Ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας
ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Κανονισμός (ΕΕ) 2019/941 σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;
- Ο κανονισμός έχει τους εξής στόχους:
- τον καλύτερο προσδιορισμό των πιθανών κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας*·
- την κατάρτιση σχεδίων διαχείρισης κρίσεων και
- τον χειρισμό των κρίσεων που παρουσιάζονται.
- Ο κανονισμός θεσπίζει κοινή μεθοδολογία και προβλέπει κανόνες για τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ με σκοπό την πρόληψη, την ετοιμότητα αντιμετώπισης και τη διαχείριση κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας σε πνεύμα αλληλεγγύης και διαφάνειας, τηρώντας παράλληλα τις απαιτήσεις για μια ανταγωνιστική εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
- Ο κανονισμός καταργεί την οδηγία 2005/89/ΕΚ, η οποία καθορίζει τα μέτρα που έπρεπε να λάβουν οι χώρες της ΕΕ για την εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια εν γένει.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΣΜ-ηλ):
- θα υποβάλει μεθοδολογία για έγκριση ή/και τροποποίηση, έως τις 5 Ιανουαρίου 2020 και κατόπιν ευρείας διαβούλευσης, στον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER):
- για τον προσδιορισμό περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με την επάρκεια του συστήματος, την ασφάλεια του συστήματος και την ασφάλεια εφοδιασμού με καύσιμα·
- για την εκτίμηση της εποχικής και βραχυπρόθεσμης (μηνιαίας, επόμενης εβδομάδας και επόμενης ημέρας) επάρκειας του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, όταν αντιμετωπίζει ζητήματα όπως αντίξοες καιρικές συνθήκες·
- προσδιορίζει, εντός έξι μηνών από την έγκριση της πρώτης μεθοδολογίας, τα πιο συναφή σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας για κάθε περιφέρεια·
- αξιολογεί εκ νέου τα εν λόγω περιφερειακά σενάρια κρίσης κάθε τέσσερα χρόνια·
- επικαιροποιεί και βελτιώνει αμφότερες τις μεθοδολογίες όταν καθίστανται διαθέσιμες σημαντικές νέες πληροφορίες·
- διενεργεί εκτιμήσεις εποχικής επάρκειας, δημοσιεύοντας τη χειμερινή έως την 1η Δεκεμβρίου και τη θερινή έως την 1η Ιουνίου κάθε έτους.
Η μεθοδολογία για τον προσδιορισμό περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας:
- λαμβάνει υπόψη τουλάχιστον τους ακόλουθους κινδύνους:
- σπάνιους και ακραίους φυσικούς κινδύνους·
- κινδύνους ατυχημάτων·
- επακόλουθους κινδύνους συμπεριλαμβανομένων των κακόβουλων επιθέσεων και των ελλείψεων καυσίμων·
- περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
- εξέταση όλων των σχετικών εθνικών και περιφερειακών συνθηκών·
- αλληλεπίδραση και συσχετισμό των διασυνοριακών κινδύνων·
- προσομοιώσεις ταυτόχρονων κρίσεων ηλεκτρικής ενέργειας·
- κατάταξη των κινδύνων ανάλογα με τις επιπτώσεις τους και την πιθανότητα εμφάνισής τους·
- αρχές για τη διαχείριση ευαίσθητων πληροφοριών με ταυτόχρονη εξασφάλιση διαφάνειας.
- δημοσιεύεται στους ιστοτόπους των ΕΔΔΣΜ-ηλ και ACER.
Οι αρμόδιες αρχές οι οποίες θα διοριστούν από τις χώρες της ΕΕ έως τις 5 Ιανουαρίου 2020:
- είναι υπεύθυνες για την εκτέλεση των εργασιών που προβλέπονται στον κανονισμό και συνεργάζονται μεταξύ τους για τον σκοπό αυτό·
- συνεργάζονται με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διανομής, τις ρυθμιστικές αρχές, το ΕΔΔΣΜ-ηλ, τα περιφερειακά κέντρα συντονισμού και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, εφόσον απαιτείται·
- προσδιορίζουν, εντός τεσσάρων μηνών από τον προσδιορισμό των περιφερειακών σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, τα πιο συναφή εθνικά σενάρια κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και επικαιροποιούν τα εν λόγω σενάρια κάθε τέσσερα χρόνια·
- καθιερώνουν σχέδια ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, με βάση τα περιφερειακά και εθνικά σενάρια κρίσης που έχουν προσδιοριστεί. Τα σχέδια τα οποία θα αξιολογούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά από διαβούλευση με τη Συντονιστική Ομάδα στον τομέα του Ηλεκτρισμού (ECG), καταρτίζονται βάσει υποδείγματος στο οποίο περιλαμβάνονται πληροφορίες, όπως οι εξής:
- περίληψη των σεναρίων κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας·
- ρόλος και αρμοδιότητες της αρμόδιας αρχής·
- διαδικασίες και μέτρα που προβλέπονται στις κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. εθνικά, περιφερειακά και διμερή)·
- διορισμός του συντονιστή κρίσης και προσδιορισμός του ρόλου του·
- διαβούλευση με ενδιαφερόμενα μέρη, όπως διαχειριστές μεταφοράς και διανομής και επιχειρήσεις ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου·
- δοκιμές έκτακτης ανάγκης·
- άμεση έκδοση έγκαιρης προειδοποίησης* προς την Επιτροπή και τις γειτονικές χώρες της ΕΕ όταν, σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, μπορεί να επέλθει κρίση ηλεκτρικής ενέργειας στην επικράτειά τους, και παροχή των σχετικών πληροφοριών·
- κήρυξη κατάστασης κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας και ενημέρωση της Επιτροπής και των γειτονικών χωρών της ΕΕ·
- υποβολή έκθεσης αξιολόγησης, το αργότερο τρεις μήνες μετά τη λήξη μιας κρίσης ηλεκτρικής ενέργειας, προς την Επιτροπή και την ECG, στην οποία περιγράφεται το συμβάν και εκτιμώνται οι επιπτώσεις, τα μέτρα που ελήφθησαν και οι πιθανές βελτιώσεις.
Παρακολούθηση
- Η ECG συζητά θέματα, όπως η συνοχή των σχεδίων ετοιμότητας αντιμετώπισης κινδύνων, τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων επάρκειας και οι επιδόσεις των χωρών της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια*.
- Ο ACER παρακολουθεί την ασφάλεια των μέτρων εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και υποβάλλει τακτικά αναφορές στην ECG.
- Έως την 1η Σεπτεμβρίου 2025, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με τον τρόπο βελτίωσης της ασφάλεια του εφοδιασμού της ΕΕ με ηλεκτρική ενέργεια.
ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;
Ο κανονισμός εφαρμόζεται από τις 4 Ιουλίου 2019.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Οι κρίσεις ηλεκτρικής ενέργειας μπορούν να παρουσιαστούν για πολλούς λόγους, για παράδειγμα, λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών, κακόβουλων επιθέσεων ή έλλειψης καυσίμων. Σε περίπτωση καταστάσεων κρίσης, υπάρχουν συχνά διασυνοριακές επιπτώσεις. Τα περιστατικά μεγάλης κλίμακας, όπως κύματα ψύχους, καύσωνες ή κυβερνοεπιθέσεις, μπορούν να επηρεάσουν ταυτόχρονα αρκετές χώρες της ΕΕ.
Ο κανονισμός είναι μία από τις οκτώ νομοθετικές πράξεις της δέσμης μέτρων «Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους», την οποία υπέβαλε η Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2016. Η δέσμη μέτρων συμβάλλει στη διαμόρφωση της Ενεργειακής Ένωσης, διατηρώντας την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και τηρώντας τις δεσμεύσεις της συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή.
ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
Κρίση ηλεκτρικής ενέργειας: υφιστάμενη ή επικείμενη κατάσταση σημαντικής έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας.
Έγκαιρη προειδοποίηση: παροχή συγκεκριμένων, σοβαρών και αξιόπιστων πληροφοριών που δείχνουν ότι ενδέχεται να επέλθει συμβάν που είναι πιθανόν να οδηγήσει σε σημαντική υποβάθμιση της κατάστασης εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια, με πιθανό αποτέλεσμα κρίση ηλεκτρικής ενέργειας.
Ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια: η ικανότητα ενός συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας να εγγυάται τον εφοδιασμό στους πελάτες με σαφώς καθορισμένο επίπεδο απόδοσης.
ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Κανονισμός (ΕΕ) 2019/941 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και με την κατάργηση της οδηγίας 2005/89/ΕΚ (ΕΕ L 158 της 14.6.2019, σ. 1-21)
ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ
Κανονισμός (ΕΕ) 2019/942 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, για την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (EE L 158 της 14.6.2019, σ. 22-53)
Κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (ΕΕ L 158 της 14.6.2019, σ. 54-124)
Οδηγία (ΕΕ) 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ (ΕΕ L 158 της 14.6.2019, σ. 125-199)
τελευταία ενημέρωση 24.07.2019