1.

Ma hijiex l-ewwel darba li nuqqas ta’ qbil bejn il-qorti suprema tas-Slovakkja u l-qorti kostituzzjonali ta’ dan l-Istat Membru qiegħed jagħti lok għal talba għal deċiżjoni preliminari ( 2 ). F’din il-kawża, hemm inkwistjoni l-fatt dwar jekk l-awtoritajiet tat-taxxa jistgħux iżommu lista kunfidenzjali ta’ persuni fiżiċi li jeżerċitaw b’mod fittizzju funzjonijiet ta’ amministrazzjoni ta’ ċerti persuni ġuridiċi. Din it-tilwima fl-istess waqt tqajjem domandi dwar il-protezzjoni legali effettiva, jiġifieri, minn naħa, jekk l-eżawriment ta’ rimedju amministrattiv obbligatorju jistax ikun prerekwiżit sabiex jiġi ppreżentat rikors u, min-naħa l-oħra, jekk lista tistax tiġi miċħuda bħala motiv ta’ prova inammissibbli jekk din tkun ġiet trażmessa mingħajr il-kunsens tal-awtoritajiet tat-taxxa. Fl-aħħar nett, il-Qorti tal-Ġustizzja qiegħda tintalab mill-qorti nazzjonali tindika jekk din għandhiex issegwi l-ġurisprudenza tagħha jew il-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (iktar ’il quddiem il-“QEDB”) meta ż-żewġ qrati jikkunfliġġu.

2.

Id-dritt fundamentali għall-protezzjoni tad-data, previst fl-Artikolu 8 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, huwa kkonkretizzat fid-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data ( 3 ), li fil-futur qarib ser tiġi ssostitwita bir-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data ( 4 ).

3.

L-Artikolu 6(1) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jinkludi ċerti prinċipji għall-ipproċessar ta’ data personali:

“Stati Membri għandhom jipprovdu li data personali għandu jkun:

[…]

[…]”

4.

L-Artikolu 7 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jiddetermina l-kundizzjonijiet li taħthom huwa ammissibbli l-ipproċessar ta’ data personali:

“Stati Membri għandhom jipprovdu li data personali jista’ jkun ipproċessat biss jekk:

[…]

[…]

5.

L-Artikolu 10 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jipprevedi li l-persuna kkonċernata għandha tingħata informazzjoni speċifika meta d-data personali tinkiseb direttament mingħandha. L-Artikolu 11 jinkludi dispożizzjonijiet korrispondenti għall-każijiet li fihom id-data ma tinkisibx mingħand il-persuna kkonċernata. L-Artikolu 12 jinkludi d-dritt tal-persuna kkonċernata għall-informazzjoni dwar l-ipproċessar tad-data tiegħu kif ukoll id-dritt tiegħu għal rettifika, tħassir jew imblokkar tad-data li l-ipproċessar tagħha ma jkunx konformi mad-dispożizzjonijiet tad-Direttiva.

6.

L-Artikolu 13(1) jipprevedi derogi minn ċerti dispożizzjonijiet tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data:

“Stati Membri jistgħu jadottaw miżuri leġislattivi biex jirrestrinġu l-finijiet ta’ l-obbligazzjonijiet u d-drittijiet provduti fl-Artikoli 6(1), 10, 11 (1), 12 u 21 meta dawn ir-restrizzjonijiet jikkostitwixxu miżuri meħtieġa li jagħtu protezzjoni lil:

[…]

[…]”

7.

L-Artikolu 14 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jinkludi d-dritt għal oġġezzjoni tal-persuna kkonċernata:

“Stati Membri għandhom jagħtu lis-suġġett tad-data d-dritt:

[…]”

8.

L-Artikolu 22 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jinkludi dispożizzjoni dwar rimedji ġudizzjarji:

“Bla ħsara għal kull rimedju amministrattiv li dwaru tista’ ssir dispożizzjoni, inter alia quddiem l-awtorità ta’ superviżjoni msemmija fl-Artikolu 28, qabel ma ssir referenza lill-awtorità ġudizjarja, Stati Membri għandhom jipprovdu għad-dritt ta’ kull persuna għal rimedju ġudizjarju għal kull ksur tad-drittijiet garantiti lilha bil-liġi nazzjonali li tkun tapplika għall-ipproċessar in kwistjoni.”

9.

L-Artikolu 28(4) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jipprevedi dritt għall-ilment għand awtorità ta’ kontroll:

“Kull awtorità ta’ superviżjoni għandha tisma’ talbiet maghmulin minn kull persuna, jew minn għaqda li tirrappreżenta lil dik il-persuna, dwar il-protezzjoni tad-drittijiet jew libertajiet tagħha fl-ipproċessar ta’ data personali.

Il-persuna kkonċernata għandha tkun mgħarrfa bir-riżultat tat-talba. Kull awtorità ta’ superviżjoni għandha, partikolarment, tisma’ talbiet għal verifiki dwar il-legalità ta’ ipproċessar ta’ data mressqa minn kull persuna meta d-dispożizzjonijiet nazzjonali adottati skond l-Artikolu 13 ta’ din id-Direttiva jkunu japplikaw. Il-persuna għandha f’kull każ tkun mgħarrfa li tkun saret verifika.”

10.

L-Artikolu 250v(1) u (3) tal-Občiansky súdny poriadok (kodiċi tal-proċedura ċivili, iktar ’il quddiem il-“kodiċi ċivili”), fil-verżjoni applikabbli għall-kawża prinċipali, jinkludi dispożizzjonijiet dwar il-protezzjoni ġudizzjarja:

[…]

11.

Iz-Zákon č. 9/2010 Z. z. o sťažnostiach (Liġi Nru 9/2010 dwar l-ilmenti amministrattivi) tipprevedi l-possibbiltà li jitressaq ilment kontra l-azzjonijiet jew l-ommissjonijiet tal-amministrazzjoni.

12.

L-Artikolu 164 taz-Zákon č. 563/2009 Z. z. o správe daní (daňový poriadok) [Liġi Nru 563/2009 dwar l-amministrazzjoni tat-taxxa (kodiċi tat-taxxa)], fil-verżjoni applikabbli għall-kawża prinċipali, jikkonċerna l-ipproċessar ta’ data personali:

“Għall-finijiet tal-ġbir tat-taxxa, l-awtoritajiet tat-taxxa, id-direttorat tal-finanzi u l-ministeru (tal-finanzi) għandhom is-setgħa jipproċessaw data personali tal-persuni taxxabbli, tar-rappreżentanti tagħhom u ta’ persuni oħra konformement ma’ leġiżlazzjoni speċifika(95) [ ( 5 )]; id-data personali tista’ tiġi żvelata biss lill-muniċipalità bħala awtorità tat-taxxa, lill-awtoritajiet finanzjarji u lill-ministeru tal-finanzi kif ukoll, fir-rigward tal-ġbir tat-taxxa u tat-twettiq tal-kompiti abbażi ta’ dispożizzjoni partikolari, lil kwalunkwe persuna, qorti jew istituzzjoni oħra li taġixxi fil-kuntest ta’ proċeduri kriminali. Fis-sistemi tal-informatika (95) jistgħu jiġu pproċessati l-isem u l-kunjom ta’ persuna fiżika, l-indirizz residenzjali tagħha u, f’każ li ma tkunx ġiet attribwita numru ta’ identifikazzjoni fiskali waqt ir-reġistrazzjoni tagħha, n-numru ta’ identifikazzjoni nazzjonali tagħha.”

13.

L-Artikolu 4(3)(d), (e) u (o) taz-Zákon č. 333/2011 Z. z. o orgánoch štátnej správy v oblasti daní, poplatkov a colníctva (Liġi Nru 333/2011 dwar l-awtoritajiet pubbliċi kompetenti fil-qasam tat-taxxi, tal-imposti u tad-dazji) jirregola l-kompiti tad-direttorat tal-finanzi rilevanti għal din il-kawża:

“Id-direttorat tal-finanzi għandu l-kompiti li ġejjin:

14.

L-ipproċessar ta’ data dwar ksur huwa rregolat fl-Artikolu 5(3)(b) tal-Liġi Nru 333/2011:

“L-uffiċċju tal-amministrazzjoni finanzjarja għall-ġlieda kontra l-kriminalità għandu juża s-sistemi tal-informatika pprovduti mill-amministrazzjoni finanzjarja billi jiġbor, jipproċessa, jaħżen, jittrażmetti, juża, jipproteġi kif ukoll iħassar informazzjoni u data personali li tikkonċerna persuni li kisru l-leġiżlazzjoni fiskali jew doganali jew li fir-rigward tagħhom jeżisti suspett iġġustifikat ta’ ksur kontra leġiżlazzjoni fiskali jew doganali, kif ukoll data li tikkonċerna persuni li, fil-qasam tal-kompetenza tal-amministrazzjoni finanzjarja, iddisturbaw l-ordni pubblika jew li fir-rigward tagħhom jeżisti suspett iġġustifikat ta’ disturb tal-ordni pubblika, kif ukoll informazzjoni oħra relatata ma’ tali ksur tal-leġiżlazzjoni fiskali jew doganali jew relatata mad-disturb tal-ordni pubblika; din l-informazzjoni u d-data personali għandhom jiġu trażmessi u żvelati lid-direttorat tal-finanzi, lill-awtorità fiskali jew lill-uffiċċju doganali, sa fejn dan ikun neċessarju għat-twettiq tal-kompiti rispettivi tagħhom.”

15.

B’rikors tad-19 ta’ Novembru 2014 ippreżentat quddiem in-Najvyšší súd Slovenskej republiky (qorti suprema tar-Repubblika Slovakka), P. Puškár talab li d-direttorat tal-finanzi u l-awtoritajiet fiskali taħt il-kontroll tiegħu kif ukoll l-uffiċċju tal-amministrazzjoni finanzjarja għall-ġlieda kontra l-kriminalità jiġu preklużi milli jinkludu ismu fil-lista ta’ persuni fiżiċi (skont l-indikazzjonijiet tiegħu, ammont ta’ 1227 persuna) li fil-fehma tal-amministrazzjoni pubblika huma “biele kone” (espressjoni kollokjali li tfisser “żwiemel bojod” li tintuża komunament sabiex tiddeskrivi persuni li jokkupaw b’mod fittizzju funzjonijiet ta’ amministrazzjoni). F’din il-lista, persuna fiżika hija normalment assenjata lil entità ġuridika waħda jew iktar (minn total ta’ 3369 skont l-indikazzjonijiet tar-rikorrent), li allegatament aġixxiet għaliha tali persuna, flimkien man-numru ta’ identifikazzjoni nazzjonali tagħha, in-numru ta’ identifikazzjoni tal-entità taxxabbli li taġixxi għaliha l-persuna u l-perijodu tal-mandat tagħha. Fl-istess waqt, ir-rikorrent talab lill-awtoritajiet ineħħu ismu mill-imsemmija lista jew minn lista oħra simili kif ukoll u mis-sistemi ta’ informatika tal-amministrazzjoni finanzjarja.

16.

L-eżistenza ta’ lista “Biele-kone” ġiet ikkonfermata mill-uffiċċju tal-amministrazzjoni finanzjarja għall-ġlieda kontra l-kriminalità, li madankollu ddikjara li l-lista kienet tfasslet mid-direttorat tal-finanzi.

17.

Fil-fehma tar-rikorrent, l-intervent tad-direttorat tal-finanzi u tal-uffiċċju tal-amministrazzjoni finanzjarja għall-ġlieda kontra l-kriminalità huwa illegali partikolarment minħabba l-fatt li l-inklużjoni fl-imsemmija lista tikser id-drittijiet personali tiegħu, partikolarment id-dritt għall-ħarsien tal-unur, tad-dinjità u tar-reputazzjoni tajba.

18.

Il-qorti suprema ċaħdet ir-rikors bħala infondat, l-istess bħalma ċaħdet fi proċeduri differenti, ir-rikorsi ta’ żewġ persuni oħra elenkati fil-lista – parzjalment minħabba raġunijiet proċedurali u parzjalment minħabba raġunijiet sostantivi.

19.

Fil-kuntest tar-rikorsi kostituzzjonali tar-rikorrent u tal-persuni l-oħra msemmija hawn fuq, l-Ústavný súd (qorti kostituzzjonali, is-Slovakkja) ikkonstatat li, permezz tas-sentenzi tagħha, il-qorti suprema kienet kisret id-drittijiet fundamentali tar-rikorrenti għal smigħ xieraq.

20.

Skont ir-rinviju għal deċiżjoni preliminari, f’waħda mill-kawżi li kellha quddiemha, il-qorti kostituzzjonali kkonstatat li, minbarra d-dritt li tiġi rrispettata l-ħajja privata, kien hemm ksur tad-dritt fundamentali tal-protezzjoni tad-data personali kontra l-ġbir mhux awtorizzat tagħha u abbuż ieħor. Filwaqt li bbażat ruħha fuq dawn il-bażijiet legali, il-qorti kostituzzjonali annulat is-sentenzi kollha tal-qorti suprema u rrinvijat il-kawżi lura lill-qorti suprema sabiex jinstemgħu mill-ġdid u tingħata deċiżjoni ġdida. Fl-istess waqt, hija fakkret li l-qorti suprema hija marbuta bil-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (iktar ’il quddiem il-“QEDB”) fil-qasam tal-protezzjoni tad-data personali.

21.

Fis-sentenzi l-oħra, il-qorti kostituzzjonali akkużat lill-qorti suprema li, fiċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali, din tal-aħħar segwiet approċċ purament formalistiku għall-interpretazzjoni tan-norma ġuridika li tikkonċerna l-inammissibbiltà ta’ rikors kontra interventi illegali tal-amministrazzjoni pubblika. Hija ssostni wkoll li l-qorti suprema ma ħaditx inkunsiderazzjoni l-portata kostituzzjonali tad-dritt fundamentali Slovakk għall-protezzjoni ġudizzjarja. Dan id-dritt jippermetti l-istħarriġ ġudizzjarju ta’ deċiżjonijiet u prattiki tal-amministrazzjoni pubblika li jirrestrinġu drittijiet fundamentali u libertajiet fundamentali. Min-naħa l-oħra, ġie allegat li l-qorti kostituzzjonali ma ħaditx inkunsiderazzjoni l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea relatata mal-applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni Ewropea dwar il-protezzjoni tad-data personali.

22.

Skont l-informazzjoni pprovduta fit-talba għal deċiżjoni preliminari, fis-snin li għaddew, il-qorti kostituzzjonali Slovakka, filwaqt li kienet influwenzata mill-ġurisprudenza tal-QEDB, abbandunat il-fehma li lment amministrattiv, imressaq abbażi tal-liġi dwar l-ilmenti amministrattivi, għandu dejjem jitqies bħala rimedju effettiv jekk isiru interventi illegali mill-awtoritajiet pubbliċi jew, f’ċerti ċirkustanzi, fil-każ tal-inattività tagħhom. Il-konstatazzjoni tagħha li fil-kawża prinċipali l-qorti suprema għandha ssegwi, inekwivokament, il-ġurisprudenza preċedenti tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, hija vinkolanti skont id-dritt Slovakk fir-rigward tas-segwitu tal-proċedura fil-kawża prinċipali, mingħajr ma jittieħdu inkunsiderazzjoni, bl-istess mod, l-effetti tad-dritt tal-Unjoni Ewropea u tal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea.

23.

Għalhekk, il-qorti suprema tar-Repubblika Slovakka tirrinvija d-domandi segwenti lill-Qorti tal-Ġustizzja:

24.

P. Puškár, ir-Repubblika Slovakka, ir-Repubblika Ċeka, ir-Renju ta’ Spanja, ir-Repubblika Franċiża, l-Italja, il-Polonja u l-Kummissjoni Ewropea lkoll ippreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub. Fis-seduta tas-16 ta’ Frar 2017 ipparteċipaw ukoll Spanja u l-Kummissjoni minbarra P. Puškár u s-Slovakkja.

25.

L-ewwel u t-tielet domanda tal-qorti suprema jikkonċernaw il-proċedura tal-protezzjoni ġudizzjarja. Għalhekk, dawn għandhom jiġu indirizzati wara xulxin (il-Partijiet B u C), jiġifieri qabel it-tieni domanda sostantiva rigward il-kompatibbiltà tal-lista inkwistjoni mal-protezzjoni tad-data personali (ara, f’dan ir-rigward, il-Parti D). Fl-aħħar nett, għandha tiġi eżaminata r-raba’ domanda, li tikkonċerna kontradizzjonijiet possibbli bejn il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja u dik tal-QEDB (ara l-Parti E). Madankollu, fl-ewwel lok għandu jiġi ċċarat sa fejn id-dritt Ewropew dwar il-protezzjoni tad-data japplika għal-lista inkwistjoni (ara, f’dan ir-rigward, il-Parti A).

26.

Huwa partikolarment ir-Renju ta’ Spanja li jargumenta li d-dritt Ewropew dwar il-protezzjoni tad-data ma japplikax għall-kawża preżenti.

27.

F’dan ir-rigward, għandha ssir distinzjoni bejn id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data u l-Artikolu 8 tal-Karta.

28.

Il-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data huwa ristrett partikolarment permezz tal-Artikolu 3(2) tagħha. Dan jistabbilixxi li d-Direttiva ma tapplikax, inter alia, għall-prosekuzzjoni kriminali. Dan irid japplika wkoll sa fejn il-lista inkwistjoni sservi għanijiet fil-qasam kriminali ( 6 ). Min-naħa l-oħra, id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data fil-prinċipju hija applikabbli għall-ġbir tat-taxxi u l-użu tal-lista f’dan il-kuntest ( 7 ). Dan jidher ukoll fl-Artikolu 13(1)(e) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data li tawtorizza espressament limitazzjoni tal-protezzjoni tad-data għal finijiet fiskali.

29.

Kuntrarjament, il-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt fundamentali għall-protezzjoni tad-data skont l-Artikolu 8 tal-Karta ma huwiex affettwat mill-Artikolu 3(2) tad-Direttiva tal-Protezzjoni tad-Data. Dan jirriżulta b’mod partikolari mill-Artikolu 51(1) tal-Karta. Skont din id-dispożizzjoni, id-drittijiet fundamentali ggarantiti fl-ordinament ġuridiku tal-Unjoni huma applikabbli fis-sitwazzjonijiet kollha rregolati mid-dritt tal-Unjoni ( 8 ). Kif ġie kkonstatat diġà, partikolarment fis-sentenza Åkerberg Fransson, il-Karta hija applikabbli wkoll għal sanzjonijiet fil-qasam tal-leġiżlazzjoni fiskali, sa fejn tkun tikkonċerna dispożizzjonijiet fiskali tad-dritt tal-Unjoni ( 9 ). Hawnhekk għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni b’mod partikolari it-taxxa fuq id-dħul mill-bejgħ u d-dazju tas-sisa. Madankollu, anki ċerti kwistjonijiet relatati mat-taxxi diretti huma suġġetti għad-dritt tal-Unjoni, pereżempju fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ miżuri ta’ armonizzazzjoni speċifiċi ( 10 ) jew fil-każ li jiġu ristretti d-drittijiet fundamentali ( 11 ). Konsegwentement, fil-każijiet individwali, il-qorti nazzjonali ta’ spiss trid teżamina jekk il-Karta hijiex applikabbli. Sakemm id-dritt tal-Unjoni u l-Karta ma humiex applikabbli, ta’ spiss ser jirriżultaw rekwiżiti komparabbli mill-Artikolu 8 tal-KEDB.

30.

Għal din il-kawża, isegwi li l-użu tal-lista għall-finijiet tal-ġbir tat-taxxi huwa suġġett għad-Direttiva tal-Protezzjoni tad-Data u għall-Karta, filwaqt li l-Karta hija applikabbli biss fil-qasam tad-dritt kriminali, sakemm ikunu kkonċernati kwistjonijiet stabbiliti bid-dritt tal-Unjoni.

31.

L-ewwel domanda tikkonċerna l-prerekwiżiti tal-protezzjoni ġudizzjarja waqt l-implementazzjoni tad-drittijiet fir-rigward tad-data personali. Il-qorti suprema tixtieq tkun taf jekk huwiex kompatibbli mad-dritt tal-protezzjoni legali effettiva, previst fl-Artikolu 47(1) tal-Karta, li l-ammissibbiltà tar-rikors tkun tiddependi fuq l-eżawriment preċedenti ta’ rimedju amministrattiv mir-rikorrent.

32.

Ir-ratio ta’ din id-domanda huwa manifestament il-fatt li l-qorti kostituzzjonali Slovakka qajmet dubji dwar din il-kundizzjoni ta’ ammissibbiltà ta’ rikors.

33.

Normalment, il-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għal tali domandi b’riferiment għall-awtonomija proċedurali tal-Istati Membri, li trid tiġi eżerċitata filwaqt li jiġu osservati l-prinċipji ta’ ekwivalenza u ta’ effettività ( 12 ). Madankollu, l-awtonomija proċedurali tapplika biss sakemm id-dritt tal-Unjoni ma jinkludi ebda dispożizzjoni f’dan ir-rigward. Madankollu, id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data effettivament fiha dispożizzjonijiet li, minn tal-inqas, jindirizzaw din il-kwistjoni. Għalhekk, irrispettivament mill-possibbiltà ta’ infurzar iżolat tad-drittijiet mill-Artikolu 8 tal-Karta ( 13 ), fl-ewwel lok għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni d-dispożizzjonijiet tad-Direttiva (ara l-punt 2 hawn taħt), qabel tiġi diskussa r-relazzjoni tal-prinċipju ta’ effettività mad-dritt għal protezzjoni legali effettiva (ara l-punt 3 hawn taħt). Fl-aħħar nett, jistgħu jinsiltu l-konsegwenzi tar-rekwiżiti għal azzjoni amministrattiva obbligatorja (ara l-punt 4 hawn taħt). Madankollu, qabelxejn għandhom isiru ċerti rimarki dwar l-ammissibbiltà ta’ din id-domanda (ara l-punt 1 hawn taħt).

34.

P. Puškár jikkontesta partikolarment l-ammissibbiltà tal-ewwel domanda. Huwa jargumenta li ressaq diversi rimedji ġudizzjarji, ilkoll mingħajr suċċess. Għalhekk, fil-fehma tiegħu, din id-domanda hija ipotetika.

35.

Madankollu, kif jammetti P. Puškár stess, id-domandi dwar l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni magħmula mill-qorti nazzjonali fil-kuntest leġiżlattiv u fattwali ddefinit minnha u taħt ir-responsabbiltà tagħha, kuntest li l-evalwazzjoni tal-eżattezza tiegħu ma taqax taħt il-kompitu tal-Qorti tal-Ġustizzja, jibbenefikaw minn preżunzjoni ta’ rilevanza. Il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tirrifjuta li tiddeċiedi dwar domanda magħmula minn qorti nazzjonali biss, jekk ikun jidher manifestament li l-interpretazzjoni tad-dritt tal-UE mitluba ma tikkonċernax il-fatti jew is-suġġett tal-kawża prinċipali, meta l-problema tkun ta’ natura ipotetika jew meta l-Qorti tal-Ġustizzja ma jkollhiex għad-dispożizzjoni tagħha l-punti ta’ fatt u ta’ liġi neċessarji sabiex twieġeb b’mod effettiv għad-domandi li jsirulha ( 14 ).

36.

Sfortunatament, it-talba għal deċiżjoni preliminari ma tippreċiżax liema rimedji amministrattivi ġew eżawriti minn P. Puškár. Madankollu, hija tindika li bejn il-qorti suprema u l-qorti kostituzzjonali tas-Slovakkja ma hemmx qbil dwar in-neċessità tal-eżawriment tal-azzjonijiet amministrattivi u l-konsegwenzi għall-ammissibbiltà tar-rikors. Għaldaqstant, din id-domanda ma hijiex manifestament ipotetika u għandha tingħata risposta għaliha.

37.

Id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data tindirizza r-rimedji ġudizzjarji fl-Artikoli 22 u 28. L-Artikolu 22 jipprevedi li, bla ħsara għar-rimedju skont l-Artikolu 28(4), kull persuna għandha dritt għal rimedju ġudizzjarju għal kull ksur tad-drittijiet iggarantiti lilha bil-liġi nazzjonali applikabbli għall-ipproċessar inkwistjoni.

38.

Skont l-Artikolu 28(4) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data, kull persuna tista’ tressaq talba quddiem hekk imsejħa awtorità ta’ kontroll dwar il-protezzjoni tad-drittijiet jew libertajiet tagħha fl-ipproċessar ta’ data personali. L-awtorità ta’ kontroll tista’ partikolarment tiġi inkarigata bit-talba ta’ verifika tal-legalità ta’ pproċessar li tkun tressqet minn persuna.

39.

Fl-Artikolu 22 u l-Artikolu 28(4) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jidher prima facie li hemm regoli li jikkonċernaw ir-relazzjoni bejn rikors u rimedju ġudizzjarju amministrattiv tal-persuna li tkun ikkonċernata mill-qasam tal-implementazzjoni tad-dritt għall-protezzjoni tad-data.

40.

Madankollu, minn eżami mill-qrib, isir evidenti li għall-inqas l-ilment msemmi fl-Artikolu 28(4) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data ma huwiex is-suġġett ta’ din it-talba għal deċiżjoni preliminari. Il-mekkaniżmu tal-ilmenti tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data huwa eżegwit mill-awtorità ta’ kontroll indipendenti prevista fi ħdanha ( 15 ). B’kuntrast, l-ilment amministrattiv, li skont id-dritt Slovakk jippresupponi rikors, huwa indirizzat lill-korpi amministrattivi kompetenti.

41.

Id-dispożizzjoni iktar vasta u li ser tkun madankollu applikabbli fil-futur, prevista fl-Artikolu 79 tar-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data, tipprovdi stampa dwar il-pożizzjoni tad-dritt għal rikors fil-qasam tal-protezzjoni tad-data meta mqabbel ma’ rimedji oħra. Skont din ir-regola, kull persuna kkonċernata, irrispettivament mid-disponibbiltà ta’ rimedju amministrattiv jew extraġudizzjarju, inkluż id-dritt li jitressaq ilment quddiem awtorità superviżorja, għandha d-dritt għal rimedju ġudizzjarju effettiv.

42.

Għalhekk, għall-inqas fil-futur, ir-rimedju ġudizzjarju ser jingħata bla ħsara għar-rimedji l-oħra kollha. Dan ifisser li d-dritt għal rikors ma jaffettwax ir-rimedji l-oħra.

43.

Madankollu, dan ma jiċċarax jekk l-eżawriment ta’ rimedju ieħor jeħtieġx jikkostitwixxi, b’mod obbligatorju, kundizzjoni sabiex jitressaq rikors. Mill-Artikolu 79 tar-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data jista’ jiġi biss dedott li dan ir-rimedju ġudizzjarju jrid ikun effettiv. Konsegwentement, l-obbligu li qabel ir-rikors għandu jiġi eżawrit rimedju ieħor għandu jitqies inammissibbli jekk ir-rimedju ġudizzjarju ma jkunx effettiv minħabba dan il-prerekwiżit.

44.

Filwaqt li huwa minnu li l-Artikolu 22 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jirriferi biss għal rimedju speċifiku u lanqas ma jeżiġi espressament l-effettività ta’ rimedju ġudizzjarju, minn tal-inqas il-karatteristika tal-effettività hija preżunta awtomatikament ( 16 ). Li d-dritt għal rimedju ġudizzjarju ma għandux jikkomprometti rimedji oħra diġà jirriżulta mill-fatt li l-Artikolu 22 ma jinkludi ebda dispożizzjoni f’dan ir-rigward.

45.

Konsegwentement, id-dritt għal rikors skont id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data, applikabbli fil-kawża preżenti, jimplika li l-eżawriment ta’ proċedura prekontenzjuża jista’ jintalab biss jekk ma tiġix kompromessa l-effettività tar-rimedju ġudizzjarju. Dan huwa l-istess ostakolu li jistabbilixxi l-prinċipju ta’ effettività fuq l-awtonomija proċedurali nazzjonali.

46.

Skont il-prinċipju ta’ awtonomija proċedurali tal-Istati Membri, huwa l-ordinament ġuridiku nazzjonali li għandu jirregola l-modalitajiet proċedurali għal rikorsi intiżi li jiggarantixxu l-protezzjoni tad-drittijiet mogħtija lill-partijiet fil-kawża mid-dritt tal-Unjoni, sakemm ma jkunx hemm dispożizzjonijiet rilevanti tal-Unjoni.

47.

Tradizzjonalment, din l-awtonomija hija ristretta bil-prinċipji ta’ ekwivalenza u ta’ effettività. Hawnhekk huwa rilevanti biss il-prinċipju tal-aħħar. Skont dan il-prinċipju, il-modalitajiet proċedurali ma jistgħux jirrendu impossibbli fil-prattika jew eċċessivament diffiċli l-eżerċizzju tad-drittijiet mogħtija mid-dritt tal-Unjoni ( 17 ).

48.

Il-Qorti tal-Ġustizzja ripetutament ikkonstatat li kull każ fejn tqum il-kwistjoni li jsir magħruf jekk dispożizzjoni proċedurali nazzjonali tirrendix impossibbli jew eċċessivament diffiċli l-applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni għandu jiġi analizzat billi jittieħed inkunsiderazzjoni l-kuntest ta’ din id-dispożizzjoni fil-proċedura kollha, l-iżvolġiment tagħha u l-karatteristiċi tagħha, quddiem il-varji istanzi nazzjonali; f’dan id-dawl, hemm lok li jittieħdu inkunsiderazzjoni, jekk ikun il-każ, il-prinċipji li huma l-bażi tas-sistema ġudizzjarja nazzjonali, bħall-protezzjoni tad-drittijiet tad-difiża, il-prinċipju ta’ ċertezza legali u l-iżvolġiment tajjeb tal-proċedura ( 18 ).

49.

Madankollu, reċentement, il-prinċipju ta’ effettività iktar ma jmur qiegħed jiġi assoċjat ukoll mad-dritt għal protezzjoni legali effettiva skont l-Artikolu 47(1) tal-Karta ( 19 ). Fix-xhur li għaddew saħansitra kien hemm żewġ sentenzi rilevanti li ma għadhomx ibbażati fuq il-prinċipju ta’ effettività, iżda esklużivament fuq l-Artikolu 47(1) ( 20 ).

50.

Invokazzjoni tal-Artikolu 47(1) tal-Karta tagħti struttura lill-eżami neċessarju tal-miżura kkonċernata, peress li, inevitabbilment, din tiġbed l-attenzjoni lejn il-limiti tad-drittijiet fundamentali skont l-Artikolu 52(1) ( 21 ). Skont din id-dispożizzjoni, il-limitazzjoni tad-drittijiet fundamentali hija ġġustifikata biss jekk tkun prevista mil-liġi u tosserva l-kontenut essenzjali tad-dritt ikkonċernat. Barra minn hekk, bla ħsara għall-prinċipju ta’ proporzjonalità, jistgħu jsiru limitazzjonijiet f’dawk il-każijiet biss fejn ikun meħtieġ u fejn ġenwinament jintlaħqu l-għanijiet ta’ interess ġenerali rrikonoxxuti mill-Unjoni jew il-ħtieġa li jiġu protetti d-drittijiet u l-libertajiet ta’ oħrajn. Barra minn hekk, il-prinċipju ta’ proporzjonalità huwa wkoll parti mill-prinċipju ta’ effettività. Dan huwa espress fil-limitu fuq diffikultà eċċessiva.

51.

Għalhekk, l-Artikolu 47(1) tal-Karta u l-prinċipju ta’ effettività, fl-aħħar mill-aħħar, jesprimu l-istess prinċipju tad-dritt u jistgħu jiġu eżaminati flimkien, bl-applikazzjoni tar-regoli fl-Artikolu 47(1) u fl-Artikolu 52(1) tal-Karta.

52.

Għalhekk, għandu jiġi eżaminat jekk l-eżawriment obbligatorju ta’ rimedju amministrattiv qabel il-preżentata ta’ rikors ġudizzjarju huwiex kompatibbli mal-Artikolu 47(1) tal-Karta u mal-prinċipju ta’ effettività.

53.

Tali modalità proċedurali, minn tal-inqas, twassal għal dewmien fl-aċċess għal rimedju ġudizzjarju. Barra minn hekk, dan jista’ jikkawża spejjeż addizzjonali. Huwa possibbli li l-korpi amministrattivi jimponu tariffi għall-eżekuzzjoni tar-rimedju. Jista’ jkun utli wkoll, jew saħansitra neċessarju, li wieħed jitlob l-assistenza ta’ avukat jew perizja.

54.

Għalhekk, obbligu ta’ eżawriment ta’ rimedju amministrattiv qabel il-preżentata ta’ rikors jaffettwa d-dritt għal rimedju ġudizzjarju effettiv.

55.

Madankollu, skont l-Artikolu 52(1) tal-Karta, tali modalità proċedurali tista’ tkun iġġustifikata.

56.

Skont it-talba għal deċiżjoni preliminari, din il-modalità hija prevista bil-liġi fis-Slovakkja. Ftit li xejn jidher li din tirrestrinġi l-kontenut essenzjali tad-dritt għal protezzjoni legali effettiva, peress li ma tillimitax il-kategorija ta’ persuni li, fil-prinċipju, jistgħu jibbenefikaw minn stħarriġ ġudizzjarju ( 22 ). Dawn sempliċement huma meħtieġa jieħdu passi proċedurali addizzjonali.

57.

Għalhekk, il-kriterju determinanti huwa l-proporzjonalità tar-rimedju amministrattiv obbligatorju.

58.

Il-prinċipju ta’ proporzjonalità jeżiġi li miżura għandha tkun “xierqa, neċessarja u proporzjonata għall-għan li hija ssegwi” ( 23 ) ( 24 ). Kif jenfasizza l-Artikolu 52(1) tal-Karta, dan l-għan għandu jiġi rrikonoxxut mill-Unjoni u jservi l-interess ġenerali jew ikun meħtieġ għall-protezzjoni tad-drittijiet u tal-libertajiet ta’ oħrajn.

59.

Skont il-qorti suprema, l-eżawriment tar-rimedju amministrattiv jippermetti żieda fl-effiċjenza peress li jagħti opportunità lill-amministrazzjoni tirrimedja l-intervent illegali invokat, u jekonomizzaha minn proċedura ġudizzjarja mhux mixtieqa. Barra minn hekk, it-tilwima bejn il-partijiet hija speċifikata fid-dettall f’din il-proċedura amministrattiva, li tiffaċilita l-kompitu tal-qorti fit-trattament sussegwenti tal-kawża. Għandu jiġi nnotat ukoll li r-rimedju amministrattiv jipproteġi lill-qrati minn proċeduri li ma humiex neċessarji u jista’ jippromwovi l-istabbiltà legali wkoll meta l-persuna kkonċernata taċċetta l-intervent, pereżempju minħabba motivazzjoni iktar konvinċenti mingħajr l-eżekuzzjoni ta’ proċedura ġudizzjarja. Fl-aħħar nett, rimedju amministrattiv normalment jimplika sostanzjalment inqas spejjeż minn rimedju ġudizzjarju.

60.

Dan l-għan huwa rrikonoxxut fid-dritt tal-Unjoni, kif jixhdu proċeduri amministrattivi komparabbli, pereżempju fid-dritt tas-servizz pubbliku ( 25 ) jew fid-dritt tal-aċċess għal dokumenti ( 26 ). L-istanzi tal-appell, bħal dawk li ġew stabbiliti fl-EUIPO ( 27 ) jew fl-Uffiċċju Ewropew għall-Kimiki ( 28 ), iservu dan l-għan. Fl-aħħar u mhux l-inqas, anki talba mressqa quddiem l-Ombudsman Ewropew teħtieġ azzjoni amministrattiva ( 29 ).

61.

Nixtieq inżid li anki l-ordinament ġuridiku Ġermaniż jirrikonoxxi dan l-għan. Fi proċessi amministrattivi Ġermaniżi, l-eżekuzzjoni ta’ rimedju amministrattiv skont l-Artikolu 68 tal-organizzazzjoni tal-Verwaltungsgerichtsordnung (kodiċi tal-proċedura amministrattiva Ġermaniż) hija regolarment prerekwiżit għall-preżentata ta’ rikors ġudizzjarju. L-użu ta’ dan il-prerekwiżit fil-biċċa l-kbira ( 30 ) ma huwiex ikkontestat. Fil-fatt, il-qrati diġà kellhom jiddeċiedu jekk it-tneħħija parzjali tar-rimedju amministrattiv hijiex kompatibbli ma’ normi superjuri ( 31 ).

62.

Mingħajr dubju, proċedura amministrattiva obbligatorja hija xierqa sabiex jintlaħqu l-għanijiet stabbiliti fil-punt 59. Lanqas ma huwa identifikat metodu inqas oneruż li jista’ jilħaqhom bl-istess mod.

63.

Għalhekk, tibqa’ d-domanda dwar jekk ir-rimedju amministrattiv obbligatorju huwiex proporzjonat u adattat għall-għan segwit minnu. Ir-risposta tagħha tiddipendi mill-arranġament konkret tar-rimedju amministrattiv. Fl-aħħar mill-aħħar, dan jista’ jiġi analizzat b’mod eżawrjenti mill-qrati nazzjonali biss.

64.

Dan japplika partikolarment għal punt imressaq minn P. Puškár, jiġifieri l-allegata inċertezza dwar jekk it-terminu għall-preżentata ta’ rikors jibdiex jiddekorri diġà minn qabel ma tittieħed deċiżjoni dwar ir-rimedju amministrattiv. F’każ li l-qrati nazzjonali jikkonstataw li fil-mument inkwistjoni ġenwinament kienet teżisti tali inċertezza, ma tantx ikun raġonevoli li l-ammissibbiltà ta’ rikors tkun dipendenti mill-eżawriment tar-rimedju amministrattiv.

65.

Barra minn hekk, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, f’kawżi dwar id-dritt tal-konsumaturi, li kien ammissibbli metodu obbligatorju għas-soluzzjoni tat-tilwim qabel titressaq talba quddiem il-qrati, peress li, inter alia, il-preżentata tar-rikors ma kinitx kunsiderevolment tardiva u ma kkawżat ebda spejjeż jew spejjeż minimi ħafna lill-konsumatur ( 32 ).

66.

Dawn iż-żewġ perspettivi huma importanti wkoll għall-evalwazzjoni tar-rimedju amministrattiv obbligatorju. Dewmien sinjifikattiv jew spejjeż eċċessivi għar-rikorrent ċertament jitfgħu dubju fuq l-adegwatezza tal-modalità proċedurali.

67.

Fir-rigward tad-dewmien, l-Artikolu 47(2) tal-Karta jistabbilixxi d-dritt ta’ kull persuna li l-kawża tagħha tiġi deċiża fi żmien xieraq. Filwaqt li huwa minnu li dan id-dritt jirreferi għall-proċedura ġudizzjarja, naturalment, dan ma jistax jiġi mminat minħabba kundizzjoni relatata mal-preżentata ta’ rikors. Konsegwentement, il-QEDB tinkorpora t-tul ta’ żmien tar-rimedji amministrattivi obbligatorji fl-eżami tat-tul ta’ żmien tal-proċedura ġudizzjarja ( 33 ). Anki fis-sitwazzjoni fejn l-applikazzjoni tal-Artikolu 47(2) tal-Karta tiġi eskluża, ikunu jirriżultaw rekwiżiti komparabbli minn prinċipju ġenerali tad-dritt tal-Unjoni ( 34 ).

68.

Fir-rigward tal-ispejjeż, l-Artikolu 47(3) tal-Karta jeżiġi biss għajnuna legali jekk din tkun neċessarja sabiex jiġi ggarantit effettivament l-aċċess għall-qrati. Fil-prinċipju, ma jistgħux jiġu kkontestati l-ispejjeż ta’ eżekuzzjoni ta’ proċedura amministrattiva ( 35 ).

69.

Madankollu, il-ġbir ta’ tariffi għal rimedji amministrattivi obbligatorji jrid ikun suġġett għal limiti iktar stretti, peress li din il-proċedura preliminari tikkostitwixxi ostakolu għall-eżerċizzju tar-rimedju ġudizzjarju ggarantit mill-Artikolu 47 tal-Karta u l-ispejjeż tagħha jiżdiedu mal-ispejjeż tar-rimedju ġudizzjarju ( 36 ). Għalhekk, il-prinċipju li fuqu huwa bbażat id-dritt għall-għajnuna legali jkopri wkoll l-ispejjeż għal rimedju amministrattiv obbligatorju. Barra minn hekk, fi ħdan Unjoni rregolata mid-dritt, il-fatt li l-awtorità amministrattiva tikkontrolla lilha nfisha, kif huwa inerenti fir-rimedju amministrattiv, ma huwiex biss fl-interess tal-parti kkonċernata, iżda wkoll fl-interess pubbliku.

70.

Id-dritt għal protezzjoni legali effettiva skont l-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali u l-prinċipju ta’ effettività ma jipprekludux rimedju amministrattiv suġġett għall-obbligu ta’ eżawriment qabel il-preżentata ta’ rikors, sakemm il-modalitajiet ta’ dan ir-rimedju ma jkunux jikkompromettu sproporzjonalment l-effettività tar-rimedju ġudizzjarju. Għaldaqstant, ir-rimedju amministrattiv obbligatorju ma għandux jikkawża dewmien irraġonevoli jew spejjeż eċċessivi lill-proċedura ġudizzjarja inġenerali.

71.

Madankollu, għandu jiġi ċċarat ukoll li l-kompatibbiltà tar-rimedju amministrattiv obbligatorju mad-dritt tal-Unjoni ma teskludix li tali mudell proċedurali ta’ stħarriġ ġudizzjarju jkun inkompatibbli mad-dritt kostituzzjonali nazzjonali.

72.

Bit-tielet domanda tagħha, li għandha tingħata risposta qabel it-tieni domanda, il-qorti suprema tistaqsi jekk il-lista inkwistjoni tistax tiġi eskluża bħala prova peress li P. Puškár irnexxielu jikseb il-pussess tagħha mingħajr ma kellu l-kunsens tal-awtoritajiet kompetenti.

73.

Is-Slovakkja u P. Puškár iqisu li din id-domanda hija inammissibbli peress li fid-dawl tan-nuqqas ta’ dispożizzjonijiet xierqa fid-dritt tal-Unjoni, din tirrigwarda biss l-interpretazzjoni tad-dritt nazzjonali.

74.

Madankollu, din l-oġġezzjoni tonqos milli tirrikonoxxi l-fatt li, l-istess bħal fil-każ ta’ rimedju amministrattiv obbligatorju, ir-regoli dwar il-provi wkoll huma modalitajiet tal-proċedura li jistgħu jirrestrinġu l-effettività tal-protezzjoni legali fl-infurzar tad-drittijiet stabbiliti fid-dritt tal-Unjoni. Għalhekk, id-dritt tal-Unjoni jista’ jillimita l-awtonomija proċedurali tal-Istati Membri f’dan il-qasam ukoll.

75.

Min-naħa l-oħra, ir-Repubblika Ċeka tiddubita mir-rilevanza ta’ din id-domanda peress li waħda mill-awtoritajiet involuti fil-kawża prinċipali, l-uffiċċju tal-amministrazzjoni finanzjarja għall-ġlieda kontra l-kriminalità, ammettiet li l-lista teżisti u li kienet tfasslet minn awtorità oħra parteċipanti fil-proċedura fil-kawża prinċipali, id-direttorat tal-finanzi. B’dan jista’ jiġi preżunt li ma hemmx bżonn ta’ provi addizzjonali u li din id-domanda hija ipotetika.

76.

Madankollu, partikolarment fis-seduta ntwera biċ-ċar li l-awtorità l-oħra involuta, id-direttorat tal-finanzi, fil-kawża prinċipali ċaħdet li hija kienet fasslet din il-lista jew li kienet taf biha. Barra minn hekk, fi kwalunkwe każ, ma huwiex ċar jekk l-informazzjoni li tikkonċerna lil P. Puškár hijiex parti minn din il-lista. Fl-aħħar nett, ma għandux jiġi eskluż li l-qorti suprema xorta waħda trid tieħu deċiżjoni dwar l-ammissibbiltà tal-lista bħala prova, indipendentement mill-eżitu tal-kawża.

77.

Konsegwentement, għandu jiġi preżunt li huwa neċessarju li tingħata risposta għal din id-domanda sabiex tittieħed deċiżjoni dwar it-tilwima prinċipali.

78.

L-istess bħal fil-kuntest tal-ewwel domanda, l-awtonomija proċedurali tal-Istati Membri tintlaħaq ukoll fir-rigward tar-regoli dwar il-provi. Dan peress li, bla ħsara għall-prinċipji ta’ ekwivalenza u ta’ effettività tal-Istati Membri, l-Istati Membri huma responsabbli li jistabbilixxu l-provi ammissibbli, fil-każ li ma hemmx regoli taħt id-dritt tal-Unjoni ( 37 ).

79.

Anki fir-rigward ta’ din id-domanda, ma hemm ebda indikazzjoni ta’ ksur tal-prinċipju ta’ ekwivalenza. Konsegwentement, mill-ġdid kollox jiddependi mill-prinċipju ta’ effettività li għandu jiġi applikat flimkien mad-dritt għal protezzjoni legali effettiva skont l-Artikolu 47 tal-Karta.

80.

Limitazzjoni tal-provi ammissibbli għall-finijiet ta’ evidenza tal-ksur ta’ dritt mogħti mid-dritt tal-Unjoni, tinterferixxi mad-dritt fundamentali għal protezzjoni legali effettiva. Għalhekk, din teżiġi ġustifikazzjoni skont l-Artikolu 52(1) tal-Karta.

81.

Peress li hemm inkwistjoni biss prova potenzjali, il-kontenut essenzjali tal-protezzjoni legali effettiva ma huwiex affettwat. Għalhekk, għandha terġa’ tiġi eżaminata il-proporzjonalità.

82.

Il-Qorti tal-Ġustizzja diġà rrikonoxxiet, fil-prinċipju, l-għan li jiġi pprojbit l-użu mhux awtorizzat ta’ dokumenti interni fi proċeduri ġudizzjarji ( 38 ). Kif tinnota korrettament il-qorti suprema, dan l-għan għandu jiġi attribwit lill-prinċipju ta’ smigħ xieraq, u b’mod partikolari, il-prinċipju ta’ opportunitajiet ugwali għall-partijiet fil-proċedura, kif previsti fl-Artikolu 47 tal-Karta ( 39 ), peress li l-aċċess illegali għal informazzjoni interna jista’ jimplika żvantaġġ sinjifikattiv għall-parti kkonċernata. Il-korpi statali wkoll jistgħu jinvokaw dawn il-prinċipji, sakemm ikunu partijiet f’kawża ( 40 ). Ir-rifjut ta’ dokument intern ippreżentat bħala prova mhux awtorizzata huwa adattat sabiex jintlaħaq dan l-għan.

83.

Madankollu, ir-rifjut inkondizzjonat ta’ tali prova ma huwiex l-approċċ l-inqas oneruż. Għandu pjuttost jiġi eżaminat jekk il-persuna kkonċernata għandhiex dritt għall-aċċess tal-informazzjoni inkwistjoni. F’dan il-każ, l-interess li jiġi pprojbit l-użu mhux awtorizzat ma jibqax jimmerita protezzjoni.

84.

Fil-fatt, il-Qorti tal-Ġustizzja tqis li huwa konċepibbli li l-Qorti stess tordna l-preżentazzjoni ta’ dokumenti użati mingħajr permess meta dawn jiġu rrifjutati ( 41 ). Barra minn hekk, hija tenfasizza li l-protezzjoni kontra l-użu mingħajr permess hija bbażata fuq il-fatt li d-dokumenti kkonċernati ma humiex pubbliċi ( 42 ). Fl-aħħar nett, il-ġurisprudenza tagħha relatata mad-dritt għall-aċċess ta’ dokumenti, tixhed li s-sospensjoni ta’ dokumenti interni tista’ teżiġi ġustifikazzjoni ( 43 ). Għaldaqstant, id-dritt ta’ aċċess għal dokumenti għandu valur indikattiv għall-finijiet tad-deliberazzjonijiet fir-rigward tar-rifjut ta’ dokumenti interni użati mingħajr permess ( 44 ).

85.

Fil-kawża preżenti għandu jiġi nnotat li, skont it-tieni sentenza tal-Artikolu 8(2) tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali u l-Artikolu 12 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data, kull persuna għandha d-dritt tirċievi informazzjoni dwar data miġbura li tikkonċernaha. Fil-prinċipju, dan japplika wkoll għall-inklużjoni fil-lista inkwistjoni. Barra minn hekk, abbażi tal-ġbir tad-data, il-persuni kkonċernati kellhom jiġu nnotifikati, skont l-Artikolu 10 jew l-Artikolu 11 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data, dwar l-użu tagħha.

86.

Huwa minnu li l-Artikolu 13(1) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jippermetti li dan id-dritt għall-informazzjoni jiġi llimitat, jekk dan ikun partikolarment neċessarju għall-prevenzjoni, għall-investigazzjoni, għas-sejbien u għall-prosekuzzjoni ta’ offiżi kriminali (ittra d) jew għall-interess ekonomiku jew finanzjarju importanti ta’ Stat Membru, inkluż fil-qasam fiskali (ittra e) kif ukoll għall-funzjoni anċillari ta’ monitoraġġ, spezzjoni jew regolazzjoni (ittra f). Madankollu, l-Artikolu 13 jeżiġi espressament li limitazzjonijiet bħal dawn jiġu imposti permezz ta’ miżuri leġiżlattivi ( 45 ).

87.

Jekk jeżistu tali dispożizzjonijiet, huwa konċepibbli li tkun neċessarja limitazzjoni tad-drittijiet għall-informazzjoni fir-rigward tal-persuni kkonċernati. Possibbilment jeżisti r-riskju li l-attivitajiet ta’ monitoraġġ u ta’ spezzjoni abbażi tal-lista jkunu inqas effettivi jekk isir magħruf min huwa mniżżel fuq din il-lista.

88.

Għalhekk, qabel jirrifjutaw l-użu tal-lista inkwistjoni bħala prova, il-qrati kompetenti għandhom jeżaminaw jekk tali limitazzjoni tad-dritt għall-informazzjoni hijiex prevista u, fl-affermattiv, jekk hijiex iġġustifikata. Madankollu, quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja ma saru ebda osservazzjonijiet dwar dawn il-punti.

89.

Anki jekk hemm indikazzjonijiet ta’ interess leġittimu fi kwalunkwe kunfidenzjalità tal-lista inkwistjoni, iġġustifikata legalment, il-qrati nazzjonali, barra minn hekk, iridu jeżaminaw jekk fil-każ individwali dawn jipprevalixxux fil-konfront tal-interess għal protezzjoni legali tal-individwu.

90.

Fid-dritt doganali, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-infurzar tad-drittijiet tal-persuna inkwistjoni jsir eċċessivament diffiċli jekk din tintalab tippreżenta data li ma jistax ikollha aċċess għaliha ( 46 ). Dan l-eżami ta’ proporzjonalità jista’ jkollu eżitu differenti f’oqsma oħra, jekk ikun hemm inkwistjoni interessi iktar serji mid-dħul doganali ( 47 ). Madankollu, mingħajr kunsiderazzjonijiet addizzjonali, ma jidhirx mandatorju li d-dħul mit-taxxa għandu jkollu prijorità iktar importanti mid-dħul doganali.

91.

Barra minn hekk, l-interess fil-kunfidenzjalità tal-lista fil-kawża preżenti tilef piż sostanzjali, peress li din diġà ġiet ippubblikata minn terzi u l-uffiċċju tal-amministrazzjoni finanzjarja għall-ġlieda kontra l-kriminalità kkonferma l-eżistenza tagħha. Għalhekk, kwalunkwe dannu probabbilment diġà sar.

92.

Ċertament, huwa possibbli li persuna tista’ tiġi prekluża milli tinvoka l-lista jekk hija stess kienet involuta fid-distribuzzjoni mhux awtorizzata tagħha. Dan ixekkel lill-partijiet milli jibbenefikaw mill-imġiba illegali tagħhom stess. Madankollu, huwa ftit li xejn huwa ġustifikabbli li persuna bħal P. Puškár tiġi kkritikata għall-imġiba tat-terzi.

93.

Għalhekk, ir-risposta għat-tielet domanda għandha tkun li, fil-prinċipju, ir-rekwiżit ta’ smigħ xieraq previst fl-Artikolu 47(2) tal-Karta, jippermetti li dokumenti interni ta’ awtorità li hija parteċipanti fil-proċedura, liema dokumenti rnexxielha tikseb parti oħra fil-proċedura mingħajr il-kunsens ta’ din l-awtorità, jiġi rrifjutat bħala prova inammissibbli. Madankollu, dan ir-rifjut huwa eskluż jekk tkun ikkonċernata lista ta’ awtorità finanzjarja ta’ Stat Membru li tinkludi data personali li l-awtorità għandha tikkomunika lir-rikorrent skont l-Artikoli 12 u 13 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data.

94.

It-tieni domanda tikkonċerna s-sostanza tal-kawża prinċipali. Id-domanda hija dwar jekk id-drittijiet fundamentali tal-ħajja privata u tal-protezzjoni tad-data, kif ukoll id-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data, jipprojbixxux Stat Membru milli joħloq listi bid-data personali għall-finijiet tal-amministrazzjoni tat-taxxa mingħajr il-kunsens tal-persuna kkonċernata. Skont il-qorti suprema, f’dan il-każ is-setgħa ta’ disponiment ta’ data personali mill-awtoritajiet pubbliċi għall-finijiet tal-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa tikkostitwixxi tali riskju.

95.

Madankollu, il-kawża preżenti ma teħtieġx risposta għad-domanda ġenerali dwar jekk l-awtoritajiet tat-taxxa jistgħux jiġbru data personali mingħajr il-kunsens tal-persuni kkonċernati. Ebda parti fil-proċedura ma tiddubita minn dan. Minflok, għandu jiġi ddeterminat jekk l-amministrazzjoni tat-taxxa tistax iżżomm lista, għall-finijiet tal-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa, tal-persuni li jeżerċitaw b’mod fittizzju funzjonijiet ta’ amministrazzjoni ta’ ċerti persuni ġuridiċi u li ma tawx il-kunsens għall-inklużjoni tagħhom f’din il-lista. Din id-domanda għandha tingħata risposta prinċipalment fid-dawl tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data, peress li din tispeċifika d-drittijiet fundamentali tal-ħajja privata u tal-protezzjoni tad-data. Sakemm japplikaw biss id-drittijiet fundamentali, partikolarment fil-qasam tal-prosekuzzjoni kriminali fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, għandu jerġa’ jiġi vverifikat jekk jirriżultawx rekwiżiti differenti.

96.

Il-partijiet involuti fil-proċedura jaqblu bejniethom li l-inklużjoni ta’ persuna f’tali lista u l-assenjament tagħha ma’ entitajiet ġuridiċi partikolari għandha titqies bħala pproċessar ta’ data personali fis-sens tal-Artikolu 2(b) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data.

97.

Kif speċifikat fid-dispożizzjonijiet tal-Kapitolu II tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data (“Regoli ġenerali dwar il-legalità ta’ l-ipproċessar ta’ data personali”), kull ipproċessar ta’ data personali – bla ħsara għall-eċċezzjonijiet permessi skont l-Artikolu 13 – irid ikun konformi mal-prinċipji stabbiliti fl-Artikolu 6 fir-rigward tal-kwalità tad-data u għandu jissodisfa wieħed mill-prinċipji elenkati fl-Artikolu 7 fir-rigward tal-leġitimizzazzjoni tal-ipproċessar ta’ data ( 48 ).

98.

Kif diġà tindika d-domanda preliminari, bħala bażi għall-ħolqien tal-lista inkwistjoni, għandhom jittieħdu inkunsiderazzjoni kemm l-Artikolu 7 (ara l-punt 1 hawn taħt) kif ukoll l-Artikolu 13 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data (ara l-punt 2 hawn taħt).

99.

Kif speċifikat fl-Artikolu 7 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data, l-ipproċessar ta’ data personali jista’ jseħħ biss jekk jiġi ssodisfatt wieħed mis-sitt prerekwiżiti stabbiliti f’din id-dispożizzjoni. Fid-domanda preliminari huma indirizzati l-każijiet stabbiliti fl-ittri (e) u (f), jiġifieri n-neċessità għat-twettiq ta’ kompitu fl-interess tal-pubbliku, jew għall-finijiet tal-interessi leġittimi tal-kontrollur tad-data jew ta’ terz. B’mod supplimentari, jista’ jissemma wkoll l-Artikolu 7(ċ), jiġifieri n-neċessità li jiġi osservat obbligu legali.

100.

Fl-istess waqt, nixtieq niċċara minn issa li f’dan il-każ inqis li jkun superfluwu l-eżami tal-Artikolu 7(ċ) jew (f). Dan peress li, kif jammettu l-partijiet kollha kkonċernati, il-ġbir tat-taxxa u l-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa huma kompiti fl-interess pubbliku fis-sens tal-Artikolu 7(e) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data.

101.

Madankollu, P. Puškár huwa tal-fehma li l-lista tfasslet mid-direttorat tal-finanzi mingħajr bażi legali, peress li, fil-fehma tiegħu, l-uffiċċju tal-amministrazzjoni finanzjarja għall-ġlieda kontra l-kriminalità biss għandu s-setgħa jfassal tali lista. Din il-fehma hija bbażata fuq l-Artikolu 5(3)(b) tal-Liġi Nru 333/2011, li jiddelega s-setgħa lill-uffiċċju tal-amministrazzjoni finanzjarja għall-ġlieda kontra l-kriminalità sabiex jiġbor data dwar ksur jew dwar suspett ta’ ksur.

102.

Fil-kuntest tal-eżami tal-Artikolu 7(e) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data, din l-argumentazzjoni tista’ tiġi interpretata fis-sens li, skont P. Puškár, id-direttorat tal-finanzi ma ngħatax il-kompitu li jipproċedi kontra prestanome.

103.

A contrario, is-Slovakkja tirribatti li l-Artikolu 164 tal-Liġi Nru 563/2009 diġà huwa bażi legali suffiċjenti. Skont dan, l-awtoritajiet tat-taxxa, id-direttorat tal-finanzi u l-ministeru (tal-finanzi) għandhom is-setgħa jipproċessaw data personali tal-persuni taxxabbli, tar-rappreżentanti tagħhom u ta’ persuni oħra għall-finijiet tal-amministrazzjoni finanzjarja.

104.

Huma biss il-qrati nazzjonali li jistgħu jiddeċiedu dwar il-kompiti assenjati lill-awtoritajiet rispettivi fis-Slovakkja skont dawn id-dispożizzjonijiet. L-istess japplika għad-domanda dwar jekk regolament minnhom jew it-tnejn li huma għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jippermettu lill-imsemmija awtoritajiet ifasslu l-lista inkwistjoni.

105.

Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tindirizza d-domanda dwar liema rekwiżiti, stabbiliti bid-dritt tal-Unjoni, għandhom jiġu ssodisfatti mid-delega tal-kompitu meħtieġ skont l-Artikolu 7(e) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data.

106.

Huwa minnu li l-Artikolu 7(e) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data ma jinkludix dettalji f’dan ir-rigward, iżda din id-dispożizzjoni għandha tinqara b’rabta mal-prinċipji tal-Artikolu 6. Skont l-Artikolu 6(1)(b), id-data personali trid tinġabar għal finijiet speċifiċi, espliċiti u leġittimi. Fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 7(e), l-iskop tal-ipproċessar tad-data huwa marbut b’mod inseparabbli mal-kompiti assenjati. Konsegwentement, l-assenjament tal-kompiti jrid ikopri b’mod ċar l-iskop tal-ipproċessar ikkonċernat.

107.

Peress li t-talba għal deċiżjoni preliminari ma tippreċiżax l-iskop tal-lista inkwistjoni, hija r-responsabbiltà tal-qorti suprema li tistħarreġ din id-domanda iktar fid-dettall. Madankollu, ma jidhirx li huwa possibbli li l-lista inkwistjoni sservi għall-“finijiet tad-direttorat tal-finanzi”, kif stabbilit fl-Artikolu 164 tal-Liġi Nru 563/2009. Għalkemm dan l-artikolu ma jirreferix espressament għall-ħażna ta’ data personali fuq suspett ta’ ksur, il-persuni kkonċernati jridu jirrikonoxxu li l-awtoritajiet tat-taxxa jaħżnu din id-data sabiex ikunu jafu fir-rigward ta’ liema persuni għandhom jagħtu attenzjoni partikolari. Madankollu, huwa iktar ċar l-użu ta’ tali data għall-kompiti tal-uffiċċju tal-amministrazzjoni finanzjarja għall-ġlieda kontra l-kriminalità skont l-Artikolu 5(3)(b) tal-Liġi Nru 333/2011. Għaldaqstant, il-ħażna tagħha minn din l-awtorità hija prevedibbli fi kwalunkwe każ.

108.

F’dan il-kuntest u bħala pass sussegwenti, il-qorti suprema għandha teżamina jekk it-tfassil u l-użu tal-lista inkwistjoni u, partikolarment, l-inklużjoni ta’ P. Puškár, humiex meħtieġa għall-interess pubbliku invokat. Fil-fatt, il-protezzjoni tad-dritt fundamentali għall-ħajja privata, iggarantit mill-Artikolu 7 tal-Karta, jeżiġi li l-eċċezzjonijiet u l-limitazzjonijiet fir-rigward tal-protezzjoni tad-data personali jiġu ristretti għal dak li huwa assolutament neċessarju ( 49 ). Dan ifisser li għandha tinżamm konformità mal-prinċipju ta’ proporzjonalità ( 50 ), jiġifieri l-ipproċessar tad-data jrid ikun “xieraq, neċessarju u proporzjonat għall-għan li huwa jsegwi”.

109.

Għalhekk, il-qorti suprema għandha teżamina fid-dettall jekk l-inklużjoni ta’ P. Puškár hijiex adattata sabiex jitwettqu d-diversi għanijiet tal-lista, jekk possibbilment jeżistux miżuri inqas onerużi iżda daqstant effettivi u, b’mod partikolari, jekk l-inklużjoni tiegħu hijiex xierqa fid-dawl ta’ dawn l-għanijiet.

110.

Huwa minnu li hemm dettalji konkreti neqsin dwar l-iskop tal-lista, iżda ma jistax jiġi ddubitat li l-inklużjoni fil-lista inkwistjoni tikkostitwixxi interferenza sostanzjali fid-drittijiet tal-persuna kkonċernata. Hija tirrestrinġi r-reputazzjoni tiegħu u tista’ twassal ukoll għal żvantaġġi prattiċi serji fir-relazzjonijiet tiegħu mal-awtoritajiet tat-taxxa. Fl-istess waqt, l-inklużjoni tiegħu taffettwa l-preżunzjoni tal-innoċenza stabbilita fl-Artikolu 48(1) tal-Karta ( 51 ). Barra minn hekk, l-entitajiet ġuridiċi assoċjati mal-persuna kkonċernata huma affettwati fir-rigward tal-libertà intraprenditorjali tagħhom skont l-Artikolu 16 tal-Karta.

111.

Tali interferenza serja hija proporzjonata biss jekk ikunu jeżistu indikazzjonijiet suffiċjenti sabiex jiġi ssuspettat li l-persuna kkonċernata eżerċitat b’mod fittizzju funzjonijiet ta’ amministrazzjoni ta’ ċerti persuni ġuridiċi assoċjati magħha u b’dan il-mod imminat l-interess pubbliku tal-ġbir tat-taxxi u tal-ġlieda kontra l-evażjoni tat-taxxa ( 52 ).

112.

L-Artikolu 13 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data jawtorizza lill-Istati Membri jidderogaw minn ċerti dispożizzjonijiet tad-Direttiva minħabba raġunijiet speċifiċi. Madankollu, l-Artikolu 7 ma jissemmiex hemmhekk. Għalhekk, l-Artikolu 13 ma jistax jitfa’ dubju fuq l-eżitu tal-interpretazzjoni tal-Artikolu 7(e).

113.

Min-naħa l-oħra, kif diġà ġie sostnut ( 53 ), l-Artikolu 13 huwa rilevanti sabiex tingħata risposta għad-domanda dwar jekk il-lista inkwistjoni tistax tinżamm kunfidenzjalment, minkejja li, mill-Artikoli 10, 11 u 12 tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data, jirriżulta li l-persuni kkonċernati għandhom normalment jiġu informati dwar l-ipproċessar tad-data. Din l-informazzjoni hija prerekwiżit importanti sabiex il-persuna kkonċernata tinvoka d-drittijiet mogħtija lilha mid-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data u mid-drittijiet fundamentali fir-rigward tal-ħajja privata kif ukoll tal-protezzjoni tad-data personali ( 54 ). Madankollu, fl-aħħar mill-aħħar, id-domanda dwar jekk il-lista inkwistjoni tistax tinżamm kunfidenzjali ma tistax taffettwa l-fatt dwar jekk P. Puškár huwiex ġustament inkluż fil-lista.

114.

Id-drittijiet fundamentali tal-ħajja privata, skont l-Artikolu 7 tal-Karta, u l-protezzjoni tad-data, skont l-Artikolu 8, li huma ta’ interess partikolarment għal miżuri kriminali fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, iwasslu għall-istess eżitu bħall-applikazzjoni tal-Artikolu 7(e) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data.

115.

L-inklużjoni ta’ persuna fil-lista inkwistjoni taffettwa ż-żewġ drittijiet fundamentali. Skont l-Artikolu 52(1) tal-Karta, din l-interferenza hija ġġustifikata biss jekk tkun ibbażata fuq bażi legali suffiċjenti, tosserva l-kontenut essenzjali taż-żewġ drittijiet fundamentali u tosserva l-prinċipju ta’ proporzjonalità.

116.

Minn dawn iż-żewġ aspetti, l-osservazzjoni tal-kontenut essenzjali biss għadu ma ġiex indirizzat. Madankollu, minkejja l-effetti negattivi marbuta mal-inklużjoni fil-lista inkwistjoni, dawn l-effetti xorta waħda ma jikkostitwixxux ksur tal-kontenut essenzjali jekk mill-bqija jiġi osservat il-prinċipju ta’ proporzjonalità.

117.

Għalhekk, ir-risposta għat-tielet domanda għandha tkun li, skont l-Artikolu 7(e) tad-Direttiva dwar il-Protezzjoni tad-Data, l-amministrazzjoni tat-taxxa tista’ tfassal lista, għall-finijiet tat-twettiq tal-kompiti tagħha, ta’ persuni li jeżerċitaw b’mod fittizzju funzjonijiet ta’ amministrazzjoni ta’ ċerti persuni ġuridiċi u li ma tawx il-kunsens għall-inklużjoni f’din il-lista. Dan jippreżumi li tali kompitu tal-amministrazzjoni tat-taxxa ġie assenjat lilha legalment, l-użu tal-lista huwa verament adattat u bżonnjuż għall-finijiet tal-amministrazzjoni tat-taxxa u li hemm indikazzjonijiet suffiċjenti ta’ suspett li dawn il-persuni għandhom ikunu inklużi fil-lista. F’dan il-każ, lanqas id-drittijiet fundamentali tal-ħajja privata, skont l-Artikolu 7 tal-Karta, u l-protezzjoni tad-data, skont l-Artikolu 8, ma jipprekludu t-tfassil u l-użu tal-lista.

118.

Bir-raba’ domanda għandu jiġi ċċarat jekk qorti nazzjonali tistax issegwi l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea jekk din tkun tikkontradixxi l-ġurisprudenza tal-QEDB.

119.

Kif jinnotaw diversi partijiet, l-ammissibbiltà tad-domanda f’din il-forma hija dubjuża, speċjalment peress li l-qorti suprema ma tistqarrx kif iż-żewġ qrati Ewropej allegatament jikkontradixxu lil xulxin u sa fejn tali kontradizzjoni hija determinanti meta tittieħed deċiżjoni fil-kawża prinċipali. Rinviju għal deċiżjoni preliminari ma jistax isir sabiex jingħataw pariri dwar domandi ġenerali jew ipotetiċi ( 55 ).

120.

Fl-istess waqt, din id-domanda fiha fattur li jista’ jkun ta’ importanza sabiex tittieħed deċiżjoni finali fil-kawża prinċipali. Dan peress li, skont it-talba għal deċiżjoni preliminari, f’dan il-każ teżisti tilwima bejn il-qorti kostituzzjonali Slovakka u l-qorti suprema Slovakka, fejn tal-ewwel tirreferi għall-ġurisprudenza tal-QEDB, iżda ma tressaq ebda osservazzjoni dwar il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja. Id-domandi preliminari l-oħra juru li l-qorti tar-rinviju ma hijiex ċerta dwar jekk il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja twassalx għall-istess eżitu li waslet għalih il-qorti kostituzzjonali Slovakka. Għaldaqstant, huwa raġonevoli li jiġi stabbilit dak li għandu jsir jekk il-qorti tar-rinviju – possibbilment fid-dawl ta’ deċiżjoni tal-qorti kostituzzjonali Slovakka – tqis li ż-żewġ qrati Ewropej jikkontradixxu lil xulxin fir-rigward ta’ aspett li huwa kruċjali għal deċiżjoni fil-kawża prinċipali.

121.

Barra minn hekk, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet bl-istess mod meta ntalbet tippreċiża l-portata tas-setgħa jew tal-obbligu li jiġi ppreżentat rinviju għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE ( 56 ). Ħafna drabi, dawn it-talbiet għal deċiżjoni preliminari diġà jkunu jinkludu d-domandi konkreti li jeħtieġu jingħataw risposta sabiex tittieħed deċiżjoni fil-kawża prinċipali kkonċernata. Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi wkoll id-domanda ġenerali fil-kuntest tal-Artikolu 267 TFUE. Inkella, ikun improbabbli ħafna li l-Qorti tal-Ġustizzja tingħata l-opportunità tesprimi ruħha dwar tali domandi. Fl-istess waqt, ikun jeżisti r-riskju li l-qrati nazzjonali jibqgħu inċerti dwar is-setgħa jew l-obbligu tagħhom li jressqu talba għal deċiżjoni preliminari u, għaldaqstant, iwettqu żbalji evitabbli fl-applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni.

122.

Fir-rigward tad-domanda preliminari riformulata, l-ewwel sentenza tal-Artikolu 52(3) tal-Karta tispeċifika li d-drittijiet tal-Karta, li jikkorrispondu mad-drittijiet iggarantiti mill-KEDB, għandhom l-istess sinjifikat u portata bħal dawk mogħtija mill-KEDB. Skont l-ispjegazzjonijiet dwar din id-dispożizzjoni, is-sens u l-portata tad-drittijiet żgurati huma ddeterminati mhux biss mit-test tal-KEDB, iżda wkoll, b’mod partikolari, mill-ġurisprudenza tal-QEDB ( 57 ). Madankollu, it-tieni sentenza tal-Artikolu 52(3) tal-Karta tippermetti lid-dritt tal-Unjoni joffri protezzjoni iktar estensiva.

123.

Konsegwentement, id-dritt tal-Unjoni jippermetti lill-Qorti tal-Ġustizzja tidderoga mill-ġurisprudenza tal-QEDB biss sa fejn tal-ewwel tattribwixxi protezzjoni iktar estensiva lil ċerti drittijiet fundamentali minn dik tal-aħħar. Min-naħa tagħha, din id-deroga hija biss ammissibbli sa fejn, fl-istess waqt, ma tattribwixxix lid-dritt fundamentali ieħor tal-Karta, li jikkorrispondi għad-dritt tal-KEDB, protezzjoni inqas milli fil-ġurisprudenza tal-QEDB. Hawnhekk iridu jitfakkru każijiet fejn, pereżempju, irid jinħoloq bilanċ bejn ċerti drittijiet fundamentali ( 58 ).

124.

Jekk mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tirriżulta protezzjoni ammissibbli iktar estensiva tad-drittijiet fundamentali, il-preċedenza tad-dritt tal-Unjoni tobbliga lill-qrati nazzjonali sabiex fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni jimxu mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja u jipprovdu din il-protezzjoni.

125.

Madankollu, jekk il-qorti nazzjonali tasal għall-fehma li l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tipprovdi inqas protezzjoni, rigward dritt fundamentali partikolari li huwa stabbilit kemm fil-Karta kif ukoll fil-KEDB, milli l-ġurisprudenza tal-QEDB, dan inevitabbilment iwassal għal kwistjoni ta’ interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni fir-rigward tad-dritt fundamentali inkwistjoni u l-Artikolu 52(3) tal-Karta. Din il-konklużjoni mill-qorti nazzjonali tkun timplika interpretazzjoni fis-sens li d-dritt fundamentali inkwistjoni mill-Qorti tal-Ġustizzja ma huwiex kompatibbli mal-Artikolu 52(3).

126.

Sa fejn tali domanda hija determinanti sabiex tiġi deċiża kawża li għandha quddiemha l-qorti nazzjonali, l-Artikolu 267(2) TFUE jippermettilha tadixxi lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tiddeċiedi dwar id-domanda. Madankollu, jekk ma hemmx rimedju ġudizzjarju kontra d-deċiżjoni tal-qorti nazzjonali, din saħansitra hija obbligata tadixxi lill-Qorti tal-Ġustizzja skont l-Artikolu 267(3) TFUE.

127.

Għaldaqstant, ir-risposta li għandha tingħata għar-raba’ domanda għandha tkun hekk: jekk qorti nazzjonali tasal għall-fehma li d-deċiżjoni fil-proċedura li għandha quddiemha tista’ tiġi influwenzata mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, li tipprovdi inqas protezzjoni lid-drittijiet tal-Karta, li jikkorrispondu għad-drittijiet iggarantiti mill-KEDB, meta mqabbla mal-protezzjoni pprovduta mill-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, din tista’ tadixxi lill-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea għal interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni fil-każ ineżami. Jekk ma hemmx rimedju ġudizzjarju kontra d-deċiżjoni tal-qorti nazzjonali nfisha, hija obbligata tressaq talba quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja.

128.

Għaldaqstant, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi kif ġej: