KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 15.5.2023

COM(2023) 700 final

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Dobrowolny przegląd Unii Europejskiej w sprawie realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030

{SWD(2023) 700 final} - {SWD(2023) 701 final} - {SWD(2023) 702 final} - {SWD(2023) 703 final}

Spis treści

1.    Wprowadzenie    

2.    Realizacja celów zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej    

Podejście przewidujące zaangażowanie całej administracji rządowej    

Wartość dodana, jaką może wnieść Unia Europejska    

Wspólna praca jako jedna Unia na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju    

3.    Kluczowe przemiany – najistotniejsze osiągnięcia z punktu widzenia w UE    

Planeta i dobrobyt – Europejski Zielony Ład    

Ludzie i dobrobyt – gospodarka służąca ludziom i Europa na miarę ery cyfrowej    

Ludzie i pokój – promowanie naszego europejskiego stylu życia i nowy impuls dla demokracji europejskiej    

Partnerstwo – silniejsza pozycja Europy na świecie    

4.    Wyciągnięte wnioski i perspektywy do 2030 r.    

Wnioski    

1.Wprowadzenie

Pierwszy dobrowolny przegląd Unii Europejskiej – Unii 447 mln obywateli i 27 państw – dotyczący realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 pokazuje, że UE jest w pełni zaangażowana w realizację 17 celów zrównoważonego rozwoju (SDG). Agenda 2030 jest nierozerwalnie związana z porozumieniem klimatycznym z Paryża 1 i planem działania z Addis Abeby 2 .

Unia Europejska (UE) zdecydowanie umieściła zrównoważony rozwój w centrum swoich działań i podejmuje starania, aby osiągnąć postępy w realizacji Agendy 2030 zarówno w Europie, jak i na całym świecie, wspierając kraje partnerskie w ich działaniach wdrożeniowych.

Komisja pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen przedstawiła ambitny program polityczny, który ma przyczynić się do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju w Unii i poza nią. Cele zrównoważonego rozwoju są nieodłącznym elementem programu politycznego przewodniczącej 3 i leżą w centrum kształtowania polityki w zakresie działań wewnętrznych i zewnętrznych we wszystkich sektorach. Komisja pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen umieściła cele zrównoważonego rozwoju w centrum swoich głównych strategii, takich jak Europejski Zielony Ład i plany odbudowy i zwiększania odporności. Cele zrównoważonego rozwoju są uwzględniane w cyklu europejskiego semestru na rzecz koordynacji gospodarczej i fiskalnej z państwami członkowskimi 4 , w rocznych programach prac ustawodawczych oraz w zestawie narzędzi służących lepszemu stanowieniu prawa. Jest to zapisane w dokumencie z 2020 r. pt. „Realizacja celów zrównoważonego rozwoju ONZ – podejście kompleksowe” 5 , a postępy w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju są co roku monitorowane przez Europejski Urząd Statystyczny Eurostat 6 . 

Jeżeli chodzi o wymiar zewnętrzny, wszystkie instytucje UE i państwa członkowskie są zaangażowane we wspieranie krajów partnerskich we wdrażaniu celów zrównoważonego rozwoju 7 , opierając się na Europejskim konsensusie w sprawie rozwoju. Kwestia ta jest pogłębiana za pośrednictwem realizacji priorytetów UE, w szczególności w drodze wspierania trwałej odbudowy dostosowanej do celów zrównoważonego rozwoju dzięki naszemu nowemu programowaniu oraz dzięki inicjatywie Global Gateway.

Ostatnie wydarzenia, takie jak pandemia COVID-19, zakłócenia w globalnym łańcuchu dostaw oraz kryzys energetyczny spowodowany rosyjską wojną napastniczą, sprawiły, że osiąganie postępów w tym zakresie stało się jeszcze bardziej skomplikowane 8 . 

Niniejszy przegląd ma przywrócić w tym kontekście poczucie właściwego kierunku dalszych działań na rzecz budowania trwałego pokoju, zapewnienia lepszej przyszłości dla ludzi i planety oraz bardziej inkluzywnego dobrobytu, w tym poprzez partnerstwa.. Stanowi on zatem uzupełnienie przeglądów krajowych, które zostały ukończone przez wszystkie państwa członkowskie UE.

Dobrowolny przegląd przeprowadzono zgodnie z dobrowolnymi wspólnymi wytycznymi Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) w zakresie sprawozdawczości, a jego podstawą są szeroko zakrojone konsultacje. Szczegółowe informacje na temat sposobu wnoszenia przez UE wartości dodanej w realizację Agendy 2030, zarówno w Unii, jak i na całym świecie, są dostępne w głównym dokumencie towarzyszącym 9 , który zawiera 17 rozdziałów poświęconych celom zrównoważonego rozwoju, w tym opis wzajemnych powiązań między tymi celami, a także w załączniku z zestawieniem danych statystycznych i analitycznych 10 . Niniejszy przegląd obejmuje również specjalny dokument poświęcony udziałowi osób młodych 11 we wdrażaniu Agendy 2030 na szczeblu UE oraz sprawozdanie z działań 12 konsultacyjnych podjętych w ramach dobrowolnego przeglądu.

UE i ONZ są nieodzownymi partnerami podzielającymi wspólne wartości i cele; dotyczy to również Agendy 2030. UE jest zdecydowana chronić i propagować multilateralizm oparty na zasadach, którego centralnym elementem jest ONZ, oraz międzynarodowe normy i standardy zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych. Ze względu na narastającą niestabilność na świecie w połowie okresu wdrożenia Agendy 2030 potrzeba jedności, skoordynowanych działań dyplomatycznych, dalszej współpracy z partnerami i bezprecedensowych inwestycji jest większa. Na wyzwania wynikające z wielu kryzysów narażonych jest szereg krajów znajdujących się w trudnej sytuacji. Podjęcie działań służących przyspieszeniu realizacji celów zrównoważonego rozwoju jest obecnie pilniejsze niż kiedykolwiek.

Od 2015 r. UE posuwa się naprzód na drodze do realizacji wszystkich celów zrównoważonego rozwoju, choć nie zawsze w sposób jednakowy. Zgodnie z najnowszymi danymi 13  UE osiągnęła najlepsze wyniki w dziedzinie zapewniania godnej pracy i wzrostu gospodarczego, ograniczania ubóstwa oraz wspierania pokoju, bezpieczeństwa oraz społeczeństw integracyjnych i sprzyjających włączeniu społecznemu instytucji. Niekorzystne zewnętrzne wstrząsy stanowią jednak obciążenie dla ożywienia gospodarczego po pandemii i postępów w dziedzinie zrównoważonego rozwoju w UE i na świecie. Od 2020 r. w wyniku licznych kryzysów tempo posuwania się naprzód uległo spowolnieniu, prowadząc niekiedy do odwrócenia postępów.

Wszystko to dzieje się niezależnie od kryzysu klimatycznego i środowiskowego, jaki dotyka naszą planetę, oraz pogłębiających się nierówności. Konieczne są dalsze postępy w realizacji wielu celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności związanych z ochroną i zrównoważonym wykorzystaniem zasobów naturalnych. Europejski Zielony Ład opracowany w grudniu 2019 r. nadał nowy impuls polityce klimatycznej i działaniom na szczeblu UE. Przyjęte w 2021 r. Europejskie prawo o klimacie 14 ustanowiło nowe zasady, ponieważ przewiduje ono prawnie wiążące cele dotyczące osiągnięcia przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r. i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 % do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r. 15 Wdrażanie Europejskiego Zielonego Ładu w praktyce nabiera tempa, możemy oczekiwać, że w nadchodzących latach jego realizacja znacznie przyspieszy.

W obrębie całych ram należy zwrócić szczególną uwagę na skutki, jakie ponoszą osoby znajdujące się w trudnej sytuacji. Ogólnie rzecz biorąc, sytuacja nadal jest trudna i konieczne są dalsze starania w zakresie wdrażania, aby realizacja naszej wspólnej wizji była możliwa.

2.Realizacja celów zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej

Podejście przewidujące zaangażowanie całej administracji rządowej

Wizja zrównoważonego rozwoju UE łączy wzrost gospodarczy, wysoce konkurencyjną społeczną gospodarkę rynkową, która nikogo nie pozostawia w tyle, poszanowanie praw człowieka i wysoki poziom ochrony środowiska. Zrównoważony rozwój jest również celem działań zewnętrznych UE. Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 jest wdrażana na poziomie UE w drodze zintegrowanego podejścia obejmującego całą administrację rządową 16 , w ramach którego stawia się cele zrównoważonego rozwoju w centrum polityki, prawodawstwa i finansowania UE. Wszystkie działania i strategie polityczne UE przyczyniają się do realizacji SDG, a stopień sukcesu zależy od wspólnych działań na wszystkich szczeblach – unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym.

Obszerne i obejmujące całą administracje rządową podejście Komisji do kwestii wdrażania SDG przewiduje kilka aspektów, co przedstawiono na poniższym rysunku:

Rysunek 1: Podejście UE obejmujące całą administrację rządową

Na początku swojej kadencji przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen przedstawiła wytyczne polityczne na lata 2019–2024 zatytułowane „Unia, która mierzy wyżej” 17 . Polityczny program przewodniczącej przewiduje, że cele zrównoważonego rozwoju są uwzględniane we wszystkich wnioskach, politykach i strategiach Komisji. Wszystkie 17 celów zrównoważonego rozwoju wpisuje się w co najmniej jeden z sześciu zapowiedzianych naczelnych założeń. Ponadto wszyscy komisarze zapewnią realizację celów zrównoważonego rozwoju w swoich obszarach polityki 18 .

W wytycznych sformułowano sześć następujących naczelnych celów: Europejski Zielony Ład, Gospodarka, która służy ludziom, Europa na miarę ery cyfrowej, Promowanie naszego europejskiego stylu życia, Silniejsza pozycja Europy na świecie oraz Nowy impuls dla demokracji europejskiej Priorytety te umożliwiają doprowadzenie do przemian niezbędnych do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności za sprawą transformacji ekologicznej i cyfrowej, bez pozostawiania nikogo w tyle. Te sześć priorytetów Komisji wiąże się z pięcioma filarami Agendy 2030 – ludźmi, planetą, dobrobytem, pokojem, partnerstwem – określonymi w jej preambule Podejście to jest również w większości spójne z krótkim wykazem punktów wyjścia do transformacji zalecanym przez naukowców w sprawozdaniu ONZ na temat zrównoważonego rozwoju na świecie 19 .

Rysunek 2: Strategia realizacji celów zrównoważonego rozwoju w UE 20

Obecna strategia pełnej realizacji SDG przewiduje wykorzystanie konkretnych inicjatyw określonych w rocznych programach prac Komisji do poczynienia postępów na drodze do osiągnięcia naczelnych celów 21 . Od 2020 r. w ramach każdego programu prac Komisji cele zrównoważonego rozwoju znajdowały się w centrum procesu kształtowania polityki UE. Wspólna deklaracja Parlamentu Europejskiego, Rady Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej w sprawie priorytetów legislacyjnych UE na lata 2023 i 2024 22 zawiera zobowiązanie do szybkiej realizacji Agendy 2030.

Cele zrównoważonego rozwoju są zatem włączone do głównego nurtu polityki UE i wytyczają kierunek kształtowania polityki i stanowienia prawa w Unii. Proponowanym przepisom musi towarzyszyć ocena, w jaki sposób przyczyniają się one do realizacji tych celów 23 . W oparciu o ten nadrzędny kierunek podejście obejmujące całą administrację rządową koncentruje się na realizacji konkretnych działań wewnętrznych i zewnętrznych, które przyniosą wymierne postępy w realizacji SDG.

Wartość dodana, jaką może wnieść Unia Europejska

Dobrowolny przegląd odzwierciedla szczególny charakter UE i różne aspekty unijnej wartości dodanej we wdrażaniu Agendy 2030.

·Kształtowanie polityki i przepisów: UE kształtuje i wdraża szereg strategii politycznych, w ramach których posiada kompetencje, oraz uwzględnia cele zrównoważonego rozwoju jako centralny wymiar procesu kształtowania polityki.

·Finansowanie zrównoważonego rozwoju: dążąc do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju UE inwestuje w projekty i programy zrównoważonego rozwoju, zarówno w Unii, jak i w ramach wsparcia na rzecz krajów partnerskich.

·Działania zewnętrzne: UE jest wiodącym podmiotem na arenie międzynarodowej, jeżeli chodzi o wspieranie multilateralizmu, praw człowieka i zrównoważonego rozwoju.

Wieloletnia struktura unijnego budżetu zapewnia stabilne długoterminowe planowanie realizacji celów UE, a zdecydowana większość finansowanych z budżetu programów UE przyczynia się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju 24 . W budżecie na lata 2021–2027 przewidziano 25 ponad 2 bln EUR (w cenach bieżących) na pomoc w odbudowie Unii Europejskiej po pandemii, przy jednoczesnym znacznym przyspieszeniu realizacji SDG w UE i na całym świecie. Przyczynia się to bezpośrednio do bardziej ekologicznej, cyfrowej, sprzyjającej włączeniu społecznemu i bardziej odpornej Europy. Ponad 50 % tej całkowitej kwoty zostanie przeznaczone na wsparcie modernizacji UE w drodze: sprawiedliwej transformacji klimatycznej i cyfrowej; gotowości, odbudowy i odporności; oraz badań naukowych i innowacji.

Z budżetu Unii przeznacza się ponad 378 mld EUR na rzecz regionów i miast UE, co przyczynia się do postępów w realizacji szeregu celów zrównoważonego rozwoju. Większość tych środków 26 wykorzystuje się na potrzeby inwestycji w rozwój regionalny i lokalny pomagających w wyrównywaniu różnic gospodarczych, społecznych i terytorialnych, które nadal istnieją w UE.

Wspólna praca jako jedna Unia na rzecz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju

Instytucje Unii Europejskiej ściśle ze sobą współpracują, aby ustalić program działań UE oraz inicjować i przyjmować prawo Unii, w tym z myślą o realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Komisja Europejska opracowuje wnioski dotyczące nowego prawodawstwa europejskiego, które przyczyniają się do realizacji tych celów, oraz dokonuje przeglądu wdrażania przez państwa członkowskie aktów ustawodawczych po ich przyjęciu przez współprawodawców UE, Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej, która reprezentuje rządy krajowe państw członkowskich. Zarówno Parlament Europejski, jak i Rada aktywnie propagują wdrażanie SDG w strategiach politycznych UE, w tym w drodze regularnych rezolucji, konkluzji i aktów ustawodawczych.

Główną odpowiedzialność za zapewnienie zrównoważonego rozwoju na szczeblu krajowym, regionalnych i lokalnym ponoszą państwa członkowskie. Obejmuje to podejmowanie działań służących włączeniu SDG do krajowych strategii politycznych, oraz przydzielenie zasobów na wsparcie realizacji tych celów. Państwa członkowskie regularnie przedkładają sprawozdania z postępów w realizacji SDG za pośrednictwem swoich odpowiednich dobrowolnych przeglądów krajowych 27 Od 2016 r. wszystkie państwa członkowskie co najmniej raz przedstawiły przegląd na posiedzeniach Forum Politycznego Wysokiego Szczebla ds. Zrównoważonego Rozwoju (HLPF). Spośród 27 państw członkowskich 23 uczyniły to dwukrotnie, co obejmuje dziewięć państw członkowskich, które mają ponownie przedstawić przegląd na 2023 r.

Europejski Komitet Regionów i Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny wniosły w niniejszy przegląd cenny wkład. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny jest organem doradczym, który zapewnia przedstawicielom organizacji społeczeństwa obywatelskiego formalną platformę do wyrażania poglądów. Komitet utworzył Centrum Monitorowania Rozwoju Zrównoważonego, którego działania koncentrują się na wspieraniu aktywnego udziału obywateli i społeczeństwa obywatelskiego w dążeniu do bardziej zrównoważonej Europy dostosowanej do celów zrównoważonego rozwoju. Komitet Regionów współpracuje ze wszystkimi europejskimi stowarzyszeniami i sieciami terytorialnymi działającymi w dziedzinie SDG oraz z organizacjami międzynarodowymi, takimi jak OECD, na rzecz przyspieszenia badań i gromadzenia lepszej jakości danych na temat realizacji tych celów na poziomie lokalnym.

Wiele organów lokalnych i regionalnych angażuje się w coraz większym stopniu w dobrowolne przeglądy lokalne, które pomagają w realizacji celów zrównoważonego rozwoju blisko obywateli i często zawierają konkretne zobowiązania wspierające Agendę 2030. Do tej pory w UE przyjęto około jednej trzeciej wszystkich przeglądów lokalnych (41 ze 129) 28 .

3.Kluczowe przemiany – najistotniejsze osiągnięcia z punktu widzenia w UE

UE stosuje kompleksowe podejście do realizacji wzajemnie powiązanych celów zrównoważonego rozwoju, osiągając postępy w realizacji szeregu z nich w ramach kluczowych inicjatyw i strategii.

Planeta i dobrobyt – Europejski Zielony Ład

UE poczyniła umiarkowane postępy w realizacji SDG 2 dotyczącego rolnictwa zrównoważonego, SDG 6 dotyczącego wody, SDG 7 dotyczącego energii, SDG 11 dotyczącego zrównoważonych miast, SDG 12 dotyczącego konsumpcji i produkcji oraz SDG 14 dotyczącego oceanów. Natomiast w odniesieniu do SDG 13 dotyczącego działań w dziedzinie klimatu 29 i SDG 15 dotyczącego różnorodności biologicznej na lądzie oczekuje się większych postępów w nadchodzących latach.

Rysunek 3: Wkład w realizację celów zrównoważonego rozwoju w ramach naczelnego celu „Europejski Zielony Ład”

Aby poczynić zdecydowane postępy w działaniach w dziedzinie klimatu (SDG 13), UE uzgodniła niedawno modernizację ram regulacyjnych i politycznych, która ma zapewnić podstawę dla ambitniejszych celów klimatycznych. UE i jej państwa członkowskie w pełni wypełniły swoje międzynarodowe zobowiązania dotyczące ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 20 % do 2020 r. w porównaniu z 1990 r. Celem Europejskiego Zielonego Ładu jest uczynienie Europy pierwszym na świecie kontynentem neutralnym dla klimatu do 2050 r. Cel ten jest jednoznacznie zaprojektowany jako integralna część strategii wdrażania Agendy 2030 i celów zrównoważonego rozwoju 30 .

W przypadku SDG 12 dotyczącego odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji poczyniono znaczne postępy. W ostatnich latach poprawiła się efektywność energetyczna i zasobooszczędność UE, a wartość dodana generowana przez sektor towarów i usług środowiskowych 31 rośnie. UE dowiodła, że zielony wzrost jest możliwy: Wzrost PKB można osiągnąć przy jednoczesnej redukcji emisji gazów cieplarnianych. UE jest jednak nadal daleka od osiągnięcia celu, jakim jest podwojenie do 2030 r. wskaźnika wykorzystania w obiegu zamkniętym materiałów pochodzących ze zbieranych odpadów w porównaniu z 2020 r. W zaktualizowanym Planie działania dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym 32 określono kilka kluczowych inicjatyw, które pomogą UE zmniejszyć presję na zasoby naturalne, zapewnić zrównoważony wzrost gospodarczy i tworzyć zrównoważone miejsca pracy. Jego wdrożenie będzie miało zasadnicze znaczenie dla wypełnienia tej luki.

Większe postępy są niezbędne w zakresie SDG 15 dotyczącego ekosystemów lądowych, mimo że stan ekosystemów morskich nieco się poprawił (SDG 14). Zgodnie z unijną strategią na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz globalnymi ramami różnorodności biologicznej na okres po 2020 roku z grudnia 2022 r. UE zamierza zapewnić ochronę co najmniej 30 % obszarów lądowych i 30 % obszarów morskich w UE do 2030 r. W strategii leśnej UE 2030 33 położono nacisk na ochronę i odbudowę lasów w Unii oraz zrównoważoną gospodarkę leśną jako wkład w SDG 15. W strategii UE na rzecz ochrony gleb 2030 34 wyznaczono średniookresowy cel na 2030 r. zorientowany na zwalczanie pustynnienia, odtwarzanie terenów i gleb zdegradowanych. WE wniosku dotyczącym prawa o odbudowie zasobów przyrodniczych 35 określono wiążące cele odbudowy zdegradowanych ekosystemów, w szczególności tych o największym potencjale w zakresie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla.

Postępy w realizacji celu SDG 6 dotyczącego wody były jak dotąd zróżnicowane. Zanieczyszczenie organiczne w europejskich rzekach, jeziorach i morzach uległo ograniczeniu dzięki lepszemu oczyszczaniu ścieków. Zarazem utrzymują się problemy w postaci nadmiaru składników odżywczych w wodzie, zanieczyszczeń przemysłowych, pozostałości farmaceutycznych, kosmetyków i pestycydów. Chociaż sytuacja w zakresie higieny jest ogólnie bardzo dobra, w poszczególnych państwach członkowskich wciąż istnieją różnice w poziomie dostępu do usług wodnych i sanitarnych, przy czym niektóre grupy społeczne znajdują się w niekorzystnej sytuacji.

Wyniki UE w SDG 2 dotyczącego niedożywienia i rolnictwa zrównoważonego są zróżnicowane. Osiągnięte postępy zostały wystawione na próbę w wyniku rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie. Ceny produktów rolnych w UE i na świecie wzrosły. UE rozszerzyła swoje wsparcie, aby pomóc osobom najbardziej dotkniętym niszczycielskimi skutkami rosnącego braku bezpieczeństwa żywnościowego na świecie. Inwestycje UE w bezpieczeństwo żywnościowe na całym świecie w okresie 2020–2024 wynoszą około 8 mld EUR. W UE działania koncentrowały się na wspieraniu rolników najbardziej dotkniętych wyższymi kosztami produkcji. Środki te połączono z działaniami dotyczącymi zmian strukturalnych mających na celu propagowanie zrównoważonego i odpornego rolnictwa, rybołówstwa i systemów żywnościowych, a także zdrowszej diety, jak określono w strategii „Od pola do stołu” 36 . W strategii tej przewidziano konkretne cele polegające na transformacji systemów żywnościowych UE do 2030 r. Ponadto propaguje się w niej globalne przejście na zrównoważone systemy żywnościowe.

Również w kontekście kryzysu energetycznego wynikającego z rosyjskiej inwazji na Ukrainę UE pozostała na właściwej drodze do obniżenia emisyjności. W 2022 r. UE poczyniła znaczne postępy w zakresie dywersyfikacji dostaw energii, zwiększenia efektywności energetycznej i przyspieszenia wprowadzania energii ze źródeł odnawialnych. Na wsparcie powiązanych inwestycji w państwach członkowskich przeznaczono prawie 300 mld EUR. Od sierpnia 2022 r. do marca 2023 r. UE zmniejszyła zużycie gazu ziemnego o 18 % w porównaniu ze średnią z tych samych miesięcy z pięciu poprzednich lat 37 . Dekarbonizacja systemów energetycznych jest częścią długoterminowego, wdrażanego obecnie rozwiązania strukturalnego. Cele na 2030 r. w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej są korygowane w górę. Dzięki wnioskowi dotyczącemu aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie UE podejmuje również kroki służące zapewnieniu, aby jej zdolności produkcyjne o zerowej emisji netto przyczyniały się do osiągnięcia unijnych celów w zakresie klimatu i energii. Najnowsze dane zawarte w unijnym zestawie wskaźników dotyczących celów zrównoważonego rozwoju nie odzwierciedlają jeszcze w pełni tych skutków, w tym ograniczenia dostaw energii i związanych z tym skoków cen; w nadchodzących latach można jednak oczekiwać znacznych postępów na drodze do zapewnienia wszystkim dostępu do źródeł stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie (SDG 7).

SDG 11 dotyczy zrównoważonych miast, a niemal 75 % obywateli UE mieszka w miastach i obszarach miejskich. Stwarzają one liczne możliwości zatrudnienia oraz działalności gospodarczej i kulturalnej, ale wielu mieszkańców mierzy się z trudnościami środowiskowymi i społecznymi. Problemy mieszkaniowe, zanieczyszczenie i przestępczość to jedne z najpoważniejszych wyzwań, przed którymi stoją obszary miejskie. Zrównoważony i zintegrowany rozwój obszarów miejskich ma zasadnicze znaczenie dla wdrożenia zielonej, sprawiedliwej i cyfrowej transformacji oraz odnośnych priorytetów UE na szczeblu lokalnym, bez pozostawia żadnego miejsca w tyle. Dlatego w 2022 r. UE podjęła trzy nowe dobrowolne zobowiązania, aby przyczynić się do przyspieszenia realizacji Nowej agendy miejskiej ONZ.

Kwestie zmiany klimatu i ochrony różnorodności biologicznej w skali globalnej wymagają konkretnych działań podejmowanych przez wszystkie kraje. Jeśli chodzi o finansowanie, w ramach porozumienia paryskiego kraje rozwinięte zobowiązały się do uruchamiania około 84 mld EUR rocznie na wsparcie krajów rozwijających się. UE i jej państwa członkowskie są największymi na świecie dostawcami publicznego finansowania na rzecz działań związanych ze zmianą klimatu – w 2021 r. było to 23,04 mld EUR.

Za pośrednictwem swoich partnerstw międzynarodowych UE dąży do osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu na szczeblu globalnym i czyni postępy na drodze do realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Około 35 % budżetu Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy” 40 przyczynia się do działań w dziedzinie klimatu (SDG 13), w tym za sprawą wsparcia na rzecz zrównoważonej energii (SDG 7). UE zobowiązała się również do podwojenia finansowania międzynarodowego na rzecz różnorodności biologicznej (SDG 15 i 14), w szczególności dla krajów najbardziej podatnych na zagrożenia, w latach 2021–2027. Zwiększyła również wsparcie na rzecz rolnictwa zrównoważonego (SDG 2), zasobów wodnych (SDG 6) oraz zrównoważonej konsumpcji i produkcji (SDG 12), w tym gospodarki o obiegu zamkniętym w krajach partnerskich. Jak opisano poniżej, UE wdraża strategię Global Gateway 41 , czyli strategię na rzecz zrównoważonych inwestycji w infrastrukturę na całym świecie. Strategia stanowi pozytywną ofertę dla krajów partnerskich w zakresie wspierania realizacji celów zrównoważonego rozwoju, w tym dzięki mobilizacji sektora prywatnego. Obejmuje to wspieranie infrastruktury w dziedzinie zrównoważonej energii i zmiany klimatu, w szczególności za pośrednictwem inicjatyw przewodnich takich jak afrykańsko-unijna inicjatywa „Zielona energia”, inicjatywa na rzecz transformacji ekologicznej w Ameryce Łacińskiej i regionie Karaibów lub inicjatywa dotycząca wody, energii i zmiany klimatu w Azji Środkowej. Działania te są podejmowane zgodnie z podejściem „Drużyna Europy”, które skupia UE, jej państwa członkowskie i krajowe banki rozwoju, a także Europejski Bank Inwestycyjny i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.

Ludzie i dobrobyt – gospodarka służąca ludziom i Europa na miarę ery cyfrowej

Gospodarka służąca ludziom

Wspierając wzrost gospodarczy oraz ograniczając ubóstwo i nierówności, UE wnosi również bezpośredni wkład w realizację kilku wzajemnie powiązanych celów zrównoważonego rozwoju. Poczyniono znaczne postępy w ograniczaniu ubóstwa i wykluczenia społecznego (SDG 1) oraz w dziedzinie gospodarki i rynku pracy (SDG 8). Postępy w zmniejszaniu nierówności (SDG 10) są natomiast jedynie umiarkowane.

Rysunek 4: Wkład w realizację celów zrównoważonego rozwoju w ramach naczelnego celu „Gospodarka służąca ludziom”

Zarządzanie gospodarcze w UE umożliwia jej aktywną i skuteczną koordynację wdrażania Agendy 2030 w 27 państwach członkowskich w ramach europejskiego semestru – ramach zintegrowanego nadzoru i koordynacji polityki gospodarczej i polityki zatrudnienia w całej UE. W rocznej analizie zrównoważonego wzrostu gospodarczego przedstawiono w zarysie program polityki gospodarczej mający złagodzić negatywne skutki wstrząsów w perspektywie krótkoterminowej oraz umożliwić dalsze wspieranie zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu i zwiększenie odporności w perspektywie średnioterminowej, przy jednoczesnym utrzymaniu elastyczności, by móc sprostać nowym wyzwaniom. Podejście to opiera się na czterech wymiarach konkurencyjnej zrównoważoności (sprawiedliwości, zrównoważeniu środowiskowym, wydajności i stabilności makroekonomicznej). W europejskim semestrze uwzględniono realizację celów zrównoważonego rozwoju. Obejmuje to roczne sprawozdania krajowe w przypadku wszystkich państw członkowskich 42 – każde z tych sprawozdań służy podkreśleniu postępów i wyzwań we wdrażaniu środków na rzecz celów zrównoważonego rozwoju – oraz kompleksowe statystyczne sprawozdanie monitorujące zawierające szczegółowy przegląd postępów UE w realizacji tych celów.

Ogólnie rzecz biorąc, określone w celach zrównoważonego rozwoju założenia dotyczące zatrudnienia, edukacji i umiejętności, warunków pracy, zwalczania ubóstwa i nierówności oraz wspierania równych szans i włączenia społecznego są realizowane na szczeblu UE w drodze wdrażania Europejskiego filaru praw socjalnych 43 i budowania Unii równości. W przyjętym w marcu 2021 r. Planie działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych 44  określono trzy ambitne zasadnicze cele UE na 2030 r. w obszarach zatrudnienia, umiejętności i ograniczania ubóstwa. Cele te obejmują wskaźnik zatrudnienia na poziomie 78 % (w przypadku osób w wieku 20–64 lat), 60 % wskaźnik uczestnictwa w szkoleniach wśród wszystkich dorosłych oraz zmniejszenie o co najmniej 15 mln liczby osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, w tym co najmniej 5 mln dzieci (w porównaniu z 2019 r.). Kluczowym instrumentem finansowym służącym wdrażaniu Europejskiego filaru praw socjalnych jest Europejski Fundusz Społeczny Plus dysponujący łącznym budżetem w wysokości ponad 99 mld euro.

Wzrostu gospodarczego i zatrudnienia dotyczy SDG 8. W 2021 r. gospodarka UE odnotowała wzrost o 5,4 %, po spadku, który nastąpił w 2020 r. w związku z COVID-19. Szacuje się, że w 2022 r. wzrost gospodarki wyniósł 3,5 %, a w 2023 r. wyniesie on 0,8 % 45 . W 2022 r. wskaźnik zatrudnienia w UE osiągnął rekordowo wysoki poziom, tj. 74,7 %. Od tego czasu na rynkach pracy odnotowuje się wysokie wyniki. Bezrobocie i bezrobocie długotrwałe wykazują tendencję spadkową już od 2014 r. Jeżeli ta pozytywna tendencja utrzyma się, UE będzie dobrze przygotowana do osiągnięcia celu dotyczącego zatrudnienia na poziomie 78 % do 2030 r. Mniej korzystna jest jednak sytuacja osób młodych na rynku pracy. Gwarancja dla młodzieży 46 od 2013 r. umożliwiła dostęp do rynku pracy lub edukacji ponad 24 mln osób młodych.

Jeżeli chodzi o SDG 1, liczba osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym w UE znacznie spadła – z 104,9 mln (czyli 24 % ludności UE) w 2015 r. do 95,4 mln (21,7 %) w 2021 r. Liczba zagrożonych dzieci spadła z 22,3 mln w 2015 r. do 19,6 mln w 2021 r. Między państwami UE utrzymują się jednak znaczne różnice we wskaźnikach ubóstwa. Ponadto obszary wiejskie są zazwyczaj bardziej zagrożone ubóstwem ze względu na emigrację wewnętrzną, ograniczony dostęp do usług, słabsze rynki pracy i możliwości edukacyjne. W przypadku SDG 10 różnica w dochodach osób ubogich i zamożnych w UE również pozostaje znaczna, a włączenie społeczne osób bezrobotnych, migrantów, mniejszości lub osób niepełnosprawnych pozostaje wyzwaniem.

Za pośrednictwem swoich partnerstw międzynarodowych Unia wspiera kraje partnerskie w poprawie otoczenia biznesowego i inwestycyjnego, inwestycji prywatnych, zwiększaniu włączenia społecznego pod względem finansowym oraz propagowaniu handlu i ułatwień w handlu na rzecz zrównoważonego rozwoju i łańcuchów wartości (SDG 8, 9, 10). UE propaguje godną pracę dzięki poprawie zrównoważenia społecznego, zawodowego i środowiskowego (SDG 8), promowaniu równości płci (SDG 5) oraz wzmocnieniu pozycji kobiet i młodzieży, zwalczaniu nierówności (SDG 10) i poprawie polityki i systemów kształcenia i szkolenia zawodowego (SDG 4). W ramach strategii Global Gateway uruchomiła już szereg projektów opartych na podejściu „Drużyna Europy”, które mogą korzystać z wielu źródeł finansowania, w tym inwestycji sektora prywatnego. Obejmują one projekty przewodnie w ramach pakietu inwestycyjnego UE–Unia Afrykańska dotyczące strategicznych korytarzy transportowych w Afryce Zachodniej, Środkowej i Wschodniej, które przyczynią się do realizacji szeregu wzajemnie powiązanych celów zrównoważonego rozwoju.

Europa na miarę ery cyfrowej

Z myślą o skutecznym wdrożeniu Agendy 2030 i utrzymaniu konkurencyjności na arenie światowej UE przekształca swój przemysł i infrastrukturę, aby stały się bardziej ekologiczne i cyfrowe, oraz aby jej gospodarka była w większym stopniu oparta na obiegu zamkniętym. Pandemia COVID-19 potwierdziła korzyści płynące z cyfryzacji w naszym codziennym życiu i silniej uzmysłowiła, dlaczego transformacja cyfrowa jest krokiem naprzód. Transformacja cyfrowa i ekologiczna idą w parze i wzajemnie wzmacniają swój potencjał.

Rysunek 5: Wkład w realizację celów zrównoważonego rozwoju w ramach naczelnego celu „Europa na miarę ery cyfrowej”

Poczyniono znaczne postępy w dziedzinie przemysłu, innowacji i infrastruktury (SDG 9). Działania UE koncentrują się na modernizacji europejskiego przemysłu i infrastruktury w sposób, który uczyni je bardziej ekologicznymi i cyfrowymi. Wzmocnienie infrastruktury cyfrowej jest kluczowym filarem cyfrowej dekady 48 , programu, w którym określono strategię UE na rzecz transformacji cyfrowej. Wydajność w niektórych sektorach, takich jak technologie cyfrowe i czyste technologie, które mają być przyszłymi sektorami wzrostu, jest najwyższa. Aby zapewnić ich dynamiczny rozwój w Europie, UE przyjęła plan przemysłowy Zielonego Ładu 49 , zaproponowała przepisy dotyczące sztucznej inteligencji oraz regulowane usługi w zakresie danych i rynki danych zgodnie z zasadą ukierunkowania na człowieka. Dzięki aktowi w sprawie czipów 50 UE doprowadzi do uruchomienia ponad 43 mld EUR w postaci inwestycji publicznych i prywatnych; będzie również ustanawiać środki służące przewidywaniu wszelkich przyszłych zakłóceń w łańcuchach dostaw oraz gotowość i szybkie reagowanie na zakłócenia wspólnie z państwami członkowskimi i partnerami międzynarodowymi. Ułatwienie i uproszczenie dostępu do finansowania, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw, oraz korzystne ramy regulacyjne mają zasadnicze znaczenie dla wiodącej pozycji Unii w transformacji ekologicznej i cyfrowej. Do poprawy odporności i zrównoważonego charakteru rolnictwa, wykorzystania zasobów lądowych i morskich oraz transportu wykorzystywana jest również technologia kosmiczna w formie nawigacji satelitarnej i obserwacji Ziemi.

Jednocześnie UE wspiera innowacje w ramach Nowego europejskiego planu na rzecz innowacji 51 , którego celem jest zapewnienie Unii pozycji lidera nowej fali innowacji i przedsiębiorstw typu start-up wykorzystujących zaawansowane technologie w ramach europejskiej przestrzeni badawczej. Najważniejszy unijny program finansowania badań naukowych i innowacji, „Horyzont Europa”, dysponujący budżetem na lata 2021–2027 w wysokości 95,5 mld EUR, przyczynia się do realizacji wszystkich 17 celów zrównoważonego rozwoju oraz pobudza konkurencyjność i wzrost gospodarczy UE. Środki te zaczynają przynosić korzyści. Liczba zgłoszeń patentowych do Europejskiego Urzędu Patentowego wzrosła. Intensywność badań i rozwoju w UE wzrosła jednak tylko nieznacznie, osiągając w 2021 r. poziom 2,27 %, co nieco odbiega od celu na 2030 r. równego 3 %.

Za pośrednictwem swoich partnerstw międzynarodowych Unia wspiera kraje partnerskie w transformacji cyfrowej. Nową formą globalnej współpracy cyfrowej z UE, która wspiera ramy regulacyjne dotyczące technologii cyfrowych i danych oraz umiejętności cyfrowych, jest Centrum cyfryzacji na rzecz rozwoju 56 . Za pośrednictwem strategii Global Gateway Unia wspiera innowacje w infrastrukturę cyfrową na całym świecie oraz powiązane działania w dziedzinie edukacji i badań naukowych, w szczególności w drodze inicjatyw przewodnich, takich jak sojusz cyfrowy z Ameryką Łacińską i Karaibami lub inicjatywa w zakresie łączności cyfrowej w Azji Środkowej.

Ludzie i pokój – promowanie naszego europejskiego stylu życia i nowy impuls dla demokracji europejskiej

Promowanie naszego europejskiego stylu życia

Bezpieczeństwo, sprawiedliwość i silne instytucje są kluczowymi czynnikami sprzyjającymi inkluzywnemu i sprawiedliwemu społecznie wzrostowi gospodarczemu. Korzystając z solidnych ram praworządności i solidnych instytucji, UE poczyniła znaczące postępy na drodze do osiągnięcia SDG 16. W okresie do 2020 r. odnotowała również znaczne postępy w realizacji celów w zakresie zdrowia i dobrobytu (SDG 3) i pomimo komplikacji spowodowanych pandemią koronawirusa tendencja ta ponownie nabiera tempa.

Rysunek 6: Wkład w realizację celów zrównoważonego rozwoju w ramach naczelnego celu „Promowanie naszego europejskiego stylu życia”

Fundamenty Europejskiej Unii Zdrowotnej położono w celu zapewnienia lepszej ochrony zdrowia fizycznego i psychicznego obywateli UE, wyposażenia Unii i jej państw członkowskich w środki zapobiegania przyszłym pandemiom i radzenia sobie z nimi oraz poprawy odporności unijnych systemów opieki zdrowotnej. Te ostatnie wzmacnia Program UE dla zdrowia 57 , którego budżet na lata 2021–2027 wynosi 5,3 mld EUR. W ramach europejskiego planu walki z rakiem 58 wspieranego środkami w wysokości 4 mld EUR, z czego 1,25 mld EUR pochodzi z Programu UE dla zdrowia, poprawia się profilaktykę nowotworów, badania naukowe i opiekę nad pacjentami.

Aby chronić wszystkich obywateli UE, Komisja przedstawiła nową strategię w zakresie unii bezpieczeństwa 59 . Przyczynia się ona do tworzenia pokojowych i integracyjnych społeczeństw, których dotyczy SDG 16. Strategia koncentruje się na obszarach priorytetowych, w których UE może pomóc państwom członkowskim we wspieraniu bezpieczeństwa wszystkich osób żyjących w Europie. Ma ona zasadnicze znaczenie dla ograniczenia wszelkich form przemocy, położenia kresu nadużyciom i handlowi ludźmi oraz zwalczania przestępczości zorganizowanej i terroryzmu.

Jedną z podstawowych wartości UE jest państwo prawne 60 . Unia stopniowo wzmacniała zestaw narzędzi służących propagowaniu i ochronie praworządności w UE 61 . Zestaw obejmuje zarówno instrumenty zapobiegawcze, jak i instrumenty reagowania, w tym na przykład roczne sprawozdania na temat praworządności 62 , które umożliwiają identyfikację i rozwiązywanie problemów w państwach członkowskich UE, lub postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, w przypadku gdy problemy z praworządnością stanowią naruszenie prawa UE 63 . Europejski mechanizm praworządności 64 , którego centralnym elementem są sprawozdania na temat praworządności, jest narzędziem zapobiegawczym, opracowanym w formie rocznego cykl ścisłego dialogu między instytucjami Unii Europejskiej, z udziałem państw członkowskich, parlamentów narodowych, społeczeństwa obywatelskiego i innych zainteresowanych stron, służącym zapewnieniu monitorowania i formułowaniu zaleceń. Komisja przyjęła również strategię na rzecz wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych w UE 65 i przedkłada co roku sprawozdania ze stosowania karty 66 , natomiast Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej co roku składa sprawozdania z wdrażania karty w praktyce.

Proponowany nowy pakt o migracji i azylu 67 ma na celu zapewnienie skutecznego i humanitarnego zarządzania migracją z zastosowaniem sprawiedliwych i efektywnych przepisów azylowych. Ponadto zewnętrzny filar paktu wspiera kraje partnerskie w zarządzaniu migracjami przez korytarze migracyjne, w tym we współpracy z krajami pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia.

Za pośrednictwem swoich partnerstw międzynarodowych UE propaguje poszanowanie praw człowieka i dążenie do osiągnięcia celów w zakresie rozwoju społecznego oraz zasady niepozostawiania nikogo w tyle, koncentrując się na osobach żyjących w najbiedniejszych i stwarzających największą podatność na zagrożenia warunkach oraz osobach w sytuacjach kryzysowych, zwłaszcza w dziedzinie zdrowia (SDG 3), edukacji (SDG 4), ochrony socjalnej (cel zrównoważonego rozwoju 1) i równości płci (SDG 5). Unia stawia walkę z ubóstwem w centrum swojej współpracy międzynarodowej, traktując ją jako cel przekrojowy. Przywiązuje większą wagę do zwalczania nierówności, budując zrównoważone, inkluzywne społeczeństwa (SDG 10). Co najmniej 20 % budżetu Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy” przyczyni się do rozwoju społecznego. UE podejmuje transformacyjne inicjatywy „Drużyna Europy” koncentrujące się na rozwoju społecznym, takie jak inicjatywa wspierająca produkcję szczepionek, leków i technologii medycznych w Afryce oraz inicjatywa szkoleniowa dla nauczycieli w Afryce Subsaharyjskiej, a także udziela specjalnego wsparcia na rzecz działań globalnych.

Nowy impuls dla demokracji europejskiej

W ramach nowego impulsu dla demokracji europejskiej UE podejmuje szeroko zakrojone działania bezpośrednio przyczyniające się do realizacji SDG 5 dotyczącego równości płci, SDG 10 dotyczącego zmniejszenia nierówności oraz SDG 16 dotyczącego wspierania pokoju, sprawiedliwości i silnych instytucji.

Rysunek 7: Wkład w realizację celów zrównoważonego rozwoju w ramach naczelnego celu „Nowy impuls dla demokracji europejskiej”

Aby zwalczać dyskryminację w UE zgodnie z SDG 10 i SDG 16, Komisja przyjęła unijny plan działania przeciwko rasizmowi 69 , unijne ramy strategiczne na rzecz równouprawnienia, włączenia społecznego i udziału Romów 70 , strategię na rzecz równości osób LGBTIQ 71 , Strategię UE w sprawie zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego 72 oraz strategię na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021–2030 73 . Ponadto Komisja jest w pełni zaangażowana w zwalczanie wszelkich form nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści, które są niezgodne z prawem UE. 74 . 

Jeśli chodzi o udział społeczeństwa, Komisja zobowiązała się do zapewnienia obywatelom UE większego wpływu na to, co robi Unia i w jaki sposób działa na ich rzecz; jest to zgodne z SDG 16. UE aktywnie zachęca obywateli, przedsiębiorstwa i zainteresowane strony do udziału w procesie kształtowania polityki UE. Każdy – nie tylko obywatele UE – może przekazywać uwagi przez internet przez cały cykl kształtowania polityki za pośrednictwem portalu Komisji „Wyraź swoją opinię” 75 , z którego korzystano również do celów niniejszego dobrowolnego przeglądu. Komisja opublikowała łącznie ponad 5 000 możliwości zgłaszania uwag i otrzymała ponad 3 mln uwag. Konferencja w sprawie przyszłości Europy 76 była wyjątkową okazją do zorganizowanych debat z obywatelami na temat kluczowych priorytetów, w tym sposobów realizacji celów zrównoważonego rozwoju. W debatach wzięło udział ponad 750 000 uczestników, którzy podzielili się blisko 19 000 pomysłami i przedyskutowali je. W oparciu o sukces Konferencji w sprawie przyszłości Europy panele obywatelskie są obecnie częścią procesu kształtowania polityki przez Komisję w niektórych kluczowych obszarach. W wyniku Konferencji podjęto zobowiązania dotyczące nowych inicjatyw politycznych, które często przyczyniają się do realizacji szeregu istotnych celów zrównoważonego rozwoju. W 2023 r. tematem paneli obywatelskich nowej generacji będą inicjatywy dotyczące marnotrawienia żywności, mobilności edukacyjnej i światów wirtualnych.

W 2022 r. przypadło również dziesięciolecie europejskiej inicjatywy obywatelskiej 77 . Stanowi ona istotne narzędzie umożliwiające aktywny udział w kształtowaniu polityki UE, dzięki któremu obywatele mogą bezpośrednio wezwać Komisję do złożenia wniosków dotyczących nowych przepisów UE.

Europejski plan działania na rzecz demokracji 78  ma na celu wzmocnienie pozycji obywateli i budowanie odporniejszych demokracji w całej UE dzięki propagowaniu wiarygodnych, przejrzystych i pluralistycznych wyborów, wzmacnianiu wolności mediów i przeciwdziałaniu dezinformacji. W 2023 r., rok przed kolejnymi wyborami do Parlamentu Europejskiego, Komisja przedstawi pakiet na rzecz obrony demokracji dotyczący przede wszystkim przejrzystości, kwestii wyborczych, poprawy przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego oraz promowania inkluzywnego i skutecznego zaangażowania organów publicznych we współpracę z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i obywatelami. Wszystkie te środki mają na celu wzmocnienie odporności demokratycznej w UE. W pakiecie zostanie uwzględnione również kilka propozycji w zakresie demokracji, przedstawionych przez uczestników Konferencji w sprawie przyszłości Europy, które dotyczą zaangażowania obywateli w kształtowanie polityki.

Mając na uwadze, że dezinformacja i manipulacja informacją w bardzo negatywny sposób oddziałują na społeczeństwo demokratyczne, UE będzie nadal skupiać swoje działania na dezinformacji i ingerencji oraz dążyć do zabezpieczenia wolności wypowiedzi jako jednej z najwyższych wartości naszych społeczeństw.

Poprzez swoje partnerstwa międzynarodowe UE dąży do osiągnięcia tych celów na szczeblu globalnym. W ramach SDG 16 sprawowanie rządów, pokój i bezpieczeństwo stanowią podstawę zewnętrznego zaangażowania Unii na rzecz zrównoważonego rozwoju. Postępy w realizacji tego celu mają efekt mnożnikowy dla wszystkich celów zrównoważonego rozwoju. W ramach realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 UE wdraża podejście oparte na prawach człowieka, czyniąc ochronę, poszanowanie i przestrzeganie praw człowieka podstawą swoich działań 84 . UE działa na rzecz praworządności, udziału społeczeństwa, niedyskryminacji i równości oraz rozliczalności, w tym podejmuje specjalne działania wspierające społeczeństwo obywatelskie i obrońców praw człowieka. Aktywnie promuje wzmocnienie pozycji młodzieży i jej uczestnictwo, w tym za pomocą Planu działania na rzecz młodzieży w ramach działań zewnętrznych UE. UE przyczynia się również do realizacji SDG 5 w wymiarze zewnętrznym za sprawą włączania równości płci do swoich partnerstw międzynarodowych jako centralnego aspektu i zapewniania, by co najmniej 85 % wszystkich jej działań zewnętrznych uwzględniało aspekt równości płci. Podejmuje również zdecydowane działania wraz z ONZ, np. w ramach inicjatywy „Spotlight”. Ponadto zapewnia, za sprawą humanitarnego wskaźnika równości płci i wieku, aby finansowane przez UE działania humanitarne uwzględniały aspekt płci i wieku. Niedawna ocena wykazała w tym kontekście, że w 2021 r. 96 % środków finansowych przeznaczonych na pomoc humanitarną w pewnym stopniu lub w dużej mierze uwzględniało kwestie związane z płcią i wiekiem.

Partnerstwo – silniejsza pozycja Europy na świecie

Cele UE, a w szczególności dwojaka transformacja – ekologiczna i cyfrowa – oraz realizacja celów zrównoważonego rozwoju nie mogą zostać osiągnięte bez współpracy z krajami partnerskimi i w wymiarze wielostronnym.

Rysunek 8: Wkład w realizację celów zrównoważonego rozwoju w ramach naczelnego celu „Silniejsza pozycja Europy na świecie”

Wspieranie krajów partnerskich w realizacji celów zrównoważonego rozwoju stało się głównym celem partnerstw międzynarodowych UE w ramach Europejskiego konsensusu w sprawie rozwoju 85 z 2017 r. Eliminacja ubóstwa, zwalczanie dyskryminacji i nierówności oraz niepozostawianie nikogo w tyle znajdują się w centrum naszych partnerstw międzynarodowych, których celem jest propagowanie zrównoważonego rozwoju poprzez wspieranie realizacji Agendy 2030. To zdecydowane działanie wspierające cele zrównoważonego rozwoju, w połączeniu z priorytetami UE, znajduje kontynuację w postaci programów w ramach ISWMR – „Globalny wymiar Europy”, głównego instrumentu finansowania zewnętrznego (w tym jego części inwestycyjnej, Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Plus). Partnerstwa z sektorem prywatnym mają zasadnicze znaczenie dla uruchomienia inwestycji finansowych niezbędnych do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. UE propaguje innowacyjne instrumenty finansowe, takie jak łączenie źródeł prywatnych i publicznych oraz udzielanie gwarancji w celu wspierania inwestycji prywatnych w krajach partnerskich, zwłaszcza w krajach najbardziej potrzebujących.

Strategia Global Gateway, zainicjowana w grudniu 2021 r., jest ofertą i skutecznym wkładem UE we wzmocnienie środków wdrażania i ożywienie globalnego partnerstwa (SDG 17) z myślą o realizacji Agendy 2030 i jej celów zrównoważonego rozwoju, a jednocześnie przyczynia się do realizacji porozumienia paryskiego. Strategia pomaga promować większe inwestycje publiczne i prywatne w zrównoważoną łączność, w szczególności za pośrednictwem infrastruktury transportowej, energetycznej i cyfrowej oraz powiązane kontakty międzyludzkie między społecznościami (w dziedzinie zdrowia i edukacji). Aby wspierać na szczeblu globalnym transformację ekologiczną i cyfrową wraz z celami zrównoważonego rozwoju, UE i jej państwa członkowskie wdrażają strategię Global Gateway z wykorzystaniem podejścia „Drużyna Europy”. Strategia ta ma na celu pozyskanie, we współpracy z krajami partnerskimi, wielu źródeł finansowania, w tym inwestycji sektora prywatnego, aby przyczynić się do zmniejszenia globalnej luki inwestycyjnej. UE zamierza wspólnie zmobilizować do 2027 r. inwestycje o wartości do 300 mld EUR, w tym połowę w Afryce. W ramach każdej inicjatywy Global Gateway finansowanej z budżetu UE wskazane i uwzględnione zostaną na wszystkich etapach – od projektowania po wdrażanie i sprawozdawczość – odpowiednie cele zrównoważonego rozwoju.

Rysunek 9: Strategia Global Gateway i cele zrównoważonego rozwoju

Ogólnie rzecz biorąc, UE i jej państwa członkowskie są wiodącymi darczyńcami oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) na świecie – w 2022 r. przekazały na ten cel łącznie 92,8 mld EUR (na podstawie wstępnych danych OECD), co stanowi 43 % globalnej pomocy. Odpowiada to 0,59 % ich łącznego dochodu narodowego brutto (DNB). Unia i jej państwa członkowskie niezmiennie angażują się w działania służące osiągnięciu wspólnego celu, jakim jest przeznaczanie 0,7 % DNB na oficjalną pomoc rozwojową do 2030 r. zgodnie z Agendą na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030.

UE i jej państwa członkowskie, w ramach podejścia „Drużyna Europy”, wspierają kraje partnerskie w dążeniu do trwałej odbudowy zgodnej z celami zrównoważonego rozwoju. Od wybuchu pandemii COVID-19 do końca 2021 r. przekazały one na ten cel 47,7 mld EUR. Towarzyszą temu starania służące mobilizacji sektora prywatnego w celu pozyskania inwestycji o wpływie transformacyjnym.

UE jest silnie zaangażowana na rzecz skutecznego multilateralizmu, którego centralnym elementem jest ONZ, w szczególności w ramach wdrażania Agendy 2030 na całym świecie. Obejmuje to współpracę z ONZ, grupami państw G-7 i G-20, Grupą Banku Światowego, Międzynarodowym Funduszem Walutowym, Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) i innymi podmiotami w ramach tych wspólnych działań. Oznacza to również wzmocnienie globalnego ładu tam, gdzie jest to najbardziej potrzebne, zwłaszcza w odniesieniu do globalnych dóbr publicznych, które należy chronić i zarządzać nimi wspólnie, aby osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju. UE przewodzi działaniom na rzecz ograniczenia i łagodzenia zmiany klimatu, ochrony różnorodności biologicznej i zarządzania oceanami. Te działania i partnerstwa będą wspierać realizację szeregu celów zrównoważonego rozwoju ze względu na ich wzajemne powiązania.

UE dąży do wypracowania wspólnego podejścia z kluczowymi partnerami w celu wspierania wiarygodnych partnerstw i sojuszy w kontekście globalnym, przyczyniając się w ten sposób do wzmocnienia opartego na zasadach porządku światowego i prawa międzynarodowego. Obejmuje to wspieranie międzynarodowych praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego oraz ich skuteczne wdrażanie, co jest szczególnie właściwe w kontekście 75. rocznicy uchwalenia Powszechnej deklaracji praw człowieka, a ponadto jest warunkiem postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju. UE i jej państwa członkowskie są największymi darczyńcami na świecie wnoszącymi wkład na rzecz demokracji, praworządności i poszanowania praw człowieka. Ponadto państwa członkowskie UE odegrały również zasadniczą rolę w przyjęciu w kwietniu 2023 r. rezolucji Rady Praw Człowieka ONZ, w której potwierdzono kluczowe znaczenie praw człowieka w działaniach na rzecz skierowania realizacji celów zrównoważonego rozwoju na właściwe tory.

Otwarta, oparta na zasadach i uczciwa wymiana handlowa jest kluczowym narzędziem propagowania zrównoważonego rozwoju oraz zwiększania dobrobytu i dobrostanu. UE odgrywa aktywną rolę w ustanowieniu solidnego programu handlowego, który wytyczy najwyższe możliwe globalne standardy i przyczyni się do realizacji SDG na arenie międzynarodowej. Zrównoważony rozwój i postępy w realizacji celów zrównoważonego rozwoju są również centralnym elementem przeglądu polityki handlowej UE 86  na nadchodzące lata. Każda nowa kompleksowa dwustronna umowa handlowa między UE a jej partnerami zawiera rozdział dotyczący handlu i zrównoważonego rozwoju, promujący zdecydowane zobowiązania w zakresie klimatu, środowiska i ochrony pracy oraz równouprawnienia płci. Ponadto UE dąży do zawierania umów inwestycyjnych nowej generacji, które mają na celu ułatwienie zrównoważonych inwestycji i zawierają zdecydowane zobowiązania dotyczące międzynarodowych instrumentów odnoszących się do praw człowieka, norm pracy, ochrony środowiska i dobrych rządów. Zobowiązania te stanowią również centralny element ogólnego systemu preferencji taryfowych UE, w szczególności ze względu na szczególne rozwiązanie motywacyjne dotyczące zrównoważonego rozwoju i dobrych rządów (GSP+). Unijne rozporządzenie w sprawie przeciwdziałania torturom odzwierciedla ponadto zobowiązanie UE do wyeliminowania tortur i kary śmierci.

Światowa Organizacja Handlu (WTO) musi przyczyniać się do zapewnienia globalnej odbudowy po pandemii – odbudowy, która jest zrównoważona, ekologiczna i sprzyjająca włączeniu społecznemu, a tym samym zgodna z celami zrównoważonego rozwoju. UE aktywnie uczestniczyła w negocjacjach, które w 2022 r. zakończyły się sukcesem, a mianowicie osiągnięciem porozumienia WTO w sprawie subsydiów dla rybołówstwa. Tym samym UE zrealizowała wyraźny cel określony w agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030.

Skuteczna realizacja celów zrównoważonego rozwoju wymaga również, aby pracownicy na całym świecie mieli godne warunki pracy. UE podejmuje już zdecydowane działania na rzecz propagowania godnej pracy na całym świecie oraz wyeliminowania pracy dzieci i pracy przymusowej, zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju. Najważniejszymi partnerami w tym zakresie są Międzynarodowa Organizacja Pracy, OECD oraz grupy G-7 i G-20.

UE odgrywa aktywną rolę w propagowaniu solidnej i zrównoważonej polityki makroekonomicznej na szczeblu globalnym i w krajach partnerskich. Wykorzystuje w tym celu dyplomację gospodarczą i dialogi makroekonomiczne w ramach stosunków dwustronnych, w tym na forach wielostronnych takich jak grupa G-20.

4.Wyciągnięte wnioski i perspektywy do 2030 r.

Wznowienie działań mających na celu przyspieszenie wdrożenia Agendy 2030 w UE i w ramach jej partnerstwach międzynarodowych opiera się na szeregu cennych wniosków.

Silne instytucje i oparte na dowodach naukowych stanowienie prawa w celu zapewnienia spójności polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju

Podejście przewidujące zaangażowanie całej administracji rządowej w działania na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju zapewnia nadzór polityczny i koordynację na wszystkich szczeblach. UE dopilnuje, by jej ambitne inicjatywy były skutecznie wdrażane w praktyce na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Wymiar gospodarczy, społeczny, środowiskowy i administracyjno-regulacyjny zrównoważonego rozwoju jest uwzględniany w wyważony sposób na wszystkich etapach kształtowania polityki. Ramy lepszego stanowienia prawa 87 Komisji wymagają, aby w ocenie skutków każdego wniosku ustawodawczego zostało określone, w jaki sposób działanie UE przyczyni się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Oceny skutków i ewaluacje dotyczą wzajemnych powiązań, synergii i kompromisów między odpowiednimi SDG.

Wykorzystanie siły budżetowej

Budżet UE jest skutecznym instrumentem umożliwiającym osiągnięcie znacznych postępów w realizacji Agendy 2030. UE poczyniła już postępy we włączaniu celów zrównoważonego rozwoju do swojego cyklu budżetowego. W przypadku partnerstw międzynarodowych cele te są aktywnie uwzględniane przy opracowywaniu projektów i programów, w ramach wyników (w połączeniu z priorytetami UE) oraz w rocznych sprawozdaniach z wdrażania instrumentów działań zewnętrznych UE.

Lepsza komunikacja z obywatelami i podejście obejmujące całe społeczeństwo

Realizacja celów zrównoważonego rozwoju leży nie tylko w gestii organów publicznych; wymaga też pełnego udziału społeczeństwa obywatelskiego i sektora prywatnego. Aby można było skutecznie osiągnąć te cele, należy je aktywnie wspierać komunikacją z obywatelami, władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi, mediami, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, sektorem prywatnym i zainteresowanymi stronami w terenie. Korzyści powinny być jasno przedstawione, a wyzwania należy rozwiązywać w przejrzysty sposób. Stałe zaangażowanie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, partnerów społecznych, władz krajowych, regionalnych i lokalnych oraz organizacji na szczeblu UE, w tym Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia mobilizacji zainteresowanych stron na szczeblu krajowym i społeczności regionalnych, które mają do odegrania w realizacji celów zrównoważonego rozwoju kluczową rolę. Europejski Pakt na rzecz Klimatu 88  ułatwia w tym kontekście konsultacje z obywatelami i organizacjami na temat tego, w jaki sposób działania w dziedzinie klimatu mogą wspierać postępy w realizacji SDG 13 i szeregu wzajemnie powiązanych SDG.

Monitorowanie i sprawozdawczość

Na szczeblu globalnym UE aktywnie uczestniczy w dorocznych posiedzeniach Forum Politycznego Wysokiego Szczebla ds. Zrównoważonego Rozwoju (HLPF), które jest główną platformą monitorowania i przeglądu wdrażania Agendy 2030. Niniejszy dobrowolny przegląd zostanie przedstawiony na posiedzeniu HLPF w 2023 r. jako wkład UE w te wspólne uniwersalne działania w zakresie wzajemnej oceny.

Komisja regularnie składa również sprawozdania z postępów w realizacji celów zrównoważonego rozwoju w ramach wszystkich wewnętrznych i zewnętrznych strategii politycznych i działań Unii. Każdego roku Eurostat publikuje sprawozdanie dotyczące postępów w realizacji tych celów, oparte na najistotniejszych związanych z nimi wskaźnikach na szczeblu UE.

Zaangażowanie UE w realizację celów zrównoważonego rozwoju na świecie

UE jest zaangażowana we wspieranie przyspieszonej realizacji celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu globalnym, w tym w stosunkach z krajami partnerskimi i w wymiarze wielostronnym. Międzynarodowe partnerstwa UE i główny instrument wydatków zewnętrznych UE – ISWMR – „Globalny wymiar Europy” przewidują priorytety obejmujące całą Agendę 2030 i jej zasady, w szczególności zasadę niepozostawiania nikogo w tyle. Unijna strategia Global Gateway bezpośrednio przyczyni się do postępów w realizacji szeregu wzajemnie powiązanych SDG. UE wspiera dyskusje na temat międzynarodowej struktury finansowej, koncentrując się na reformie wielostronnych banków rozwoju, aby zapewnić ich adekwatność do przyjętych założeń i posuwać się naprzód w realizacji tych celów.

Wnioski

W niniejszym przeglądzie przedstawiono szeroki zakres działań, które UE podjęła we wszystkich obszarach polityki z myślą o realizacji celów zrównoważonego rozwoju, oraz zobowiązania bezpośrednio przyczyniające się do osiągnięcia tych celów.

Pomimo wyzwań i niedawnych kryzysów UE jest w pełni zaangażowana w działania mające na celu osiągnięcie postępów w realizacji wszystkich celów zrównoważonego rozwoju i będzie nadal je monitorować ich wdrażanie.

Dzięki podejściu obejmującemu całą administrację rządową UE będzie promować rozwiązania oparte na współpracy, tak jak miało to miejsce wcześniej, aby przezwyciężyć pandemię, przyspieszyć ożywienie gospodarcze, wesprzeć Ukrainę i osiągnąć zrównoważony rozwój w kraju i za granicą. Zarazem, aby sprostać utrzymującym się wyzwaniom i znaleźć rozwiązania sprzyjające osiągnięciu celów zrównoważonego rozwoju, europejskie władze krajowe, regionalne i lokalne, partnerzy społeczni, organizacje społeczeństwa obywatelskiego, sektor prywatny i zainteresowane strony w terenie muszą kontynuować współpracę. Musi się to odbywać w ramach podejścia obejmującego całe społeczeństwo, bez pozostawiania nikogo w tyle.

Szczyt w sprawie celów zrównoważonego rozwoju w 2023 r. stanowi dla globalnej społeczności okazję do dokonania przeglądu postępów w realizacji tych celów i odzyskania impetu politycznego, aby osiągnąć je szybciej. Szczyt ten może również przyczynić się do realizacji propozycji zawartych w Naszym wspólnym programie, przedstawionym przez Sekretarza Generalnego ONZ, celem szybszego wdrożenia Agendy 2030. Zaproponowany przez Sekretarza Generalnego ONZ Szczyt Przyszłości w 2024 r. i szczyt w sprawie celów zrównoważonego rozwoju mają ten sam ogólny cel, jakim jest stworzenie warunków dla zrównoważonej, sprawiedliwej i sprzyjającej włączeniu społecznemu przyszłości, a Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 jest naszym wspólnym planem działania w tym zakresie. UE liczy na udany szczyt w sprawie celów zrównoważonego rozwoju, z udziałem wszystkich państw i zainteresowanych stron, zwieńczony uzgodnieniem ambitnych, konkretnych działań mających na celu przyspieszenie realizacji Agendy 2030. UE jest zdecydowana, by przyspieszyć wdrażanie Agendy 2030 we wspólnym kierunku i by podjąć wzmożone wysiłki na całym świecie na rzecz zrównoważonego rozwoju, sprawiedliwości i dobrobytu.

(1)

   Porozumienie klimatyczne z Paryża: https://www.un.org/en/climatechange/paris-agreement

(2)

    Finansowanie rozwoju – strona internetowa Organizacji Narodów Zjednoczonych poświęcona zrównoważonemu rozwojowi

(3)

      Wytyczne polityczne przewodniczącej Ursuli von der Leyen: Unia, która mierzy wyżej. Mój program dla Europy

(4)

     Ramy zintegrowanego nadzoru i koordynacji polityki gospodarczej i polityki zatrudnienia w całej UE

(5)

      delivering_on_uns_sustainable_development_goals_staff_working_document_en.pdf (europa.eu)

(6)

      Przegląd – Cele zrównoważonego rozwoju – Eurostat (europa.eu)

(7)

      European Consensus on Development (europa.eu)

(8)

    Sprawozdanie Sekretarza Generalnego ONZ z 2022 r.: Postępy w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju

(9)

     SWD(2023)700

(10)

     SWD(2023)701

(11)

     SWD(2023)702

(12)

     SWD(2023)703

(13)

   Portal Eurostatu poświęcony monitorowaniu celów zrównoważonego rozwoju: https://ec.europa.eu/eurostat/web/sdi ; także sprawozdania na temat zrównoważonego rozwoju w Europie sporządzane w ramach Sieci Rozwiązań na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju ONZ .

(14)

    EUR-Lex - 32021R1119 - PL - EUR-Lex (europa.eu)

(15)

   Poziom krajowych emisji netto w UE w 2021 r. (ostatnie dostępne dane) jest zasadniczo zgodny z trajektorią wiodącą do osiągnięcia tych ambitnych celów, ale tempo redukcji musi znacznie wzrosnąć.

(16)

    SWD(2020) 400 final: Realizacja celów zrównoważonego rozwoju ONZ – kompleksowe podejście .

(17)

   Unia, która mierzy wyżej: https://op.europa.eu/pl/publication-detail/-/publication/43a17056-ebf1-11e9-9c4e-01aa75ed71a1

(18)

     Pisma określające zadania można odnaleźć pod nazwiskiem każdego komisarza: https://ec.europa.eu/commission/commissioners/2019-2024/timmermans_en  

(19)

    Sprawozdanie na temat zrównoważonego rozwoju na świecie z 2019 r. | Organizacja Narodów Zjednoczonych

(20)

   Cele zrównoważonego rozwoju przedstawiono na rysunku w podziale na poszczególne priorytety polityczne Komisji, z którym są silnie powiązane, pamiętając zarazem, że większość tych celów przyczynia się w różnym stopniu do realizacji kilku priorytetów.

(21)

   Więcej informacji na temat programów prac Komisji: https://commission.europa.eu/strategy-documents/commission-work-programme .

(22)

   Tekst wspólnej deklaracji dostępny jest tutaj .

(23)

   Więcej informacji na temat Programu lepszego stanowienia prawa można znaleźć tutaj .

(24)

    Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(25)

   Wraz z NextGenerationEU – instrumentem tymczasowym mającym na celu pobudzenie odbudowy.

(26)

   Finansowanie w ramach polityki spójności: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus i Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.

(27)

   Mapa i linki do dobrowolnych przeglądów krajowych państw członkowskich UE można znaleźć  tutaj .

(28)

   Więcej informacji na temat lokalizacji celów zrównoważonego rozwoju w UE można znaleźć tutaj   i tutaj .

(29)

     W porównaniu z bardziej ambitnymi celami Europejskiego prawa o klimacie.

(30)

    COM(2019) 640 final z 11 grudnia 2019 r.

(31)

   Sektor towarów i usług środowiskowych jest częścią gospodarki zaangażowanej w produkcję towarów i usług wykorzystywanych w działaniach na rzecz ochrony środowiska i w zarządzaniu zasobami.

(32)

    COM(2020) 98 final z 11 marca 2020 r.

(33)

      COM(2021) 572 final

(34)

      COM(2021) 699 final

(35)

    Prawo o odbudowie zasobów przyrodniczych (europa.eu)

(36)

   Więcej informacji można znaleźć tutaj: https://food.ec.europa.eu/horizontal-topics/farm-fork-strategy_en .

(37)

   Źródło: dane Eurostatu. Link

(38)

    EUR-Lex - 32021R1119 - PL - EUR-Lex (europa.eu)

(39)

   Poziom krajowych emisji netto w UE w 2021 r. (ostatnie dostępne dane) jest zasadniczo zgodny z trajektorią wiodącą do osiągnięcia tych ambitnych celów, ale tempo redukcji musi znacznie wzrosnąć.

(40)

    Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy” (eur-lex.europa.eu)

(41)

    Global Gateway (europa.eu)

(42)

    Europejski semestr w 2022 r.: sprawozdania krajowe (europa.eu)

(43)

    20 zasad Europejskiego filaru praw socjalnych (europa.eu)

(44)

      Plan działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych (europa.eu)

(45)

    Prognoza gospodarcza z zimy 2023 r.: Gospodarka UE najprawdopodobniej uniknie recesji, choć przeszkody utrzymują się (europa.eu)

(46)

   Wzmocniona gwarancja dla młodzieży wyraża zobowiązanie wszystkich państw członkowskich do zagwarantowania, aby wszystkie osoby młode w wieku do 30 lat w ciągu 4 miesięcy od uzyskania statusu osoby bezrobotnej lub zakończenia kształcenia formalnego otrzymały dobrej jakości ofertę zatrudnienia lub dalszego kształcenia, przygotowania zawodowego lub stażu. Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(47)

   Dokument tematyczny Agencji Praw Podstawowych poświęcony realizacji celów zrównoważonego rozwoju w UE: kwestia praw człowieka i praw podstawowych (czerwiec 2019 r.).

(48)

    COM(2021) 118 final z 9 marca 2021 r.

(49)

   Plan przemysłowy Zielonego Ładu na miarę epoki neutralności emisyjnej ma na celu zwiększenie konkurencyjności europejskiego przemysłu technologii neutralnych emisyjnie i wsparcie szybkiej transformacji w kierunku neutralności klimatycznej. Więcej informacji można znaleźć tutaj COM(2023) 62 final z 1 lutego 2023 r .

(50)

    COM(2022) 45 final z 8 lutego 2023 r.

(51)

    COM(2022) 332 final z 5 lipca 2022 r.

(52)

    COM(2021) 142 final z 24 marca 2021 r.

(53)

    Zalecenie Rady (UE) 2021/1004 z dnia 14 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia europejskiej gwarancji dla dzieci.

(54)

    COM(2022) 212 final z 11 maja 2022 r.

(55)

   Dane Eurostatu:  https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Tertiary_education_statistics .

(56)

   Link tutaj .

(57)

   Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(58)

   Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(59)

    COM(2020) 605 final z 24 lipca 2020 r.

(60)

   Art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE).

(61)

   Komunikat Komisji, Umocnienie praworządności w Unii, COM(2019) 343.

(62)

      Mechanizm praworządności (europa.eu)

(63)

      https://commission.europa.eu/law/law-making-process/applying-eu-law/infringement-procedure_pl  

(64)

    https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/policies/justice-and-fundamental-rights/upholding-rule-law/rule-law/rule-law-mechanism_pl .

(65)

    COM(2020) 711 final z 2 grudnia 2020 r .

(66)

    https://commission.europa.eu/aid-development-cooperation-fundamental-rights/your-rights-eu/eu-charter-fundamental-rights/application-charter_pl .

(67)

    COM(2020) 609 final z 23 września 2020 r.

(68)

   W okresie od stycznia 2020 r. do grudnia 2022 r., w porównaniu ze średnią liczbą zgonów odnotowanych w latach 2016–2019.

(69)

    Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(70)

    Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(71)

     COM(2020) 698 final

(72)

    COM(2021) 615 final

(73)

      COM(2021) 615 final.

(74)

      Decyzja ramowa w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii z 2008 r .

(75)

   Portal „Wyraź swoją opinię”:  https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say .

(76)

   Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(77)

   Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(78)

    COM(2020) 790 final z 3 grudnia 2020 r.

(79)

    COM(2020) 152 final z 5 marca 2020 r.

(80)

    Art. 157 Traktatu o   funkcjonowaniu Unii Europejskiej .

(81)

    https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/sdg_05_20/default/table?lang=en

(82)

   Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(83)

    COM(2022) 105 final z 8 marca 2022 r.

(84)

   SWD(2021) 179 final z 30 czerwca 2021 r.

(85)

   Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(86)

    COM(2021) 66 final z 18 lutego 2021 r.

(87)

   Więcej informacji można znaleźć tutaj .

(88)

   Europejski Pakt na rzecz Klimatu: https://climate-pact.europa.eu/