Beter wetgeven — Akkoord tussen EU-instellingen

KERNPUNTEN

Jaarlijkse en meerjarige programmering

Aan het begin van elke zittingsperiode komen de drie instellingen meerjarige prioriteiten overeen. Bovendien nemen ze elk jaar een gezamenlijke verklaring aan over de jaarlijkse interinstitutionele prioriteiten op basis van het jaarlijkse werkprogramma van de Commissie. Een dergelijke gezamenlijke verklaring werd voor het eerst voor 2017 aangenomen.

Effectbeoordelingen

In het akkoord wordt bepaald dat de Commissie effectbeoordelingen verricht voor al haar belangrijke voorstellen voor wetgevingshandelingen en niet-wetgevingshandelingen. Het akkoord stelt de elementen vast waarvoor effectbeoordelingen moeten worden verricht:

• economische, ecologische en sociale gevolgen;
• subsidiariteit en evenredigheid;
• gevolgen voor het concurrentievermogen en in het bijzonder voor kmo’s/mkb-bedrijven;
• digitale aspecten;
• territoriale gevolgen.

De Commissie maakt gebruik van een Raad voor regelgevingstoetsing, die gedeeltelijk is samengesteld uit externe deskundigen, om een objectieve kwaliteitscontrole van de effectbeoordelingen van de Commissie uit te voeren.

Het Parlement en de Raad kunnen effectbeoordelingen over hun wezenlijke wijzigingen opstellen wanneer zij dit passend en noodzakelijk achten. Verder zijn in het akkoord regels vastgesteld voor raadplegingen van het publiek en van belanghebbenden en een evaluatie achteraf van EU-wetgeving.

Transparantie

In het akkoord wordt gewezen op het belang van een grotere transparantie van de wetgevingsprocedures, o.a. te bereiken door:

• verbeterde praktische regelingen te treffen voor samenwerking en informatie-uitwisseling inzake internationale overeenkomsten tussen de drie instellingen;
• een passende afhandeling van trialogen¹;
• een gezamenlijke openbare bekendmaking van de succesvolle afronding van het wetgevingsproces;
• een gezamenlijke database voor wetgevingsdossiers, waarmee de verschillende stadia van het wetgevingsproces traceerbaar zijn.

Gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen

Het akkoord stelt regels vast om het gebruik van gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen overeenkomstig artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) te verduidelijken en te vergemakkelijken, en bevat daartoe een bijlage met standaardbepalingen. Met name is overeengekomen dat:

• de Commissie deskundigen van de EU-landen raadpleegt bij de voorbereiding van gedelegeerde handelingen en deskundigen van het Parlement en de Raad gelijke toegang hebben tot alle desbetreffende vergaderingen en documenten;
• gezorgd wordt voor een snelle aanpassing van alle vóór het Verdrag van Lissabon daterende dossiers;
• verdere onderhandelingen plaatsvinden om niet-bindende afbakeningscriteria voor gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen vast te stellen (d.w.z. niet-bindende criteria voor de toepassing van artikelen 290 en 291 VWEU), en
• een openbaar register voor gedelegeerde handelingen wordt ingesteld (het interinstitutioneel register van gedelegeerde handelingen „DelReg” is sinds eind 2017 operationeel).

Uitvoering en toepassing van EU-wetgeving

Het akkoord houdt drie vernieuwingen in om de uitvoering en toepassing van EU-wetgeving te verbeteren en te verduidelijken:

1. EU-landen moeten het publiek duidelijk informeren over nationale maatregelen die EU-wetten omzetten in nationaal recht of EU-wetten uitvoeren, overeenkomstig de gezamenlijke verklaringen van 2011 over toelichtende stukken die de kennisgeving van de omzettingsmaatregelen vergezellen;
2. EU-landen wordt verzocht elementen die ze in hun nationale wetgeving toevoegen en die geen verband houden met de EU-wetgeving („gold plating”), duidelijk aan te geven in de omzettingsmaatregel (de handeling waarbij EU-wetgeving wordt omgezet in nationaal recht) of in daarmee verband houdende documenten;
3. De Commissie vermeldt in haar jaarlijks verslag aan het Parlement en de Raad alle gevallen van „gold plating”.

Vereenvoudiging

In het akkoord verbinden de drie instellingen zich ertoe samen te werken om de wetgeving te vereenvoudigen en administratieve lasten te vermijden terwijl ze er tegelijkertijd voor zorgen dat de doelstellingen van de wetgeving worden verwezenlijkt. De drie instellingen bevestigen:

• dat ze zich ertoe verbinden om vaker gebruik te maken van de techniek van herschikking voor het wijzigen van bestaande wetgeving en, wanneer herschikking niet passend is, om wetteksten zo spoedig mogelijk na de vaststelling van een wijzigingshandeling te codificeren;
• de efficiëntste regelgevingsinstrumenten, zoals harmonisering en wederzijdse erkenning, te willen bevorderen om overregulering te vermijden en administratieve lasten te verminderen.

De Commissie presenteert een jaarlijks lastenoverzicht van de resultaten die de EU heeft geboekt bij het vereenvoudigen van wetgeving en het verminderen van administratieve lasten door gebruik te maken van haar programma voor gezonde en resultaatgerichte regelgeving (REFIT).

Uitvoering van het akkoord

In lid 50 van het akkoord wordt bepaald dat de drie instellingen de uitvoering ervan regelmatig monitoren via de interinstitutionele coördinatiegroep en dat ze jaarlijks op politiek niveau bijeenkomen om de voortgang te evalueren.