Decyzja ramowa w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych

Celem niniejszej decyzji ramowej jest zapewnienie, by w całej Unii Europejskiej (UE) pewne poważne przejawy rasizmu i ksenofobii podlegały skutecznym, proporcjonalnym i odstraszającym sankcjom karnym. Ponadto jej celem jest ulepszenie współpracy sądowej w tej dziedzinie i zachęcanie do niej.

AKT

Decyzja ramowa Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych.

STRESZCZENIE

Będąca uzupełnieniem wspólnego działania 96/443/WSiSW, niniejsza decyzja ramowa przewiduje zbliżenie przepisów ustawowych i wykonawczych państw UE dotyczących przestępstw wiążących się z pewnymi przejawami rasizmu i ksenofobii. Pewne poważne przejawy rasizmu i ksenofobii muszą być uznawane za przestępstwa we wszystkich państwach UE i podlegać skutecznym, proporcjonalnym i odstraszającym karom.

Niniejsza decyzja ramowa ma zastosowanie do wszystkich przestępstw popełnianych:

• na terytorium Unii Europejskiej (UE), z uwzględnieniem czynów popełnianych w obrębie systemu informatycznego,
• przez obywatela danego państwa UE lub na korzyść osoby prawnej mającej siedzibę w danym państwie UE. W związku z tym w decyzji ramowej przewidziano kryteria dotyczące sposobu ustalania odpowiedzialności osób prawnych.

„Mowa nienawiści”

Określone poniżej czyny podlegają sankcjom karnym jako przestępstwa kryminalne:

• publiczne nawoływanie do przemocy lub nienawiści skierowanej przeciwko grupie osób, którą definiuje się według rasy, koloru skóry, pochodzenia, wyznawanej religii lub światopoglądu albo przynależności narodowej lub etnicznej, lub przeciwko członkowi takiej grupy,
• powyższe czyny, gdy są dokonywane poprzez publiczne rozpowszechnianie lub rozprowadzanie tekstów, obrazów lub innych materiałów,
• publiczne aprobowanie, negowanie lub rażące pomniejszanie zbrodni ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości oraz zbrodni wojennych w rozumieniu art. 6, 7 i 8 statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego oraz zbrodni określonych w art. 6 Karty Międzynarodowego Trybunału Wojskowego, jeśli czyny takie mogą podburzać do przemocy lub wzbudzać nienawiść skierowaną przeciwko takiej grupie lub jej członkowi.

Karalne jest również podżeganie do określonych powyżej czynów oraz pomocnictwo w ich popełnieniu.

W odniesieniu do tych przestępstw państwa UE muszą zapewnić możliwość stosowania:

• skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających sankcji,
• kary pozbawienia wolności o maksymalnym wymiarze co najmniej jednego roku.

Sankcje stosowane wobec osób prawnych muszą być skuteczne, proporcjonalne oraz odstraszające i obejmować grzywny lub kary pieniężne o innym charakterze. Ponadto osoby prawne mogą podlegać następującym karom:

• pozbawienie prawa do wsparcia publicznego lub pomocy publicznej,
• czasowy lub stały zakaz działalności handlowej,
• nadzór sądowy,
• sądowy nakaz likwidacji.

Rozpoczęcie dochodzenia w sprawie przestępstw popełnianych z pobudek rasistowskich lub ksenofobicznych i ściganie karne takich przestępstw nie może zależeć od tego, czy ofiara złoży doniesienie lub wniesie skargę.

„Przestępstwo z nienawiści”

We wszystkich przypadkach pobudki rasistowskie i ksenofobiczne stanowią okoliczność obciążającą, a sądy muszą być uprawnione, by uwzględnić takie pobudki przy wymiarze kary.

AKTY POWIĄZANE

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące wykonania decyzji ramowej Rady 2008/913/WSISW w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych [ COM/2014/027 final z dnia 27.1.2014 - nie publikowane w Dzienniku Urzędowym].

Niniejsze sprawozdanie podkreśla fakt, że szereg państw UE nie dokonał pełnej lub prawidłowej transpozycji wszystkich przepisów decyzji ramowej, zwłaszcza w odniesieniu do przestępstw polegających na negowaniu, aprobowaniu oraz rażącym pomniejszaniu określonych zbrodni międzynarodowych.

Większość państw UE posiada przepisy, które uznają podżeganie do przemocy i nienawiści na tle rasistowskim i ksenofobicznym za przestępstwo, jednak wiele z nich nie stanowi pełnej transpozycji przestępstw objętych decyzją ramową. Istnieją również luki w odniesieniu do pobudek rasistowskich i ksenofobicznych, jak również w odniesieniu do odpowiedzialności osób prawnych i jurysdykcji.

W 2014 r. Komisja nawiąże dwustronne dialogi z państwami członkowskimi, aby zapewnić pełną i prawidłową transpozycję decyzji.

Ostatnia aktualizacja: 15.06.2014