This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Kontrola pomocy przyznawanej przez państwa w Unii Europejskiej (UE): problem istotny dla konkurencji
STRESZCZENIE DOKUMENTU:
STRESZCZENIE
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zabrania przyznawania pomocy przez państwo, o ile nie jest to zasadne z punktu widzenia ogólnego rozwoju gospodarczego. Komisja Europejska ma za zadanie zapewnić, że przyznawanie pomocy przez państwa odbywa się w zgodzie z przepisami Unii Europejskiej (UE).
Aby zapobiec sytuacji, w której przedsiębiorstwa działające na wewnętrznym rynku UE są beneficjentami selektywnych korzyści, co zakłóca konkurencję, zasadniczo zabronione jest przyznawanie przez państwo pomocy finansowej. Jednak w szczególnych przypadkach interwencja państwa jest niezbędna dla zrównoważenia niewydolności rynku. Komisja ma zapewnić jednolite stosowanie tych przepisów oraz przysługujących od nich wyłączeń w całej UE. Procedury odnoszące się do tego zagadnienia ustanowione są w rozporządzeniu Rady (WE) nr 659/1999 oraz aktach je zmieniających, jak również w jego środkach wykonawczych.
Różne programy pomocowe oceniane przez Komisję
Wedle ogólnej zasady, kraje UE są zobowiązane zgłosić Komisji nowe środki pomocy zanim środki te zostaną przyznane. W takim zgłoszeniu kraje UE muszą wskazać wszelkie niezbędne informacje, aby umożliwić Komisji podjęcie decyzji.
Komisja musi również ocenić jakość otrzymanych informacji na temat domniemanej pomocy niezgodnej z prawem, tj. pomocy przyznanej bez uprzedniego zatwierdzenia. Jeżeli takie podejrzenie jest zasadne, stanowi podstawę do otwarcia wstępnego dochodzenia, jak w przypadku spraw dotyczących pomocy zgłoszonej do Komisji.
Komisja przeprowadza również przegląd istniejących programów pomocowych, aby zapewnić, że pozostają one kompatybilne z rynkiem wewnętrznym.
Wstępne badanie zgłoszenia
Każde zgłoszenie uruchamia proces wstępnego dochodzenia. Od momentu otrzymania kompletnego zgłoszenia Komisja ma 2 miesiące na zdecydowanie o tym, czy:
— |
nie istnieje stosowny profil pomocy wedle rozumienia przepisów UE lub
|
— |
pomoc jest kompatybilna z przepisami UE, ponieważ jej pozytywne skutki przewyższają ewentualne zaburzenia konkurencji lub
|
— |
pozostają poważne wątpliwości w odniesieniu do kompatybilności danego środka z zasadami dotyczącymi pomocy państwa.
|
W pierwszych dwóch przypadkach środek może zostać przyznany w trybie natychmiastowym, jednak w trzecim przypadku Komisja wszczyna dogłębne dochodzenie.
Formalna procedura dochodzeniowa
Decyzja o zainicjowaniu tej procedury zostaje wysłana do odpowiedniego kraju UE. Zawiera ona faktyczne i prawne podstawy wszczęcia dochodzenia, w tym wstępną ocenę Komisji. Krajom UE oraz zainteresowanym stronom przysługuje 1 miesiąc na wniesienie komentarzy. Kraj UE, którego dotyczy postępowanie, zostaje również poproszony o złożenie komentarzy do obserwacji poczynionych przez zainteresowane strony.
Ostateczna decyzja
Pod koniec formalnego dochodzenia Komisja podejmuje ostateczną decyzję. Możliwe są 3 scenariusze tej sytuacji:
— |
decyzja pozytywna (tj. środek albo nie jest traktowany jako pomoc albo jest kompatybilny z rynkiem wewnętrznym),
|
— |
decyzja warunkowa (środek jest kompatybilny, lecz jego przyznanie podlega różnym warunkom),
|
— |
decyzja negatywna (środek jest niekompatybilny i nie może zostać przyznany).
|
Sprawa taka może zostać zamknięta także w sytuacji, gdy kraj UE wycofa swoje zgłoszenie.
Windykacja pomocy
Jeśli Komisja podejmie decyzję negatywną w odniesieniu do pomocy, która została już wypłacona, zwyczajowo wymaga to od kraju UE, który taką pomoc przyznał, windykacji pomocy (wraz z odsetkami) od beneficjenta. Jeśli kraj UE nie zastosuje się do decyzji Komisji w odpowiednim czasie, Komisja może zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości.
Maksymalny czas na przeprowadzenie windykacji wynosi 10 lat.
AKT
Rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 108 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
ODNIESIENIA
Akt |
Wejście w życie |
Termin transpozycji przez państwa członkowskie |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
Rozporządzenie (WE) nr 659/1999 |
16.4.1999 |
- |
Akt(-y) zmieniający(-e) |
Wejście w życie |
Termin transpozycji przez państwa członkowskie |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
Rozporządzenie (UE) nr 734/2013 |
20.8.2013 |
- |
Kolejne zmiany i poprawki do rozporządzenia (WE) nr 659/1999 zostały włączone do tekstu podstawowego. Niniejszy tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentalną.
AKTY POWIĄZANE
Akty wykonawcze
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz.U. L 140, 30.4.2004, str. 1-134)
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 372/2014 z dnia 9 kwietnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 794/2004 w odniesieniu do obliczania niektórych terminów, rozpatrywania skarg oraz identyfikacji i ochrony informacji poufnych (Dz.U. L 109, 12.04.2014, str. 14-22)
Zawiadomienie Komisji
Zawiadomienie Komisji w sprawie uproszczonej procedury rozpatrywania niektórych rodzajów pomocy państwa (Dz.U. C 136, 16.6.2009, str. 3-12)
Ostatnia aktualizacja: 21.09.2015