SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Il-Ħames Awla)
26 ta’ Jannar 2023 ( *1 ) ( i )
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Protezzjoni ta’ persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali – Direttiva (UE) 2016/680 – Artikolu 4(1)(a) sa (c) – Prinċipji relatati mal-ipproċessar ta’ data personali – Limitazzjoni tal-għanijiet – Minimizzazzjoni tad-data – Artikolu 6(a) – Distinzjoni ċara bejn id-data personali ta’ kategoriji differenti ta’ persuni – Artikolu 8 – Legalità tal-ipproċessar – Artikolu 10 – Traspożizzjoni – Ipproċessar ta’ data bijometrika u ta’ data ġenetika – Kunċett ta’ ‘ipproċessar awtorizzat mid-dritt ta’ Stat Membru’ – Kunċett ta’ ‘ħtieġa konkreta’ – Setgħa diskrezzjonali – Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea – Artikoli 7, 8, 47, 48 u 52 – Dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva – Preżunzjoni ta’ innoċenza – Limitazzjoni – Reat kriminali intenzjonali suġġett għal prosekuzzjoni ex officio – Persuni mixlija – Ġbir ta’ data fotografika u ta’ marki tas-swaba’ għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha u teħid ta’ kampjun bijoloġiku għall-istabbiliment ta’ profil tad-DNA – Proċedura ta’ eżekuzzjoni forzata tal-ġbir – Natura sistematika tal-ġbir”
Fil-Kawża C‑205/21,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-iSpetsializiran nakazatelen sad (il-Qorti Kriminali Speċjalizzata, il-Bulgarija), permezz ta’ deċiżjoni tal‑31 ta’ Marzu 2021, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fil‑31 ta’ Marzu 2021, fil-proċeduri kriminali
V.S.,
fil-preżenza ta’:
Ministerstvo na vatreshnite raboti, Glavna direktsia za borba s organiziranata prestapnost,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (Il-Ħames Awla),
komposta minn E. Regan, President tal-Awla, D. Gratsias (Relatur), M. Ilešič, I. Jarukaitis u Z. Csehi, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: G. Pitruzzella,
Reġistratur: A. Calot Escobar,
wara li rat il-proċedura bil-miktub,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– |
għall-Gvern Bulgaru, minn M. Georgieva u T. Mitova, bħala aġenti, |
– |
għall-Gvern Franċiż, minn R. Bénard, A.-L. Desjonquères, D. Dubois u T. Stéhelin, bħala aġenti, |
– |
għall-Kummissjoni Ewropea, minn H. Kranenborg, M. Wasmeier u I. Zaloguin, bħala aġenti, |
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tat‑30 ta’ Ġunju 2022,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 |
It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikolu 4(1)(a) u (c), tal-Artikolu 6(a) u tal-Artikoli 8 u 10 tad-Direttiva (UE) 2016/680 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas‑27 ta’ April 2016,dwar il-protezzjoni ta’ persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali mill-awtoritajiet kompetenti għall-finijiet tal-prevenzjoni, l-investigazzjoni, is-sejbien jew il-prosekuzzjoni ta’ reati kriminali jew l-eżekuzzjoni ta’ pieni kriminali, u dwar il-moviment liberu ta’ tali data, u li tħassar id-Deċiżjoni Qafas tal Kunsill 2008/977/ĠAI (ĠU 2016, L 119, p. 89, rettifika ĠU 2018, L 127, p. 6), kif ukoll tal-Artikoli 3, 8, 48 u 52 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem il-“Karta”). |
2 |
Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ proċeduri kriminali mibdija kontra V.S., li, wara li ġiet mixlija, irrifjutat il-ġbir mill-pulizija tad-data bijometrika u ġenetika tagħha għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħhom. |
Il‑kuntest ġuridiku
Id‑dritt tal‑Unjoni
Il‑GDPR
3 |
Il-premessa 19 tar-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas‑27 ta’ April 2016 dwar il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali u dwar il-moviment liberu ta’ tali data, u li jħassar id-Direttiva 95/46/KE (Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data) (ĠU 2016, L 119, p. 1, rettifika ĠU 2018, L 127, p. 2, iktar ’il quddiem il-“GDPR”), tipprovdi: “Il-protezzjoni tal-persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar tad-data personali minn awtoritajiet kompetenti għall-għanijiet tal-prevenzjoni, investigazzjoni, sejbien jew prosekuzzjoni ta’ reati kriminali jew l-eżekuzzjoni ta’ pieni kriminali, inkluż is-salvagwardja kontra u l-prevenzjoni ta’ theddid għas-sigurtà pubblika u l-moviment liberu ta’ tali data, hija s-suġġett ta’ att legali speċifiku tal-Unjoni [Ewropea]. Dan ir-Regolament m’għandux, għalhekk, japplika għall-attivitajiet ta’ pproċessar għal dawk l-għanijiet. […]” |
4 |
L-Artikolu 2 tal-GDPR, intitolat “Kamp ta’ applikazzjoni materjali”, jipprovdi fil-paragrafu 1 u 2 tiegħu: “1. Dan ir-Regolament japplika għall-ipproċessar ta’ data personali kompletament jew parzjalment b’mezzi awtomatizzati, u għall-ipproċessar għajr b’mezzi awtomatizzati ta’ data personali li tifforma parti minn sistema ta’ arkivjar jew li tkun maħsuba sabiex tifforma parti minn sistema ta’ arkivjar. 2. Dan ir-Regolament ma japplikax għall-ipproċessar ta’ data personali:
[…]
|
5 |
L-Artikolu 9 tal-GDPR, intitolat “Ipproċessar ta’ kategoriji speċjali ta’ data personali”, jipprevedi fil-paragrafi 1, 2 u 4 tiegħu: “1. L-ipproċessar ta’ data personali, li jiżvela oriġini razzjali jew etnika, opinjonijiet politiċi, twemmin reliġjuż jew filosofiku, jew sħubija fi trade union, u l-ipproċessar ta’ data ġenetika, data bijometrika sabiex tidentifika b’mod uniku persuna fiżika, data dwar is-saħħa jew data dwar il-ħajja sesswali u l-orjentazzjoni sesswali ta’ persuna fiżika huma projbiti. 2. Il-paragrafu 1 ma għandux japplika jekk japplika wieħed minn dawn li ġejjin:
[…] 4. L-Istati Membri jistgħu jżommu jew jintroduċu aktar kondizzjonijiet, inklużi limitazzjonijiet, fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data ġenetika, data bijometrika jew data dwar is-saħħa.” |
Id‑Direttiva 2016/680
6 |
Il-premessi 9 sa 12, 14, 26, 27, 31 u 37 tad-Direttiva 2016/680 jipprovdu:
[…]
[…]
[…]
[…]
|
7 |
L-Artikolu 1 ta’ din id-direttiva, intitolat “Suġġett u objettivi” jipprovdi fil-paragrafi 1 u 2 tiegħu: “1. Din id-Direttiva tistabbilixxi r-regoli rigward il-protezzjoni ta’ persuni fiżiċi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali mill-awtoritajiet kompetenti għall-finijiet tal-prevenzjoni, l-investigazzjoni, is-sejbien jew il-prosekuzzjoni ta’ reati kriminali jew l-eżekuzzjoni ta’ pieni kriminali, inkluż is-salvagwardji kontra u l-prevenzjoni ta’ theddid għas-sigurtà pubblika. 2. Skont din id-Direttiva, l-Istati Membri għandhom:
|
8 |
L-Artikolu 2 tal-imsemmija direttiva, intitolat “Kamp ta’ applikazzjoni” jipprevedi fil-paragrafi 1 u 3 tiegħu: “1. Din id-Direttiva tapplika għall-ipproċessar tad-data personali mill-awtoritajiet kompetenti għall-finijiet stipulati fl-Artikolu 1(1). […] 3. Din id-Direttiva ma tapplikax għall-ipproċessar tad-data personali:
[…]” |
9 |
Skont l-Artikolu 3 tal-istess direttiva: “Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva:
[…]
[…]
[…]” |
10 |
L-Artikolu 4 tad-Direttiva 2016/680 intitolat “Prinċipji relatati mal-ipproċessar ta’ data personali”, jipprovdi fil-paragrafu 1 tiegħu: “L-Istati Membri għandhom jipprevedu li d-data personali tkun:
[…]” |
11 |
L-Artikolu 6 ta’ din id-direttiva, intitolat “Distinzjoni bejn kategoriji differenti ta’ suġġett tad-data”, jipprevedi: “L-Istati Membri għandhom jipprevedu li l-kontrollur, fejn applikabbli u safejn ikun possibbli, jagħmel distinzjoni ċara bejn data personali ta’ kategoriji differenti ta’ suġġetti tad-data, bħal:
|
12 |
L-Artikolu 8 tal-imsemmija direttiva, intitolat “Legalità tal-ipproċessar”, jipprevedi: “1. L-Istati Membri għandhom jippreveduli l-ipproċessar ikun legali biss jekk u sakemm dak l-ipproċessar ikun meħtieġ għat-twettiq ta’ kompitu li jsir minn awtorità kompetenti għall-finijiet stipulati fl-Artikolu 1(1) u li jkun ibbażat fuq il-liġi tal-Unjoni jew ta’ Stat Membru. 2. Il-liġi tal-Istat Membru li tirregola l-ipproċessar fi ħdan il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-Direttiva għandha tispeċifika tal-inqas l-objettivi tal-ipproċessar, id-data personali li għandha tiġi pproċessata u l-finijiet tal-ipproċessar.” |
13 |
L-Artikolu 9 tal-istess direttiva, intitolat “Kundizzjonijiet speċifiċi għall-ipproċessar” jipprovdi fil-paragrafi 1 u 2 tiegħu: “1. Data personali miġbura minn awtoritajiet kompetenti għall-finijiet stipulati fl-Artikolu 1(1) ma għandhiex tiġi pproċessata għal finijiet li mhumiex dawk stipulati fl-Artikolu 1(1) sakemm tali pproċessar ma jkunx awtorizzat mil-liġi tal-Unjoni jew ta’ Stat Membru. Meta d-data personali tkun proċessata għal tali finijiet oħra, [il-GDPR] għandu japplika dment li l-ipproċessar ma jsirx f’attività li taqa’ barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-liġi tal-Unjoni. 2. Fejn l-awtoritajiet kompetenti jiġu inkarigati mil-liġi ta’ Stat Membru bit-twettiq ta’ kompiti oħra minbarra dawk imwettqa għall-finijiet stipulati fl-Artikolu 1(1), [il-GDPR] għandu japplika għall-ipproċessar għal finijiet bħal dawn […], sakemm l-ipproċessar ma jsirx f’attività li taqa’ barra mill-kamp ta’ applikazzjoni tal-liġi tal-Unjoni.” |
14 |
Skont l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680: “L-ipproċessar ta’ data personali li tiżvela oriġini razzjali jew etnika, opinjonijiet politiċi, twemmin reliġjuż jew filosofiku, jew sħubija ma’ trade union, u l-ipproċessar ta’ data ġenetika, ta’ data bijometrika bil‑għan li tiġi identifika unikament persuna fiżika, ta’ data dwar is-saħħa jew ta’ data li tikkonċerna l-ħajja sesswali jew orjentazzjoni sesswali ta’ persuna fiżika għandu jiġi permess biss meta verament ikun meħtieġ, soġġett għal salvagwardji xierqa għad-drittijiet u l-libertajiet tas-suġġett tad-data, u biss:
|
15 |
L-Artikolu 52 ta’ din id-direttiva, intitolat “Dritt li jitressaq ilment quddiem awtorità superviżorja” jipprovdi fil-paragrafu 1 tiegħu: “Mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe rimedju amministrattiv jew ġudizzjarju ieħor, l-Istati Membri għandhom jipprevedu li kull suġġett tad-data jkollu d-dritt li jressaq ilment quddiem awtorità superviżorja unika, jekk is-suġġett tad-data jqis li l-ipproċessar ta’ data personali marbuta miegħu jew magħha jikser id-dispożizzjonijiet adottati skont din id-Direttiva.” |
16 |
L-Artikolu 53 tal-imsemmija direttiva intitolat “Dritt għal rimedju ġudizzjarju effettiv kontra awtorità superviżorja” jipprovdi fil-paragrafu 1 tiegħu: “Mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe rimedju amministrattiv jew mhux ġudizzjarju ieħor, l-Istati Membri għandhom jipprovdu d-dritt ta’ persuna fiżika jew ġuridika għal rimedju ġudizzjarju effettiv kontra deċiżjoni legalment vinkolanti ta’ awtorità superviżorja li tikkonċernahom.” |
17 |
Skont l-Artikolu 54 tal-istess direttiva, intitolat “Dritt għal rimedju ġudizzjarju effettiv kontra kontrollur jew proċessur”: “Mingħajr preġudizzju għal kwalunkwe rimedju amministrattiv jew mhux ġudizzjarju disponibbli, inkluż id-dritt li jitressaq ilment quddiem awtorità superviżorja skont l-Artikolu 52, l-Istati Membri għandhom jipprevedu għad-dritt tas-suġġett tad-data għal rimedju ġudizzjarju effettiv fejn huwa jqis li d-drittijiet tiegħu stipulati f’dispożizzjonijiet adottati skont din id-Direttiva inkissru bħala riżultat tal-ipproċessar tad-data personali tiegħu b’nuqqas ta’ konformità ma’ dawk id-dispożizzjonijiet.” |
18 |
L-Artikolu 63 tad-Direttiva 2016/680, intitolat “Traspożizzjoni” jipprovdi fil-paragrafi 1 sa 4 tiegħu: “1. L-Istati Membri għandhom jadottaw u jippubblikaw, sas-6 ta’ Mejju 2018, il-liġijiet, ir-regolamenti u d-dispożizzjonijiet amministrattivi meħtieġa biex ikunu konformi ma’ din id-Direttiva. […] Meta l-Istati Membri jadottaw dawn id-dispożizzjonijiet, huma għandhom jinkludu referenza għal din id-Direttiva jew għandhom ikunu akkumpanjati minn tali referenza fl-okkażjoni tal-pubblikazzjoni uffiċjali tagħhom. L-Istati Membri għandhom jiddeċiedu kif issir din ir-referenza. […] 4. L-Istati Membri għandhom jikkomunikaw lill-Kummissjoni [Ewropea] t-test tad-dispożizzjonijiet prinċipali tal-liġi nazzjonali li huma jadottaw fil-qasam kopert minn din id-Direttiva.” |
Id‑dritt Bulgaru
In‑NK
19 |
Skont l-Artikolu 11(2) tan-Nakazatelen kodeks (il-Kodiċi Kriminali), fil-verżjoni tiegħu applikabbli għall-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem in-“NK”), ir-reati huma intenzjonali meta l-awtur ikun jaf bin-natura tal-att tiegħu, jew meta l-okkorrenza tar-riżultat tar-reat tkun ġiet mixtieqa minnu, jew meta dan ikun ippermettih. Il-maġġoranza tar-reati previsti fin-NK huma intenzjonali. |
20 |
B’mod konformi mal-Artikolu 255 tan-NK, “min iwettaq frodi fil-konstatazzjoni u l-ħlas ta’ djun fiskali ta’ ammonti sinjifikattivi” skont il-modalitajiet espliċitament indikati fil-liġi, huwa punibbli b’piena ta’ ċaħda tal-libertà bejn sena sa sitt snin, kif ukoll b’multa ta’ 2000 lev Bulgaru (BGN) (madwar EUR 1000). |
21 |
Skont id-dispożizzjonijiet magħquda tal-Artikolu 321(2) u (3) u tal-punt 20 tal-Artikolu 94 tan-NK, min jipparteċipa fi grupp kriminali organizzat ikkostitwit bi skop ta’ lukru sabiex iwettaq reati punibbli b’sanzjoni ta’ iktar minn tliet snin “ċaħda tal-libertà”, jiġi ssanzjonat b’piena ta’ “ċaħda tal-libertà” għal perijodu ta’ bejn tlieta sa għaxar snin. Huwa indikat ukoll li dan ir-reat huwa intenzjonali u l-proċeduri jiżvolġew skont id-dritt komuni. |
In‑NPK
22 |
L-Artikolu 46(1) u l-Artikolu 80 tan-Nakazatelno-protsesualen kodeks (il-Kodiċi tal-Proċedura Kriminali), fil-verżjoni tiegħu applikabbli għall-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem in-“NPK”), jipprevedu li r-reati kriminali huma suġġetti għal prosekuzzjoni kemm ex officio, jiġifieri li l-akkuża tinbeda mill-prosekutur, kif ukoll mill-parti ċivili. Kważi r-reati kollha previsti min-NK huma suġġetti għal prosekuzzjoni ex officio. |
23 |
Skont l-Artikolu 219(1) tan-NPK “meta jkun hemm biżżejjed provi li persuna partikolari tkun ħatja li wettqet reat suġġett għall-prosekuzzjoni ex officio”, din il-persuna tiġi mixlija u tiġi informata b’dan. Hija tista’ tkun is-suġġett ta’ diversi miżuri ta’ restrizzjoni proċedurali, filwaqt li tista’ tiddefendi ruħha, billi tagħti spjegazzjonijiet jew tipproduċi provi. |
Iż‑ZZLD
24 |
Skont l-Artikolu 51 taż-zakon za zashtita na lichnite danni (il-Liġi dwar il-Protezzjoni tad-Data Personali) (DV no 1, tal‑4 ta’ Jannar 2002, iktar ’il quddiem iż-“ZZLD”), l-ipproċessar tad-data ġenetika u tad-data bijometrika għall-finijiet ta’ identifikazzjoni ta’ persuna fiżika b’mod uniku huwa awtorizzat biss meta verament ikun meħtieġ, jekk id-drittijiet u l-libertajiet tal-persuna kkonċernata jkunu ggarantiti b’mod xieraq u jekk dan ikun ġie previst mid-dritt tal-Unjoni u mid-dritt Bulgaru. Jekk dan l-ipproċessar ma jkunx previst mid-dritt tal-Unjoni jew mid-dritt Bulgaru, għandhom ikunu kkonċernati interessi vitali sabiex dan jiġi awtorizzat, jew id-data għandha tkun saret pubblika mis-suġġett tad-data kkonċernat. |
Iż‑ZMVR
25 |
Skont l-Artikolu 6 taż-zakon sa Ministerstvo na vatreshnite raboti (il-Liġi dwar il-Ministeru għall-Affarijiet Interni) (DV Nru 53, tas‑27 ta’ Ġunju 2014, iktar ’il quddiem iż-“ZMVR”), il-Ministeru għall-Affarijiet Interni jeżerċita ċerti attivitajiet prinċipali, inkluża attività ta’ riċerka operattiva u ta’ sorveljanza, tal-attivitajiet ta’ investigazzjoni relatati mar-reati u attività ta’ ġbir ta’ informazzjoni. |
26 |
Skont l-Artikolu 18(1) taż-ZMVR l-attività ta’ ġbir ta’ informazzjoni tikkonsisti fil-ġbir, fl-ipproċessar, fil-klassifikazzjoni, fiż-żamma u l-użu tal-informazzjoni. Skont l-Artikolu 20(1) ta’ din il-liġi, l-attività ta’ ġbir ta’ informazzjoni hija bbażata fuq informazzjoni li hija riprodotta jew li hija suġġetta għar-riproduzzjoni fuq mezzi ta’ reġistrazzjoni, imfassla mill-awtoritajiet tal-Ministeru għall-Affarijiet Interni. |
27 |
L-Artikolu 25(1) taż-ZMVR jawtorizza lill-Ministeru għall-Affarijiet Interni jipproċessa data personali għall-finijiet tat-twettiq tal-attivitajiet tiegħu. B’teħid inkunsiderazzjoni tal-Artikolu 6 taż-ZMVR, minn dan isegwi li l-Ministeru għall-Affarijiet Interni jipproċessa d-data personali sabiex iwettaq l-attivitajiet prinċipali tiegħu, jiġifieri l-attività tiegħu ta’ riċerka operattiva, ta’ superviżjoni u ta’ investigazzjoni fir-rigward tar-reat. |
28 |
L-Artikolu 25(3) taż-ZMVR jipprevedi li l-ipproċessar ta’ data personali jsir skont din il-liġi, konformement mal-GDPRu maż-ZZLD. |
29 |
Skont l-Artikolu 25bis(1) taż-ZMVR, l-ipproċessar ta’ data personali li tinkludi data ġenetika u data bijometrika sabiex tiġi identifikata persuna fiżika b’mod uniku huwa permess biss taħt il-kundizzjonijiet previsti fl-Artikolu 9 tal-GDPRjew fl-Artikolu 51 taż-ZLD. |
30 |
Skont l-Artikolu 27 taż-ZMVR id-data rreġistrata mill-pulizija bis-saħħa tal-Artikolu 68 ta’ din il-liġi hija użata biss fil-qafas tal-protezzjoni tas-sigurtà nazzjonali, tal-ġlieda kontra l-kriminalità u taż-żamma tal-ordni pubbliku. |
31 |
L-Artikolu 68 taż-ZMVR huwa fformulat kif ġej:
[…]” |
In‑NRISPR
32 |
In-naredba za reda za izvarshvane i snemane na politseyska registratsia (ir-Regolament li Jirregola l-Modalitajiet ta’ Implimentazzjoni u ta’ Revoka tar-Reġistrazzjoni mill-Pulizija) (DV Nru 90, tal‑31 ta’ Ottubru 2014), fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem in-“NRISPR”), adottat fuq il-bażi tal-Artikolu 68(7) taż-ZMVR, jispeċifika l-modalitajiet ta’ applikazzjoni tar-reġistrazzjoni mill-pulizija prevista f’dan l-artikolu. |
33 |
Skont l-Artikolu 2 tan-NRISPR, l-għanijiet tar-reġistrazzjoni tal-pulizija huma l-protezzjoni tas-sigurtà nazzjonali, il-ġlieda kontra l-kriminalità u ż-żamma tal-ordni pubbliku. |
34 |
Skont l-Artikolu 11(2) tan-NRISPR, il-persuna li għandha tkun is-suġġett ta’ reġistrazzjoni mill-pulizija tingħata dikjarazzjoni li għandha timla li fiha hija tista’ tesprimi l-kunsens tagħha jew in-nuqqas ta’ qbil tagħha fir-rigward tal-miżuri ta’ ritratt, ta’ marki tas-swaba’ u ta’ ġbir ta’ DNA. Skont l-Artikolu 11(4) tan-NRISPR, fil-każ ta’ nuqqas ta’ qbil ta’ din il-persuna, il-pulizija għandha tressaq rikors quddiem il-qorti kompetenti sabiex tiġi awtorizzata l-eżekuzzjoni forzata ta’ dawn il-miżuri. |
Il‑kawża prinċipali u d‑domandi preliminari
35 |
L-awtoritajiet Bulgari bdew proċeduri kriminali għal frodi dwar il-konstatazzjoni u l-ħlas ta’ djun fiskali kontra żewġ kumpanniji kummerċjali, abbażi tal-Artikolu 255 tan-NK. |
36 |
Permezz ta’ digriet adottat fl‑1 ta’ Marzu 2021, skont l-Artikolu 219 tan-NPK, u kkomunikat lil V.S. fil‑15 ta’ Marzu 2021, din tqiegħdet taħt investigazzjoni. Abbażi tal-punt 2 tal-paragrafu (3) tal-Artikolu 321 tan-NK, moqri flimkien mal-paragrafu 2 ta’ dan l-artikolu, hija ġiet akkużata bil-parteċipazzjoni, flimkien ma’ tliet persuni oħra, fi grupp kriminali organizzat, ikkostitwit bi skop ta’ lukru, għat-twettiq ta’ reati b’mod miftiehem fit-territorju Bulgaru skont l-Artikolu 255 tan-NK. |
37 |
Wara l-komunikazzjoni tal-imsemmi att tal‑akkuża, V.S. intalbet tissottometti ruħha għar-reġistrazzjoni mill-pulizija. Hija mliet formola ta’ dikjarazzjoni li fiha hija indikat li hija kienet ġiet informata li kienet teżisti bażi legali li tippermetti li tipproċedi għaliha u li hija tirrifjuta li tissuġġetta ruħha għall-ġbir tad-data tal-marki tas-swaba’ u fotografika li tikkonċernaha għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha u għal ġbir bil-għan li jiġi stabbilit il-profil tad-DNA tagħha. Il-pulizija ma wettqitx dan il-ġbir u adixxiet lill-qorti tar-rinviju. |
38 |
Ir-rikors tal-awtoritajiet tal-pulizija ippreżentat quddiem il-qorti tar-rinviju jindika li ġew prodotti provi suffiċjenti tal-ħtija tal-persuni mixlija fil-kuntest tal-proċeduri kriminali kkonċernati, inkluża V.S. Ir-rikors jindika wkoll li din hija mixlija uffiċjalment għat-twettiq ta’ reat imsemmi fil-punt 2 tal-Artikolu 321(3) tan-NK, moqri flimkien mal-paragrafu 2 ta’ dan l-artikolu, u li hija rrifjutat li tissuġġetta ruħha għall-ġbir tad-data tal-marki tas-swaba’ u fotografiċi li tikkonċernaha għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha u għal ġbir sabiex jiġi stabbilit il-profil tad-DNA tagħha, fejn ġiet iċċitata l-bażi legali tal-ġbir ta’ din id-data. Fl-aħħar, f’dan ir-rikors, il-qorti tar-rinviju ntalbet tawtorizza l-eżekuzzjoni forzata ta’ dan il-ġbir. Huma biss il-kopji tad-digriet tal-att ta’ akkuża ta’ V.S. u tad-dikjarazzjoni li fiha hija tirrifjuta li tagħti l-kunsens tagħha għar-reġistrazzjoni tal-pulizija li ġew annessi mal-imsemmi rikors. |
39 |
Il-qorti tar-rinviju għandha dubji dwar il-kompatibbiltà mad-dritt tal-Unjoni tad-dispożizzjonijiet leġiżlattivi u regolamentari tad-dritt Bulgaru applikabbli għar-reġistrazzjoni mill-pulizija. |
40 |
Fl-ewwel lok, il-qorti tar-rinviju tirrileva li d-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 25(3) u tal-Artikolu 25 bis taż-ZMVR jirreferu għal-GDPR u mhux għad-Direttiva 2016/680. Issa, hija tirrileva li, għalkemm skont l-Artikolu 2(2)(d) tiegħu, dan ir-regolament ma japplikax għall-ipproċessar tad-data personali mill-korpi kompetenti għall-finijiet ta’ prevenzjoni u ta’ identifikazzjoni tar-reati kif ukoll għal investigazzjonijiet u prosekuzzjonijiet f’dan il-qasam, l-Artikolu 1(1) ta’ din id-direttiva jirregola tali pproċessar. Bl-istess mod, hija tosserva li l-Artikolu 9 tal-imsemmi regolament jipprojbixxi espliċitament l-ipproċessar ta’ data ġenetika u bijometrika u li l-ġlieda kontra l-kriminalità ma tinsabx fost l-eċċezzjonijiet għal din il-projbizzjoni previsti fil-paragrafu 2 ta’ dan l-artikolu. Fl-aħħar nett, hija żżid li l-Artikolu 51 taż-ZZLD ma jistax, waħdu, jiġġustifika l-ammissibbiltà ta’ pproċessar ta’ data bijometrika u ġenetika, peress li din għandha tkun prevista mid-dritt tal-Unjoni jew mid-dritt nazzjonali. |
41 |
Fid-dawl ta’ dawn l-elementi, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk huwiex possibbli li jitqies li, minkejja r-riferiment għall-Artikolu 9 tal-GDPR, l-ipproċessar ta’ data ġenetika u bijometrika għal finijiet kriminali huwa ammissibbli fid-dritt nazzjonali, fid-dawl tal-fatt li huwa awtorizzat b’mod ċar mill-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, anki jekk din ma tissemmiex fid-dispożizzjonijiet applikabbli taż-ZMVR. |
42 |
Fit-tieni lok, fil-każ li jitqies li l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680 ikun ġie traspost b’mod korrett fid-dritt nazzjonali jew li tkun teżisti bażi legali valida f’dan id-dritt sabiex jitwettaq l-ipproċessar ta’ data bijometrika u ġenetika, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk ir-rekwiżit indikat fl-Artikolu 10(a) ta’ din id-direttiva, li abbażi tiegħu tali pproċessar għandu jkun awtorizzat mid-dritt nazzjonali jew mid-dritt ta’ Stat Membru, ikunx issodisfatt meta tkun teżisti kontradizzjoni bejn id-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali applikabbli. |
43 |
Fil-fatt, il-qorti tar-rinviju tqis li teżisti kontradizzjoni bejn l-Artikolu 25 bis taż-ZMVR, li, peress li jirreferi għall-Artikolu 9 tal-GDPRjidher li ma jawtorizzax il-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika, u l-Artikolu 68 taż-ZMVR, li jawtorizzah mingħajr ebda dubju. |
44 |
Fit-tielet lok, minn naħa, il-qorti tar-rinviju tirrileva li, skont l-Artikolu 219(1) TFUE tan-NPK, huwa indispensabbli li jinġabru provi suffiċjenti dwar il-ħtija ta’ persuna partikolari sabiex din il-persuna tiġi mixlija. F’dan ir-rigward, hija tistaqsi jekk il-kriterju previst f’din id-dispożizzjoni jikkorrispondix għal dak imsemmi fl-Artikolu 6(a) tad-Direttiva 2016/680 li jikkonċerna l-persuni li fir-rigward tagħhom jeżistu “raġunijiet serji biex wieħed jemmen li huma wettqu […] reat”. Hija pjuttost tqis li, għall-ipproċessar ta’ data bijometrika u ġenetika, huwa neċessarju li jinġabru provi iktar konvinċenti minn dawk li huma neċessarji, skont in-NPK, sabiex persuna tiġi mixlija, inkwantu din l-imputazzjoni sservi sabiex tinforma lill-persuna dwar suspetti fil-konfront tagħha u l-possibbiltà li hija jkollha sabiex tiddefendi ruħha. |
45 |
Min-naħa l-oħra, il-qorti tar-rinviju tikkonstata li l-Artikolu 68 taż‑ZMVR ma jipprevedix li, fil-qafas tal-proċedura ta’ eżekuzzjoni forzata tar-reġistrazzjoni mill-pulizija, il-qorti adita teżerċita kwalunkwe verifika dwar il-preżenza ta’ raġunijiet serji fis-sens tal-Artikolu 6(a) tad‑Direttiva 2016/680. Għall-kuntrarju, skont dan l-artikolu taż-ZMVR, ikun biżżejjed li jiġi kkonstatat li l-persuna ġiet mixlija għal reat intenzjonali suġġett għal prosekuzzjoni ex officio. Għalhekk, hija ma tkunx kompetenti sabiex tevalwa jekk ikunx hemm provi suffiċjenti jew serji insostenn ta’ din l-imputazzjoni u lanqas ma tkun tista’, fil-prattika, twettaq tali evalwazzjoni, sa fejn hija ma jkollhiex aċċess għall-fajl, iżda unikament għal kopji tad-digriet tal-att tal-akkuża u tad-dikjarazzjoni ta’ rifjut tal-ġbir tad-data mill-pulizija. Għaldaqstant, hija tistaqsi jekk, f’dawn iċ-ċirkustanzi, il-persuna li rrifjutat li tqiegħed għad-dispożizzjoni tal-pulizija d-data fotografika, tal-marki tas-swaba’ u ġenetika li tikkonċernaha tibbenefikax mill-protezzjoni ġudizzjarja effettiva u mir-rispett tad-dritt għall-preżunzjoni ta’ innoċenza, iggarantiti rispettivament fl-Artikoli 47 u 48 tal-Karta. |
46 |
Fir-raba’ lok, il-qorti tar-rinviju tiddeduċi mill-Artikolu 4(1)(b) u (c), mill-Artikolu 8(1) u (2) u mill-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680 li d-dritt nazzjonali għandu jagħti lill-awtoritajiet kompetenti ċerta setgħa diskrezzjonali meta jipproċedu għall-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika, permezz tat-teħid ta’ ritratti u ta’ marki tas-swaba’ diġitali kif ukoll permezz tat-teħid ta’ kampjun tad-DNA. Fil-fehma tagħha, din is-setgħa diskrezzjonali għandha tirrigwarda kemm il-kwistjoni dwar jekk dan il-ġbir għandux iseħħ kif ukoll dwar jekk dan għandux ikopri l-kategoriji kollha tad-data msemmija iktar ’il fuq. Fl-aħħar, hija tikkunsidra li mir-rekwiżit ta’ “verament […] meħtieġ” indikat fl-Artikolu 10 ta’ din id-direttiva, għandu jiġi dedott li l-awtorizzazzjoni tal-ġbir ta’ tali data ma tistax tingħata ħlief fil-preżenza ta’ motivazzjoni adegwata tal-ħtieġa tagħha. |
47 |
Il-qorti tar-rinviju tirrileva li r-reġistrazzjoni mill-pulizija tapplika, madankollu, b’mod mandatarju għall-persuni kollha mixlija għal reati intenzjonali suġġetti għal prosekuzzjoni ex officio u għat-tliet kategoriji ta’ ġbir ta’ data personali msemmija f’dan l-artikolu, jiġifieri t-teħid ta’ ritratti, it‑teħid ta’ marki tas-swaba’ u t-teħid ta’ kampjun tad-DNA. |
48 |
Barra minn hekk, hija tirrileva li ż-ZMVR issemmi biss l-għanijiet ta’ dan l-ipproċessar ta’ data personali, jiġifieri l-eżerċizzju ta’ attività ta’ riċerka, inkluż għal finijiet tal-protezzjoni tas-sigurtà nazzjonali, il‑ġlieda kontra l-kriminalità u ż-żamma tal-ordni pubbliku. Għall-kuntrarju, il-leġiżlazzjoni nazzjonali ma teżiġix li tiġi kkonstatata n-neċessità konkreta ta’ ġbir tad-data bijometrika u ġenetika u li jiġi evalwat jekk din id-data kollha jew parti minnha hijiex biżżejjed. |
49 |
Il-qorti tar-rinviju tistaqsi għalhekk jekk il-kundizzjoni prevista mid-dritt nazzjonali sabiex tiġi awtorizzata r-reġistrazzjoni mill-pulizija, li abbażi tagħha l-persuna kkonċernata għandha tkun ġiet mixlija għal reat intenzjonali suġġett għal prosekuzzjoni ex officio, hijiex suffiċjenti sabiex ikunu ssodisfatti r-rekwiżiti tal-Artikolu 4(1)(a) u (c), tal-Artikolu 8(1) u (2) u tal-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680. |
50 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-iSpetsializiran nakazatelen sad (il-Qorti Kriminali Speċjalizzata, il-Bulgarija) iddeċidiet li tissospendi l-proċedura quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari segwenti:
|
51 |
Permezz ta’ ittra tal‑5 ta’ Awwissu 2022, is-Sofiyski gradski sad (il-Qorti tal-Belt ta’ Sofija, il-Bulgarija) informat lill-Qorti tal-Ġustizzja li, wara emenda leġiżlattiva li daħlet fis-seħħ fis‑27 ta’ Lulju 2022, l-iSpetsializiran nakazatelen sad (il-Qorti Kriminali Speċjalizzata) ġiet xolta u li ċerti kawżi kriminali li din il-qorti tal-aħħar kienet adita bihom, inkluż il-kawża prinċipali, ġew ittrasferiti minn din id-data lill-iSofiyski gradski sad (il-Qorti tal-Belt ta’ Sofija). |
Fuq id‑domandi preliminari
Fuq l‑ewwel u t‑tieni domanda
52 |
Permezz tal-ewwel u tat-tieni domanda tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 10(a) tad-Direttiva 2016/680, moqri fid-dawl tal-Artikoli 3, 8 u 52 tal-Karta, għandux jiġi interpretat fis-sens li l-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika mill-awtoritajiet tal-pulizija għall-attivitajiet ta’ investigazzjoni tagħhom għall-finijiet tal-ġlieda kontra l-kriminalità u ż-żamma tal-ordni pubbliku huwa awtorizzat mid-dritt ta’ Stat Membru, fis-sens tal-Artikolu 10(a) tad-Direttiva 2016/680, meta, minn naħa, id-dispożizzjonijiet nazzjonali li huma l-bażi legali ta’ din l-awtorizzazzjoni jirreferi għall-Artikolu 9 tal-GDPR, filwaqt li jirriproduċu l-kontenut tal-imsemmi Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, u, min-naħa l-oħra, dawn id-dispożizzjonijiet nazzjonali jidhru li jistabbilixxu rekwiżiti kontradittorji f’dak li jirrigwarda l-ammissibbiltà ta’ tali ġbir. |
Fuq l‑ammissibbiltà
53 |
Fil-kuntest tal-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, il-Kummissjoni tikkontesta l-ammissibbiltà tal-ewwel u tat-tieni domanda, minħabba li l-qorti tar-rinviju, minn naħa, riedet tkun taf biss jekk id-dritt nazzjonali effettivament ittrasponiex l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, mingħajr ma ddubitat u mingħajr ma staqsiet dwar is-sens eżatt ta’ dan l-artikolu, u, min-naħa l-oħra, ma tindikax ir-raġunijiet li wassluha tistaqsi dwar l-interpretazzjoni jew il-validità tad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni inkwistjoni, bi ksur tal-Artikolu 94 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja. |
54 |
F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, hija biss il-qorti nazzjonali li quddiemha titressaq il-kawża u li għandha tassumi r-responsabbiltà tad-deċiżjoni ġudizzjarja li għandha tingħata li għandha tevalwa, fid-dawl taċ-ċirkustanzi partikolari tal-kawża, kemm in-neċessità ta’ deċiżjoni preliminari sabiex tkun f’pożizzjoni li tagħti d-deċiżjoni tagħha, kif ukoll ir-rilevanza tad-domandi li hija tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja. Għaldaqstant, sa fejn id-domandi magħmula jirrigwardaw l-interpretazzjoni jew il-validità ta’ dispożizzjoni legali tal-Unjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja hija, bħala prinċipju, meħtieġa tagħti deċiżjoni. Minn dan isegwi li d-domandi magħmula mill-qrati nazzjonali jgawdu minn preżunzjoni ta’ rilevanza. Il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tirrifjuta li tagħti deċiżjoni dwar domanda preliminari magħmula minn qorti nazzjonali biss jekk ikun jidher li l-interpretazzjoni mitluba ma għandha ebda rabta mar-realtà jew mas-suġġett tat-tilwima fil-kawża prinċipali, jekk il-problema tkun ta’ natura ipotetika jew inkella jekk il-Qorti tal-Ġustizzja ma jkollhiex il-punti ta’ fatt u ta’ liġi meħtieġa sabiex tagħti risposta utli għall-imsemmija domandi (sentenza tal‑20 ta’ Ottubru 2022, Digi, C‑77/21, EU:C:2022:805, punt 17 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
55 |
F’dan ir-rigward, sabiex tippermetti lill-Qorti tal-Ġustizzja tipprovdi interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni li tkun utli għall-qorti nazzjonali, jirriżulta mill-Artikolu 94(c) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja li t-talba għal domanda preliminari għandu jkun fiha espożizzjoni tar-raġunijiet li wasslu lill-qorti tar-rinviju sabiex ikollha dubji dwar l-interpretazzjoni jew il-validità ta’ ċerti dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni, kif ukoll il-konnessjoni li hija tistabbilixxi bejn dawn id-dispożizzjonijiet u l-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli għall-kawża prinċipali (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑2 ta’ Lulju 2015, Gullotta et Farmacia di Gullotta Davide & C., C‑497/12, EU:C:2015:436, punt 17 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). |
56 |
Fir-rigward tal-ewwel u tat-tieni domanda, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li, fil-kuntest tal-kawża prinċipali, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar il-kwistjoni jekk il-kundizzjoni stabbilita fl-Artikolu 10(a) tad-Direttiva 2016/680, li tipprovdi li l-ipproċessar ta’ data ġenetika u bijometrika, imsemmija f’dan l-artikolu, għandu jiġi awtorizzat mid-dritt tal-Unjoni jew mid-dritt ta’ Stat Membru, hijiex issodisfatta f’dak li jirrigwarda r-reġistrazzjoni mill-pulizija inkwistjoni f’din il-kawża. |
57 |
Kif tindika l-qorti tar-rinviju, essenzjalment, f’din it-talba, huwa f’dan il-kuntest li hija titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja indikazzjonijiet dwar l-interpretazzjoni ta’ din il-kundizzjoni. Minn naħa, permezz tal-ewwel domanda tagħha, hija tistaqsi jekk dan l-Artikolu 10 jistax jitqies li huwa korrettament traspost b’dispożizzjoni ta’ dritt nazzjonali li tirreferi unikament għall-Artikolu 9 tal-GDPR, iżda li l-kontenut jikkorrispondi għal dak tal-imsemmi Artikolu 10. Min-naħa l-oħra, fil-każ ta’ risposta fl-affermattiv, hija tistaqsi jekk il-ġbir ta’ data ġenetika u bijometrika għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha mal-pulizija jistax jitqies li huwa “awtorizzat bil-liġi […] ta’ Stat Membru”, fis-sens tal-punt (a) ta’ dan l-artikolu, jiġifieri “prevista mil-liġi”, fis-sens tal-Artikolu 52(1) tal-Karta, meta d-dispożizzjonijiet ta’ dritt nazzjonali li jikkostitwixxu l-bażi legali ta’ dan l-ipproċessar jidhru li jistabbilixxu regoli kontradittorji f’dak li jirrigwarda l-ammissibbiltà ta’ tali pproċessar. |
58 |
Konsegwentement, il-qorti tar-rinviju identifikat b’mod ċar, fit-talba għal deċiżjoni preliminari, id-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni applikabbli, id-domandi tagħha fir-rigward tal-interpretazzjoni ta’ dan id-dritt u r-raġunijiet li wassluha sabiex tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja l-ewwel u t-tieni domanda. Barra minn hekk, minn din id-domanda jirriżulta b’mod ċar li l-interpretazzjoni tal-imsemmija dispożizzjonijiet għandha rabta mas-suġġett tal-kawża prinċipali, peress li l-konstatazzjoni eventwali, mill-qorti tar-rinviju, fid-dawl tal-indikazzjonijiet ipprovduti mill-Qorti tal-Ġustizzja, li d-dispożizzjonijiet ta’ dritt nazzjonali inkwistjoni ma jissodisfawx il-kundizzjoni stabbilita fl-Artikolu 10(a) tad-Direttiva 2016/680 tista’ twassalha sabiex tiċħad ir-rikors tal-awtoritajiet tal-pulizija li hija adita bih, intiż għall-ġbir forzat tad-data bijometrika u ġenetika ta’ V.S. għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha. |
59 |
Minn dan isegwi li l-ewwel u t-tieni domanda huma ammissibbli. |
Fuq il‑mertu
60 |
Preliminarjament, għandu jiġi osservat li għalkemm it-tieni domanda tirrigwarda l-Artikoli 3, 8 u 52 tal-Karta, mit-talba għal deċiżjoni preliminari tagħha jirriżulta li d-domandi tal-qorti tar-rinviju jirrigwardaw biss l-osservanza mil-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali tar-rekwiżit, indikat fil-paragrafu 1 ta’ dan l-aħħar artikolu, li abbażi tiegħu kwalunkwe limitazzjoni fl-eżerċizzju tad-drittijiet u tal-libertajiet irrikonoxxuti mill-Karta għandha tkun prevista mil-liġi. Konsegwentement, l-eżami tal-ewwel u tat-tieni domanda għandu jsir biss fid-dawl ta’ dan l-Artikolu 52 tal-Karta. |
61 |
Fl-ewwel lok, għandu jiġi rrilevat li, fid-dawl tal-premessa 19 tal-GDPR kif ukoll tal-premessi 9 sa 12 tad-Direttiva 2016/680 u skont l-Artikolu 2(1) u l-Artikolu 9(1) u (2) ta’ din id-direttiva, li jipprovdi li pproċessar ta’ data personali mwettaq minn “awtorità kompetenti” fis-sens tal-Artikolu 3(7) tagħha għandu jissodisfa l-għanijiet, indikati fl-Artikolu 1(1) tagħha, ta’ prevenzjoni u ta’ identifikazzjoni ta’ reati, ta’ investigazzjonijiet jew ta’ prosekuzzjoni f’dan il-qasam, inkluża l-protezzjoni minn theddid għas-sigurtà pubbliku u l-prevenzjoni ta’ tali theddid, jew għal finijiet oħra, jista’ jaqa’ jew fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-regoli speċifiċi tal-imsemmija direttiva, jew f’dak tar-regoli ġenerali ta’ dan ir-regolament, minbarra l-eċċezzjonijiet għal dawn il-kampijiet ta’ applikazzjoni li huma elenkati b’mod eżawrjenti fl-Artikolu 2(3) tal-istess direttiva u fl-Artikolu 2(2) tal-imsemmi regolament. |
62 |
B’mod partikolari, għandu jiġi rrilevat li l-Artikolu 9 tal-GDPR u l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680 jinkludu t-tnejn dispożizzjonijiet li jirregolaw l-ipproċessar ta’ kategoriji partikolari ta’ data personali, meqjusa bħala data sensittiva, inkluża d-data ġenetika u bijometrika. |
63 |
F’dan ir-rigward, l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680 jipprevedi li l-ipproċessar ta’ din id-data sensittiva huwa awtorizzat “biss meta verament ikun meħtieġ, soġġett għal salvagwardji xierqa għad-drittijiet u l-libertajiet tas-suġġett tad-data” u unikament fi tliet każijiet, b’mod partikolari, skont il-punt (a) ta’ dan l-artikolu, meta dan l-ipproċessar ikun awtorizzat mid-dritt tal-Unjoni jew mid-dritt ta’ Stat Membru. Għall-kuntrarju, l-Artikolu 9(1) tal-GDPR jistabbilixxi projbizzjoni fil-prinċipju tal-ipproċessar tal-imsemmija data sensittiva, kif ukoll lista ta’ sitwazzjonijiet, elenkati fil-paragrafu 2 ta’ dan l-artikolu, li fihom tista’ ssir eċċezzjoni għal din il-projbizzjoni, liema lista ma tindikax sitwazzjoni li tikkorrispondi għal dik ta’ pproċessar ta’ data għal finijiet bħal dawk imsemmija fl-Artikolu 10(a) tagħha. Minn dan isegwi li, filwaqt li pproċessar ta’ data bijometrika u ġenetika mill-awtoritajiet kompetenti għal finijiet li jaqgħu taħt l-imsemmija Direttiva 2016/680 jista’ jiġi awtorizzat sakemm, b’mod konformi mar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 10 tagħha, dan ikun verament meħtieġ, suġġett għal garanziji xierqa u previst mid-dritt tal-Unjoni jew mid-dritt ta’ Stat Membru, dan ma huwiex neċessarjament il-każ ta’ pproċessar ta’ din l-istess data li taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-GDPR. |
64 |
Fit-tieni lok, il-portata tar-rekwiżit stabbilit fl-Artikolu 10(a) tad-Direttiva 2016/680, li l-ipproċessar tad-data personali għandu jkun ġie “awtorizzat bil-liġi tal-Unjoni jew ta’ Stat Membru”, għandha tiġi ddeterminata fid-dawl ta’ dik stabbilita fl-Artikolu 52(1) tal-Karta, li tipprovdi li kull limitazzjoni fl-eżerċizzju ta’ dritt fundamentali għandha tkun “prevista mil-liġi”. |
65 |
F’dan ir-rigward, mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li dan ir-rekwiżit jimplika li l-bażi legali li tawtorizza tali limitazzjoni tiddefinixxi l-portata tagħha b’mod suffiċjentement ċar u preċiż (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, État luxembourgeois (Dritt għal rimedju kontra talba għal informazzjoni fil-qasam tat-tassazzjoni), C‑245/19 u C‑246/19, EU:C:2020:795, punt 76 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
66 |
Barra minn hekk, mill-ġurisprudenza mfakkra fil-punt preċedenti ta’ din is-sentenza jirriżulta li ma jistax ikun hemm ekwivoku fir-rigward tad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni li jipprovdu li d-dritt nazzjonali jista’ jawtorizza pproċessar ta’ data bijometrika u ġenetika, bħal dak inkwistjoni fil-kawża prinċipali, u fir-rigward tal-kundizzjonijiet applikabbli li jirregolaw din l-awtorizzazzjoni. Fil-fatt, il-persuni kkonċernati u l-qrati kompetenti għandhom ikunu jistgħu jiddeterminaw b’mod preċiż, b’mod partikolari, il-kundizzjonijiet li abbażi tagħhom dan l-ipproċessar jista’ jseħħ kif ukoll l-għanijiet li għalihom dan l-ipproċessar jista’ jitwettaq legalment. Issa, ir-regoli tal-GDPR u dawk tad-direttiva applikabbli għal dawn ir-rekwiżiti jistgħu jkunu differenti. |
67 |
Għaldaqstant, għalkemm il-leġiżlatur nazzjonali għandu l-possibbiltà li jipprevedi, fil-kuntest tal-istess strument leġiżlattiv, l-ipproċessar ta’ data personali għal finijiet li jaqgħu taħt id-Direttiva 2016/680 kif ukoll għal finijiet li jaqgħu taħt il-GDPR, huwa għandu għall-kuntrarju l-obbligu, konformement mar-rekwiżiti stabbiliti fil-punt preċedenti ta’ din is-sentenza, li jiżgura ruħu mill-assenza ta’ ambigwità fir-rigward tal-applikabbiltà ta’ wieħed jew l-ieħor minn dawn iż-żewġ atti tal-Unjoni għall-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika. |
68 |
Fit-tielet lok, fir-rigward tad-domandi tal-qorti tar-rinviju dwar traspożizzjoni possibbilment inkorretta tad-Direttiva 2016/680, għandha ssir distinzjoni bejn id-dispożizzjonijiet ta’ dritt nazzjonali li jiżguraw it-traspożizzjoni ta’ din id-direttiva, b’mod partikolari tal-Artikolu 10 tagħha, u dawk li jipprovdu li pproċessar ta’ data li tappartjeni għall-kategoriji partikolari msemmija f’dan l-artikolu, b’mod partikolari d-data bijometrika u ġenetika, jista’ jiġi awtorizzat, fis-sens tal-punt (a) ta’ dan l-Artikolu 10. |
69 |
F’dan ir-rigward, għalkemm, kif jirriżulta mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 63(1) tagħha, id-Direttiva 2016/680 tipprevedi espressament l-obbligu għall-Istati Membri li jiżguraw li d-dispożizzjonijiet neċessarji għall-implimentazzjoni tagħha jkunu jinkludu riferiment għal din id-direttiva jew ikollhom tali riferiment waqt il-pubblikazzjoni uffiċjali tagħhom, li jimplika, fi kwalunkwe każ, l-adozzjoni ta’ att pożittiv ta’ traspożizzjoni tal-imsemmija direttiva (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑25 ta’ Frar 2021, Il‑Kummissjoni vs Spanja (Direttiva dwar id-data personali – Qasam kriminali) (C‑658/19, EU:C:2021:138, punt 16 u l-ġurisprudenza ċċitata), hija ma teżiġix li d-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali li jawtorizzaw l-ipproċessar ta’ data li taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-istess direttiva jkun fihom tali riferiment. Għalhekk, l-Artikolu 63(4) tad-Direttiva 2016/680 jipprovdi biss li l-Istati Membri għandhom jikkomunikaw lill-Kummissjoni t-test tad-dispożizzjonijiet prinċipali ta’ dritt nazzjonali li huma jaddottaw fil-qasam irregolat minn din id-direttiva. |
70 |
Fl-aħħar, għandu jiġi rrilevat li, meta direttiva tkun ġiet trasposta korrettament, l-effetti tagħha jolqtu lill-individwi permezz tal-miżuri ta’ implimentazzjoni meħuda mill-Istat Membru kkonċernat (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑15 ta’ Mejju 1986, Johnston, 222/84, EU:C:1986:206, punt 51) b’differenza għal regolament li d-dispożizzjonijiet tiegħu għandhom, bħala regola ġenerali, effett immedjat fl-ordinamenti ġuridiċi nazzjonali, mingħajr ma jkun hemm bżonn għall-awtoritajiet nazzjonali li jieħdu miżuri ta’ implimentazzjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑7 ta’ April 2022, IFAP, C‑447/20 u C‑448/20, EU:C:2022:265, punt 88 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). Minn dan isegwi li, meta l-leġiżlatur nazzjonali jipprevedi l-ipproċessar ta’ data bijometrika u ġenetika minn awtoritajiet kompetenti, fis-sens tal-punt 7 tal-Artikolu 3 tad-Direttiva 2016/680, li tista’ taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva, jew taħt dak tal-GDPR, huwa jista’, għall-finijiet ta’ ċarezza u ta’ preċiżjoni, jirreferi espliċitament, minn naħa, għad-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali li jiżguraw it-traspożizzjoni tal-Artikolu 10 ta’ din id-direttiva u, min-naħa l-oħra, għall-Artikolu 9 ta’ dan ir-regolament. Għall-kuntrarju, dan ir-rekwiżit ta’ ċarezza u ta’ preċiżjoni ma jistax jirrikjedi, barra minn hekk, riferiment għall-imsemmija direttiva. |
71 |
Fir-raba’ lok, għandu jitfakkar li l-obbligu għal Stat Membru li jadotta l-miżuri kollha neċessarji sabiex jikseb ir-riżultat indikat minn direttiva, previst fit-tielet paragrafu tal-Artikolu 288 TFUE, huwa impost fuq l-awtoritajiet kollha tal-Istati Membri, inkluż, fil-kuntest tal-kompetenzi tagħhom, l-awtoritajiet ġudizzjarji. Minn dan isegwi li, bl-applikazzjoni tad-dritt nazzjonali, il-qrati nazzjonali għandhom jinterpretawha sa fejn ikun possibbli fid-dawl tat-test u tal-għan tad-direttiva kkonċernata sabiex jintlaħaq ir-riżultat stabbilit minnha (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑7 ta’ Novembru 2019, Profi Credit Polska, C‑419/18 u C‑483/18, EU:C:2019:930, punti 73 u 75 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata). |
72 |
Konsegwentement, fil-preżenza ta’ kontradizzjoni apparenti, bħal dik deskritta mill-qorti tar-rinviju fil-kuntest tat-tieni domanda, bejn, minn naħa, dispożizzjonijiet ta’ leġiżlazzjoni nazzjonali li jidhru li jeskludu l-ipproċessar ta’ data ġenetika u bijometrika mill-awtoritajiet kompetenti għal finijiet li jaqgħu taħt id-Direttiva 2016/680 u, min-naħa l-oħra, dispożizzjonijiet oħra ta’ din il-leġiżlazzjoni li jawtorizzaw tali pproċessar, din il-qorti hija obbligata tagħti lil dawn id-dispożizzjonijiet interpretazzjoni li tippreżerva l-effettività ta’ din id-direttiva. B’mod partikolari, peress li hija tikkonstata l-eżistenza ta’ dispożizzjonijiet ta’ natura li jissodisfaw ir-rekwiżit previst fl-Artikolu 10(a) tal-imsemmija direttiva, hija għandha tivverifika jekk dawn għandhomx, fir-realtà, kamp ta’ applikazzjoni differenti minn dak tad-dispożizzjonijiet li huma jidhru li jikkontradixxu. |
73 |
F’dan ir-rigward, għandu, b’mod partikolari, jiġi enfasizzat li l-Artikolu 9(2) tad-Direttiva 2016/680 ma jeskludix l-ipproċessar ta’ data bijometrika u ġenetika mill-awtoritajiet kompetenti, fis-sens tal-punt 7 tal-Artikolu 3 ta’ din id-direttiva, fil-kuntest ta’ kompiti oħra minbarra dawk imwettqa għall-finijiet imsemmija fl-Artikolu 1(1) tal-imsemmija direttiva. Bl-istess mod, kif jirriżulta mill-punt 63 ta’ din is-sentenza, l-Artikolu 9 tal-GDPR, li japplika għall-ipproċessar ta’ din id-data, sakemm dan ma jaqax taħt l-eċċezzjonijiet elenkati b’mod eżawrjenti fl-Artikolu 2(2) tiegħu, ma jipprojbixxix dan b’mod assolut, sakemm dan l-ipproċessar ikun jikkorrispondi għal waħda mis-sitwazzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 9(2) tal-imsemmi regolament. F’dawn iċ-ċirkustanzi, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika jekk ir-riferiment għall-GDPR f’dawn id-dispożizzjonijiet nazzjonali jkoprix, fir-realtà, ipproċessar ta’ data mwettaq mill-awtoritajiet kompetenti għal finijiet differenti minn dawk li jaqgħu taħt id-Direttiva 2016/680, b’tali mod li l-imsemmija dispożizzjonijiet ma jikkontradixxux dawk li, konformement mal-Artikolu 10(a) ta’ din id-direttiva, jipprevedu l-ipproċessar ta’ tali data għal finijiet li jaqgħu taħt l-imsemmija direttiva. |
74 |
F’dan il-każ, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta, minn naħa, li d-dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali li taw lok għad-domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju huma dispożizzjonijiet ta’ dritt sostantiv li jirregolaw l-attivitajiet tal-Ministeru għall-Affarijiet Interni. L-ewwel waħda minn dawn id-dispożizzjonijiet tipprevedi li l-ipproċessar ta’ data personali minn dan il-Ministeru għandu jitwettaq skont din il-liġi, konformement mal-GDPR u mal-att tad-dritt nazzjonali li jittrasponi d-Direttiva 2016/680, u t-tieni waħda mill-imsemmija dispożizzjonijiet tistabbilixxi li l-ipproċessar ta’ data personali li tinkludi data ġenetika u data bijometrika sabiex tiġi identifikata persuna fiżika b’mod uniku huwa permess biss fiċ-ċirkustanzi previsti fl-Artikolu 9 tal-imsemmi regolament jew fid-dispożizzjoni tad-dritt nazzjonali li jittrasponi l-Artikolu 10 tal-imsemmija direttiva. Min-naħa l-oħra, minn din id-deċiżjoni jirriżulta wkoll li d-dispożizzjoni tad-dritt sostantiv li tipprovdi bażi legali espliċita għall-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika, fil-kuntest tar-reġistrazzjoni mill-pulizija, tissodisfa biss għanijiet ta’ protezzjoni tas-sigurtà nazzjonali, tal-ġlieda kontra l-kriminalità u taż-żamma tal-ordni pubbliku. |
75 |
Konsegwentement, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tistħarreġ jekk ir-riferiment doppju għall-Artikolu 9 tal-GDPR u d-dispożizzjoni tad-dritt sostantiv li jittrasponi l-imsemmi Artikolu 10 jistax jiġi ġġustifikat mill-fatt li l-kamp ta’ applikazzjoni tad-dispożizzjoni tad-dritt sostantiv li tinkludi li tinkludi tali referenza doppja tkoprix l-attivitajiet kollha tas-servizzi tal-Ministeru għall-Affarijiet Interni, li, skont l-indikazzjonijiet tal-Gvern Bulgaru, jinkludu kemm l-attivitajiet imsemmija fl-Artikolu 1(1) tal-imsemmija direttiva kif ukoll attivitajiet oħra li jistgħu jaqgħu taħt l-imsemmi regolament. Barra minn hekk, hija din il-qorti li għandha tiżgura li, b’mod partikolari fir-rigward tad-dispożizzjoni tad-dritt sostantiv li tipprovdi bażi legali għall-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika fil-kuntest tar-reġistrazzjoni mill-pulizija, id-dispożizzjonijiet kollha tad-dritt nazzjonali rilevanti jistgħu jiġu interpretati, konformement mad-dritt tal-Unjoni, fis-sens li minn dawn id-dispożizzjonijiet jirriżulta, b’mod suffiċjentement ċar, preċiż u inekwivoku, f’liema każijiet ir-regoli tad-dritt nazzjonali li jittrasponu d-direttiva inkwistjoni japplikaw u f’liema każijiet huma applikabbli r-regoli tal-GDPR. |
76 |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha, ir-risposta għall-ewwel u għat-tieni domanda għandha tkun li l-Artikolu 10(a) tad-Direttiva 2016/680, moqri fid-dawl tal-Artikolu 52 tal-Karta, għandu jiġi interpretat fis-sens li l-ipproċessar ta’ data bijometrika u ġenetika mill-awtoritajiet tal-pulizija fid-dawl tal-attivitajiet ta’ investigazzjoni tagħhom għall-finijiet tal-ġlieda kontra l-kriminalità u ż-żamma tal-ordni pubbliku, huwa awtorizzat mid-dritt ta’ Stat Membru, fis-sens tal-Artikolu 10(a) ta’ din id-direttiva, sakemm id-dritt ta’ dan l-Istat Membru jkollu bażi legali suffiċjentement ċara u preċiża sabiex tawtorizza l-imsemmi pproċessar. Il-fatt li l-att leġiżlattiv nazzjonali li jkun jinkludi tali bażi legali jirreferi, barra minn hekk, għall-GDPR, u mhux għad-Direttiva 2016/680 ma huwiex ta’ natura, fih innifsu, li jikkontesta l-eżistenza ta’ tali awtorizzazzjoni, sakemm jirriżulta, b’mod suffiċjentement ċar, preċiż u inekwivoku mill-interpretazzjoni tad-dispożizzjonijiet kollha applikabbli tad-dritt nazzjonali li l-ipproċessar ta’ data bijometrika u ġenetika inkwistjoni jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva, u mhux ta’ dan ir-regolament. |
Fuq it‑tielet domanda
77 |
Permezz tat-tielet domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk l-Artikolu 6(a) tad-Direttiva 2016/680 kif ukoll l-Artikoli 47 u 48 tal-Karta għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jipprekludu leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi li, fil-każ ta’ rifjut tal-persuna mixlija b’reat intenzjonali li jkun is-suġġett ta’ prosekuzzjoni ex officio li tikkoopera b’mod volontarju għall-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika li tikkonċernaha għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, il-qorti kriminali kompetenti hija obbligata li tawtorizza l-eżekuzzjoni forzata ta’ dan il-ġbir, mingħajr ma għandha s-setgħa li tevalwa jekk jeżistux motivi serji sabiex jitqies li l-persuna kkonċernata wettqet ir-reat li fir-rigward tiegħu hija mixlija. |
78 |
Qabel kollox, għandu jiġi rrilevat li din id-domanda saret mill-qorti tar-rinviju fir-rigward ta’ proċeduri kriminali li fil-kuntest tagħhom hija applikabbli dispożizzjoni tad-dritt nazzjonali li tipprevedi li, fil-każ ta’ rifjut tal-persuna kkonċernata li tikkoopera fil-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika li tikkonċernaha għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, imwettaq għall-finijiet li jaqgħu taħt l-Artikolu 1(1) tad-Direttiva 2016/680, il-qorti kompetenti sabiex tiddeċiedi dwar ir-responsabbiltà kriminali ta’ din il-persuna, hija awtorizzata tawtorizza dan il-ġbir. Barra minn hekk, din l-istess dispożizzjoni tad-dritt nazzjonali tapplika għad-data li tikkonċerna l-persuni mixlija għal reati intenzjonali suġġetti għal prosekuzzjoni ex officio. Skont l-indikazzjonijiet tal-qorti tar-rinviju, il-parti l-kbira tar-reati previsti mill-Kodiċi Kriminali huma intenzjonali u kważi kollha huma suġġetti għal prosekuzzjoni ex officio. Konformement mar-regoli dwar il-proċeduri kriminali Bulgari, persuna tiġi mixlija meta jinġabru provi suffiċjenti li din il-persuna tkun ħatja li wettqet reat suġġett għal prosekuzzjoni ex officio. |
79 |
Barra minn hekk, skont il-preċiżazzjonijiet mogħtija mill-Gvern Bulgaru fil-kuntest tar-risposti bil-miktub għad-domandi magħmula mill-Qorti tal-Ġustizzja, ir-regoli dwar il-proċeduri kriminali Bulgari jipprevedu li persuna tista’ tiġi mixlija fi kwalunkwe mument tal-proċedura preliminari, li tikkostitwixxi l-ewwel fażi tal-proċeduri kriminali la matulha jitwettqu atti ta’ investigazzjoni u ta’ ġbir ta’ provi u, fi kwalunkwe każ, qabel l-għeluq tal-investigazzjoni. Kif jirriżulta mid-deċiżjoni tar-rinviju, u kif jippreċiża wkoll il-Gvern Bulgaru, il-persuna kkonċernata tista’, wara li tkun ġiet mixlija, tipproduċi provi għad-difiża tagħha, b’mod partikolari fil-kuntest tal-fażi ta’ komunikazzjoni tal-provi ta’ investigazzjoni li sseħħ wara l-għeluq tal-investigazzjoni. |
80 |
Madankollu, il-qorti tar-rinviju tindika li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni ma tagħtix lill-qorti li tawtorizza l-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika li tikkonċerna l-persuna mixlija għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, is-setgħa sabiex tevalwa l-provi li fuqhom hija bbażata din l-imputazzjoni, liema evalwazzjoni taqa’ taħt ir-responabbiltà tal-awtoritajiet responsabbli mill-investigazzjoni. Barra minn hekk, hija tippreċiża li din il-qorti tiddeċiedi dwar din it-talba għal awtorizzazzjoni unikament abbażi ta’ kopja tad-digriet ta’ akkuża u tad-dikjarazzjoni li permezz tagħha l-persuna kkonċernata tirrifjuta l-ġbir ta’ din id-data. |
81 |
F’dan il-kuntest, għandu jitqies li t-tielet domanda preliminari tal-qorti tar-rinviju għandha tinqasam, bħalma jissuġġerixxu l-Gvern Bulgaru u l-Kummissjoni, fi tliet partijiet. L-ewwel, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk l-Artikolu 6(a) tad-Direttiva 2016/680, li jirreferi għall-kategorija ta’ persuni li fir-rigward tagħhom jeżistu raġunijiet serji sabiex wieħed jemmen li huma wettqu jew huma fil-proċess li jwettqu reat kriminali, jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi l-ġbir forzat tad-data bijometrika u ġenetika ta’ persuna fiżika għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, li fir-rigward tagħha jinġabru provi suffiċjenti li hija ħatja li wettqet reat intenzjonali li huwa suġġett għal prosekezzjoni ex officio, fatt li jippermetti, skont id-dritt nazzjonali, li hija tiġi mixlija. It-tieni, hija tistaqsi dwar il-kwistjoni jekk, fid-dawl tal-limiti tas-setgħa diskrezzjonali tal-qorti mitluba tiddeċiedi dwar l-eżekuzzjoni forzata ta’ tali ġbir, din hijiex f’pożizzjoni li tiggarantixxi lill-persuna kkonċernata protezzjoni ġudizzjarja effettiva, konformement mal-Artikolu 47 tal-Karta. It-tielet, hija tistaqsi jekk, minkejja dawn il-limiti, ir-rispett tad-dritt għall-preżunzjoni ta’ innoċenza, imsemmi fl-Artikolu 48 tal-Karta, jistax jiġi żgurat. |
Fuq il‑portata tal‑Artikolu 6(a) tad‑Direttiva 2016/680
82 |
L-Artikolu 6 tad-Direttiva 2016/680 jobbliga lill-Istati Membri jipprevedu li l-kontrollur tad-data għandu jagħmel, “fejn applikabbli u safejn ikun possibbli”, distinzjoni ċara bejn id-data personali ta’ kategoriji differenti ta’ persuni kkonċernati, bħal dawk imsemmija fil-punti (a) sa (d) ta’ dan l-artikolu, jiġifieri, rispettivament, il-persuni li fir-rigward tagħhom hemm raġunijiet serji sabiex wieħed jemmen li huma wettqu jew huma fil-proċess li jwettqu reat kriminali, il-persuni misjuba ħatja ta’ reat, il-vittmi ta’ reat kriminali jew il-persuni li fir-rigward tagħhom ċerti fatti jwasslu sabiex wieħed jemmen li huma jistgħu jkunu vittmi ta’ reat kriminali u, fl-aħħar, partijiet oħra għal reat kriminali, bħall-persuni li jistgħu jintalbu jixhdu waqt investigazzjonijiet dwar reati kriminali jew proċeduri kriminali sussegwenti, persuni li jistgħu jagħtu informazzjoni dwar reati kriminali, jew kuntatti jew assoċjati ta’ waħda mill-persuni indikati fil-punti (a) u (b) tal-imsemmi artikolu. |
83 |
Għalhekk, l-Istati Membri għandhom jiżguraw li ssir distinzjoni ċara bejn id-data tal-kategoriji differenti ta’ persuni kkonċernati b’tali mod li, kif enfasizza l-Avukat Ġenerali fil-punt 27 tal-konklużjonijiet tiegħu, l-istess grad ta’ ndħil fid-dritt fundamentali tagħhom għall-protezzjoni tad-data personali tagħhom ma jiġix impost fuqhom mingħajr distinzjoni, tkun xi tkun il-kategorija li tagħmel parti minnha. F’dan ir-rigward, kif jirriżulta mill-premessa 31 tad-Direttiva 2016/680, il-kategorija ta’ persuni ddefinita fl-Artikolu 6(a) ta’ din id-direttiva tikkorrispondi għal dik tal-persuni ssuspettati li wettqu reat kriminali. |
84 |
Madankollu, mill-formulazzjoni tal-Artikolu 6 tad-Direttiva 2016/680 jirriżulta li l-obbligu li din id-dispożizzjoni timponi fuq l-Istati Membri ma huwiex assolut. Fil-fatt, minn naħa, l-espressjoni “fejn applikabbli u safejn ikun possibbli”, li tinsab fiha, tindika li huwa l-kontrollur li għandu jiddetermina, f’kull każ partikolari, jekk tistax issir distinzjoni ċara bejn id-data personali tal-kategoriji differenti ta’ persuni kkonċernati. Min-naħa l-oħra, l-espressjoni “bħal” li tinsab f’dan l-artikolu tindika li l-kategoriji ta’ persuni elenkati fih ma humiex ta’ natura eżawrjenti. |
85 |
Barra minn hekk, għandu jiġi rrilevat li l-eżistenza ta’ numru suffiċjenti ta’ provi tal-ħtija ta’ persuna tikkostitwixxi, bħala prinċipju, raġuni serja sabiex wieħed jemmen li din wettqet il-ksur inkwistjoni. Għalhekk, leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi l-ġbir forzat tad-data bijometrika u ġenetika tal-persuni fiżiċi għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, sa fejn ikun hemm provi suffiċjenti li l-persuna kkonċernata tkun ħatja li wettqet reat kriminali, tidher li hija konformi mal-għan tal-Artikolu 6(a) tad-Direttiva 2016/680. |
86 |
Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li l-Artikolu 6(a) tad-Direttiva 2016/680 ma jipprekludix leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi l-ġbir forzat ta’ data bijometrika u ġenetika għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha li tikkonċerna persuni li fir-rigward tagħhom jinġabru provi suffiċjenti li huma ħatja li wettqu reat intenzjonali li huwa suġġett għal prosekuzzjoni ex officio u li jkunu ġew mixlija għal din ir-raġuni. |
Fuq ir‑rispett tad‑dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva
87 |
Fl-ewwel lok, għandu jitfakkar li d-dritt għal protezzjoni, stabbilit fl-Artikolu 47 tal-Karta, għandu jiġi rrikonoxxut lil kull persuna li tinvoka drittijiet jew libertajiet iggarantiti mid-dritt tal-Unjoni fil-konfront ta’ deċiżjoni li tikkawżalha preġudizzju, ta’ natura li tippreġudika dawn id-drittijiet jew dawn il-libertajiet (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, État luxembourgeois (Dritt għal azzjoni legali kontra talba għal informazzjoni fil-qasam fiskali) (C‑245/19 u C‑246/19, EU:C:2020:795, punti 55, 57 sa 58 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
88 |
Konsegwentement, kull persuna mixlija li tkun opponiet il-ġbir tad-data fotografika, tal-marki tas-swaba’ u ġenetika li tikkonċernaha fil-kuntest ta’ proċedura bħar-reġistrazzjoni mill-pulizija, li għandha tikkonforma mar-rekwiżiti tal-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, għandha tkun tista’ tibbenefika, kif jeżiġi l-Artikolu 47 tal-Karta, mid-dritt għal rimedju effettiv quddiem qorti kontra d-deċiżjoni li tiġi awtorizzata l-eżekuzzjoni forzata ta’ dan il-ġbir sabiex tipprevalixxi ruħha mid-drittijiet li hija tislet mill-garanziji previsti minn din id-dispożizzjoni u, b’mod partikolari minn dik li abbażi tagħha, skont l-Artikolu 10(a) ta’ din id-direttiva, il-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika għandu jitwettaq konformement mal-leġiżlazzjoni nazzjonali li tawtorizzah. B’mod partikolari, din il-garanzija timplika li l-qorti kompetenti tkun tista’ tistħarreġ li l-imputazzjoni li tikkostitwixxi l-bażi legali ta’ din ir-reġistrazzjoni mill-pulizija tkun ġiet adottata, konformement mar-regoli tal-proċeduri kriminali nazzjonali, fid-dawl ta’ provi suffiċjenti li l-persuna kkonċernata hija ħatja li wettqet reat intenzjonali li huwa suġġett għal prosekuzzjoni ex officio. |
89 |
F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li d-dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva ma jikkostitwixxix prerogattiva assoluta u li, konformement mal‑Artikolu 52(1) tal-Karta, jista’ jkun hemm limitazzjonijiet għalih, bil‑kundizzjoni, l-ewwel, li dawn il-limitazzjonijiet ikunu previsti mil-liġi, it-tieni, li josservaw l-essenza tad-drittijiet u tal-libertajiet inkwistjoni u, it-tielet, li, bl-osservanza tal-prinċipju ta’ proporzjonalità, huma jkunu meħtieġa u effettivament jissodisfaw għanijiet ta’ interess ġenerali rrikonoxxuti mill-Unjoni jew il-ħtieġa li jiġu protetti d-drittijiet u l-libertajiet ta’ oħrajn (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, État luxembourgeois (Dritt għal azzjoni legali kontra talba għal informazzjoni fil-qasam fiskali) (C‑245/19 u C‑246/19, EU:C:2020:795, punti 49 sa 51 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
90 |
Barra minn hekk, għandu jiġi rrilevat li l-Artikolu 54 tad-Direttiva 2016/680 jimponi fuq l-Istati Membri obbligu li jipprevedu li l-persuna li tikkunsidra li d-drittijiet tagħha previsti fid-dispożizzjonijiet adottati skont din id-direttiva nkisru minħabba l-ipproċessar tad-data personali tagħha mwettaq bi ksur tal-imsemmija dispożizzjonijiet ikollha dritt għal rimedju ġudizzjarju effettiv. Minn dan isegwi li l-leġiżlatur tal-Unjoni ma llimitax huwa stess l-eżerċizzju tad-dritt għal rimedju effettiv stabbilit fl-Artikolu 47 tal-Karta u li l-Istati Membri jistgħu jillimitaw dan l-eżerċizzju, bil-kundizzjoni li jiġu osservati r-rekwiżiti previsti fl-Artikolu 52(1) tal-Karta (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, État luxembourgeois (Dritt għal azzjoni ġudizzjarja kontra talba għal informazzjoni fil-qasam tat-tassazzjoni) (C‑245/19 u C‑246/19, EU:C:2020:795, punti 63 u 64). |
91 |
Konsegwentement, għandu jiġi ddeterminat jekk, bla ħsara għar-rimedju ġudizzjarju previst mid-dritt nazzjonali skont l-Artikolu 54 tad-Direttiva 2016/680, il-fatt li l-qorti kompetenti, bil-għan li tawtorizza miżura ta’ eżekuzzjoni forzata tal-ġbir forzat tad-data bijometrika u ġenetika li tikkonċerna persuni mixlija, ma tistax twettaq stħarriġ, fuq il-mertu, tal-kundizzjonijiet tal-imputazzjoni li fuqhom hija bbażata din il-miżura ta’ eżekuzzjoni forzata jikkostitwixxix limitazzjoni permessa tad-dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva stabbilit fl-Artikolu 47 tal-Karta |
92 |
Fir-rigward tal-ewwel kundizzjoni msemmija fil-punt 89 ta’ din is-sentenza, konformement mal-ġurisprudenza mfakkra fil-punt 65 ta’ din is-sentenza, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika jekk il-limiti stabbiliti għas-setgħa diskrezzjonali tagħha mid-dritt nazzjonali, fil-kuntest ta’ talba intiża sabiex tiġi awtorizzata l-eżekuzzjoni forzata tal-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika li tikkonċerna persuna mixlija għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, humiex stabbiliti minn dan id-dritt b’mod suffiċjentement ċar u preċiż. |
93 |
F’dak li jirrigwarda t-tieni kundizzjoni, mill-ġurisprudenza jirriżulta li l-kontenut essenzjali tad-dritt għal rimedju ġudizzjarju effettiv jinkludi, fost affarijiet oħra, għall-persuna li għandha dan id-dritt, aċċess għal qorti kompetenti sabiex tiżgura r-rispett tad-drittijiet li d-dritt tal-Unjoni jiggarantilha u, għal dan il-għan, sabiex teżamina l‑kwistjonijiet kollha ta’ liġi u ta’ fatt rilevanti sabiex issolvi l-kawża li tkun tinsab adita biha. (sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, État luxembourgeois (Dritt għal azzjoni legali kontra talba għal informazzjoni fil-qasam fiskali) (C‑245/19 u C‑246/19, EU:C:2020:795, punt 66 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
94 |
Madankollu, jirriżulta wkoll mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja li din il-kundizzjoni ma timplikax, bħala tali, li d-detentur tad-dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva għandu rimedju ġudizzjarju dirett li għandu bħala għan, prinċipalment, li jikkontesta miżura partikolari, sa fejn ikun hemm, barra minn hekk, quddiem id-diversi qrati nazzjonali kompetenti, rimedju jew rimedji ġudizzjarji li jippermettulu jikseb, b’mod inċidentali, stħarriġ ġudizzjarju ta’ din il-miżura li jiżgura r-rispett tad-drittijiet u tal‑libertajiet li d-dritt tal-Unjoni jiggarantilu (ara s-sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, État luxembourgeois (Dritt għal rimedju kontra talba għal informazzjoni fil-qasam tat-tassazzjoni) (C‑245/19 u C‑246/19, EU:C:2020:795, punt 79 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
95 |
B’mod partikolari, kif enfasizza, essenzjalment, l-Avukat Ġenerali fil-punt 36 tal-konklużjonijiet tiegħu, it-tielet domanda hija bbażata fuq l-ipoteżi li l-fażi preliminari tal-proċeduri kriminali li matulhom isseħħ l-eżekuzzjoni forzata tal-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika li tikkonċerna persuna mixlija għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, ser tkun segwita minn fażi ġudizzjarja. Issa, għalkemm din ma tistax tiġi mistħarrġa fil-mument tat-talba għal awtorizzazzjoni ta’ eżekuzzjoni forzata, l-eżistenza ta’ numru suffiċjenti ta’ provi kontriha, kundizzjoni meħtieġa sabiex il-persuna kkonċernata tkun tista’ tiġi mġiegħla tissottometti ruħha għall-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika tagħha, għandha neċessarjament tkun tista’ tiġi vverifikata matul din il-fażi ġudizzjarja, li matulha l-qorti adita għandu jkollha l-possibbiltà li teżamina l-kwistjonijiet kollha ta’ liġi u ta’ fatt rilevanti, b’mod partikolari sabiex jiġi vverifikat li din id-data bijometrika u d-drittijiet ġenetiċi tagħha ma jkunux inkisbu bi ksur tad-dritt tal-Unjoni (sentenza tas‑6 ta’ Ottubru 2020, État luxembourgeois (Dritt għal azzjoni legali kontra talba għal informazzjoni fil-qasam fiskali) (C‑245/19 u C‑246/19, EU:C:2020:795, punti 81 sa 83 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
96 |
Fi kwalunkwe każ, konformement mal-Artikolu 54 tad-Direttiva 2016/680, id-dritt nazzjonali għandu joffri l-possibbiltà lill-persuna kkonċernata li tikkontesta b’mod utli l-ġbir forzat tad-data bijometrika u ġenetika tagħha fil-kuntest ta’ azzjoni ġudizzjarja, ibbażata fuq il-ksur allegat tad-drittijiet mogħtija lilha minn din id-direttiva minħabba l-imsemmi ġbir, u dan bla ħsara għal kull azzjoni amministrattiva jew extraġudizzjarja disponibbli għaliha, b’mod partikolari d-dritt li tressaq ilment quddiem awtorità superviżorja. Konsegwentement, anki fil-każ li l-fażi preliminari tal-proċeduri kriminali ma tkunx segwita minn fażi ġudizzjarja, b’mod partikolari fl-assenza ta’ prosekuzzjonijiet kriminali, il-persuna kkonċernata għandha tkun f’pożizzjoni li tikseb stħarriġ ġudizzjarju komplet tal-legalità tal-ipproċessar tad-data inkwistjoni. Għaldaqstant, meta, sabiex jikkonforma ruħu mal-obbligu msemmi fl-imsemmi Artikolu 54, id-dritt nazzjonali joffri tali garanziji, ħaġa li hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika, l-osservanza tal-kontenut essenzjali tad-dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva għandha tiġi preżunta, anki jekk il-qorti li tawtorizza l-eżekuzzjoni forzata tal-ġbir inkwistjoni ma jkollhiex hija stess, fil-mument meta tiddeċiedi dwarha, is-setgħa diskrezzjonali neċessarja sabiex tagħti tali protezzjoni. |
97 |
Fir-rigward tat-tielet kundizzjoni, għandu jiġi rrilevat, qabelxejn, li l-ġbir tad-data ġenetika u bijometrika li tikkonċerna persuni mixlija għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha fil-kuntest ta’ proċeduri kriminali għandu għanijiet stabbiliti fl-Artikolu 1(1) tad-Direttiva 2016/680, b’mod partikolari dawk dwar il-prevenzjoni u l-identifikazzjoni tar-reati kriminali kif ukoll il-prosekuzzjonijiet fil-qasam, li jikkostitwixxu għanijiet ta’ interess ġenerali rrikonoxxuti mill-Unjoni. |
98 |
F’dan ir-rigward, għandu jiġi enfasizzat li tali ġbir jista’ jikkontribwixxi għall-għan stabbilit fil-premessa 27 tad-Direttiva 2016/680, li abbażi tiegħu, għall-finijiet tal-prevenzjoni tar-reati kriminali kif ukoll tal-investigazzjonijiet u tal-prosekuzzjonijiet fil-qasam, l-awtoritajiet kompetenti għandhom jipproċessaw data personali, miġbura fil-kuntest tal-prevenzjoni u tal-investigazzjoni ta’ reati kriminali speċifiċi, kif ukoll investigazzjonijiet u prosekuzzjonijiet fil-qasam lil hinn minn dan il-kuntest, sabiex jiksbu għarfien aħjar tal-attivitajiet kriminali u jistabbilixxu rabtiet bejn id-diversi reati kriminali identifikati. |
99 |
F’dan il-każ, kif indika l-Gvern Bulgaru fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu u kif ippreċiżat fil-kuntest ta’ risposta bil-miktub għal domanda magħmula mill-Qorti tal-Ġustizzja, ir-reġistrazzjoni mill-pulizija stabbilita mid-dritt nazzjonali għandha żewġ għanijiet essenzjali. Minn naħa, din id-data tinġabar u tiġi pproċessata sabiex tiġi pparagunata ma’data oħra miġbura waqt investigazzjonijiet relatati ma’ ksur ieħor. Dan l-għan jikkonċerna wkoll, skont dan il-gvern, il-paragun ma’ data miġbura fi Stati Membri oħra. Min-naħa l-oħra, l-imsemmija data tista’ wkoll tiġi pproċessata għall-finijiet tal-proċeduri kriminali li fil-kuntest tagħhom il-persuna kkonċernata ġiet mixlija. |
100 |
Issa, it-tneħħija b’mod temporanju mill-istħarriġ tal-qorti l-evalwazzjoni tal-provi li fuqhom hija bbażata l-imputazzjoni tal-persuna kkonċernata, u għalhekk il-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika tagħha, tista’ tirriżulta li hija ġġustifikata matul il-fażi preliminari tal-proċeduri kriminali. Fil-fatt, tali stħarriġ, matul din il-fażi, jista’ jostakola l-iżvolġiment tal-investigazzjoni kriminali li matulha din id-data tinġabar u jista’ jillimita eċċessivament il-kapaċità tal-investigaturi li jiċċaraw ksur ieħor abbażi ta’ paragun ta’ din id-data mad-data miġbura waqt investigazzjonijiet oħra. Din il-limitazzjoni tal-protezzjoni ġudizzjarja effettiva għalhekk ma hijiex sproporzjonata, kemm-il darba d-dritt nazzjonali jiggarantixxi sussegwentement stħarriġ ġudizzjarju effettiv. |
101 |
Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha jirriżulta li l-Artikolu 47 tal-Karta ma jipprekludix li qorti nazzjonali, meta tiddeċiedi dwar talba għal awtorizzazzjoni ta’ twettiq ta’ eżekuzzjoni forzata tal-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika ta’ persuna mixlija għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, ma jkollhiex il-possibbiltà li tevalwa l-provi li fuqhom tkun ibbażata din l-imputazzjoni, sa fejn id-dritt nazzjonali jiggarantixxi sussegwentement stħarriġ ġudizzjarju effettiv tal-kundizzjonijiet tal-imsemmija imputazzjoni, li minnhom tirriżulta l-awtorizzazzjoni sabiex isir dan il-ġbir. |
Fuq l‑osservanza tal‑preżunzjoni ta’ innoċenza
102 |
Preliminarjament, għandu jitfakkar li, skont l-Artikolu 48(1) tal-Karta, li l-kontenut tiegħu jikkorrispondi għal dak tal-Artikolu 6(2) tal-Konvenzjoni Ewropea dwar il-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet Fundamentali, kwalunkwe imputat għandu jkun preżunt innoċenti sakemm jinstab ħati skont il-liġi. |
103 |
B’mod partikolari, il-Qorti tal-Ġustizzja rrikonoxxiet li mill-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem jirriżulta li, b’mod partikolari, il-preżunzjoni ta’ innoċenza tinkiser jekk deċiżjoni ġudizzjarja dwar persuna akkużata b’reat kriminali tkun tirrifletti s-sentiment li hija ħatja, meta l-ħtija tagħha ma tkunx ġiet preċedentement stabbilita skont il-liġi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑25 ta’ Frar 2021, Dalli vs Il‑Kummissjoni, C‑615/19 P, EU:C:2021:133, punt 224 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
104 |
Barra minn hekk, kif jirriżulta mill-premessa 31 tad-Direttiva 2016/680, l-istabbiliment ta’ kategoriji differenti ta’ persuni li għalihom għandhom jikkorrispondu pproċessar differenti tad-data personali tagħhom, b’applikazzjoni tal-Artikolu 6 ta’ din id-direttiva, ma għandux jipprekludi l-applikazzjoni tad-dritt għal preżunzjoni ta’ innoċenza ggarantit mill-Karta u mill-Konvenzjoni Ewropea dwar il-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet Fundamentali. |
105 |
Fir-rigward tad-domandi tal-qorti tar-rinviju dwar ir-rispett tad-dritt għall-preżunzjoni ta’ innoċenza permezz ta’ deċiżjoni ġudizzjarja li tawtorizza l-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika li tikkonċerna persuni mixlija għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, għandu jiġi rrilevat, fl-ewwel lok, li, sa fejn id-dritt nazzjonali jipprevedi li dan il-ġbir huwa limitat għall-kategorija tal-persuni li huma mixlija, jiġifieri għal kategorija ta’ persuni li r-responsabbiltà kriminali tagħhom ma tkunx għadha ġiet stabbilita, l-imsemmi ġbir ma jistax jitqies, fih innifsu, li huwa ta’ natura li jirrifletti s-sentiment tal-awtoritajiet li dawn il-persuni huma ħatja, fis-sens tal-ġurisprudenza ċċitata fil-punt 103 ta’ din is-sentenza. |
106 |
Fit-tieni lok, għandu jiġi kkonstatat li deċiżjoni ġudizzjarja li tawtorizza l-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika li tikkonċerna persuni mixlija għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, peress li hija tillimita ruħha li tieħu inkunsiderazzjoni l-imputazzjoni tal-persuna kkonċernata u r-rifjut tagħha li tissuġġetta ruħha għal dan il-ġbir, ma tistax tiġi interpretata bħala teħid ta’ pożizzjoni dwar il-ħtija ta’ din il-persuna u lanqas, għaldaqstant, bħala li tippreġudika l-preżunzjoni ta’ innoċenza tal-imsemmija persuna. |
107 |
Fil-fatt, il-fatt li l-qorti li għandha tieħu tali deċiżjoni ġudizzjarja ma tistax tevalwa, f’dan l-istadju tal-proċeduri kriminali, in-natura suffiċjenti tal-provi li fuqhom hija bbażata l-imputazzjoni tal-persuna kkonċernata jikkostitwixxi garanzija għaliha tar-rispett tad-dritt għall-preżunzjoni ta’ innoċenza. |
108 |
Tali garanzija hija meħtieġa iktar u iktar meta d-dritt nazzjonali, bħad-dispożizzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ikun jipprevedi li l-qorti kompetenti sabiex tiddeċiedi dwar l-eżekuzzjoni forzata tal-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika li tikkonċerna persuni mixlija għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, tkun dik li, matul il-fażi ġudizzjarja tal-proċeduri kriminali, ikollha tiddeċiedi dwar ir-responsabbiltà kriminali ta’ din il-persuna. Fil-fatt, ir-rispett tad-dritt għall-preżunzjoni ta’ innoċenza jeżiġi li din il-qorti tkun libera minn kull parzjalità a priori meta hija twettaq dan l-eżami (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tas‑16 ta’ Novembru 2021, Prokuratura Rejonowa w Mińsku Mazowieckim et, C‑748/19 sa C‑754/19, EU:C:2021:931, punt 88). |
109 |
Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti jirriżulta li d-dritt għall-preżunzjoni ta’ innoċenza, stabbilit fl-Artikolu 48 tal-Karta, ma jipprekludix li l-persuni mixlija, matul il-fażi preliminari tal-proċeduri kriminali, ikunu s-suġġett ta’ miżura ta’ ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika li tikkonċernahom għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, awtorizzata minn qorti li ma għandhiex is-setgħa li tevalwa, f’dan l-istadju, il-provi li fuqhom tistrieħ tali imputazzjoni. |
110 |
Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha, ir-risposta għat-tielet domanda għandha tkun li l-Artikolu 6(a) tad-Direttiva 2016/680 kif ukoll l-Artikoli 47 u 48 tal-Karta għandhom ikunu interpretati fis-sens li ma jipprekludux leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi li, fil-każ ta’ rifjut tal-persuna mixlija b’reat intenzjonali li huwa suġġett għal prosekuzzjoni ex officio, li tikkoopera b’mod volontarju għall-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika li tikkonċernaha għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, il-qorti kriminali kompetenti hija obbligata li tawtorizza miżura ta’ eżekuzzjoni forzata ta’ dan il-ġbir, mingħajr ma għandha s-setgħa tevalwa jekk jeżistux motivi serji sabiex jitqies li l-persuna kkonċernata wettqet ir-reat li għalih hija ġiet mixlija, sa fejn id-dritt nazzjonali jiggarantixxi sussegwentement l-istħarriġ ġudizzjarju effettiv tal-kundizzjonijiet ta’ din l-imputazzjoni, li minnhom tirriżulta l-awtorizzazzjoni għat-twettiq tal-imsemmi ġbir. |
Fuq ir‑raba’ domanda
111 |
Preliminarjament, għandu jitfakkar li, konformement ma’ ġurisprudenza stabbilita, fil-kuntest tal-proċedura ta’ kooperazzjoni bejn il-qrati nazzjonali u l-Qorti tal-Ġustizzja, stabbilita fl-Artikolu 267 TFUE, il-Qorti tal-Ġustizzja għandha tagħti lill-qorti nazzjonali risposta utli li tgħinha tiddeċiedi l-kawża li jkollha quddiemha. Minn din il-perspettiva, hija għandha, skont il-każ, tifformula mill-ġdid id-domandi li jkunu ġew magħmula lilha (sentenza tal‑15 ta’ Lulju 2021, The Department for Communities in Northern Ireland, C‑709/20, EU:C:2021:602, punt 61 u l-ġurisprudenza ċċitata). |
112 |
Kif jirriżulta mid-deċiżjoni tar-rinviju u kif ġie rrilevat fil-punti 46 u 49 ta’ din is-sentenza, fil-kuntest tar-raba’ domanda, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar il-portata tar-rekwiżiti stabbiliti fl-Artikolu 4(1)(a) sa (c), fl-Artikolu 8(1) u (2) u fl-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680. |
113 |
Barra minn hekk, kif ġie rrilevat fil-punti 46 sa 48 ta’ din is-sentenza, il-qorti tar-rinviju tindika li, filwaqt li dawn id-dispożizzjonijiet jidhrulha li jeżiġu li l-awtoritajiet kompetenti għandhom marġni ta’ diskrezzjoni sabiex jiddeterminaw in-neċessità tal-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika u li jimmotivawh b’mod xieraq, ir-reġistrazzjoni mill-pulizija prevista mil-leġiżlazzjoni applikabbli għall-kawża prinċipali tapplika b’mod imperattiv għall-persuni mixlija kollha għal reati intenzjonali li huma suġġetti għal prosekuzzjoni ex officio u għat-tliet kategoriji ta’ data bijometrika u ġenetika indikati mid-dispożizzjoni tad-dritt nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali, mingħajr ma din il-leġiżlazzjoni teżiġi li l-ħtieġa konkreta li jitwettaq il-ġbir ta’ dawn il-kategoriji ta’ data kollha tiġi kkonstatata. |
114 |
Minn dan isegwi li r-raba’ domanda għandha tinftiehem bħala li hija intiża sabiex jiġi ddeterminat, essenzjalment, jekk l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, moqri flimkien mal-Artikolu 4(1)(a) sa (c), kif ukoll mal-Artikolu 8(1) u (2) ta’ din id-direttiva, għandux jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi l-ġbir sistematiku ta’ data bijometrika u ġenetika ta’ kull persuna mixlija għal reat intenzjonali suġġett għal prosekuzzjoni ex officio għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, mingħajr ma tipprevedi l-obbligu, għall-awtorità kompetenti, li tiddetermina jew turi, minn naħa, li dan il-ġbir huwa meħtieġ sabiex jintlaħqu l-għanijiet konkreti intiżi u, min-naħa l-oħra, li dawn l-għanijiet ma jistgħux jintlaħqu permezz tal-ġbir ta’ parti biss tad-data kkonċernata. |
115 |
B’mod iktar partikolari, għandu jiġi osservat li d-domandi tal-qorti tar-rinviju jikkonċernaw ir-rekwiżit stabbilit fl-Artikolu 10 ta’ din id-direttiva, li l-ipproċessar tal-kategoriji partikolari ta’ data msemmija f’dan l-artikolu għandu jiġi awtorizzat “biss meta verament ikun meħtieġ”. |
116 |
F’dan ir-rigward, fl-ewwel lok, għandu jitfakkar li, kif ġie indikat fil-punti 62 u 63 ta’ din is-sentenza, l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680 jikkostitwixxi dispożizzjoni speċifika li tirregola l-ipproċessar tal-kategoriji partikolari ta’ data personali, inklużi d-data bijometrika u ġenetika. Kif jirriżulta mill-ġurisprudenza, l-għan ta’ dan l-artikolu huwa li tiġi żgurata protezzjoni ikbar fir-rigward ta’ dan l-ipproċessar li, minħabba s-sensittività partikolari tad-data inkwistjoni u l-kuntest li fih tiġi pproċessata, jista’ jikkawża, kif jirriżulta mill-premessa 37 tal-imsemmija direttiva, riskji sinjifikattivi għal-libertajiet u għad-drittijiet fundamentali, bħad-dritt għar-rispett tal-ħajja privata u d-dritt għall-protezzjoni tad-data personali, iggarantiti mill-Artikoli 7 u 8 tal-Karta (ara, b’analoġija, is-sentenza tal‑24 ta’ Settembru 2019, GC et (Tneħħija ta’ referenza ta’ data sensittiva)C‑136/17, EU:C:2019:773, punt 44). |
117 |
Fit-tieni lok, hekk kif jirriżulta mill-kliem stess li bihom hija fformulata l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, ir-rekwiżit li l-ipproċessar ta’ tali data huwa awtorizzat “biss meta verament ikun meħtieġ” għandu jiġi interpretat fis-sens li jiddefinixxi kundizzjonijiet imsaħħa ta’ legalità għall-ipproċessar ta’ data sensittiva, fid-dawl ta’ dawk li jirriżultaw mill-Artikolu 4(1)(b) u (c) u mill-Artikolu 8(1) ta’ din id-direttiva, li jirreferu biss għall-“ħtieġa” ta’ pproċessar ta’ data li jaqa’, b’mod ġenerali, fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-imsemmija direttiva. |
118 |
Għalhekk, minn naħa, l-użu tal-avverbju “biss” quddiem l-espressjoni “meta verament ikun meħtieġ” jenfasizza li l-ipproċessar ta’ kategoriji partikolari ta’ data, fis-sens tal-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, jista’ jitqies bħala meħtieġ biss f’numru limitat ta’ każijiet. Min-naħa l-oħra, ipproċessar ta’ tali data huwa ta’ natura li huwa “verament” meħtieġ jimplika li din il-ħtieġa għandha tiġi evalwata b’mod partikolarment rigoruż. |
119 |
Il-fatt invokat mill-Gvern Franċiż li, f’ċerti verżjonijiet lingwistiċi tal-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, dan l-artikolu jirreferi għall-każijiet fejn l-ipproċessar ta’ data jkun “strettament neċessarju” ma huwiex determinanti f’dan ir-rigward. Fil-fatt, din il-varjazzjoni terminoloġika ma tbiddilx in-natura tal-kriterju hekk imsemmi u l-livell ta’ rekwiżit meħtieġ, peress li dawn il-verżjonijiet lingwistiċi jiddefinixxu wkoll kundizzjoni msaħħa sabiex jiġi awtorizzat l-ipproċessar ta’ data sensittiva, li timplika evalwazzjoni iktar rigoruża tan-neċessità tagħha milli fil-każ fejn id-data pproċessata ma tkunx taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-imsemmi artikolu. |
120 |
Barra minn hekk, kif tirrileva wkoll il-Kummissjoni, ir-rekwiżit li abbażi tiegħu pproċessar ta’ data li jaqa’ taħt l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680 huwa awtorizzat biss meta verament meħtieġ ma kienx inkluż fil-proposta ta’ direttiva (COM(2012) 10 finali) li wasslet għal din id-direttiva, iżda ġie introdott sussegwentement mil-leġiżlatur tal-Unjoni, li ried għalhekk b’mod ċar jinkludi kundizzjoni msaħħa ta’ ħtieġa tal-ipproċesssar tad-data, b’korrispondenza mal-għan intiż minn dan l-artikolu, li huwa l-protezzjoni ikbar tal-persuni fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data sensittiva. |
121 |
Fit-tielet lok, fir-rigward tal-kontenut tar-rekwiżit li l-ipproċessar ta’ data sensittiva għandu jiġi awtorizzat “biss meta verament ikun meħtieġ”, għandu jiġi rrilevat li r-rekwiżiti speċifiċi tal-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680 jikkostitwixxu implimentazzjoni partikolari, applikabbli għal ċerti kategoriji ta’ data, tal-prinċipji stabbiliti fl-Artikoli 4 u 8 ta’ din id-direttiva, li għandhom jiġu osservati minn kull ipproċessar ta’ data li jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tagħha. Konsegwentement, il-portata ta’ dawn id-diversi rekwiżiti għandha tiġi ddeterminata fid-dawl tal-imsemmija prinċipji. |
122 |
B’mod partikolari, minn naħa, jekk huwiex “verament […] meħtieġ”, fis-sens tal-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, il-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika tal-persuni mixlija għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha għandu jiġi ddeterminat fid-dawl tal-għanijiet ta’ dan il-ġbir. Konformement mal-prinċipju ta’ limitazzjoni tal-għanijiet stabbilit fl-Artikolu 4(1)(b) ta’ din id-direttiva, dawn l-għanijiet għandhom ikunu “speċifiċi, espliċiti u leġittimi”. Min-naħa l-oħra, minkejja li r-rekwiżit li l-ipproċessar tad-data bijometrika u ġenetika għandu jiġi awtorizzat “biss meta verament ikun meħtieġ” jikkorrispondi, kif ġie rrilevat fil-punti 117 sa 119 ta’ din is-sentenza, għal rekwiżit ta’ protezzjoni ikbar ta’ ċerti kategoriji ta’ data, dan xorta jikkostitwixxi applikazzjoni speċifika għall-kategoriji ta’ data msemmija fl-imsemmi Artikolu 10 tal-prinċipju ta’ minimizzazzjoni tad-data, stabbilit fl-Artikolu 4(1)(c) tal-imsemmija direttiva, li abbażi tiegħu d-data personali għandha tkun adegwata, rilevanti, u limitata għal dawk li huwa meħtieġ fid-dawl tal-għanijiet li għalihom hija pproċessata. |
123 |
Barra minn hekk, fid-dawl tal-Artikolu 4(1)(a) ta’ din l-istess direttiva, il-portata ta’ dan ir-rekwiżit għandha tiġi ddeterminata fid-dawl tal-Artikolu 8(1) tagħha, li jipprovdi li l-Istati Membri għandhom jipprevedu, b’mod partikolari, li l-ipproċessar ikun legali biss jekk u sa fejn ikun meħtieġ għat-twettiq ta’ kompitu minn awtorità kompetenti, għall-finijiet indikati fl-Artikolu 1(1) ta’ din id-direttiva, kif ukoll tal-Artikolu 8(2) tagħha, li jeżiġi li dispożizzjoni tad-dritt ta’ Stat Membru li tirregola l-ipproċessar li jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-imsemmija direttiva tispeċifika tal-inqas l-għanijiet tal-ipproċessar, peress li d-data personali għandha tkun is-suġġett ta’ pproċessar u l-finijiet tal-ipproċessar. |
124 |
F’dan ir-rigward, il-finijiet tal-ipproċessar ta’ data bijometrika u ġenetika ma jistgħux jiġu indikati f’termini ta’ natura ġenerali wisq, iżda għandhom ikunu ddefiniti b’mod suffiċjentement preċiż u konkret sabiex ikun jista’ jiġi evalwat jekk l-ipproċessar huwiex “verament […] meħtieġ”. |
125 |
Barra minn hekk, ir-rekwiżit ta’ “verament […] meħtieġ” tal-ipproċessar ta’ data sensittiva jimplika stħarriġ partikolarment strett, f’dan il-kuntest, tal-osservanza tal-prinċipju ta’ minimizzazzjoni tad-data. |
126 |
F’dan ir-rigward, l-ewwel, għandu jitfakkar li, kif jirriżulta mill-premessa 26 tad-Direttiva 2016/680, ir-rekwiżit ta’ ħtieġa huwa ssodisfatt meta l-għan imfittex mill-ipproċessar tad-data inkwistjoni ma jkunx jista’ jintlaħaq b’mod raġonevoli b’mod daqstant effikaċi permezz ta’ mezzi oħra li jippreġudikaw inqas id-drittijiet fundamentali tal-persuni kkonċernati, b’mod partikolari d-drittijiet għar-rispett tal-ħajja privata u għall-protezzjoni tad-data personali ggarantiti mill-Artikoli 7 u 8 tal-Karta (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal‑1 ta’ Awwissu 2022, Vyriausioji tarnybinės etikos komisija, C‑184/20, EU:C:2022:601, punt 85 u l-ġurisprudenza ċċitata). B’mod partikolari, fid-dawl tal-protezzjoni ikbar tal-persuni fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data sensittiva, hemm lok li l-kontrollur ta’ dan l-ipproċessar jiżgura li dan l-għan ma jistax jiġi ssodisfatt bl-użu ta’ kategoriji ta’ data minbarra dawk elenkati fl-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680. |
127 |
It-tieni, fid-dawl tar-riskji sinjifikattivi li jirrappreżenta l-ipproċessar ta’ data sensittiva għad-drittijiet u għal-libertajiet tal-persuni kkonċernati, b’mod partikolari fil-kuntest tal-kompiti tal-awtoritajiet kompetenti għall-finijiet imsemmija fl-Artikolu 1(1) tad-Direttiva 2016/680, ir-rekwiżit ta’ “meta verament meħtieġ” jimplika li tittieħed inkunsiderazzjoni l-importanza partikolari tal-għan li tali pproċessar huwa intiż li jilħaq. Tali importanza tista’ tiġi evalwata, fost affarijiet oħrajn, skont in-natura stess tal-għan imfittex, b’mod partikolari minħabba l-fatt li l-ipproċessar jitwettaq minħabba għan konkret b’rabta mal-prevenzjoni ta’ reati kriminali jew ta’ theddid kontra s-sigurtà pubblika li jirriflettu ċertu livell ta’ gravità, it-tneħħija ta’ tali ksur jew il-protezzjoni kontra tali theddid, kif ukoll fid-dawl taċ-ċirkustanzi speċifiċi li fihom isir dan l-ipproċessar. |
128 |
Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, għandu jitqies li leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi l-ġbir sistematiku ta’ data bijometrika u ġenetika ta’ kull persuna mixlija għal reat intenzjonali suġġett għal prosekuzzjoni ex officio hija, bħala prinċipju, kuntrarja għar-rekwiżit stabbilit fl-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, li jipprovdi li l-ipproċessar tal-kategoriji partikolari ta’ data indikati f’dan l-artikolu għandu jiġi awtorizzat “biss meta verament ikun meħtieġ”. |
129 |
Fil-fatt, tali leġiżlazzjoni tista’ twassal, b’mod indifferenzjat u ġġeneralizzat, għall-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika tal-parti l-kbira tal-persuni mixlija peress li l-kunċett ta’ “reat kriminali intenzjonali suġġett għal prosekuzzjoni ex officio” huwa ta’ natura partikolarment ġenerali u jista’ japplika għal ħafna reati kriminali, indipendentement min-natura tagħhom u mill-gravità tagħhom. |
130 |
Ċertament, tali leġiżlazzjoni tillimita l-kamp ta’ applikazzjoni tal-ġbir ta’ data bijometrika u ġenetika għall-persuni mixlija matul il-fażi istruttorja ta’ proċeduri kriminali, jiġifieri għal persuni li fir-rigward tagħhom jeżistu raġunijiet serji sabiex wieħed jemmen li huma wettqu reat kriminali, fis-sens tal-Artikolu 6(a) tad-Direttiva 2016/680. Madankollu, is-sempliċi fatt li persuna tiġi mixlija għal reat kriminali intenzjonali suġġett għal prosekuzzjoni ex officio ma jistax jitqies bħala element li jippermetti, waħdu, li jiġi preżunt li l-ġbir tad-data bijometrika u ġenetika tagħha huwa verament meħtieġ fid-dawl tal-finijiet li huwa jkopri u fid-dawl tal-ksur tad-drittijiet fundamentali, b’mod partikolari tad-drittijiet għar-rispett tal-ħajja privata u għall-protezzjoni tad-data personali ggarantiti mill-Artikoli 7 u 8 tal-Karta, li jirriżultaw minnha. |
131 |
Għalhekk, minn naħa, għalkemm jeżistu raġunijiet serji sabiex wieħed jemmen li l-persuna inkwistjoni wettqet reat kriminali, li jiġġustifika l-imputazzjoni tagħha, li jippreżupponi li jkunu diġà jeżistu biżżejjed provi tal-involviment ta’ din il-persuna fir-reat, jista’ jkun hemm każijiet fejn il-ġbir kemm ta’ data bijometrika kif ukoll tad-data ġenetika ma jkun iddettat minn ebda ħtieġa konkreta għall-finijiet tal-proċeduri kriminali pendenti. |
132 |
Min-naħa l-oħra, il-probabbiltà li d-data bijometrika u ġenetika ta’ persuna mixlija tkun verament meħtieġa fil-kuntest ta’ proċeduri oħra minbarra dik li fil-kuntest tagħha din l-imputazzjoni tkun seħħet tista’ tiġi ddeterminata biss fid-dawl tal-elementi rilevanti kollha, bħal, b’mod partikolari, in-natura u l-gravità tar-reat preżunt li għalih hija tkun ġiet mixlija, iċ-ċirkustanzi partikolari ta’ dan ir-reat, ir-rabta possibbli tal-imsemmi reat ma’ proċeduri pendenti oħrajn, il-fedina penali jew il-profil individwali tal-persuna inkwistjoni. |
133 |
F’dawn iċ-ċirkustanzi, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika jekk, sabiex tiġi ggarantita l-effettività tal-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, huwiex possibbli li l-leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi din l-eżekuzzjoni forzata tiġi interpretata b’mod konformi mad-dritt tal-Unjoni. B’mod partikolari, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tivverifika jekk id-dritt nazzjonali jippermettix l-evalwazzjoni li tali ġbir kemm tad-data bijometrika kif ukoll tad-data ġenetika tal-persuna kkonċernata għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, huwa “verament […] meħtieġ”. B’mod partikolari, hemm lok, f’dan ir-rigward, li jiġi vverifikat jekk in-natura u l-gravità tar-reat li l-persuna kkonċernata, fil-proċeduri kriminali fil-kawża prinċipali, hija ssuspettata li wettqet jew jekk elementi oħra rilevanti, bħal dawk imsemmija fil-punt 132 ta’ din is-sentenza, jistgħux jikkostitwixxu ċirkustanzi ta’ natura li jistabbilixxu li l-ġbir huwa “verament […] meħtieġ”. Barra minn hekk, għandu jiġi żgurat li l-ġbir tad-data tal-istatus ċivili, li huwa wkoll prevista fil-kuntest tar-reġistrazzjoni mill-pulizija, kif ikkonferma l-Gvern Bulgaru fil-kuntest ta’ tweġiba bil-miktub għal domanda magħmula mill-Qorti tal-Ġustizzja, ma jippermettix, waħdu, li jkunu ssodisfatti l-għanijiet imfittxija. |
134 |
Fil-każ li d-dritt nazzjonali ma jiggarantixxix tali stħarriġ tal-miżura ta’ ġbir tad-data bijometrika u ġenetika, hija l-qorti tar-rinviju li għandha tiżgura l-effett sħiħ tal-imsemmi Artikolu 10 billi tiċħad it-talba tal-awtoritajiet tal-pulizija sabiex jawtorizzaw l-eżekuzzjoni forzata ta’ dan il-ġbir. |
135 |
Mill-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha jirriżulta li l-Artikolu 10 tad-Direttiva 2016/680, moqri flimkien mal-Artikolu 4(1)(a) sa (c), kif ukoll mal-Artikolu 8(1) u (2) ta’ din id-direttiva, għandu jiġi interpretat fis-sens li huwa jipprekludi leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi l-ġbir sistematiku tad-data bijometrika u ġenetika ta’ kull persuna mixlija għal reat intenzjonali li huwa suġġett għal prosekuzzjoni ex officio għall-finijiet tar-reġistrazzjoni tagħha, mingħajr ma tipprevedi l-obbligu, għall-awtorità kompetenti, li tivverifika jew turi, minn naħa, jekk dan il-ġbir huwiex verament meħtieġ sabiex jintlaħqu għanijiet konkreti intiżi u, min-naħa l-oħra, jekk dawn l-għanijiet jistgħux jintlaħqu permezz ta’ miżuri li huma ta’ ndħil inqas għad-drittijiet u għal-libertajiet tal-persuna kkonċernata. |
Fuq l‑ispejjeż
136 |
Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura. |
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (Il-Ħames Awla) taqta’ u tiddeċiedi: |
|
|
|
Firem |
( *1 ) Lingwa tal-kawża: il-Bulgaru.
( i ) F’varji punti ta’ dan it-test inbidel l-akronimu minn RĠPD għal GDPR, wara li kien tqiegħed online għal-ewwel darba.