KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 11.3.2020
COM(2020) 98 final
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW
Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym
na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy
Spis treści
1.WPROWADZENIE
2.Ramy polityki zrównoważonych produktów
2.1.Projektowanie zrównoważonych produktów
2.2.Wzmocnienie pozycji konsumentów i nabywców publicznych
2.3.Obieg zamknięty w procesach produkcyjnych
3.Kluczowe łańcuchy wartości produktów
3.1.Elektronika i ICT
3.2.Baterie, akumulatory i pojazdy
3.3.Opakowania
3.4.Tworzywa sztuczne
3.5.Wyroby włókiennicze
3.6.Budownictwo i budynki
3.7.Żywność, woda i składniki odżywcze
4.MNIEJ ODPADÓW, WIĘKSZA WARTOŚĆ
4.1.Bardziej skuteczna polityka dotycząca odpadów wspierająca zapobieganie powstawaniu odpadów i obieg zamknięty
4.2.Wzmocnienie obiegu zamkniętego w środowisku wolnym od substancji toksycznych
4.3.Stworzenie dobrze funkcjonującego unijnego rynku surowców wtórnych
4.4.Rozwiązanie problemu wywozu odpadów z UE
5.Dostosowanie obiegu zamkniętego do potrzeb ludzi, regionów i miast
6.DZIAŁANIA PRZEKROJOWE
6.1.Obieg zamknięty jako warunek wstępny neutralności klimatycznej
6.2.Zapewnienie odpowiedniej opłacalności
6.3.Wspieranie procesu przejścia poprzez badania, innowacje i transformację cyfrową
7.POZYCJA LIDERA W DZIAŁANIACH NA POZIOMIE ŚWIATOWYM
8.MONITOROWANIE POSTĘPÓW
9.Podsumowanie
1.WPROWADZENIE
Istnieje tylko jedna planeta Ziemia, lecz do 2050 r. światowa konsumpcja będzie tak duża, jak gdyby było ich trzy 1 . Oczekuje się, że w ciągu najbliższych czterdziestu lat światowe zużycie materiałów takich jak biomasa, paliwa kopalne, metale i minerały podwoi się 2 , natomiast ilość wytwarzanych rocznie odpadów wzrośnie o 70 % 3 do 2050 r.
Ponieważ połowa całkowitej emisji gazów cieplarnianych oraz ponad 90 % utraty różnorodności biologicznej i deficytu wody wynika z wydobycia i przetwarzania zasobów, Europejski zielony ład 4 dał początek uzgodnionej strategii na rzecz neutralnej dla klimatu, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarki. Rozszerzenie zakresu gospodarki o obiegu zamkniętym z liderów na podmioty gospodarcze głównego nurtu przyczyni się w decydującym stopniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz oddzielenia wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów przy jednoczesnym zapewnieniu długoterminowej konkurencyjności UE i bez pozostawiania kogokolwiek w tyle.
Aby spełnić tę ambicję, UE musi przyspieszyć proces przechodzenia na model regeneracyjnego wzrostu, który oddaje planecie więcej niż zabiera, poczynić postępy na drodze ku utrzymaniu konsumpcji zasobów w ramach ograniczeń planety, a zatem musi dążyć do zmniejszenia śladu konsumpcyjnego i podwojenia wskaźnika wykorzystania materiałów w obiegu zamkniętym w najbliższym dziesięcioleciu.
Dla przedsiębiorców współpraca nad stworzeniem ram dla zrównoważonych produktów stworzy nowe możliwości w UE i poza jej granicami. To stopniowe, ale nieodwracalne przejście na zrównoważony system gospodarczy jest nieodzowną częścią nowej strategii przemysłowej UE. W niedawnym badaniu oszacowano, że zastosowanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym w całej gospodarce UE może przyczynić się do zwiększenia unijnego PKB o dodatkowe 0,5 % do 2030 r. oraz stworzenia około 700 000 nowych miejsc pracy 5 . Również w przypadku pojedynczych przedsiębiorstw istnieje wyraźne uzasadnienie biznesowe: ponieważ przedsiębiorstwa produkcyjne w UE wydają średnio około 40 % środków na materiały, modele obiegu zamkniętego mogą zwiększyć ich rentowność, a jednocześnie chronić je przed wahaniami cen zasobów.
Korzystając z jednolitego rynku i potencjału technologii cyfrowych, gospodarka o obiegu zamkniętym może wzmocnić bazę przemysłową UE, przyczynić się do tworzenia nowych przedsiębiorstw i sprzyjać rozwojowi przedsiębiorczości MŚP. Innowacyjne modele biznesowe, oparte na bliższych relacjach z klientami, masowej personalizacji, gospodarce dzielenia się i współpracy oraz napędzane przez technologie cyfrowe, takie jak internet rzeczy, duże zbiory danych, łańcuch bloków i sztuczna inteligencja, przyspieszą nie tylko wprowadzanie obiegu zamkniętego, ale także dematerializację naszej gospodarki, i sprawią, że Europa będzie mniej zależna od materiałów pierwotnych.
Obywatelom gospodarka o obiegu zamkniętym zapewni wysokiej jakości, funkcjonalne i bezpieczne produkty, które są bardziej wydajne i przystępne cenowo, trwalsze i przeznaczone do ponownego wykorzystania, naprawy oraz wysokiej jakości recyklingu. Cała nowa gama zrównoważonych usług, modeli produktów jako usług i rozwiązań cyfrowych zapewni lepszą jakość życia, innowacyjne miejsca pracy oraz wyższy poziom wiedzy i umiejętności.
Niniejszy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym stanowi zorientowany na przyszłość program na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy, współtworzony z podmiotami gospodarczymi, konsumentami, obywatelami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Celem tego planu jest przyspieszenie zmiany transformacyjnej wymaganej przez Europejski Zielony Ład, przy jednoczesnym wykorzystaniu działań w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym realizowanych od 2015 r. 6 Plan ten zapewni usprawnienie i dostosowanie ram regulacyjnych do zrównoważonej przyszłości i maksymalizację nowych możliwości wynikających z transformacji, przy jednoczesnym ograniczeniu do minimum obciążeń dla obywateli i przedsiębiorstw.
W planie tym przedstawiono szereg powiązanych ze sobą inicjatyw mających na celu ustanowienie solidnych i spójnych ram polityki produktowej, które sprawią, że zrównoważone produkty, usługi i modele biznesowe będą normą i przekształcą wzorce konsumpcji, tak aby przede wszystkim zapobiegać powstawaniu odpadów. Te ramy polityki produktowej będą wprowadzane stopniowo, natomiast priorytetowe znaczenie będą mieć kluczowe łańcuchy wartości produktów. Wprowadzone zostaną dalsze środki w celu zmniejszenia ilości odpadów i zapewnienia, aby UE posiadała dobrze funkcjonujący wewnętrzny rynek wysokiej jakości surowców wtórnych. Zwiększy się również zdolność UE do przyjmowania odpowiedzialności za swoje odpady.
Europa nie osiągnie zmiany transformacyjnej, działając samodzielnie. UE będzie nadal przewodzić w procesie przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym na poziomie globalnym 7 i wykorzystywać swoje wpływy, wiedzę fachową i zasoby finansowe w celu realizacji celów zrównoważonego rozwoju na 2030 r. Plan ten ma również na celu zagwarantowanie, że gospodarka o obiegu zamkniętym jest dostosowana do potrzeb ludzi, regionów i miast, w pełni przyczynia się do neutralności klimatycznej i wykorzystuje potencjał badań, innowacji i cyfryzacji. Przewiduje on dalszy rozwój solidnych ram monitorowania, a zatem przyczynia się do pomiaru dobrobytu wykraczającego poza PKB.
2.Ramy polityki zrównoważonych produktów
2.1.Projektowanie zrównoważonych produktów
Chociaż to decyzje podejmowane na etapie projektowania odpowiadają za nawet 80 % wpływu produktów na środowisko naturalne 8 , liniowy model typu „wydobądź, przetwórz, użyj i wyrzuć” nie daje producentom wystarczających zachęt do produkcji bardziej zgodnej z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym. Wiele produktów psuje się zbyt szybko, nie nadaje się do łatwego ponownego użycia, naprawienia ani recyklingu, a wiele z nich jest przeznaczonych wyłącznie do jednorazowego użytku. Jednocześnie jednolity rynek zapewnia masę krytyczną, która pozwala Unii Europejskiej wyznaczać światowe normy w zakresie zrównoważonego charakteru produktów oraz wpływać na projektowanie produktów i zarządzanie łańcuchem wartości na całym świecie.
Inicjatywy i prawodawstwo Unii już odnoszą się w pewnym stopniu do aspektów dotyczących zrównoważonego charakteru produktów, zarówno na zasadzie obowiązkowej, jak i dobrowolnej. W szczególności dyrektywa w sprawie ekoprojektu 9 z powodzeniem reguluje kwestie efektywności energetycznej i pewne cechy dotyczące obiegu zamkniętego w przypadku produktów związanych z energią. Jednocześnie takie instrumenty jak oznakowanie ekologiczne UE 10 lub kryteria unijnych zielonych zamówień publicznych 11 mają szerszy zakres, ale wywierają mniejszy wpływ ze względu na ograniczenia wynikające z dobrowolnego podejścia. W rzeczywistości nie istnieje kompleksowy zestaw wymogów mogących zagwarantować, że wszystkie produkty wprowadzane na rynek UE staną się coraz bardziej zrównoważone i spełnią kryteria obiegu zamkniętego.
W celu dostosowania produktów do neutralnej dla klimatu, zasobooszczędnej gospodarki o obiegu zamkniętym, zmniejszenia ilości odpadów i zapewnienia, by wyniki przedsiębiorstw będących liderami zrównoważonego rozwoju stopniowo stały się normą, Komisja wystąpi z inicjatywą ustawodawczą w sprawie polityki zrównoważonych produktów.
Podstawą tej inicjatywy będzie rozszerzenie dyrektywy w sprawie ekoprojektu poza produkty związane z energią, tak aby ramy ekoprojektu miały zastosowanie do jak najszerszego zakresu produktów, które dzięki temu spełniałyby kryteria obiegu zamkniętego.
W ramach tej inicjatywy ustawodawczej i, w stosownych przypadkach, poprzez uzupełniające wnioski ustawodawcze, Komisja rozważy ustanowienie zasad zrównoważonego rozwoju i innych odpowiednich sposobów regulacji następujących aspektów:
·poprawy trwałości produktu, możliwości jego ponownego użycia, rozbudowy i naprawy, zajęcia się kwestią niebezpiecznych substancji chemicznych w produktach oraz zwiększenia ich efektywności energetycznej i zasobooszczędności;
·zwiększenia zawartości materiałów pochodzących z recyklingu w produktach przy jednoczesnym zapewnieniu ich wydajności i bezpieczeństwa;
·umożliwienia regeneracji produktów i wysokiej jakości recyklingu;
·zmniejszenia śladu węglowego i środowiskowego;
·ograniczenia jednorazowego stosowania i przeciwdziałania przedwczesnemu postarzaniu produktów;
·wprowadzenia zakazu niszczenia niesprzedanych wyrobów trwałego użytku;
·zachęt do stosowania modelu „produkt jako usługa” i innych modeli, w których producenci pozostają właścicielami produktów lub są odpowiedzialni za ich działanie przez cały cykl życia;
·wykorzystania potencjału digitalizacji informacji o produkcie, w tym rozwiązań takich jak cyfrowe paszporty, znakowanie i znaki wodne;
·nagradzania produktów na podstawie różnic pod względem zrównoważonego charakteru, w tym przez powiązanie wysokich wyników z zachętami.
Pierwszeństwo będą miały grupy produktów zidentyfikowane w kontekście łańcuchów wartości wymienionych w niniejszym planie działania, takich jak elektronika, ICT i wyroby włókiennicze, lecz również meble i produkty pośrednie o dużym oddziaływaniu, takie jak stal, cement i chemikalia. Kolejne grupy produktów zostaną zidentyfikowane w oparciu o ich wpływ na środowisko i potencjał pod względem obiegu zamkniętego.
Ta inicjatywa ustawodawcza oraz wszelkie inne uzupełniające podejścia regulacyjne lub oparte na zasadzie dobrowolności zostaną opracowane w taki sposób, aby zwiększyć spójność z istniejącymi instrumentami regulującymi produkty na różnych etapach ich cyklu życia. Zamiarem Komisji jest, aby zasady dotyczące zrównoważonego charakteru produktów nadały w przyszłości kierunek szerzej zakrojonym zmianom politycznym i legislacyjnym. Komisja zwiększy również skuteczność obecnych ram ekoprojektu dla produktów związanych z energią, m.in. poprzez szybkie przyjęcie i wdrożenie nowego planu prac dotyczącego ekoprojektu i etykietowania energetycznego na lata 2020–2024 dla poszczególnych grup produktów.
Przegląd dyrektywy w sprawie ekoprojektu, a także dalsze prace nad określonymi grupami produktów w ramach ekoprojektu lub w kontekście innych instrumentów, będą opierać się, w stosownych przypadkach, na kryteriach i zasadach ustanowionych na mocy rozporządzenia w sprawie oznakowania ekologicznego UE, na podejściu dotyczącym śladu środowiskowego produktu 12 oraz na kryteriach unijnych zielonych zamówień publicznych. Komisja rozważy wprowadzenie obowiązkowych wymogów w celu zwiększenia zrównoważonego charakteru nie tylko towarów, lecz również usług. Starannie oceniona zostanie również możliwość wprowadzenia wymogów związanych z aspektami środowiskowymi i społecznymi na całym łańcuchu wartości – od produkcji poprzez wykorzystanie do wycofania z użytku – także w kontekście zasad WTO. Na przykład zapewnienie dostępności niektórych produktów i usług 13 , oprócz tego, że przyczyni się do włączenia społecznego, może przynieść dodatkową korzyść w postaci zwiększenia trwałości produktów i możliwości ich ponownego użycia.
Ponadto w celu wsparcia skutecznego i wydajnego stosowania nowych ram dotyczących zrównoważonych produktów Komisja:
·stworzy wspólną europejską przestrzeń danych na potrzeby inteligentnych aplikacji dla obiegu zamkniętego 14 zawierającą dane dotyczące łańcuchów wartości i informacje o produktach;
·we współpracy z organami krajowymi większy wysiłki w zakresie egzekwowania obowiązujących wymogów dotyczących zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do produktów wprowadzanych do obrotu w UE, w szczególności poprzez uzgodnione inspekcje i działania w zakresie nadzoru rynku.
2.2.Wzmocnienie pozycji konsumentów i nabywców publicznych
Wzmocnienie pozycji konsumentów i umożliwienie im oszczędności jest kluczowym elementem ram polityki zrównoważonych produktów. Aby zwiększyć udział konsumentów w gospodarce o obiegu zamkniętym, Komisja zaproponuje przegląd prawa ochrony konsumentów, aby zapewnić konsumentom dostęp do wiarygodnych i istotnych informacji na temat produktów w punkcie sprzedaży, m.in. na temat okresu ich użytkowania oraz dostępności usług naprawczych, części zamiennych i instrukcji naprawy. Komisja rozważy również dalsze zwiększenie ochrony konsumentów przed stosowaniem pseudoekologicznego marketingu i przedwczesnego postarzania produktów poprzez ustanowienie minimalnych wymogów w zakresie oznakowania/logo dotyczącego zrównoważoności oraz narzędzi informacyjnych.
15 Ponadto Komisja będzie dążyć do ustanowienia nowego „prawa do naprawy” i rozważy nowe horyzontalne prawa materialne dla konsumentów, na przykład w odniesieniu do dostępności części zamiennych lub dostępu do napraw, a w przypadku ICT i elektroniki – do usług modernizacji. Jeśli chodzi o rolę, jaką gwarancje mogą odgrywać w zwiększeniu ilości produktów o zamkniętym cyklu życia, Komisja zbada możliwość zmian również w kontekście przeglądu dyrektywy 2019/771.
Ponadto Komisja zaproponuje aby przedsiębiorstwa uzasadniały swoje twierdzenia dotyczące ekologiczności (produktu, usługi), stosując metody odnoszące się do śladu środowiskowego produktu i organizacji. Komisja przetestuje włączenie tych metod do oznakowania ekologicznego UE oraz będzie bardziej systematycznie uwzględniać trwałość, zdolność do recyklingu i zawartość materiałów z recyklingu w kryteriach oznakowania ekologicznego UE.
Siła nabywcza organów publicznych stanowi 14 % unijnego PKB i może być silnym czynnikiem podnoszącym popyt na zrównoważone produkty. Aby wykorzystać ten potencjał, Komisja zaproponuje minimalne obowiązkowe kryteria i cele zielonych zamówień publicznych w przepisach sektorowych i stopniowo wprowadzi obowiązkową sprawozdawczość w celu monitorowania zakresu wykorzystania zielonych zamówień publicznych (GPP) bez wprowadzania nieuzasadnionych obciążeń administracyjnych dla nabywców publicznych. Ponadto Komisja będzie w dalszym ciągu wspierać budowanie zdolności za pomocą wytycznych, szkoleń i rozpowszechniania dobrych praktyk oraz zachęcania nabywców publicznych do udziału w inicjatywie „Nabywcy publiczni na rzecz klimatu i środowiska”, która ułatwi wymianę między nabywcami zaangażowanymi we wdrażanie zielonych zamówień publicznych.
2.3.Obieg zamknięty w procesach produkcyjnych
Obieg zamknięty jest istotną częścią szerszej transformacji przemysłu w kierunku neutralności klimatycznej i długoterminowej konkurencyjności. Może on zapewnić znaczne oszczędności materiałowe w łańcuchach wartości i procesach produkcyjnych, generować dodatkową wartość i odblokować możliwości gospodarcze. W oparciu o cele określone w strategii przemysłowej 16 Komisja umożliwi rozszerzenie obiegu zamkniętego w przemyśle poprzez:
·ocenę możliwości dalszego propagowania obiegu zamkniętego w procesach przemysłowych w kontekście przeglądu dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych 17 , w tym włączenie praktyk gospodarki o obiegu zamkniętym do przyszłych dokumentów referencyjnych dotyczących najlepszych dostępnych technik;
·ułatwianie symbiozy przemysłowej dzięki stworzeniu prowadzonego przez przemysł systemu sprawozdawczości i certyfikacji oraz umożliwienie wdrażania symbiozy przemysłowej;
·wspieranie zrównoważonego i opartego na obiegu zamkniętym bio-sektora poprzez wdrożenie planu działania na rzecz biogospodarki 18 ;
·propagowanie e wykorzystania technologii cyfrowych do śledzenia, ustalania pochodzenia i mapowania zasobów;
·propagowanie wykorzystania zielonych technologii w ramach systemu solidnej weryfikacji poprzez zarejestrowanie unijnego systemu weryfikacji technologii środowiskowych jako unijnego znaku certyfikującego.
19 Nowa strategia dotycząca MŚP będzie wspierać współpracę między MŚP w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym z wykorzystaniem szkoleń, doradztwa w ramach Europejskiej Sieci Przedsiębiorczości na temat współpracy klastrów oraz transferu wiedzy za pośrednictwem Europejskiego Centrum Wiedzy na temat Efektywnego Gospodarowania Zasobami.
3.Kluczowe łańcuchy wartości produktów
Wyzwanie związane ze zrównoważonym rozwojem, jakie stwarzają kluczowe łańcuchy wartości, wymaga pilnych, kompleksowych i skoordynowanych działań, które będą stanowić integralną część polityki zrównoważonych produktów przedstawionej w sekcji 2. Działania te przyczynią się do reagowania kryzys klimatyczny i zostaną uwzględnione w strategii przemysłowej UE, a także w przyszłej strategii dotyczącej różnorodności biologicznej, strategii „od pola do stołu” i strategii leśnej. W ramach zarządzania działaniami sektorowymi Komisja będzie ściśle współpracować z zainteresowanymi stronami w kluczowych łańcuchach wartości w celu określenia barier dla rozwoju rynków produktów o zamkniętym cyklu życia oraz sposobów usunięcia tych barier.
3.1.Elektronika i ICT
Sprzęt elektryczny i elektroniczny jest nadal jednym z najszybciej rosnących strumieni odpadów w UE, a jego obecna roczna stopa wzrostu wynosi 2 %. Szacuje się, że w UE recyklingowi poddaje się jedynie około 40 % odpadów elektronicznych 20 . W przypadku wyrzucania w pełni lub częściowo funkcjonalnych produktów z powodu braku możliwości naprawy lub wymiany baterii, nieobsługiwanego już oprogramowania lub gdy nie odzyskuje się materiałów, które wchodzą w skład tych urządzeń, następuje utrata wartości. Około dwóch na trzech Europejczyków chciałoby dłużej korzystać ze swoich urządzeń cyfrowych, pod warunkiem że nie będzie to miało istotnego wpływu na ich działanie 21 .
Aby sprostać tym wyzwaniom, Komisja przedstawi „inicjatywę dotyczącą urządzeń elektronicznych o zamkniętym cyklu życia”, mobilizującą istniejące i nowe instrumenty. Zgodnie z nowymi ramami polityki zrównoważonych produktów inicjatywa ta będzie działać na rzecz przedłużenia cyklu życia produktów i obejmie m.in. następujące działania:
·środki regulacyjne dotyczące elektroniki i ICT, w tym telefonów komórkowych, tabletów i laptopów, na podstawie dyrektywy w sprawie ekoprojektu, tak aby urządzenia te były projektowane z myślą o efektywności energetycznej i trwałości, możliwości naprawy, modernizacji, konserwacji, ponownego wykorzystania i recyklingu. Dalsze informacje na ten temat zostaną przedstawione wkrótce w planie prac dotyczącym ekoprojektu. Drukarki i materiały eksploatacyjne, takie jak wkłady, również zostaną objęte inicjatywą, chyba że sektor osiągnie w ciągu najbliższych sześciu miesięcy ambitne dobrowolne porozumienie;
·nacisk na elektronikę i ICT jako priorytetowy sektor wdrażania „prawa do naprawy”, w tym prawa do aktualizacji przestarzałego oprogramowania;
·środki regulacyjne dotyczące ładowarek do telefonów komórkowych i podobnych urządzeń, w tym wprowadzenia uniwersalnej ładowarki, zwiększenia trwałości przewodów do ładowania oraz zachęt do oddzielenia zakupu ładowarek od zakupu nowych urządzeń;
·usprawnienie zbiórki i przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego 22 , m.in. dzięki zbadaniu możliwości wprowadzenia ogólnounijnego systemu zwrotu lub sprzedaży starych telefonów komórkowych, tabletów i ładowarek;
·przegląd unijnych przepisów dotyczących ograniczeń stosowania substancji niebezpiecznych w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym 23 oraz przedstawienie wytycznych w celu poprawy spójności z odpowiednimi przepisami, np. rozporządzeniem REACH 24 i dyrektywą w sprawie ekoprojektu.
3.2.Baterie, akumulatory i pojazdy
Zrównoważone baterie, akumulatory i pojazdy stanowią podstawę przyszłej mobilności. Aby osiągnąć szybkie postępy w zwiększaniu zrównoważonego charakteru nowego łańcucha wartości baterii i akumulatorów w elektromobilności oraz aby zwiększyć potencjał wszystkich baterii i akumulatorów pod względem obiegu zamkniętego, Komisja zaproponuje w tym roku nowe ramy regulacyjne dotyczące baterii i akumulatorów. Ten wniosek ustawodawczy będzie opierał się na ocenie dyrektywy w sprawie baterii 25 oraz pracach sojuszu na rzecz baterii i uwzględni następujące elementy:
·przepisy dotyczące zawartości materiałów z recyklingu oraz środki mające na celu poprawę wskaźników poziomu zbiórki i recyklingu wszystkich baterii i akumulatorów, zapewnienie odzysku cennych materiałów oraz przedstawienie wskazówek dla konsumentów;
·kwestia baterii nieładowalnych z myślą o stopniowym wycofywaniu ich z użycia w przypadkach gdy istnieją rozwiązania alternatywne;
·wymogi dotyczące zrównoważonego charakteru i przejrzystości w odniesieniu do baterii i akumulatorów, uwzględniające np. ślad węglowy produkcji baterii i akumulatorów, etyczne pozyskiwanie surowców i bezpieczeństwo dostaw oraz ułatwianie ponownego użycia, wykorzystania do innych celów i recyklingu;
Komisja zaproponuje również przegląd przepisów dotyczących pojazdów wycofanych z eksploatacji 26 z myślą o propagowaniu modeli biznesowych o obiegu zamkniętym poprzez powiązanie kwestii projektowych z przetwarzaniem po wycofaniu z eksploatacji, o opracowaniu przepisów dotyczących obowiązkowej zawartości materiałów z recyklingu w przypadku niektórych materiałów komponentów oraz o poprawie wydajności recyklingu. Ponadto Komisja rozważy najskuteczniejsze środki, aby zapewnić zbiórkę i przyjazne dla środowiska naturalnego przetwarzanie olejów odpadowych.
W szerszej perspektywie przyszła kompleksowa europejska strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności będzie dotyczyła wzmocnienia synergii w ramach przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym, w szczególności poprzez stosowanie rozwiązań typu „produkt jako usługa” w celu zmniejszenia zużycia surowców pierwotnych, wykorzystanie zrównoważonych alternatywnych paliw transportowych, optymalizację infrastruktury i wykorzystania pojazdów, zwiększenie wskaźników wykorzystania i współczynników obciążenia oraz eliminację odpadów i zanieczyszczeń.
3.3.Opakowania
Ilość materiałów wykorzystywanych do produkcji opakowań stale rośnie, a w 2017 r. ilość odpadów opakowaniowych w Europie osiągnęła rekordowy poziom 173 kg na mieszkańca – najwyższy w historii. W celu zagwarantowania, że do 2030 r. wszystkie opakowania na rynku UE będą nadawały się do ponownego użycia lub recyklingu w opłacalny sposób, Komisja dokona przeglądu dyrektywy 94/62/WE 27 , aby zaostrzyć obowiązkowe zasadnicze wymagania dotyczące opakowań, które mają być dopuszczane na rynek UE i rozważy inne środki, koncentrując się przede wszystkim na:
·ograniczeniu (nadmiernego) stosowania opakowań i odpadów opakowaniowych, m.in. poprzez ustanowienie celów i innych środków zapobiegania powstawaniu odpadów;
·propagowaniu projektowania z myślą o ponownym wykorzystaniu i możliwości recyklingu opakowań, w tym ewentualnym ograniczeniom w stosowaniu niektórych materiałów opakowaniowych do pewnych zastosowań, w szczególności w przypadku, gdy możliwe są alternatywne produkty lub systemy wielokrotnego użytku lub gdy towary konsumpcyjne mogą być bezpiecznie sprzedawane bez opakowań;
·rozważeniu zmniejszenia złożoności materiałów opakowaniowych, w tym liczby stosowanych materiałów i polimerów.
W ramach inicjatywy na rzecz harmonizacji systemów selektywnej zbiórki odpadów, o której mowa w sekcji 4.1, Komisja oceni możliwość wprowadzenia ogólnounijnego oznakowania, które ułatwiłoby prawidłową selekcję odpadów opakowaniowych u źródła.
Komisja określi również zasady bezpiecznego recyklingu materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością z tworzyw sztucznych innych niż PET.
Komisja będzie również ściśle monitorować i wspierać wdrażanie wymogów dyrektywy w sprawie wody pitnej w celu zapewnienia dostępności wodociągowej wody pitnej w miejscach publicznych, co zarówno ograniczy zależność od wody butelkowanej, jak i zapobiegnie powstawaniu odpadów opakowaniowych.
3.4.Tworzywa sztuczne
W ramach unijnej strategii na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym 28 uruchomiono kompleksowy zestaw inicjatyw stanowiących odpowiedź na poważne wyzwanie społeczne. Ponieważ jednak oczekuje się, że zużycie tworzyw sztucznych podwoi się w ciągu najbliższych 20 lat, Komisja podejmie dalsze ukierunkowane działania w celu sprostania wyzwaniom dla zrównoważonego rozwoju, jakie stwarza ten powszechnie występujący materiał, i będzie nadal propagować wspólne podejście do problemu zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi na poziomie globalnym, jak określono w sekcji 7.
Aby zwiększyć wykorzystanie tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu i przyczynić się do bardziej zrównoważonego stosowania tworzyw sztucznych, Komisja zaproponuje obowiązkowe wymogi dotyczące zawartości materiałów z recyklingu i środki na rzecz ograniczenia ilości odpadów w odniesieniu do kluczowych produktów, takich jak opakowania, materiały budowlane i pojazdy, również z uwzględnieniem działalności sojuszu na rzecz tworzyw sztucznych o zamkniętym cyklu życia.
Oprócz wprowadzenia środków na rzecz redukcji zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, Komisja zajmie się kwestią obecności mikrodrobin plastiku w środowisku naturalnym poprzez:
·ograniczenie celowo dodawanych mikrodrobin plastiku i podjęcie problemu granulek z uwzględnieniem opinii Europejskiej Agencji Chemikaliów;
·opracowanie etykiet, norm, certyfikatów i środków regulacyjnych dotyczących niezamierzonego uwalniania mikrodrobin plastiku, w tym środków mających na celu zwiększenie wychwytywania mikrodrobin plastiku na wszystkich istotnych etapach cyklu życia produktów;
·dalsze opracowywanie i harmonizacja metod pomiaru niezamierzonego uwalniania mikrodrobin plastiku, zwłaszcza z opon i wyrobów włókienniczych, oraz dostarczanie zharmonizowanych danych na temat stężeń mikrodrobin plastiku w wodzie morskiej;
·wypełnienie luk w wiedzy naukowej na temat występowania mikrodrobin plastiku w środowisku, wodzie pitnej i żywności oraz związanych z tym zagrożeń.
Ponadto Komisja zajmie się pojawiającymi się wyzwaniami dla zrównoważonego rozwoju poprzez opracowanie ram politycznych dotyczących:
·pozyskiwania, etykietowania i stosowania biopochodnych tworzyw sztucznych w oparciu o ocenę sytuacji, w których stosowanie biopochodnych surowców przynosi rzeczywiste korzyści dla środowiska wykraczające poza ograniczenie wykorzystania zasobów kopalnych;
·wykorzystania biodegradowalnych lub kompostowalnych tworzyw sztucznych w oparciu o ocenę zastosowań, w przypadku których takie użycie może być korzystne dla środowiska naturalnego, oraz w oparciu o kryteria dla takich zastosowań. Celem jest zapewnienie, aby produkt oznaczony jako „biodegradowalny” lub „kompostowalny” nie wprowadzał konsumentów w błąd, doprowadzając do pozbywania się go w sposób powodujący zanieczyszczenie lub zaśmiecenie tworzywami sztucznymi z powodu nieodpowiednich warunków środowiskowych lub niewystarczającego czasu na degradację.
Komisja zapewni terminowe wdrożenie nowej dyrektywy w sprawie produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych 29 i narzędzi połowowych w celu rozwiązania problemu zanieczyszczenia mórz tworzywami sztucznymi przy jednoczesnej ochronie jednolitego rynku, w szczególności w odniesieniu do:
·zharmonizowanej interpretacji produktów objętych dyrektywą;
·etykietowania produktów takich jak tytoń, kubki do napojów i mokre chusteczki oraz zapewnienie wprowadzenia zakrętek przymocowanych łańcuszkiem do butelek, aby zapobiec zaśmiecaniu;
·opracowania po raz pierwszy przepisów dotyczących pomiaru zawartości materiałów z recyklingu w produktach.
3.5.Wyroby włókiennicze
Pod względem presji wywieranej na środowisko w zakresie wykorzystania surowców pierwotnych i wody wyroby włókiennicze zajmują czwarte miejsce po żywności, budownictwie i transporcie, a w zakresie emisji gazów cieplarnianych – piąte 30 . Szacuje się, że mniej niż 1 % wyrobów włókienniczych na świecie jest ponownie wykorzystywanych do produkcji nowych wyrobów włókienniczych 31 . Sektor włókienniczy UE, składający się głównie z MŚP, zaczął się ożywiać po długim okresie restrukturyzacji, przy czym 60 % wartości odzieży w Unii jest produkowane poza UE.
Ze względu na złożoność łańcucha wartości w przemyśle włókienniczym w odpowiedzi na te wyzwania Komisja zaproponuje kompleksową strategię UE dla sektora włókienniczego w oparciu o wkład branży i innych zainteresowanych stron. Strategia będzie służyła wzmocnieniu konkurencyjności przemysłowej i innowacji w sektorze, pobudzeniu unijnego rynku zrównoważonych wyrobów włókienniczych w obiegu zamkniętym, w tym rynku ponownego wykorzystania wyrobów włókienniczych, podjęciu problemu taniej odzieży niskiej jakości (fast fashion) oraz napędzaniu nowych modeli biznesowych. Zostanie to osiągnięte za pomocą kompleksowego zestawu środków, w tym poprzez:
·stosowanie określonych w sekcji 2 nowych ram dotyczących zrównoważonych produktów do wyrobów włókienniczych, w tym opracowanie środków dotyczących ekoprojektu w celu zapewnienia, aby wyroby włókiennicze nadawały się do wykorzystania w obiegu zamkniętym, zapewnienie wykorzystania surowców wtórnych, ograniczanie obecności niebezpiecznych chemikaliów oraz umożliwienie przedsiębiorstwom i konsumentom prywatnym wyboru zrównoważonych wyrobów włókienniczych i ułatwienie im dostępu do usług w zakresie napraw i ponownego wykorzystania.
·usprawnienie otoczenia biznesowego i regulacyjnego dla zrównoważonych i nadających się do wykorzystania w obiegu zamkniętym wyrobów włókienniczych w UE, w szczególności poprzez zapewnienie zachęt i wsparcia dla modeli typu „projekt jako usługa”, materiałów i procesów produkcyjnych w obiegu zamkniętym, a także zwiększenie przejrzystości poprzez współpracę międzynarodową;
·przedstawienie wytycznych w celu osiągnięcia wysokiego poziomu selektywnej zbiórki odpadów włókienniczych, który państwa członkowskie muszą zapewnić do 2025 r.;
·zwiększenie skali sortowania, ponownego użycia i recyklingu wyrobów włókienniczych, m.in. poprzez innowacje, zachęcanie do zastosowań przemysłowych i środki regulacyjne, takie jak rozszerzona odpowiedzialność producenta.
3.6.Budownictwo i budynki
Środowisko zbudowane ma znaczący wpływ na wiele sektorów gospodarki, na lokalne miejsca pracy i jakość życia. Wymaga ono ogromnych zasobów i pochłania około 50 % wszystkich wydobywanych surowców. Sektor budowlany jest odpowiedzialny za ponad 35 % całkowitej ilości odpadów wytwarzanych w UE 32 . Emisje gazów cieplarnianych związane z wydobyciem surowców, wytwarzaniem wyrobów budowlanych, budową i renowacją budynków szacuje się na 5–12 % całkowitych emisji gazów cieplarnianych w poszczególnych krajach 33 . Bardziej efektywne wykorzystanie materiałów pozwoliłoby zaoszczędzić 80 % tych emisji 34 .
Aby wykorzystać ten potencjał zwiększenia efektywności materiałowej i ograniczenia wpływu na klimat, Komisja uruchomi nową kompleksową strategię na rzecz zrównoważonego środowiska zbudowanego. Strategia ta zapewni spójność w odpowiednich obszarach polityki, takich jak klimat, efektywność energetyczna, zasobooszczędność, gospodarowanie odpadami z budowy i rozbiórki, dostępność, transformacja cyfrowa i umiejętności. Ponadto będzie propagować zasady obiegu zamkniętego w całym cyklu życia budynków poprzez:
·zajęcie się kwestią poziomu zrównoważoności wyrobów budowlanych w kontekście przeglądu rozporządzenia w sprawie wyrobów budowlanych 35 , w tym ewentualnym wprowadzeniem wymogów dotyczących zawartości materiałów z recyklingu w odniesieniu do niektórych wyrobów budowlanych, z uwzględnieniem ich bezpieczeństwa i funkcjonalności;
·propagowanie działań mających na celu poprawę trwałości i zdolności adaptacji zbudowanych aktywów zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym w odniesieniu do projektowania budynków 36 i opracowywania cyfrowych dzienników dla budynków;
·stosowanie systemu Level(s) 37 w celu włączenia oceny cyklu życia do zamówień publicznych i unijnych ram zrównoważonego finansowania oraz zbadanie zasadności ustanowienia celów w zakresie ograniczenia emisji dwutlenku węgla i możliwości składowania dwutlenku węgla;
·rozważenie zmiany docelowych poziomów odzysku materiałów określonych w prawodawstwie UE dotyczącym odpadów z budowy i rozbiórki oraz ich frakcji właściwych dla danego materiału;
·wspieranie inicjatyw mających na celu ograniczenie uszczelniania gleby, rekultywację opuszczonych lub zanieczyszczonych terenów zdegradowanych oraz zwiększenie bezpiecznego, zrównoważonego i objętego obiegiem zamkniętym użytkowania wydobytych gleb.
Ponadto inicjatywa „Fala renowacji”, zapowiedziana w ramach europejskiego zielonego ładu, ma doprowadzić do znacznej poprawy efektywności energetycznej w UE zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym, w szczególności do optymalizacji wyników w całym cyklu życia, oraz do przedłużenia średniej przewidywanej trwałości aktywów zbudowanych. W ramach rewizji celów w zakresie odzysku odpady z budowy i rozbiórki Komisja zwróci szczególną uwagę na materiały izolacyjne, które generują coraz większy strumień odpadów.
3.7.Żywność, woda i składniki odżywcze
Gospodarka o obiegu zamkniętym może znacznie ograniczyć negatywne skutki wydobycia i wykorzystania zasobów dla środowiska oraz przyczynić się do przywrócenia różnorodności biologicznej i kapitału naturalnego w Europie. Zasoby biologiczne stanowią kluczowy wkład w gospodarkę UE i odegrają w przyszłości jeszcze donioślejszą rolę. Komisja będzie dążyć do zapewnienia zrównoważonego charakteru odnawialnych materiałów pochodzenia biologicznego, m.in. poprzez działania na podstawie strategii dotyczącej biogospodarki i planu działania.
Podczas gdy łańcuch wartości żywności jest odpowiedzialny za znaczące presje związane z zasobami i środowiskiem, szacuje się, że 20 % całej wyprodukowanej w UE żywności jest tracone lub marnowane. W związku z tym, zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju i w ramach przeglądu dyrektywy 2008/98/WE 38 , o którym mowa w sekcji 4.1, Komisja zaproponuje cel w zakresie ograniczenia marnotrawienia żywności jako jedno z kluczowych działań w ramach przyszłej strategii UE „od pola od stołu”, która w kompleksowy sposób obejmie żywnościowy łańcuch wartości.
Komisja rozważy również szczegółowe środki mające na celu zwiększenie zrównoważonego charakteru dystrybucji i konsumpcji żywności. W ramach inicjatywy dotyczącej zrównoważonych produktów Komisja rozpocznie prace analityczne, aby określić zakres inicjatywy ustawodawczej dotyczącej ponownego wykorzystywania w celu zastępowania jednorazowych opakowań, naczyń stołowych i sztućców produktami wielokrotnego użytku w usługach gastronomicznych.
Nowe rozporządzenie w sprawie ponownego wykorzystywania wody zachęci do stosowania w rolnictwie podejścia do ponownego wykorzystania wody zgodnego z obiegiem zamkniętym. Komisja będzie ułatwiać ponowne wykorzystanie wody i oszczędne gospodarowanie wodą m.in. w procesach przemysłowych.
Ponadto Komisja opracuje plan zintegrowanej gospodarki składnikami odżywczymi w celu zapewnienia bardziej zrównoważonego stosowania składników odżywczych oraz pobudzenia rynków odzyskanych składników odżywczych. Komisja rozważy również przegląd dyrektyw dotyczących oczyszczania ścieków i osadów ściekowych oraz przeprowadzi ocenę naturalnych metod usuwania związków biogennych takich jak glony.
4.MNIEJ ODPADÓW, WIĘKSZA WARTOŚĆ
4.1.Bardziej skuteczna polityka dotycząca odpadów wspierająca zapobieganie powstawaniu odpadów i obieg zamknięty
Pomimo wysiłków podejmowanych na szczeblu unijnym i krajowym ilość wytwarzanych odpadów nie zmniejsza się. Ilość odpadów generowanych we wszystkich rodzajach działalności gospodarczej w UE wynosi 2,5 mld ton lub 5 ton na mieszkańca rocznie, a każdy obywatel produkuje średnio prawie pół tony odpadów komunalnych. Oddzielenie wytwarzania odpadów od wzrostu gospodarczego będzie wymagało intensywnych starań w całym łańcuchu wartości i w każdym domu.
Kluczowe znaczenie dla postępów zapobieganiu powstawaniu odpadów będzie miało wprowadzanie polityki zrównoważonych produktów i jej przełożenie na konkretne przepisy (zob. sekcje 2 i 3). Ponadto musimy opierać się na unijnych przepisach dotyczących odpadów, dalej je ulepszać i lepiej wdrażać.
Od lat 70. XX wieku unijne przepisy dotyczące odpadów przyczyniły się do znacznej poprawy gospodarowania odpadami przy wsparciu z funduszy UE. Przepisy te należy jednak na bieżąco unowocześniać, aby dostosować je do potrzeb gospodarki o obiegu zamkniętym i epoki cyfrowej. Jak określono w sekcji 3, zaproponowana zostanie rewizja przepisów UE dotyczących baterii, akumulatorów, opakowań, pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz substancji niebezpiecznych w sprzęcie elektronicznym tak, aby koncentrowały się one przede wszystkim na zapobieganiu powstawaniu odpadów, zwiększaniu zawartości materiałów z recyklingu, propagowaniu bezpieczniejszych i czystszych strumieni odpadów oraz zapewnieniu wysokiej jakości recyklingu.
Ponadto Komisja przedstawi cele dotyczące ograniczenia ilości odpadów dla poszczególnych strumieni w ramach szerszego zestawu środków zapobiegania powstawaniu odpadów w kontekście dyrektywy 2008/98/WE. Komisja usprawni również wdrażanie przyjętych niedawno wymogów dotyczących systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zapewni zachęty i będzie nakłaniać do wymiany informacji i dobrych praktyk w zakresie recyklingu odpadów. Wszystko to ma służyć osiągnięciu celu, jakim jest znaczne zmniejszenie całkowitej ilości wytwarzanych odpadów i zmniejszenie o połowę ilości resztkowych (niepoddanych recyklingowi) odpadów komunalnych do 2030 r.
Wysokiej jakości recykling opiera się na skutecznej selektywnej zbiórce odpadów. Aby ułatwić obywatelom, przedsiębiorstwom i organom publicznym lepszą segregację odpadów, Komisja zaproponuje harmonizację systemów selektywnej zbiórki odpadów. W szczególności wniosek ten będzie dotyczył najbardziej skutecznych kombinacji różnych modeli zbiórki, gęstości rozmieszczenia i dostępności punktów zbiórki, także w przestrzeni publicznej, z uwzględnieniem uwarunkowań regionalnych i lokalnych, od obszarów miejskich po regiony najbardziej oddalone. Rozważone zostaną również inne aspekty ułatwiające zaangażowanie konsumentów, takie jak wspólne kolory pojemników, zharmonizowane symbole najważniejszych rodzajów odpadów, oznakowanie produktów, kampanie informacyjne i instrumenty gospodarcze. Komisja przewiduje także dążenie do standaryzacji i stosowania systemów zarządzania jakością w celu zapewnienia wysokiej jakości zbieranych odpadów przeznaczonych do stosowania w produktach, w szczególności jako materiały przeznaczone do kontaktu z żywnością.
Konieczne jest podjęcie dodatkowych wysiłków w celu wsparcia państw członkowskich w zakresie gospodarowania odpadami. W przypadku połowy z nich istnieje ryzyko, że nie zrealizują one celu na 2020 r., tj. poddawania recyklingowi 50 % odpadów komunalnych. Aby zachęcić do przeprowadzania reform politycznych, Komisja zorganizuje dialog na wysokim szczeblu dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym i odpadów oraz zacieśni współpracę z państwami członkowskimi, regionami i miastami w celu jak najlepszego wykorzystania funduszy UE. W razie potrzeby Komisja skorzysta również ze swoich uprawnień wykonawczych.
4.2.Wzmocnienie obiegu zamkniętego w środowisku wolnym od substancji toksycznych
Polityka i prawodawstwo UE w zakresie chemikaliów, w szczególności rozporządzenie REACH, zachęcają do przechodzenia na chemikalia zaprojektowane jako bezpieczne (safe-by-design) oraz do stopniowego zastępowania substancji niebezpiecznych w celu lepszej ochrony obywateli i środowiska. Bezpieczeństwo surowców wtórnych może być jednak zagrożone, na przykład w przypadku gdy zakazane substancje utrzymują się w surowcach pochodzących z recyklingu. Aby zwiększyć zaufanie do stosowania surowców wtórnych, Komisja:
·będzie wspierać tworzenie rozwiązań w zakresie wysokiej jakości sortowania i usuwania zanieczyszczeń z odpadów, w tym wynikających z przypadkowego zanieczyszczenia;
·opracuje metody minimalizacji obecności substancji problematycznych dla zdrowia lub środowiska w materiałach pochodzących z recyklingu i wytworzonych z nich wyrobach;
·będzie współpracować z przemysłem w celu stopniowego opracowania zharmonizowanych systemów śledzenia i wykorzystania informacji o substancjach zidentyfikowanych jako stanowiące bardzo duże zagrożenie i innych istotnych substancjach, w szczególności tych, które powodują przewlekłe skutki 39 , oraz o substancjach stwarzających problemy techniczne w trakcie odzyskiwania, obecnych w całym łańcuchu dostaw, oraz w celu identyfikacji tych substancji w odpadach w synergii ze środkami przyjętymi na podstawie ram polityki zrównoważonych produktów i z bazą danych ECHA dotyczącą wyrobów zawierających substancje stanowiące bardzo duże zagrożenie.
·zaproponuje zmiany w załącznikach do rozporządzenia dotyczącego trwałych zanieczyszczeń organicznych, zgodnie z osiągnięciami naukowymi i technicznymi oraz międzynarodowymi zobowiązaniami wynikającymi z konwencji sztokholmskiej;
·poprawi klasyfikację odpadów niebezpiecznych i gospodarowanie nimi w celu utrzymania czystych strumieni odpadów poddawanych recyklingowi, m.in. poprzez dalsze dostosowanie do klasyfikacji substancji i mieszanin chemicznych w stosownych przypadkach.
Mająca się wkrótce ukazać strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważonego rozwoju będzie w większym stopniu uwzględniać interakcje między przepisami dotyczącymi chemikaliów, produktów i odpadów oraz zwiększy synergie z gospodarką o obiegu zamkniętym.
4.3.Stworzenie dobrze funkcjonującego unijnego rynku surowców wtórnych
Rynek surowców wtórnych stoi w obliczu wyzwań wynikających z konkurencji z surowcami pierwotnymi z przyczyn nie tylko związanych z ich bezpieczeństwem, lecz również z wydajnością, dostępnością i kosztem. Szereg działań przewidzianych w niniejszym planie, w szczególności wprowadzenie wymogów dotyczących zawartości materiałów pochodzących z recyklingu w produktach, pomoże zapobiec niedopasowaniu podaży do popytu na surowce wtórne oraz zapewni bezproblemową ekspansję sektora recyklingu w UE. Ponadto, aby stworzyć dobrze funkcjonujący wewnętrzny rynek surowców wtórnych, Komisja:
·oceni zakres możliwości opracowania kolejnych ogólnounijnych kryteriów zniesienia statusu odpadu dla niektórych strumieni odpadów w oparciu o monitorowanie stosowania przez państwa członkowskie zmienionych przepisów dotyczących zniesienia statusu odpadu i produktów ubocznych oraz wesprze transgraniczne inicjatywy współpracy na rzecz harmonizacji krajowych kryteriów zniesienia statusu odpadu i produktów ubocznych;
·zwiększy rolę normalizacji w oparciu o trwającą ocenę dotychczasowych działań normalizacyjnych na szczeblu krajowym, europejskim i międzynarodowym;
·w odpowiednim czasie wykorzysta ograniczenia dotyczące stosowania substancji stanowiących bardzo duże zagrożenie w wyrobach, w przypadkach gdy stosowanie tych substancji podlega wymogowi uzyskania zezwolenia, a jednocześnie będzie nadal usprawniać egzekwowanie przepisów na granicach;
·oceni możliwość utworzenia centrum monitorowania rynku kluczowych materiałów wtórnych.
4.4.Rozwiązanie problemu wywozu odpadów z UE
Na światowym rynku odpadów zachodzą znaczne zmiany. W poprzednim dziesięcioleciu do państw spoza UE wywieziono miliony ton odpadów z Europy, przy czym często nie uwzględniono w wystarczającym stopniu ich właściwego przetworzenia. W wielu przypadkach wywóz odpadów powoduje zarówno negatywne skutki dla środowiska i zdrowia w krajach przeznaczenia, jak i utratę zasobów i możliwości ekonomicznych dla branży recyklingu w UE. Ostatnie ograniczenia przywozowe wprowadzone przez niektóre państwa trzecie ujawniły nadmierne uzależnienie UE od przetwarzania odpadów za granicą, ale zmobilizowały również branżę recyklingu do zwiększenia zdolności produkcyjnych i podniesienia wartości odpadów w UE.
W świetle tych zmian oraz biorąc pod uwagę, że nielegalne przemieszczanie odpadów nadal stanowi powód do niepokoju, Komisja podejmie działania celem zapewnienia, by UE nie eksportowała do państw trzecich swoich problemów związanych z odpadami. Działania w zakresie projektowania produktów, jakości i bezpieczeństwa materiałów wtórnych i rozwoju ich rynków przyczynią się do tego, że oznaczenie „poddano recyklingowi w UE” będzie stanowić wzorzec odniesienia dla jakościowych materiałów wtórnych.
Aby skuteczniej wprowadzić ułatwienia w przygotowaniu do ponownego użycia i recyklingu odpadów w UE, przeprowadzony zostanie dogłębny przegląd przepisów UE dotyczących przemieszczania odpadów 40 . Celem przeglądu będzie również ograniczenie wywozu odpadów, które wywierają szkodliwy wpływ na środowisko i zdrowie w państwach trzecich lub które mogą zostać przetworzone na terytorium UE poprzez skupienie się na państwach przeznaczenia, problematycznych strumieniach odpadów i rodzajach budzących obawy operacji związanych z odpadami, a także egzekwowanie przepisów w celu przeciwdziałania nielegalnemu przemieszczaniu odpadów. Komisja będzie również wspierać działania na szczeblu wielostronnym, regionalnym i dwustronnym w celu zwalczania przestępstw przeciwko środowisku, zwłaszcza w obszarach nielegalnego wywozu i nielegalnego handlu, wzmocnienia kontroli przemieszczania odpadów oraz poprawy zrównoważonego gospodarowania odpadami w tych krajach.
5.Dostosowanie obiegu zamkniętego do potrzeb ludzi, regionów i miast
W latach 2012–2018 liczba miejsc pracy związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym w UE wzrosła o 5 %, osiągając poziom około 4 mln 41 . Można oczekiwać, że obieg zamknięty będzie miał pozytywny wpływ netto na tworzenie miejsc pracy, pod warunkiem że pracownicy zdobędą umiejętności wymagane w procesie zielonej transformacji. Potencjał gospodarki społecznej, która jest pionierem w tworzeniu miejsc pracy związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym, będzie dodatkowo stymulowany dzięki wzajemnym korzyściom płynącym ze wspierania zielonej transformacji i zwiększania włączenia społecznego, zwłaszcza w ramach planu działania na rzecz wdrożenia Europejskiego filaru praw socjalnych 42 .
Komisja dopilnuje, aby jej instrumenty wspierające umiejętności i tworzenie miejsc pracy przyczyniły się również do przyspieszenia przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym, m.in. w kontekście aktualizacji programu na rzecz umiejętności, uruchomienia paktu na rzecz umiejętności z udziałem dużych wielostronnych partnerstw oraz planu działania na rzecz gospodarki społecznej. W ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus wspierane będą dalsze inwestycje w systemy kształcenia i szkolenia, uczenie się przez całe życie oraz innowacje społeczne.
Komisja wykorzysta również potencjał unijnych instrumentów finansowych i funduszy w celu wsparcia niezbędnych inwestycji na szczeblu regionalnym i zapewnienia, aby wszystkie regiony odniosły korzyści z transformacji. Oprócz podnoszenia świadomości, współpracy i budowania zdolności, fundusze polityki spójności pomogą regionom w realizacji strategii dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym i wzmocnieniu ich struktury przemysłowej oraz łańcuchów wartości. Rozwiązania w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym będą dostosowane do regionów najbardziej oddalonych i wysp, ze względu na ich zależność od przywozu zasobów, wysokie wytwarzanie odpadów napędzane przez turystykę oraz wywóz odpadów. Mechanizm sprawiedliwej transformacji 43 zaproponowany w ramach planu inwestycyjnego na rzecz zrównoważonej Europy i InvestEU będzie mógł wspierać projekty koncentrujące się na gospodarce o obiegu zamkniętym.
Proponowana Europejska inicjatywa miejska, inicjatywa „Intelligent Cities Challenge” [„Wyzwanie dla inteligentnych miast”] oraz inicjatywa na rzecz miast i regionów o obiegu zamkniętym zapewnią niezbędną pomoc dla miast. Jednym z obszarów priorytetowych w ramach „Green City Accord” [„Porozumienie w sprawie zielonego miasta”] będzie gospodarka o obiegu zamkniętym.
Europejska platforma zainteresowanych stron gospodarki o obiegu zamkniętym nadal będzie miejscem wymiany informacji dla zainteresowanych stron.
6.DZIAŁANIA PRZEKROJOWE
6.1.Obieg zamknięty jako warunek wstępny neutralności klimatycznej
Aby osiągnąć neutralność klimatyczną, konieczne będzie zwiększenie synergii między obiegiem zamkniętym a redukcją emisji gazów cieplarnianych. Komisja zamierza:
·przeanalizować, w jaki sposób można w sposób systematyczny mierzyć wpływ obiegu zamkniętego na łagodzenie zmiany klimatu i przystosowywanie się do niej;
·udoskonalić narzędzia modelowania, aby uwzględnić korzyści płynące z gospodarki o obiegu zamkniętym w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych na szczeblu unijnym i krajowym;
·działać na rzecz zwiększenia roli obiegu zamkniętego w przyszłych przeglądach krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu oraz, w stosownych przypadkach, w innych politykach klimatycznych.
Oprócz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, osiągnięcie neutralności klimatycznej będzie wymagało usuwania dwutlenku węgla z atmosfery, wykorzystywania go w naszej gospodarce bez uwalniania oraz składowania go przez dłuższe okresy. Usuwanie dwutlenku węgla może opierać się na zasobach przyrody, w tym na odbudowie ekosystemów, ochronie lasów, zalesianiu, zrównoważonej gospodarce leśnej i sekwestracji dwutlenku węgla w rolnictwie, lub na gospodarce o bardziej zamkniętym obiegu, na przykład poprzez długoterminowe składowanie w budownictwie drewnianym, ponowne wykorzystanie i składowanie dwutlenku węgla w produktach, np. poprzez mineralizację w materiałach budowlanych.
Aby wprowadzić zachęty do powszechniejszego usuwania dwutlenku węgla i zwiększenia jego zamkniętego obiegu przy pełnym poszanowaniu celów w zakresie różnorodności biologicznej, Komisja zbada możliwość stworzenia ram regulacyjnych dotyczących certyfikacji usuwania dwutlenku węgla w oparciu o solidne i przejrzyste rozliczanie emisji dwutlenku węgla w celu monitorowania i weryfikacji autentyczności usuwania dwutlenku węgla.
6.2.Zapewnienie odpowiedniej opłacalności
Przyspieszenie procesu przechodzenia na zieloną gospodarkę wymaga podjęcia rozważnych, lecz zdecydowanych środków w celu ukierunkowania finansowania na bardziej zrównoważone modele produkcji i konsumpcji. Komisja podjęła już szereg inicjatyw w tym zakresie, takich jak włączenie celu dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym do rozporządzenia w sprawie systematyki UE 44 oraz przeprowadzenie prac przygotowawczych w zakresie kryteriów oznakowania ekologicznego UE dla produktów finansowych. W ramach Platformy wsparcia finansowego dla gospodarki o obiegu zamkniętym promotorom projektów nadal zapewniane będzie wskazówki w zakresie zachęt związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym, budowania zdolności i zarządzania ryzykiem finansowym. Instrumenty finansowe UE, takie jak gwarancje dla MŚP na podstawie obowiązujących ram prawnych oraz, od 2021 r., programu InvestEU, uruchamiają prywatne finansowanie na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym. Komisja zaproponowała również nowe zasoby własne w budżecie UE oparte na ilości niepoddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych. Ponadto Komisja zamierza:
·zwiększyć zakres ujawniania danych środowiskowych przez przedsiębiorstwa w ramach zbliżającego się przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej;
·wspierać inicjatywy prowadzone przez przedsiębiorstwa mające na celu opracowanie zasad rachunkowości środowiskowej, które uzupełniają dane finansowe o dane dotyczące wyników gospodarki o obiegu zamkniętym;
·wspierać włączenie kryteriów zrównoważonego rozwoju do strategii biznesowych poprzez udoskonalenie ram ładu korporacyjnego;
·uwzględniać cele związane z gospodarką o obiegu zamkniętym w ramach zmiany ukierunkowania europejskiego semestru oraz w kontekście zbliżającego się przeglądu wytycznych w sprawie pomocy państwa w dziedzinie środowiska i energii;
·kontynuować zachęcanie do szerszego stosowania dobrze zaprojektowanych instrumentów gospodarczych, takich jak opodatkowanie środowiskowe, w tym podatki od składowania odpadów i spalania oraz umożliwić państwom członkowskim stosowanie stawek podatku od wartości dodanej (VAT) do wspierania działań w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym skierowanych do konsumentów końcowych, w szczególności usług naprawczych 45 .
6.3.Wspieranie procesu przejścia poprzez badania, innowacje i transformację cyfrową
Przedsiębiorstwa europejskie są liderami w dziedzinie innowacji związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, poprzez inteligentną specjalizację, oraz programy LIFE i „Horyzont Europa”, będzie uzupełnieniem dla prywatnego finansowania innowacji i będzie wspierał cały cykl innowacji w celu wprowadzenia rozwiązań na rynek. „Horyzont Europa” pomoże w opracowywaniu wskaźników i danych, nowych materiałów i produktów, zastępowaniu i eliminowaniu substancji niebezpiecznych z zastosowaniem podejścia „safe by design”, tworzeniu modeli biznesowych o obiegu zamkniętym oraz nowych technologii produkcji i recyklingu, w tym zbadaniu potencjału recyklingu chemicznego, z uwzględnieniem roli narzędzi cyfrowych w osiąganiu celów związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym. Działanie „Maria Skłodowska-Curie” może dodatkowo wspierać rozwój umiejętności, szkolenia i mobilność naukowców w tej dziedzinie.
Technologie cyfrowe pomogą śledzić drogę produktów, komponentów i materiałów oraz zapewnić bezpieczny dostęp do uzyskanych w ten sposób danych. Europejska przestrzeń danych na potrzeby inteligentnych aplikacji dla obiegu zamkniętego, o której mowa w sekcji 2, zapewni architekturę i system zarządzania na potrzeby aplikacji i usług takich jak paszporty produktów, mapowanie zasobów i informacje dla konsumentów.
Europejski Instytut Innowacji i Technologii będzie koordynował innowacyjne inicjatywy dotyczące gospodarki o obiegu zamkniętym we współpracy z uczelniami wyższymi, organizacjami badawczymi, przemysłem i MŚP w ramach wspólnot wiedzy i innowacji.
System prawny w zakresie własności intelektualnej musi zostać dostosowany do epoki cyfrowej i transformacji ekologicznej oraz musi wspierać konkurencyjność przedsiębiorstw UE. Komisja zaproponuje strategię w zakresie własności intelektualnej w celu zapewnienia, aby własność intelektualna pozostała głównym czynnikiem umożliwiającym rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym oraz powstawanie nowych modeli biznesowych.
7.POZYCJA LIDERA W DZIAŁANIACH NA POZIOMIE ŚWIATOWYM
Unia Europejska może odnieść sukces tylko wówczas, gdy jej wysiłki będą również bodźcem do globalnego przejścia na sprawiedliwą, neutralną dla klimatu i zasobooszczędną gospodarkę o obiegu zamkniętym. Rośnie potrzeba dyskusji na temat zdefiniowania „bezpiecznej przestrzeni operacyjnej”, w ramach której wykorzystanie różnych zasobów naturalnych nie przekroczy pewnych lokalnych, regionalnych lub globalnych progów, a oddziaływanie na środowisko nie wykroczy poza ograniczenia planety.
Dla państw z perspektywą wstąpienia do UE, naszych najbliższych południowych i wschodnich sąsiadów, gospodarek wschodzących i głównych partnerów na całym świecie nowe zrównoważone modele stworzą nowe możliwości biznesowe i możliwości zatrudnienia, a jednocześnie pozwolą zacieśnić więzi z europejskimi podmiotami gospodarczymi 46 .
Aby wesprzeć ogólnoświatowe przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, Komisja zamierza:
·w oparciu o europejską strategię na rzecz tworzyw sztucznych przewodzić staraniom na szczeblu międzynarodowym mającym na celu osiągnięcie ogólnoświatowego porozumienia w sprawie tworzyw sztucznych oraz propagować przyjęcie podejścia UE do tworzyw sztucznych w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym;
·zaproponować światowy sojusz na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym w celu określenia braków w zakresie wiedzy i zarządzania spowalniających rozwój światowej gospodarki o obiegu zamkniętym oraz podjęcia inicjatyw partnerskich, w tym z dużymi gospodarkami;
·zbadać możliwości zdefiniowania „bezpiecznej przestrzeni operacyjnej” dla wykorzystania zasobów naturalnych i rozważyć rozpoczęcie dyskusji na temat międzynarodowego porozumienia w sprawie gospodarowania zasobami naturalnymi;
·zbudować silniejsze partnerstwo z Afryką w celu maksymalizacji korzyści wynikających z zielonej transformacji i gospodarki o obiegu zamkniętym;
·zadbać o to, by umowy o wolnym handlu odzwierciedlały zwiększone cele gospodarki o obiegu zamkniętym;
·kontynuować wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym w ramach procesu przystąpienia Bałkanów Zachodnich oraz w kontekście dwustronnych, regionalnych i wielostronnych dialogów politycznych, forów i umów środowiskowych, jak również programów pomocy przedakcesyjnej i programów sąsiedztwa, rozwoju i współpracy międzynarodowej, w tym międzynarodowej platformy ds. zrównoważonego finansowania;
·zintensyfikować działania informacyjne, w tym za pośrednictwem dyplomacji w zakresie zielonego ładu i misji dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym, oraz współpracować z państwami członkowskimi UE w celu wzmocnienia koordynacji i wspólnych wysiłków na rzecz globalnej gospodarki o obiegu zamkniętym.
8.MONITOROWANIE POSTĘPÓW
Zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem oraz roczną strategią zrównoważonego wzrostu gospodarczego na 2020 r. 47 Komisja zwiększy monitorowanie krajowych planów oraz środków mających na celu przyspieszenie przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym w ramach zmiany ukierunkowania europejskiego semestru, aby w większym stopniu uwzględniało ono wymiar zrównoważonego rozwoju.
Komisja zaktualizuje również ramy monitorowania gospodarki o obiegu zamkniętym 48 . Opierając się w jak największym stopniu na europejskich danych statystycznych, nowe wskaźniki będą uwzględniały obszary docelowe z niniejszego planu działania oraz wzajemne powiązania między obiegiem zamkniętym, neutralnością klimatyczną i dążeniem do osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń. Jednocześnie projekty realizowane w ramach programu „Horyzont Europa” i dane z programu Copernicus przyczynią się do poprawy wskaźników obiegu zamkniętego na różnych szczeblach, które nie mają jeszcze odzwierciedlenia w oficjalnych danych statystycznych.
Rozwijane będą również wskaźniki dotyczące wykorzystania zasobów, w tym śladu konsumpcyjnego i śladu materiałowego, w celu uwzględnienia zużycia materiałów i wpływu na środowisko związanych z naszymi modelami produkcji i konsumpcji; będą one powiązane z monitorowaniem i oceną postępów w zakresie oddzielenia wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów i jego skutków w UE i poza nią.
9.Podsumowanie
Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym będzie miało charakter systemowy, dogłębny i transformacyjny zarówno w UE, jak i poza jej granicami. Niekiedy będzie powodowało zakłócenia, więc musi być sprawiedliwe. Będzie wymagało dostosowania i współpracy wszystkich zainteresowanych stron na wszystkich szczeblach – unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym oraz międzynarodowym.
W związku z tym Komisja zwraca się do instytucji i organów UE o zatwierdzenie niniejszego planu działania i o aktywne przyczynianie się do jego realizacji, a także zachęca państwa członkowskie do przyjęcia lub zaktualizowania krajowych strategii, planów i środków w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym z uwzględnieniem określonego w nim poziomu ambicji. Komisja będzie ponadto zalecać uwzględnianie kwestii gospodarki o obiegu zamkniętym w dyskusjach na temat przyszłości Europy oraz regularne poruszanie tego tematu w ramach dialogów obywatelskich.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią, Dz.U. L 285 z 31.10.2009, s. 10.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 66/2010 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie oznakowania ekologicznego UE, Dz.U. L 27 z 30.1.2010, s. 1.
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 11.3.2020
COM(2020) 98 final
ZAŁĄCZNIK
do
KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW
Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym
na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy
ZAŁĄCZNIK
|
Kluczowe działania |
Data |
|
RAMY POLITYKI ZRÓWNOWAŻONYCH PRODUKTÓW |
|
|
Wniosek ustawodawczy dotyczący inicjatywy w zakresie polityki zrównoważonych produktów |
2021 |
|
Wniosek ustawodawczy mający na celu wzmocnienie pozycji konsumentów w procesie zielonej transformacji |
2020 |
|
Środki ustawodawcze i nieustawodawcze ustanawiające nowe „prawo do naprawy” |
2021 |
|
Wniosek ustawodawczy dotyczący uzasadniania twierdzeń dotyczących ekologiczności |
2020 |
|
Obowiązkowe kryteria i cele zielonych zamówień publicznych w przepisach sektorowych i stopniowe wprowadzanie obowiązkowej sprawozdawczości w zakresie zielonych zamówień publicznych |
od 2021 |
|
Przegląd dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych, w tym włączenie praktyk gospodarki o obiegu zamkniętym do przyszłych dokumentów referencyjnych dotyczących najlepszych dostępnych technik |
od 2021 |
|
Uruchomienie prowadzonego przez przemysł systemu sprawozdawczości i certyfikacji opartego na symbiozie przemysłowej |
2022 |
|
KLUCZOWE ŁAŃCUCHY WARTOŚCI PRODUKTÓW |
|
|
Inicjatywa dotycząca urządzeń elektronicznych o zamkniętym cyklu życia, rozwiązanie w zakresie uniwersalnych ładowarek oraz systemy nagradzania za zwrot starych urządzeń |
2020/2021 |
|
Przegląd dyrektywy w sprawie w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz wytyczne objaśniające jej powiązania z rozporządzeniem REACH i wymogami dotyczącymi ekoprojektu |
2021 |
|
Wniosek w sprawie nowych ram regulacyjnych dotyczących baterii |
2020 |
|
Przegląd przepisów dotyczących pojazdów wycofanych z eksploatacji |
2021 |
|
Przegląd przepisów dotyczących właściwego przetwarzania olejów odpadowych |
2022 |
|
Przegląd w celu zaostrzenia zasadniczych wymagań dotyczących opakowań, ograniczenia (nadmiernego) stosowania opakowań i redukcji odpadów opakowaniowych |
2021 |
|
Obowiązkowe wymogi dotyczące zawartości tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu oraz środków ograniczania ilości odpadów tworzyw sztucznych w przypadku kluczowych produktów, takich jak opakowania, materiały budowlane i pojazdy |
2021/2022 |
|
Ograniczenia dotyczące celowo dodawanych mikrodrobin plastiku oraz środki w zakresie niezamierzonego uwalniania mikrodrobin plastiku |
2021 |
|
Ramy polityki dotyczące biopochodnych tworzyw sztucznych i biodegradowalnych lub kompostowalnych tworzyw sztucznych |
2021 |
|
Strategia UE dla sektora włókienniczego |
2021 |
|
Strategia na rzecz zrównoważonego środowiska zbudowanego |
2021 |
|
Inicjatywa na rzecz zastępowania jednorazowych opakowań, naczyń stołowych i sztućców produktami wielokrotnego użytku w usługach gastronomicznych |
2021 |
|
MNIEJ ODPADÓW, WIĘKSZA WARTOŚĆ |
|
|
Cele w zakresie redukcji ilości odpadów dla określonych strumieni i inne środki dotyczące zapobiegania powstawaniu odpadów |
2022 |
|
Ogólnounijny ujednolicony model selektywnej zbiórki odpadów i etykietowania mający ułatwić selektywną zbiórkę |
2022 |
|
Metody śledzenia i minimalizowania obecności substancji potencjalnie niebezpiecznych w materiałach pochodzących z recyklingu i wytworzonych z nich wyrobach |
2021 |
|
Zharmonizowane systemy informacji w zakresie obecności substancji potencjalnie niebezpiecznych |
2021 |
|
Określenie zakresu przyszłych ogólnounijnych kryteriów dotyczących zniesienia statusu odpadu oraz produktów ubocznych |
2021 |
|
Przegląd przepisów dotyczących przemieszczania odpadów |
2021 |
|
Dostosowanie gospodarki o obiegu zamkniętym do potrzeb ludzi, regionów i miast |
|
|
Wspieranie przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym za pomocą: programu na rzecz umiejętności, przyszłego planu działania na rzecz gospodarki społecznej, paktu na rzecz umiejętności oraz Europejskiego Funduszu Społecznego Plus |
od 2020 |
|
Wspieranie przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym za pomocą: funduszy polityki spójności, mechanizmu sprawiedliwej transformacji i inicjatyw miejskich |
od 2020 |
|
DZIAŁANIA PRZEKROJOWE |
|
|
Poprawa metod pomiaru, modelowania i narzędzi politycznych służących do osiągnięcia synergii między gospodarką o obiegu zamkniętym a łagodzeniem zmiany klimatu i adaptacją do niej na szczeblu unijnym i krajowym |
od 2020 |
|
Ramy regulacyjne w zakresie certyfikacji usuwania dwutlenku węgla |
2023 |
|
Uwzględnienie celów gospodarki o obiegu zamkniętym w przeglądzie wytycznych dotyczących pomocy państwa w dziedzinie środowiska i energii |
2021 |
|
Uwzględnianie celów gospodarki o obiegu zamkniętym w kontekście przepisów dotyczących sprawozdawczości niefinansowej oraz inicjatyw w zakresie zrównoważonego ładu korporacyjnego i rachunkowości środowiskowej |
2020/2021 |
|
POZYCJA LIDERA W DZIAŁANIACH NA POZIOMIE ŚWIATOWYM |
|
|
Pozycja lidera w dążeniu do osiągnięcia globalnego porozumienia w sprawie tworzyw sztucznych |
od 2020 |
|
Zaproponowanie światowego sojuszu na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym oraz zapoczątkowanie dyskusji na temat międzynarodowego porozumienia w sprawie gospodarowania zasobami naturalnymi |
od 2021 |
|
Uwzględnianie celów gospodarki o obiegu zamkniętym w umowach o wolnym handlu, w innych procesach i porozumieniach na poziomie dwustronnym, regionalnym i wielostronnym oraz w instrumentach finansowania polityki zewnętrznej UE |
od 2020 |
|
MONITOROWANIE POSTĘPÓW |
|
|
Aktualizacja ram monitorowania gospodarki o obiegu zamkniętym w celu uwzględnienia nowych priorytetów politycznych oraz opracowania kolejnych wskaźników dotyczących wykorzystania zasobów, w tym śladu konsumpcyjnego i materiałowego |
2021 |