Praca na czas określony

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 99/70/WE Porozumienie ramowe w sprawie pracy na czas określony, zawarte przez UNICE, CEEP i ETUC(związki zawodowe)

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEJ DYREKTYWY?

• Niniejsza dyrektywa ustanawia minimalne wymagania dotyczące pracy na czas określony w celu zagwarantowania równego traktowania pracowników i zapobiegania nadużyciom wynikającym z wykorzystywania kolejnych umów lub stosunków pracy tego typu.
• Zawiera ona apel do krajów Unii Europejskiej (UE), aby ustanowić sankcje za naruszanie tych wymagań.
• Określono w niej specjalne klauzule w celu ograniczenia obciążeń administracyjnych dla małych i średnich przedsiębiorstw, które mogłyby wyniknąć ze stosowania tych nowych norm.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Dotyczy ona jedynie warunków zatrudniania osób pracujących na podstawie umów zawartych na czas określony, przy czym zagadnienia dotyczące ustawowych systemów zabezpieczenia społecznego pozostają w sferze kompetencji krajów UE.

Ma ona zastosowanie do pracowników zatrudnionych na czas określony (w tym pracowników sezonowych) z wyłączeniem tych, którzy oddawani są do dyspozycji przedsiębiorstwa korzystającego z usług agencji pracy czasowej. Strony zamierzają jednak zawrzeć podobne porozumienie także w sprawie pracy czasowej.

Ponadto kraje UE mogą przewidzieć, że niniejsze porozumienie nie będzie miało zastosowania do:

• stosunków pracy mających na celu wstępne szkolenie zawodowe lub system praktyk;
• umów lub stosunków pracy zawartych w ramach szczególnego publicznego programu szkolenia, integracji bądź przekwalifikowania zawodowego lub takiego programu wspieranego przez władze publiczne.

Zasada niedyskryminacji

Porozumienie to zabrania pracodawcom traktowania pracowników zatrudnionych na czas określony w sposób mniej korzystny niż porównywalnych pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony, jedynie z tego powodu, że pracują na czas określony, chyba że zróżnicowane traktowanie uzasadnione jest powodami o charakterze obiektywnym.

Celem porozumienia jest poprawa jakości pracy na czas określony poprzez wprowadzenie zasady niedyskryminacji oraz przeciwdziałanie nadużyciom wynikającym z wykorzystywania następujących po sobie umów lub stosunków pracy zawieranych na czas określony.

Zapobieganie nadużyciom w przypadku pracy na czas określony

W celu zapobiegania nadużyciom wynikającym z wykorzystywania kolejnych umów o pracę lub stosunków pracy zawieranych na czas określony kraje UE, po przeprowadzeniu konsultacji z partnerami społecznymi, muszą wprowadzić jeden lub więcej spośród następujących środków (w sposób uwzględniający potrzeby szczególnych gałęzi i grup pracowników):

• obiektywne powody uzasadniające odnowienie takich umów lub stosunków pracy;
• maksymalna łączna długość kolejnych umów o pracę lub stosunków pracy na czas określony;
• liczba odnowień takich umów lub stosunków.

Możliwość odbycia szkoleń

W możliwym zakresie pracodawca powinien ułatwiać pracownikom zatrudnionym na czas określony dostęp do odpowiednich szkoleń w celu podnoszenia ich kwalifikacji, rozwijania kariery zawodowej oraz mobilności zawodowej.

Przedstawicielstwa pracowników

Pracownicy zatrudnieni na czas określony muszą być brani pod uwagę przy ustalaniu progów, powyżej których mogą być tworzone organy przedstawicielstwa pracowników.

Kary za naruszenie przepisów przez pracodawcę

Kraje UE muszą ustanowić sankcje mające zastosowanie w przypadku naruszenia krajowych przepisów wykonawczych.

Praca na czas określony a MŚP

W odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w niniejszej dyrektywie zachowano szczególną ostrożność, aby uniknąć narzucania przymusu administracyjnego, finansowego i prawnego, który mógłby powstrzymywać tworzenie oraz rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Według Komisji Europejskiej poszczególne klauzule Porozumienia odwołują się do ustawodawstwa krajowego, układów zbiorowych bądź praktyk i/lub partnerów społecznych w związku z ustaleniami dotyczącymi ich stosowania, dając możliwość uwzględnienia w nich specjalnych potrzeb MŚP.

Stosowanie

Kraje UE miały obowiązek wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne, niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy, w terminie najpóźniej do 10 lipca 2001 r. lub zapewnić, że najpóźniej w tym terminie partnerzy społeczni wprowadzą niezbędne ku temu środki. Kraje UE mogły skorzystać z dodatkowego rocznego terminu w celu przezwyciężenia szczególnych trudności lub w celu wykonania postanowień układu zbiorowego. Komisja jednak musiała być o takich okolicznościach poinformowana.

Wykonanie niniejszej dyrektywy nie może stanowić uzasadnienia do obniżenia ogólnego poziomu ochrony gwarantowanego pracownikom w ramach przedmiotu niniejszej dyrektywy. Kraje UE mogą jednak wprowadzać bardziej korzystne zasady, niż te określone w dyrektywie.

Sprawozdania

W dwóch sprawozdaniach z wykonania, opracowanych przez Komisję, przedstawiono krajowe środki zastosowane w celu wdrożenia tej dyrektywy (patrz punkt Dokumenty powiązane).

Sprawozdania te zostały uzupełnione o dwie ekspertyzy: Sprawozdanie z wykonania dyrektywy 1999/70/WE dotyczącej Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) (Republika Czeska, Estonia, Cypr, Łotwa, Litwa, Węgry, Malta, Polska, Słowenia i Słowacja) (marzec 2007 r.) oraz Sprawozdania (streszczenia) w sprawie wykonania dyrektywy 1999/70/WE w Bułgarii i w Rumunii (2009 r.).

OD KIEDY NINIEJSZA DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Ma zastosowanie od 10 lipca 1999 r. Kraje UE miały obowiązek wdrożenia jej przepisów do prawa krajowego do 10 lipca 2001 r.

KONTEKST

Kwestia umów o pracę na czas określony była przedmiotem złożonego przez Komisję projektu dyrektywy Rady. Parlament Europejski przedstawił swoją opinię na temat projektu 24 października 1990 r. (Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich C 295 z 26.11.1990).

Z uwagi na brak porozumienia w Radzie Komisja zdecydowała się na przeprowadzenie konsultacji z partnerami społecznymi zgodnie z art. 3 Porozumienia w sprawie polityki społecznej. Podczas pierwszej konsultacji partnerzy społeczni podkreślali konieczność przeciwdziałania dyskryminującemu traktowaniu pracowników, których dotyczy problem nowych elastycznych form pracy.

Pod koniec drugiej rundy konsultacji partnerzy społeczni postanowili rozpocząć negocjacje w tej dziedzinie.

Jednocześnie 19 czerwca 1996 r. UNICE (obecnie BusinessEurope), CEEP oraz ETUC zawarły Porozumienie ramowe dotyczące pracy w niepełnym wymiarze godzin, wprowadzone w życie dyrektywą 97/81/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. W preambule tego Porozumienia strony wyraziły zamiar rozważenia potrzeby zawarcia podobnych porozumień odnoszących się do innych form elastycznej pracy. Dnia 18 marca 1999 r. zawarły Porozumienie ramowe w sprawie pracy na czas określony, które niniejsza dyrektywa wprowadza w życie.

Komisja uznała, że konieczne było ustanowienie zrównoważonych i elastycznych ram, dopasowanych do sytuacji stale zwiększającej się liczby umów na czas określony, zapobiegając przy tym wynikającym z nich nadużyciom.

Dnia 6 maja 1999 r. Parlament przyjął uchwałę w sprawie wniosku Komisji, w której wezwał Radę do zatwierdzenia Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony [nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym]. Niemniej jednak Parlament z przykrością stwierdził, że umowa obejmuje tylko kolejne stosunki pracy, że przepisy mające na celu zapobieganie nadużyciom poprzez kolejne umowy na czas określony nie zawierają żadnych zobowiązań jakościowych ani ilościowych, oraz że nie przewiduje się dla takich pracowników priorytetowego dostępu do stworzonych miejsc pracy ani do odpowiednich szkoleń zawodowych.

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Rady 99/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. dotycząca Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC) (Dz.U. L 175 z 10.7.1999, s. 43–48)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Rady 97/81/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. dotycząca Porozumienia ramowego dotyczącego pracy w niepełnym wymiarze godzin zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców /UNICE/, Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych /CEEP/ oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych /ETUC/ (Dz.U. L 14 z 20.01.1998, s. 9–14)

Kolejne zmiany do dyrektywy 99/70/WE zostały włączone do tekstu podstawowego. Niniejszy tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentalną.

Dokument roboczy służb Komisji — Krajowe środki wykonawcze dla dyrektywy 1999/70/WE (UE-15) (SEC(2006) 1074 final z 11.8.2006)

Dokument roboczy służb Komisji — Krajowe środki wykonawcze dla dyrektywy 1999/70/WE (UE-10) (SEC(2008) 2485 final z 17.9.2008)

Ostatnia aktualizacja: 04.12.2016