.

Prawo do informacji

Instytucje kredytowe muszą:

• przekazać potencjalnemu nabywcy kredytu niezbędne informacje dotyczące praw kredytodawcy, aby mógł samodzielnie oszacować prawdopodobieństwo odzyskania wartości niespłaconego kredytu;
• przekazywać organom krajowym dwa razy w roku informacje, takie jak dane nabywców kredytów oraz zagregowane saldo należności przeniesionych portfeli kredytowych, w tym ich liczbę i wielkość.

Nabywcy kredytów przenoszący prawa kredytodawcy muszą dwa razy w roku, a najlepiej kwartalnie, przekazywać stosownym władzom dane nowego nabywcy oraz informacje takie jak zagregowane saldo należności.

Państwa członkowskie odpowiadają za ustanowienie stosownych kar administracyjnych i środków naprawczych za naruszenia dyrektywy.

Europejski Urząd Nadzoru Bankowego ustala wytyczne i standardy techniczne w sprawie szczegółowych aspektów dyrektywy.

Dyrektywa wprowadza zmiany w dyrektywach 2008/48/WE (zob. streszczenie) i 2014/17/UE (zob. streszczenie).

Komisja Europejska przedstawia sprawozdania na temat:

• stosowności ram regulacyjnych Parlamentowi Europejskiemu oraz Radzie Unii Europejskiej do 29 grudnia 2023 r.;
• jej oceny dyrektywy Parlamentowi, Radzie oraz Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu do 29 grudnia 2026 r.

OD KIEDY PRZEPISY TE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

• Dyrektywa miała być transponowana do prawa krajowego do 28 grudnia 2021 r. Przyjęte przepisy mają zastosowanie od 30 grudnia 2023 r.
• Zgodnie z krajowymi przepisami obowiązującymi od 30 grudnia 2023 r. podmioty, które już zajmują się działalnością w zakresie obsługi kredytów, będą mogły nadal to robić w macierzystym państwie członkowskim do 29 czerwca 2024 r. lub do momentu uzyskania zezwolenia zgodnie z niniejszą dyrektywą, zależnie od tego, co nastąpi jako pierwsze.

KONTEKST

• Kredyt udzielony przez bank jest zwykle uznawany za nieobsługiwany po upływie ponad 90 dni, w trakcie których kredytobiorca nie spłaca uzgodnionych rat lub odsetek, lub gdy spłata stanie się nieprawdopodobna.
• Sprawne zarządzanie kredytami nieobsługiwanymi ogranicza ryzyka w bilansach banków, umożliwiając im skupianie się na udzielaniu kredytów przedsiębiorstwom i osobom fizycznym.

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2167 z dnia 24 listopada 2021 r. w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów oraz w sprawie zmiany dyrektyw 2008/48/WE i 2014/17/UE (Dz.U. L 438 z 8.12.2021, s. 1–37).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi i zmieniająca dyrektywy 2008/48/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (Dz.U. L 60 z 28.2.2014, s. 34–85).

Kolejne zmiany dyrektywy 2014/17/UE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1–337).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1092/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie unijnego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym i ustanowienia Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 1–11).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 12–47).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.U. L 133 z 22.5.2008, s. 66–92).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 27.04.2022