«Θα πρέπει να ενδυναμωθεί η φωνή των παιδιών· αυτό θα μπορούσε να ενθαρρύνει τα άλλα παιδιά να μην κρύβουν τα προβλήματά τους» (πρόταση παιδιού από τη Λιθουανία 1 )

Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΠΕΡΑΝ ΑΥΤΗΣ, ΩΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΕ

Τις τελευταίες δεκαετίες η ζωή των παιδιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και παγκοσμίως έχει βελτιωθεί, από πολλές απόψεις. Αυτό οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην αύξηση της ευημερίας και στη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης και της πρόσβασης στην εκπαίδευση. Καθώς βρισκόμαστε αντιμέτωποι μ’ έναν κόσμο που μεταβάλλεται ταχέως, καθώς τα παιδιά πρέπει να αντιμετωπίσουν τις δυσμενείς επιπτώσεις της πανδημίας, των ανισοτήτων, των διακρίσεων, των συγκρούσεων και της κλιματικής αλλαγής, αλλά και του εικονικού κόσμου, αναλαμβάνουμε δράση για να συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε και να ενισχύουμε περαιτέρω τα δικαιώματα και την ποιότητα της ζωής των παιδιών τόσο την ΕΕ όσο και πέραν αυτής. Η ΕΕ, οι Ευρωπαίοι και οι διεθνείς εταίροι της και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών εργάζονται από κοινού για να μην αφήσουν κανένα παιδί στο περιθώριο, ενώ, παράλληλα, αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις αυτές και αξιοποιούμε τις ευκαιρίες της πράσινης, της ψηφιακής και της δημογραφικής μετάβασης.

Τα τελευταία χρόνια, η Επιτροπή έχει θέσει σε εφαρμογή ένα ισχυρό και ολοκληρωμένο νομικό, πολιτικό και υποστηρικτικό πλαίσιο με σαφείς δεσμεύσεις για την ενίσχυση της προστασίας, της προώθησης και της εκπλήρωσης των δικαιωμάτων των παιδιών, ιδίως μέσω της έγκρισης, τον Μάρτιο του 2021, της ολοκληρωμένης στρατηγικής της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού 2 (στο εξής: στρατηγική της ΕΕ) και της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά 3 . Στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ΕΕ, υλοποιείται, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, μια σειρά μέτρων, τα οποία περιλαμβάνουν μέτρα κατά της διαδικτυακής και μη διαδικτυακής σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών 4 και δράσεις για την αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας και του κοινωνικοοικονομικού αποκλεισμού για τα παιδιά που έχουν ανάγκη, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών με αναπηρία ή που προέρχονται από μειονότητες και οικογένειες μεταναστών. Έχουν επίσης ληφθεί μέτρα για την καλύτερη προσαρμογή των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης στις ανάγκες των παιδιών ως θυμάτων, υπόπτων, κατηγορουμένων ή καταδικασθέντων, μαρτύρων ή ως άλλων διαδίκων σε νομικές διαδικασίες. Επιπλέον, η Επιτροπή έχει αναπτύξει μέτρα για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας και ευεξίας των παιδιών. Η ουσιαστική συμμετοχή των παιδιών και διαβούλευση μ’ αυτά, μεταξύ άλλων μέσω της πλατφόρμας για τη συμμετοχή των παιδιών 5 , αποτελεί διακριτικό στοιχείο της στρατηγικής της ΕΕ, και καθίσταται αναγνωρισμένη πρακτική στην ΕΕ και πέραν αυτής.

Η στρατηγική της ΕΕ περιλαμβάνει επίσης μια ισχυρή εξωτερική διάσταση, καθώς η ΕΕ εντείνει τις προσπάθειές της για την εξάλειψη της παιδικής εργασίας, την καταπολέμηση των γάμων παιδιών και την πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων στην εκπαίδευση σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς και για την προστασία από όλες τις μορφές βίας, κακοποίησης και παραμέλησης, μεταξύ άλλων και σε ανθρωπιστικό πλαίσιο. Η ΕΕ προωθεί επίσης τη συμμετοχή των παιδιών και των νέων σε παγκόσμιο επίπεδο μέσω του σχεδίου δράσης για τη νεολαία στο πλαίσιο της εξωτερικής δράσης 6 . Επί του παρόντος αναθεωρούνται οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις 7 με σκοπό την πρόληψη, την αντιμετώπιση και τον τερματισμό των επιβλαβών πρακτικών κατά των παιδιών που πλήττονται από ένοπλες συγκρούσεις.

Μολονότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, η βία κατά των παιδιών εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση σε πολλά επίπεδα, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ. Ο τερματισμός όλων των μορφών βίας κατά των παιδιών, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη και την ενίσχυση ολοκληρωμένων συστημάτων προστασίας των παιδιών, αποτελεί τόσο ηθική όσο και νομική επιταγή. Ως εκ τούτου, πρόκειται για στρατηγική επένδυση στο μέλλον των κοινωνικών μας.

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ: ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η βία μπορεί να λάβει πολλές μορφές και να περιλαμβάνει κάθε μορφή σωματικής ή ψυχικής βίας, τραυματισμού ή κακοποίησης, παραμέλησης ή αμέλειας, κακομεταχείρισης ή εκμετάλλευσης, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής κακοποίησης, είτε σωματικής είτε διαδικτυακής ή σε εικονικούς κόσμους. Η βία αυτή περιλαμβάνει την ενδοοικογενειακή βία, την εμπορία ανθρώπων, τη σεξουαλική κακοποίηση, την έμφυλη βία, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, τους γάμους παιδιών, καθώς και όλες τις μορφές εκφοβισμού και σωματικής τιμωρίας. Τα παιδιά είναι επίσης εκτεθειμένα σε διακρίσεις και μισαλλοδοξία, μεταξύ άλλων και στην ψηφιακή τους ζωή 8 . Το 2021, 114 παιδιά έπεσαν θύματα ανθρωποκτονίας από πρόθεση σε ολόκληρη την ΕΕ 9 . Εκτιμάται ότι το 20 % των παιδιών στην Ευρώπη υφίστανται κάποια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης κατά την παιδική τους ηλικία 10 . Σε πρόσφατη έρευνα για τη βία κατά των γυναικών, έως και το 13,7 % των ενήλικων γυναικών ανέφεραν σε εθνικό επίπεδο ότι έχουν υποστεί σεξουαλική βία κατά την παιδική ηλικία 11 , αν και το ποσοστό αυτό μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερο, δεδομένου ότι τα ποσοστά δημοσιοποίησης είναι δυστυχώς χαμηλότερα από την πραγματικότητα. Εκτιμάται ότι 190 000 κορίτσια σε ολόκληρη την ΕΕ κινδυνεύουν να υποβληθούν διά της βίας σε ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων 12 . Η αυτοκτονία είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου των νέων (ηλικίας 15-19 ετών) 13 . Το 13 % έως 29 % των παιδιών (ηλικίας 15 ετών) σε διάφορα κράτη μέλη ανέφεραν ότι υφίστανται συχνά εκφοβισμό 14 .

Η βία κατά των παιδιών συνεπάγεται επίσης οικονομικό κόστος που εκτιμάται ότι ανέρχεται σε έως και το 8 % του παγκόσμιου ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 6,5 τρισ. ευρώ, καθώς επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη, εντείνει την κοινωνικοοικονομική ανισότητα, παρεμποδίζει την οικονομική μεγέθυνση και μειώνει το κατά κεφαλήν εισόδημα 15 . Η διάθεση πόρων σε προγράμματα προσχολικής ηλικίας μπορεί να αποφέρει απόδοση επένδυσης τουλάχιστον τέσσερις φορές υψηλότερη από την αρχική επένδυση 16 . Στην Ευρώπη η ετήσια απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου λόγω ψυχικών διαταραχών των παιδιών και των νέων εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 54,2 δισ. ευρώ 17 . Τα κοινωνικοοικονομικά μειονεκτήματα κατά την παιδική ηλικία συνεπάγονται επίσης μεγάλο κόστος για τις κοινωνίες, το οποίο ανέρχεται κατά μέσο όρο στο 3,4 % του ΑΕΠ της ΕΕ 18 . Για τον λόγο αυτό, η επένδυση στην προστασία των παιδιών και την πρόληψη της βίας αποφέρει επίσης υψηλά οικονομικά οφέλη καθώς και μακροπρόθεσμη εξοικονόμηση κόστους.

Τα ίδια τα παιδιά ζητούν να ενδυναμωθούν και μιλούν για τα προβλήματά τους και τη ζωή τους. Έχουν δικαιώματα και είναι παράγοντες αλλαγής εδώ και τώρα και διατυπώνουν εύγλωττα έκκληση προς τους ενήλικες να αναλάβουν δράση για να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους. Ως ειδικοί στα θέματα που τα αφορούν, τα παιδιά δικαίως ζητούν να μην γίνεται «τίποτα για εμάς χωρίς εμάς». Σύμφωνα με το άρθρο 12 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (στο εξής: Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών) και με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Χάρτης), η φωνή και οι ανάγκες των παιδιών βρίσκονται στο επίκεντρο της σύστασης σχετικά με τα ολοκληρωμένα συστήματα προστασίας των παιδιών. Μέσω της πλατφόρμας για τη συμμετοχή των παιδιών πραγματοποιήθηκε διαβούλευση με περισσότερα από 1 000 παιδιά σχετικά με τις ανάγκες τους για προστασία.

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Η προστασία των παιδιών από κάθε μορφή βίας αποτελεί βασικό στόχο της ΕΕ. Είναι επίσης άρρηκτα συνδεδεμένη με την πρόληψη της βίας, ώστε να διασφαλίζεται η ευημερία των παιδιών και ο σεβασμός των δικαιωμάτων τους. Στο άρθρο 3 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) καθορίζεται ως στόχος της Ένωσης η προώθηση της προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού. Το άρθρο 24 του Χάρτη προβλέπει ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προστασία και τη φροντίδα που απαιτούνται για την καλή διαβίωσή τους και ότι, σε όλες τις πράξεις που αφορούν τα παιδιά, είτε επιχειρούνται από δημόσιες αρχές είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς, πρωταρχική σημασία πρέπει να δίνεται στο υπέρτατο συμφέρον του παιδιού. Η προστασία των παιδιών αποτελεί επίσης βασικό στόχο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών και του Θεματολογίου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030, ώστε κάθε παιδί να ζει χωρίς φόβο, παραμέληση, κακοποίηση και εκμετάλλευση. Τα σοκαριστικά στατιστικά στοιχεία και τα στοιχεία που αποδεικνύουν το ευρύ φάσμα της κακοποίησης παιδιών, της βίας και της παραμέλησης σε ολόκληρη την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων της πανδημίας, των επιπτώσεων του επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας και της αύξησης των παγκόσμιων ένοπλων συγκρούσεων, αποτελούν έκκληση για ανάληψη περαιτέρω δράσης.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή υποβάλλει σύσταση 19 στα κράτη μέλη για την περαιτέρω ανάπτυξη και ενίσχυση των συστημάτων προστασίας των παιδιών, ώστε να καταστούν πιο ολοκληρωμένα με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση των αναγκών των παιδιών για προστασία από κάθε μορφή βίας και την προώθηση της προστασίας των παιδιών ως παγκόσμιας προτεραιότητας της Ένωσης.

Η προστασία των παιδιών αποτελεί συνολικό κοινωνικό και διατομεακό ζήτημα. Η προστασία των παιδιών αποτελεί κοινή ευθύνη ενός ευρέος φάσματος φορέων, όπως, μεταξύ άλλων, δημόσιες αρχές, ιδιωτικοί φορείς, διεθνείς οργανώσεις και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Η μεγάλη ποικιλία εργαλείων που έχουν στη διάθεσή τους τα κράτη μέλη, τόσο σε ενωσιακό επίπεδο (νομοθεσία, πολιτικές και χρηματοδότηση) όσο και σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, μπορεί να συμβάλει ώστε να καταστούν πιο ολοκληρωμένα και ανθεκτικά τα συστήματα προστασίας των παιδιών. Απαιτούνται συντονιστικοί μηχανισμοί μεταξύ των κρατών μελών που να διασφαλίζουν αποτελεσματική διεπιστημονική αντίδραση σε επίπεδο υπουργείων ή μεταξύ των διαφόρων επιπέδων αρμοδιοτήτων. Είναι σημαντικό να αναλάβουν όλοι οι παράγοντες σαφώς καθορισμένους ρόλους και να εξασφαλιστεί στενός συντονισμός. Η διαθεσιμότητα και ο συντονισμός των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων αποτελεί επίσης ζητούμενο. Με βάση τα παραπάνω, είναι σαφές ότι απαιτούνται πιο αποτελεσματικά και ολοκληρωμένα συστήματα προστασίας των παιδιών.

Μια προσέγγιση του θέματος της προστασίας των παιδιών που θα αφορά το σύνολο της κοινωνίας αποτελεί απτή και στρατηγική μακροπρόθεσμη επένδυση, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο της κοινωνίας της μακροζωίας που διαμορφώνεται μπροστά στα μάτια μας. Η προσέγγιση αυτή συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση δικαιότερων και πιο ισότιμων κοινωνιών, οι οποίες βασίζονται στην ισότητα μεταξύ των γενεών και στην αλληλεγγύη για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές.

Η σύσταση που υποβάλει η Επιτροπή στα κράτη μέλη, η οποία βασίζεται στις εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 20 , του Συμβουλίου 21 και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών 22 , επιβεβαιώνει τη δέσμευση της Επιτροπής να ενισχύσει την προστασία των παιδιών σε ολόκληρη την ΕΕ και πέραν αυτής. Υποστηρίζει τα κράτη μέλη και τα καλεί να αξιολογήσουν, να ενισχύσουν και να ενσωματώσουν τα συστήματα προστασίας των παιδιών τους, αξιοποιώντας τις βέλτιστες πρακτικές και χρησιμοποιώντας εργαλεία σε επίπεδο ΕΕ, όπως η νομοθεσία, τα μέτρα πολιτικής και η χρηματοδότηση. Η Επιτροπή καλεί επίσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να λάβουν υπόψη την παρούσα σύσταση στις μελλοντικές διαβουλεύσεις τους, καθώς και την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή να προωθήσουν τον διάλογο με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και την κοινωνία των πολιτών. Πρωταρχικό μέλημα όλων αυτών των δράσεων θα πρέπει πάντα να είναι το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού.

(1) Διαβούλευση μέσω της πλατφόρμας της ΕΕ για τη συμμετοχή των παιδιών. .

(2) COM(2021) 142 final .

(3) Σύσταση (ΕΕ) 2021/1004 του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά (ΕΕ L 223 της 22.6.2021).

(4) Οδηγία 2011/93/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαίσιο 2004/68/ΔΕΥ του Συμβουλίου (οδηγία για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών) ( ΕΕ L 335 της 17.12.2011 ) «οδηγία για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών», συμπεριλαμβανομένης της αναδιατύπωσής της COM(2024) 60 final. Μια ψηφιακή δεκαετία για τα παιδιά και τις νέες/τους νέους: η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για ένα καλύτερο διαδίκτυο για τα παιδιά (BIK +) [COM (2022) 212 final], κανονισμός για τη θέσπιση κανόνων με σκοπό την πρόληψη και την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών [COM (2022) 209 final].

(5) Πλατφόρμα της ΕΕ για τη συμμετοχή των παιδιών

(6) JOIN (2022) 53 final.

(7) Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις.

(8) Όπως προκύπτει από το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής [SWD (2024) 98 final].

(9) Eurostat, Θύματα ανθρωποκτονίας από πρόθεση ανά ηλικία και φύλο — αριθμοί και ποσοστό ανά φύλο και ηλικιακή ομάδα (στα αγγλικά), 2021.

(10) Κανάλι του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα. .

(11) Eurostat, Έρευνα της ΕΕ σχετικά με την έμφυλη βία κατά των γυναικών και άλλες μορφές διαπροσωπικής βίας (EU-GBV) (στα αγγλικά), 2022.

(12) Μηδενική ανοχή στον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων (europa.eu) .

(13) UNICEF, The State of the World’s Children 2021: On My Mind – Promoting, protecting and caring for children’s mental health, Regional brief: (Η κατάσταση των παιδιών ανά τον κόσμο το 2021: Κατά νου — Προαγωγή, προστασία και φροντίδα της ψυχικής υγείας των παιδιών, Συνοπτική περιφερειακή έκθεση: Ευρώπη , 2021.

(14) The twin challenge of equity and excellence in basic skills in the EU, An EU comparative analysis of the PISA 2022 results (Η διττή πρόκληση της ισότητας και της αριστείας σε βασικές δεξιότητες στην ΕΕ — Συγκριτική ανάλυση των αποτελεσμάτων του προγράμματος PISA για το 2022) Υπηρεσία Εκδόσεων της ΕΕ (europa.eu) , 2024.

(15) The Violence-Prevention Dividend, Why Preventing Violence Against Children Makes Economic Sense (Το μέρισμα της πρόληψης της βίας, γιατί η πρόληψη της βίας κατά των παιδιών είναι συμφέρουσα από οικονομική άποψη) , 2022.

(16) The Center for High Impact Philanthropy, High Return on Investment (Υψηλή απόδοση των επενδύσεων), 2015.

(17) Έκθεση της UNICEF σχετικά με την κατάσταση των παιδιών ανά τον κόσμο το 2021, περιφερειακή συνοπτική παρουσίαση για την Ευρώπη .

(18) C. Clarke, et al. (2022), The economic costs of childhood socio-economic disadvantage in European OECD countries (Το οικονομικό κόστος των κοινωνικοοικονομικών μειονεκτημάτων κατά την παιδική ηλικία στις ευρωπαϊκές χώρες του ΟΟΣΑ), Έγγραφα του ΟΟΣΑ σχετικά με την ευημερία και τις ανισότητες, αριθ. 9, Εκδόσεις ΟΟΣΑ.

(19) Βλ. παραπομπές στη σύσταση σχετικά με τα ολοκληρωμένα συστήματα προστασίας των παιδιών [C(2024) 2682 final], στο παράρτημά της σχετικά με το βασικό ενωσιακό κεντημένα, τα βασικά έγγραφα πολιτικής και τη χρηματοδότηση που αφορούν τα συστήματα προστασίας των παιδιών καθώς και στο συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής [SWD(2024) 98 final].

(20) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2021,σχετικά με τα δικαιώματα του παιδιού ενόψει της Στρατηγικής της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού ( 2021/2523(RSP) ).

(21) Συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2022, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού ( 10024/22 ).

(22) Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών με θέμα «Ενδυνάμωση των τοπικών και των περιφερειακών αρχών για την προώθηση ολοκληρωμένων συστημάτων προστασίας των παιδιών» η οποία εγκρίθηκε κατά την ολομέλεια της 17ης-18ης Απριλίου 2024. Βλ: Στοιχεία της γνωμοδότησης (europa.eu) .

(1) Ο κατάλογος δεν είναι εξαντλητικός.

(2) Κανονισμός για τη θέσπιση του Προγράμματος «Πολίτες, Ισότητα, Δικαιώματα και Αξίες» (2021/692/ΕΕ)

(3) Κανονισμός για τη θέσπιση του Προγράμματος «Δικαιοσύνη» (2021/693/ΕΕ)

(4) Κανονισμός για τη θέσπιση προγράμματος για την εσωτερική αγορά, την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων, τον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών, και τις ευρωπαϊκές στατιστικές (Πρόγραμμα για την ενιαία αγορά) (2021/690/ΕΕ)

(5) Κανονισμός για τη θέσπιση προγράμματος για την εσωτερική αγορά, την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων, τον τομέα των φυτών, των ζώων, των τροφίμων και των ζωοτροφών, και τις ευρωπαϊκές στατιστικές (Πρόγραμμα για την ενιαία αγορά) (2021/690/ΕΕ)

(6) Κανονισμός για τη θέσπιση του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (2021/1149/ΕΕ)

(7) Κανονισμός για τη θέσπιση του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (2021/1147/ΕΕ)

(8) Κανονισμός για τη θέσπιση, ως μέρους του Ταμείου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Συνόρων, του Μέσου Χρηματοδοτικής Στήριξης για τη Διαχείριση των Συνόρων και την Πολιτική Θεωρήσεων (2021/1148/EU)

(9) Κανονισμός περί ιδρύσεως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (EKT+) (2021/1057/ΕΕ)

(10) Κανονισμός για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής (2021/1058/ΕΕ)

(11) Κανονισμός για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής (2021/1058/ΕΕ)

(12) Κανονισμός για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (2021/1056/ΕΕ)

(13) Κανονισμός για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (2021/1139/ΕΕ)

(14) Σύσταση του Συμβουλίου για τη θέσπιση ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά (2021/1004/ΕΕ)

(15) Κανονισμός για τη θέσπιση Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης (2021/240/ΕΕ)

(16) Βλ. για παράδειγμα το έργο για ολοκληρωμένα συστήματα προστασίας των παιδιών και τη δημιουργία σπιτιών για παιδιά (Barnahus) στο πλαίσιο της εμβληματικής πρωτοβουλίας για την ενίσχυση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

(17) Κανονισμός για τη θέσπιση Προγράμματος σχετικά με τη δράση της Ένωσης στον τομέα της υγείας [Πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health)] για την περίοδο 2021-2027 (2021/522/EU). Βλέπε, για παράδειγμα, δύο έργα για την εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών για τη στήριξη ευάλωτων παιδιών, τα οποία ξεκίνησαν στις αρχές του 2023· το έργο για την παροχή ψυχολογικών πρώτων βοηθειών σε εκτοπισθέντες/παιδιά από την Ουκρανία ξεκίνησε το 2023· ο διαγωνισμός για το διεπιστημονικό πρόγραμμα κατάρτισης και ανταλλαγής για επαγγελματίες του τομέα της υγείας και άλλους επαγγελματίες που εργάζονται στην κοινότητα με συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών στα σχολεία, και η πρόσκληση για βέλτιστες και ελπιδοφόρες πρακτικές σχετικά με την ψυχική υγεία, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα παιδιά και τους νέους, όπως «Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, η πρωτοβουλία «Βοήθεια στα παιδιά με καρκίνο»

(18) Κανονισμός για τη θέσπιση του Προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη (2021/694/ΕΕ)

(19) Κανονισμός για τη θέσπιση του προγράμματος «Erasmus+»: το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό (2021/817/ΕΕ)

(20) Κανονισμός για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου έρευνας και καινοτομίας «Ορίζων Ευρώπη» και τον καθορισμό των κανόνων συμμετοχής και διάδοσής του (2021/695/ΕΕ)

(21) Βλ. για παράδειγμα τα έργα: RefugeesWellSchool — προληπτικές σχολικές παρεμβάσεις για την προώθηση της ψυχικής ευεξίας των προσφύγων και των εφήβων μεταναστών· Equal-Life — ποιότητα του περιβάλλοντος στα πρώτα χρόνια της ζωής και επιπτώσεις στην ψυχική υγεία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής· και ATHLETE – Advancing Tools for Human Early Lifecourse Exposome Research and Translation (Ανάπτυξη προηγμένων εργαλείων για την έρευνα πάνω στο εκθεσίωμα κατά τα πρώτα στάδια ζωής του ανθρώπου)

(22) Βλ. για παράδειγμα το έργο REFUGE-ED — Αποτελεσματικές πρακτικές στην εκπαίδευση, την ψυχική υγεία και την ψυχοκοινωνική στήριξη για την ένταξη των παιδιών προσφύγων.

(23) Βλ. για παράδειγμα τα έργα: SCIREARLY - Policies and practices based on scientific research for reducing underachievement and early school leaving in Europe (Πολιτικές και πρακτικές που βασίζονται σε επιστημονική έρευνα, για τη μείωση των χαμηλών επιδόσεων και της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στην Ευρώπη)· LETSCARE - Lets Care: Building safe and caring schools to foster educational inclusion and school achievement (Ας φροντίσουμε: οικοδόμηση ασφαλών σχολείων φροντίδας για την προώθηση της εκπαιδευτικής συμπερίληψης και των σχολικών επιδόσεων)· CLEAR - Constructing learning outcomes in Europe: A multi-level analysis of (under)achievement in the life course (Οικοδόμηση μαθησιακών αποτελεσμάτων στην Ευρώπη: Μια πολυεπίπεδη ανάλυση των (ανεπαρκών) επιδόσεων κατά τη διάρκεια της ζωής.

(24) Βλ. για παράδειγμα τα έργα: 2PS – Prevent & Protect Through Support (Πρόληψη και προστασία μέσω στήριξης)· ISEDA: Innovative Solutions to Eliminate Domestic Abuse (Καινοτόμες λύσεις για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας)· IMPROVE: Improving Access to Services for Victims of Domestic Violence by Accelerating Change in Frontline Responder Organisations (Βελτίωση της πρόσβασης των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας μέσω της επίσπευσης αλλαγών σε οργανισμούς αντιμετώπισης πρώτης γραμμής).

(25) Βλ. για παράδειγμα τα έργα: MAD2bully – Motivations at the Automatic and Deliberate level to bully (Συνειδητά και ασυνείδητα κίνητρα εκφοβισμού)· CHALLENGE – Persistent bullying cases: towards tailored intervention approaches to maximize efficiency (Περιπτώσεις παρατεταμένου εκφοβισμού: εξατομικευμένες προσεγγίσεις παρέμβασης για βέλτιστα αποτελέσματα)· Outside-in – How Bullying in Adolescence Gets Into the Mind and Under the Skin (Πώς ο εκφοβισμός στην εφηβεία επηρεάζει νου και γονίδια).

(26) Κανονισμός για τη θέσπιση του Προγράμματος InvestEU (2021/523/ΕΕ) Ταμείο InvestEU - Ευρωπαϊκή Ένωση (europa.eu)