Grúpa na Stát san Afraic, i Muir Chairib agus san Aigéan Ciúin (ACP)
Cuimsítear san iar-Ghrúpa ACP (a tháinig chun bheith mar Eagraíocht na Stát san Afraic, i Muir Chairib agus san Aigéan Chiúin (OACPS) in Aibreán 2020) 79 stát san Afraic, i Muir Chairib agus san Aigéan Ciúin a bhfuil caidreamh speisialta ag an Aontas Eorpach (AE) leo. Shínigh tíortha OACPS go léir, seachas Cúba, Comhaontú Cotonou (Comhaontú Comhpháirtíochta ACP-AE) in 2000. Le breis agus 20 bliain, bhí an comhaontú seo lárnach i mbeartas AE maidir le comhar forbartha atá leagtha síos in Airteagal 208 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh.
I dtosach bhí sé le dul in éag i mí Feabhra 2020, ach leathnaíodh an comhaontú go dtí Samhain 2021, agus tá sé bunaithe ar thrí cholún:
-
comhar forbartha,
-
comhar eacnamaíoch agus trádála,
-
an ghné pholaitiúil.
In Aibreán 2021, chuir an tAontas agus OACPS tús le comhaontú nua a thiocfaidh i bhfeidhm tar éis Comhaontú Cotonou. Tá sé mar aidhm ag an gcomhaontú sin acmhainneacht AE agus tíortha ACP a neartú chun aghaidh a thabhairt ar dhúshláin dhomhanda le chéile.
Leagann sé síos comhphrionsabail agus cumhdaítear leis na réimsí tosaíochta a leanas:
-
daonlathas agus cearta an duine,
-
fás agus forbairt eacnamaíoch inbhuanaithe,
-
an t-athrú aeráide
-
forbairt dhaonna agus shóisialta,
-
síocháin agus slándáil,
-
imirce agus soghluaisteacht.
Tá socruithe reatha trádála ACP-AE bunaithe ar chomhaontuithe comhpháirtíochta eacnamaíche. Nascann siad sin an tAontas le tíortha ACP i seacht ngrúpa réigiúnacha.
-
Réigiún FHÓRAM MHUIR CHAIRIB (An Mhuir Chairib). Antigua agus Barbúda, Na Bahámaí, Barbadós, an Bheilís, Cúba, Doiminice, an Phoblacht Dhoiminiceach, Greanáda, an Ghuáin, Háití, Iamáice, San Críostóir-Nimheas, Saint Lucia, San Uinseann agus na Greanáidíní, Suranam agus Oileán na Tríonóide agus Tobága.
-
Iarthar na hAfraice. Beinin, Buircíne Fasó, Cabo Verde, an Cósta Eabhair, Gána, an Ghuine, Guine-Bissau, an Libéir, Mailí, an Mháratáin, an Nígir, an Nigéir, an tSeineagáil, Siarra Leon, An Ghaimbia agus Tóga.
-
Lár na hAfraice. Camarún, Poblacht na hAfraice Láir, Sead, an Chongó, Poblacht Dhaonlathach an Chongó, an Ghuine Mheánchriosach, an Ghabúin agus São Tomé agus Príncipe.
-
Oirthear agus Deisceart na hAfraice. Oileáin Chomóra, Djibouti, Eiritré, an Aetóip, Madagascar, an Mhaláiv, Oileán Mhuirís, na Séiséil, an tSúdáin, an tSaimbia agus an tSiombáib.
-
Pobal Oirthear na hAfraice. An Bhurúin, an Chéinia, Ruanda, an Tansáin agus Uganda.
-
Pobal forbartha Dheisceart na hAfraice. An Bhotsuáin, Eswatini, Leosóta, Mósaimbíc, an Namaib agus an Afraic Theas.
-
Réigiún an Aigéin Chiúin. Oileáin Cook, Fidsí, Ciribeas, Oileáin Marshall, an Mhicrinéis, Nárú, Niue, Palau, Nua-Ghuine Phapua, Samó, Oileáin Sholamón, Tonga, Túvalú agus Vanuatú.
FÉACH FREISIN