IPA III: Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (2021–2027)

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2021/1529 ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III)

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Rozporządzenie ustanawia Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) na okres obowiązywania wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021–2027.

Rozporządzenie określa:

• cele ogólne i szczegółowe polityki;
• wielkość, formę i zasady finansowania ze środków Unii Europejskiej (UE).

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

IPA III:

• obejmuje Albanię, Bośnię i Hercegowinę, Islandię, Kosowo*, Czarnogórę, Macedonię Północną, Serbię i Turcję (załącznik I);
• ma cel ogólny polegający na wspieraniu beneficjentów IPA III w dostosowywaniu się do przepisów, norm, polityk i praktyk obowiązujących w UE w ramach przygotowań do przystąpienia do UE poprzez propagowanie reform politycznych, instytucjonalnych, prawnych, administracyjnych, społecznych i gospodarczych;
• ma następujące cele szczegółowe:
  • wzmocnienie praworządności, demokracji, praw człowieka oraz rozwoju gospodarczego i społecznego,
  • wspieranie skutecznej administracji publicznej, reform strukturalnych oraz dobrego rządzenia,
  • kształtowanie przepisów, norm, polityk i praktyk,
  • propagowanie ochrony środowiska i gospodarki niskoemisyjnej,
  • wsparcie spójności terytorialnej i współpracy transgranicznej;
• obejmuje 20 priorytetów tematycznych, od równości płci i zatrudnienia o wysokiej jakości po inteligentny transport oraz bezpieczeństwo dostaw żywności i wody (załącznik II);
• musi zapewniać konsekwentność, synergię i komplementarność wobec innych wewnętrznych i zewnętrznych polityk i funduszy UE;
• jest spójny z ogólnymi ramami polityki rozszerzenia UE.

Budżet tego 7-letniego programu to 14,162 mld EUR. Środki finansowe mogą być przeznaczone na:

• przygotowanie,
• monitorowanie,
• kontrolę,
• audyt,
• ewaluację,
• systemy informatyczne dla przedsiębiorstw.

Finansowanie beneficjentów opiera się na:

• ramach programowania IPA, które zawierają roczne wydatki zatwierdzane przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej oraz które uwzględniają krajowe strategie i polityki sektorowe;
• efektywności (załącznik IV zawiera wykaz kluczowych wskaźników) i zasadzie sprawiedliwego podziału, przy czym jest ukierunkowane i dostosowane do konkretnych sytuacji.

Na programy współpracy transgranicznej można przeznaczyć maksymalnie 3 % całkowitej kwoty budżetu, a wkład UE w takie programy nie może przekraczać 85 %.

Z finansowania mogą korzystać wszystkie państwa członkowskie UE, beneficjenci IPA III, państwa będące częścią Europejskiego Obszaru Gospodarczego i obszaru objętego polityką sąsiedztwa (załącznik I do rozporządzenia (UE) 2021/947 – zob. streszczenie).

Beneficjenci IPA III mogą uzyskać finansowanie z Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju Plus oraz gwarancji na działania zewnętrzne (zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/947).

Odbiorcy finansowania w ramach IPA III muszą podawać informacje o pochodzeniu tych środków oraz zapewnić eksponowanie tego wsparcia.

Komisja Europejska:

• może przyjmować akty wykonawcze i delegowane;
• korzysta ze wsparcia komitetu IPA i doradztwa rady strategicznej ds. Bałkanów Zachodnich.

Akt uzupełniający

Rozporządzenie (UE) 2021/1529 zostało uzupełnione rozporządzeniem delegowanym (UE) 2021/2128.

Akty wykonawcze

Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2021/2236 ustanawia szczegółowe zasady, które mają zagwarantować jednolite udzielanie pomocy z IPA III beneficjentom IPA III. Określa także szczegółowe zasady dotyczące współpracy transgranicznej oraz pomocy na rzecz rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 1 stycznia 2021 r.

KONTEKST

IPA III stanowi kontynuację IPA II ustanowionego na lata 2014–2020. Uzupełnia on Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej ustanowiony na mocy rozporządzenia (UE) 2021/947 i dysponujący środkami w kwocie niemal 80 mld EUR.

Więcej informacji:

• Przegląd – Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2021/1529 z dnia 15 września 2021 r. ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) (Dz.U. L 330 z 20.9.2021, s. 1–26).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 z dnia 9 czerwca 2021 r. ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – Globalny Wymiar Europy, zmieniające i uchylające decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 i rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 (Dz.U. L 209 z 14.6.2021, s. 1–78).

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2021/947 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2128 z dnia 1 października 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1529 w odniesieniu do określenia niektórych celów szczegółowych i priorytetów tematycznych dotyczących pomocy w ramach Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) (Dz.U. L 432 z 3.12.2021, s. 8–12).

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/2236 z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie szczegółowych zasad wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1529 ustanawiającego Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) (Dz.U. L 450 z 16.12.2021, s. 10–20).

Ostatnia aktualizacja: 01.12.2021