15.6.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 189/40

1.

Sport jest w Europie najpopularniejszą formą dobrowolnej aktywności społecznej. Wiele osób przejawia zainteresowanie nim, sport odgrywa też ważną rolę w zbliżaniu ludzi z różnych środowisk.

2.

Aby utrzymać swoją spójność i integracyjność, społeczeństwa europejskie muszą stawić czoła szeregowi wyzwań. Wolontariat sportowy jako forma zaangażowania społecznego może sprzyjać integracji społecznej, przyczynia się do aktywnego obywatelstwa i może być wykorzystywany do uporania się z problemem wykluczenia społecznego (1).

3.

Wolontariat sportowy może stwarzać u słabszych członków społeczeństwa silniejsze poczucie przynależności do społeczeństwa. To może sprzyjać promowaniu aktywnego obywatelstwa. W niniejszych konkluzjach Rady uznaje się różnorodność społeczeństwa europejskiego i dąży się do uwzględnienia grup zagrożonych marginalizacją, a mianowicie migrantów i uchodźców (2), seniorów, osób niepełnosprawnych i młodych ludzi podatnych na zagrożenia (3),

4.

Nawet w kontekście zaledwie powolnego wychodzenia z kryzysu gospodarczego i finansowego szereg państw członkowskich UE kontynuuje walkę z ubóstwem i wykluczeniem społecznym (4). Włączenie społeczne wymaga równego traktowania wszystkich grup w społeczeństwie oraz zwrócenia szczególnej uwagi na uczestnictwo.

5.

Konflikty, kryzysy i niestabilna sytuacja w państwach trzecich doprowadziły do niespotykanego – obserwowanego od 2010 r. – wzrostu liczby migrantów i uchodźców (5) w Europie, który doprowadził do kryzysu migracyjnego i uchodźczego, podczas którego państwa członkowskie UE miały trudności, by uporać się z napływem migrantów i uchodźców.

6.

Wspólna deklaracja Rady, Komisji i Parlamentu Europejskiego w sprawie priorytetów legislacyjnych UE na rok 2017 ma na celu podjęcie najpilniejszych wyzwań, przed którymi stoi dzisiaj UE. We wspólnej deklaracji wymieniono sześć szczegółowych obszarów, które powinny być traktowane priorytetowo. Wśród tych sześciu obszarów priorytetowych znajdują się zajęcie się kwestią społecznego wymiaru UE oraz zreformowanie i rozwinięcie polityki migracyjnej UE (6).

7.

Wolontariat sportowy może docierać do osób w wymiarze międzynarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym, sprzyjać aktywnemu obywatelstwu, a także być skutecznym narzędziem społecznym w wielu dziedzinach. Może on być pomocą w integracji rosnącej populacji migrantów, w zwalczaniu wykluczenia społecznego lub w zwiększaniu solidarności międzypokoleniowej, a także przyczyniać się do osiągania równości płci. Odgrywa ważną rolę w tworzeniu spójności społecznej oraz otwartych społeczności. W tym względzie kluczową rolę odgrywają władze lokalne we współpracy z klubami sportowymi, stowarzyszeniami i innymi podmiotami, które wykorzystują sport jako metodę pracy.

8.

Znaczną i powiększającą się część europejskiego społeczeństwa, gospodarki, kultury i życia stanowią seniorzy. Połączenie takich czynników jak: niskie dochody, słabe zdrowie, podeszły wiek lub dyskryminacja ze względu na płeć, ograniczone możliwości fizyczne lub umysłowe, bezrobocie, izolacja, wykorzystywanie oraz ograniczony dostęp do usług – może zwiększać zagrożenie ubóstwem i wykluczeniem społecznym (7) dla niektórych osób w tej grupie. Wolontariat sportowy może wyciągnąć te osoby z izolacji i skłonić do dzielenia się doświadczeniami, a tym samym przyczyniać się do dialogu międzypokoleniowego.

9.

Wolontariat sportowy, oprócz rozwijania różnych umiejętności i kompetencji daje młodym ludziom możliwości uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, dzięki czemu w oparciu o wartości krzewione w sporcie może wykształcić pozytywne postawy społeczne (8). Wolontariat sportowy może również służyć jako siatka bezpieczeństwa dla młodych ludzi znajdujących się poza systemem kształcenia lub zatrudnienia oraz na marginesie społeczeństwa (9).

10.

Zapewnienie równych szans osobom niepełnosprawnym pozwoli im na zaangażowanie się jako wolontariusze sportowi na równych zasadach z innymi (10). Wszystkie osoby niepełnosprawne powinny mieć prawo pełnego dostępu do zajęć sportowych, w tym do bycia wolontariuszem (11),

11.

Zgodnie z Eurobarometrem 2014 7 % obywateli UE twierdzi, że angażuje się w wolontariat, który wspiera działalność sportową (12). Z badania wynika, że jedna trzecia respondentów spędza ponad sześć godzin miesięcznie, pracując jako wolontariusz, a 8 % deklaruje, że jest to 21 godzin lub więcej.

12.

Wolontariat odgrywa kluczową rolę w integracji osób w danej społeczności poprzez wzmacnianie roli aktywnych obywateli, zwiększanie szans na rynku pracy oraz promowanie wartości i dialogu międzykulturowego. Wolontariat sportowy może przybierać różne formy i mieć charakter okazjonalny (na przykład przygotowanie i organizacja lokalnych, regionalnych, krajowych lub międzynarodowych imprez sportowych) lub bardziej regularnych codziennych zajęć (np. działalność prowadzona przy kierowaniu różnymi organami sportowymi lub stowarzyszeniami w dziedzinie sportu) (13).

13.

Strategie dotyczące włączenia społecznego i wolontariatu sportowego wciąż nie są poparte konkretnymi dowodami. Do tej pory nie przeprowadzono systematycznego transnarodowego badania, które skupiałoby się na warunkach politycznych, implikacjach gospodarczych i społecznych oraz charakterystyce strukturalnej stowarzyszeń, federacji i klubów sportowych oraz innych podmiotów, które promują włączenie społeczne i wolontariat sportowy (14)  (15).

14.

Europejski Korpus Solidarności ma na celu umożliwienie większej liczbie młodych ludzi udziału w szerokiej gamie działań solidarnościowych poprzez wolontariat, zatrudnienie, staże lub praktyki, aby pomóc w uporaniu się z wymagającymi sytuacjami w całej Europie. Może on pomóc im w rozwijaniu kompetencji potrzebnych im zarówno na rynku pracy, jak i do aktywnego obywatelstwa. To z kolei mogłoby przyczynić się do promowania włączenia społecznego i europejskich wartości (16),

15.

Przeanalizowały i poparły wolontariat sportowy jako instrument sprzyjający włączeniu społecznemu. Można tego dokonać poprzez wspieranie i zachęcanie władz lokalnych i regionalnych we współpracy z klubami i organizacjami sportowymi – w tym organizacjami pozarządowymi, wykorzystującymi sport w swojej pracy – do tego, by zapewniały dostęp do tych osób, które są wykluczone ze społeczeństwa. Mogłoby to posłużyć do promowania i rozwijania innowacyjnych sposobów stymulowania integracji społecznej mniejszości i słabszych grup społecznych, w tym samotnych seniorów, młodych ludzi podatnych na zagrożenia, osób niepełnosprawnych, migrantów i uchodźców poprzez promowanie wolontariatu sportowego, co z kolei wyposaży takie mniejszości w nowe umiejętności i zaszczepi im sport jako styl życia.

16.

Promowały wolontariat sportowy wśród osób ze wszystkich kręgów społecznych, w tym migrantów, osób starszych, osób niepełnosprawnych i młodych ludzi podatnych na zagrożenia.

17.

Rozwijały i promowały wolontariat sportowy jako cenną koncepcję edukacyjną, którą należy uwzględnić na wszystkich poszczególnych poziomach uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, angażując organizacje młodzieżowe i sportowe oraz pozostałych interesariuszy społeczeństwa obywatelskiego i wzmacniając współpracę między nimi. Można by tu uwzględniać programy edukacyjne we współpracy z organizacjami sportowymi, które zwracają uwagę na korzyści płynące z dobrostanu fizycznego i psychicznego, a także na znaczenie wolontariuszy w sporcie.

18.

Promowały wolontariat poprzez organizację dużych imprez sportowych w porozumieniu z ruchem sportowym. Duże imprezy sportowe mogą być doskonałą okazją do tworzenia odpowiednich warunków szkolenia wolontariuszy, pomagając im w nabywaniu niezbędnych kompetencji

19.

Wspierała wymianę dobrych praktyk i wiedzy związanych z wolontariatem sportowym we wszystkich państwach członkowskich UE, mając na uwadze wkład wolontariatu sportowego we włączenie społeczne oraz jego wpływ na nie.

20.

Rozważyła wspieranie inicjatyw transnarodowych (takich jak wymiana dobrych praktyk, badania, sieci i projekty) skupiających się na realizacji krajowych i międzynarodowych działań strategicznych w zakresie włączenia społecznego w ramach programów finansowych UE, zwłaszcza programu Erasmus + oraz Europejskiego Funduszu Społecznego, z naciskiem na wolontariat sportowy,

21.

Uznały Europejski Tydzień Sportu za inicjatywę na rzecz promowania wolontariatu sportowego i angażowania osób ze wszystkich części społeczeństwa. Może być on środkiem, który pozwoli dotrzeć do wszystkich grup społecznych poprzez działalność na obszarach uboższych oraz przyciągnąć wolontariuszy sportowych z tych obszarów.

22.

Promowały uznawanie i walidację nieformalnego i pozaformalnego uczenia się dzięki wolontariatowi sportowemu, w szczególności poprzez wykorzystywanie europejskich narzędzi i wskazówek (17), które mogą ułatwiać walidację i poprawić porównywalność i przejrzystość oraz zapewnić lepsze uznawanie uzyskanych efektów uczenia się. Celem byłoby przeanalizowanie, w jaki sposób można wzmocnić status wolontariuszy, aby zapewnić uznanie nabytych przez nich kompetencji.

23.

Promowały wykorzystywanie funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz Funduszu Spójności na rzecz infrastruktury, a także innych programów skierowanych do klubów sportowych, aby poprawić aktualne warunki socjalne, zwłaszcza na tych obszarach, na których występuje duża koncentracja grup zagrożonych marginalizacją.

24.

Promowały wśród organizacji sportowych ideę Europejskiego Korpusu Solidarności i zachęcały je do udziału w tej inicjatywie, tak by młodzi ludzie aktywni w dziedzinie sportu mieli lepszy dostęp do tego programu,

25.

Zachęcanie do integracji migrantów i uchodźców, seniorów, osób niepełnosprawnych, młodych ludzi podatnych na zagrożenia, poprzez powierzanie im różnych ról w ramach wolontariatu w dziedzinie sportu masowego, poprzez organizację małych i dużych imprez sportowych oraz ułatwianie takim osobom podejmowania działalności w zakresie wolontariatu sportowego w dziedzinie sportu masowego; to z kolei pozwoli wzmocnić pozycję tych osób.

26.

Rozwijanie współpracy z organizacjami sportowymi, organizacjami młodzieżowymi oraz innymi organizacjami pozarządowymi w zakresie promowania, angażowania i zatrzymywania wolontariuszy, aby zmaksymalizować możliwości podejmowania wolontariatu sportowego, na przykład w ramach dużych imprez sportowych.

27.

Tworzenie możliwości kształcenia i szkolenia, aby poprawić umiejętności ochotników pracujących dla organizacji sportowych, w tym migrantów i uchodźców, osób starszych, osób niepełnosprawnych, młodych ludzi podatnych na zagrożenia i innych mniejszości, zwracając jednocześnie uwagę na budowanie zdolności osób odpowiedzialnych za rekrutację i kierowanie różnorodnymi grupami wolontariuszy.

28.

Propagowanie równych szans w klubach sportowych – w tym równego traktowania grup zagrożonych marginalizacją – pod względem członkostwa i udziału w roli wolontariuszy.

29.

Promowanie udziału seniorów w klubach sportowych oraz integracji starszych wolontariuszy, a jednocześnie wykorzystywanie ich cennego doświadczenia życiowego na wszystkich poziomach struktur sportowych.