EU-regelgeving betreffende over-the-counter-derivatencontracten, centrale tegenpartijen en transactieregisters

KERNPUNTEN

• Om de transparantie te vergroten wordt in EMIR vereist dat alle informatie over alle Europese derivatencontracten bij transactieregisters moet worden gemeld en toegankelijk moet worden gemaakt voor toezichthoudende autoriteiten, waaronder de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA).
• Om het tegenpartijkredietrisico⁴ te verkleinen, zijn in EMIR strenge organisatorische, bedrijfsvoerings- en prudentiële vereisten voor CTP’s opgenomen. Gestandaardiseerde derivatencontracten moeten door CTP’s worden gecleard (zie clearing⁵).
• Met het oog op het versterken van de digitale operationele veerkracht van de financiële sector van de Europese Unie (EU) bevat Wijzigingsverordening (EU) 2022/2554 eisen voor de veerkracht van netwerk- en informatiesystemen van CTP’s en transactieregisters om ervoor te zorgen dat ze bestand zijn tegen, reageren op en zich herstellen van alle soorten ICT-gerelateerde storingen en bedreigingen.
• Ter vermindering van het operationele risico⁶ voor otc-derivatencontracten die niet centraal worden gecleard, wordt in EMIR vereist dat de tegenpartijen beschikken over robuuste procedures voor tijdige bevestiging van de voorwaarden van contracten, vroegtijdige vaststelling en oplossing van geschillen en de dagelijkse waardering van uitstaande contracten tegen marktwaarde⁷. De tegenpartijen dienen bovendien zekerheden uit te wisselen en te waarborgen dat ze over voldoende kapitaal beschikken om het risico te beheren dat niet door de uitwisseling wordt gedekt.
• De clearing- en rapportageverplichtingen zijn van toepassing op ondernemingen die grote belangen hebben in otc-derivaten, waaronder:
  • financiële ondernemingen, zoals banken en verzekeringsmaatschappijen;
  • niet-financiële ondernemingen, zoals energiebedrijven en luchtvaartmaatschappijen.

Uitzonderingen

• Intragroeptransacties zijn onder bepaalde omstandigheden vrijgesteld van centrale clearing, rapportage en de verplichting marges uit te wisselen voor niet centraal geclearde otc-derivaten.
• Pensioenregelingen zijn tijdelijk vrijgesteld, omdat er nog geen haalbare oplossing is ontwikkeld voor deelname van pensioenregelingen in centrale clearing.
• Bepaalde openbare lichamen en internationale instellingen zijn vrijgesteld van de werkingssfeer van EMIR (met uitzondering van rapportage, afhankelijk van het lichaam).
• Een opschorting van de clearingverplichting voor bepaalde otc-derivatencontracten of bepaalde tegenpartijen is onder bepaalde omstandigheden mogelijk.

De verantwoordelijkheden van de Europese Autoriteit voor effecten en markten

• ESMA is verantwoordelijk voor het identificeren van contracten die onder de clearingverplichting moeten vallen, dus contracten die gestandaardiseerd zijn en door CTP’s moeten worden gecleard.
• ESMA speelt een belangrijke rol in het verder waarborgen van harmonisatie binnen de EU en samenwerking tussen de autoriteiten van EU-lidstaten die verantwoordelijk zijn voor toezicht op de CTP’s binnen de EU.
• ESMA is verantwoordelijk voor de erkenning van CTP’s uit niet-EU-landen die clearingdiensten willen aanbieden in de EU, en houdt toezicht op CTP’s uit niet-EU-landen die systemisch belangrijk zijn voor de financiële stabiliteit in de EU of in een of meer lidstaten (CTP’s van niveau 2).
• ESMA houdt ook toezicht op transactieregisters.
• Op grond van Wijzigingsverordening (EU) 2022/2554 moet ESMA ontwerpen van technische reguleringsnormen ontwikkelen waarin de minimuminhoud en vereisten van het bedrijfscontinuïteits- en noodherstelplan worden gespecificeerd, met uitzondering van de ICT-bedrijfscontinuïteits- en noodherstelplannen.

Competenties

• EMIR stelt de competenties vast van:
  • bevoegde nationale autoriteiten, colleges van toezichthouders en ESMA — voor de vergunningverlening aan en het toezicht op de in de EU gevestigde CTP’s;
  • ESMA, het college voor niet in de EU gevestigde CTP’s en de centrale banken die de EU-valuta uitgeven — voor de vergunningverlening aan niet in de EU gevestigde CTP’s en het doorlopende toezicht op de naleving van EMIR door CTP’s van niveau 2.
• De Europese Commissie heeft, in aanvulling op de voorwaarden van de verordening, een aantal gedelegeerde verordeningen aangenomen op basis van ESMA-ontwerpmaatregelen, waaronder technische normen. De door ESMA ontwikkelde technische normen bestrijken een scala aan onderwerpen, waaronder:
  • kapitaalvereisten voor CTP’s;
  • de minimale gegevens die aan de transactieregisters moeten worden gerapporteerd;
  • toezichtsrapportages van instellingen betreffende de liquiditeitsdekkingsvereiste.
• Ze heeft tevens de bevoegdheid gedelegeerde verordeningen aan te nemen ten aanzien van een groot aantal aspecten, waaronder:
  • wijzigingen in de lijst van entiteiten die niet vallen onder de verordening;
  • procedureregels met betrekking tot het opleggen van boetes of dwangsommen;
  • maatregelen om bijlage II aan te passen aan de ontwikkelingen op de financiële markten;
  • nadere specificaties omtrent de soorten vergoedingen die er zijn, de zaken waarvoor een vergoeding moet worden betaald, de omvang van de vergoedingen en de manier waarop zij moeten worden betaald.
• Ze heeft uitvoeringsbesluiten aangenomen ten aanzien van verschillende aspecten betreffende de gelijkwaardigheid van de CTP-reguleringsstelsels in sommige niet-EU-landen.