ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 18.8.2022

COM(2022) 414 final

Σύσταση για

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

με την οποία εξουσιοδοτείται η έναρξη διαπραγματεύσεων, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) δημιουργεί σπουδαίες ευκαιρίες για την κοινωνία, το περιβάλλον και την οικονομία. Ταυτόχρονα, ανάλογα με τις περιστάσεις όσον αφορά τις συγκεκριμένες εφαρμογές και χρήσεις της, ορισμένες μορφές ΤΝ ενδέχεται να προκαλέσουν υλική ή μη υλική ζημία και να δημιουργήσουν κινδύνους για το δημόσιο συμφέρον και τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες των ατόμων. Ως εκ τούτου, για την αντιμετώπιση των εν λόγω προκλήσεων και την αξιοποίηση του δυναμικού της ΤΝ, είναι απαραίτητη η θέσπιση ενός συνεκτικού νομικού πλαισίου για την ΤΝ, που θα προστατεύει το εν λόγω δημόσιο συμφέρον και τα θεμελιώδη δικαιώματα, προωθώντας ταυτόχρονα την εμπιστοσύνη και την καινοτομία.

Τον Απρίλιο του 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση ολοκληρωμένου κανονισμού για την ΤΝ, με σκοπό την εναρμόνιση των κανόνων για τα συστήματα ΤΝ και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ 1 . Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο διαπραγματεύονται, επί του παρόντος, την πρόταση, σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία. Διάφοροι διεθνείς οργανισμοί, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, επιτάχυναν επίσης τις προσπάθειές τους στον εν λόγω τομέα, αναγνωρίζοντας τον διασυνοριακό χαρακτήρα της ΤΝ και την ανάγκη διεθνούς συνεργασίας για την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων.

Στις 11 Σεπτεμβρίου 2019, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης αποφάσισε να συστήσει μια ειδική επιτροπή για την τεχνητή νοημοσύνη (CAHAI) 2 . Αποστολή της εν λόγω Επιτροπής ήταν να εξετάσει τη σκοπιμότητα και τα πιθανά στοιχεία ενός νομικού πλαισίου για την ανάπτυξη, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της ΤΝ, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, καθώς και τις σχετικές ισχύουσες διεθνείς νομικές πράξεις 3 . Το έργο της CAHAI βασίστηκε σε μια μελέτη σκοπιμότητας 4 και σε μια πολυμερή διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη που διεξήχθη την άνοιξη του 2021 5 . Στις 3 Δεκεμβρίου 2021, η CAHAI ολοκλήρωσε το έργο της, συντάσσοντας έγγραφο αποτελεσμάτων στο οποίο προσδιορίστηκαν τα πιθανά στοιχεία του εν λόγω νομικού πλαισίου 6 . Σύμφωνα με το έγγραφο, μια νομική πράξη που περιέχει τις θεμελιώδεις αρχές της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή συστημάτων ΤΝ. Η πράξη θα πρέπει να προβλέπει τη θέσπιση μεθοδολογίας για την ταξινόμηση κινδύνου των συστημάτων ΤΝ, η οποία θα περιλαμβάνει τις κατηγορίες «χαμηλού κινδύνου», «υψηλού κινδύνου» και «μη αποδεκτού κινδύνου». Οι εφαρμογές ΤΝ που παρουσιάζουν «μη αποδεκτούς» κινδύνους θα πρέπει να απαγορευτούν 7 . Προκειμένου να αποφευχθεί η αδικαιολόγητη μεροληψία, θα πρέπει να συμπεριληφθεί διάταξη σχετικά με τον σεβασμό της ίσης μεταχείρισης και την απαγόρευση των διακρίσεων. Οι νομικές διασφαλίσεις θα πρέπει να εγγυώνται τουλάχιστον το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής ενώπιον εθνικής αρχής, το δικαίωμα ενημέρωσης σχετικά με την εφαρμογή ενός συστήματος ΤΝ σε μια διαδικασία λήψης αποφάσεων, το δικαίωμα επιλογής αλληλεπίδρασης με άνθρωπο και το δικαίωμα να γνωρίζει κάποιος ότι αλληλεπιδρά με σύστημα ΤΝ. Ωστόσο, ειδικά ζητήματα όπως η χειραγώγηση περιεχομένου («βαθιά ψευδές υλικό») θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σε άλλες τομεακές πράξεις. Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο θέσπισης μηχανισμών συμμόρφωσης και εθνικών εποπτικών αρχών. Τη νομική πράξη μπορεί να συμπληρώνει ένα μη δεσμευτικό μοντέλο εκτίμησης των επιπτώσεων.

Η επιτροπή για την τεχνητή νοημοσύνη (στο εξής: ΕΤΝ), η οποία διαδέχθηκε την επιτροπή CAHAI, συστάθηκε για την περίοδο 2022-2024. Σύμφωνα με την εντολή της 8 , η ΕΤΝ εξουσιοδοτείται να διαμορφώσει διεθνή διαπραγματευτική διαδικασία για την ανάπτυξη νομικού πλαισίου σχετικά με την ανάπτυξη, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της ΤΝ. Το πλαίσιο θα πρέπει να βασίζεται στα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου και να ευνοεί την καινοτομία. Το πλαίσιο πρόκειται να καταρτιστεί έως τις 15 Νοεμβρίου 2023 και να οριστικοποιηθεί έως τη διάλυση της ΕΤΝ το 2024. Κατά την εκπλήρωση της εντολής της, η CAI θα πρέπει να συντονίζει τις εργασίες της με άλλες διακυβερνητικές επιτροπές και οντότητες του Συμβουλίου της Ευρώπης, να βασίζει τις εργασίες της σε αξιόπιστα στοιχεία και σε μια συμπεριληπτική διαδικασία διαβούλευσης, μεταξύ άλλων με διεθνείς και υπερεθνικούς εταίρους, και να λαμβάνει υπόψη το έγγραφο αποτελεσμάτων της CAHAI.

Στις 4-6 Απριλίου 2022, η ΕΤΝ πραγματοποίησε την εναρκτήρια συνεδρίασή της, κατά την οποία εξελέγη πρόεδρος, αντιπρόεδρος και προεδρείο. Στις 30 Ιουνίου 2022, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης έδωσε εντολή στην ΕΤΝ «να προχωρήσει ταχέως στην εκπόνηση νομικά δεσμευτικής πράξης οριζόντιου χαρακτήρα (στο εξής: σύμβαση / σύμβαση-πλαίσιο) για την τεχνητή νοημοσύνη, με βάση τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, σύμφωνα με την εντολή της, η οποία θα επικεντρώνεται σε γενικές κοινές αρχές, θα ευνοεί την καινοτομία και θα είναι ανοικτή στη συμμετοχή τρίτων κρατών, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη άλλα σχετικά υφιστάμενα ή υπό ανάπτυξη διεθνή νομικά πλαίσια» 9 .

Στη συνέχεια, ο πρόεδρος της ΕΤΝ διένειμε ένα «πρώτο προσχέδιο» της μελλοντικής σύμβασης (πλαισίου), το οποίο καθορίζει θεμελιώδεις αρχές και κανόνες με στόχο να διασφαλιστεί ότι ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η εφαρμογή των συστημάτων ΤΝ συνάδουν με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη λειτουργία της δημοκρατίας και τον σεβασμό του κράτους δικαίου. Η μελλοντική σύμβαση (πλαίσιο) θα πρέπει να εφαρμοστεί στις αντίστοιχες δικαιοδοσίες των μερών. Το πεδίο εφαρμογής καλύπτει τόσο τους δημόσιους όσο και τους ιδιωτικούς παρόχους και χρήστες συστημάτων ΤΝ, αλλά αποκλείει τα συστήματα ΤΝ που σχετίζονται με την εθνική άμυνα. Στο πρώτο προσχέδιο προτείνεται να συμπεριληφθούν οι ακόλουθες διατάξεις:

·σκοπός και πεδίο εφαρμογής της σύμβασης (πλαισίου),

·ορισμοί συστήματος ΤΝ, κύκλου ζωής, παρόχου, χρήστη και «υποκειμένου ΤΝ»,

·ορισμένες θεμελιώδεις αρχές, συμπεριλαμβανομένων των διαδικαστικών εγγυήσεων και των δικαιωμάτων για τα υποκείμενα ΤΝ που θα ισχύουν για όλα τα συστήματα ΤΝ, ανεξάρτητα από το επίπεδο κινδύνου τους,

·πρόσθετα μέτρα για τον δημόσιο τομέα, καθώς και για συστήματα ΤΝ που παρουσιάζουν «μη αποδεκτά» και «σημαντικά» επίπεδα κινδύνου που εντοπίζονται βάσει μεθοδολογίας εκτίμησης κινδύνου και επιπτώσεων (θα καθοριστούν αργότερα σε παράρτημα της σύμβασης),

·μηχανισμός μεταπαρακολούθησης και συνεργασίας μεταξύ των μερών,

·τελικές διατάξεις, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας των κρατών μελών της ΕΕ να εφαρμόζουν το δίκαιο της ΕΕ στις αμοιβαίες σχέσεις τους για θέματα που καλύπτονται από τη σύμβαση και της δυνατότητας της Ένωσης να προσχωρήσει στη σύμβαση.

Το πρώτο προσχέδιο θα συζητηθεί στις ολομέλειες της ΕΤΝ στο Στρασβούργο που έχουν προγραμματιστεί για τις 21‑23 Σεπτεμβρίου και τις 23-25 Νοεμβρίου 2022. Έχουν επίσης προγραμματιστεί τέσσερις συνεδριάσεις για το 2023 και μία για το 2024.

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Η παρούσα σύσταση για απόφαση υποβάλλεται στο Συμβούλιο δυνάμει του άρθρου 218 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Η απόφαση θα εξουσιοδοτήσει την έναρξη διαπραγματεύσεων εξ ονόματος της Ένωσης για μια μελλοντική σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την τεχνητή νοημοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, την έκδοση διαπραγματευτικών οδηγιών και τον ορισμό της Επιτροπής ως διαπραγματευτή της Ένωσης.

Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ, η Ένωση έχει αποκλειστική αρμοδιότητα «για τη σύναψη διεθνούς συμφωνίας ... κατά το μέτρο που ενδέχεται να επηρεάσει τους κοινούς κανόνες ή να μεταβάλει την εμβέλειά τους». Η σύναψη διεθνούς συμφωνίας ενδέχεται να επηρεάσει τους κοινούς κανόνες ή να μεταβάλει την εμβέλειά τους στον βαθμό που το πεδίο εφαρμογής της συμφωνίας επικαλύπτεται ή καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από το δίκαιο της Ένωσης 10 .

Ως προς τούτο, το δίκαιο της ΕΕ προβλέπει ένα ολοκληρωμένο σύνολο κοινών κανόνων στον τομέα της ενιαίας αγοράς για τα προϊόντα 11 και τις υπηρεσίες 12 σε σχέση με τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν συστήματα ΤΝ. Επιπλέον, η ανάπτυξη και η χρήση ορισμένων συστημάτων ΤΝ μπορεί να επηρεάσει την άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ 13 και στο παράγωγο δίκαιο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων, για παράδειγμα, του δικαιώματος στη σωματική και διανοητική ακεραιότητα 14 , της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα 15 , της ιδιωτικής ζωής 16 , της απαγόρευσης των διακρίσεων 17 , της ελευθερίας έκφρασης και πληροφόρησης 18 , του τεκμηρίου αθωότητας 19 , της δίκαιης δίκης και της πραγματικής προσφυγής 20 . Η εν λόγω ανάπτυξη και χρήση μπορεί επίσης να επηρεάσει τις αξίες στις οποίες βασίζεται η Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου 21 .

Επιπλέον, για να αξιολογηθεί αν ένας τομέας καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από το δίκαιο της ΕΕ, πρέπει να ληφθεί υπόψη όχι μόνο το παρόν στάδιο εξέλιξης του δικαίου της ΕΕ στον οικείο τομέα αλλά και οι προοπτικές της εξέλιξής του, εφόσον είναι προβλέψιμες κατά τη στιγμή της ανάλυσης 22 . Ο τομέας που καλύπτεται από τη μελλοντική σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ΤΝ έχει άμεση σχέση με αυτές τις προβλέψιμες μελλοντικές εξελίξεις, λαμβάνοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού της Επιτροπής για την ΤΝ (στο εξής: πράξη για την ΤΝ) 23 , η οποία υποβλήθηκε τον Απρίλιο του 2021 και βρίσκεται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική σύμβαση (πλαίσιο) του Συμβουλίου της Ευρώπης για την τεχνητή νοημοσύνη αφορούν θέματα αρμοδιότητας της Ένωσης και υπάρχει πολύ σημαντική επικάλυψη μεταξύ του πρώτου προσχεδίου της σύμβασης και της προτεινόμενης πράξης για την ΤΝ όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής, τη φύση και το περιεχόμενό τους. Υπό το πρίσμα αυτό, είναι σημαντικό οι διαπραγματεύσεις να διεξαχθούν εξ ονόματος της Ένωσης με τρόπο που να διασφαλίζει ότι δεν υπονομεύονται η συνοχή και η ομοιομορφία των κανόνων της ΕΕ για την ΤΝ και η ορθή λειτουργία του συστήματος που θεσπίζουν και ότι η μελλοντική σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης συνάδει πλήρως με το ισχύον και το μελλοντικό δίκαιο της ΕΕ στον εν λόγω τομέα.

•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

Την 21η Απριλίου 2021, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων σχετικά με τη διάθεση στην αγορά, τη θέση σε λειτουργία και τη χρήση συστημάτων ΤΝ στην Ένωση. Ο διττός στόχος της πρότασης είναι η δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς για την προώθηση της ανάπτυξης και της υιοθέτησης της ΤΝ, με παράλληλη αντιμετώπιση των κινδύνων για την ασφάλεια, την υγεία και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Η πρόταση έχει οριζόντιο χαρακτήρα που ισχύει για τους παρόχους και τους χρήστες συστημάτων ΤΝ, ανεξάρτητα από το αν είναι δημόσιες ή ιδιωτικές οντότητες. Τα συστήματα ΤΝ που αναπτύσσονται ή χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για στρατιωτικούς σκοπούς εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής.

Η πρόταση θεσπίζει αναλογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις που περιορίζονται στο ελάχιστο απαιτούμενο για την αντιμετώπιση των κινδύνων για την υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα, χωρίς να παρεμποδίζεται η τεχνολογική ανάπτυξη της ΤΝ ή να αυξάνεται δυσανάλογα το οικονομικό κόστος και ο διοικητικός φόρτος για τους φορείς εκμετάλλευσης. Για τον σκοπό αυτόν, ακολουθεί μια προσέγγιση βάσει κινδύνου που ταξινομεί τα συστήματα ΤΝ σε διαφορετικές κατηγορίες, δηλαδή σε «μη αποδεκτό», «υψηλό», «σχετιζόμενο με τη διαφάνεια» και «χαμηλό» ή «ελάχιστο» κίνδυνο.

·Προτείνεται απαγόρευση για τα συστήματα ΤΝ που θεωρούνται ασύμβατα με τις αξίες της ΕΕ και συνιστούν σαφή απειλή για την ασφάλεια, τα μέσα διαβίωσης ή τα δικαιώματα των ανθρώπων, καθώς ενέχουν «μη αποδεκτό κίνδυνο» (π.χ. κοινωνική βαθμολόγηση από τις δημόσιες αρχές, επιζήμιες πρακτικές χειραγώγησης της ΤΝ, εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση σε πραγματικό χρόνο για σκοπούς επιβολής του νόμου σε δημόσια προσβάσιμους χώρους, με την επιφύλαξη ορισμένων περιορισμένων εξαιρέσεων).

·Τα συστήματα ΤΝ «υψηλού κινδύνου» που ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για την υγεία, την ασφάλεια ή τα θεμελιώδη δικαιώματα πρέπει να υποβάλλονται σε ελέγχους συμμόρφωσης και να συμμορφώνονται με ορισμένες υποχρεωτικές απαιτήσεις (π.χ. όσον αφορά τη διαχείριση κινδύνων, την ποιότητα των δεδομένων, την τεκμηρίωση, τη διαφάνεια, την ανθρώπινη εποπτεία, την ακρίβεια, την κυβερνοασφάλεια) πριν από τη διάθεση των εν λόγω συστημάτων στην αγορά ή τη χρήση τους στην Ένωση. Αναλογικές και αποτελεσματικές υποχρεώσεις παρακολούθησης και εποπτείας επιβάλλονται επίσης στους παρόχους και τους χρήστες, καθορίζοντας με σαφήνεια τους ρόλους και τις αρμοδιότητές τους σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα χωρίς να επηρεάζονται άλλες υποχρεώσεις στο πλαίσιο της τομεακής νομοθεσίας.

·Για τα συστήματα ΤΝ που ενέχουν «κίνδυνο που σχετίζεται με τη διαφάνεια», οι άνθρωποι θα πρέπει να ενημερώνονται όταν αλληλεπιδρούν με τα εν λόγω συστήματα ή εκτίθενται σε αυτά (π.χ. διαλογικά ρομπότ, συστήματα αναγνώρισης συναισθημάτων και βιομετρικής κατηγοριοποίησης, βαθιά ψευδές υλικό).

·Όλα τα άλλα συστήματα που ενέχουν «ελάχιστο» ή «χαμηλό κίνδυνο» για την υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα επιτρέπονται χωρίς περαιτέρω περιορισμούς, αλλά οι πάροχοι μπορούν να επιλέξουν να συμμορφωθούν με εθελοντικούς κώδικες δεοντολογίας.

Η πρόταση συζητείται από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία.

Οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την τεχνητή νοημοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι συμφωνηθείσες διατάξεις συμβιβάζονται με το δίκαιο της ΕΕ και τις υποχρεώσεις των κρατών μελών που απορρέουν από αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τη μελλοντική του εξέλιξη και την προτεινόμενη πράξη για την ΤΝ. Θα είναι επίσης αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι η σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης περιλαμβάνει ρήτρα αποσύνδεσης που επιτρέπει στα κράτη μέλη της ΕΕ που καθίστανται συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης να ρυθμίζουν τις μεταξύ τους σχέσεις βάσει του δικαίου της ΕΕ. Η προτεινόμενη πράξη για την ΤΝ, όπως εξελίσσεται στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας και των διαπραγματεύσεων από τους συννομοθέτες και, τελικά, στην τελική της (εκδοθείσα) μορφή, θα πρέπει να διαφυλάσσεται μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει επίσης να μπορεί να προσχωρήσει στη σύμβαση ως συμβαλλόμενο μέρος.

•Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Η σύσταση είναι σημαντική για άλλες εξελισσόμενες ή προγραμματισθείσες πρωτοβουλίες της Επιτροπής που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκαλούνται από την ανάπτυξη και τη χρήση συστημάτων ΤΝ, όπως εξετάζονται στη Λευκή Βίβλο για την ΤΝ 24 . Αυτές οι άλλες πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν την αναθεώρηση της τομεακής νομοθεσίας για τα προϊόντα (π.χ. την οδηγία σχετικά με τα μηχανήματα 25 , την οδηγία για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων) 26 και επικείμενες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση ζητημάτων ευθύνης που σχετίζονται με τις νέες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων ΤΝ.

Η σύσταση συνάδει, επίσης, με τη συνολική ψηφιακή στρατηγική της Επιτροπής που αποσκοπεί στην προώθηση της τεχνολογίας στην υπηρεσία των ανθρώπων, η οποία είναι ένας από τους τρεις κύριους στόχους του προσανατολισμού της πολιτικής που παρουσιάστηκαν στην ανακοίνωση με τίτλο «Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης» 27 . Αποσκοπεί να διασφαλίσει την ανάπτυξη της ΤΝ με τρόπους που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και κερδίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών, καθιστώντας την Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή και μετατρέποντας την επόμενη δεκαετία σε ψηφιακή δεκαετία 28 .

Η προτεινόμενη σύσταση ενισχύει επίσης σημαντικά τον ρόλο της Ένωσης στη διαμόρφωση παγκόσμιων κανόνων και προτύπων και στην προώθηση αξιόπιστης ΤΝ που συνάδει με τις αξίες και τα συμφέροντα της Ένωσης. Παρέχει στην Ένωση μια ισχυρή βάση για την ενίσχυση της ψηφιακής διπλωματίας 29 της ΕΕ και για τη διαπραγμάτευση, με άλλες ευρωπαϊκές και μη ευρωπαϊκές χώρες, της πρώτης νομικά δεσμευτικής διεθνούς συμφωνίας για την ΤΝ, με βάση κοινές αξίες και αρχές.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

Το άρθρο 218 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) προβλέπει ότι η Επιτροπή υποβάλλει συστάσεις στο Συμβούλιο, το οποίο εκδίδει απόφαση που επιτρέπει την έναρξη διαπραγματεύσεων και ορίζει τον διαπραγματευτή της Ένωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 218 παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ, το Συμβούλιο μπορεί να απευθύνει οδηγίες στον διαπραγματευτή.

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

Η προτεινόμενη πράξη για την ΤΝ θεσπίζει εναρμονισμένους κανόνες για τα συστήματα ΤΝ στην Ένωση, εμποδίζοντας, κατ' αυτόν τον τρόπο, τα κράτη μέλη να επιβάλουν περαιτέρω περιορισμούς, εκτός εάν αυτό επιτρέπεται ρητά με την πράξη. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ, η Ένωση έχει αποκλειστική αρμοδιότητα για τη σύναψη διεθνών συμφωνιών, κατά το μέτρο που ενδέχεται να επηρεάσει τους κοινούς κανόνες ή να μεταβάλει την εμβέλειά τους. Ως εκ τούτου, για όλα τα θέματα που σχετίζονται με τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή συστημάτων ΤΝ, τα οποία καλύπτονται σε μεγάλο βαθμό από το δίκαιο της ΕΕ ή πρόκειται να καλυφθούν μετά την προβλεπόμενη μελλοντική εξέλιξη του δικαίου της ΕΕ και ιδίως της προτεινόμενης πράξης για την ΤΝ, η Ένωση θα πρέπει να έχει την αρμοδιότητα να διαπραγματευτεί τη μελλοντική σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ΤΝ.

•Αναλογικότητα

Η παρούσα πρωτοβουλία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη των στόχων πολιτικής που διακυβεύονται.

•Επιλογή της νομικής πράξης

Η επιλογή της πράξης είναι σύσταση για απόφαση του Συμβουλίου, όπως ορίζεται στο άρθρο 218 παράγραφοι 3 και 4 της ΣΛΕΕ.

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις / έλεγχοι καταλληλότητας της ισχύουσας νομοθεσίας

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

•Συλλογή και χρήση εμπειρογνωσίας

Η Επιτροπή έλαβε υπόψη τις απόψεις που εξέφρασαν οι εμπειρογνώμονες των κρατών μελών στο πλαίσιο των συζητήσεων στη σχετική ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για την προετοιμασία των διαπραγματεύσεων.

•Εκτίμηση επιπτώσεων

•Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου

•Θεμελιώδη δικαιώματα

Η προτεινόμενη πράξη για την ΤΝ και η υπό εξέταση σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης επιδιώκουν τόσο την ελαχιστοποίηση των κινδύνων όσο και τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων που ενδέχεται, σε ορισμένες περιπτώσεις, να επηρεαστούν αρνητικά από την ανάπτυξη και τη χρήση της ΤΝ, αναγνωρίζοντας παράλληλα τις δυνατότητες της ΤΝ να προστατεύει και να διευκολύνει την άσκηση των εν λόγω δικαιωμάτων στο ψηφιακό περιβάλλον και να βελτιώνει την κοινωνική και περιβαλλοντική ευημερία και την τεχνολογική πρόοδο.

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

Σύσταση για

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

με την οποία εξουσιοδοτείται η έναρξη διαπραγματεύσεων, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 218 παράγραφοι 3 και 4,

Έχοντας υπόψη τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Το 2021, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης συγκρότησε επιτροπή για την τεχνητή νοημοσύνη (στο εξής: ΕΤΝ) για την περίοδο 2022-2024, η οποία επιφορτίστηκε με τη διαμόρφωση διεθνούς διαπραγματευτικής διαδικασίας για την ανάπτυξη, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης (στο εξής: ΤΝ), με βάση τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, και η οποία θα ευνοεί την καινοτομία 30 .

(2)Στις 30 Ιουνίου 2022, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης έδωσε εντολή στην ΕΤΝ να προχωρήσει ταχέως στην εκπόνηση νομικά δεσμευτικής πράξης οριζόντιου χαρακτήρα (στο εξής: σύμβαση / σύμβαση-πλαίσιο) για την τεχνητή νοημοσύνη, με βάση τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, σύμφωνα με την εντολή της, η οποία θα επικεντρώνεται σε γενικές κοινές αρχές, θα ευνοεί την καινοτομία και θα είναι ανοικτή στη συμμετοχή τρίτων κρατών, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη άλλα σχετικά υφιστάμενα ή υπό ανάπτυξη διεθνή νομικά πλαίσια 31 .

(3)Στη συνέχεια, ο πρόεδρος της επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη υπέβαλε πρόταση για το πρώτο προσχέδιο της σύμβασης (πλαισίου) που θα ισχύει για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή των συστημάτων ΤΝ. Στο πρώτο προσχέδιο περιλαμβάνονται τα ακόλουθα: διατάξεις σχετικά με τον σκοπό και το αντικείμενο, το πεδίο εφαρμογής, τους ορισμούς, τις θεμελιώδεις αρχές, συμπεριλαμβανομένων των διαδικαστικών εγγυήσεων και των δικαιωμάτων που θα ισχύουν για όλα τα συστήματα ΤΝ ανεξάρτητα από το επίπεδο κινδύνου τους, τα πρόσθετα μέτρα για συστήματα ΤΝ στον δημόσιο τομέα, καθώς και για συστήματα ΤΝ που παρουσιάζουν «μη αποδεκτά» και «σημαντικά» επίπεδα κινδύνου, όπως επίσης και σχετικά με έναν μηχανισμό μεταπαρακολούθησης και συνεργασίας· τελικές διατάξεις, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας της Ένωσης να προσχωρήσει στη σύμβαση· και υπό κατάρτιση προσάρτημα σχετικά με μια μεθοδολογία για την εκτίμηση κινδύνου και επιπτώσεων των συστημάτων ΤΝ.

(4)Η Ένωση έχει θεσπίσει κοινούς κανόνες που θα επηρεαστούν από τα στοιχεία που εξετάζονται για τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σε αυτούς περιλαμβάνεται, ειδικότερα, ένα ολοκληρωμένο σύνολο κανόνων στον τομέα της ενιαίας αγοράς για τα προϊόντα 32 και τις υπηρεσίες 33 σε σχέση με τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν συστήματα ΤΝ, καθώς και κανόνες για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ 34 και εφαρμόζονται στο παράγωγο δίκαιο της Ένωσης 35 , δεδομένου ότι τα εν λόγω δικαιώματα είναι πιθανό να επηρεαστούν αρνητικά σε ορισμένες περιστάσεις από την ανάπτυξη και τη χρήση ορισμένων συστημάτων ΤΝ.

(5)Επιπλέον, την 21η Απριλίου 2021, η Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων για την ΤΝ 36 , η οποία βρίσκεται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Το πεδίο εφαρμογής της προβλεπόμενης σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με τη νομοθετική πρόταση, δεδομένου ότι και οι δύο πράξεις αποσκοπούν στη θέσπιση κανόνων που ισχύουν για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή συστημάτων ΤΝ, τα οποία παρέχονται και χρησιμοποιούνται είτε από δημόσιες είτε από ιδιωτικές οντότητες.

(6)Ως εκ τούτου, η σύναψη της υπό εξέταση σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης ενδέχεται να επηρεάσει υφιστάμενους και προβλεπόμενους μελλοντικούς κοινούς κανόνες της Ένωσης ή να μεταβάλει το πεδίο εφαρμογής τους κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(7)Προκειμένου να προστατευθεί η ακεραιότητα του δικαίου της Ένωσης και να διασφαλιστεί η συνοχή των κανόνων του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της Ένωσης, είναι αναγκαίο να εξουσιοδοτηθεί η Επιτροπή να διαπραγματευθεί, εξ ονόματος της Ένωσης, τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την τεχνητή νοημοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

(8)Ζητήθηκε η γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ο οποίος γνωμοδότησε στις …

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να διαπραγματευθεί, εξ ονόματος της Ένωσης, τη σύμβαση (πλαίσιο) του Συμβουλίου της Ευρώπης για την τεχνητή νοημοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

Άρθρο 2

Οι οδηγίες διαπραγμάτευσης παρατίθενται στο παράρτημα.

Άρθρο 3

Οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται σε διαβούλευση με την [η ονομασία της ειδικής επιτροπής
εισάγεται από το Συμβούλιο].

Άρθρο 4

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Επιτροπή.

Βρυξέλλες,

(1)    Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ (ΠΡΑΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ) ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ [COM(2021) 206 final].

(2)     Επιτροπή Υπουργών, 1353η συνεδρίαση, απόφαση CM/Del/Dec(2019)1353/1.5, 11 Σεπτεμβρίου 2019.

(3)     Επιτροπή Υπουργών, εντολή της CAHAI [απόσπασμα του CM(2019)131].

(4)     Ειδική επιτροπή για την τεχνητή νοημοσύνη, μελέτη σκοπιμότητας, CAHAI(2020)23, 17 Δεκεμβρίου 2020.

(5)     Ειδική επιτροπή για την τεχνητή νοημοσύνη, ανάλυση της πολυμερούς διαβούλευσης, CAHAI(2021)07, 23 Ιουνίου 2021.

(6)     Ειδική επιτροπή για την τεχνητή νοημοσύνη — πιθανά στοιχεία ενός νομικού πλαισίου για την τεχνητή νοημοσύνη, με βάση τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, CAHAI(2021)09 αναθ., 3 Δεκεμβρίου 2021.

(7)    Στο πλαίσιο αυτό, η CAHAI εφιστά την προσοχή στα συστήματα ΤΝ που οδηγούν σε μαζική παρακολούθηση και στα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται για την κοινωνική βαθμολόγηση για τον προσδιορισμό της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες.

(8)     Επιτροπή Υπουργών, εντολή της ΕΤΝ [απόσπασμα του CM(2021) 131].

(9)     Επιτροπή Υπουργών, απόφαση σχετικά με τις εργασίες της ΕΤΝ κατά την 132η σύνοδο της Επιτροπής Υπουργών — Μεταπαρακολούθηση CM/Del/Dec(2022)1438/10.4   /30 Ιουνίου 2022.

(10)    Π.χ. υπόθεση C‑114/12, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δικαιώματα των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών), ECLI:EU:C:2014:2151, σκέψεις 68-69· γνωμοδότηση 1/13 Προσχώρηση τρίτων κρατών στη σύμβαση της Χάγης, EU:C:2014:2303, σκέψεις 71-74· υπόθεση C‑66/13, Green Network, EU:C:2014:2399, σκέψεις 27-33· γνωμοδότηση 3/15 Συνθήκη του Μαρακές για τη διευκόλυνση της πρόσβασης τυφλών, αμβλυώπων ή ατόμων με άλλα προβλήματα ανάγνωσης εντύπων σε δημοσιευμένα έργα, ECLI:EU:C:2017:114, σκέψεις 105-108.

(11)    Π.χ. οδηγία 2001/95/ΕΚ για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων (ΕΕ L 11 της 15.1.2002, σ. 4), οδηγία 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1985, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων (ΕΕ L 210 της 7.8.1985, σ. 29), και τομεακή νομοθεσία για την ασφάλεια των προϊόντων όπως η οδηγία 2006/42/ΕΚ σχετικά με τα μηχανήματα (ΕΕ L 157 της 9.6.2006, σ. 24)· οδηγία 2014/53/ΕΕ σχετικά με την εναρμόνιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τη διαθεσιμότητα ραδιοεξοπλισμού στην αγορά (ΕΕ L 153 της 22.5.2014, σ. 62)· οδηγία 2009/48/ΕΚ σχετικά με την ασφάλεια των παιχνιδιών (ΕΕ L 170 της 30.6.2009, σ. 1)· κανονισμός (ΕΕ) 2017/745 για τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα (ΕΕ L 117 της 5.5.2017, σ. 1) · κανονισμός (ΕΕ) 2019/2144 για τις απαιτήσεις έγκρισης τύπου των μηχανοκίνητων οχημάτων και των ρυμουλκουμένων τους και των συστημάτων, κατασκευαστικών στοιχείων και χωριστών τεχνικών μονάδων που προορίζονται για τα οχήματα αυτά όσον αφορά τη γενική τους ασφάλεια και την προστασία των επιβατών των οχημάτων και του ευάλωτου χρήστη της οδού (EE L 325 της 16.12.2019, σ. 1).

(12)    Π.χ. οδηγία 2006/123/ΕΚ σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά και ειδική τομεακή νομοθεσία για τις υπηρεσίες όπως η οδηγία 2000/31/ΕΚ για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά (ΕΕ L 178 της 17.7.2000, σ. 1)· οδηγία 2008/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2008, για τις συμβάσεις καταναλωτικής πίστης (ΕΕ L 133 της 22.5.2008, σ. 66), οδηγία (ΕΕ) 2016/97 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιανουαρίου 2016, σχετικά με τη διανομή ασφαλιστικών προϊόντων (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 26 της 2.2.2016, σ. 19)· οδηγία (ΕΕ) 2018/1808 για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (ΕΕ L 303 της 28.11.2018, σ. 69).

(13)    Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 326 της 26.10.2012, σ. 391).

(14)    Π.χ. κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 536/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, για τις κλινικές δοκιμές φαρμάκων που προορίζονται για τον άνθρωπο και για την κατάργηση της οδηγίας 2001/20/ΕΚ (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) (ΕΕ L 158 της 27.5.2014, σ. 1).

(15)    Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1)· οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της απόφασης-πλαισίου 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 89).

(16)    Π.χ. οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την προστασία ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες) (ΕΕ L 201 της 31.7.2002, σ. 37).

(17)    Π.χ. οδηγία 2000/43/EΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2000, περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής (ΕΕ L 180 της 19.7.2000, σ. 22)· οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16)· οδηγία 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 204 της 26.7.2006, σ. 23)· οδηγία 2004/113/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2004, για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών (ΕΕ L 373 της 21.12.2004, σ. 37).

(18)    Π.χ. οδηγία (ΕΕ) 2018/1808 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Νοεμβρίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/13/ΕΕ για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων (οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων) ενόψει των μεταβαλλόμενων συνθηκών της αγοράς (PE/33/2018/REV/1) (ΕΕ L 303 της 28.11.2018, σ. 69).

(19)    Π.χ. οδηγία (ΕΕ) 2016/343 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2016, για την ενίσχυση ορισμένων πτυχών του τεκμηρίου αθωότητας και του δικαιώματος παράστασης του κατηγορουμένου στη δίκη του στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας (ΕΕ L 65 της 11.3.2016, σ. 1).

(20)    Π.χ. οδηγία 2012/29/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας (ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 57)· κανονισμός (ΕΕ) 2020/1783 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2020, για τη συνεργασία μεταξύ των δικαστηρίων των κρατών μελών κατά τη διεξαγωγή αποδείξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις (διεξαγωγή αποδείξεων) (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 405 της 2.12.2020, σ. 1)· οδηγία 2013/48/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013, σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας και διαδικασίας εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, καθώς και σχετικά με το δικαίωμα ενημέρωσης τρίτου προσώπου σε περίπτωση στέρησης της ελευθερίας του και με το δικαίωμα επικοινωνίας με τρίτα πρόσωπα και με προξενικές αρχές κατά τη διάρκεια της στέρησης της ελευθερίας (ΕΕ L 294 της 6.11.2013).

(21)    Άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ C 202 της 7.6.2016).

(22)    Π.χ. γνωμοδότηση 1/03 Νέα σύμβαση του Λουγκάνο, ECLI:EU:C:2004:490, σκέψη 126· υπόθεση C‑114/12, Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δικαιώματα των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών), ECLI:EU:C:2014:2151, σκέψη 70· υπόθεση C-66/13, Green Network, ECLI:EU:C:2014:2399, σκέψεις 61-64.

(23)    Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ (ΠΡΑΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ) ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ [COM(2021) 206 final].

(24)    Λευκή Βίβλος για την τεχνητή νοημοσύνη — Η ευρωπαϊκή προσέγγιση της αριστείας και της εμπιστοσύνης [COM(2020) 65 final].

(25)    Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τα μηχανολογικά προϊόντα [COM(2021) 202 final].

(26)    Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση της οδηγίας 87/357/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της οδηγίας 2001/95/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου [COM(2021) 346 final].

(27)    Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης» [COM(2020) 67 final].

(28)    Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο « Ψηφιακή Πυξίδα 2030: η ευρωπαϊκή οδός για την ψηφιακή δεκαετία » [COM(2021) 118 final].

(29)    Υπ’ αυτήν την έννοια, βλ. επίσης τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 18ης Ιουλίου 2022, σχετικά με την ψηφιακή διπλωματία της ΕΕ (11406/22).

(30)     Επιτροπή Υπουργών, εντολή της ΕΤΝ [απόσπασμα του CM(2021) 131].

(31)     Επιτροπή Υπουργών, απόφαση σχετικά με τις εργασίες της ΕΤΝ κατά την 132η σύνοδο της Επιτροπής Υπουργών — Μεταπαρακολούθηση CM/Del/Dec(2022)1438/10.4 / 30 Ιουνίου 2022.

(32)    Π.χ. οδηγία 2001/95/ΕΚ για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων (ΕΕ L 11 της 15.1.2002, σ. 4), οδηγία 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουλίου 1985, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σε θέματα ευθύνης λόγω ελαττωματικών προϊόντων (ΕΕ L 210 της 7.8.1985, σ. 29), και τομεακή νομοθεσία για την ασφάλεια των προϊόντων όπως η οδηγία 2006/42/ΕΚ σχετικά με τα μηχανήματα (ΕΕ L 157 της 9.6.2006, σ. 24)· οδηγία 2014/53/ΕΕ σχετικά με την εναρμόνιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τη διαθεσιμότητα ραδιοεξοπλισμού στην αγορά (ΕΕ L 153 της 22.5.2014, σ. 62)· οδηγία 2009/48/ΕΚ σχετικά με την ασφάλεια των παιχνιδιών (ΕΕ L 170 της 30.6.2009, σ. 1)· κανονισμός (ΕΕ) 2017/745 για τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα (ΕΕ L 117 της 5.5.2017, σ. 1) · κανονισμός (ΕΕ) 2019/2144 για τις απαιτήσεις έγκρισης τύπου των μηχανοκίνητων οχημάτων και των ρυμουλκουμένων τους και των συστημάτων, κατασκευαστικών στοιχείων και χωριστών τεχνικών μονάδων που προορίζονται για τα οχήματα αυτά όσον αφορά τη γενική τους ασφάλεια και την προστασία των επιβατών των οχημάτων και του ευάλωτου χρήστη της οδού (EE L 325 της 16.12.2019, σ. 1).

(33)    Π.χ. οδηγία 2006/123/ΕΚ σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά και ειδική τομεακή νομοθεσία για τις υπηρεσίες όπως η οδηγία 2000/31/ΕΚ για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά (ΕΕ L 178 της 17.7.2000, σ. 1)· οδηγία 2008/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2008, για τις συμβάσεις καταναλωτικής πίστης (ΕΕ L 133 της 22.5.2008, σ. 66).

(34)    Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 326 της 26.10.2012, σ. 391).

(35)    Π.χ. κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1)· οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της απόφασης-πλαισίου 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 89)· οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την προστασία ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες) (ΕΕ L 201 της 31.7.2002, σ. 37)· οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2000, περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής (EE L 180 της 19.7.2000, σ. 22)· οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16).

(36)    Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ (ΠΡΑΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ) ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ [COM(2021) 206 final].

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 18.8.2022

COM(2022) 414 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

της

ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

με την οποία εξουσιοδοτείται η έναρξη διαπραγματεύσεων, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
της σύστασης για απόφαση του Συμβουλίου με την οποία εξουσιοδοτείται η έναρξη διαπραγματεύσεων, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου

Όσον αφορά τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, η Ένωση θα πρέπει να αποσκοπεί στην επίτευξη των ακόλουθων:

1)Η διαπραγματευτική διαδικασία είναι ανοικτή, συμπεριληπτική και διαφανής, και βασίζεται σε αξιόπιστα αποδεικτικά στοιχεία και στην καλόπιστη συνεργασία.

2)Η διαπραγματευτική διαδικασία βασίζεται σε μια συμπεριληπτική διαδικασία διαβούλευσης και επιτρέπει την ουσιαστική συμμετοχή όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας των πολιτών, του ιδιωτικού τομέα, της ακαδημαϊκής κοινότητας, των μη κυβερνητικών οργανώσεων, των οργανισμών τυποποίησης και άλλων σχετικών φορέων με εμπειρογνωσία σχετικά με τη ρύθμιση του σχεδιασμού, της ανάπτυξης και της εφαρμογής των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ).

3)Όλες οι συμβολές που λαμβάνονται από το σύνολο των διαπραγματευόμενων μερών εξετάζονται σε ισότιμη βάση, προκειμένου να εξασφαλίζεται μια συμπεριληπτική διαδικασία.

4)Η διαπραγματευτική διαδικασία βασίζεται σε ένα αποτελεσματικό και ρεαλιστικό πρόγραμμα εργασιών για την επεξεργασία της σύμβασης (πλαισίου).

Όσον αφορά τους γενικούς στόχους των διαπραγματεύσεων, η Ένωση θα πρέπει να αποσκοπεί στην επίτευξη των ακόλουθων:

5)Η σύμβαση συμβιβάζεται με το δίκαιο της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και άλλους τομείς του δικαίου της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των γενικών αρχών του δικαίου της ΕΕ και των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, όπως κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και εφαρμόζονται μέσω του παράγωγου δικαίου της ΕΕ.

6)Η σύμβαση συμβιβάζεται με την προτεινόμενη πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη (στο εξής: πράξη για την ΤΝ) 1 , λαμβανομένων υπόψη των μελλοντικών εξελίξεων στη νομοθετική διαδικασία.

7)Η σύμβαση χρησιμεύει ως αποτελεσματικό και διαχρονικό κανονιστικό πλαίσιο για την ΤΝ με σκοπό τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διαφύλαξης των ευρωπαϊκών αξιών και, παράλληλα, την προώθηση της καινοτομίας, της αυξανόμενης ασφάλειας δικαίου και της εμπιστοσύνης· η σύμβαση αναγνωρίζει, επίσης, τα δυνητικά οφέλη της ΤΝ για σημαντικά δημόσια συμφέροντα, μεταξύ άλλων για την προστασία και τη διευκόλυνση της άσκησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο ψηφιακό περιβάλλον, τη βελτίωση της κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευημερίας και υγείας και την προώθηση της τεχνολογικής προόδου.

8)Η σύμβαση ενισχύει τη διεθνή συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων ευρωπαϊκών και μη ευρωπαϊκών χωρών που ενδέχεται να προσχωρήσουν στη σύμβαση.

9)Η σύμβαση συμβιβάζεται με τις υφιστάμενες πράξεις του Συμβουλίου της Ευρώπης, ιδίως την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τα πρωτόκολλά της, την υπ’ αριθ. 108 σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία του ατόμου από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα, όπως τροποποιήθηκε με το πρωτόκολλο CETS 223, και άλλες σχετικές νομικές πράξεις του Συμβουλίου της Ευρώπης· η σύμβαση αποφεύγει την αλληλεπικάλυψη με τις εν λόγω πράξεις και τυχόν δυσμενείς επιπτώσεις στην εφαρμογή τους ή στην περαιτέρω προσχώρηση οποιασδήποτε χώρας σε αυτές· η σύμβαση αντιμετωπίζει τους νέους κινδύνους και τις προκλήσεις που θέτουν τα ειδικά χαρακτηριστικά ορισμένων συστημάτων ΤΝ όσον αφορά τη συμμόρφωση με τα υφιστάμενα δικαιώματα που προστατεύονται από τις εν λόγω πράξεις και την αποτελεσματική επιβολή τους.

10)Η σύμβαση συμβιβάζεται με τις δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με άλλες διεθνείς συμφωνίες στις οποίες είναι συμβαλλόμενο μέρος και αποφεύγει κάθε δυσμενή αντίκτυπο στην αποτελεσματική εφαρμογή τους· ειδικότερα, η σύμβαση συνάδει με τις διεθνείς εμπορικές δεσμεύσεις της Ένωσης και αποφεύγει τους περιττούς ή αδικαιολόγητους περιορισμούς στο εμπόριο.

Όσον αφορά την ουσία των διαπραγματεύσεων, η Ένωση θα πρέπει να αποσκοπεί στην επίτευξη των ακόλουθων:

11)Οι διατάξεις της σύμβασης συμβιβάζονται πλήρως με το δίκαιο της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και άλλους τομείς του δικαίου της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των γενικών αρχών του δικαίου της ΕΕ και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και εφαρμόζονται στο παράγωγο δίκαιο της ΕΕ.

12)Οι διατάξεις της σύμβασης συμβιβάζονται πλήρως με τις διατάξεις της προτεινόμενης πράξης για την ΤΝ, λαμβανομένων υπόψη των μελλοντικών εξελίξεων στη νομοθετική διαδικασία.

13)Οι διατάξεις της σύμβασης επιτρέπουν στα συμβαλλόμενα μέρη να παρέχουν προστασία ευρύτερη από την προβλεπόμενη στη σύμβαση και σε καμία περίπτωση δεν υπονομεύουν το επίπεδο προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών και τις εγγυήσεις που προβλέπονται στο δίκαιο της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της αρχής βάσει της οποίας οι αρχές που εποπτεύουν τα θεμελιώδη δικαιώματα πρέπει να είναι ανεξάρτητες, στον βαθμό που αυτό απαιτείται από το δίκαιο της ΕΕ.

14)Η σύμβαση ακολουθεί μια προσέγγιση βάσει κινδύνου και θεσπίζει αναλογικούς, αποτελεσματικούς και σαφείς κανόνες που ισχύουν για τις δημόσιες και ιδιωτικές οντότητες σε ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα της ΤΝ, οι οποίοι αποσκοπούν στην ελαχιστοποίηση των κινδύνων που απορρέουν από τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή ορισμένων συστημάτων ΤΝ, αποφεύγοντας παράλληλα τυχόν περιττές και δυσανάλογες επιβαρύνσεις ή περιορισμούς όσον αφορά τις δραστηριότητες των εν λόγω οντοτήτων ή περιορισμούς στην τεχνολογική ανάπτυξη· ειδικότερα, το πεδίο εφαρμογής και η αυστηρότητα κάθε ρυθμιστικής παρέμβασης είναι ισορροπημένα, αιτιολογημένα και κλιμακούμενα σύμφωνα με τα επίπεδα κινδύνου που ενέχουν τα συστήματα ΤΝ.

15)Οι διατάξεις της σύμβασης διατυπώνονται, στο μέτρο του δυνατού, με διαχρονικό και ευέλικτο τρόπο, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι μελλοντικές τεχνολογικές, εμπορικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές εξελίξεις που σχετίζονται με την ΤΝ.

16)Η σύμβαση προβλέπει κανόνες για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή συστημάτων ΤΝ, οι οποίοι αποφεύγουν τις αλληλεπικαλύψεις και παρέχουν ουσιαστική προστιθέμενη αξία σε σύγκριση με άλλες σχετικές διεθνείς ή περιφερειακές συμβάσεις, ιδίως στον τομέα της προστασίας των δεδομένων· οι εν λόγω κανόνες για την ΤΝ συμβιβάζονται με τις εν λόγω συμβάσεις και με τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

17)Η σύμβαση περιλαμβάνει διατάξεις για την αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων που εφαρμόζονται στον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εφαρμογή συστημάτων ΤΝ, ιδίως με κατάλληλους μηχανισμούς εκ των προτέρων και εκ των υστέρων συμμόρφωσης και ελέγχου, και αναγνωρίζει τον ρόλο των προτύπων, των μηχανισμών πιστοποίησης, των ανεξάρτητων τρίτων μερών που συμμετέχουν στους ελέγχους συμμόρφωσης και των αρμόδιων εποπτικών αρχών.

18)Η σύμβαση προβλέπει μέτρα για τη στήριξη της καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης της δοκιμής συστημάτων ΤΝ και της δημιουργίας και λειτουργίας ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων για την προώθηση της καινοτομίας στον τομέα της ΤΝ σε ελεγχόμενο περιβάλλον υπό την εποπτεία των αρμόδιων αρχών.

19)Η σύμβαση λαμβάνει υπόψη τις ειδικές ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), δεν επηρεάζει δυσανάλογα την ανταγωνιστικότητά τους και υποχρεώνει τα μέρη να λάβουν ειδικά μέτρα για τη στήριξή τους.

20)Η σύμβαση λαμβάνει υπόψη το συμφέρον των αρχών επιβολής του νόμου και των δικαστικών αρχών για τους σκοπούς της πρόληψης, της διερεύνησης, της ανίχνευσης και της δίωξης ποινικών αδικημάτων, μεταξύ άλλων όσον αφορά την εμπιστευτικότητα και την ακεραιότητα των ερευνών αυτών.

21)Η σύμβαση προβλέπει αποτελεσματική εποπτεία από τις αρμόδιες αρχές και μηχανισμούς συνεργασίας που επιτρέπουν την αποτελεσματική εφαρμογή της.

Όσον αφορά τη λειτουργία της σύμβασης, η Ένωση θα πρέπει να αποσκοπεί στην επίτευξη των ακόλουθων:

22)Η σύμβαση περιλαμβάνει ρήτρα αποσύνδεσης που επιτρέπει στα κράτη μέλη της ΕΕ, στο πλαίσιο των αμοιβαίων σχέσεών τους, να συνεχίσουν να εφαρμόζουν το δίκαιο της ΕΕ σε θέματα που καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής της σύμβασης.

23)Η σύμβαση προβλέπει τη δημιουργία κατάλληλου μηχανισμού για τη διασφάλιση της εφαρμογής της και περιλαμβάνει τελικές διατάξεις, μεταξύ άλλων, για την επίλυση διαφορών, την υπογραφή, την κύρωση, την αποδοχή, την έγκριση και την προσχώρηση, την έναρξη ισχύος, την τροποποίηση, την αναστολή, την καταγγελία και τον θεματοφύλακα καθώς και τις γλώσσες, οι οποίες διαμορφώνονται, στο μέτρο του δυνατού και κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις διατάξεις άλλων συναφών συμβάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης.

24)Η σύμβαση παρέχει τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση να προσχωρήσει σε αυτήν.

(1)    Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ (ΠΡΑΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ) ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ [COM(2021) 206 final].