EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 23.7.2021

COM(2021) 432 final

VERSLAG VAN DE COMMISSIE

Controle op de toepassing van het EU-recht




Jaarverslag 2020

{SWD(2021) 212 final}

Voorwoord

I.Uitvoering en handhaving van EU-recht tijdens een pandemie

II.Europese Green Deal

Schone energie en uitvoering van de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering

Duurzaam vervoer

Instandhoudingsbeleid in de visserijsector en maritieme ruimtelijke ordening

Duurzame landbouw

Gezondheid en voedselveiligheid

III.Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk

Technologie die werkt voor de mensen

Digitale inclusie voor een betere samenleving in de EU

Versterking van cyberbeveiliging en bescherming tegen cyberbedreigingen

Een open, democratische en duurzame digitale samenleving

Digitale vervoerssystemen

Transparantie van informatie over bedrijven

IV.Een economie die werkt voor de mensen

Arbeidsvoorwaarden

Gezondheid en veiligheid op het werk

Arbeidsmobiliteit

Coördinatie van de sociale zekerheid

Vrij verkeer van goederen

Bestrijding van witwassen en van de financiering van terrorisme

Retailbetalingen

Governance en transparantie van bedrijven

Indirecte belastingen

Directe belastingen

Mededinging

Mobiliteit en vervoer

Interne energiemarkt

Energiezekerheid

Uitvoering van Euratomregels

V.Bevordering van onze Europese levenswijze

Rechtsstaat en grondrechten

Vrij verkeer van personen

Gelijkheid en non-discriminatie

Racisme en vreemdelingenhaat, met inbegrip van illegale haatzaaiende uitlatingen

Consumentenrecht

De bescherming van persoonsgegevens uitbreiden

Justitiële samenwerking en individuele waarborgen in strafrecht

Veiligheid

Een nieuw migratie- en asielpact

Voorwoord

Het verslag dat voor u ligt, bevat een overzicht van het werk dat de Commissie heeft gedaan om de correcte uitvoering en toepassing van het EU-recht in 2020 te waarborgen, een jaar waarin Europa en de wereld hard werden getroffen door de COVID-19-pandemie. Zoals u zult zien, hebben wij onze inspanningen voortgezet en grensoverschrijdende actie ondernomen, gaande van de bescherming van het milieu, het vrije verkeer van goederen en diensten tot de bescherming van de rechten van burgers.

De pandemie had ook een effect op ons handhavingswerk: de Commissie gebruikte haar bevoegdheden als bewaker van de verdragen om de gevolgen van de initiële en natuurlijke instincten van zelfbescherming die wij in onze lidstaten vaststellen, tegen te gaan. Met onze inspanningen wilden wij er vooral op toezien dat nationale maatregelen in verhouding stonden tot de gezondheidsrisico’s en dat zij geen blijvende schade toebrachten aan de rechten, vrijheden en bestaansmiddelen van mensen binnen de hele Unie.

De in het verslag beschreven zaken zijn vaak niet gemakkelijk — zij leiden regelmatig tot politieke en gevoelige discussies in de lidstaten — maar wij zetten ze voort omdat het moet. Wij moeten de rechten van burgers in alle lidstaten te allen tijde beschermen, ongeacht waar in de Unie zij wonen.

Dit is ook belangrijk voor ons toekomstige werk: zo is bijvoorbeeld de volledige en correcte toepassing van de reeds in onze Unie bestaande milieuregels van cruciaal belang voor het succes van de Europese Green Deal, het centrale element van ons herstelplan na de pandemie.

In tijden van crisis moeten wij er bovendien extra op toezien dat de grondrechten en waarden die wij delen niet plotseling onderhandelbaar worden, of worden beschouwd als een luxe, als iets wat men in moeilijke omstandigheden opzij kan schuiven of beperken.

Onze Unie is gebouwd op gezamenlijke waarden en de rechtsstaat. Deze waarden vormen feitelijk de hoeksteen van onze Unie en zijn verankerd in onze verdragen en wetten. Er is een grote diversiteit onder Europeanen en dat gegeven moeten we koesteren in plaats van stigmatiseren. Wij zijn verbonden door onze gezamenlijke regels en gedeelde waarden.

Ik ben er rotsvast van overtuigd dat samenwerking tussen de Commissie en de lidstaten de beste manier is om ervoor te zorgen dat deze regels en waarden te allen tijde worden gerespecteerd. Het verheugt me te zien dat dit meestal goed werkt: een tijdige en correcte uitvoering van de afgesproken regels heeft wel degelijk een krachtig en positief effect op het leven van mensen. Maar wanneer de uitvoering achterblijft, is dit effect in zeer grote mate afhankelijk van de wijze waarop de Commissie haar handhavingsbevoegdheden inzet. Wij zijn het dan misschien niet eens over elk aspect van een bepaalde wet, maar wij moeten het wel eens zijn over de naleving van de wet en de arresten van de onafhankelijke rechtbanken die onze geschillen beslechten. En wij moeten het erover eens zijn dat de Europese wet voorrang heeft.

Inbreukprocedures blijven een laatste redmiddel. Indien nodig kan en zal de Commissie niet aarzelen om deze optie te gebruiken, om ervoor te zorgen dat wat in Brussel is afgesproken en in de wet is verankerd, ook echt zijn weg vindt naar het leven van gewone burgers, waar in onze Unie zij ook wonen.

Voorzitter van de Europese Commissie

Ursula von der Leyen

I.Uitvoering en handhaving van EU-recht tijdens een pandemie 

De Europese Commissie werkt samen met de lidstaten 1 om het EU-recht correct en tijdig om te zetten, toe te passen en uit te voeren. De COVID-19-pandemie had specifieke gevolgen voor dit werk. De overheden in de lidstaten werden met name in de eerste helft van het jaar zwaar belast, wat duidelijk een invloed had op hun capaciteit om het EU-recht volledig en tijdig uit te voeren.

Daarom zocht de Commissie naar manieren om de last voor de lidstaten bij de behandeling van inbreukprocedures te verlichten. Maar de Commissie maakte ook duidelijk dat het verkeerd zou zijn haar handhavingsactiviteit helemaal op te schorten. Zij heeft altijd benadrukt dat de juiste toepassing van EU-recht van het allergrootste belang is, zelfs in tijden van crisis. Tijdens deze pandemie is de goede werking van de eengemaakte markt bijvoorbeeld cruciaal gebleken om de belangrijkste toeleveringsketens intact te houden, voedingsmiddelen aan de winkels te leveren en ervoor te zorgen dat gezondheidsdiensten de medische artikelen ontvingen die zij nodig hadden.

Om de lidstaten te helpen de COVID-19-pandemie door te komen, heeft de Commissie een aantal specifieke documenten met richtsnoeren voor de verschillende beleidsterreinen opgesteld, waaronder EU-noodhulp bij grensoverschrijdende gezondheidssamenwerking, gezondheid en veiligheid op het werk, passagiersrechten, luchtveiligheid of een gecoördineerde economische reactie op de uitbraak.

In het kader van de nationale reacties op de pandemie voerden veel lidstaten unilateraal uitvoerbeperkingen in op geneesmiddelen, beschermingsuitrusting en andere voor COVID-19 relevante producten, vooral tussen maart en mei. Vervolgens voerden sommige lidstaten ook andere beperkingen in om binnenlandse producenten te beschermen, bijvoorbeeld in de levensmiddelensector.

Dergelijke maatregelen betekenen een zware verstoring van de toeleveringsketens en vergroten tekorten aan essentiële producten.

Vooral in de eerste helft van 2020 was er een reëel risico op een domino-effect tussen lidstaten die zich verplicht voelden om soortgelijke protectionistische maatregelen te nemen.

In sommige gevallen heeft de Commissie beperkingen die werden opgelegd als reactie op de pandemie aangepakt met spoedeisende inbreukprocedures. Daarnaast heeft zij vaak met lidstaten vergaderd om van gedachten te wisselen over het schadelijke effect van dergelijke beperkingen op het vrije verkeer van goederen, bijvoorbeeld in de context van de Single Market Enforcement Task Force (de taskforce handhaving van de eengemaakte markt). Deze taskforce, die in april 2020 is opgericht, speelt een essentiële faciliterende rol als forum op hoog niveau waar de diensten van de Commissie en de lidstaten samenwerken om de staat van overeenstemming van nationale wetten met de regels van de eengemaakte markt te beoordelen en waar zij de meest dringende hindernissen voor de eengemaakte markt en transversale handhavingskwesties bespreken.

De Commissie heeft ook contact opgenomen met een aantal lidstaten om hen ervan te overtuigen geen nationale wetten vast te stellen, of ze indien nodig in te trekken, die het vrije verkeer van voor COVID-19 relevante geneesmiddelen en medische hulpmiddelen op de eengemaakte markt beperken.

Het vrije verkeer geeft burgers ook de mogelijkheid om te reizen. Door de jaren heen is een reeks wetgevingshandelingen vastgesteld om passagiersrechten in Europa voor alle vervoerswijzen in hoge mate te beschermen. Tijdens de pandemie heeft de Commissie er voortdurend op gewezen dat passagiersrechten blijven gelden en dat nationale maatregelen om de reissector te ondersteunen, deze rechten niet mogen aantasten.

Ook moeten organisatoren van pakketreizen volgens de richtlijn pakketreizen alle voor de pakketreis betaalde bedragen binnen 14 dagen terugbetalen als reizen worden geannuleerd als gevolg van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden. Na de COVID-19-uitbraak kregen veel reizigers evenwel geen terugbetalingen overeenkomstig de richtlijn, aangezien verschillende lidstaten nationale regels hadden vastgesteld waardoor organisatoren van pakketreizen de terugbetaling mochten uitstellen of in plaats daarvan verplichte vouchers mochten uitgeven.

II.Europese Green Deal 

   “Ik werd geïnspireerd door de passie, overtuiging en energie van de miljoenen jongeren die hun stem lieten horen in onze straten en in onze harten. Onze generatie heeft de plicht om voor hen resultaten te boeken.”

Voorzitter Von der Leyen in de politieke beleidslijnen

De klimaatverandering en de aantasting van het milieu vormen een existentiële bedreiging voor Europa en de wereld. De Europese Green Deal is het plan van de Commissie om de economie van de EU duurzaam te maken. Dit kunnen we doen door milieu- en klimaatuitdagingen om te zetten in kansen en de transitie rechtvaardig en inclusief te maken voor iedereen. 

Bescherming van de biodiversiteit

Dit is een belangrijke doelstelling van de Europese Green Deal en de EU-biodiversiteitsstrategie. Het herstellen van bossen, bodems en watergebieden is ook essentieel voor de vermindering van emissies en de aanpassing aan klimaatverandering.

Schone lucht en schoon water

De volledige uitvoering van de in het EU-recht verankerde luchtkwaliteitsnormen is belangrijk om de gezondheid doeltreffend te beschermen en om de natuurlijke omgeving te vrijwaren. Veel mensen worden nog steeds blootgesteld aan schadelijke stoffen in hun drinkwater en in vele honderden agglomeraties wordt stedelijk afvalwater nog steeds niet opgevangen of behandeld.

Toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden

Toegang tot de rechter is cruciaal om ervoor te zorgen dat de verschillende sectorale milieuregels naar behoren worden toegepast en gehandhaafd, en dat de doelstellingen worden behaald. De Commissie heeft inbreukprocedures ingeleid tegen Polen en Bulgarije na beslissingen door hun hooggerechtshoven waardoor milieu-ngo’s geen beroep kunnen instellen tegen luchtverontreinigingsplannen.

De Commissie heeft ook actie ondernomen tegen 16 lidstaten omdat zij de toegang tot de rechter onder de milieuaansprakelijkheidsrichtlijn beperken.

Schone energie en uitvoering van de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering

De Europese Green Deal bevat een ambitieus actieplan voor Europa om tegen 2050 ‘s werelds eerste klimaatneutrale continent te worden. Dit draagt bij tot de doelstelling van de Overeenkomst van Parijs om de wereldwijde temperatuurstijging ver onder 2 C te houden en om inspanningen te leveren om ze tot 1,5 C te beperken.

Het EU-emissiehandelssysteem blijft een belangrijke rol spelen bij het beperken van emissies. In 2020 controleerde de Commissie de volledigheid van nationale wetten waarmee de regels voor de volgende fase van het systeem voor de periode 2021-2030 worden omgezet.

Intussen heeft de Commissie de EU-brede beoordeling van de geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen van de lidstaten voor 2021-2030 afgerond. Hieruit heeft zij geconcludeerd dat de EU al op de goede weg is om haar huidige streefcijfer om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 40 % te verlagen, te overtreffen. Dit vormt een stevige basis om de ambitie te verhogen, zoals beschreven in het klimaatdoelstellingsplan .

In januari 2020 werden de nieuwe CO2-normen voor auto’s en bestelwagens van kracht. In deze verordening wordt het traject naar een vermindering van CO2-emissies van nieuwe lichte bedrijfsvoertuigen tot 2030 vastgesteld en worden stimulansen beschreven voor het gebruik van emissiearme en emissievrije voertuigen. In het kader van de verordening brandstofkwaliteit moesten leveranciers de brandstofemissies gedurende de levensduur tegen eind 2020 verminderen met ten minste 6 % ten opzichte van 2010. De lidstaten controleren de overeenstemming met dit streefcijfer en zullen tegen eind 2021 verslag uitbrengen aan de Commissie.

De handhavingsactie van de Commissie was in 2020 toegespitst op de uitvoering van het pakket Schone energie voor alle Europeanen , dat centraal staat bij het ontwikkelen en het behalen van de doelstellingen van de Europese Green Deal en dat toonaangevend zal zijn in de transitie naar een veilige en duurzame energiesector waarin de consument op de eerste plaats komt.

Het beginsel “energie-efficiëntie eerst” is een kernelement van de Europese Green Deal en is van cruciaal belang om de energie- en klimaatdoelstellingen van de EU te behalen. Met de energie-efficiëntieregels streeft de EU er uiteindelijk naar om het verbruik te doen dalen en de invoer te beperken.

Duurzaam vervoer

Volgens de richtlijn betreffende de uitrol van infrastructuur voor alternatieve brandstoffen moeten de lidstaten nationale beleidskaders opstellen om openbare herlaad-/tankstations aan te leggen voor voertuigen en vaartuigen op alternatieve brandstof. Met de richtlijn wordt ernaar gestreefd de coördinatie bij de ontwikkeling van de vereiste infrastructuur te verbeteren en de langetermijnzekerheid te bieden die nodig is voor investeringen in de technologie voor deze brandstoffen en de voertuigen die ze zullen gebruiken.

Intelligente vervoerssystemen zijn van cruciaal belang om de veiligheid te verhogen en de toenemende emissie- en congestieproblemen aan te pakken. Zij kunnen het vervoer veiliger, efficiënter en duurzamer maken door het toepassen van diverse informatie- en communicatietechnologieën op alle wijzen van passagiers- en vrachtvervoer.

Bovendien kan de integratie van bestaande technologieën leiden tot het creëren van nieuwe diensten. De Commissie heeft inbreukprocedures ingeleid tegen 11 lidstaten omdat zij de bepalingen die zijn vastgesteld als aanvulling op de richtlijn intelligente vervoerssystemen niet correct hadden toegepast. Deze bepalingen hebben betrekking op aspecten zoals de toegang tot verkeersveiligheidsgegevens , realtimeverkeersinformatie , EU-brede multimodale reisinformatiediensten en toegang tot veilige en beveiligde parkeerplaatsen voor vrachtwagens .

Veiligheid is ook een belangrijke component bij het promoten van spoorwegvervoer als alternatief voor meer vervuilende vervoerswijzen. De Commissie heeft dan ook problemen met de capaciteit van spoorwegveiligheid aangepakt door een inbreukprocedure in te leiden tegen Portugal vanwege vastgestelde tekortkomingen. Hiertoe behoren het toezicht op veiligheidsbeheersystemen door spoorwegmaatschappijen en infrastructuurbeheerders, de opvolging van veiligheidsaanbevelingen die zijn gedaan door onderzoeksinstanties en de organisatorische capaciteit van de Portugese nationale veiligheidsautoriteit.

Instandhoudingsbeleid in de visserijsector en maritieme ruimtelijke ordening

Een van de doelstellingen van de Europese Green Deal om de dubbele uitdaging van klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit aan te pakken, is het bevorderen en uitbreiden van de bescherming en het herstel van natuurlijke ecosystemen en het duurzame gebruik van hulpbronnen. Tegelijkertijd is het belangrijkste doel van het gemeenschappelijk visserijbeleid ervoor te zorgen dat de visserij en aquacultuur ecologisch, economisch en sociaal duurzaam zijn.

Dit moet worden behaald door visbestanden in alle EU-zeeën naar gezonde niveaus te brengen en deze te behouden zodra zij zijn bereikt. Het is dan ook belangrijk maatregelen uit te voeren om bestanden te behouden, de vlootcapaciteit te beperken en grenzen te stellen aan de vangsten en visserijactiviteiten. Om ervoor te zorgen dat deze maatregelen correct en volledig worden uitgevoerd, is een geschikt en doeltreffend visserijcontrolesysteem van vitaal belang.

Om die reden is de handhavingsstrategie van de Commissie zich in 2020 blijven richten op instandhouding, controle en handhaving door de lidstaten. De Commissie is een reeks dialogen met lidstaten aangegaan over onderwerpen als de vertragingen in de uitvoering van het instrument voor het doorsturen van visserijcontrolegegevens binnen de EU, de systemen voor de verificatie van het motorvermogen en de controle van de EU-vloot die buiten EU-wateren vist.

Het gemeenschappelijk visserijbeleid biedt ook specifieke instrumenten voor de handhaving, zoals controleactieplannen en administratieve onderzoeken. Op basis van uitgevoerde verificaties en audits heeft de Commissie een verscheidenheid aan controleactieplannen vastgesteld en opgevolgd.

Tot slot zal de Commissie nauw toezien op de omzetting van de richtlijn maritieme ruimtelijke ordening en met name de strategie van de lidstaten in hun nationale maritieme plannen. Het is vooral belangrijk ervoor te zorgen dat een dergelijke planning zal helpen de EU-strategie betreffende hernieuwbare offshore-energie uit te voeren, als onderdeel van de Europese Green Deal.

Duurzame landbouw

Het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de EU is een partnerschap tussen landbouw en samenleving, en tussen Europa en de Europese landbouwers. De doelstellingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid zijn onder meer om landbouwers te ondersteunen en de productiviteit van de landbouw te verbeteren, een stabiele en betaalbare voedselvoorziening te garanderen en ervoor te zorgen dat landbouwers in de Europese Unie een redelijk inkomen hebben.

Het gemeenschappelijk landbouwbeleid is ook opgesteld om milieu-uitdagingen zoals de klimaatverandering aan te pakken. Het GLB beoogt een duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen, waarbij plattelandsgebieden en -landschappen in de EU in stand worden gehouden en de plattelandseconomie vitaal wordt gehouden door werkgelegenheid in de landbouwsector en aanverwante sectoren te bevorderen. Een grondige toepassing van de desbetreffende wettelijke bepalingen (bv. biologische landbouw , vergroening , bosbouw , ondersteuning van onderzoek en innovatie) is van doorslaggevend belang om deze doelstellingen te behalen. De hervormingsvoorstellen van de Commissie moeten het gemeenschappelijk landbouwbeleid beter afstemmen op de ambities van de Green Deal, via de strategie van boer tot bord en de strategie inzake biodiversiteit .

Gezondheid en voedselveiligheid

De Commissie streeft ernaar te zorgen voor de goede uitvoering van de uitgebreide wetgeving op dit gebied en ze waar gepast te vereenvoudigen. Er is een “één gezondheid”-aanpak voor paraatheid en preventie nodig, waarin de gezondheid van mens, dier en milieu, alsook de veiligheid van levensmiddelen en diervoeder zijn geïntegreerd. Audits bleven een belangrijk instrument bij de uitvoering en handhaving van het uitgebreide wetgevingskader van de EU inzake veiligheid van levensmiddelen en diervoeder, gezondheid van dieren, gezondheid van planten en dierenwelzijn. Audits zijn ook belangrijk om kwaliteitscontrole voor farmaceutische producten en medische hulpmiddelen te behouden.

Ervoor zorgen dat patiënten toegang hebben tot grensoverschrijdende gezondheidszorg bleef in 2020 een prioriteit voor de Commissie. Er werden gestructureerde dialogen met de lidstaten gehouden om te zorgen voor een betere uitvoering van de richtlijn betreffende grensoverschrijdende gezondheidszorg .

In 2020 heeft de Commissie overeenstemmingscontroles van de nationale wetten tot omzetting van de richtlijn tabaksproducten uitgevoerd en gestructureerde dialogen met de lidstaten georganiseerd om een correcte uitvoering van de richtlijn te waarborgen. Het toezicht op de uitvoering van de richtlijn in de nationale wetgeving van de lidstaten was ook een prioriteit voor de Commissie. Tabaksconsumptie is het grootste vermijdbare gezondheidsrisico en de belangrijkste oorzaak van vroegtijdig overlijden in de EU. De richtlijn is erop gericht een goede werking van de eengemaakte markt te vergemakkelijken, waarbij de gezondheid van mensen — en meer in het bijzonder jonge mensen — wordt beschermd en waarbij wordt voldaan aan de verplichtingen van de EU met betrekking tot het WHO-Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging.

III.Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk

“Ik wil dat Europa streeft naar meer, door de kansen die het digitale tijdperk biedt binnen veilige en ethische grenzen aan te grijpen.”

Voorzitter Von der Leyen in de politieke beleidslijnen

De Commissie is vastbesloten om van dit decennium het “digitale decennium” van Europa te maken. Europa moet nu haar digitale soevereiniteit versterken en normen vaststellen, in plaats van de normen van anderen volgen — met een duidelijke nadruk op data, technologie en infrastructuur.

Technologie die werkt voor de mensen

De uitvoering van de digitale strategie van de EU is erop gericht de ontwikkeling, de uitrol en het gebruik van digitale technologieën te laten functioneren voor mensen en bedrijven. De COVID-19-pandemie heeft de digitale transformatie van onze samenleving versneld.

Een eerlijke en concurrerende digitale economie

De onafhankelijkheid van de nationale regelgevende autoriteiten is belangrijk om de doeltreffende en onpartijdige toepassing van EU-regels over telecommunicatie te waarborgen. Zij ondersteunt de autoriteit van de regulatoren en zorgt voor de voorspelbaarheid van hun beslissingen, wat leidt tot een goed investeringsklimaat op de telecommunicatiemarkten.

Het EU-recht beschermt het hoofd van de nationale regelgevende instantie (of de leden van het college dat die functie uitoefent) tegen willekeurig ontslag.

De grensoverschrijdende toegang tot goederen en diensten online moet zonder hindernissen of wrijving zijn voor Europese consumenten, ongeacht hun locatie, verblijfplaats of nationaliteit. De verordening geoblocking verbiedt ongerechtvaardigde discriminatie op grond van nationaliteit, verblijfplaats of plaats van vestiging van consumenten die online shoppen. In 2020 heeft de Commissie de inbreukprocedures afgesloten die tegen Cyprus en Roemenië waren geopend omdat zij de van toepassing zijnde maatregelen voor inbreuken op de geoblockingregels niet hadden gemeld. Eind 2020 stonden alleen de zaken tegen Frankrijk en Spanje nog open.

Digitale inclusie voor een betere samenleving in de EU

Een visuele, auditieve, fysieke of intellectuele handicap kan het gebruik van digitale diensten beperken. Gelijke toegang tot openbare informatie en diensten is sinds het begin van de pandemie nog crucialer geworden. De richtlijn inzake webtoegankelijkheid beoogt de websites en mobiele applicaties van de overheidssector toegankelijker te maken voor iedereen, met name voor mensen met een handicap.

In 2020 heeft de Commissie de zeven overblijvende inbreukprocedures voor vertragingen bij de omzetting van de richtlijn inzake webtoegankelijkheid afgesloten. Zij blijft de conformiteit van nationale omzettingsmaatregelen en de correcte toepassing van de richtlijn verder beoordelen.

Versterking van cyberbeveiliging en bescherming tegen cyberbedreigingen

De digitale transformatie van onze samenleving heeft het bedreigingslandschap doen uitbreiden; dit brengt nieuwe uitdagingen met zich mee die aangepaste en innovatieve antwoorden vereisen. Het aantal cyberaanvallen blijft toenemen, waarbij steeds geavanceerdere aanvallen uit een groot aantal bronnen binnen en buiten de EU komen. De richtlijn inzake beveiliging van netwerk- en informatiesystemen is de eerste omvattende wetgevingstekst van de EU over cyberbeveiliging. Zij bevat wettelijke maatregelen om het algemene cyberbeveiligingsniveau in de EU te helpen stimuleren.

Een open, democratische en duurzame digitale samenleving

De richtlijn audiovisuele mediadiensten werd in 2018 herzien met het oog op het creëren van een regelgevingskader dat geschikt is voor het digitale tijdperk en dat leidt tot een veiliger, eerlijker en meer divers audiovisueel landschap. De uiterste termijn waarop de herziene richtlijn audiovisuele mediadiensten in nationale wetgeving moest worden omgezet, was 19 september 2020.

Voor het eerst worden met deze richtlijn bepaalde audiovisuele regels uitgebreid naar videodeelplatforms en audiovisuele inhoud die op bepaalde socialemediadiensten wordt gedeeld. Ook de bevordering van culturele diversiteit wordt versterkt; zo zijn er duidelijke verplichtingen ingevoerd dat on-demanddiensten een aandeel van ten minste 30 % Europese inhoud in hun aanbod moeten hebben en dat zij deze inhoud duidelijk naar voren moeten laten komen.

In juli 2020 gaf de Commissie richtlijnen over videodeelplatforms uit, die de lidstaten zullen helpen de nieuwe regels toe te passen.

De Commissie heeft inbreukprocedures tegen 24 lidstaten ingeleid wegens het niet tijdig omzetten van de regels van de herziene richtlijn audiovisuele mediadiensten die de EU-brede coördinatie van alle audiovisuele media beheren, zowel traditionele televisie-uitzendingen als on-demanddiensten.

Digitale vervoerssystemen

Het Europees register van wegvervoerondernemingen maakt de uitwisseling van informatie over in de EU gevestigde wegvervoerondernemingen en tussen de lidstaten mogelijk. Het is een essentieel instrument om te waarborgen dat de EU-vervoerwetgeving naar behoren wordt gehandhaafd.

Voor de uitvoering van een nieuwe en verbeterde versie van het register moeten de lidstaten hun systemen op nationaal niveau aanpassen. Uiterlijk in januari 2019 moest de koppeling van de nationale elektronische registers zijn aangepast.

In het wegvervoer zorgt de Europese elektronische tolheffingsdienst ervoor dat tolheffingssystemen voor alle wegvervoer in de EU interoperabel zijn. Gebruikers kunnen binnen het hele blok gemakkelijk tol betalen met één enkel abonnement bij een dienstverlener en één enkel boordapparaat.

Door het aantal cashbetalingen bij tolposten te beperken en omslachtige procedures voor occasionele gebruikers weg te werken, vergemakkelijkt de tolheffingsdienst de dagelijkse werking voor weggebruikers, wordt de verkeersstroom verbeterd en de congestie verminderd. De Commissie heeft besloten inbreukprocedures tegen Italië en Hongarije in te leiden omdat zij de aanbieders van Europese elektronische diensten geen toegang tot hun nationale tolmarkt hadden gegeven.

Wat veiligheid van het luchtverkeer betreft, zijn datalinkdiensten communicaties tussen de lucht en de grond die een aanvulling vormen op de spraakcommunicatie die traditioneel wordt gebruikt bij luchtverkeerscontrole. Zij verbeteren de efficiëntie van de communicatie tussen luchtverkeersleiders en piloten en verbeteren de capaciteit van de luchtverkeerscontrole. De Commissie heeft inbreukprocedures tegen 11 lidstaten ingeleid omdat zij geen datalinkdiensten verstrekten en uitvoerden voor de operatoren van vliegtuigen die binnen hun luchtruim vliegen.

Transparantie van informatie over bedrijven

De lidstaten moeten hun nationale bedrijvenregisters koppelen met het systeem van gekoppelde registers (BRIS). BRIS vergemakkelijkt grensoverschrijdende handel en maakt procedures minder duur en tijdrovend voor ondernemingen. Het stelt personen, bedrijven en ondernemers in staat informatie over ondernemingen te verkrijgen. De Commissie heeft inbreukprocedures tegen drie lidstaten ingeleid omdat zij hun nationale ondernemingsregisters niet met BRIS hadden gekoppeld.

IV.Een economie die werkt voor de mensen

“Onze mensen en onze bedrijven kunnen alleen floreren als de econome werkt voor hen. Dat is de essentie van onze socialemarkteconomie.”

Voorzitter Von der Leyen in de politieke beleidslijnen

Dankzij de unieke socialemarkteconomie van de EU kunnen economieën groeien, waardoor armoede en ongelijkheid afnemen. In een stabiel Europa kan de economie volledig inspelen op de behoeften van de EU-burgers. Kleine en middelgrote ondernemingen vormen de ruggengraat van de economie van de EU.

Arbeidsvoorwaarden

Eerlijke arbeidsvoorwaarden zijn een sleutelelement van de Europese socialemarkteconomie. Daartoe behoort ook het voorkomen van arbeidsverhoudingen die tot precaire arbeidsvoorwaarden leiden.

Gezondheid en veiligheid op het werk

Er werd nauw op toegezien dat EU-regels voor gezondheid en veiligheid op het werk tegen de vereiste uiterste termijnen in nationale wetgeving werden omgezet. De Commissie zette de volgende stappen in de inbreukprocedures tegen Frankrijk en Spanje, die hadden nagelaten hun nationale maatregelen voor omzetting van de richtlijn betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico’s van blootstelling aan carcinogene of mutagene agentia op het werk aan de Commissie te melden.

De Commissie zag ook nauw toe op de omzetting van bijgewerkte regels , wat ook betekende dat het SARS-CoV-2-virus moest worden opgenomen in de lijst van stoffen in de richtlijn biologische agentia .

Arbeidsmobiliteit

In de regel moet elke lidstaat de onderdanen van andere lidstaten op dezelfde wijze behandelen als hun eigen onderdanen. Zij mogen bepaalde functies in de overheidssector voor hun eigen onderdanen voorbehouden, maar deze uitzondering moet beperkend worden geïnterpreteerd.

Meer specifiek is dit alleen mogelijk voor functies met directe of indirecte deelneming aan de uitoefening van door publiekrechtelijke organen toegekende bevoegdheden, of voor taken die bedoeld zijn om de algemene belangen van de staat of van andere overheidsinstanties te vrijwaren. Een algemene uitsluiting van EU-werknemers van overheidsfuncties is in strijd met het EU-recht. 

Met de richtlijn tot wijziging van de regels betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verrichten van diensten worden de situatie van gedetacheerde werknemers en het gelijke speelveld voor dienstverleners aanzienlijk verbeterd. Volgens de nieuwe regels zullen alle verplichte elementen van vergoeding die van toepassing zijn op lokale werknemers ook gelden voor gedetacheerde werknemers.

De Commissie heeft inbreukprocedures tegen 15 lidstaten ingeleid omdat zij de uitvoering van deze richtlijn in hun nationale wetgeving niet tijdig hadden aangemeld.

Coördinatie van de sociale zekerheid

De EU heeft een uitgebreid geheel van regels ontwikkeld voor het vrije verkeer van werknemers, de detachering van werknemers en de coördinatie van sociale zekerheid. Als deze regels niet worden nageleefd, worden het vertrouwen en de billijkheid in de interne markt ondergraven.

Informatie en bijstand voor burgers en bedrijven

De governance-instrumenten van de eengemaakte markt, zoals het Uw Europa-portaal,
Uw Europa – Advies en SOLVIT bieden particulieren en bedrijven duidelijke informatie, bijstand en probleemoplossing over deze kwesties. Zij stimuleren zowel personen als bedrijven om volledig gebruik te maken van hun EU-rechten op de eengemaakte markt.

In 2020:

·heeft de Commissie ervoor gezorgd dat Uw Europa   één digitale toegangspoort van de EU kon worden;

·heeft Your Europe Advice in meer dan 25 200 gevallen aan particulieren en bedrijven bijstand verleend over hun rechten op de eengemaakte markt;

·heeft SOLVIT meer dan 2 600 particulieren/bedrijven geholpen. SOLVIT is opgericht als het standaardinstrument voor geschillenbeslechting voor de eengemaakte markt, zodra de procedure voor probleemoplossing met de wederzijdse erkenning van goederen is uitgevoerd;

·is het Informatiesysteem interne markt verder uitgebreid – het omvat nu ook het samenwerkingsnetwerk voor consumentenbescherming;

·heeft de Commissie het scorebord van de interne markt verder bijgewerkt.

Vrij verkeer van goederen

In 2020 bleef de Commissie waakzaam voor maatregelen die het vrije verkeer van goederen verhinderden.

Zo heeft zij een inbreukprocedure tegen Roemenië ingeleid omdat het land beperkende maatregelen had genomen waarbij voorrang werd gegeven aan binnenlandse levensmiddelen, ten nadele van vergelijkbare geïmporteerde producten. De zaak werd afgesloten nadat de Roemeense autoriteiten hun levensmiddelenwetgeving hadden gewijzigd en de beperkingen hadden opgeheven.

De Commissie heeft ook Frankrijk gevraagd om hindernissen voor parallelimport van geneesmiddelen voor diergeneeskundig gebruik voor hun eigen veestapel weg te werken. Landbouwers mogen diergeneeskundige producten van andere lidstaten invoeren voor gebruik bij hun eigen veestapel. De Franse maatregelen hebben geleid tot zeer hoge administratieve boeten die de parallelimport effectief hebben beperkt.

Bestrijding van witwassen en van de financiering van terrorisme

In 2020 heeft de Commissie een actieplan voor een omvangrijk EU-beleid ter bestrijding van witwaspraktijken en terrorismefinanciering vastgesteld, met bijzondere nadruk op het versterken van richtlijnen inzake EU-strafrecht, als een manier om investeringen te beschermen.

Retailbetalingen

In 2020 heeft de Commissie een strategie voor retailbetalingen voor de EU vastgesteld. Als onderdeel van die strategie heeft de Commissie de verantwoordelijke nationale instanties herinnerd aan hun handhavingsverplichtingen in het kader van de verordening betreffende de eengemaakte eurobetalingsruimte (single euro payments area – SEPA) . De Commissie heeft gevallen van niet-naleving van deze richtlijn nauwlettend gevolgd.

Governance en transparantie van bedrijven

De wijziging van de aandeelhoudersrichtlijn vergemakkelijkt de uitoefening van de rechten van aandeelhouders en stimuleert het langetermijnengagement van aandeelhouders voor ondernemingen door verplichtingen, transparantiemaatregelen en “pas toe of leg uit”-normen vast te stellen. De Commissie heeft de inbreukprocedures tegen zeven lidstaten voortgezet omdat zij de omzettingsmaatregelen voor de eerste uiterste termijn in de aandeelhoudersrichtlijn, die op 10 juni 2019 ten einde liep, niet hadden aangemeld. Zij heeft ook inbreukprocedures tegen acht lidstaten ingeleid omdat zij nationale maatregelen die onder de tweede omzettingsrichtlijn vallen, die op 3 september 2020 ten einde liep, niet hadden aangemeld.

Indirecte belastingen

De Commissie heeft inbreukprocedures voortgezet die erop gericht zijn verstoringen van het concurrentievermogen op de eengemaakte markt weg te werken, waarbij belastingontwijking en -ontduiking worden aangepakt en dubbele belasting wordt vermeden.

De Commissie heeft de naleving beoordeeld van nieuwe richtlijnen die betrekking hebben op regels inzake belasting over de toegevoegde waarde (btw). Deze beoordelingen hadden betrekking op e-handel als onderdeel van de digitale eengemaakte markt, de grensoverschrijdende handel tussen bedrijven , de behandeling van vouchers en de territoriale toepassing van de regels inzake btw en accijnzen .

Wat de voertuigbelasting betreft, heeft de Commissie besloten om Portugal naar het Hof van Justitie te verwijzen voor zijn discriminerende regels betreffende de belasting op de registratie van voertuigen, die nadelig zijn voor mensen die een tweedehandsvoertuig in een ander EU-land kopen.

Wat de accijnzen betreft, heeft de Commissie het Verenigd Koninkrijk naar het Hof van Justitie verwezen wegens niet-naleving van een arrest van het Hof over het onjuiste gebruik van gemerkte brandstof voor particuliere pleziervaartuigen. De Commissie heeft ook besloten Polen naar het Hof van Justitie te verwijzen omdat het land er niet voor had gezorgd dat geïmporteerde ethylalcohol bestemd voor de vervaardiging van geneesmiddelen in alle gevallen is vrijgesteld van accijnzen.

De Commissie heeft de inbreukprocedures tegen Cyprus en Malta betreffende de onjuiste toepassing van de btw-regels voor de lease en aankoop van jachten voortgezet. De onjuiste toepassing kwam aan het licht door de “Paradise Papers”. Intussen hebben Cyprus en Malta stappen gezet om te voldoen aan het EU-recht.

Directe belastingen

Een van de voordelen van de eengemaakte markt is dat burgers en bedrijven de vrijheid hebben om over nationale grenzen heen te reizen, te handelen en te investeren. Omdat de directe belastingen in de EU niet gelijk zijn, kan deze vrijheid betekenen dat sommige belastingbetalers belasting kunnen ontwijken of ontduiken in hun land van verblijf. De belastingautoriteiten in de EU hebben daarom besloten tot een nauwere samenwerking om ervoor te zorgen dat belastingen worden betaald en om belastingfraude en -ontduiking tegen te gaan.

Wat directe belastingen betreft, was de handhavingsactie van de Commissie in 2020 erop gericht om de lidstaten ertoe te brengen belangrijke wijzigingen van de richtlijn betreffende de administratieve samenwerking in nationaal recht om te zetten. Deze wijzigingen hebben betrekking op gebieden zoals:

· toegang tot antiwitwasinlichtingen ;

· verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied tussen lidstaten ;

· automatische uitwisseling van inlichtingen op belastinggebied ;

·verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen over meldingsplichtige grensoverschrijdende constructies .

Daarnaast heeft de Commissie zich gericht op een correcte omzetting van de richtlijn inzake de regels ter bestrijding van belastingontwijkingspraktijken welke rechtstreeks van invloed zijn op de werking van de interne markt wat betreft hybridemismatches met derde landen . Bovendien heeft zij toegezien op de juiste omzetting van de richtlijn betreffende mechanismen ter beslechting van belastinggeschillen.

Douane

In haar handhavingsstrategie richtte de Commissie zich op de correcte en uniforme toepassing van het Douanewetboek van de Unie en op het opsporen van heffingen met een gelijkwaardig effect aan dat van douanerechten, ook binnen de EU.

In 2020 zette de Commissie haar ruime onderzoek in alle lidstaten voort en onderzocht zij de nationale bepalingen betreffende de uiterste termijnen om een douaneschuld aan te melden en hun overeenstemming met het Douanewetboek van de Unie, om te zorgen voor rechtszekerheid voor handelaren op dit gebied. De Commissie is ook met lidstaten in dialoog gegaan over boetes omdat zij contant geld en douanewaarden niet hadden aangegeven.

Mededinging

Dankzij het mededingingsbeleid van de Commissie functioneren markten beter voor consumenten, bedrijven en de samenleving. Bedrijven moeten onder gelijke voorwaarden kunnen concurreren en consumenten moeten baat hebben bij lagere prijzen, een ruimere keuze en een betere kwaliteit.

De consistente handhaving van negatieve staatssteunbesluiten is essentieel voor de geloofwaardigheid van het toezicht op staatssteun van de Commissie. In dit opzicht is het cruciaal dat de lidstaten de arresten van het Hof naleven die hen ertoe verplichten na een besluit van de Commissie onverenigbare staatssteun terug te vorderen.

Mobiliteit en vervoer

Met haar monitoring- en handhavingsbeleid streeft de Commissie er in de eerste plaats naar de eengemaakte spoorwegmarkt te voltooien, en burgers en bedrijven alle voordelen van de vrijmaking van de spoorwegmarkt te bieden. Hiertoe is het cruciaal om erop toe te zien dat de richtlijn tot instelling van één Europese spoorwegruimte correct in nationale wetgeving wordt omgezet. Zo kunnen de lidstaten meer recente wetgeving die als onderdeel van het vierde spoorwegpakket is vastgesteld, consequent omzetten en toepassen.

Tegelijk bleef de Commissie specifieke hindernissen voor toegang tot de markt aanpakken, zoals blijkt uit de actie die zij heeft ondernomen om Duitsland ertoe te verplichten zijn vereisten voor de remuitrusting voor goederenwagons te wijzigen. Deze vereisten zijn niet in overeenstemming met het EU-recht en vormen een hindernis voor de inspanningen voor interoperabiliteit van het spoorwegsysteem .

Op andere vervoersgebieden maakte de Commissie bezwaar tegen een brede waaier van nationale maatregelen die de volledige werking van de eengemaakte markt verhinderen:

·zij ondernam verdere stappen in de inbreukprocedure tegen Denemarken en verplichtte het land ertoe de limiet van 25 uur voor parkeren van vrachtwagens op parkeerplaatsen in staatseigendom te herroepen. Deze limiet werpt belemmeringen op voor buitenlandse vervoerders die internationaal actief zijn ;

·zij heeft ook de inbreukprocedure tegen Malta voortgezet en heeft nieuwe inbreukprocedures tegen België en Portugal ingeleid wegens de niet-naleving van de EU-veiligheids- en milieuregels op de uitrusting aan boord van schepen onder EU-vlag , zoals reddingsvesten, zuiveringssystemen voor afvalwater en radars; 

·zij heeft een inbreukprocedure tegen Zweden ingeleid wegens de onjuiste beperking van de definitie van “ gecombineerd vervoer van goederen ” waardoor het voor bepaalde exploitanten moeilijker is om vracht voor een deel van het traject over te brengen van de weg naar het spoor of naar vervoer over water. Dit verhindert hen de emissies van de vervoerssector terug te dringen en andere negatieve effecten van het wegvervoer te verminderen.

Europese burgers verwachten hoge veiligheids- en beveiligingsnormen voor alle vervoerswijzen. EU-beleidsmaatregelen zijn erop gericht deze normen te behouden en verder te ontwikkelen en ervoor te zorgen dat zij in de hele EU volledig op elkaar afgestemd zijn.

In de wegvervoersector heeft de Commissie haar initiatieven voortgezet om te zorgen voor kwaliteitsvolle infrastructuur als een bijdrage om het aantal ongevallen op de weg terug te dringen. Daarnaast heeft zij zaken tegen Spanje, Griekenland, Italië, Kroatië en Bulgarije voortgezet omdat zij niet de volledige reeks noodzakelijke maatregelen hadden genomen om de hoogste veiligheidsnormen met betrekking tot de infrastructuur en de exploitatie van bepaalde wegtunnels te garanderen.

Nog met betrekking tot veiligheid heeft de Commissie in de luchtvaartsector zaken tegen 11 lidstaten ingeleid of voortgezet omdat zij geen orgaan hadden aangeduid dat erop toeziet dat personen die gebeurtenissen (voorvallen) in de burgerluchtvaart met implicaties voor de veiligheid melden , niet door hun werkgevers of door de autoriteiten van de lidstaten worden gestraft.

Interne energiemarkt

Een duurzaam energiesysteem op basis van hernieuwbare energiebronnen en een toegenomen energie-efficiëntie vereisen een goed werkende interne energiemarkt die openstaat voor mededinging en die consumenten actief betrekt. Een geïntegreerde gasmarkt vormt de hoeksteen van de energie-unie van de EU. Uit de gewijzigde gasrichtlijn blijkt duidelijk dat de kernbeginselen van EU-energiewetgeving – namelijk toegang voor derde partijen, tariefregulering, ontvlechting van eigenaarschap en transparantie – van toepassing zullen zijn op alle gaspijpleidingen naar en vanuit niet-EU-landen tot aan de EU-grens. Hierdoor wordt verzekerd dat alle grote pijpleidingen die het EU-grondgebied binnenkomen, voldoen aan EU-regels, worden geëxploiteerd volgens dezelfde mate van transparantie, toegankelijk zijn voor andere exploitanten en efficiënt worden geëxploiteerd.

De Commissie heeft inbreukprocedures tegen 13 lidstaten ingeleid omdat zij omzettingsmaatregelen in het kader van de richtlijn niet hebben vastgesteld en/of aangemeld.

Energiezekerheid

De EU-regels betreffende energie zorgen ook voor veiligheid van elektriciteits- en gastoevoer op basis van solidariteit tussen lidstaten. Om te waarborgen dat de EU-regels betreffende gasleveringszekerheid correct worden uitgevoerd, heeft de Commissie 27 inbreuken ingeleid in het kader van de verordening betreffende de veiligstelling van de gasleveringszekerheid, met name met betrekking tot de kennisgevingsverplichtingen en de toepassing van het solidariteitsmechanisme tussen lidstaten.

Uitvoering van Euratomregels

Op het gebied van kernenergie heeft de Commissie in 2020 haar werk voortgezet om te zorgen voor de effectieve omzetting en uitvoering van het wetgevingskader van Euratom betreffende de bescherming van werknemers, patiënten en de bevolking tegen straling en de veilige behandeling van radioactief afval.

De Commissie heeft negen inbreukprocedures ingeleid en procedures voortgezet tegen Finland en Zweden wegens onvolledige omzetting van de richtlijn basisveiligheidsnormen .

Zij heeft de inbreukprocedures betreffende de richtlijn radioactief afval tegen Roemenië en het Verenigd Koninkrijk voortgezet wegens onjuiste omzetting van de richtlijn. Zij heeft ook de lopende inbreukprocedures tegen zes lidstaten voortgezet en vier nieuwe procedures geopend omdat die landen geen nationaal programma voor het beheer van radioactief afval hadden vastgesteld.

V.Bevordering van onze Europese levenswijze

“Als het gaat om het verdedigen van onze kernwaarden, is er geen compromis mogelijk. Bedreigingen van de rechtsstaat vormen een risico voor de wettelijke, politieke en economische basis van onze Unie.”

Voorzitter Von der Leyen in de politieke beleidslijnen

Een Europa dat beschermt moet ook opkomen voor gerechtigheid en voor de kernwaarden van de EU. Bedreigingen van de rechtsstaat vormen een risico voor de wettelijke, politieke en economische basis van onze Unie. Deze visie van de Commissie op een Unie van gelijkheid, verdraagzaamheid en sociale rechtvaardigheid is gebouwd op de rechtsstaat. Sterke grenzen, modernisering van het asielstelsel van de EU en samenwerking met partnerlanden zijn belangrijk om een nieuwe start te maken op het gebied van migratie.

Rechtsstaat en grondrechten

In september heeft de Commissie haar eerste jaarverslag over de rechtsstaat gepubliceerd. Het rechtsstaatmechanisme is opgezet als een jaarlijkse cyclus om de rechtsstaat te bevorderen en om te voorkomen dat problemen ontstaan of verergeren. Wanneer er toch problemen ontstaan en het EU-recht wordt geschonden, kan de Commissie haar toevlucht nemen tot de instrumenten die beschikbaar zijn in het instrumentarium voor de rechtsstaat , waaronder inbreukprocedures.

In december heeft de Commissie ook een nieuwe strategie vastgesteld om ervoor te zorgen dat het Handvest van de grondrechten volledig wordt toegepast in de EU. Deze strategie vormt een aanvulling op het actieplan voor Europese democratie en het verslag over de rechtsstaat. Met deze aanpak toont de Commissie dat zij de bevordering en bescherming van de grondrechten en de waarden van de EU breed opvat.

Burgerschap van de Europese Unie

De Commissie heeft inbreukprocedures tegen Cyprus en Malta ingeleid met betrekking tot hun burgerschapsregelingen voor investeringen door niet-ingezetenen van de EU, de zogenaamde “gouden paspoorten”. De Commissie was van mening dat het stelselmatig toekennen van de nationaliteit – en daarmee ook EU-burgerschap – in ruil voor een vooraf vastgestelde betaling of investering en zonder echte band met de betreffende lidstaten onverenigbaar is met het beginsel van “loyale samenwerking”. De Commissie was ook van mening dat dergelijke regelingen de status van EU-burgerschap ondermijnen.

Vrij verkeer van personen

De Commissie heeft twee inbreukprocedures tegen het Verenigd Koninkrijk ingeleid wegens niet-naleving van de EU-regels betreffende het vrije verkeer van personen . Het Verenigd Koninkrijk beperkt het toepassingsgebied van begunstigden van de EU-wetgeving inzake vrij verkeer in het Verenigd Koninkrijk. Het beperkt ook de mogelijkheden voor EU-burgers en hun familieleden om in beroep te gaan tegen administratieve besluiten die de rechten van vrij verkeer beperken. Daarnaast heeft de Commissie ook een procedure tegen het Verenigd Koninkrijk ingeleid wegens niet-naleving van EU-regels over uitgebreide medische verzekering voor EU-burgers.

Gelijkheid en non-discriminatie

Als kernonderdeel van de ruimere agenda voor gelijkheid bevat de EU-strategie inzake gendergelijkheid beleidsdoelstellingen en acties om aanzienlijke vooruitgang te boeken naar een gendergelijk Europa tegen 2025, met gelijke kansen voor mannen en vrouwen.

Racisme en vreemdelingenhaat, met inbegrip van illegale haatzaaiende uitlatingen

In september heeft de Commissie een ambitieus EU-actieplan tegen racisme vastgesteld. Een van de prioriteiten van dit plan is de effectieve criminalisering van haatzaaiende uitlatingen en haatmisdrijven. De Commissie heeft ook concrete stappen gezet naar de correcte en volledige omzetting van het kaderbesluit betreffende de bestrijding van racisme en vreemdelingenhaat door middel van het strafrecht , dat tot doel heeft ervoor te zorgen dat ernstige uitingen van racisme en vreemdelingenhaat in de hele EU kunnen worden bestraft met effectieve, evenredige en ontmoedigende strafrechtelijke sancties.

In oktober 2020 heeft de Commissie inbreukprocedures tegen Estland en Roemenië ingeleid, omdat het kaderbesluit niet volledig en nauwkeurig in hun nationale wetten is omgezet.

Consumentenrecht

De wetgeving inzake consumentenbescherming trad in werking in januari 2020. Zij versterkt de handhaving van consumentenrechten in de hele EU. Dit nieuwe handhavingskader bleek in 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, bijzonder efficiënt bij de bestrijding van online oplichting. Het droeg bij tot het verwijderen of blokkeren van honderden miljoenen misleidende aanbiedingen en advertenties met betrekking tot het coronavirus door elf platforms op hoog niveau .

De bescherming van persoonsgegevens uitbreiden

Tijdens de COVID-19-pandemie is gebleken hoe belangrijk het is om te beschikken over een efficiënt gegevensbeschermingsregime om vertrouwen te stimuleren en innovatieve digitale oplossingen te bieden. In april 2020 heeft de Commissie richtsnoeren over apps voor contactopsporing uitgegeven met een beschrijving van de belangrijke beginselen van gegevensbescherming.

In 2020 heeft de Commissie een beoordelingsverslag uitgegeven over de eerste twee jaar van de toepassing van de algemene verordening gegevensbescherming . Zij kwam tot de conclusie dat de verordening, een essentieel onderdeel van de aanpak van technologie en de digitale transitie waarbij de mens centraal staat, haar doelstellingen in grote mate heeft behaald, maar dat nog meer vooruitgang moet worden geboekt bij de uitvoering en handhaving ervan. In J

Justitiële samenwerking en individuele waarborgen in strafrecht

Wat de samenwerking op het gebied van strafrechtspraak betreft, heeft de Commissie verder toegezien op de naleving door de lidstaten van het kaderbesluit  betreffende het Europees aanhoudingsbevel . In 2020 heeft de Commissie inbreukprocedures tegen zeven lidstaten ingeleid. De Commissie bleef ook toezicht houden op de uitvoering van de richtlijn betreffende de strafrechtelijke bestrijding van fraude die de financiële belangen van de EU schaadt . Deze richtlijn moet tijdig worden uitgevoerd opdat het Europees Openbaar Ministerie naar behoren kan functioneren. Tegen eind 2020 liepen er inbreukprocedures tegen drie lidstaten omdat zij de richtlijn te laat hadden omgezet. De Commissie bleef ook toezicht houden op de omzetting van de richtlijnen inzake procedurele rechten .

Veiligheid

In 2020 werd de handhaving nog verder aangescherpt als onderdeel van de nieuwe EU-strategie voor de veiligheidsunie voor 2020 tot 2025, waarbij de nadruk lag op prioriteitsgebieden waarin de EU een meerwaarde kan bieden bij het helpen van lidstaten om de veiligheid voor iedereen die in Europa woont te vergroten.

De Commissie ging door met haar monitoringactiviteiten met betrekking tot de uitvoering van de richtlijn over het gebruik van persoonsgegevens van passagiers – voor het voorkomen, opsporen, onderzoeken en vervolgen van terroristische misdrijven en ernstige criminaliteit.

Tegelijkertijd heeft de Commissie verdere stappen gezet in de inbreukprocedure tegen Slovenië omdat het de richtlijn niet volledig had omgezet en heeft zij procedures tegen 13 lidstaten afgesloten.

Ook is de Commissie doorgegaan met de inbreukprocedures wegens de niet-mededeling van nationale omzettingsmaatregelen voor twee wetgevingsteksten betreffende drugs en politiesamenwerking.

Zij heeft zaken tegen Oostenrijk , Finland , Portugal , Slovenië en Ierland voortgezet omdat zij de richtlijn in verband met het opnemen van nieuwe psychoactieve stoffen in de definitie van “drug” niet volledig hebben omgezet en tegen Ierland omdat het de eerste gedelegeerde richtlijn die onder de richtlijn is vastgesteld, niet volledig heeft uitgevoerd. Daar staat tegenover dat 13 inbreukprocedures over beide richtlijnen tegen elf lidstaten werden afgesloten.

Daarnaast heeft de Commissie inbreukprocedures tegen België en Griekenland voortgezet omdat zij het kaderbesluit over de accreditatie van aanbieders van forensische diensten niet volledig hebben omgezet.

Een nieuw migratie- en asielpact

In 2020 heeft de Commissie een nieuw migratie- en asielpact voorgesteld, dat alle verschillende elementen omvat die voor een brede Europese aanpak van migratie noodzakelijk zijn. Hierin worden verbeterde en snellere procedures voor het asiel- en migratiestelsel beschreven en wordt gestreefd naar een evenwicht tussen de beginselen van solidariteit en een billijke verdeling van de verantwoordelijkheid. Er wordt ook grote nadruk gelegd op de bescherming van de grondrechten.

Het migratiebeleid van de Commissie bestrijkt alle aspecten van migratie, zoals grensbeheer, visumbeleid, irreguliere migratie, asiel en legale migratie. Een consequente en effectieve uitvoering met volledige naleving van de grondrechten van personen is essentieel voor het succes van het beleid. In 2020 bleef de Commissie toezicht houden op de uitvoering van de migratie- en asielwet van de EU door de lidstaten.

De Commissie heeft ook een inbreukprocedure tegen Hongarije ingeleid, aangezien zij van mening was dat een Hongaarse wet die de toegang tot de asielprocedure beperkt, in strijd is met de richtlijn asielprocedures. Volgens deze wet kunnen personen die zich op Hongaars grondgebied bevinden, ook aan de grens, daar niet om internationale bescherming verzoeken.

De Commissie heeft ook een inbreukprocedure tegen Malta ingeleid, aangezien zij van mening was dat de “werkvergunning” die vereist is voor niet-EU-onderdanen die langdurig ingezetenen van Malta zijn, maar niet voor Maltese ingezetenen, een ongelijke behandeling vormt en een schending is van de richtlijn betreffende langdurig ingezetenen .

Zij heeft een inbreukprocedure tegen Zweden voortgezet voor de niet-volledige toepassing van gelijke behandeling als het gaat om de sociale zekerheid op niet-EU-ingezetenen die vallen onder de richtlijn voor studenten en onderzoekers , in vergelijking met de eigen onderdanen.

De Commissie heeft een inbreukprocedure tegen Estland voortgezet wegens de aanvullende voorwaarden die het oplegt aan reizigers die over land de buitengrens van de EU overschrijden, wat de Commissie in strijd acht met de Schengengrenscode .

(1)      Op 1 februari 2020 trad het terugtrekkingsakkoord met regelingen voor de ordentelijke terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie in werking. Hierdoor werd het Verenigd Koninkrijk formeel een derde land. Het terugtrekkingsakkoord voorzag in een overgangsperiode die begon op 1 februari 2020 en eindigde op 31 december 2020. Tijdens die overgangsperiode, en tenzij anders vermeld, bleef het EU-recht, met inbegrip van inbreukprocedures, van toepassing op en in het Verenigd Koninkrijk. Wanneer naar de lidstaten wordt verwezen, wordt dus ook het Verenigd Koninkrijk bedoeld.