KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI

TANCHEV

ippreżentati fil-11 ta’ Lulju 2017 ( 1 )

Kawża C‑462/16

Finanzamt Bingen-Alzey

vs

Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG

[talba għal deċiżjoni preliminari mill-Bundesfinanzhof (qorti federali tal-finanzi, il-Ġermanja)]

“Taxxa fuq il-valur miżjud - Provvista ta’ prodotti mediċinali minn manifattur lil bejjiegħa bl-imnut permezz ta’ grossisti - Artikoli 73 u 90 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud - Ammont taxxabbli - Obbligu statutorju tal-manifattur biex jipprovdi skont indiċjat mal-prezz tal-bejgħ - Awtorità tat-taxxa ta’ Stat Membru tittratta l-iskont bħala tnaqqis fil-prezz fir-rigward tal-provvisti magħmula li jinvolvu fondi statutorji tal-assigurazzjoni għall-mard (pubbliċi) iżda mhux fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati - Prinċipji elaborati fil-Kawża C‑317/94, Elida Gibbs - Prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament”

I. Introduzzjoni

1.

Boehringer Ingelheim Pharma GmbH & Co. KG (iktar ’il quddiem “Boehringer”) hija manifattur ta’ prodotti farmaċewtiċi fil-bidu ta’ katina ta’ provvista li hija obbligata, skont dispożizzjoni statutorja tal-liġi Ġermaniża, li tipprovdi tnaqqis fil-prezz wara li sseħħ il-provvista li hija indiċjata mal-prezz tal-prodotti tagħha. Il-kawża prinċipali tinvolvi d-determinazzjoni jekk huwiex kompatibbli mad-dritt tal-Unjoni li l-Finanzamt Bingen-Alzey (uffiċċju tat-taxxa, Bingen-Alzey: iktar ’il quddiem “l-awtorità tat-tassazzjoni tal-Istat Membru”) jippermetti lill-Boehringer tieħu inkunsiderazzjoni dan l-iskont fil-prezz fil-kalkolu tal-ammont taxxabbli għall-finijiet tal-VAT fir-rigward tal-provvisti ta’ prodotti farmaċewtiċi magħmula fil-kuntest ta’ assigurazzjoni għall-mard pubblika iżda mhux assigurazzjoni għall-mard privata?

2.

Din hija l-kwistjoni indirizzata fid-digriet tar-rinviju mill-Bundesfinanzhof (qorti federali tal-finanzi, il-Ġermanja) u li teħtieġ interpretazzjoni tal-Artikolu 90 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud ( 2 ). Il-Bundesfinanzhof (qorti federali tal-finanzi, il-Ġermanja) hija tal-fehma li d-deċiżjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza Elida Gibbs ( 3 ) hija ta’ importanza ċentrali biex tinstab soluzzjoni għat-tilwima. Fis-sentenza Elida Gibbs ġie stabbilit li t-tnaqqis fil-prezz mogħti minn kumpannija fil-bidu tal-katina ta’ provvista lill-konsumatur finali tal-prodotti tagħha fl-istess katina ta’ provvista, permezz ta’ użu ta’ sistema li tinvolvi preżentazzjoni minn dan tal-aħħar ta’ vawċers minflok parti mill-prezz, naqqas l-ammont taxxabbli fir-rigward tal-VAT fuq il-provvista magħmula minn dik il-kumpannija, minkejja li ma kienx hemm rabta kuntrattwali bejnha u l-konsumatur finali.

3.

Skont il-qorti tar-rinviju nazzjonali, il-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard pubbliċi huma konsumaturi finali fil-katina tal-provvista tal-prodotti farmaċewtiċi ta’ Boehringer u l-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati ma humiex. Din id-differenza tiġġustifika r-rifjut tal-awtorità tat-tassazzjoni tal-Istat Membru li tnaqqas l-ammont taxxabbli fir-rigward tal-aħħar tip ta’ provvista?

4.

Wasalt għall-konklużjoni li dan ma huwiex il-każ.

II. Il-kuntest ġuridiku

A.  Id-dritt tal-Unjoni

5.

L-Artikolu 73 tad-Direttiva 2006/112 jgħid:

“Fir-rigward tal-provvista ta’ merkanzija jew servizzi, minbarra kif imsemmi fl-Artikoli 74 sa 77, l-ammont taxxabbli għandu jinkludi dak kollu li jikkostitwixxi ħlas miksub jew li għandu jinkiseb mill-fornitur, għall-provvista, mill-konsumatur jew parti terza, inklużi s-sussidji marbuta direttament mal-prezz tal-provvista.”

6.

L-Artikolu 90(1) tad-Direttiva 2006/112 jgħid:

“Fil-każ ta’ kanċellazzjoni, ċaħda jew nuqqas ta’ pagament totali jew parzjali, jew fejn il-prezz hu mnaqqas wara li l-provvista tkun saret, l-ammont taxxabbli għandu jiġi ridott għaldaqstant skond kondizzjonijet li jiġu stabbiliti mill-Istati Membri.”

B.  Id-dritt nazzjonali

1. Liġi dwar it-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ

7.

Bis-saħħa tat-tieni sentenza tal-Artikolu 10(1) tal-Umsatzsteuergesetz (liġi dwar it-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ; iktar ’il quddiem l-“UstG”) ir-remunerazzjoni għandha tinkludi l-infiq totali tar-riċevitur (nett mit-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ) għall-finijiet tal-akkwist tal-provvista inkwistjoni.

8.

Skont l-ewwel sentenza tal-Artikolu 17(1) tal-UStG, meta tinbidel il-bażi għall-evalwazzjoni ta’ tranżazzjoni taxxabbli, il-kummerċjant li għamel il-provvista għandu jaġġusta b’mod korrispondenti l-ammont ta’ taxxa pagabbli.

2. Liġi dwar l-assigurazzjoni għall-mard

9.

Skont l-ewwel sentenza tal-Artikolu 2(1) tal-Fünftes Buch Sozialgesetzbuch (il-ħames ktieb tal-kodiċi soċjali; iktar ’il quddiem is-“SGB V”), il-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard (pubbliċi) għandhom jagħmlu s-servizzi pprovduti fid-dritt disponibbli lill-persuni li huma jassiguraw. Skont l-ewwel sentenza tal-Artikolu 2(2) tas-SGB V, il-persuni assigurati għandhom bħala prinċipju jirċievu s-servizzi bħala servizzi in natura. Skont it-tielet sentenza tal-Artikolu 2(2) tas-SGB V, il-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard (pubbliċi) għandhom jikkonkludu kuntratti dwar il-provvista ta’ servizzi in natura mal-fornituri tas-servizz, bħalma huma l-ispiżeriji. Skont l-Artikolu 129 tas-SGB V, għandu jeżisti kuntratt qafas dwar il-provvista ta’ prodotti mediċinali bejn l-assoċjazzjoni nazzjonali tal-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard pubbliċi u l-assoċjazzjoni nazzjonali tal-ispiżeriji.

10.

Skont is-sentenzi 1 sa 4 tal-Artikolu 130a(1) tas-SGB V, il-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard pubbliċi għandhom jiksbu mill-ispiżeriji, fir-rigward tal-prodotti mediċinali maħruġa u mħallsa minn dawk il-fondi, skont bħala prinċipju ta’ 7 % tal-prezz tal-bejgħ tal-kumpannija farmaċewtika, eskluża l-VAT. Kumpanniji farmaċewtiċi bħal Boehringer huma meħtieġa li jirrimborsaw lill-ispiżeriji għall-iskont.

11.

Dispożizzjonijiet oħra tal-Artikolu 130a tas-SGB V jirregolaw il-perijodu permess għall-ħlas u l-ammont tal-iskont f’ċirkustanzi partikolari.

12.

Bil-kontra, il-persuni assigurati privatament iħallsu għall-prodotti farmaċewtiċi ta’ Boehringer huma stess fl-ispiżeriji, u mbagħad jitolbu rimbors tal-ispejjeż tagħhom mill-fond għall-mard privat li miegħu huma assigurati.

13.

Madankollu, fir-rigward tal-prodotti mediċinali mogħtija b’riċetta biss, skont l-Artikolu 1 tal-Gesetz über Rabatte für Arzneimittel (liġi dwar skontijiet għal prodotti mediċinali; iktar ’il quddiem l-“AMRabG”) tat-22 ta’ Diċembru 2010, kumpanniji farmaċewtiċi bħal Boehringer għandhom jagħtu lil fondi ta’ assigurazzjoni għall-mard privati skont meta l-fondi jirrimborsaw persuni assigurati privatament għal mediċini b’riċetta, kemm parzjalment kif ukoll b’mod sħiħ. L-iskont mogħti lill-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati minn kumpanniji bħal Boehringer huwa deskritt fid-digriet tar-rinviju bħala li seħħ bir-rata tal-ħlas lura skont l-Artikolu 130a(1) (la), (2), (3), (3a) u (3b) tas-SGB V.

14.

Skont il-ġurisprudenza tal-Bundesfinanzhof (qorti federali tal-finanzi, il-Ġermanja), l-ammont taxxabbli, għall-finijiet tat-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ, jitnaqqas bl-iskontijiet ipprovduti minn kumpanniji bħal Boehringer lil spiżeriji u grossisti fir-rigward ta’ fondi tal-assigurazzjoni għall-mard pubblika.

III. Il-fatti li wasslu għall-kawża prinċipali u d-domanda preliminari

15.

Boehringer hija kumpannija farmaċewtika li timmanifattura prodotti mediċinali u tipprovdi dawk il-prodotti, suġġetti għat-taxxa, lill-ispiżeriji permezz ta’ grossisti. Hija għamlet dan fl-2011, is-sena inkwistjoni f’din il-kawża.

16.

Fil-Ġermanja l-ispiżeriji joħorġu l-prodotti farmaċewtiċi ta’ Boehringer lil persuni li għandhom assigurazzjoni statutorja għall-mard (pubblika) bis-saħħa ta’ ftehim qafas konkluż mal-assoċjazzjoni nazzjonali ta’ fondi tal-assigurazzjoni għall-mard pubbliċi. Il-prodotti farmaċewtiċi huma pprovduti lill-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard pubbliċi u dawn tal-aħħar jagħmluhom disponibbli għall-persuni assigurati minnhom. L-ispiżeriji jagħtu lill-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard pubbliċi skont fuq il-prezz tal-prodotti mediċinali. Bħala kumpannija farmaċewtika, Boehringer hija obbligata, skont l-Artikolu 130a(1) tas-SGB V, li tirrimborsa lill-ispiżeriji - jew lill-grossisti meta jkunu involuti - għal dan l-iskont. Għall-iskop tat-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ, l-awtorità tat-taxxa tittratta l-iskont bħala tnaqqis fir-remunerazzjoni.

17.

L-ispiżeriji joħorġu prodotti farmaċewtiċi lil persuni li għandhom assigurazzjoni għall-mard privata skont kuntratti individwali magħhom. B’differenza mill-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard pubbliċi, il-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati ma humiex huma stess il-klijent għall-prodotti mediċinali, iżda sempliċement jirrimborsaw lill-persuni assigurati minnhom għall-ispejjeż imġarrba meta jixtru prodotti farmaċewtiċi. Il-kumpanniji farmaċewtiċi bħal Boehringer huma mbagħad marbuta, skont l-Artikolu 1 tal-AMRabG, li jagħtu lill-fond tal-assigurazzjoni għall-mard privat skont fuq il-prezz tal-prodott mediċinali. L-awtorità tat-tassazzjoni tal-Istat Membru ma tqisx dan l-iskont bħala tnaqqis fir-remunerazzjoni għall-finijiet tat-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ. Jekk persuna koperta minn assigurazzjoni privata ma titlobx rimbors, allura kumpanniji bħal Boehringer ma għandhomx għalfejn iħallsu skont taħt l-Artikolu 1 tal-AMRabG moqri flimkien mal-Artikolu 130a tas-SGB V ( 4 ).

18.

Fis-sena 2011, Boehringer tat l-iskont meħtieġ lill-assiguraturi għall-mard privati u madankollu kkunsidrathom fil-formula tat-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ tagħha bħala bidla fil-bażi għall-kalkolu tal-provvisti tagħha ta’ prodotti farmaċewtiċi lil kummerċjanti fi prodotti farmaċewtiċi. Bħala riżultat ta’ verifika speċjali tat-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ, l-awtorità tat-tassazzjoni tal-Istat Membru ħarġet stima tat-taxxa tad-dħul mill-bejgħ emendata fejn dawn l-iskontijiet ma tqisux bħala tnaqqis tar-remunerazzjoni. Oġġezzjoni għal dan ippreżentata minn Boehringer ma rnexxietx.

19.

Għaldaqstant, Boehringer ippreżentat rikors quddiem il-Finanzgericht (qorti tal-finanzi). Il-Finanzgericht emendat l-istima tat-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ biex tieħu inkunsiderazzjoni l-iskont ta’ wara l-bejgħ mogħti lill-fondi għall-mard privati, b’tali mod li d-dħul mill-bejgħ ġie stmat favur Boehringer fuq il-bażi tal-istima tat-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ annwali. L-awtorità tat-tassazzjoni tal-Istat Membru ppreżentat appell fuq punt ta’ liġi mis-sentenza tal-Finanzgericht (qorti tal-finanzi) lill-Bundesfinanzhof (qorti federali tal-finanzi).

20.

Il-Ħames Awla tal-Bundesfinanzhof (qorti federali tal-finanzi, il-Ġermanja) irreferiet id-domanda preliminari li ġejja:

“Kumpannija farmaċewtika li tipprovdi prodotti mediċinali hija intitolata, fuq il-bażi tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (sentenza Elida Gibbs tal-24 ta’ Ottubru 1996, C‑317/94, EU:C:1996:400; punti 28 u 31) u wara li jittieħed inkunsiderazzjoni l-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament taħt id-dritt tal-Unjoni, għal tnaqqis fuq l-ammont taxxabbli skont l-Artikolu 90 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud, meta

tipprovdi dawn il-prodotti mediċinali lill-ispiżeriji permezz ta’ grossisti,

l-ispiżeriji jipprovdu dawn il-prodotti, li huma taxxabbli, lil persuni b’assigurazzjoni għall-mard privata,

l-assiguratur ta’ assigurazzjoni għall-ispejjeż mediċi (kumpannija privata ta’ assigurazzjoni għall-mard) tirrimborsa l-ispejjeż tal-assigurat tagħha għax-xiri ta’ prodotti mediċinali, u

il-kumpannija farmaċewtika hija obbligata mis-sistema legali sabiex tagħti ‘skont’ lill-assigurazzjoni għall-mard privata?”

21.

Boehringer, il-Gvernijiet tal-Ġermanja u r-Renju Unit u l-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub. Ma saret l-beda seduta.

IV. Sommarju tal-argumenti

A.  Boehringer u l-Kummissjoni

22.

Boehringer u l-Kummissjoni jsostnu li hemm ksur tal-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament (fejn Boehringer tistrieħ speċifikament fuq l-Artikolu 20 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea) li ma hemmx ġustifikazzjoni oġġettiva għalih.

23.

Indipendentement minn dan, Boehringer issostni li l-istess riżultat isegwi mill-Artikolu 73 tad-Direttiva 2006/112 kif interpretat fid-dawl tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja Glawe ( 5 ). F’dik il-kawża l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li, fil-każ ta’ magni tal-logħob li, skont rekwiżiti statutorji obbligatorji, kienu jitħaddmu b’tali mod li jħallsu bħala rebħ medja ta’ mill-inqas 60 % tal-flus milgħuba, il-korrispettiv li attwalment jirċievi l-operatur, bis-saħħa tal-predeċessur tal-Artikolu 73 tad-Direttiva 2006/112 ( 6 ), bħala korrispettiv biex il-magni jkunu disponibbli kien jikkonsisti biss fil-proporzjon tal-flus milgħuba li l-operatur seta’ effettivament jieħu għalih innifsu ( 7 ).

24.

Għal Boehringer dan ifisser li l-iskont ipprovdut minn Boehringer għal fondi privati tal-assigurazzjoni għandu jitqies ukoll, minħabba li l-ammont tat-tnaqqis huwa ċar u ffissat minn qabel, u li Boehringer hija marbuta bil-liġi Ġermaniża biex tirrimborsa parti fissa tal-prezz tal-bejgħ tal-prodotti farmaċewtiċi tagħha lil fondi tal-assigurazzjoni privati.

25.

Boehringer u l-Kummissjoni jistrieħu wkoll fuq l-Artikolu 90 tad-Direttiva 2006/112, kif interpretat fis-sentenza Elida Gibbs, u jirribattu l-argumenti magħmula fl-osservazzjonijiet bil-miktub tal-Ġermanja u tar-Renju Unit li jgħidu li Elida Gibbs u s-sentenzi ta’ warajha bħas-sentenza Ibero Tours ( 8 ) (diskussa iktar ’l isfel fil-punti 35 sa 39) jistabbilixxu l-propożizzjoni li ħlasijiet magħmula lil entità barra minn katina ta’ provvista, bħal fond ta’ assigurazzjoni privat, ma jistgħux jitqiesu bħala tnaqqis fil-prezz wara li ssir il-provvista skont l-Artikolu 90 tad-Direttiva 2006/112.

26.

Għal Boehringer u l-Kummissjoni l-entità li toffri t-tnaqqis fil-prezz lill-konsumatur finali ma għandhiex għalfejn tkun fil-bidu tal-katina tal-valur. Il-fattur ewlieni biex jiġi ddeterminat l-ammont taxxabbli huwa l-ammont attwalment irċevut mill-fornitur u mhux dak li nefaq l-benefiċjarju tal-provvista ( 9 ). It-tnejn jinvokaw il-prinċipju ta’ newtralità fiskali ( 10 ). Il-Kummissjoni tinnota li mill-perspettiva ekonomika, ma hemm l-ebda differenza fil-pożizzjoni ta’ fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati u pubbliċi.

27.

Il-Kummissjoni ssostni li l-għan tal-liġi Ġermaniża dwar it-tnaqqis fil-prezzijiet tal-prodotti farmaċewtiċi huwa li jiġi żgurat trattament ugwali bejn l-impriżi tal-assigurazzjoni għall-mard pubbliċi u privati ( 11 ). Il-Kummissjoni ssostni li dan neċessarjament għandu jestendi għall-VAT.

B.  Il-Ġermanja u r-Renju Unit

28.

Kif ingħad, kemm il-Ġermanja kif ukoll ir-Renju Unit huma tal-fehma li l-konstatazzjoni fis-sentenza Elida Gibbs fis-sens li ma hemmx bżonn ta’ relazzjoni kuntrattwali bejn il-konsumatur finali u persuna taxxabbli, qabel l-iskontijiet tal-prezzijiet ipprovduti minn din tal-aħħar lil tal-ewwel jistgħu jitqiesu fil-kalkolu tal-ammont taxxabbli, hija suġġetta għall-persuna taxxabbli li tkun fi ħdan katina ta’ tranżazzjonijiet li tintemm mal-konsumatur finali. Il-Ġermanja u r-Renju Unit isostnu li din l-analiżi hija appoġġjata mid-deċiżjoni fis-sentenza Ibero Tours (diskussa iktar ’l isfel fil-punti 35 sa 39) ( 12 ), u r-Renju Unit josserva wkoll li l-prinċipji tas-sentenza Elida Gibbs ġew affermati mill-ġdid fis-sentenza Il-Kummissjoni vs Il-Ġermanja ( 13 ).

29.

Il-Ġermanja u r-Renju Unit ifakkru li jista’ jkun hemm biss korrispettiv jekk ikun hemm rabta diretta bejn il-prodotti pprovduti u l-korrispettiv irċevut ( 14 ), u li ma teżisti l-ebda rabta bħal dik bejn Boehringer u l-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati. L-Artikolu 73 tad-Direttiva 2006/112 għandu jiġi interpretat fl-osservanza tal-prinċipju fundamentali li s-sistema tal-VAT għandha l-għan li tintaxxa biss il-konsumatur finali ( 15 ). L-ammont taxxabbli jinkludi l-korrispettiv attwalment irċevut mill-persuna taxxabbli, u mhux valur stmat skont kriterji oġġettivi ( 16 ). Il-Ġermanja tinnota li, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-fattur determinanti fir-rigward tal-korrispettiv hija l-eżistenza ta’ ftehim bejn il-partijiet għal prestazzjoni reċiproka, fejn il-ħlas irċevut minn parti ikun il-kontrovalur reali u effettiv għall-oġġetti pprovduti lill-parti l-oħra ( 17 ). Għalhekk, il-korrispettiv li Boehringer irċeviet tibqa’, fir-rigward ta’ provvisti lil persuna b’assigurazzjoni privata, is-somma li rċeviet mill-ewwel konsumatur fil-katina tal-provvista; l-ispiżeriji klijenti tagħha, jew il-grossisti, skont il-każ.

30.

Ir-Renju Unit iżid jgħid li l-ħlasijiet magħmula minn Boehringer ma jistgħux jiġu kkunsidrati bħala sussidji skont l-Artikolu 73 tad-Direttiva 2006/112 ( 18 ), u li l-Artikolu 90 tad-Direttiva 2006/112 ma jistax japplika għal sitwazzjoni fejn liġi nazzjonali teżiġi li l-fornitur iħallas kontribuzzjoni, tariffa jew imposta (pereżempju, biex jiġi megħjun l-għoti privat tal-kura għall-mard). Ir-Renju Unit jargumenta li l-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati ma humiex konsumaturi jew terzi. Il-Ġermanja tosserva li l-Artikolu 79(b) tad-Direttiva 2006/112, li jipprekludi mill-ammont taxxabbli t-tnaqqis fil-prezz u skontijiet mogħtija lill-konsumatur u miksuba minnu fil-mument tal-provvista, ma huwiex rilevanti għall-kawża prinċipali u targumenta wkoll li l-kawża prinċipali hija simili għal tilwim fejn il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-ammont taxxabbli fil-bejgħ imħallas bil-karta ta’ kreditu jibqa’ l-prezz tal-bejgħ sħiħ, meta somma inqas minn din mogħtija mill-fornitur ta’ kreditu tkun aċċettata mill-persuna taxxabbli inkambju tas-servizz tal-karta ta’ kreditu ( 19 ).

31.

Fir-rigward tal-allegat ksur tal-ugwaljanza fit-trattament u tan-newtralità fiskali, il-Ġermanja u r-Renju Unit huma tal-fehma li l-iskont imħallas minn Boehringer lill-ispiżeriji (u fejn rilevanti lill-grossisti) fil-provvista ta’ prodotti farmaċewtiċi permezz ta’ fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati ma huwiex paragunabbli mal-iskont imħallas minn Boehringer lil fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati ( 20 ). Il-Ġermanja żżid tgħid li ma hemm l-ebda riskju ta’ distorsjoni tal-kompetizzjoni; peress li prodotti farmaċewtiċi pprovduti lil persuni koperti minn assigurazzjoni għall-mard pubblika ma humiex f’kompetizzjoni ma’ prodotti farmaċewtiċi pprovduti lil persuni assigurati privatament. Minħabba li ż-żewġ sitwazzjonijiet ma humiex paragunabbli, ma hemmx għalfejn jiġi kkunsidrat jekk hemmx ġustifikazzjoni oġġettiva. Ir-Renju Unit isostni li għandha tiġi osservata l-għażla tal-leġiżlatur tal-Unjoni dwar il-mod li bih il-provvisti għandhom jiġu ttrattati.

32.

Ir-Renju Unit iżid jgħid li l-prinċipju ta’ newtralità fiskali, li jirrifletti s-sistema komuni tal-VAT u intiż biex jintaxxa biss il-konsumatur finali, ma huwiex regola tad-dritt primarju li waħdu jippermetti li jiġi ddeterminat l-ammont taxxabbli skont l-Artikolu 73 u l-Artikolu 90 ( 21 ).

V. Evalwazzjoni

33.

Id-domanda magħmula għandha tingħata risposta fl-affermattiv għar-raġuni li ġejja.

34.

Jiena tal-fehma li l-essenza tal-iżvilupp tad-dritt fis-sentenza Elida Gibbs tinsab biss fil-konstatazzjoni li mhux neċessarju li persuna taxxabbli tkun marbuta b’mod kuntrattwali mal-benefiċjarju dirett tal-iskont qabel dak l-iskont ikun jista’ jammonta għal tnaqqis fil-prezz wara li ssir il-provvista għall-finijiet tal-Artikolu 90 tad-Direttiva 2006/112 ( 22 ). Għaldaqstant, in-nuqqas ta’ rabta kuntrattwali bejn Boehringer u l-fondi ta’ assigurazzjoni privati li lilhom hija obbligata tipprovdi, taħt il-liġi Ġermaniża, skont ta’ wara x-xiri indiċjat skont il-prezz huwa irrilevanti wkoll fil-kawża prinċipali fir-rigward tal-applikabbiltà tal-Artikolu 90 tal-Direttiva 2006/112.

35.

Minbarra dan, ma nistax nislet mis-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja Ibero Tour ( 23 ) xi konstazzjoni espressa jew implikazzjoni neċessarja li r-regola fis-sentenza Elida Gibbs tapplika biss meta min jirċievi skont ikun il-konsumatur finali fil-katina tal-provvista li tibda mill-persuna taxxabbli li qed tipprovdi l-iskont. Fil-fatt, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li ma hemm l-ebda indikazzjoni fis-sentenza Elida Gibbs li kienet maħsuba biex tiġi interpretata b’mod restrittiv, u li s-sentenza ssostni l-kliem tal-Artikolu 11C(1) tas-Sitt Direttiva ( 24 ) (li sar l-Artikolu 90 tad-Direttiva 2006/112) li jippresupponi li modifika sussegwenti tar-relazzjonijiet kuntrattwali ma hijiex meħtieġa ( 25 ).

36.

Ibero Tours, il-persuna taxxabbli f’dik il-kawża, kienet aġent tal-ivvjaġġar li pprovdiet servizzi bħala intermedjarja bejn operaturi tal-ġiti turistiċi u l-klijenti tal-operatur tal-ġiti turistiċi (iktar ’il quddiem il-“vjaġġaturi”). B’differenza mal-kawża ineżami, li tinvolvi katina ta’ provvista, dan kien jinvolvi provvista waħda. Ibero Tours kienet tirċievi kummissjoni minn operaturi tal-ġiti għas-servizzi tagħha bħala intermedjarja f’din il-provvista unika u kienet tuża parti minn din il-kummissjoni biex effettivament tissussidja lill-vjaġġaturi, biex b’hekk l-ammont irċevut mill-operatur tal-ġiti kien ogħla minn dak imħallas mill-vjaġġaturi. Ibero Tours argumentat fuq il-bażi tas-sentenza Elida Gibbs li t-tnaqqis fil-prezz mogħti lil vjaġġaturi kellu jitnaqqas mill-kummissjoni li Ibero Tours irċeviet mill-operaturi tal-ġiti turistiċi għall-finijiet tal-kalkolu tal-ammont taxxabbli tat-tranżazzjonijiet ta’ Ibero Tours.

37.

Essenzjalment, it-talba ta’ Ibero Tours ġiet miċħuda minħabba li l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li kienet intermedjarja għal tranżazzjoni waħda, pjuttost milli parti minn katina ta’ tranżazzjonijiet. Il-Qorti tal-Ġustizzja qalet fis-sentenza Ibero Tours li l-korrispettiv li rċeviet mingħand il-kontribwent tat-taxxa fil-bidu tal-katina tal-provvista fil-kawża Elida Gibbs kien attwalment tnaqqas bit-tnaqqis li tat direttament lill-konsumatur finali permezz ta’ sistema ta’ vawċers ( 26 ), filwaqt li Ibero Tours kienet obbligata tħallas lill-operatur tal-ġiti turistiċi l-prezz miftiehem għas-servizzi tal-ivvjaġġar tiegħu, irrispettivament minn kwalunkwe skont li Ibero Tours għażlet li tagħti lill-vjaġġaturi ( 27 ). Lanqas ma kien hemm impatt fuq il-korrispettiv irċevut minn Ibero Tours għas-servizz intermedjarju tagħha ( 28 ). Għaldaqstant, skont l-Artikolu 11A(1)(a) tas-Sitt Direttiva (issa l-Artikolu 73 tad-Direttiva 2006/112), tali skont ma kienx iwassal għal tnaqqis fl-ammont taxxabbli kemm għat-tranżazzjoni prinċipali kif ukoll għall-provvista ta’ servizzi mill-aġent tal-ivvjaġġar.

38.

Għalhekk ninterpreta r-riferiment fis-sentenza Ibero Tours għall-operatur tal-ġiti turistiċi li “ma jinsabx fil-bidu ta’ katina ta’ tranżazzjonijiet, peress li huwa kien jipprovdi s-servizzi tiegħu direttament lill-konsumatur finali”, bħala sempliċement li jenfasizza l-fatt li, f’dak il-każ, Ibero Tours ipprovdiet biss servizz ta’ intermedjarju għal tranżazzjoni unika ( 29 ). B’mod manifest, Boehringer ma hijiex fl-istess pożizzjoni.

39.

Barra minn hekk, la l-kontribwent fis-sentenza Elida Gibbs u lanqas fis-sentenza Ibero Tours ma kienu qed jipprovdu skontijiet ta’ prezzijiet bħala konsegwenza ta’ intervent leġiżlattiv li rabathom jagħmlu dan, u li, barra minn hekk, kien indiċjat mal-prezz tal-provvista. Mill-proċess dan jidher li huwa l-każ fir-rigward ta’ Boehringer.

40.

Għaldaqstant, jien tal-fehma li, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, Boehringer ma setgħetx “liberament [t]iddisponi mit-totalità [tal-ammont]” tal-prezz irċevut fl-ewwel bejgħ tal-prodotti tagħha lill-ispiżeriji jew grossisti ( 30 ). L-iktar li jista’ jingħad hu li Boehringer hija “sempliċi depożitarju temporanju” ( 31 ) tal-parti tal-ammont irċevut li hija obbligata tħallas iktar tard lill-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard pubbliċi u privati bħala skont u li, importanti wkoll, hijma indiċjata mal-prezz tal-prodotti mediċinali pprovduti.

41.

Il-Qorti tal-Ġustizzja waslet għal konklużjoni bħal din fis-sentenza Bingo International Technology, fil-kuntest ta’ intervent leġiżlattiv fuq l-ammont imħallas bħala rebħ għal logħba tal-bingo bil-kartelli ( 32 ). Hija ddeċidiet li “[p]eress li l-parti tal-prezz tal-bejgħ tal-kartelli li hija mqassma bħala rebħ lill-ġugaturi hija stabbilita minn qabel u hija obbligatorja, din ma tistax titqies bħala li tifforma parti mill-kunsiderazzjoni riċevuta mill-organizzatur tal-logħba għall-provvista li huwa pprovda” ( 33 ).

42.

Billi kemm l-Artikolu 73 kif ukoll l-Artikolu 90 jindirizzaw il-komponenti ta’ “ammont taxxabbli”, ma narax għalfejn id-deċiżjoni magħmula fil-kuntest tat-tifsira ta’ “ħlas” taħt l-Artikolu 73 fis-sentenza International Bingo Technology ma tistax tiġi applikata għall-interpretazzjoni ta’ “fejn il-prezz hu mnaqqas” skont l-Artikolu 90 ( 34 ). Lanqas, inżid ngħid, ma tqum ebda kwistjoni dwar jekk Boehringer twettaqx pagamenti lill-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati bħala korrispettiv ta’ kwalunkwe servizz ( 35 ). Ċarament, dan ma huwiex il-każ.

43.

Jien nirrikonoxxi li l-Qorti tal-Ġustizzja osservat li “ma jidhirx li huwa xieraq li wieħed jasal għal konklużjonijiet ġenerali” mit-tassazzjoni tat-tranżazzjonijiet tal-logħob “sabiex jiġu applikati għall-provvista ordinarja ta’ oġġetti” [traduzzjoni mhux uffiċjali] ( 36 ). Madankollu, ma narax li dawn ir-rimarki jestendu għal ċirkustanzi li fihom il-leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru tintervjeni sabiex il-kontribwent tat-taxxa jiġi mġiegħel inaqqas il-prezz li ser jirċievi għal provvista fi proporzjon mal-prezz ta’ dik il-provvista permezz ta’ ħlas obbligatorju lill-konsumatur finali jew lil terzi. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet fis-sentenza Town and County Factors li l-ammont sħiħ tad-drittijiet tad-dħul irċevuti mill-organizzatur ta’ kompetizzjoni, meta l-organizzatur ikun għażel li jħallas premju, kien jikkostitwixxi l-ammont taxxabbli għal dik il-kompetizzjoni, parzjalment minħabba li ma kien hemm l-ebda dispożizzjonijiet statutorji obbligatorji fis-sens li kellha titħallas ċerta perċentwali tal-flus milgħuba tal-ġugaturi ( 37 ).

44.

Fil-fatt, li persuni b’assigurazzjoni privata jitqiesu bħala l-konsumaturi finali fil-katina tal-provvista minflok il-fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati jista’ jidher bħala finzjoni legali, partikolarment meta l-VAT imħallsa minn dawn il-persuni lill-ispiżeriji titħallsilhom lura bħala parti mir-rimbors ipprovdut minn fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati. Wara kollox, il-Qorti tal-Ġustizzja sostniet li “t-teħid inkunsiderazzjoni tar-realtà ekonomika jikkostitwixxi kriterju fundamentali fl-applikazzjoni tas-sistema komuni tal-VAT” ( 38 ).

45.

Il-ħlasijiet magħmula fil-punt tax-xiri jistgħu jitqiesu bħala korrispettiv ipprovdut minn terz skont l-Artikolu 73 tad-Direttiva 2006/112, meta tali terz jitlob ir-rimbors minn fondi tal-assigurazzjoni għall-mard privati u Boehringer issir responsabbli taħt il-liġi Ġermaniża biex tipprovdi l-iskont stabbilit mill-Artikolu 1 tal-AMRabG. Abbażi ta’ tali analiżi, fond tal-assigurazzjoni għall-mard privat jista’ jitqies bħala l-konsumatur finali ta’ provvista magħmula minn Boehringer bħala l-persuna taxxabbli, b’tali mod li l-ammont tal-VAT li għandu jinġabar mill-awtorità tat-taxxa jikkorrispondi eżattament għall-ammont tal-VAT iddikjarat fuq il-fattura u mħallas mill-konsumatur finali ( 39 ). Il-fatt li fond tal-assigurazzjoni għall-mard privat ma huwiex il-benefiċjarju dirett tal-prodotti mediċinali pprovduti minn Boehringer ma jeliminax ir-rabta diretta bejn il-provvista ta’dawk l-oġġetti u l-korrispettiv irċevut ( 40 ).

46.

L-approċċ li qed nipproponi ser jevita sitwazzjoni fejn l-awtoritajiet tat-taxxa jimponu ammont li jaqbeż it-taxxa mħallsa minn Boehringer bħala l-persuna taxxabbli ( 41 ). Barra minn hekk, jiġi osservat il-prinċipju fundamentali tal-VAT fis-sens li l-bażi ta’ stima huwa l-korrispettiv verament miġbur ( 42 ), li jfisser fir-rigward tal-Artikolu 90 tad-Direttiva 2006/112/KE rekwiżit li jitnaqqas l-ammont taxxabbli kull meta wara li tkun ġiet konkluża tranżazzjoni, parti jew il-korrispettiv kollu ma jkunx ġie irċevut mill-persuna taxxabbli ( 43 ).

47.

Fl-aħħar nett, peress li l-Artikolu 90 tad-Direttiva 2006/112/KE għandu jiġi interpretat fl-osservanza tal-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament, kif rifless fl-Artikolu 20 tal-Karta, dan jappoġġja wkoll risposta affermattiva għad-domanda preliminari. Irrispettivament minn jekk hemmx jew le kompetizzjoni bejn il-provvista ta’ prodotti mediċinali ffinanzjati minn fondi pubbliċi jew fondi privati, il-Qorti tal-Ġustizzja sostniet li l-ugwaljanza fit-trattament ma hijiex limitata f’materji fiskali għall-prinċipju ta’ newtralità fiskali bejn il-kummerċjanti kompetituri, imma tista’ tinkiser minn tipi oħra ta’ diskriminazzjoni li jaffettwaw il-kummerċjanti li ma humiex neċessarjament f’kompetizzjoni ma’ xulxin iżda li madankollu jinsabu f’sitwazzjoni simili f’aspetti oħra ( 44 ). Nosserva li d-digriet tar-rinviju jsostni li tista’ ssir distinzjoni bejn iż-żewġ skontijiet bil-karatteristiċi tekniċi tagħhom, anki jekk it-trattament fiskali tagħhom għall-finijiet tal-VAT huwa kunsiderevolment differenti.

48.

Fid-dawl tas-suġġett tal-Artikolu 90 tad-Direttiva 2006/112, u tal-għan tagħha li tiżgura li l-bażi tal-istima tal-VAT tkun il-korrispettiv verament irċevut, flimkiem mal-prinċipji u l-objettivi tal-liġi tal-VAT ( 45 ), jien tal-fehma li t-trattament tal-VAT tal-farmaċewtiċi pprovduti lil persuni assigurati minn fond pubbliku jew minn fond privat huma sitwazzjonijiet paragunabbli li qed jiġu ttrattati b’mod differenti mingħajr ma jidher li hemm ebda ġustifikazzjoni oġġettiva ( 46 ).

49.

Bħala konklużjoni jien naqbel li l-VAT hija taxxa indiretta fuq il-konsum li jħallasha l-konsumatur, u li l-kummerċjant taxxabbli qed jaġixxi “biss” bħala kollettur tat-taxxa għan-nom tal-istat ( 47 ). Għaldaqstant, jiena naqbel mal-fehma li “fil-każ ta’ differenza altrimenti irrikonċiljabbli, ir-rekwiżit li l-ammont tal-VAT miġbur għandu jkun il-proporzjon korrett tal-valur attwali finalment irċevut mill-fornitur (u, għall-katina kollha kemm hi, tal-prezz finali) għandu jingħata piż ikbar minn rekwiżiti strutturali. Fi kliem ieħor, il-kisba tal-għan hija iktar importanti mill-implementazzjoni tal-mezzi mfassla biex dan jintlaħaq” [traduzzjoni mhux uffiċjali] ( 48 ).

VI. Konklużjoni

50.

Għalhekk nipproponi r-risposta li ġejja għad-domanda magħmula mill-Bundesfinanzhof (qorti federali tal-finanzi, il-Ġermanja).

Fuq il-bażi tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea (sentenza tal-24 ta’ Ottubru 1996, Elida Gibbs, C‑317/94, EU:C:1996:400, punti 2831) u wara li jitqies il-prinċipju ta’ ugwaljanza ta’ trattament skont id-dritt tal-Unjoni, kumpannija farmaċewtika li tipprovdi prodotti mediċinali hija intitolata għal tnaqqis tal-ammont taxxabbli skont l-Artikolu 90 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE, tat-28 ta’ Novembru 2006, dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud fil-każ fejn

tipprovdi dawk il-prodotti mediċinali lill-ispiżeriji permezz ta’ grossisti,

l-ispiżeriji jipprovdu dawn il-prodotti, li huma taxxabbli, lil persuni b’assigurazzjoni għall-mard privata,

l-assiguratur ta’ assigurazzjoni għall-ispejjeż mediċi (kumpannija privata ta’ assigurazzjoni għall-mard) jirrimborsa l-ispejjeż tal-assigurat tiegħu għax-xiri ta’ prodotti mediċinali, u

il-kumpannija farmaċewtika hija obbligata mis-sistema legali sabiex tagħti “skont” lill-assigurazzjoni għall-mard privata.


( 1 ) Lingwa oriġinali: l-Ingliż.

( 2 ) ĠU 2006 L 347, p. 1.

( 3 ) Sentenza tal-24 ta’ Ottubru 1996(C‑317/94, EU:C:1996:400) (iktar ’il quddiem is-“sentenza Elida Gibbs”).

( 4 ) Skont l-osservazzjonijiet bil-miktub tal-Ġermanja.

( 5 ) Sentenza tal-5 ta’ Mejju 1994 (C‑38/93, EU:C:1994:188).

( 6 ) Jiġifieri l-Artikolu 11A(1)(a) tad-Direttiva 77/388/KEE, tas-17 ta’ Mejju 1977, fuq l-armonizzazzjoni tal-liġijiet tal-Istati Membri dwar taxxi fuq id-dħul mill-bejgħ - Sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud: bażi uniformi ta’ stima (ĠU. Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 9, Vol. 1, p. 23) (iktar ’il quddiem is-“Sitt Direttiva tal-VAT”).

( 7 ) Sentenza tal-5 ta’ Mejju 199,(C‑38/93, EU:C:1994:188, punt 9). Boehringer tirreferi wkoll għall-punt 12 tal-istess sentenza, u s-sentenzi tas-17 ta’ Settembru 2002, Town & County Factors (C‑498/99, EU:C:2002:494, punt 30); tas-27 ta’ Marzu 2014, Le Rayon d’Or (C‑151/13, EU:C:2014:185, punt 29) u s-sentenza Elida Gibbs, punt 27. Fis-sentenza tal-aħħar, il-Qorti tal-Ġustizzja osservat li kienet ġurisprudenza stabbilita li “l-ħlas huwa l-valur ‘suġġettiv’, jiġifieri, il-valur attwalment irċevut f’kull każ speċifiku, u mhux valur stmat skont il-kriterji oġġettivi” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

( 8 ) Sentenza tas-16 ta’ Jannar 2014 (C‑300/12, EU:C:2014:8).

( 9 ) Hawnhekk Boehringer tirreferi għall-punti 29 u 35 tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tas-27 ta’ Marzu 2014, Le Rayon d’Or (C‑151/13, EU:C:2014:185) u l-punt 28 tas-sentenza Elida Gibbs. Il-Kummissjoni tirreferi għas-sentenzi tat-3 ta’ Lulju 1997, Goldsmiths (C‑330/95, EU:C:1997:339, punt 15); u tas-26 ta’ Jannar 2012, Kraft Foods Polska (C‑588/10, EU:C:2012:40, punt 20).

( 10 ) Il-Kummissjoni tistrieħ fuq id-digriet tad-9 ta’ Diċembru 2011, Connoisseur Belgium (C‑69/11, mhux ippubblikat, EU:C:2011:825, punt 21) u s-sentenza tat-8 ta’ Ġunju 2006, L.u.P. (C‑106/05, EU:C:2006:380, punt 48) u l-ġurisprudenza ċċitata.

( 11 ) Il-Kummissjoni tirreferi għad-Dokument tal-Bundestag 17/3698, p. 60 u 61 (http://dipbt.bundestag.de/dip21/btd/17/036/1703698.pdf).

( 12 ) Sentenza tas-16 ta’ Jannar 2014 (C‑300/12, EU:C:2014:8).

( 13 ) Sentenza tal-15 ta’ Ottubru 2002 (C‑427/98, EU:C:2002:581).

( 14 ) Il-Ġermanja tiċċita s-sentenza tal-21 ta’ Novembru 2013, Dixon’s Retail (C‑494/12, EU:C:2013:758, punt33) insostenn ta’ dan l-argument. Ir-Renju Unit jirreferi għas-sentenzi tal-5 ta’ Frar 1981, Coöperatieve Aardappelenbewaarplaats (C‑154/80, EU:C:1981:38, punt 12) tat-23 ta’ Novembru 1988, Naturally Yours Cosmetics (C‑230/87, EU:C:1988:508, punt 11); u tat-8 ta’ Marzu 1988, Apple and Pear Development Council, (C‑102/86, EU:C:1988:120, punti 1112).

( 15 ) Il-Ġermanja tiċċita s-sentenza tas-7 ta’ Novembru 2013, Tulică u Plavosin (C‑249/12 u C-250/12, EU:C:2013:722, punt 34) insostenn ta’ dan l-argument.

( 16 ) Ibid. punt 33.

( 17 ) Il-Ġermanja tistrieħ fuq is-sentenza tal-15 ta’ Mejju 2001, Primbrack (C‑34/99, EU:C:2001:271, punt 25).

( 18 ) Ir-Renju Unit jistrieħ fuq is-sentenza tat-22 ta’ Novembru 2011, Office des produits wallons, C‑184/00, EU:C:2002:629, punt 18.

( 19 ) Il-Ġermanja tirreferi għas-sentenzi tal-25 ta’ Mejju 1993, Bally, C‑18/92, EU:C:1993:212, punt 16; u tal-15 ta’ Mejju 2001, Primback, C‑34/99, EU:C:2001:271, punt 38.

( 20 ) Il-Ġermanja tirreferi, fost l-oħrajn, għas-sentenzi tal-10 ta’ April 2008, Marks & Spencer (C‑309/06, EU:C:2008:2011, punt 49); tad-19 ta’ Lulju 2012, Lietuvos geležinkeliai (C‑250/11, EU:C:2012:496, punt 45); u tas-6 ta’ Novembru 2014, Feakins (C‑335/13, EU:C:2014:2343, punti 4951).

( 21 ) Ir-Renju Unit jiċċita s-sentenzi tal-15 ta’ Novembru 2012, Zimmermann (C‑174/11, EU:C:2012:716) u tad-19 ta’ Diċembru 2012, Grattan (C‑310/11, EU:C:2012:822) insostenn tal-argumenti tiegħu.

( 22 ) Ara l-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Kokott fis-sentenza Grattan, (C‑310/11 EU:C:2012:568, punt 32), fejn l-Avukat Ġenerali osservat li “l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, għall-ewwel darba fis-sentenza Elida Gibbs, li anki tnaqqis tal-valur taxxabbli għandu, taħt ċerti kundizzjonijiet, ikun ammess anki jekk il-korrispettiv previst fil-kuntratt jibqa’ ma jinbidilx”. Ninnota wkoll li kif sostnut fl-osservazzjonijiet bil-miktub ta’ Boehringer, osservazzjoni importanti magħmula mill-Avukat Ġenerali Wathelet fil-punt 29 tal-konklużjonijiet tiegħu fil-kawża Ibero Tours (C‑300/12, EU:C:2013:502) ma ġietx ikkontradetta mill-Qorti tal-Ġustizzja f’dik il-kawża. L-Avukat Ġenerali Wathelet osserva li għalkemm “il-Qorti tal-Ġustizzja kkunsidrat lill-persuna taxxabbli bħala ‘l-ewwel ħolqa f’katina ta’ servizzi’, din hija riferenza għall-fatti tal-kawża li tat lok għas-sentenza Elida Gibbs, fejn il-manifattur li offra tnaqqis tal-prezz lill-konsumatur finali kien jinsab fil-bidu tal-katina tal-valur iktar milli l-espressjoni ta’ kundizzjoni preliminari biex ikun jista’ jibbenefika mit-tnaqqis tal-ammont taxxabbli”.

( 23 ) Sentenza tas-16 ta’ Jannar 2014 (C‑300/12, EC:C:2014:8).

( 24 ) Sentenza tad-29 ta’ Mejju 2001, Freemans (C‑86/99, EU:C: 2001:291, punt 33).

( 25 ) Ibid.

( 26 ) Sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tas-16 ta’ Jannar 2014, Ibero Tours (C‑300/12, EU:C:2014:8, punt 29).

( 27 ) Ibid. punt 31.

( 28 ) Ibid. punt 32.

( 29 ) Ibid. punt 30.

( 30 ) Sentenza tad-19 ta’ Lulju 2012, International Bingo Technology (C‑377/11, EU:C:2012:503, punt 31). Ara wkoll is-sentenza tal-5 ta’ Mejju 1994, Glawe (C‑38/93, EU:C:1994:188) u tal-24 ta’ Ottubru 2013, Metropol Spielstätten (C‑440/12, EU:C:2013:687).

( 31 ) Sentenza tad-19 ta’ Lulju 2012, International Bingo Technology (C‑377/11, EU:C:2012:503, punt 19). Dan is-suġġeriment sar mill-qorti tar-rinviju nazzjonali f’dik il-kawża.

( 32 ) Il-Qorti tal-Ġustizzja waslet għal din il-konklużjoni fil-kuntest tal-predeċessur tal-Artikolu 73 tad-Direttiva 2006/112, jiġifieri l-Artikolu 11A(1)(a) tas-Sitt Direttiva.

( 33 ) Sentenza tad-19 ta’ Lulju 2012, International Bingo Technology (C‑377/11, EU:C:2012:503, punt 28).

( 34 ) Ninnota wkoll li l-iskontijiet li ħallset Boehringer ma jaqgħux fil-kwistjonijiet preklużi fil-kalkolu tal-ammont taxxabbli li jidher fl-Artikolu 79 tad-Direttiva 2006/112.

( 35 ) Kif iseħħ, skont il-ġurisprudenza, meta servizz ta’ karta ta’ kreditu jntuża fi tranżazzjoni ta’ bejgħ bejn il-konsumaturi u l-ħwienet. Ara, pereżempju, is-sentenza tal-15 ta’ Mejju 2001, Primback (C‑34/99, EU:C:2002:271).

( 36 ) Sentenza tad-29 ta’ Mejju 2001, Freemans (C‑86/99, EU:C:2001:291, punt 30). Ara wkoll il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Stix-Hackl fis-sentenza Town and County Factors (C‑498/99, EU:C:2001:494, punt 74). L-Avukat Ġenerali Jacobs fil-kawża Glawe, (C‑38/93, EU:C:1994:81), osserva fil punt 16 li t-“tranżazzjonijiet tal-logħob ftit li xejn huma adattati għat-taxxa fuq il-valur miżjud” [traduzzjoni mhux uffiċjali].

( 37 ) Sentenza tas-17 ta’ Settembru 2002, Town and County Factors (C‑498/99, EU:C:2002:494, punt 30). Ara wkoll il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Kokott fil-kawża Grattan (C‑310/11, EU:C:2012:568, punt 45).

( 38 ) Sentenza tas-7 ta’ Ottubru 2010, Loyalty Management (C–53/09 u C‑55/09, EU:C:2010:590, punt 39).

( 39 ) Sentenza tal-10 ta’ Lulju 2008, Koninklijke Ahold (C‑484/06, EU:C:2008:394, punt 36) li tiċċita s-sentenza Elida Gibbs, punt 24.

( 40 ) Ara, b’analoġija, is-sentenza tas-27 ta’ Marzu 2014, Rayon d’Or (C–151/13, EU:C:2014:815, punt 35).

( 41 ) Pereżempju s-sentenza tas-26 ta’ Jannar 2012, Kraft Foods Polska SA (C‑588/10, EU:C:2012:40, punt 27 u l-ġurisprudenza ċċitata); u tas-7 ta’ Novembru 2013, Tulică u Plavoşin (C‑249/12 u C‑250/12, EU:C:2013:722, punt 36).

( 42 ) Enfasi miżjuda minni. Ara pereżempju s-sentenza tas-26 ta’ Jannar 2012, Kraft Foods Polska (C‑588/10, EU:C:2012:40, punt 27 u l-ġurisprudenza ċċitata).

( 43 ) Ara s-sentenzi tal-15 ta’ Mejju 2014, Almos Agrákülkereskedelmi (C‑337/13, EU:C:2014:328, punt 22 u l-ġurisprudenza ċċitata); u tad-19 ta’ Diċembru 2012, Grattan (C–310/11, EU:C:2012:822, punt 35) fr-rigward tal-predeċessur tal-Artikolu 90 tad-Direttiva 2006/112, jiġifieri l-Artikolu 11C(1) tas-Sitt Direttiva tal-VAT.

( 44 ) Sentenza tal-25 ta’ April 2013, Il-Kummissjoni vs L-Isvezja (C‑480/10, EU:C:2013:263, punt 17 u l-ġurisprudenza ċċitata).

( 45 ) Sentenza tas-7 ta’ Marzu 2017, RPO (C‑390/15, EU:C:2017:174, punt 42 u l-ġurisprudenza ċċitata).

( 46 ) Ara d-digriet tar-rinviju.

( 47 ) Konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Kokott, fil-kawża Di Maura (C‑246/16, EU:C:2017:440, punt 21 u l-ġurisprudenza ċċitata).

( 48 ) Ara l-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Jacobs fil-kawża Il-Kummissjoni vs Il-Ġermanja (C‑427/98, EU:C:2001:457, punt 110).