Środki spożywcze poddane działaniu promieniowania jonizującego

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 1999/2/WE dotycząca napromieniowywania środków spożywczych i składników środków spożywczych

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

W dyrektywie określono warunki wytwarzania, obrotu, przywozu i obowiązkowego etykietowania środków spożywczych poddanych promieniowaniu jonizującemu, czyli procesowi służącemu zmniejszeniu liczby mikroorganizmów chorobotwórczych w środkach spożywczych oraz wydłużeniu ich okresu trwałości.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zakres

Dyrektywa nie ma zastosowania do:

• środków spożywczych wystawionych na działanie promieniowania jonizującego powstałego wskutek zastosowania urządzeń pomiarowych lub kontrolnych (w obrębie określonych limitów),
• środków spożywczych przygotowywanych dla pacjentów wymagających sterylnej czystości diety pod nadzorem lekarskim.

W załączniku do dyrektywy wykonawczej 1999/3/WE znajduje się początkowy wykaz środków spożywczych, które mogą być napromieniowywane, czyli suszonych aromatycznych ziół, przypraw korzennych i przypraw warzywnych.

Zezwolenia i zatwierdzone jednostki

Środki spożywcze mogą być napromieniowywane jedynie w jednostkach zatwierdzonych przez władze państw UE. Po zatwierdzeniu tych jednostek państwa UE przekazują ich wykaz Komisji Europejskiej. Komisja publikuje wykaz zatwierdzonych jednostek.

Zgodnie z decyzją 2002/840/WE środki spożywcze mogą być napromieniowywane w państwach trzecich i następnie przywożone do UE, o ile są one zgodne z przepisami UE i poddawane napromieniowaniu w jednostce zatwierdzonej wymienionej w załączniku do decyzji.

Rejestry

Jednostki przeprowadzające napromieniowanie prowadzą rejestry dla każdego stosowanego źródła promieniowania, w których zawarte są określone informacje (np. rodzaj i ilość środków spożywczych poddanych napromieniowaniu, dane kontroli procesu napromieniowania).

Rejestry te są przechowywane przez okres 5 lat. Szczegółowe przepisy dotyczące prowadzenia rejestru są przyjmowane przez Komisję, która jest wspomagana przez Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz.

Wniosek o wprowadzenie napromieniowanych środków spożywczych na rynek

Napromieniowane środki spożywcze mogą być wprowadzane na rynek UE tylko wówczas, gdy są zgodne z dyrektywą, która:

• określa warunki zezwolenia na napromieniowanie środków spożywczych (względy technologiczne, korzyści dla konsumenta) oraz dopuszczalne cele (zmniejszenie liczby przypadków chorób, usunięcie ze środków spożywczych szkodliwych organizmów),
• stanowi, że środki spożywcze muszą być w odpowiednim stanie zdrowotnym, a napromieniowanie nie może zastępować środków utrzymania higieny,
• stanowi, że napromieniowywanie może być stosowane łącznie z obróbką chemiczną, ale tylko wówczas, gdy jej cel jest inny,
• określa źródła promieniowania jonizującego (promienie gamma, promienie rentgenowskie i elektrony mające określone cechy),
• reguluje zagadnienia dotyczące dozymetrii (określania całkowitej średniej zaabsorbowanej dawki oraz procedur służących jej pomiarowi). W dyrektywie wskazano także, że maksymalna dozwolona dawka promieniowania dla środków spożywczych może być podawana w dawkach cząstkowych.

Etykietowanie i pakowanie

Wyrazy „napromieniowane” lub „poddane promieniowaniu jonizującemu” są umieszczane:

• na etykiecie lub opakowaniu,
• na dokumentach towarzyszących środkom spożywczym poddanym napromieniowaniu lub środkom spożywczym zawierającym poddane promieniowaniu składniki.

Produkty przeznaczone do sprzedaży konsumentowi końcowemu muszą spełniać wymagania określone w rozporządzeniu (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.

W przypadku produktów nieprzeznaczonych do sprzedaży konsumentowi końcowemu należy je oznaczyć jako poddane napromieniowaniu, a także podać nazwę i adres jednostki, w której przeprowadzono ten proces.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa ma zastosowanie od 20 marca 1999 r. Państwa UE miały włączyć ją do prawa krajowego do 20 września 2000 r. (przepisy dotyczące dopuszczenia wprowadzania do obrotu i stosowania środków spożywczych poddanych napromieniowaniu) i do 20 marca 2001 r. (przepisy dotyczące zakazania wprowadzania do obrotu i stosowania środków spożywczych poddanych napromieniowaniu niezgodnych z dyrektywą).

KONTEKST

Więcej informacji:

• Napromieniowywanie środków spożywczych (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa 1999/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego (Dz.U. L 66 z 13.3.1999, s. 16–23)

Kolejne zmiany dyrektywy 1999/2/WE uwzględniono w tekście pierwotnym. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa 1999/3/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie ustanowienia wspólnotowego wykazu środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego (Dz.U. L 66 z 13.3.1999, s. 24–25)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz.U. L 304 z 22.11.2011, s. 18–63)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 28.02.2018