Banki i firmy inwestycyjne będące na progu upadłości: zasady i procedury
STRESZCZENIE DOKUMENTU:
Rozporządzenie (UE) nr 806/2014 ustanawiające jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji
JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?
- W rozporządzeniu (UE) nr 806/2014 określono strukturę Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (SRB). W jej skład wchodzą: przewodniczący, wiceprzewodniczący, czterech stałych członków oraz organy ze wszystkich uczestniczących państw członkowskich Unii Europejskiej (UE). Jej działania obejmują:
- Sesje wykonawcze, w których biorą udział przewodniczący, czterech innych niezależnych członków zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu, dwóch stałych obserwatorów mianowanych przez Komisję Europejską i Europejski Bank Centralny (EBC) i, w szczególnych wypadkach, przedstawiciele odpowiednich krajowych organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub inni obserwatorzy.
- Sesje plenarne, w których bierze udział rada w pełnym składzie, jak wyżej, oraz przedstawiciele wszystkich krajowych organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji państw uczestniczących.
- W niniejszym rozporządzeniu wprowadza się jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
- Rozporządzenie odnosi się do państw strefy euro, jednak innym państwom członkowskim również przysługuje prawo do uczestnictwa.
- Rozporządzenie zmieniające (UE) 2019/877 włącza do przepisów unijnych normy międzynarodowe w zakresie pokrycia strat i dokapitalizowania ustanowionych przez Radę Stabilności Finansowej.
- Rozporządzenie zmieniające (UE) 2021/23 wyklucza partnerów centralnych ze stosowania rozporządzenia (UE) nr 806/2014, aby uniknąć powielania wymogów.
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji
- Jeśli uznaje się, że bank znajduje się w krytycznej sytuacji, Jednolita Rada może przygotować program restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, który przekazywany jest Komisji Europejskiej w celu formalnego zatwierdzenia. W przypadku gdy Komisja nie ma żadnych zastrzeżeń do programu, przyjmuje się go w ciągu 24 godzin. W pewnych określonych przypadkach Komisja może wystąpić do Rady Unii Europejskiej o zatwierdzenie wprowadzonych przez nią zmian w programie.
- Program restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji wymagający przydzielenia mniej niż 5 miliardów euro z jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zatwierdzany jest podczas sesji wykonawczych Rady, w których uczestniczy jedynie krajowy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji z państwa członkowskiego, na terenie którego bank znajdujący się w sytuacji kryzysowej ma swoją siedzibę.
- W przypadku gdy potrzebnych jest ponad 5 mld EUR, decyzje podejmuje sesja plenarna.
Jednolity Fundusz Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji
- Począwszy od 2016 roku, fundusz jest finansowany przez banki, a jego środki mają do 2024 roku osiągnąć wartość 1% ubezpieczonych depozytów we wszystkich uczestniczących państwach członkowskich (około 55 miliardów euro). Wraz z rozporządzeniem (UE) nr 806/2014 uczestniczące państwa członkowskie podpisały umowę międzyrządową. Reguluje ona:
- przekazy składek banków do pul krajowych funduszu; oraz
- stopniowe uwspólnianie* tych składek w funduszu.
Jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji
- Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji wraz z jednolitym funduszem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji tworzą jednolity mechanizm restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. System ten łącznie z Jednolitym Mechanizmem Nadzorczym, który przyznaje EBC uprawnienia w zakresie nadzoru, stanowi podstawy unii bankowej UE mającej zastosowanie do państw strefy euro. Inne państwa członkowskie także mogą uczestniczyć w systemie.
Banki objęte systemem
- Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji odpowiada za restrukturyzację i uporządkowaną likwidację wszystkich banków będące pod nadzorem EBC. W przypadku jednolitego mechanizmu nadzorczego Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji bezpośrednio odpowiada za największe banki będące pod bezpośrednim nadzorem EBC oraz za banki transgraniczne.
- Za pozostałe banki odpowiadają bezpośrednio ich krajowe organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Pośrednią odpowiedzialność ponosi za nie Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji i gdy ich program restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji wymaga korzystania z jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji może ona przystąpić do działań.
Obliczenie składek poszczególnych instytucji
Akt wykonawczy – rozporządzenie (UE) 2015/81 ustanawia przepisy dotyczące obowiązku Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji polegającego na obliczaniu składek poszczególnych instytucji oraz metodykę obliczania tych składek.
Zdolność do pokrycia strat i dokapitalizowania instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych
Włączając normy międzynarodowe w zakresie pokrycia strat i dokapitalizowania do prawa Unii dla banków o znaczeniu systemowym i zmieniając przepisy obowiązujące inne banki w rozporządzeniu zmieniającym (UE) 2019/877 ustanawia się przepisy umożliwiające bankom uporanie się ze stratami zapewniając, aby dysponowały one wystarczającym kapitałem i kapitałem pożyczkowym w celu zminimalizowania w jak największym stopniu wszelkich kosztów ratowania ponoszonych przez podatników.
OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?
- Rozporządzenie (UE) nr 806/2014 ma zastosowanie od 1 stycznia 2016 r. Jednak pewne przepisy, dotyczące między innymi rozpoczęcia działalności przez Radę, mają zastosowanie od dnia 1 stycznia 2015 r.
- Rozporządzenie zmieniające (UE) 2019/877 ma zastosowanie od 28 grudnia 2020 r.
KONTEKST
Więcej informacji:
KLUCZOWE POJĘCIA
Uwspólnianie. Proces, w ramach którego koszty restrukturyzacji dzielone są miedzy banki objęte systemem.
GŁÓWNY DOKUMENT
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 z dnia 15 lipca 2014 r. ustanawiające jednolite zasady i jednolitą procedurę restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych i niektórych firm inwestycyjnych w ramach jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (Dz.U. L 225 z 30.7.2014, s. 1–90).
Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 806/2014 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.
DOKUMENTY POWIĄZANE
Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2015/81 z dnia 19 grudnia 2014 r. określające jednolite warunki stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 806/2014 w odniesieniu do składek ex ante wnoszonych na rzecz jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (Dz.U. L 15 z 22.1.2015, s. 1–7).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/EU oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 190–348).
Zob. tekst skonsolidowany.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (przekształcenie) (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 149–178).
Zob. tekst skonsolidowany.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1022/2013 z dnia 22 października 2013 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego) w odniesieniu do powierzenia Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególnych zadań zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 1024/2013 (Dz.U. L 287 z 29.10.2013, s. 5–14).
Rozporządzenie Rady (UE) nr 1024/2013 z dnia 15 października 2013 r. powierzające Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania w odniesieniu do polityki związanej z nadzorem ostrożnościowym nad instytucjami kredytowymi (Dz.U. L 287 z 29.10.2013, s. 63–89).
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338–436).
Zob. tekst skonsolidowany.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1–337).
Zob. tekst skonsolidowany.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji (Dz.U. L 201 z 27.7.2012, s. 1–59).
Zob. tekst skonsolidowany.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE (Dz.U. L 331 z 15.12.2010, s. 12–47).
Zob. tekst skonsolidowany.
Dyrektywa 97/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 marca 1997 r. w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów (Dz.U. L 84 z 26.3.1997, s. 22–31).
Ostatnia aktualizacja: 28.04.2023