BIJLAGE I

[DEEL FCL]

SUBDEEL A

ALGEMENE EISEN

FCL.001   Bevoegde autoriteit

In onderhavig deel is de bevoegde autoriteit een door de lidstaat aangewezen instantie waar een persoon de afgifte aanvraagt van een bewijs van bevoegdheid als bestuurder of bijbehorende bevoegdverklaringen of certificaten.

FCL.005   Toepassingsgebied

In dit deel zijn de eisen vastgelegd voor de afgifte van bewijzen van bevoegdheid en bijbehorende bevoegdverklaringen en certificaten voor bestuurders van luchtvaartuigen en de voorwaarden voor de geldigheid en het gebruik ervan.

FCL.010   Definities

Voor de toepassing van dit deel wordt verstaan onder:

„Stuntvliegen”: een opzettelijk manoeuvre met een plotse wijziging in het gedrag van het luchtvaartuig, een abnormaal gedrag of abnormale versnelling die niet vereist is voor de normale vlucht of voor instructies in het kader van bewijzen van bevoegdheid of bevoegdverklaringen behalve voor de bevoegdverklaring stuntvliegen.

„Vleugelvliegtuig”: een door een motor aangedreven luchtvaartuig met vaste vleugels zwaarder dan lucht dat tijdens het vliegen wordt ondersteund door de aërodynamische reactie van de lucht tegen de vleugels.

„Vleugelvliegtuig dat met een tweede bestuurder moet worden bediend v”: een type vleugelvliegtuig dat met een tweede bestuurder bediend moet worden, zoals gespecificeerd in het vlieghandboek of de vergunning tot vluchtuitvoering.

„Luchtvaartuig”: toestel dat in de damkring kan worden gehouden tengevolge van krachten die de lucht daarop uitoefent anders dan de krachten van de lucht tegen het aardoppervlak.

„Vliegerschap”: het consequent gebruik van gezond verstand en goed ontwikkelde kennis en vaardigheden en de juiste instelling om het doel van de vlucht te volbrengen.

„Luchtschip”: een door een motor aangedreven luchtvaartuig dat lichter is dan de lucht, met uitzondering van luchtschepen met hete lucht, die in dit deel onder de definitie van luchtballon vallen.

„Luchtballon”: een luchtvaartuig dat lichter is dan de lucht, niet door een motor wordt aangedreven en in de lucht blijft door het gebruik van gas of een brander aan boord. In dit deel wordt een luchtschip met hete lucht aangedreven door een motor ook beschouwd als een luchtballon.

„Basisinstrumentopleidingstoestel (Basic Instrument Training Device — BITD)”: een opleidingstoestel op de grond dat de positie van de leerling-piloot voor een klasse van luchtvaartuigen voorstelt. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van een instrumentenpaneel op een scherm en veerbelaste besturingselementen om een opleidingsplatform te bieden voor ten minste de procedurele aspecten van instrumentvliegen.

„Categorie van luchtvaartuigen”: de indeling van luchtvaartuigen volgens gespecificeerde elementaire kenmerken, zoals vleugelvliegtuig, powered-lift luchtvaartuig, helikopter, luchtschip, zweefvliegtuig, vrije luchtballon.

„Klasse van vleugelvliegtuigen”: de indeling van éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen waarvoor geen typebevoegdverklaring nodig is.

„Klasse van luchtballon”: de indeling van luchtballonnen, rekening houdend met het stijgmechanisme dat wordt gebruikt om in de lucht te blijven.

„Commercieel luchtvervoer”: het vervoer van passagiers, vracht of post tegen vergoeding of de betaling van huur.

„Vakbekwaamheid”: een combinatie van vaardigheden, kennis en houding die vereist is om een taak volgens de voorgeschreven norm uit te voeren.

„Vakbekwaamheidselement”: een verrichting die een taak vormt, welke bestaat uit een initiërende gebeurtenis en een afsluitende gebeurtenis waarmee de grenzen duidelijk worden afgebakend, en welke een waarneembaar resultaat heeft.

„Vakbekwaamheidsonderdeel”: een afzonderlijke functie bestaande uit een aantal vakbekwaamheidselementen.

„Tweede bestuurder”: een bestuurder met een andere functie dan gezagvoerder, op een luchtvaartuig waarvoor meer dan één bestuurder is vereist, maar met uitzondering van een bestuurder die zich aan boord van het luchtvaartuig bevindt met als enig doel het krijgen van vlieginstructie voor een bewijs van bevoegdheid of bevoegdverklaring.

„Overlandvlucht”: een vlucht tussen een punt van vertrek en een punt van aankomst waarbij een vooraf geplande route wordt gevolgd en gebruik wordt gemaakt van standaardnavigatieprocedures.

„Tweede bestuurder voor aflossing tijdens de kruisvlucht”: een bestuurder die de tweede bestuurder ontheft van zijn bedieningstaken tijdens de kruisfase van een vlucht met meerpilootbediening boven FL 200.

„Dubbelbesturing instructietijd”: vliegtijd of vluchtnabootsertijd gedurende welke iemand vlieginstructie ontvangt van een bevoegd instructeur.

„Onjuiste beoordeling”: een handeling, of het uitblijven van een handeling, van de cockpitbemanning die/dat leidt tot afwijkingen van organisatorische of vluchtgerelateerde voornemens of verwachtingen.

„Managen van onjuiste beoordelingen”: het proces van het ontdekken van en het reageren op onjuiste beoordelingen door middel van tegenmaatregelen die de gevolgen van onjuiste beoordelingen verminderen of elimineren, en de kans op onjuiste beoordelingen of ongewenste vliegtuigtoestanden kleiner maken.

„Volwaardige vluchtnabootser (Full Flight Simulator — FFS)”: een volwaardige replica op ware grootte van de cockpit van een specifiek type of model en reeks van een luchtvaartuig, inclusief de montage van alle uitrusting en computerprogramma's die nodig zijn om het luchtvaartuig na te bootsen tijdens grond- en vliegbewegingen, een visueel systeem dat een uitzicht uit de cockpit creëert, en een bewegingssysteem.

„Vliegtijd”:

voor vleugelvliegtuigen, gemotoriseerde zweefvliegtuigen en powered-lift luchtvaartuigen betekent dit de totale tijd vanaf het moment dat een vliegtuig zich voor het eerst in beweging zet met het doel om op te stijgen tot aan het moment dat het aan het eind van de vlucht uiteindelijk tot stilstand komt;

voor helikopters betekent dit de totale tijd vanaf het moment waarop de rotorbladen van een helikopter beginnen met draaien tot het moment waarop de helikopter uiteindelijk tot stilstand komt aan het eind van de vlucht en de rotorbladen worden stilgezet;

voor luchtschepen betekent dit de totale tijd vanaf het moment waarop een luchtschip wordt losgelaten van de mast met het doel om op te stijgen tot het moment dat het luchtschip op het eind van de vlucht uiteindelijk tot stilstand komt en is bevestigd aan de mast;

voor zweefvliegtuigen betekent dit de totale tijd vanaf het moment waarop het zweefvliegtuig de aanloop begint voor het opstijgen tot het moment dat het aan het eind van de vlucht uiteindelijk tot stilstand komt;

voor luchtballonnen betekent dit de totale tijd vanaf het moment waarop de mand opstijgt van de grond tot het moment dat deze aan het eind van de vlucht uiteindelijk tot stilstand komt.

„Vliegtijd onder instrumentvliegvoorschriften (Instrument Flight Rules — IFR)”: vliegtijd gedurende welke het luchtvaartuig wordt bestuurd in overeenstemming met de instrumentvliegvoorschriften.

„Vliegtrainingsapparaat (Flight Training Device — FTD)”: een replica op ware grootte van de instrumenten, uitrusting, panelen en de stuurorganen van een specifiek vliegtuigtype in een open cockpitgebied of een gesloten cockpit, met inbegrip van het geheel van instrumenten en computerprogramma's noodzakelijk om het vliegtuig op de grond en in vlucht na te bootsen, rekening houdend met de systemen die in het apparaat zijn geïnstalleerd. Een FTD vereist geen bewegingsplatform of visueel systeem, behalve in het geval van FTD's voor helikopters niveaus 2 en 3 waar visuele systemen verplicht zijn.

„Trainingsapparaat voor vlieg- en navigatieprocedures (Flight and Navigation Procedures Trainer — FNPT)”: een opleidingsapparaat dat een cockpit voorstelt, met inbegrip van het geheel van instrumenten en computerprogramma's noodzakelijk om een vliegtuig of een klasse van vliegtuigen na te bootsen tijdens vliegbewegingen, zodanig dat de systemen reageren zoals ze dat in een vliegtuig doen.

„Groep van luchtballonnen”: de indeling van luchtballonnen, rekening houdend met de grootte of capaciteit van de ballon.

„Helikopter”: luchtvaartuig dat zwaarder is dan lucht en dat in de lucht hoofdzakelijk wordt gedragen door de werking van de lucht op een of meer door een krachtbron aangedreven rotors op hoofdzakelijk verticale assen.

„Instrumentvliegtijd”: tijd gedurende welke een bestuurder van een luchtvaartuig dit luchtvaartuig tijdens de vlucht uitsluitend met behulp van instrumenten bestuurt.

„Simulatortijd”: tijd gedurende welke een bestuurder van een luchtvaartuig opleiding krijgt voor gesimuleerd instrumentvliegen in een vluchtnabootser (flight simulation training device — FSTD).

„Instrumenttijd”: instrumentvliegtijd of simulatortijd.

„Meerpilootbediening”:

voor vleugelvliegtuigen betekent dit een activiteit waarbij ten minste twee bestuurders vereist zijn, gebruikmakende van onderlinge samenwerking van de bemanning in meerpiloot-gecertificeerde of éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen;

voor helikopters is dit een operatie waarbij ten minste twee bestuurders vereist zijn, gebruikmakende van onderlinge samenwerking van de bemanning aan boord van meerpiloot-gecertificeerde helikopters.

„Onderlinge samenwerking van de bemanning (Multi-crew cooperation — MCC)”: het functioneren van het cockpitpersoneel als een team van samenwerkende bemanningsleden, onder leiding van de gezagvoerder.

„Meerpiloot-gecertificeerde luchtvaartuigen”:

voor vleugelvliegtuigen betekent dit vleugelvliegtuigen die gecertificeerd zijn voor vluchtuitvoering met een minimale bemanning van ten minste twee bestuurders;

voor helikopters, luchtschepen en powered-lift luchtvaartuigen betekent dit types luchtvaartuigen die moeten worden bestuurd met een tweede bestuurder zoals beschreven in het vlieghandboek of door de vergunning tot vluchtuitvoering of door een gelijkwaardig document.

„Nacht”: de periode tussen het einde van de civiele avondschemering en het begin van de civiele ochtendschemering, of enige andere periode tussen zonsondergang en zonsopgang zoals voorgeschreven door de bevoegde autoriteit van de lidstaat.

„Andere opleidingsapparaten (Other training devices — OTD)”: opleidingshulpmiddelen naast vluchtsimulatoren, vliegopleidingsapparaten of opleidingsapparaten voor vlieg- en navigatieprocedures, die de mogelijkheid voor opleiding bieden zonder dat een volledige cockpitomgeving noodzakelijk is.

„Prestatiecriterium”: een eenvoudige, waardeerbare uitspraak ten aanzien van het verlangde resultaat van het vakbekwaamheidselement en een beschrijving van de criteria die worden gebruikt om te beoordelen of het verlangde prestatieniveau is bereikt.

„Eerste bestuurder (Pilot-in-command — PIC)”: de bestuurder aangewezen als gezagvoerder en belast met het veilige verloop van de vlucht.

„Eerste bestuurder onder supervisie (Pilot-in-command under supervision — PICUS)”: een tweede bestuurder die onder toezicht van de eerste bestuurder de werkzaamheden en functies van een eerste bestuurder uitvoert.

„Powered-lift luchtvaartuig”: een luchtvaartuig dat zijn verticaal hefvermogen en voortstuwing/hefvermogen tijdens de vlucht haalt uit rotors met variabele geometrie of motoren/voortstuwingsapparaten die zijn bevestigd aan of zich bevinden binnen de romp of de vleugels.

„Gemotoriseerd zweefvliegtuig”: een met een of meer motoren uitgerust luchtvaartuig dat, bij uitgeschakelde motoren, de eigenschappen heeft van een zweefvliegtuig.

„Privépiloot”: een bestuurder van een luchtvaartuig die houder is van een bewijs van bevoegdheid dat besturing van een luchtvaartuig tegen een geldelijke beloning verbiedt, uitgezonderd instructie- of examenactiviteiten zoals beschreven in dit deel.

„Bekwaamheidsproef”: demonstratie van vaardigheid ten behoeve van de verlenging of hernieuwde afgifte van bevoegdverklaringen, waarbij enig mondeling examen is inbegrepen voor zover de examinator dit verlangt.

„Hernieuwde afgifte (van bijvoorbeeld een bevoegdverklaring of certificaat)”: de administratieve handeling, verricht nadat een bevoegdverklaring of certificaat is verlopen, waarmee de bevoegdheden van de bevoegdverklaring of het certificaat voor een nader bepaalde periode worden verlengd, nadat aan gespecificeerde eisen is voldaan.

„Verlenging” (van bijvoorbeeld een bevoegdverklaring of certificaat): de administratieve handeling verricht binnen de geldigheidsperiode van een bevoegdverklaring of certificaat die de houder toestaat de bevoegdheden van een bevoegdverklaring of certificaat voor een nader bepaalde periode uit te oefenen, nadat aan gespecificeerde eisen is voldaan.

„Routesector”: een vlucht die een start-, vertrek- en kruisfase van ten minste 15 minuten omvat, alsmede een aankomst-, naderings- en landingsfase.

„Zweefvliegtuig”: een luchtvaartuig dat zwaarder is dan de lucht en dat in de lucht wordt gedragen door de aerodynamische reactie van de lucht tegen de vaste liftoppervlakken, waarvan de vrije vlucht niet afhankelijk is van een motor.

„Eénpiloot-gecertificeerd luchtvaartuig”: een luchtvaartuig gecertificeerd voor bediening door één bestuurder.

„Vaardigheidstest”: demonstratie van vaardigheid ten behoeve van de afgifte van een bewijs van bevoegdheid of bevoegdverklaring, waarbij enig mondeling examen is inbegrepen voor zover de examinator dit verlangt.

„Solovliegtijd”: de vliegtijd gedurende welke een leerling-piloot de enige inzittende is aan boord van een luchtvaartuig.

„Leerling-piloot in de functie van eerste bestuurder (Student pilot in command — SPIC)”: een leerling-piloot in de functie van eerste bestuurder op een vlucht met een vlieginstructeur, waarbij voornoemde instructeur de leerling-piloot uitsluitend zal observeren en de vlucht van het vliegtuig niet zal beïnvloeden of beheersen.

„Dreiging”: gebeurtenissen of fouten die zich voordoen buiten de invloedssfeer van het cockpitpersoneel, welke de operationele complexiteit vergroten en die onder controle moeten worden gehouden om de veiligheidsmarge te behouden.

„Dreigingsmanagement”: het proces van het ontdekken van en het reageren op de dreigingen door middel van tegenmaatregelen die de gevolgen van dreigingen verminderen of elimineren, en de kans op fouten of ongewenste vliegtuigtoestanden kleiner maken.

„Zelfstartend gemotoriseerd zweefvliegtuig (Touring motor glider — TMG)”: een specifieke klasse van gemotoriseerde zweefvliegtuigen met een als één geheel gemonteerde, niet-intrekbare motor en een niet-intrekbare propeller. Het moet in staat zijn op eigen kracht te starten en te klimmen overeenkomstig het betreffende vlieghandboek.

„Type luchtvaartuig”: een indeling van luchtvaartuigen waarvoor eenzelfde typebevoegdverklaring nodig is zoals bepaald in de gegevens voor operationele geschiktheid vastgelegd in overeenstemming met deel 21, en met inbegrip van alle luchtvaartuigen met hetzelfde basisontwerp, daarbij inbegrepen alle wijzigingen daarvan, behalve wijzigingen die een verandering in het vlieggedrag of in de vliegkenmerken tot gevolg hebben.

FCL.015   Aanvraag en afgifte van bewijzen van bevoegdheid, bevoegdverklaringen en certificaten

a)   Aanvragen voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van bewijzen van bevoegdheid voor bestuurders van luchtvaartuigen en bijbehorende bevoegdverklaringen en certificaten moeten worden ingediend bij de bevoegde autoriteit in een vorm en op een wijze die door die autoriteit zijn vastgesteld. Bij de aanvraag moet een bewijs worden gevoegd dat de kandidaat voldoet aan de eisen voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van het bewijs van bevoegdheid of certificaat, evenals bijbehorende bevoegdverklaringen of aantekeningen, vastgesteld in dit deel en deel Medisch.

b)   Elke vorm van beperking of uitbreiding van de bevoegdheden die worden toegekend door een bewijs van bevoegdheid, bevoegdverklaring of certificaat moet worden bekrachtigd op het bewijs van bevoegdheid of het certificaat door de bevoegde autoriteit.

c)   Een persoon mag op geen enkel moment houder zijn van meer dan één bewijs van bevoegdheid per categorie luchtvaartuig afgegeven in overeenstemming met dit deel.

d)   Een aanvraag voor de afgifte van een bewijs van bevoegdheid voor een andere categorie van luchtvaartuig, of voor de afgifte van verdere bevoegdverklaringen of certificaten, evenals een wijziging, verlenging of hernieuwde afgifte van die bewijzen van bevoegdheid, bevoegdverklaringen of certificaten moet worden ingediend bij de bevoegde autoriteit die het bewijs van bevoegdheid in eerste instantie heeft afgegeven, behalve wanneer de piloot een wijziging van bevoegde autoriteit en een overdracht van zijn bewijzen van bevoegdheid en medische attesten naar die autoriteit heeft aangevraagd.

FCL.020   Leerling-piloot

Een leerling-piloot mag niet solo vliegen, tenzij toegestaan door en onder toezicht van een vlieginstructeur.

Voor zijn eerste solovlucht moet een leerling-piloot ten minste:

in het geval van vleugelvliegtuigen, helikopters en luchtschepen: 16 jaar oud zijn;

in het geval van zweefvliegtuigen en luchtballonnen: 14 jaar oud zijn.

FCL.025   Theorie-examens voor afgifte van bewijzen van bevoegdheid

a)   Verantwoordelijkheden van de kandidaat

1)	Kandidaten moeten de volledige examenreeks voor een specifiek bewijs van bevoegdheid of specifieke bevoegdverklaring afleggen onder de verantwoordelijkheid van één lidstaat.

2)	Kandidaten mogen het examen pas afleggen wanneer ze worden voorgedragen door de erkende opleidingsorganisatie (ATO) die verantwoordelijk is voor hun opleiding, nadat ze de toepasselijke onderdelen van de theorieopleiding hebben voltooid op een bevredigend niveau.

3)	De voordracht door een ATO blijft twaalf maanden geldig. Als de kandidaat er niet in slaagt om ten minste één theorie-examen af te leggen binnen voornoemde geldigheidsperiode, wordt de behoefte aan verdere opleiding bepaald door de ATO op basis van de behoeften van de kandidaat.

b)   Normen om te slagen

1)	Een kandidaat slaagt voor een schriftelijk examenonderdeel wanneer hij ten minste 75 % scoort van de punten die voor dat examenonderdeel kunnen worden behaald. Er is geen sprake van strafpunten.

2)

Tenzij anders bepaald in dit deel, wordt een kandidaat geacht het vereiste theorie-examen voor het betreffende bewijs van bevoegdheid als bestuurder of de bevoegdverklaring met succes te hebben afgelegd als hij voor alle vereiste onderdelen is geslaagd binnen een periode van 18 maanden, gerekend vanaf het eind van de kalendermaand waarin de kandidaat voor het eerst deelnam aan een examen.

3)

Een kandidaat moet opnieuw alle examenonderdelen afleggen, indien hij er voor een afzonderlijk schriftelijk examenonderdeel na 4 pogingen niet in geslaagd is een voldoende te behalen, of er niet in geslaagd is voor alle tests een voldoende te behalen binnen ofwel 6 zittingen, ofwel de in punt 2) hierboven vermelde periode.

Alvorens opnieuw aan de examens deel te nemen, moet de kandidaat verdere opleiding volgen bij een ATO. De omvang en reikwijdte van de vereiste opleiding worden bepaald door de opleidingsorganisatie op basis van de behoeften van de kandidaat.

c)   Geldigheidsperiode

1)

Een voldoende voor de theorie-examens blijft geldig: i) gedurende een periode van 24 maanden voor de afgifte van een LAPL of een bewijs van bevoegdheid voor privépiloten, zweefvliegtuigen of luchtballonnen; ii) gedurende een periode van 36 maanden voor de afgifte van een bewijs van bevoegdheid als beroepspiloot of een bevoegdverklaring voor instrumentvliegen (IR); iii) de perioden in i) en ii) worden geteld vanaf de dag waarop de kandidaat slaagt voor het theorie-examen in overeenstemming met punt b), 2).

2)

De voltooiing van het theorie-examen voor een bewijs van bevoegdheid als verkeerspiloot (ATPL) blijft geldig voor de afgifte van een ATPL gedurende een periode van 7 jaar, gerekend vanaf de meest recente geldigheidsdatum van: i) een IR aangeduid op het bewijs van bevoegdheid; of ii) voor helikopters, een typebevoegdverklaring voor een helikopter aangeduid op het bewijs van bevoegdheid

FCL.030   Praktische vaardigheidstest

a)   Voordat een vaardigheidstest wordt afgenomen ten behoeve van de afgifte van een bewijs van bevoegdheid of bevoegdverklaring, moet de kandidaat het vereiste theorie-examen met succes hebben voltooid, tenzij de kandidaat een geïntegreerde vliegopleiding volgt.

Het theorieonderwijs moet in elk geval voltooid zijn voordat de vaardigheidstests worden afgenomen.

b)   Behalve voor afgifte van een bewijs van bevoegdheid als verkeersvlieger, moet de kandidaat voor een vaardigheidstest worden voorgedragen voor deze test door de voor de opleiding verantwoordelijke organisatie/persoon na het voltooien van de opleiding. De opleidingsgegevens moeten ter beschikking worden gesteld van de examinator.

FCL.035   Vrijstelling van vliegtijd en theoriekennis

a)   Vrijstelling van vliegtijd

1)	Tenzij anders bepaald in dit deel, moet de vliegtijd, die ten behoeve van een bewijs van bevoegdheid, bevoegdverklaring of certificaat wordt toegekend, in een luchtvaartuig van dezelfde categorie zijn doorgebracht als die waarvoor het bewijs van bevoegdheid of de bevoegdverklaring wordt verlangd.

2)

Eerste bestuurder of eerste bestuurder in opleiding i) Een kandidaat voor een bewijs van bevoegdheid, bevoegdverklaring of certificaat wordt volledig vrijgesteld van alle vliegtijd tijdens solovluchten, dubbelbesturingsonderricht of als PIC ten behoeve van de totale vereiste vliegtijd voor het bewijs van bevoegdheid, de bevoegdverklaring of het certificaat. ii) Een afgestudeerde aan een geïntegreerde vliegopleiding voor ATP heeft recht op toekenning van maximaal 50 uur instrumentvliegtijd als leerling-piloot in de functie van eerste bestuurder ten behoeve van de vereiste tijd als PIC voor afgifte van het bewijs van bevoegdheid als verkeers- of beroepspiloot en een meermotorige type- of klassebevoegdverklaring. iii) Een afgestudeerde aan een geïntegreerde vliegopleiding voor CPL/IR heeft recht op toekenning van maximaal 50 uur instrumentvliegtijd als leerling-piloot in de functie van eerste bestuurder ten behoeve van de vereiste tijd als PIC voor afgifte van het bewijs van bevoegdheid als beroepspiloot en een meermotorige type- of klassebevoegdverklaring.

3)

Vliegtijd als tweede bestuurder. Tenzij anders is bepaald in dit deel, heeft de houder van een bewijs van bevoegdheid als bestuurder, wanneer hij als tweede bestuurder of als tweede bestuurder onder toezicht dienst doet, recht op toekenning van alle tijd als tweede bestuurder ten behoeve van de totale vliegtijd die nodig is voor een bewijs van bevoegdheid van een hogere categorie.

b)   Vrijstelling voor theoriekennis

1)

Een kandidaat die is geslaagd voor het theorie-examen voor een bewijs van bevoegdheid als verkeerspiloot heeft recht op vrijstelling van de vereiste theoriekennis voor een LAPL, het bewijs van bevoegdheid als privépiloot, het bewijs van bevoegdheid als beroepspiloot en, behalve wat betreft helikopters, de IR voor dezelfde categorie luchtvaartuigen.

2)	Een kandidaat die is geslaagd voor het theorie-examen voor een bewijs van bevoegdheid als beroepspiloot heeft recht op vrijstelling van de vereiste theoriekennis voor een LAPL of een bewijs van bevoegdheid als privépiloot in dezelfde categorie luchtvaartuigen.

3)

De houder van een IR of een kandidaat die is geslaagd voor het theorie-examen voor instrumentkennis voor een categorie van luchtvaartuigen heeft recht op vrijstelling ten behoeve van de vereisten voor het theorieonderwijs en het bijbehorende examen voor een IR in een andere categorie luchtvaartuigen.

4)	De houder ven een bewijs van bevoegdheid als piloot heeft recht op vrijstelling ten behoeve van de vereisten voor het theorieonderwijs en het bijbehorende examen voor een bewijs van bevoegdheid in een andere categorie van luchtvaartuigen in overeenstemming met aanhangsel 1 van dit deel.

De vrijstelling is ook van toepassing op kandidaten voor een bewijs van bevoegdheid als piloot die al met succes de theorie-examens hebben afgelegd voor de afgifte van dat bewijs van bevoegdheid als piloot in een andere categorie van luchtvaartuigen, op voorwaarde dat het binnen de geldigheidsperiode van FCL.025, punt c), valt.

FCL.040   Uitoefenen van de bevoegdheden van bewijzen van bevoegdheid

De uitoefening van bevoegdheden van een bewijs hangt af van de geldigheid van de bijbehorende bevoegdverklaringen, voor zover van toepassing, en van het medische certificaat

FCL.045   Verplichting om documenten bij zich te hebben en te tonen

a)   Een bestuurder moet steeds een geldig bewijs van bevoegdheid en een geldig medisch certificaat bij zich dragen wanneer hij de bevoegdheden van het bewijs van bevoegdheid uitoefent.

b)   De bestuurder moet tevens een persoonlijk identificatiedocument met een foto bij zich dragen.

c)   Een bestuurder of een leerling-piloot moet op verzoek van een bevoegd vertegenwoordiger van een bevoegde autoriteit zonder onnodig uitstel zijn vastgelegde vliegtijdgegevens ter inspectie overhandigen.

d)   Een leerling-piloot moet op alle solo-overlandvluchten een bewijs van de vereiste autorisaties volgens FCL.020, punt a), bij zich hebben.

FCL.050   Vastleggen van vliegtijd

De bestuurder moet in een betrouwbaar document de details van alle gevlogen vluchten vastleggen op een manier die door de bevoegde autoriteit is bepaald.

FCL.055   Taalvaardigheid

a)   Algemeen. Bestuurders van vleugelvliegtuigen, helikopters, powered-lift luchtvaartuigen en luchtschepen die gebruik moeten maken van de radiotelefoon, mogen de bevoegdheden van hun bewijs van bevoegdheid en bevoegdverklaringen niet uitoefenen, tenzij ze een taalvaardigheidaantekening hebben op hun bewijs van bevoegdheid waaruit beheersing van de Engelse taal blijkt of de taal gebruikt voor radiocommunicatie tijdens de vlucht. Op de het bewijs van bevoegdheid moeten de taal, het vaardigheidsniveau en de geldigheidsdatum worden vermeld.

b)   De kandidaat voor een taalvaardigheidaantekening moet in overeenstemming met aanhangsel 2 van onderhavig deel ten minste een operationeel niveau van taalvaardigheid aantonen voor zowel het gebruik van fraseologie als gewone taal. Daartoe moet de kandidaat zijn bekwaamheid aantonen om:

1)	effectief te communiceren met alleen maar de stem en in situaties van persoon tot persoon;

2)	over algemene en werkgerelateerde onderwerpen nauwgezet en duidelijk te kunnen communiceren;

3)	geschikte communicatiestrategieën te gebruiken voor het uitwisselen van berichten en voor het herkennen en oplossen van misverstanden in een algemene of werkgerelateerde context;

4)	met succes om te kunnen gaan met de taalkundige uitdagingen die ontstaan door een complicatie of onverwachte wending van gebeurtenissen die voorkomen binnen de context van een routinematige werksituatie of communicatietaak, waarmee hij voor het overige bekend is; en

5)	een dialect of accent te gebruiken dat voor de luchtvaartgemeenschap begrijpelijk is.

c)   Uitgezonderd voor bestuurders die hebben aangetoond te beschikken over een taalvaardigheid op expertniveau, in overeenstemming met aanhangsel 2 van onderhavig deel, zal de taalvaardigheidaantekening worden onderworpen aan een herbeoordeling elke:

1)	4 jaar, indien het aangetoonde niveau op het operationele niveau ligt; of

2)	6 jaar, indien het aangetoonde niveau op het niveau van uitgebreide kennis ligt.

d)   Specifieke eisen voor houders van een bevoegdverklaring instrumentvliegen (IR). Onverminderd de bovenstaande leden, moeten houders van een IR aantonen bekwaam te zijn de Engelse taal te gebruiken op een niveau dat hen in staat stelt om:

1)	alle informatie te begrijpen die relevant is voor de uitvoering van alle fasen van de vlucht, met inbegrip van de vluchtvoorbereiding;

2)	gebruik te maken van radiotelefonie in alle fasen van de vlucht, met inbegrip van noodsituaties;

3)	te communiceren met andere leden van het boordpersoneel tijdens alle fasen van de vlucht, met inbegrip van de vluchtvoorbereiding.

e)   Het aantonen van de taalvaardigheid en het gebruik van de Engelse taal voor IR-houders moet gebeuren aan de hand van een beoordelingsmethode vastgelegd door de bevoegde autoriteit.

FCL.060   Recente ervaring

a)   Luchtballonnen. Een bestuurder mag geen luchtballon besturen voor commercieel luchtvervoer of het vervoer van passagiers tenzij hij tijdens de voorafgaande 180 dagen:

1)	ten minste 3 vluchten heeft uitgevoerd als bestuurder van een luchtballon, waarvan ten minste 1 in een luchtballon van de relevante klasse en groep; of

2)	1 vlucht heeft uitgevoerd in de relevante klasse en groep van luchtballonnen onder toezicht van een instructeur die is gekwalificeerd volgens subdeel J.

b)   Vleugelvliegtuigen, helikopters, powered-lift luchtvaartuigen, luchtschepen en zweefvliegtuigen. Een bestuurder mag geen luchtvaartuig besturen voor commercieel luchttransport of het vervoer van passagiers:

1)

als PIC of tweede bestuurder tenzij hij in de voorafgaande 90 dagen ten minste 3 starts, naderingen en landingen heeft uitgevoerd in een luchtvaartuig van hetzelfde type of dezelfde klasse of in een FFS die representatief is voor dat type of die klasse. De 3 starts en landingen moeten worden uitgevoerd met éénpiloot- of meerpilootbediening, naargelang van de bevoegdheden waarover de bestuurder beschikt; en

2)

als PIC 's nachts tenzij hij: i) in de voorafgaande 90 dagen ten minste 1 start, nadering en landing heeft uitgevoerd 's nachts als eerste bestuurder van een luchtvaartuig van hetzelfde type of dezelfde klasse of in een FFS die representatief is voor dat type of die klasse; of ii) houder is van een IR;

3)

als tweede bestuurder voor aflossing tijdens de kruisvlucht tenzij hij: i) voldoet aan de eisen in punt b), 1); of ii) in de voorafgaande 90 dagen ten minste 3 sectoren heeft gevlogen als bestuurder voor aflossing tijdens de kruisvlucht van een luchtvaartuig van hetzelfde type of dezelfde klasse; of iii) recente opleiding en herhalingstraining voor vliegvaardigheid heeft gevolgd in een FFS met een interval van maximaal 90 dagen. De herhalingstraining mag worden gecombineerd met de herhalingstraining van de exploitant beschreven in deel OR.OPS.

4)

Wanneer een bestuurder bevoegd is om met meer dan één type luchtvaartuig met soortgelijk vlieggedrag en soortgelijke exploitatiekenmerken te vliegen, mogen de 3 onder 1) vereiste starts, naderingen en landingen worden uitgevoerd zoals gedefinieerd in de gegevens voor operationele geschiktheid die zijn bepaald in overeenstemming met deel 21.

5)

Wanneer een bestuurder bevoegd is om met meer dan één type niet-complexe helikopter met soortgelijk vlieggedrag en soortgelijke exploitatiekenmerken te vliegen, zoals gedefinieerd in de gegevens voor operationele geschiktheid die zijn bepaald in overeenstemming met deel 21, mogen de 3 starts, naderingen en landingen vereist in punt 1) worden uitgevoerd in slechts één van de types, op voorwaarde dat de piloot ten minste 2 uur heeft gevlogen in elk van de helikoptertypes in de voorafgaande zes maanden.

c)   Specifieke eisen voor commercieel luchtvervoer

1)	Voor commercieel luchtvervoer kan de periode van 90 dagen beschreven in het bovenstaande punt b), onder 1) en 2), worden verlengd tot maximaal 120 dagen zolang de bestuurder lijnvluchten uitvoert onder toezicht van een instructeur of examinator voor typebevoegdverklaring.

2)	Indien de bestuurder niet voldoet aan de eis onder 1), moet hij een trainingsvlucht uitvoeren in het luchtvaartuig of een FFS van het te gebruiken type luchtvaartuig met inbegrip van ten minste de eisen beschreven in punt b), onder 1) en 2), vooraleer hij zijn bevoegdheden kan uitoefenen.

FCL.065   Beperking van bevoegdheden van houders van een bewijs van bevoegdheid die 60 jaar of ouder zijn in commercieel luchtvervoer

a)   60-64 jaar. Vleugelvliegtuigen en helikopters. De houder van een bewijs van bevoegdheid als bestuurder die de leeftijd van 60 jaar heeft bereikt, mag niet fungeren als bestuurder van een luchtvaartuig dat betrokken is bij commercieel luchtvervoer uitgezonderd:

1)	als lid van een bemanning bestaande uit meerdere bestuurders; en

2)	op voorwaarde dat deze houder de enige bestuurder is van de bemanning die de leeftijd van 60 jaar heeft bereikt.

b)   65 jaar. De houder van een bewijs van bevoegdheid als bestuurder die de leeftijd van 65 jaar heeft bereikt, mag niet fungeren als bestuurder van een luchtvaartuig dat betrokken is bij commercieel luchtvervoer.

FCL.070   Intrekking, schorsing en beperking van bewijzen van bevoegdheid, bevoegdverklaringen en certificaten

a)   Bewijzen van bevoegdheid, bevoegdverklaringen en certificaten afgegeven in overeenstemming met dit deel kunnen worden beperkt, geschorst of ingetrokken door de bevoegde autoriteit wanneer de bestuurder niet voldoet aan de eisen van dit deel, deel Medisch of de toepasselijke operationele eisen, in overeenstemming met de voorwaarden en procedures vastgelegd in het deel ARA.

b)   Wanneer een bewijs van bevoegdheid wordt geschorst of ingetrokken, zal de bestuurder het bewijs van bevoegdheid of certificaat onmiddellijk teruggeven aan de bevoegde autoriteit.

SUBDEEL B

BEVOEGDHEIDSBEWIJS ALS RECREATIEF PILOOT — LAPL

SECTIE 1

Algemene eisen

FCL.100   LAPL — Minimumleeftijd

Kandidaten voor een LAPL moeten:

a)	ten minste 17 jaar oud zijn in het geval van vleugelvliegtuigen en helikopters;

b)	ten minste 16 jaar oud zijn in het geval van zweefvliegtuigen en luchtballonnen.

FCL.105   LAPL — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   Algemeen. De houder van een LAPL is bevoegd om op te treden als PIC in de toepasselijke categorie van luchtvaartuigen tijdens niet-commerciële vluchten zonder financiële tegenprestatie.

b)   Voorwaarden. Een kandidaat voor een LAPL moet voldoen aan de eisen voor de relevante categorie van luchtvaartuigen en, indien van toepassing, voor de klasse of het type van luchtvaartuig dat bij de vaardigheidstest wordt gebruikt.

FCL.110   LAPL — Vrijstelling voor dezelfde luchtvaartuigcategorie

a)   Een kandidaat voor een LAPL die houder is geweest van een ander bewijs van bevoegdheid voor dezelfde luchtvaartuigcategorie krijgt volledige vrijstelling ten behoeve van de eisen van de LAPL in die luchtvaartuigcategorie.

b)   Onverminderd de bovenstaande alinea moet de kandidaat, als het bewijs van bevoegdheid is verlopen, slagen voor een vaardigheidstest in overeenstemming met FCL.125 voor de afgifte van een LAPL in de betreffende luchtvaartuigcategorie.

FCL.115   LAPL — Opleiding

Een kandidaat voor een LAPL moet een opleiding afronden aan een ATO. De opleiding moet theoriekennis en vlieginstructie bevatten die toepasselijk zijn voor de toegekende bevoegdheden.

FCL.120   LAPL — Theorie-examen

Een kandidaat voor een LAPL moet blijk geven van een niveau van theoriekennis dat toepasselijk is voor de toegekende bevoegdheden door het afleggen van examens over de volgende onderwerpen:

a)	algemene onderwerpen: — luchtvaartwetgeving, — menselijke prestaties, — meteorologie, en — communicatie;

b)	specifieke onderwerpen betreffende de verschillende luchtvaartuigcategorieën: — beginselen van het vliegen, — operationele procedures, — vluchtprestaties en -planning, — algemene kennis van het luchtvaartuig, en — navigatie.

FCL.125   LAPL — Vaardigheidstest

a)   Aan de hand van een vaardigheidstest moet een kandidaat voor een LAPL blijk geven van de vaardigheid om, als PIC in de toepasselijke luchtvaartuigcategorie, de relevante procedures en manoeuvres uit te voeren met een graad van vakbekwaamheid passend bij de bevoegdheden die worden verleend.

b)   Kandidaten voor de vaardigheidstest moeten vlieginstructie hebben gekregen in dezelfde klasse of hetzelfde type luchtvaartuig dat wordt gebruikt tijdens de vaardigheidstest. De bevoegdheden worden beperkt tot de klasse of het type dat wordt gebruikt voor de vaardigheidstest totdat verdere uitbreidingen in het bewijs van bevoegdheid worden aangetekend, in overeenstemming met onderhavig subdeel.

c)   Slagingscriteria

1)	De vaardigheidstest bestaat uit verschillende secties die de verschillende fasen van een vlucht voorstellen in overeenstemming met de luchtvaartuigcategorie waarmee wordt gevlogen.

2)	Wanneer een kandidaat zakt voor een item van een sectie is hij niet geslaagd voor de volledige sectie. Als een kandidaat zakt voor slechts 1 sectie, moet hij enkel die sectie opnieuw afleggen. Wanneer een kandidaat zakt voor meer dan 1 sectie is hij niet geslaagd voor de volledige test.

3)	Als de test moet worden herhaald in overeenstemming met punt 2, zal een onvoldoende voor een sectie, met inbegrip van de secties waarvoor een voldoende werd behaald tijdens een vorige poging, leiden tot een onvoldoende voor de volledige test.

4)	Kandidaten die na 2 pogingen niet slagen voor alle secties van de test, moeten verdere praktijkopleiding volgen.

SECTIE 2

Specifieke eisen voor de LAPL voor vleugelvliegtuigen — LAPL(A)

FCL.105.A   LAPL(A) — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   Houders van een LAPL voor vleugelvliegtuigen zijn bevoegd om op te treden als PIC op éénmotorige zuigervliegtuigen (land) of TMG's met een maximale startmassa van 2 000 kg of lichter, en het vervoeren van maximaal 3 passagiers, zodat er nooit meer dan 4 personen aan boord van het luchtvaartuig zijn.

b)   Houders van een LAPL(A) mogen enkel passagiers vervoeren nadat ze, na afgifte van het bewijs van bevoegdheid, 10 uur vliegtijd als PIC op vleugelvliegtuigen of TMG's hebben uitgevoerd.

FCL.110.A   LAPL(A) — Ervaringseisen en vrijstellingen

a)   Kandidaten voor een LAPL(A) moeten ten minste 30 uur vlieginstructie hebben ontvangen in vleugelvliegtuigen of TMG's, met inbegrip van ten minste:

1)	15 uur dubbelbesturingsonderricht in de klasse waarmee de vaardigheidstest wordt afgelegd;

2)	6 uur solovliegtijd onder toezicht, met inbegrip van ten minste 3 uur solo-overlandvluchten met ten minste 1 overlandvlucht van ten minste 150 km (80 NM), gedurende welke 1 landing met volledige stilstand moet worden uitgevoerd op een ander luchtvaartterrein dan het luchtvaartterrein van vertrek.

b)   Specifieke eisen voor kandidaten die houder zijn van een LAPL(S) met uitbreiding naar TMG. Kandidaten voor een LAPL(A) die houder zijn van een LAPL(S) met een TMG-uitbreiding moeten ten minste 21 uur hebben gevlogen op TMG's na de aantekening van de TMG-uitbreiding en moeten voldoen aan de eisen onder FCL.135.A, punt a), voor vleugelvliegtuigen.

c)   Vrijstelling. Kandidaten met voorafgaande ervaring als PIC kunnen vrijstelling krijgen ten behoeve van de eisen onder a).

De omvang van de vrijstelling wordt bepaald door de ATO waar de bestuurder de opleidingscursus volgt, op basis van een toelatingsvliegtest, maar mag in geen geval:

1)	de totale vliegtijd als PIC overschrijden;

2)	50 % van de uren opgelegd in punt a) overschrijden;

3)	de eisen onder a), 2) omvatten.

FCL.135.A   LAPL(A) — Uitbreiding van bevoegdheden naar een andere klasse of variant van vleugelvliegtuigen

a)   De bevoegdheden van een LAPL(A) zijn beperkt tot de klasse en variant van vleugelvliegtuigen of TMG's die bij de vaardigheidstest werden gebruikt. Deze beperking kan worden opgeheven als de bestuurder het volgende heeft voltooid in een andere klasse:

1)	3 uur vlieginstructie, met inbegrip van: i) 10 starts en landingen onder dubbelbesturing, en ii) 10 solostarts en -landingen onder toezicht;

2)

een vaardigheidstest om bewijs te leveren van een adequaat niveau van praktische vaardigheden voor de nieuwe klasse. Tijdens deze vaardigheidstest moet de kandidaat ook aantonen aan de examinator dat hij over een adequaat niveau van theoriekennis beschikt met betrekking tot de nieuwe klasse wat betreft de volgende onderwerpen: i) operationele procedures, ii) vluchtprestaties en -planning, iii) algemene kennis van het luchtvaartuig.

b)   Vooraleer de houder van een LAPL de bevoegdheden van het bewijs van bevoegdheid kan uitoefenen op een andere variant van vleugelvliegtuig dan werd gebruikt voor de vaardigheidstest, moet de bestuurder een verschillen- en familiarisatietraining volgen. De verschillentraining moet worden aangetekend in het logboek van de piloot of in een gelijkwaardig document en ondertekend door de instructeur.

FCL.140.A   LAPL(A) — Eisen inzake recentheid

a)   Houders van een LAPL(A) mogen enkel de bevoegdheden van hun bewijs van bevoegdheid uitoefenen wanneer ze, gedurende de afgelopen 24 maanden, als bestuurder van vleugelvliegtuigen of TMG's het onderstaande hebben voltooid:

1)	ten minste 12 uur vliegtijd als PIC, met inbegrip van 12 starts en landingen; en

2)	herhalingstraining van ten minste 1 uur totale vliegtijd met een instructeur.

b)   Houders van een LAPL(A) die niet voldoen aan de eisen onder a) moeten:

1)	een bekwaamheidsproef afleggen met een examinator voordat ze de uitoefening van de bevoegdheden van hun bewijs van bevoegdheid hervatten; of

2)	de extra vliegtijd of starts en landingen uitvoeren, met dubbele besturing of solo onder het toezicht van een instructeur, om te voldoen aan de eisen onder a).

SECTIE 3

Specifieke eisen voor de LAPL voor helikopters — LAPL(H)

FCL.105.H   LAPL(H) — Bevoegdheden

Houders van een LAPL voor helikopters zijn bevoegd om op te treden als PIC op éénmotorige helikopters met een maximale startmassa van 2 000 kg of lichter, en het vervoeren van maximaal 3 passagiers, zodat er nooit meer dan 4 personen aan boord zijn.

FCL.110.H   LAPL(H) — Ervaringseisen en vrijstellingen

a)   Kandidaten voor een LAPL(H) moeten 40 uur vlieginstructie hebben ontvangen in helikopters. Ten minste 35 uur daarvan moet worden gevlogen in het type helikopter dat zal worden gebruikt voor de vaardigheidstest. De vlieginstructie moet ten minste het volgende omvatten:

1)	20 uur dubbelbesturingsonderricht; en

2)	10 uur solovliegtijd onder toezicht, met inbegrip van ten minste 5 uur solo-overlandvluchten met ten minste 1 overlandvlucht van ten minste 150 km (80 NM), gedurende welke 1 landing met volledige stilstand moet worden uitgevoerd op een ander luchtvaartterrein dan het luchtvaartterrein van vertrek.

b)   Vrijstelling. Kandidaten met voorafgaande ervaring als PIC kunnen vrijstelling krijgen ten behoeve van de eisen onder a).

De omvang van de vrijstelling wordt bepaald door de ATO waar de bestuurder de opleidingscursus volgt, op basis van een toelatingsvliegtest, maar mag in geen geval:

1)	de totale vliegtijd als PIC overschrijden;

2)	50 % van de uren opgelegd in punt a) overschrijden;

3)	de eisen onder a), 2) omvatten.

FCL.135.H   LAPL(H) — Uitbreiding van bevoegdheden naar een andere klasse of variant van helikopter

a)   De bevoegdheden van een LAPL(H) zijn beperkt tot het specifieke type en de specifieke variant van helikopter die bij de vaardigheidstest werd gebruikt. Deze beperking kan worden opgeheven als de bestuurder het volgende heeft voltooid:

1)	5 uur vlieginstructie, met inbegrip van: i) 15 starts, naderingen en landingen onder dubbelbesturing; ii) 15 solostarts, -naderingen en -landingen onder toezicht;

2)

een vaardigheidstest om bewijs te leveren van een adequaat niveau van praktische vaardigheden voor het nieuwe type. Tijdens deze vaardigheidstest moet de kandidaat ook aantonen aan de examinator dat hij over een adequaat niveau van theoriekennis beschikt met betrekking tot het nieuwe type wat betreft de volgende onderwerpen: — operationele procedures, — vluchtprestaties en -planning, — algemene kennis van het luchtvaartuig.

b)   Vooraleer de houder van een LAPL(H) de bevoegdheden van het bewijs van bevoegdheid kan uitoefenen op een andere variant van helikopter dan werd gebruikt voor de vaardigheidstest, moet de bestuurder een verschillen- en familiarisatietraining volgen, zoals bepaald in de gegevens voor operationele geschiktheid volgens deel 21. De verschillentraining moet worden aangetekend in het logboek van de piloot of in een gelijkwaardig document en ondertekend door de instructeur.

FCL.140.H   LAPL(H) — Eisen inzake recentheid

a)   Houders van een LAPL(H) mogen de bevoegdheden van hun bewijs van bevoegdheid enkel uitoefenen in een specifiek type wanneer ze gedurende de afgelopen twaalf maanden het onderstaande hebben voltooid in helikopters:

1)	ten minste 6 uur vliegtijd als PIC, met inbegrip van 6 starts, naderingen en landingen; en

2)	herhalingstraining van ten minste 1 uur totale vliegtijd met een instructeur.

b)   Houders van een LAPL(H) die niet voldoen aan de eisen onder a) moeten:

1)	met succes een bekwaamheidsproef afleggen met een examinator in het specifiek type voordat ze de uitoefening van de bevoegdheden van hun bewijs van bevoegdheid hervatten; of

2)	de extra vliegtijd of starts en landingen uitvoeren, met dubbele besturing of solo onder het toezicht van een instructeur, om te voldoen aan de eisen onder a).

SECTIE 4

Specifieke eisen voor de LAPL voor zweefvliegtuigen — LAPL(S)

FCL.105.S   LAPL(S) — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   Houders van een LAPL voor zweefvliegtuigen zijn bevoegd om op te treden als PIC op zweefvliegtuigen en gemotoriseerde zweefvliegtuigen. Om de bevoegdheden te mogen uitoefenen in een TMG, moet de houder voldoen aan de eisen in FCL.135.S.

b)   Houders van een LAPL(S) mogen enkel passagiers vervoeren nadat ze, na afgifte van het bewijs van bevoegdheid, 10 uur vliegtijd of 30 lanceringen als PIC op zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen hebben uitgevoerd.

FCL.110.S   LAPL(S) — Ervaringseisen en vrijstellingen

a)   Kandidaten voor een LAPL(S) moeten ten minste 15 uur vlieginstructie hebben ontvangen op zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen, met inbegrip van ten minste:

1)	10 uur dubbelbesturingsonderricht;

2)	2 uur solovliegtijd onder toezicht;

3)	45 lanceringen en landingen;

4)	1 solo-overlandvlucht van ten minste 50 km (27 NM) of 1 overlandvlucht met dubbelbesturing van ten minste 100 km (55 NM).

b)   Van de 15 uur die vereist zijn onder a), mag ten hoogste 7 uur worden gevlogen in een TMG.

c)   Vrijstelling. Kandidaten met voorafgaande ervaring als PIC kunnen vrijstelling krijgen ten behoeve van de eisen onder a).

De omvang van de vrijstelling wordt bepaald door de ATO waar de bestuurder de opleidingscursus volgt, op basis van een toelatingsvliegtest, maar mag in geen geval:

1)	de totale vliegtijd als PIC overschrijden;

2)	50 % van de uren opgelegd in punt a) overschrijden;

3)	de eisen onder a), 2) tot en met a), 4) omvatten.

FCL.130.S   LAPL(S) — Lanceringsmethoden

a)   De bevoegdheden van de LAPL(S) zijn beperkt tot de lanceringsmethode uitgevoerd tijdens de vaardigheidstest. Deze beperking kan worden opgeheven als de bestuurder het volgende heeft voltooid:

1)	ten minste 10 lanceringen met dubbelbesturingsonderricht, en 5 sololanceringen onder toezicht, in het geval van sleepstart en zelfstart:

2)	ten minste 5 lanceringen met dubbelbesturingsonderricht, en 5 sololanceringen onder toezicht. Bij zelfstart mag het dubbelbesturingsonderricht worden uitgevoerd in een TMG;

3)	in het geval van een bungeestart: ten minste 3 lanceringen met dubbelbesturingsonderricht of solo onder toezicht.

b)   Het voltooien van de extra opleidingslanceringen moet worden opgetekend in het logboek en getekend door de instructeur.

c)   Om hun bevoegdheden voor elke lanceringsmethode te behouden, moeten bestuurders ten minste 5 lanceringen hebben uitgevoerd gedurende de afgelopen 24 maanden, behalve voor de bungeelancering waarbij slechts 2 lanceringen moeten worden uitgevoerd.

d)   Als de bestuurder niet voldoet aan de eisen onder c) moet hij het extra aantal lanceringen uitvoeren met dubbelbesturing of solo onder toezicht van een instructeur om de bevoegdheden te hernieuwen.

FCL.135.S   LAPL(S) — Uitbreiding van bevoegdheden naar TMG

De bevoegdheden van een LAPL(S) kunnen worden uitgebreid naar een TMG wanneer de bestuurder ten minste het onderstaande heeft voltooid in een ATO:

a)	6 uur vlieginstructie in een TMG, met inbegrip van: 1) 4 uur dubbelbesturingsonderricht; 2) 1 solo-overlandvlucht van ten minste 150 km (80 NM), gedurende welke 1 landing met volledige stilstand moet worden uitgevoerd op een ander luchtvaartterrein dan het luchtvaartterrein van vertrek;

b)

een vaardigheidstest om bewijs te leveren van een adequaat niveau van praktische vaardigheden in een TMG. Tijdens deze vaardigheidstest moet de kandidaat ook aantonen aan de examinator dat hij over een adequaat niveau van theoriekennis beschikt over de TMG wat betreft de volgende onderwerpen: — beginselen van het vliegen, — operationele procedures, — vluchtprestaties en -planning, — algemene kennis van het luchtvaartuig, — navigatie.

FCL.140.S   LAPL(S) — Eisen inzake recentheid

a)   Zweefvliegtuigen en gemotoriseerde zweefvliegtuigen. Houders van een LAPL(S) mogen de bevoegdheden van hun bewijs van bevoegdheid enkel uitoefenen in zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen wanneer ze gedurende de afgelopen 24 maanden het onderstaande hebben voltooid in zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen, met uitzondering van TMG's:

1)	5 uur vliegtijd als PIC, met inbegrip van 15 lanceringen;

2)	2 trainingsvluchten met een instructeur;

b)   TMG. Houders van een LAPL(S) mogen de bevoegdheden van hun bewijs van bevoegdheid enkel uitoefenen op een TMG wanneer ze:

1)	gedurende de afgelopen 24 maanden het onderstaande hebben voltooid op TMG's: i) ten minste 12 uur vliegtijd als PIC, met inbegrip van 12 starts en landingen; en ii) herhalingstraining van ten minste 1 uur totale vliegtijd met een instructeur.

2)	Wanneer de houder van de LAPL(S) ook bevoegd is om met vleugelvliegtuigen te vliegen, mogen de eisen onder 1) worden voltooid in vleugelvliegtuigen.

c)   Houders van een LAPL(S) die niet voldoen aan de eisen onder a) of b) moeten, voordat ze de uitoefening van hun bevoegdheden hervatten:

1)	met succes een bekwaamheidsproef afleggen met een examinator op een zweefvliegtuig of een TMG, naargelang het geval; of

2)	de extra vliegtijd of starts en landingen uitvoeren, met dubbele besturing of solo onder het toezicht van een instructeur, om te voldoen aan de eisen onder a) of b).

SECTIE 5

Specifieke eisen voor de LAPL voor luchtballonnen — LAPL(B)

FCL.105.B   LAPL(B) — Bevoegdheden

Houders van een LAPL voor luchtballonnen zijn bevoegd om op te treden als PIC op luchtballonnen of luchtschepen met hete lucht met een maximale balloncapaciteit van 3 400 m3 of gasballonnen met een maximale balloncapaciteit van 1 200 m3, en het vervoeren van maximaal 3 passagiers, zodat nooit meer dan 4 personen aan boord van het luchtvaartuig zijn.

FCL.110.B   LAPL(B) — Eisen inzake recentheid

a)   Kandidaten voor een LAPL(B) moeten ten minste 16 uur vlieginstructie hebben ontvangen in luchtballonnen van dezelfde klasse, met inbegrip van ten minste:

1)	12 uur dubbelbesturingsonderricht;

2)	10 inflaties en 20 starts en landingen; en

3)	1 solovlucht onder toezicht met een minimale vliegtijd van ten minste 30 minuten.

b)   Vrijstelling. Kandidaten met voorafgaande ervaring als PIC in luchtballonnen kunnen vrijstelling krijgen ten behoeve van de eisen onder a).

De omvang van de vrijstelling wordt bepaald door de ATO waar de bestuurder de opleidingscursus volgt, op basis van een toelatingsvliegtest, maar mag in geen geval:

1)	de totale vliegtijd als PIC in luchtballonnen overschrijden;

2)	50 % van de uren opgelegd in punt a) overschrijden;

3)	de eisen onder a), 2) en a), 3) omvatten.

FCL.130.B   LAPL(B) — Uitbreiding van bevoegdheden naar verankerde vluchten

a)   De bevoegdheden van de LAPL(B) zijn beperkt tot niet-verankerde vluchten. Deze beperking kan worden opgeheven als de bestuurder ten minste 3 verankerde instructievluchten heeft voltooid.

b)   Het voltooien van de extra training moet worden opgetekend in het logboek en getekend door de instructeur.

c)   Om deze bevoegdheid te behouden, moet de bestuurder ten minste 2 verankerde vluchten hebben uitgevoerd gedurende de afgelopen 24 maanden.

d)   Als de bestuurder niet voldoet aan de eis onder c) moet hij het extra aantal verankerde vluchten uitvoeren met dubbelbesturing of solo onder toezicht van een instructeur om de bevoegdheden te hernieuwen.

FCL.135.B   LAPL(B) — Uitbreiding van bevoegdheden naar een andere klasse luchtballonnen

De bevoegdheden van de LAPL(B) zijn beperkt tot de klasse van luchtballonnen die bij de vaardigheidstest werd gebruikt. Deze beperking kan worden opgeheven wanneer de bestuurder ten minste het onderstaande in een andere klasse heeft voltooid aan een ATO:

a)	5 vluchten met dubbele besturing; of

b)	in het geval van een LAPL(B) voor heteluchtballonnen die hun bevoegdheden willen uitbreiden naar heteluchtschepen, 5 uur dubbelbesturingsonderricht; en

c)

een vaardigheidstest tijdens welke de kandidaat moet aantonen aan de examinator dat hij over een adequaat niveau van theoriekennis beschikt over de nieuwe klasse wat betreft de volgende onderwerpen: — beginselen van het vliegen, — pperationele procedures, — vluchtprestaties en -planning, en — algemene kennis van het luchtvaartuig.

FCL.140.B   LAPL(B) — Eisen inzake recentheid

a)   Houders van een LAPL(B) mogen de bevoegdheden van hun bewijs van bevoegdheid enkel uitoefenen wanneer ze gedurende de afgelopen 24 maanden ten minste het onderstaande hebben voltooid in één klasse van luchtballonnen:

1)	6 uur vliegtijd als PIC, met inbegrip van 10 starts en landingen; en

2)	1 trainingsvlucht met een instructeur;

3)	als bovendien de bestuurder gekwalificeerd is om met meer dan één klasse ballon te vliegen, moet hij, om zijn bevoegdheden in de andere klasse uit te oefenen, ten minste 3 uur hebben gevlogen in die klasse gedurende de afgelopen 24 maanden, met inbegrip van 3 starts en landingen.

b)   Houders van een LAPL(B) die niet voldoen aan de eisen onder a) moeten, voordat ze de uitoefening van hun bevoegdheden hervatten:

1)	met succes een bekwaamheidsproef afleggen met een examinator in de desbetreffende klasse; of

2)	de extra vliegtijd of starts en landingen uitvoeren, met dubbele besturing of solo onder het toezicht van een instructeur, om te voldoen aan de eisen onder a).

SUBDEEL C

BEWIJS VAN BEVOEGDHEID ALS PRIVÉPILOOT (PPL), BEWIJS VAN BEVOEGDHEID ALS ZWEEFPILOOT (SPL) EN BEWIJS VAN BEVOEGDHEID ALS BALLONVAARDER (BPL)

SECTIE 1

Algemene eisen

FCL.200   Minimumleeftijd

a)   Een kandidaat voor een PPL moet ten minste 17 jaar oud zijn.

b)   Een kandidaat voor een BPL of een SPL moet ten minste 16 jaar oud zijn.

FCL.205   Voorwaarden

Kandidaten voor de afgifte van een PPL moeten voldoen aan de eisen voor de klasse- of typebevoegdverklaring van het luchtvaartuig dat wordt gebruikt tijdens de vaardigheidstest, zoals bepaald in subdeel H.

FCL.210   Opleidingscursus

Een kandidaat voor een BPL, SPL of PPL moet een opleidingscursus voltooien aan een ATO. De cursus moet theoriekennis en vlieginstructie bevatten die toepasselijk zijn voor de toegekende bevoegdheden.

FCL.215   Theorie-examen

Een kandidaat voor een BPL, SPL of PPL moet blijk geven van een niveau van theoriekennis dat toepasselijk is voor de toegekende bevoegdheden door het afleggen van examens over de volgende onderwerpen.

a)	Algemene onderwerpen: — luchtvaartwetgeving, — menselijke prestaties, — meteorologie, en — communicatie.

b)	Specifieke onderwerpen betreffende de verschillende luchtvaartuigcategorieën: — beginselen van het vliegen, — operationele procedures, — vluchtprestaties en -planning, — algemene kennis van het luchtvaartuig, en — navigatie.

FCL.235   Vaardigheidstest

a)   Aan de hand van een vaardigheidstest moet een kandidaat voor een BPL, SPL of PPL blijk geven van de vaardigheid om, als PIC in de toepasselijke luchtvaartuigcategorie, de relevante procedures en manoeuvres uit te voeren met een graad van vakbekwaamheid passend bij de bevoegdheden die worden verleend.

b)   Een kandidaat voor de vaardigheidstest moet vlieginstructie hebben gekregen in dezelfde klasse of hetzelfde type luchtvaartuig, of een groep van luchtballonnen, die worden gebruikt tijdens de vaardigheidstest.

c)   Slagingscriteria

1)	De vaardigheidstest bestaat uit verschillende secties die de verschillende fasen van een vlucht voorstellen in overeenstemming met de luchtvaartuigcategorie waarmee wordt gevlogen.

2)	Wanneer een kandidaat zakt voor een item van een sectie, zakt hij voor de volledige sectie. Wanneer een kandidaat zakt voor meer dan 1 sectie, zakt hij voor de volledige test. Als een kandidaat zakt voor slechts 1 sectie, moet hij enkel die sectie opnieuw afleggen.

3)	Als de test moet worden herhaald in overeenstemming met punt 2), zal een onvoldoende voor een sectie, met inbegrip van de delen waarvoor een voldoende werd behaald tijdens een vorige poging, leiden tot een onvoldoende voor de volledige test.

4)	Kandidaten die na 2 pogingen niet slagen voor alle secties van de test, moeten verdere opleiding volgen.

SECTIE 2

Specifieke eisen voor de PPL voor vleugelvliegtuigen — PPL(A)

FCL.205.A   PPL(A) — Bevoegdheden

a)   De houder van een PPL(A) is bevoegd om op te treden als PIC of tweede bestuurder van luchtvaartuigen of TMG's tijdens niet-commerciële vluchtuitvoeringen zonder financiële tegenprestatie.

b)   Niettegenstaande de bovenstaande alinea, mag de houder van een PPL(A) met bevoegdheden als instructeur of examinator een financiële tegenprestatie ontvangen voor:

1)	het geven van vlieginstructie voor de LAPL(A) of PPL(A);

2)	het afnemen van vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor deze bewijzen van bevoegdheid;

3)	de bevoegdverklaringen en certificaten die horen bij deze bewijzen van bevoegdheid.

FCL.210.A   PPL(A) — Ervaringseisen en vrijstellingen

a)   Kandidaten voor een PPL(A) moeten ten minste 45 uur vlieginstructie hebben ontvangen in vleugelvliegtuigen, waarvan er 5 voltooid mogen zijn in een FSTD, met inbegrip van ten minste:

1)	25 uur dubbelbesturingsonderricht; en

2)

10 uur solovliegtijd onder toezicht, met inbegrip van ten minste 5 uur solo-overlandvluchten met ten minste 1 overlandvlucht van ten minste 270 km (150 NM), gedurende welke landingen met volledige stilstand moeten worden uitgevoerd op 2 luchtvaartterreinen die verschillen van het luchtvaartterrein van vertrek.

b)   Specifieke eisen voor kandidaten die houder zijn van een LAPL(A). Kandidaten voor een PPL(A) die houder zijn van een LAPL(A) moeten ten minste 15 uur hebben gevlogen op vleugelvliegtuigen na de afgifte van de LAPL(A), waarvan ten minste 10 uur vlieginstructie in een opleidingscursus aan een ATO. Deze opleidingscursus moet ten minste 4 uur solovliegtijd onder toezicht bevatten, met inbegrip van ten minste 2 uur solo-overlandvluchten met ten minste 1 overlandvlucht van ten minste 270 km (150 NM), gedurende welke landingen met volledige stilstand moeten worden uitgevoerd op 2 luchtvaartterreinen die verschillen van het luchtvaartterrein van vertrek.

c)   Specifieke eisen voor kandidaten die houder zijn van een LAPL(S) met een TMG-uitbreiding. Kandidaten voor een PPL(A) die houder zijn van een LAPL(S) met een TMG-uitbreiding moeten het onderstaande hebben voltooid:

1)	ten minste 24 uur vliegtijd in een TMG na de aantekening van de TMG-uitbreiding; en

2)	15 uur vlieginstructie in vleugelvliegtuigen in een opleidingscursus aan een ATO, met inbegrip van ten minste de eisen onder a), 2).

d)   Vrijstelling. Kandidaten die houder zijn van een bewijs van bevoegdheid voor een andere categorie luchtvaartuig, behalve luchtballonnen, krijgen een vrijstelling van 10 % van hun totale vliegtijd als PIC op dergelijke luchtvaartuigen begrensd tot een maximum van 10 uur. De omvang van de vrijstelling mag in geen geval dienen ten behoeve van de eisen onder a), 2).

SECTIE 3

Specifieke eisen voor de PPL voor helikopters — PPL(H)

FCL.205.H   PPL(H) — Bevoegdheden

a)   De houder van een PPL(H) is bevoegd om op te treden als PIC of tweede bestuurder van helikopters tijdens niet-commerciële vluchtuitvoeringen zonder financiële tegenprestatie.

b)   Niettegenstaande de bovenstaande paragraaf, mag de houder van een PPL(H) met bevoegdheden als instructeur of examinator een financiële tegenprestatie ontvangen voor:

1)	het geven van vlieginstructie voor de LAPL(H) of PPL(H);

2)	het afnemen van vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor deze bewijzen van bevoegdheid;

3)	de bevoegdverklaringen en certificaten die horen bij deze bewijzen van bevoegdheid.

FCL.210.H   PPL(H) — Ervaringseisen en vrijstellingen

a)   Kandidaten voor een PPL(H) moeten ten minste 45 uur vlieginstructie hebben ontvangen in helikopters, waarvan er 5 voltooid mogen zijn in een FNPT of FFS, met inbegrip van ten minste:

1)	25 uur dubbelbesturingsonderricht; en

2)	10 uur solovliegtijd onder toezicht, met inbegrip van ten minste 5 uur solo-overlandvluchten met ten minste 1 overlandvlucht van ten minste 185 km (100 NM), met landingen met volledige stilstand op 2 luchtvaartterreinen die verschillen van het luchtvaartterrein van vertrek.

3)	35 van de 45 uur vlieginstructie moeten zijn ontvangen in hetzelfde type helikopter dat gebruikt wordt tijdens de vaardigheidstest.

b)   Specifieke eisen voor kandidaten die houder zijn van een LAPL(H). Een kandidaat voor een PPL(H) die houder is van een LAPL(H) moet een opleidingscursus voltooien aan een ATO. Deze opleidingscursus moet ten minste 5 uur dubbelbesturingsonderricht bevatten en ten minste 1 solo-overlandvlucht onder toezicht van ten minste 185 km (100 NM), met landingen met volledige stilstand op 2 luchtvaartterreinen die verschillen van het luchtvaartterrein van vertrek.

c)   Kandidaten die houder zijn van een bewijs van bevoegdheidvoor een andere categorie luchtvaartuig, behalve luchtballonnen, krijgen een vrijstelling van 10 % van hun totale vliegtijd als PIC op dergelijke luchtvaartuigen begrensd tot een maximum van 6 uur. De omvang van de vrijstelling mag in geen geval dienen ten behoeve van de eisen onder a), 2).

SECTIE 4

Specifieke eisen voor de PPL voor luchtschepen — PPL(As)

FCL.205.As   PPL(As) — Bevoegdheden

a)   De houder van een PPL(As) is bevoegd om op te treden als PIC of tweede bestuurder van luchtschepen tijdens niet-commerciële vluchtuitvoeringen zonder financiële tegenprestatie.

b)   Niettegenstaande de bovenstaande paragraaf, mag de houder van een PPL(As) met bevoegdheden als instructeur of examinator een financiële tegenprestatie ontvangen voor:

1)	het geven van vlieginstructie voor de PPL(As);

2)	het afnemen van vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor deze bewijzen van bevoegdheid;

3)	de bevoegdverklaringen of certificaten die horen bij dit bewijs van bevoegdheid.

FCL.210.As   PPL(As) — Ervaringseisen en vrijstellingen

a)   Kandidaten voor een PPL(As) moeten ten minste 35 uur vlieginstructie hebben ontvangen in luchtschepen, waarvan er 5 voltooid mogen zijn in een FSTD, met inbegrip van ten minste:

1)	25 uur dubbelbesturingsonderricht, met inbegrip van: i) 3 uur vliegopleiding in overlandvluchten, waaronder 1 overlandvlucht van ten minste 65 km (35 NM); ii) 3 uur instrumentinstructie;

2)	8 starts en landingen op een luchtvaartterrein, met inbegrip van aan- en afmeerprocedures;

3)	8 uur solovliegtijd onder toezicht.

b)   Kandidaten die houder zijn van een BPL en gekwalificeerd zijn om met heteluchtschepen te vliegen, krijgen een vrijstelling van 10 % van hun totale vliegtijd als PIC op dergelijke luchtschepen begrensd tot een maximum van 5 uur.

SECTIE 5

Specifieke eisen voor het bewijs van bevoegdheid voor zweefvliegtuigen (SPL)

FCL.205.S   SPL — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   Houders van een SPL zijn bevoegd om op te treden als PIC op zweefvliegtuigen en gemotoriseerde zweefvliegtuigen. Om de bevoegdheden te mogen uitoefenen in een TMG, moet de houder voldoen aan de eisen in FCL.135.S.

b)   Houders van een SPL:

1)	mogen enkel passagiers vervoeren nadat ze, na afgifte van het bewijs van bevoegdheid ten minste 10 uur vliegtijd of 30 lanceringen als PIC op zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen hebben uitgevoerd;

2)

zijn beperkt tot het optreden in niet-commerciële vluchtuitvoeringen zonder financiële tegenprestatie tot ze: i) de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt; ii) na afgifte van het bewijs van bevoegdheid 75 uur vliegtijd of 200 lanceringen als PIC op zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen hebben uitgevoerd; iii) geslaagd zijn voor een bekwaamheidsproef met een examinator.

c)   Niettegenstaande punt b), 2), mag de houder van een SPL met bevoegdheden als instructeur of examinator een financiële tegenprestatie ontvangen voor:

het geven van vlieginstructie voor de LAPL(S) of de SPL;

het afnemen van vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor deze bewijzen van bevoegdheid;

de bevoegdverklaringen en certificaten die horen bij deze bewijzen van bevoegdheid.

FCL.210.S   SPL — Ervaringseisen en vrijstellingen

a)   Kandidaten voor een SPL moeten ten minste 15 uur vlieginstructie hebben ontvangen op zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen, met inbegrip van ten minste de eisen in FCL.110.S.

b)   Kandidaten voor een SPL die houder zijn van een LAPL(S) hebben recht op vrijstelling ten behoeve van de eisen voor de afgifte van een SPL.

Kandidaten voor een SPL die houder zijn geweest van een LAPL(S) gedurende de periode van 2 jaar voor de aanvraag, hebben recht op vrijstelling ten behoeve van de eisen inzake theoriekennis en vlieginstructie.

Vrijstelling. Kandidaten die houder zijn van een bewijs van bevoegdheid voor een andere categorie luchtvaartuig, behalve luchtballonnen, krijgen een vrijstelling van 10 % van hun totale vliegtijd als PIC op dergelijke luchtvaartuigen begrensd tot een maximum van 7 uur. De omvang van de vrijstelling mag in geen geval dienen ten behoeve van de eisen onder FCL.110.S, punt a), 2) tot en met a), 4).

FCL.220.S   SPL — Lanceringsmethoden

De bevoegdheden van de SPL zijn beperkt tot de lanceringsmethode uitgevoerd tijdens de vaardigheidstest. Deze beperking kan worden opgeheven en de nieuwe bevoegdheden mogen worden uitgeoefend als de bestuurder voldoet aan de eisen in FCL.130.S.

FCL.230.S   SPL — Eisen inzake recente ervaring

Houders van een SPL mogen de bevoegdheden van hun bevoegdheidsbewijs slechts uitoefenen wanneer ze voldoen aan de eisen inzake recente ervaring onder FCL.140.S.

SECTIE 6

Specifieke eisen voor het bewijs van bevoegdheid voor luchtballonnen (BPL)

FCL.205.B   BPL — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   Houders van een BPL zijn bevoegd om op te treden als PIC op luchtballonnen en heteluchtschepen.

b)   Houders van een BPL zijn beperkt tot het optreden in niet-commerciële vluchtuitvoeringen zonder financiële tegenprestatie tot ze:

1)	de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt;

2)	50 uur vliegtijd en 50 starts en landingen hebben voltooid als PIC in luchtballonnen;

3)	geslaagd zijn voor een bekwaamheidsproef met een examinator in een luchtballon van de desbetreffende klasse.

c)   Niettegenstaande punt b) mag de houder van een BPL met bevoegdheden als instructeur of examinator een financiële tegenprestatie ontvangen voor:

1)	het geven van vlieginstructie voor de LAPL(B) of de BPL;

2)	het afnemen van vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor deze bewijzen van bevoegdheid;

3)	de bevoegdverklaringen en certificaten die horen bij deze bevoegdheidsbewijzen.

FCL.210.B   BPL — Ervaringseisen en vrijstellingen

a)   Kandidaten voor een BPL moeten ten minste 16 uur vlieginstructie hebben ontvangen in luchtballonnen van dezelfde klasse en groep, met inbegrip van ten minste:

1)	12 uur dubbelbesturingsonderricht;

2)	10 inflaties en 20 starts en landingen; en

3)	1 solovlucht onder toezicht met een minimale vliegtijd van ten minste 30 minuten.

b)   Kandidaten voor een BPL die houder zijn van een LAPL(B) hebben recht op vrijstelling ten behoeve van de eisen voor de afgifte van een BPL.

Kandidaten voor een BPL die houder zijn geweest van een LAPL(B) gedurende de periode van 2 jaar voor de aanvraag, hebben recht op vrijstelling ten behoeve van de eisen inzake theoriekennis en vlieginstructie.

FCL.220.B   BPL — Uitbreiding van bevoegdheden naar verankerde vluchten

De bevoegdheden van de BPL zijn beperkt tot niet-verankerde vluchten. Deze beperking kan worden opgeheven als de bestuurder voldoet aan de eisen in FCL.130.B.

FCL.225.B   BPL — Uitbreiding van bevoegdheden naar een andere klasse of groep van luchtballonnen

De bevoegdheden van de BPL zijn beperkt tot de klasse en groep van luchtballonnen die bij de vaardigheidstest werden gebruikt. Deze beperking kan worden opgeheven als de bestuurder:

a)	in het geval van een uitbreiding naar een andere klasse binnen dezelfde groep voldoet aan de eisen in FCL.135.B;

b)

in het geval van een uitbreiding naar een andere groep binnen dezelfde klasse van luchtballonnen ten minste het onderstaande heeft voltooid: 1) 2 instructievluchten in een luchtballon van de relevante groep; en 2) de onderstaande vliegtijd als PIC in luchtballonnen: i) voor luchtballonnen met een balloncapaciteit van 3 401 m3 en 6 000 m3, ten minste 100 uur; ii) voor luchtballonnen met een balloncapaciteit van 6 001 m3 en 10 500 m3, ten minste 200 uur; iii) voor luchtballonnen met een balloncapaciteit van meer dan 10 500 m3, ten minste 300 uur; iv) voor gasballonnen met een balloncapaciteit van meer dan 1 260 m3, ten minste 50 uur.

FCL.230.B   BPL — Eisen inzake recentheid

a)   Houders van een BPL mogen de bevoegdheden van hun bewijs van bevoegdheid enkel uitoefenen wanneer ze gedurende de afgelopen 24 maanden ten minste het onderstaande hebben voltooid in één klasse van luchtballonnen:

1)	6 uur vliegtijd als PIC, met inbegrip van 10 starts en landingen; en

2)	1 opleidingsvlucht met een instructeur in een luchtballon van de toepasselijke klasse en met de maximale balloncapaciteit waarvoor ze bevoegd zijn;

3)	als bovendien de bestuurder gekwalificeerd is om met meer dan één klasse ballon te vliegen, moet hij, om zijn bevoegdheden in de andere klasse uit te oefenen, ten minste 3 uur vliegtijd hebben voltooid in die klasse gedurende de afgelopen 24 maanden, met inbegrip van 3 starts en landingen.

b)   Houders van een BPL die niet voldoen aan de eisen onder a) moeten, voordat ze de uitoefening van hun bevoegdheden hervatten:

1)	slagen voor een bekwaamheidsproef met een examinator in een luchtballon van de toepasselijke klasse en met de maximale balloncapaciteit waarvoor ze bevoegd zijn; of

2)	de extra vliegtijd of starts en landingen uitvoeren, met dubbele besturing of solo onder het toezicht van een instructeur, om te voldoen aan de eisen onder a).

SUBDEEL D

BEWIJS VAN BEVOEGDHEID ALS BEROEPSPILOOT — CPL

SECTIE 1

Algemene eisen

FCL.300   CPL — Minimumleeftijd

Een kandidaat voor een CPL moet ten minste 18 jaar oud zijn.

FCL.305   CPL — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   Bevoegdheden. De bevoegdheden van de houder van een CPL bestaan, binnen de toepasselijke luchtvaartuigcategorie, uit:

1)	het uitoefenen van alle bevoegdheden van de houder van een LAPL en een PPL;

2)	het optreden als PIC of tweede bestuurder op een luchtvaartuig dat betrokken is bij vluchtuitvoeringen behalve commercieel luchtvervoer;

3)	het optreden als PIC tijdens commercieel luchtvervoer van éénpiloot-gecertificeerde luchtvaartuigen, rekening houdend met de beperkingen in FCL.060 en in dit subdeel;

4)	het optreden als tweede bestuurder bij commercieel vervoer door de lucht, rekening houdend met de beperkingen in FCL.060.

b)   Voorwaarden. Kandidaten voor de afgifte van een CPL moeten voldoen aan de eisen voor de klasse- of typebevoegdverklaring van het luchtvaartuig dat wordt gebruikt tijdens de vaardigheidstest.

FCL.310   CPL — Theorie-examens

Een kandidaat voor een CPL moet blijk geven van een niveau van kennis dat toepasselijk is voor de toegekende bevoegdheden over de volgende onderwerpen:

—	luchtvaartwetgeving,

—	algemene kennis van het luchtvaartuig — vliegtuigconstructie/systemen/voortstuwingsinrichting,

—	algemene kennis van het luchtvaartuig — instrumenten,

—	massa en zwaartepuntsligging,

—	vliegtuigprestaties,

—	vluchtplanning en vluchtvoortgangscontrole,

—	menselijke prestaties,

—	meteorologie,

—	algemene navigatie,

—	radionavigatie,

—	operationele procedures,

—	beginselen van het vliegen,

—	VFR-communicatie (Visual Flight Rules).

FCL.315   CPL — Opleidingscursus

Een kandidaat voor een CPL moet theorieonderwijs en vlieginstructie hebben gevolgd aan een ATO in overeenstemming met aanhangsel 3 van dit deel.

FCL.320   CPL — Vaardigheidstest

Aan de hand van een vaardigheidstest in overeenstemming met aanhangsel 4 van dit deel, moet een kandidaat voor een CPL blijk geven van de vaardigheid om, als PIC van de toepasselijke luchtvaartuigcategorie, de relevante procedures en manoeuvres uit te kunnen voeren met een graad van vakbekwaamheid passend bij de bevoegdheden die worden verleend.

SECTIE 2

Specifieke eisen voor de categorie vleugelvliegtuigen — CPL(A)

FCL.325.A   CPL(A) — Specifieke eisen voor houders van een MPL

Vóór het uitoefenen van de bevoegdheden van een CPL(A) moet de houder van een MPL het onderstaande hebben voltooid met vleugelvliegtuigen:

a)

70 uur vliegtijd: 1) als PIC; of 2) waarvan ten minste 10 uur als PIC en de resterende vliegtijd als PIC onder toezicht (PICUS). Van deze 70 uur moet 20 uur VFR-overlandvliegtijd zijn als PIC, of overlandvliegtijd bestaande uit ten minste 10 uur als PIC en 10 uur als PICUS. Daarin begrepen is een VFR-overlandvlucht van ten minste 540 km (300 NM) gedurende welke op twee verschillende luchtvaartterreinen wordt geland met volledige stilstand, gevlogen als PIC;

b)	de elementen van de modulaire cursus voor CPL(A) zoals bepaald in paragrafen 10, onder a), en 11 van aanhangsel 3, E van dit deel, en

c)	de vaardigheidstest voor CPL(A) in overeenstemming met FCL.320.

SUBDEEL E

MEERPILOOT BEWIJS VAN BEVOEGDHEID — MPL

FCL.400.A   MPL — Minimumleeftijd

Een kandidaat voor een MPL moet ten minste 18 jaar oud zijn.

FCL.405.A   MPL — Bevoegdheden

a)   De houder van een MPL is bevoegd om op te treden als tweede bestuurder in een met een tweede bestuurder te bedienen vliegtuig.

b)   De houder van een MPL kan de extra bevoegdheden verwerven van:

1)	de houder van een PPL(A) op voorwaarde dat aan de vereisten voor de PPL(A), gespecificeerd in subdeel C, is voldaan;

2)	een CPL(A), op voorwaarde dat aan de vereisten gespecificeerd in FCL.325.A is voldaan.

c)   De bevoegdheden van de IR(A) van de houder van een MPL zijn beperkt tot vleugelvliegtuigen die moeten worden bediend met een tweede bestuurder. De bevoegdheden van de IR(A) kunnen worden uitgebreid naar éénpilootoperaties met vleugelvliegtuigen, op voorwaarde dat de houder van het bewijs van bevoegdheid de vereiste opleiding heeft voltooid om te fungeren als PIC in éénpilootoperaties die uitsluitend aan de hand van instrumenten worden uitgevoerd en geslaagd is voor de vaardigheidstest van de IR(A) als éénpiloot.

FCL.410.A   MPL — Opleidingscursus en theorie-examens

a)   Cursus. Een kandidaat voor een MPL moet een opleidingscursus voor theoriekennis en vlieginstructie hebben gevolgd aan een ATO in overeenstemming met aanahangsel 5 van dit deel.

b)   Examen. Een kandidaat voor een MPL moet hebben aangetoond te beschikken over een kennisniveau dat toepasselijk is voor de houder van een ATPL(A), in overeenstemming met FCL.515, en de meervliegeropleiding voor een typebevoegdverklaring.

FCL.415.A   MPL — Praktische vaardigheden

a)   De kandidaat voor een MPL moet, aan de hand van een doorlopende beoordeling, de vereiste vaardigheden hebben aangetoond ter voldoening aan de vakbekwaamheidsonderdelen zoals gespecificeerd in aanhangsel 5 van dit deel, als sturende piloot en als niet-sturende piloot, in een meermotorig vleugelvliegtuig met turbinemotoren, gecertificeerd voor bediening door een minimale bemanning van ten minste twee bestuurders, onder VFR en IFR.

b)   Na voltooiing van de opleidingscursus moet de kandidaat slagen voor een vaardigheidstest in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel, teneinde blijk te geven van de vaardigheid om de relevante procedures en manoeuvres uit te voeren met een graad van vakbekwaamheid passend bij de bevoegdheden die worden verleend. De vaardigheidstest moet worden afgelegd in het type vleugelvliegtuig dat wordt gebruik in de voortgezette fase van de geïntegreerde opleidingscursus voor MPL of in een FFS die representatief is voor hetzelfde type.

SUBDEEL F

BEWIJS VAN BEVOEGDHEID ALS VERKEERSPILOOT — ATPL

SECTIE 1

Algemene eisen

FCL.500   ATPL — Minimumleeftijd

Een kandidaat voor een ATPL moet ten minste 21 jaar oud zijn.

FCL.505   ATPL — Bevoegdheden

a)   De bevoegdheden van de houder van een ATPL bestaan, binnen de toepasselijke luchtvaartuigcategorie, uit:

1)	het uitoefenen van alle bevoegdheden van de houder van een LAPL, een PPL en een CPL;

2)	het optreden als PIC in luchtvaartuigen betrokken bij commercieel luchtvervoer.

b)   Kandidaten voor de afgifte van een ATPL moeten voldoen aan de eisen voor de typebevoegdverklaring van het luchtvaartuig dat wordt gebruikt tijdens de vaardigheidstest.

FCL.515   ATPL — Opleidingscursus en theorie-examens

a)   Cursus. Een kandidaat voor een ATPL moet een opleidingscursus hebben gevolgd aan een ATO. De cursus moet ofwel een geïntegreerde opleidingscursus of een modulaire cursus zijn, in overeenstemming met aanhangsel 3 van dit deel.

b)   Examen. Een kandidaat voor een ATPL moet blijk geven van een niveau van kennis dat toepasselijk is voor de toegekende bevoegdheden over de volgende onderwerpen:

—	luchtvaartwetgeving,

—	algemene kennis van het luchtvaartuig — vliegtuigconstructie/systemen/voortstuwingsinrichting,

—	algemene kennis van het luchtvaartuig — instrumenten,

—	massa en zwaartepuntsligging,

—	vliegtuigprestaties,

—	vluchtplanning en vluchtvoortgangscontrole,

—	menselijke prestaties,

—	meteorologie,

—	algemene navigatie,

—	radionavigatie,

—	operationele procedures,

—	beginselen van het vliegen,

—	VFR-communicatie,

—	IFR-communicatie.

SECTIE 2

Specifieke eisen voor de categorie vleugelvliegtuigen — ATPL(A)

FCL.505.A   ATPL(A) — Beperking van bevoegdheden voor bestuurders die voordien houder waren van een MPL

Als de houder van een ATPL(A) voordien enkel houder was van een MPL, worden de bevoegdheden van het bewijs van bevoegdheid beperkt tot meerpilootbediening, tenzij de houder voldoet aan FCL.405.A, punt b), 2) en punt c), voor éénpilootoperaties.

FCL.510.A   ATPL(A) — Toelatingseisen, ervaring en vrijstellingen

a)   Toelatingseisen. Een kandidaat voor een ATPL(A) moet houder zijn van:

1)	een MPL; of

2)	een CPL(A) en een meermotorige IR voor vleugelvliegtuigen. In dit geval moet de kandidaat ook MCC instructie hebben gekregen.

b)   Ervaring. Kandidaten voor een ATPL(A) moeten ten minste 1 500 uur hebben gevlogen in vleugelvliegtuigen, met inbegrip van ten minste:

1)	500 uur als meerpilootbediening in vleugelvliegtuigen;

2)	i) 500 uur als PIC onder toezicht; of ii) 250 uur als PIC; of iii) 250 uur, met inbegrip van ten minste 70 uur als PIC, en de resterende vliegtijd als PIC onder toezicht;

3)	200 uur overlandvliegtijd waarvan ten minste 100 uur als PIC of PIC onder toezicht;

4)	75 uur instrumenttijd waarvan maximaal 30 uur simulatortijd; en

5)	100 uur nachtvluchten als PIC of tweede bestuurder.

Van de 1 500 uur vliegtijd mag een maximum van 100 uur zijn volbracht in een FFS en FNPT. Van die 100 uur mag ten hoogste 25 uur zijn gedaan in een FNPT.

c)   Vrijstelling.

1)	Houders van een bewijs van bevoegdheid als bestuurder van andere categorieën van luchtvaartuigen krijgen vrijstelling voor vliegtijd met een maximum van: i) voor TMG's of zweefvliegtuigen, 30 uur gevlogen als PIC; ii) voor helikopters, 50 % van alle vliegtijd eisen onder punt b).

2)

Houders van een bewijs van bevoegdheid als boordwerktuigkundige, afgegeven volgens toepasselijke nationale regels, krijgen 50 % van de vliegtijd als boordwerktuigkundige toegekend tot een maximum van 250 uur. Deze 250 uur mag worden toegekend ten behoeve van de eis van 1 500 uur in punt a), en de eis van 500 uur in punt b), 1), mits de totale vrijstelling ten behoeve van een van deze punten de 250 uur niet te boven gaat.

d)   Alvorens de vaardigheidstest voor de ATPL(A) wordt afgelegd, moet de ervaring die wordt vereist volgens punt b) zijn opgedaan.

FCL.520.A   ATPL(A) — Vaardigheidstest

Aan de hand van een vaardigheidstest in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel, moet een kandidaat voor een ATPL(A) blijk geven van de vaardigheid om, als PIC van een meerpiloot-gecertificeerd vleugelvliegtuig onder IFR, de relevante procedures en manoeuvres uit te kunnen voeren met een graad van vakbekwaamheid passend bij de bevoegdheden die worden verleend.

De vaardigheidstest moet worden afgelegd in het vleugelvliegtuig of een naar behoren gekwalificeerde FFS die representatief is voor hetzelfde type.

SECTIE 3

Specifieke eisen voor de categorie helikopters — ATPL(H)

FCL.510.H   ATPL(H) — Toelatingseisen, ervaring en vrijstellingen

Een kandidaat voor een ATPL(H) moet:

a)	houder zijn van een CPL(H) en een typebevoegdverklaring voor meerpiloot-gecertificeerde helikopters en MCC instructie hebben gekregen;

b)

ten minste 1 000 uur hebben gevlogen als bestuurder van helikopters waaronder ten minste: 1) 350 uur in meerpiloot-gecertificeerde helikopters; 2) i) 250 uur als PIC; of ii) 100 uur als PIC en 150 uur als PIC onder toezicht; of iii) 250 uur als PIC onder toezicht in meerpiloot-gecertificeerde helikopters. In dit geval worden de bevoegdheden van de ATPL(H) beperkt tot meerpilootbediening, tot er 100 uur als PIC zijn gevlogen; 3) 200 uur overlandvliegtijd waarvan ten minste 100 uur als PIC of PIC onder toezicht; 4) 30 uur instrumenttijd waarvan maximaal 10 uur simulatortijd; en 5) 100 uur nachtvluchten als PIC of als tweede bestuurder. Van de 1 000 uur, mag ten hoogste 100 uur gedaan zijn in een FSTD, waarvan niet meer dan 25 uur in een FNPT.

c)	Vliegtijd in vleugelvliegtuigen wordt vrijgesteld tot een maximum van 50 % ten behoeve van de vliegtijdeisen van punt b).

d)	Alvorens de vaardigheidstest voor de ATPL(H) wordt afgelegd, moet de ervaring die wordt vereist volgens punt b) zijn opgedaan.

FCL.520.H   ATPL(H) — Vaardigheidstest

Aan de hand van een vaardigheidstest in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel, moet een kandidaat voor een ATPL(H) blijk geven van de vaardigheid om, als PIC van een meerpiloot-gecertificeerde helikopter, de relevante procedures en manoeuvres uit te kunnen voeren met een graad van vakbekwaamheid passend bij de bevoegdheden die worden verleend.

De vaardigheidstest moet worden afgelegd in een helikopter of een naar behoren gekwalificeerde FFS die representatief is voor hetzelfde type.

SUBDEEL G

BEVOEGDVERKLARING INSTRUMENTVLIEGEN — IR

SECTIE 1

Algemene eisen

FCL.600   IR — Algemeen

Vliegbewegingen onder IFR op een vleugelvliegtuig, helikopter, luchtschip of powered-lift luchtvaartuig mogen enkel worden uitgevoerd door houders van een PPL, CPL, MPL en ATPL met een IR die toepasselijk is voor de categorie van luchtvaartuig of tijdens het afleggen van vaardigheidstests of dubbelbesturing.

FCL.605   IR — Bevoegdheden

a)   Tot de bevoegdheden van een houder van een IR behoort het besturen van een luchtvaartuig onder IFR met een minimumbeslissingshoogte van 200 voet (60 m).

b)   In het geval van een meermotorige IR kunnen deze bevoegdheden worden uitgebreid naar beslissingshoogten lager dan 200 voet (60 m) wanneer de kandidaat specifieke opleiding aan een ATO heeft gevolgd en is geslaagd voor sectie 6 van de vaardigheidstest beschreven in aanhangsel 9 van dit deel in meerpiloot-gecertificeerde luchtvaartuigen.

c)   Houders van een IR moeten hun bevoegdheden uitoefenen in overeenstemming met de voorwaarden vastgesteld in aanahangsel 8 van dit deel.

d)   Enkel voor helikopters. Om bevoegdheden als PIC uit te oefenen onder IFR in meerpiloot-gecertificeerde helikopters, moet de houder van een IR(H) ten minste 70 uur instrumenttijd hebben gevlogen waarvan ten hoogste 30 uur simulatortijd mag zijn.

FCL.610   IR — Toelatingseisen en vrijstellingen

Een kandidaat voor een IR moet:

a)	houder zijn van: 1) ten minste een PPL in de toepasselijke luchtvaartuigcategorie, en: i) de bevoegdheden om 's nachts te vliegen in overeenstemming met FCL.810; of ii) een ATPL in een andere luchtvaartuigcategorie; of 2) een CPL, in de toepasselijke luchtvaartuigcategorie.

b)	ten minste 50 uur overlandvliegtijd als PIC hebben gevlogen in vleugelvliegtuigen, helikopters of luchtschepen waarvan ten minste 10 of, in het geval van luchtschepen, 20 uur in de relevante luchtvaartuigcategorie.

c)	Enkel voor helikopters. Kandidaten die een geïntegreerde opleidingscursus hebben gevolgd voor een ATP(H)/IR, ATP(H), CPL(H)/IR of CPL(H) zijn vrijgesteld van de eis onder b).

FCL.615   IR — Theoriekennis en vlieginstructie

a)   Cursus. Kandidaten voor een IR moeten een theorieopleiding en vlieginstructie hebben gekregen aan een ATO. Deze cursus moet:

1)	een geïntegreerde opleidingscursus zijn met inbegrip van opleiding voor de IR in overeenstemming met aanhangsel 3 van dit deel; of

2)	een modulaire cursus zijn in overeenstemming met aanhangsel 6 van dit deel.

b)   Examen. Een kandidaat moet blijk geven van een niveau van theoriekennis dat toepasselijk is voor de toegekende bevoegdheden over de volgende onderwerpen:

—	luchtvaartwetgeving,

—	algemene kennis van het luchtvaartuig — instrumenten,

—	vluchtprestaties en vluchtvoortgangscontrole,

—	menselijke prestaties,

—	meteorologie,

—	radionavigatie,

—	IFR-communicatie.

FCL.620   IR — Vaardigheidstest

a)   Een kandidaat voor een IR moet slagen voor een vaardigheidstest in overeenstemming met aanhangsel 7 van dit deel, om blijk te geven van de vaardigheid om de relevante procedures en manoeuvres uit te kunnen voeren met een graad van vakbekwaamheid passend bij de bevoegdheden die worden verleend.

b)   Voor een meermotorige IR moet de vaardigheidstest worden afgelegd in een meermotorig luchtvaartuig. Voor een éénmotorige IR moet de test worden afgelegd in een éénmotorig luchtvaartuig. Een meermotorig vleugelvliegtuig met stuwkracht op de hartlijn zal worden beschouwd als een éénmotorig vleugelvliegtuig ten behoeve van deze alinea.

FCL.625   IR — Geldigheid, verlenging en hernieuwde afgifte

a)   Geldigheid. Een IR is één jaar geldig.

b)   Verlenging.

1)	Een IR moet worden verlengd binnen de drie maanden die onmiddellijk voorafgaan aan de vervaldatum van de bevoegdverklaring.

2)	Kandidaten die niet slagen voor de relevante sectie van een IR-bekwaamheidsproef voor de vervaldatum van de IR, mogen de bevoegdheden van de IR niet uitoefenen tot ze zijn geslaagd voor de bekwaamheidsproef.

c)   Hernieuwde afgifte. Indien een IR is verlopen, moeten kandidaten om hun bevoegdheden te hernieuwen:

1)	een herhalingsopleiding volgen aan een ATO om het bekwaamheidsniveau te behalen dat is vereist om te slagen voor het instrumentelement van de vaardigheidstest in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel; en

2)	een bekwaamheidsproef afleggen in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel, in de relevante luchtvaartuigcategorie.

d)   Als de IR gedurende de afgelopen 7 jaar niet werd verlengd of hernieuwd afgegeven, moet de houder opnieuw slagen voor het theorie-examen en de vaardigheidstest inzake IR.

SECTIE 2

Specifieke eisen voor de categorie vleugelvliegtuigen

FCL.625.A   IR(A) — Verlenging

a)   Verlenging. Kandidaten voor de verlenging van een IR(A):

1)	indien gecombineerd met de verlenging van een klasse- of typebevoegdverklaring, moeten slagen voor een bekwaamheidsproef in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel;

2)

indien niet gecombineerd met de verlenging van een klasse- of typebevoegdverklaring, moeten: i) voor éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen, sectie 3, b), en die delen van sectie 1 die relevant zijn voor de beoogde vlucht afleggen van de bekwaamheidsproef beschreven in aanhangsel 9 van dit deel; en ii) voor meermotorige vleugelvliegtuigen, sectie 6 voltooien van de bekwaamheidsproef voor éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel door zich enkel te baseren op instrumenten.

3)

Een FNPT II of een FFS die representatief zijn voor de relevante klasse of het relevante type van vleugelvliegtuig mag worden gebruikt in het geval van punt 2), maar de bekwaamheidsproef voor de verlenging van een IR(A) onder deze omstandigheden moet ten minste beurtelings worden uitgevoerd in een vleugelvliegtuig.

b)   Wederzijdse vrijstelling zal worden toegekend in overeenstemming met aanhangsel 8 van dit deel.

SECTIE 3

Specifieke eisen voor de categorie helikopters

FCL.625.H   IR(H) — Verlenging

a)   Kandidaten voor de verlenging van een IR(H):

1)	indien gecombineerd met de verlenging van een typebevoegdverklaring, moeten slagen voor een bekwaamheidsproef in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel, voor het relevante type van helikopter.

2)

wanneer niet gecombineerd met de verlenging van een typebevoegdverklaring, moeten enkel sectie 5 en de relevante punten van sectie 1 voltooien van de bekwaamheidsproef vastgesteld in aanhangsel 9 van dit deel voor het relevante type helikopter. In dit geval mag een FTD II/III of een FFS worden gebruikt die representatief zijn voor het relevante type van helikopter, maar de bekwaamheidsproef voor de verlenging van een IR(H) onder deze omstandigheden moet ten minste beurtelings worden uitgevoerd in een helikopter.

b)   Wederzijdse vrijstelling zal worden toegekend in overeenstemming met aanhangsel 8 van dit deel.

FCL.630.H   IR(H) — Uitbreiding van bevoegdheden van éénmotorige naar meermotorige helikopters

Houders van een IR(H) die geldig is voor éénmotorige helikopters die voor het eerst hun IR(H) willen uitbreiden naar meermotorige helikopters, moeten:

a)	een opleidingscursus volgen aan een ATO met inbegrip van ten minste 5 uur instrumentinstructietijd met dubbele besturing, waarvan 3 uur mogen worden afgelegd in een FFS of FTD 2/3 of FNPT II/III; en

b)	sectie 5 van de vaardigheidstest afleggen in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel inzake meermotorige helikopters.

SECTIE 4

Specifieke eisen voor de categorie luchtschepen

FCL.625.As   IR(As) — Verlenging

Kandidaten voor de verlenging van een IR(As):

a)	moeten, indien gecombineerd met de verlenging van een typebevoegdverklaring, een bekwaamheidsproef afleggen in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel, voor het relevante type van luchtschip;

b)

Moeten, indien niet gecombineerd met de verlenging van een typebevoegdverklaring, sectie 5 en die punten van sectie 1 voltooien die relevant zijn voor de beoogde vlucht van de bekwaamheidsproef voor luchtschepen in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel. In dit geval mag een FTD 2/3 of een FFS worden gebruikt die representatief is voor het relevante type, maar de bekwaamheidsproef voor de verlenging van een IR(As) onder deze omstandigheden moet ten minste beurtelings worden uitgevoerd in een luchtschip.

SUBDEEL H

KLASSE- EN TYPEBEVOEGDVERKLARINGEN

SECTIE 1

Algemene eisen

FCL.700   Omstandigheden waarin klasse- of typebevoegdverklaringen zijn vereist

a)   Behalve in het geval van de LAPL, SPL en BPL, mogen houders van een bewijs van bevoegdheid niet optreden als bestuurder van een luchtvaartuig, tenzij de houder in het bezit is van een geldige en passende klasse- of typebevoegdverklaring, met uitzondering van een bestuurder die een vaardigheidstest of bekwaamheidsproef voor de verlenging van een klasse- of typebevoegdverklaring ondergaat, of vlieginstructie krijgt.

b)   Niettegenstaande punt a) mogen bestuurders, in het geval van vluchten gerelateerd aan de introductie of wijziging van luchtvaartuigtypes, houder zijn van een speciaal certificaat uitgereikt door de bevoegde autoriteit dat hen toestemming geeft om de vluchten uit te voeren. De geldigheid van deze toestemming is beperkt tot de desbetreffende vluchten.

c)   Onverminderd punt a) en b), in het geval van vluchten gerelateerd aan de introductie of wijziging van luchtvaartuigtypes uitgevoerd door ontwerp- of productieorganisaties binnen het bereik van hun bevoegdheden, evenals instructievluchten voor het afgeven van een bevoegdverklaring voor testvluchten, kunnen bestuurders die niet voldoen aan de eisen van dit subdeel houder zijn van een bevoegdverklaring voor testvliegen in overeenstemming met FCL.820.

FCL.705   Bevoegdheden van de houder van een klasse- of typebevoegdverklaring

De bevoegdheden van de houder van een klasse- of typebevoegdverklaring bestaan uit het optreden als bestuurder in de klasse of het type van luchtvaartuig zoals gespecificeerd in de bevoegdverklaring.

FCL.710   Klasse- en typebevoegdverklaringen — varianten

a)   Om zijn bevoegdheden uit te breiden naar een andere variant van luchtvaartuig binnen dezelfde klasse- of typebevoegdverklaring, moet een bestuurder een verschillen- of familiarisatietraining volgen. Indien het gaat om varianten binnen eenzelfde typebevoegdverklaring, moet de verschillen- of familiarisatietraining de relevante elementen bevatten die zijn gedefinieerd in de gegevens voor operationele geschiktheid vastgelegd in overeenstemming met deel 21.

b)   Als gedurende 2 jaar na de verschillentraining niet met de variant werd gevlogen, is een verdere verschillentraining of bekwaamheidsproef voor die variant vereist om de bevoegdheden te behouden, behalve voor types en varianten binnen de klassebevoegdverklaringen voor éénmotorige zuigervliegtuigen en TMG's.

c)   De verschillentraining moet worden aangetekend in het logboek van de piloot of in een gelijkwaardig document en worden ondertekend door de desbetreffende instructeur.

FCL.725   Eisen voor de afgifte van klasse- en typebevoegdverklaringen

a)   Opleidingscursus. Een kandidaat voor een klasse- of typebevoegdverklaring moet een opleidingscursus volgen aan een ATO. De opleidingscursus voor een typebevoegdverklaring moet de verplichte opleidingselementen bevatten voor het relevante type zoals gedefinieerd in de gegevens voor operationele geschiktheid die zijn bepaald in overeenstemming met deel 21.

b)   Theorie-examen. De kandidaat voor een klasse- of typebevoegdverklaring moet slagen voor een theorie-examen georganiseerd door de ATO om aan te tonen dat hij over de theoriekennis beschikt, vereist voor de veilige bediening van het toepasselijke type of de toepasselijke klasse van luchtvaartuig.

1)	Voor meerpiloot-gecertificeerde luchtvaartuigen moet het theorie-examen ten minste 100 meerkeuzevragen bevatten, naar behoren verdeeld over de hoofdonderwerpen van de syllabus.

2)	Voor meermotorige, voor één piloot gecertificeerde luchtvaartuigen moet het theorie-examen schriftelijk zijn en het aantal meerkeuzevragen afhangen van de complexiteit van het luchtvaartuig.

3)	Voor éénmotorige luchtvaartuigen wordt het theorie-examen mondeling afgelegd ten overstaan van de examinator tijdens de vaardigheidstest om te bepalen of men al dan niet voldoende kennisniveau heeft verworven.

4)	Voor éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen die zijn geclassificeerd als vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen, moet het theorie-examen schriftelijk zijn en ten minste 60 meerkeuzevragen bevatten, naar behoren verdeeld over de hoofdonderwerpen van de syllabus.

c)   Vaardigheidstest. Een kandidaat voor een klasse- of typebevoegdverklaring moet slagen voor een vaardigheidstest in overeenstemming met aanhangsel 9 van onderhavig deel om aan te tonen dat hij over het vereiste vaardigheidsniveau beschikt voor een veilige vluchtuitvoering in de toepasselijke klasse of het toepasselijke type luchtvaartuig.

De kandidaat moet een voldoende halen voor de vaardigheidstest binnen een periode van zes maanden na het begin van de opleidingscursus voor klasse- of typebevoegdverklaring en binnen een periode van zes maanden voorafgaand aan de aanvraag voor de afgifte van de klasse- of typebevoegdverklaring.

d)   Een kandidaat die al houder is van een typebevoegdverklaring voor een luchtvaartuigtype en die bevoegd is voor vluchtuitvoeringen met één of meerdere bestuurders, worden geacht reeds te hebben voldaan aan de theorie-eisen wanneer hij een aanvraag indient om de bevoegdheden voor de andere vorm van vluchtuitvoering op hetzelfde luchtvaartuigtype toe te voegen aan hun bevoegdheden.

e)   Niettegenstaande de bovenstaande paragrafen hebben bestuurders die houder zijn van een bevoegdverklaring voor testvluchten, afgegeven in overeenstemming met FCL.820, die betrokken waren bij de ontwikkeling, certificering of productietestvluchten van een luchtvaarttype en ofwel 50 uur totale vliegtijd of 10 uur vliegtijd als PIC tijdens testvluchten hebben gevlogen in dat type, het recht om een aanvraag in te dienen voor de afgifte van de relevante typebevoegdverklaring, op voorwaarde dat ze voldoen aan de ervaringseisen en de toelatingseisen voor de afgifte van die typebevoegdverklaring zoals bepaald in dit subdeel voor de relevante luchtvaartuigcategorie.

FCL.740   Geldigheid en hernieuwde afgifte van klasse- en typebevoegdverklaringen

a)   De geldigheidsperiode voor klasse- en typebevoegdverklaringen bedraagt één jaar, behalve voor klassebevoegdverklaringen voor éénpiloot-gecertificeerde éénmotorige luchtvaartuigen, waarvoor de geldigheidsperiode 2 jaar bedraagt, tenzij anders bepaald door de gegevens voor operationele geschiktheid, in overeenstemming met deel 21.

b)   Hernieuwde afgifte. Als een klasse- of typebevoegdverklaring is verlopen, moet de kandidaat:

1)	indien nodig een herhalingstraining volgen aan een ATO om het bekwaamheidsniveau te behalen dat vereist is voor de veilige bediening van de relevante klasse of het relevante type luchtvaartuig; en

2)	een voldoende halen voor een bekwaamheidsproef in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel.

SECTIE 2

Specifieke eisen voor de categorie vleugelvliegtuigen

FCL.720.A   Ervarings- en toelatingseisen voor de afgifte van een klasse- of typebevoegdverklaring — Vleugelvliegtuigen

Tenzij anders bepaald in de gegevens voor operationele geschiktheid vastgesteld in overeenstemming met deel 21, moet een kandidaat voor een klasse- of typebevoegdverklaring voldoen aan de volgende ervarings- en toelatingseisen voor de afgifte van de relevante bevoegdverklaring:

a)	Eénpiloot-gecertificeerde meermotorige vleugelvliegtuigen. Een kandidaat voor een eerste klasse- of typebevoegdverklaring op een éénpiloot-gecertificeerd meermotorig vleugelvliegtuig moet ten minste 70 uur hebben gevlogen als PIC op vleugelvliegtuigen.

b)

Eénpiloot-gecertificeerde niet-complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen. Vóór aanvang van de vliegopleiding moet een kandidaat voor een eerste klasse- of typebevoegdverklaring voor een éénpiloot-gecertificeerd vleugelvliegtuig dat is geclassificeerd als vleugelvliegtuig met groot prestatievermogen: 1) in totaal ten minste 200 uur vliegervaring hebben, waarvan 70 uur als PIC op vleugelvliegtuigen; en 2) i) houder zijn van een certificaat van het met goed gevolg afronden van een cursus voor extra theoriekennis aan een ATO; of ii) een voldoende hebben behaald op de theorie-examens voor ATPL(A) in overeenstemming met onderhavig deel; of iii) naast een bewijs van bevoegdheid afgegeven in overeenstemming met onderhavig deel, houder zijn van een ATPL(A) of CPL(A)/IR met vrijstelling voor theoriekennis voor ATPL(A), uitgereikt in overeenstemming met ICAO bijlage 1; 3) bovendien moeten bestuurders die de bevoegdheid voor meerpilootbediening van het vleugelvliegtuig willen verwerven, voldoen aan de eisen onder d), 4).

c)

Eénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen. Kandidaten voor de afgifte van een eerste typebevoegdverklaring voor een complex éénpiloot-gecertificeerd vleugelvliegtuig dat is geclassificeerd als een vleugelvliegtuig met groot prestatievermogen moeten, naast het voldoen aan de eisen onder b), ook houder zijn van een meermotorige IR(A).

d)

Meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen. Een kandidaat voor de eerste typebevoegdverklaringsopleiding voor een meerpiloot-gecertificeerd vleugelvliegtuig moet een leerling-piloot zijn die op dat moment opleiding volgt in een MPL-opleidingscursus of voldoet aan de volgende eisen: 1) ten minste 70 uur vliegervaring hebben als PIC op vleugelvliegtuigen; 2) houder zijn van een meermotorige IR(A); 3) een voldoende hebben behaald op de theorie-examens voor ATPL(A) in overeenstemming met onderhavig deel; en 4) behalve wanneer de typebevoegdverklaringsopleiding wordt gecombineerd met een MCC-cursus: i) houder zijn van een certificaat van voltooiing van een MCC-cursus inzake vleugelvliegtuigen; of ii) houder zijn van een certificaat van voltooiing van MCC in helikopters en meer dan 100 uur vliegervaring hebben als bestuurder in meerpiloot-gecertificeerde helikopters; of iii) ten minste 500 uur vliegervaring hebben als bestuurder in meerpiloot-gecertificeerde helikopters; of iv) ten minste 500 uur vliegervaring hebben als bestuurder tijdens meerpilootbediening in éénpiloot-gecertificeerde meermotorige vleugelvliegtuigen, tijdens commercieel luchtvervoer in overeenstemming met de toepasselijke eisen inzake vluchtuitvoeringen.

e)

Onverminderd punt d) mag een lidstaat een typebevoegdverklaring afgegeven met beperkte bevoegdheden voor meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen die de houder het recht geeft op te treden als tweede bestuurder voor aflossing tijdens de kruisvlucht boven vluchtniveau 200, voor zover twee andere bemanningsleden over een typebevoegdverklaring overeenkomstig punt d) beschikken.

f)

Extra typebevoegdverklaringen voor meerpiloot-gecertificeerde en éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen. Een kandidaat voor de afgifte van extra typebevoegdverklaringen voor meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen en voor éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen moet houder zijn van een meermotorige IR(A).

g)

Indien bepaald in de gegevens voor operationele geschiktheid die zijn vastgelegd in overeenstemming met deel 21, kan het uitoefenen van de bevoegdheden van een typebevoegdverklaring aanvankelijk worden beperkt tot vluchten onder toezicht van een instructeur. De vlieguren onder toezicht moeten worden aangetekend in het logboek van de piloot of in een gelijkwaardig document en ondertekend door de instructeur. De beperking wordt opgeheven wanneer de bestuurder heeft aangetoond dat de vlieguren onder toezicht die vereist zijn in de gegevens voor operationele geschiktheid zijn afgelegd.

FCL.725.A   Theoriekennis en vlieginstructie voor de afgifte van klasse- en typebevoegdverklaringen — Vleugelvliegtuigen

Tenzij anders bepaald in de gegevens voor operationele geschiktheid die zijn vastgelegd in overeenstemming met deel 21:

a)

Eénpiloot-gecertificeerde meermotorige vleugelvliegtuigen. 1) De theorieopleiding voor een klassebevoegdverklaring voor éénpiloot-gecertificeerde meermotorige vleugelvliegtuigen moet ten minste 7 uur instructie bevatten over vluchtuitvoeringen met meermotorige vleugelvliegtuigen. 2) De cursus vliegopleiding voor een klasse- of typebevoegdverklaring voor éénpiloot-gecertificeerde meermotorige vleugelvliegtuigen bevat ten minste 2 uur en 30 minuten dubbelbesturingsonderricht onder normale omstandigheden met meermotorige vleugelvliegtuigen, en niet minder dan 3 uur en 30 minuten dubbelbesturingsonderricht met procedures bij motorstoringen en asymmetrische vliegtechnieken.

b)

Eénpiloot-gecertificeerde watervliegtuigen. De opleidingscursus voor de bevoegdverklaring voor éénpiloot-gecertificeerde watervliegtuigen moet theoriekennis en vlieginstructie bevatten. De vliegopleiding voor een klasse- of typebevoegdverklaring — watervliegtuig voor éénpiloot-gecertificeerde watervliegtuigen moet ten minste 8 uur dubbelbesturingsonderricht bevatten indien de kandidaat houder is van de landversie van de relevante klasse- of typebevoegdverklaring, of 10 uur indien de kandidaat geen houder is van dergelijke bevoegdverklaring.

FCL.730.A   Specifieke eisen voor bestuurders die een opleiding voor typebevoegdverklaring zonder actuele vliegtijd (Zero Flight Type Rating, ZFTT) volgen — Vleugelvliegtuigen

a)   Een bestuurder van een luchtvaartuig die een ZFTT-opleiding volgt, moet op een meerpiloot-gecertificeerd vleugelvliegtuig met turbojetmotoren conform de norm van CS-25 of een gelijkwaardig luchtwaardigheidsvoorschrift of op een meerpiloot-gecertificeerd vleugelvliegtuig met turbopropmotoren met een MTOM van niet minder dan 10 t of een goedgekeurde passagiersconfiguratie van meer dan 19 passagiers, ten minste:

1)	1 500 vlieguren of 250 routesectoren hebben voltooid, indien gedurende de opleiding een voor niveau CG, C of interim-C geschikte FFS wordt gebruikt;

2)	500 vlieguren of 100 routesectoren hebben voltooid, indien gedurende de opleiding een voor niveau DG of D geschikte FFS wordt gebruikt.

b)   Wanneer een bestuurder van een luchtvaartuig overschakelt van een vleugelvliegtuig met turbopropmotoren naar een vliegtuig met turbojetmotoren of omgekeerd, is aanvullende vluchtsimulatortraining vereist.

FCL.735.A   Opleidingscursus onderlinge samenwerking van de bemanning (MCC) — Vleugelvliegtuigen

a)   De MCC-opleidingscursus moet ten minste het onderstaande bevatten:

1)	25 uur theorieonderwijs en oefeningen; en

2)	20 uur praktische MCC-opleiding, of 15 uur in het geval van leerling-piloten die een geïntegreerde ATP-cursus volgen.

Er moet gebruik worden gemaakt van een FNPT II MCC of een FFS. Indien de MCC-opleiding wordt gecombineerd met initiële opleiding voor typebevoegdverklaring, mag de praktische MCC-opleiding worden beperkt tot niet minder dan 10 uur als dezelfde FFS wordt gebruikt voor zowel de opleiding voor MCC als die voor de typebevoegdverklaring.

b)   De MCC-opleiding moet binnen de zes maanden worden voltooid aan een ATO.

c)   Tenzij de MCC-cursus werd gecombineerd met een cursus voor een typebevoegdverklaring, ontvangt de kandidaat bij het voltooien van de MCC-opleidingscursus een certificaat van voltooiing.

d)   Een kandidaat die een MCC-opleiding heeft voltooid voor een andere luchtvaartuigcategorie is vrijgesteld van de eisen onder a), 1).

FCL.740.A   Verlenging van klasse- en typebevoegdverklaringen — Vleugelvliegtuigen

a)   Verlenging van meermotorige klassebevoegdverklaringen en typebevoegdverklaringen. Voor de verlenging van meermotorige klassebevoegdverklaringen en typebevoegdverklaringen moet de kandidaat:

1)	binnen de drie maanden voorafgaand aan de vervaldatum van de bevoegdverklaring slagen voor een bekwaamheidsproef conform aanhangsel 9 van het onderhavige deel in de desbetreffende klasse of het desbetreffende type vleugelvliegtuig of in een FSTD die representatief is voor die klasse of dat type; en

2)

tijdens de geldigheidsperiode van de bevoegdverklaring ten minste het onderstaande hebben voltooid: i) 10 routesectoren als bestuurder van de betreffende klasse of het betreffende type van vleugelvliegtuig; of ii) 1 routesector als bestuurder van de betreffende klasse of het betreffende type van vleugelvliegtuig of FFS, gevlogen met een examinator. Deze routesector mag worden gevlogen tijdens de bekwaamheidsproef.

3)

Een bestuurder die werkt voor een exploitant van commercieel luchtvervoer, die is goedgekeurd in overeenstemming met de toepasselijke eisen voor vluchtuitvoeringen en die is geslaagd voor de bekwaamheidsproef van de exploitant in combinatie met de bekwaamheidsproef voor de verlenging van de klasse- of typebevoegdverklaring, krijgt vrijstelling van de eisen onder 2).

4)	De verlenging van een IR(A), indien men daar houder van is, kan worden gecombineerd met een bekwaamheidsproef voor de verlenging van een klasse- of typebevoegdverklaring.

b)   Verlenging van klassebevoegdverklaringen voor éénpiloot-gecertificeerde éénmotorige vleugelvliegtuigen.

1)

Klassebevoegdverklaring voor vleugelvliegtuigen met enkele zuigermotoren bevoegdverklaringen voor TMG's. Voor de verlenging van een klassebevoegdverklaring voor een éénpiloot-gecertificeerd vleugelvliegtuig met enkele zuigermotor of TMG moet de kandidaat: i) binnen de drie maanden voorafgaand aan de vervaldatum van de bevoegdverklaring slagen voor een bekwaamheidsproef in de desbetreffende klasse in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel met een examinator; of ii) binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de vervaldatum van de bevoegdverklaring 12 uur vliegtijd hebben voltooid in de desbetreffende klasse, waaronder: — 6 uur als PIC; — 12 starts en 12 landingen; en — een opleidingsvlucht van ten minste 1 uur met een vlieginstructeur (FI) of een instructeur voor klassebevoegdverklaring (CRI). Kandidaten hebben recht op vrijstelling van deze vlucht indien ze zijn geslaagd voor een bekwaamheidsproef of vaardigheidstest voor een klasse- of typebevoegdverklaring in een andere klasse of een ander type van vleugelvliegtuigen.

2)	Wanneer de kandidaat houder is van zowel een klassebevoegdverklaring voor éénmotorige vleugelvliegtuigen met zuigermotor (land) als een TMG-bevoegdverklaring, mag hij aan de eisen genoemd in 1) voldoen in een van beide klassen en daarmee verlenging van beide bevoegdverklaringen verkrijgen.

3)

Eénpiloot-gecertificeerde propeller aangedreven vleugelvliegtuigen met een turbine motor Ten behoeve van de verlenging van klassebevoegdverklaringen voor propeller aangedreven vleugelvliegtuigen met een turbine motor moet de kandidaat binnen de drie maanden voorafgaand aan de vervaldatum van de bevoegdverklaring een bekwaamheidsproef afleggen op een vleugelvliegtuig van de betreffende klasse in overeenstemming met aanhangsel 9 van dit deel.

c)   Een kandidaat die er voor de vervaldatum van een type- of klassebevoegdverklaring niet in slaagt op alle secties van een bekwaamheidsproef een voldoende te behalen, mag de bevoegdheden van die bevoegdverklaring niet uitoefenen totdat de bekwaamheidsproef met succes is afgelegd.

SECTIE 3

Specifieke eisen voor de categorie helikopters

FCL.720.H   Ervarings- en toelatingseisen voor de afgifte van typebevoegdverklaringen — Helikopters

Tenzij anders bepaald in de gegevens voor operationele geschiktheid vastgesteld in overeenstemming met deel 21, moet een kandidaat voor de afgifte van de eerste typebevoegdverklaring voor helikopters voldoen aan de volgende ervarings- en toelatingseisen voor de afgifte van de betreffende bevoegdverklaring:

a)

Meerpiloot-gecertificeerde helikopters. Een kandidaat voor de eerste typebevoegdverklaringsopleiding voor een meerpiloot-gecertificeerde helikopter moet: 1) ten minste 70 uur vliegervaring hebben als PIC op helikopters; 2) behalve wanneer de typebevoegdverklaringsopleiding wordt gecombineerd met een MCC-cursus: i) houder zijn van een certificaat van voltooiing van een MCC-cursus inzake helikopters; of ii) ten minste 500 uur vliegervaring hebben als bestuurder in meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen; of iii) ten minste 500 uur vliegervaring hebben als bestuurder bij meerpilootbediening in meermotorige helikopters; 3) geslaagd zijn voor de theorie-examens voor een ATPL(H).

b)

Een kandidaat voor de eerste typebevoegdverklaringsopleiding voor een meerpiloot-gecertificeerde helikopter die met succes een geïntegreerde cursus voor ATP(H)/IR, ATP(H), CPL(H)/IR of CPL(H) heeft voltooid en niet voldoet aan de eisen onder a), 1), heeft recht op de typebevoegdverklaring, maar met een beperking van de bevoegdheden tot het uitoefenen van enkel de functie van tweede bestuurder. Deze beperking wordt opgeheven als de bestuurder: 1) 70 uur heeft gevlogen als PIC of PIC onder toezicht in helikopters; 2) geslaagd is voor de test voor meerpiloot-gecertificeerde helikopters op het betreffende helikoptertype als PIC.

c)

Eénpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopters. Een kandidaat voor de afgifte van een eerste typebevoegdverklaring voor een éénpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopter moet: 1) vóór aanvang van de vliegopleiding: i) geslaagd zijn voor de theorie-examens voor een ATPL(H); of ii) houder zijn van een certificaat van het met goed gevolg afronden van een toelatingscursus bij een ATO. Die cursus moet de volgende onderwerpen van de theoriekennis over de ATPL(H) hebben behandeld: — algemene kennis van het luchtvaartuig: vliegtuigconstructie/systemen/voortstuwingsinrichting, en instrumenten/elektronica, — vluchtprestaties en -planning: massa en zwaartepuntsligging, prestatie; 2) indien de kandidaat geen geïntegreerde opleiding voor ATP(H)/IR, ATP(H) of CPL(H)/IR heeft afgelegd, ten minste 70 uur als PIC op helikopters hebben gevlogen.

FCL.735.H   Opleidingscursus onderlinge samenwerking van de bemanning — Helikopters

a)   De MCC-opleidingscursus moet ten minste het onderstaande bevatten:

1)

voor MCC/IR: i) 25 uur theorieonderwijs en oefeningen; en ii) 20 uur praktische MCC-opleiding, of 15 uur in het geval van leerling-piloten die een geïntegreerde ATP(H)/IR-cursus bijwonen. Indien de MCC-opleiding wordt gecombineerd met initiële opleiding voor typebevoegdverklaring voor meerpiloot-gecertificeerde helikopters, mag de praktische MCC-opleiding worden beperkt tot niet minder dan 10 uur als dezelfde FSTD wordt gebruikt voor zowel de MCC als de typebevoegdverklaring;

2)

voor MCC/VFR: i) 25 uur theorieonderwijs en oefeningen; en ii) 15 uur praktische MCC-opleiding, of 10 uur in het geval van leerling-piloten die een geïntegreerde ATP(H)/IR-cursus bijwonen. Indien de MCC-opleiding wordt gecombineerd met initiële opleiding voor typebevoegdverklaring voor meerpiloot-gecertificeerde helikopters, mag de praktische MCC-opleiding worden beperkt tot niet minder dan 7 uur als dezelfde FSTD wordt gebruikt voor zowel de MCC als de typebevoegdverklaring.

b)   De MCC-opleiding moet binnen de zes maanden worden voltooid aan een ATO.

Er moet gebruik worden gemaakt van een FNPT II of III gekwalificeerd voor MCC, een FTD 2/3 of een FFS.

c)   Tenzij de MCC-cursus werd gecombineerd met een cursus voor een typebevoegdverklaring voor meerpiloten, ontvangt de kandidaat bij het voltooien van de MCC-opleidingscursus een certificaat van voltooiing.

d)   Een kandidaat die een MCC-opleiding heeft gevolgd voor een andere luchtvaartuigcategorie is vrijgesteld van de eisen onder a), punt 1), i) of onder a), punt 2), i), naargelang van het geval.

e)   Een kandidaat voor MCC/IR-opleiding die MCC/VFR-opleiding heeft gevolgd, heeft recht op vrijstelling ten behoeve van de eisen onder a), punt 1), i) en moet 5 uur praktische MCC/IR-training afleggen.

FCL.740.H   Verlenging van typebevoegdverklaringen — Helikopters

a)   Verlenging. Voor de verlenging van typebevoegdverklaringen voor helikopters moet de kandidaat:

1)	binnen de 3 maanden voorafgaand aan de vervaldatum van de bevoegdverklaring slagen voor een bekwaamheidsproef conform aanhangsel 9 van het onderhavige deel in het betreffende type helikopter of in een FSTD die representatief is voor dat type; en

2)	ten minste 2 uur hebben gevlogen als bestuurder van het betreffende helikoptertype binnen de geldigheidsperiode van de bevoegdverklaring. De duur van de bekwaamheidsproef mag in rekening worden genomen voor deze 2 uur.

3)

Indien kandidaten houder zijn van meer dan 1 typebevoegdverklaring voor helikopters met enkel een zuigermotor, kunnen ze een verlenging verkrijgen van alle betreffende typebevoegdverklaringen door een bekwaamheidsproef af te leggen in slechts 1 van de betreffende types waarvan ze houder zijn, op voorwaarde dat ze ten minste 2 uur hebben gevlogen als PIC op de andere types tijdens de geldigheidsperiode. De bekwaamheidsproef moet elke keer op een ander type worden afgelegd;

4)

Indien kandidaten houder zijn van meer dan 1 typebevoegdverklaring voor helikopters met enkel een turbinemotor met een maximale startmassa van 3 175 kg, kunnen ze een verlenging verkrijgen van alle betreffende typebevoegdverklaringen door een bekwaamheidsproef af te leggen in slechts 1 van de betreffende types waarvan ze houder zijn, op voorwaarde dat ze het onderstaande hebben voltooid: i) 300 uur als PIC op helikopters; ii) 15 uur op elk van de types waarvan ze houder zijn; en iii) ten minste 2 uur vliegtijd als PIC op elk van de andere types tijdens de geldigheidsperiode. De bekwaamheidsproef moet elke keer op een ander type worden afgelegd.

5)	Een bestuurder die slaagt voor een vaardigheidstest voor de afgifte van een extra typebevoegdverklaring heeft recht op verlenging van de desbetreffende typebevoegdverklaringen in de gemeenschappelijke groepen, in overeenstemming met punt 3) en 4).

6)	De verlenging van een IR(H), indien men daar houder van is, kan worden gecombineerd met een bekwaamheidsproef voor een typebevoegdverklaring.

b)   Een kandidaat die er voor de vervaldatum van een typebevoegdverklaring niet in slaagt op alle secties van een bekwaamheidsproef een voldoende te behalen, mag de bevoegdheden van die bevoegdverklaring niet uitoefenen totdat de bekwaamheidsproef met succes is afgelegd. In het geval van punt a), 3) en 4) mag de kandidaat zijn bevoegdheden in eender welk van de types niet uitoefenen.

SECTIE 4

Specifieke eisen voor de categorie powered-lift luchtvaartuigen

FCL.720.PL   Ervarings- en toelatingseisen voor de afgifte van typebevoegdverklaringen — Powered-lift luchtvaartuigen

Tenzij anders bepaald in de gegevens voor operationele geschiktheid die zijn vastgesteld in overeenstemming met deel 21, moet een kandidaat voor de eerste afgifte van een typebevoegdverklaring voor powered-lift luchtvaartuigen voldoen aan de volgende ervarings- en toelatingseisen:

a)

voor bestuurders van vleugelvliegtuigen: 1) houder zijn van een CPL/IR(A) met theoriekennis inzake ATPL of een ATPL(A); 2) houder zijn van een certificaat van het met goed gevolg afronden van een MCC-cursus; 3) meer dan 100 uur hebben gevlogen als bestuurder op meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen; 4) 40 uur vlieginstructie hebben gehad in helikopters;

b)

voor bestuurders van helikopters: 1) houder zijn van een CPL/IR(H) met theoriekennis inzake ATPL of een ATPL/IR(H); 2) houder zijn van een certificaat van het met goed gevolg afronden van een MCC-cursus; 3) meer dan 100 uur hebben gevlogen als bestuurder op meerpiloot-gecertificeerde helikopters; 4) 40 uur vlieginstructie hebben gehad in vleugelvliegtuigen;

c)

voor bestuurders die gekwalificeerd zijn om te vliegen met zowel vleugelvliegtuigen als helikopters: 1) houder zijn van ten minste een CPL(H); 2) houder zijn van een IR met theoriekennis inzake ATPL of een ATPL voor ofwel vleugelvliegtuigen of helikopters; 3) houder zijn van een certificaat van het met goed gevolg afleggen van een MCC-cursus voor ofwel helikopters of vleugelvliegtuigen; 4) ten minste 100 uur vliegervaring hebben als bestuurder in meerpiloot-gecertificeerde helikopters of vleugelvliegtuigen; 5) ten minste 40 uur vlieginstructie hebben gehad in vleugelvliegtuigen of helikopters, naargelang het geval, als de bestuurder geen ervaring heeft als ATPL of op meerpiloot-gecertificeerde luchtvaartuigen.

FCL.725.PL   Vlieginstructie voor de afgifte van typebevoegdverklaringen — Powered-lift luchtvaartuigen

Het gedeelte vlieginstructie van de opleidingscursus voor een typebevoegdverklaring voor powered-lift luchtvaartuigen moet worden voltooid in zowel het luchtvaartuig als een FSTD die representatief is voor het luchtvaartuig en naar behoren is gekwalificeerd voor dit doel.

FCL.740.PL   Verlenging van typebevoegdverklaringen — Powered-lift luchtvaartuigen

a)   Verlenging. Voor de verlenging van klassebevoegdverklaringen voor powered-lift luchtvaartuigen moet de kandidaat:

1)	binnen de drie maanden voorafgaand aan de vervaldatum van de bevoegdverklaring slagen voor een bekwaamheidsproef conform aanhangsel 9 van het onderhavige deel in het betreffende type powered-lift luchtvaartuig;

2)

tijdens de geldigheidsperiode van de bevoegdverklaring ten minste het onderstaande hebben voltooid: i) 10 routesectoren als bestuurder van het desbetreffende type van powered-lift luchtvaartuig; of ii) 1 routesector als bestuurder van het desbetreffende type van powered-lift luchtvaartuig of FFS, gevlogen met een examinator. Deze routesector mag worden gevlogen tijdens de bekwaamheidsproef.

3)

Een bestuurder die werkt voor een exploitant van commercieel luchtvervoer, die is goedgekeurd in overeenstemming met de toepasselijke eisen voor vluchtuitvoeringen en is geslaagd voor de bekwaamheidsproef van exploitant in combinatie met de bekwaamheidsproef voor de verlenging van de typebevoegdverklaring, krijgt vrijstelling van de eisen in punt 2).

b)   Een kandidaat die er vóór de vervaldatum van een typebevoegdverklaring niet in slaagt op alle secties van een bekwaamheidsproef een voldoende te behalen, mag de bevoegdheden van die bevoegdverklaring niet uitoefenen totdat de bekwaamheidsproef met succes is afgelegd.

SECTIE 5

Specifieke eisen voor de categorie luchtschepen

FCL.720.As   Toelatingseisen voor de afgifte van typebevoegdverklaringen — Luchtschepen

Tenzij anders is bepaald in de gegevens voor operationele geschiktheid vastgesteld in overeenstemming met deel 21, moet een kandidaat voor de eerste afgifte van een typebevoegdverklaring voor luchtschepen voldoen aan de volgende ervarings- en toelatingseisen:

a)

voor meerpiloot-gecertificeerde luchtschepen: 1) 70 vlieguren hebben als PIC op luchtschepen; 2) houder zijn van een certificaat van het met goed gevolg afleggen van een MCC-cursus voor luchtschepen. 3) Een kandidaat die niet voldoet aan de eisen in punt 2) heeft recht op afgifte van de typebevoegdverklaring, maar met een beperking van de bevoegdheden tot het uitoefenen van enkel de functies van tweede bestuurder. Deze beperking kan worden opgeheven als de bestuurder 100 uur vliegtijd heeft als PIC of PIC onder toezicht op luchtschepen.

FCL.735.As   Opleidingscursus onderlinge samenwerking van de bemanning — Luchtschepen

a)   De MCC-opleidingscursus moet ten minste het onderstaande bevatten:

1)	12 uur theorieonderwijs en oefeningen; en

2)	5 uur praktische opleiding inzake MCC;

3)	Er moet gebruik worden gemaakt van een FNPT II of III gekwalificeerd voor MCC, een FTD 2/3 of een FFS.

b)   De MCC-opleiding moet binnen de zes maanden worden afgerond aan een ATO.

c)   Tenzij de MCC-cursus werd gecombineerd met een cursus voor een typebevoegdverklaring voor meerpiloten, ontvangt de kandidaat bij het afronden van de MCC-opleidingscursus een certificaat.

d)   Een kandidaat die een MCC-opleiding heeft afgerond voor een andere luchtvaartuigcategorie is vrijgesteld van de eisen onder a).

FCL.740.As   Verlenging van typebevoegdverklaringen — Luchtschepen

a)   Verlenging. Voor de verlenging van typebevoegdverklaringen voor luchtschepen moet de kandidaat:

1)	binnen de drie maanden voorafgaand aan de vervaldatum van de bevoegdverklaring slagen voor een bekwaamheidsproef conform aanhangsel 9 van het onderhavige deel in het betreffende type luchtschip; en

2)	ten minste 2 uur hebben gevlogen als bestuurder van het betreffende type luchtschip binnen de geldigheidsperiode van de bevoegdverklaring. De duur van de bekwaamheidsproef mag in rekening worden genomen voor deze 2 uur.

3)	De verlenging van een IR(As), indien men daar houder van is, kan worden gecombineerd met een bekwaamheidsproef voor de verlenging van een klasse- of typebevoegdverklaring.

b)   Een kandidaat die er voor de vervaldatum van een typebevoegdverklaring niet in slaagt op alle secties van een bekwaamheidsproef een voldoende te behalen, mag de bevoegdheden van die bevoegdverklaring niet uitoefenen totdat de bekwaamheidsproef met succes is afgelegd.

SUBDEEL I

EXTRA BEVOEGDVERKLARINGEN

FCL.800   Bevoegdverklaring voor stuntvliegen

a)   Houders van een bewijs van bevoegdheid als bestuurder van vleugelvliegtuigen, TMG's of zweefvliegtuigen mogen enkel stuntvluchten uitvoeren als ze houder zijn van de toepasselijke bevoegdverklaring.

b)   Kandidaten voor een bevoegdverklaring voor stuntvliegen moeten aan het onderstaande hebben voldaan:

1)	ten minste 40 uur vliegtijd of, in het geval van zweefvliegtuigen, 120 lanceringen als PIC in de betreffende luchtvaartuigcategorie, uitgevoerd na afgifte van het bewijs van bevoegdheid;

2)	een opleidingscursus aan een ATO, met inbegrip van: i) voor de bevoegdverklaring toepasselijk theorieonderwijs; ii) ten minste 5 uur of 20 vluchten instructie in stuntvliegen in de betreffende luchtvaartuigcategorie.

c)   De bevoegdheden van de bevoegdverklaring voor stuntvliegen zijn beperkt tot de luchtvaartuigcategorie waarin de vlieginstructie is voltooid. De bevoegdheden worden uitgebreid naar een andere categorie van luchtvaartuigen als de bestuurder houder is van een bewijs van bevoegdheid als bestuurder van die luchtvaartuigcategorie en met goed gevolg ten minste 3 instructievluchten met dubbele besturing heeft uitgevoerd over de volledige syllabus stuntvliegen in die luchtvaartuigcategorie.

FCL.805   Bevoegdverklaring voor het slepen van zweefvliegtuigen en banners

a)   Houders van een bewijs van bevoegdheid met de bevoegdheid om te vliegen met vleugelvliegtuigen of TMG's mogen enkel zweefvliegtuigen of banners slepen wanneer ze houder zijn van de betreffende bevoegdverklaring voor het slepen van zweefvliegtuigen of banners.

b)   Kandidaten voor een bevoegdverklaring voor het slepen van zweefvliegtuig moeten het onderstaande hebben uitgevoerd:

1)	ten minste 30 uur vliegtijd als PIC en 60 starts en landingen in vleugelvliegtuigen indien de activiteit zal worden uitgevoerd in vleugelvliegtuigen, of in TMG's indien de activiteit zal worden uitgevoerd in TMG's, uitgevoerd na de afgifte van het bewijs van bevoegdheid;

2)

een opleidingscursus aan een ATO, met inbegrip van: i) theorieonderwijs over sleepoperaties en -procedures; ii) ten minste 10 instructievluchten waarbij een zweefvliegtuig wordt gesleept, waaronder 5 instructievluchten met dubbele besturing, en iii) uitgezonderd voor houders van een LAPL(S) of een SPL, 5 familiarisatievluchten in een zweefvliegtuig dat wordt gelanceerd door een luchtvaartuig.

c)   Kandidaten voor een bevoegdverklaring voor het slepen van banners moeten het onderstaande hebben uitgevoerd:

1)

ten minste 100 vlieguren en 200 starts en landingen als PIC op vleugelvliegtuigen of TMG's, na afgifte van het bewijs van bevoegdheid. Ten minste 30 van die uren moeten worden gevlogen in vleugelvliegtuigen indien de activiteit zal worden uitgevoerd in vleugelvliegtuigen, of in TMG's indien de activiteit zal worden uitgevoerd in TMG's;

2)	een opleidingscursus aan een ATO, met inbegrip van: i) theorieonderwijs over sleepoperaties en -procedures; ii) ten minste 10 instructievluchten waarbij een banner wordt gesleept, waaronder 5 vluchten met dubbele besturing.

d)   De bevoegdheden van de bevoegdverklaringen voor het slepen van zweefvliegtuigen en banners zijn beperkt tot vleugelvliegtuigen of TMG's, afhankelijk van welk luchtvaartuig werd gebruikt tijdens de instructie. De bevoegdheden worden uitgebreid als de bestuurder houder is van een bewijs van bevoegdheid als bestuurder van vleugelvliegtuigen of TMG's en met goed gevolg ten minste 3 instructievluchten met dubbele besturing heeft uitgevoerd over de volledige syllabus inzake slepen in een van de twee luchtvaartuigen, naargelang het geval.

e)   Om de bevoegdheden van de bevoegdverklaringen voor het slepen van zweefvliegtuigen of banners uit te oefenen, moet de houder van de bevoegdverklaring ten minste 5 sleepvluchten hebben uitgevoerd gedurende de afgelopen 24 maanden.

f)   Bestuurders die niet voldoen aan de eisen onder e) moeten, voordat ze de uitoefening van hun bevoegdheden hervatten, de ontbrekende sleepvluchten uitvoeren onder toezicht van een instructeur.

FCL.810   Bevoegdverklaring voor nachtvliegen

a)   Vleugelvliegtuigen, TMG's, luchtschepen.

1)

Als de bevoegdheden van een LAPL of een PPL voor vleugelvliegtuigen, TMG's of luchtschepen moeten worden uitgeoefend in VFR-omstandigheden 's nachts, moeten kandidaten een opleidingscursus aan een ATO afronden. De cursus moet het volgende omvatten: i) theorieonderwijs; ii) ten minste 5 uur vliegtijd 's nachts in de betreffende luchtvaartuigcategorie, waaronder ten minste 3 uur dubbelbesturingsonderricht met inbegrip van ten minste 1 uur overlandnavigatie met ten minste één overlandvlucht met dubbele besturing van ten minste 50 km en 5 solostarts en 5 sololandingen tot volledige stilstand.

2)	Voor het voltooien van de opleiding 's nachts moeten LAPL-houders de basisopleiding instrumentvliegen afronden die vereist is voor de afgifte van de PPL.

3)	Indien kandidaten houder zijn van een klassebevoegdverklaring voor zowel éénmotorige zuigervliegtuigen (land) en TMG's, mogen ze de vereisten in punt 1) in één van beide klassen of in beide klassen vervullen.

b)   Helikopters. Als de bevoegdheden van een PPL voor helikopters moeten worden uitgeoefend in VFR-omstandigheden 's nachts, moet de kandidaat:

1)	ten minste 100 vlieguren hebben uitgevoerd als bestuurder in helikopters na de afgifte van het bewijs van bevoegdheid, waaronder ten minste 60 uur als PIC in helikopters en 20 uur overlandvluchten;

2)

een opleidingscursus aan een ATO hebben afgerond. De cursus moet worden afgerond binnen een periode van zes maanden en moet het volgende omvatten: i) 5 uur theorieonderwijs; ii) 10 uur instrumentinstructie met dubbele besturing voor helikopters; en iii) 5 uur vliegtijd 's nachts, waaronder ten minste 3 uur dubbelbesturingsonderricht, met inbegrip van ten minste 1 uur overlandnavigatie en 5 solonachtcircuits. Elk circuit moet een start en een landing bevatten.

3)	Een kandidaat die houder is of is geweest van een IR voor een vleugelvliegtuig of TMG, heeft recht op 5 uur vrijstelling van de eisen in punt 2), ii) hierboven.

c)   Luchtballonnen. Indien de bevoegdheden van een LAPL voor luchtballonnen of een BPL moeten worden uitgeoefend in VFR-omstandigheden 's nachts, moeten kandidaten ten minste 2 instructievluchten 's nachts of ten minste 1 uur van elk afronden.

FCL.815   Bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden

a)   Bevoegdheden. Houders van een bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden zijn bevoegd om met vleugelvliegtuigen of TMG's naar en van oppervlakken te vliegen waarvoor een dergelijke bevoegdverklaring vereist is door de bevoegde autoriteiten die door de lidstaten zijn aangewezen.

De initiële bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden kan worden verkregen op:

1)	wielen om de bevoegdheid toe te kennen om te vliegen naar en van oppervlakken wanneer ze niet bedekt zijn met sneeuw; of

2)	ski's om de bevoegdheid toe te kennen om te vliegen naar en van oppervlakken wanneer ze bedekt zijn met sneeuw.

3)	De bevoegdheden van de initiële bevoegdverklaring kunnen worden uitgebreid naar de bevoegdheid voor ofwel wielen of ski's indien de bestuurder een geschikte extra familiarisatiecursus heeft gevolgd, met inbegrip van theorieonderwijs en vliegopleiding, met een bergvlieginstructeur.

b)   Opleidingscursus. Kandidaten voor een bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden moeten binnen een periode van 24 maanden een cursus theorieonderwijs en vlieginstructie hebben voltooid aan een ATO. De inhoud van de cursus moet zijn afgestemd op de te verwerven bevoegdheden.

c)   Vaardigheidstest. Na het voltooien van de opleiding moet de kandidaat slagen voor een vaardigheidstest met een voor dit doel gekwalificeerde FE. De vaardigheidstest moet het volgende bevatten:

1)	een mondeling theorie-examen;

2)	6 landingen op ten minste 2 verschillende oppervlakken waarvoor een bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden is vereist, en verschillend van het oppervlak van vertrek.

d)   Geldigheid. Een bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden is 24 maanden geldig.

e)   Verlenging. Voor de verlenging van een bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden moet de kandidaat:

1)	de afgelopen 24 maanden ten minste 6 berglandingen hebben voltooid; of

2)	slagen voor een bekwaamheidsproef. De bekwaamheidsproef moet voldoen aan de eisen onder c).

f)   Hernieuwde afgifte. Als de bevoegdverklaring is verlopen, moet de kandidaat voldoen aan de eisen onder e), 2).

FCL.820   Bevoegdverklaring voor testvliegen

a)   Houders van een bewijs van bevoegdheid als bestuurder van vleugelvliegtuigen of helikopters mogen enkel optreden als PIC tijdens testvluchten van categorie 1 of 2 zoals gedefinieerd in deel 21 wanneer ze houder zijn van een bevoegdverklaring voor testvliegen.

b)   De verplichting om houder te zijn van een onder a) vastgestelde bevoegdverklaring voor testvliegen geldt enkel voor testvluchten uitgevoerd met:

1)	helikopters gecertificeerd of te certificeren in overeenstemming met de normen van CS-27 of CS-29 of gelijkwaardige luchtwaardigheidsvoorschriften; of

2)

vleugelvliegtuigen gecertificeerd of te certificeren in overeenstemming met: i) de normen van CS-25 of gelijkwaardige luchtwaardigheidsvoorschriften; of ii) de normen van CS-23 of gelijkwaardige luchtwaardigheidsvoorschriften, behalve voor vleugelvliegtuigen met een maximale startmassa van minder dan 2 000 kg.

c)   De bevoegdheden van de houder van een bevoegdverklaring voor testvliegen bestaan, binnen de betreffende luchtvaartuigcategorie, uit:

1)	in het geval van een bevoegdverklaring voor testvluchten van categorie 1, het uitvoeren van alle categorieën van testvluchten zoals gedefinieerd in deel 21, hetzij als PIC of als tweede bestuurder;

2)

in het geval van een bevoegdverklaring voor testvluchten van categorie 2: i) het uitvoeren van testvluchten uit categorie 1, zoals gedefinieerd in deel 21: — als tweede bestuurder; of — als PIC in het geval van vleugelvliegtuigen zoals beschreven in punt b), onder 2), ii), behalve voor die binnen de commutercategorie of met een duiksnelheid hoger dan 0,6 mach of een maximale hoogte boven 25 000 voet; ii) het uitvoeren van alle andere categorieën testvluchten, zoals gedefinieerd in deel 21, ofwel als PIC of als tweede bestuurder;

3)	daarnaast, voor testvluchten uit zowel categorie 1 als 2, het uitvoeren van vluchten die specifiek betrekking hebben op de activiteiten van ontwerp- en productieorganisaties, binnen het bereik van hun bevoegdheden, wanneer aan de eisen van subdeel H niet kan worden voldaan.

d)   Kandidaten voor de eerste afgifte van een bevoegdverklaring voor testvliegen moeten:

1)	houder zijn van ten minste een CPL en een IR in de toepasselijke luchtvaartuigcategorie;

2)	ten minste 1 000 uur hebben gevlogen in de toepasselijke luchtvaartuigcategorie, waarvan ten minste 400 uur als PIC;

3)	een opleidingscursus hebben afgerond aan een ATO geschikt voor het beoogde luchtvaartuig en de beoogde categorie van vluchten. De opleiding moet ten minste de volgende onderwerpen bevatten: — prestatie; — stabiliteit en besturing/vlieggedrag; — systemen; — testbeheer; — risico-/veiligheidsbeheer.

e)   De bevoegdheden van houders van een bevoegdverklaring voor testvliegen kunnen worden uitgebreid naar een andere categorie van testvluchten en een andere categorie van luchtvaartuigen wanneer ze een extra opleidingscursus aan een ATO hebben afgerond.

SUBDEEL J

INSTRUCTEURS

SECTIE 1

Algemene eisen

FCL.900   Certificaten als instructeur

a)   Algemeen. Een persoon mag uitsluitend:

1)

vlieginstructie geven voor luchtvaartuigen waarvoor hij houder is van: i) een bewijs van bevoegdheid als bestuurder afgegeven of aanvaard in overeenstemming met de onderhavige verordening; ii) een certificaat van instructeur geschikt voor de uit te voeren instructie, afgegeven in overeenstemming met dit subdeel;

2)	vlieginstructie in vluchtsimulatoren of MCC-instructie geven wanneer hij houder is van een certificaat voor instructeur geschikt voor de uit te voeren instructie, afgegeven in overeenstemming met dit subdeel.

b)   Speciale voorwaarden:

1)

In het geval van de introductie van nieuwe luchtvaartuigen in de lidstaten of de vloot van een exploitant, en naleving van de eisen vastgesteld in dit subdeel onmogelijk is, mag de bevoegde autoriteit een specifiek certificaat uitreiken dat bevoegdheden geeft voor vlieginstructie. Een dergelijk certificaat is beperkt tot de instructievluchten die nodig zijn voor de introductie van het nieuwe type luchtvaartuig en de geldigheidsperiode mag niet langer zijn dan één jaar.

2)

Houders van een certificaat dat is afgegeven in overeenstemming met punt b), 1) die een aanvraag willen indienen voor een certificaat als instructeur, moeten voldoen aan de toelatings- en verlengingseisen vastgelegd voor die categorie als instructeur. Onverminderd FCL.905.TRI, punt b), omvat een TRI-certificaat dat overeenkomstig deze alinea is afgegeven het recht om instructie te geven voor de afgifte van een TRI- of SFI-certificaat voor het relevante type.

c)   Instructie buiten het grondgebied van de lidstaten

1)

Onverminderd punt a), in het geval dat vlieginstructie wordt gegeven aan een ATO buiten het grondgebied van de lidstaten, mag de bevoegde autoriteit een certificaat als instructeur uitreiken aan een kandidaat die houder is van een bewijs van bevoegdheid uitgereikt door een derde land in overeenstemming met bijlage 1 bij het Verdrag van Chicago, op voorwaarde dat de kandidaat: i) houder is van een bewijs van bevoegdheid, bevoegdverklaring of certificaat dat minstens gelijkwaardig is aan dat waarvoor zij gemachtigd zijn instructie te geven, en in elk geval ten minste een CPL; ii) voldoet aan de eisen vastgesteld in dit subdeel ten behoeve van de afgifte van het relevante certificaat voor instructeurs; iii) aan de bevoegde autoriteit aantoont dat hij over adequate kennis beschikt van de Europese regels inzake luchtvaartveiligheid om de bevoegdheden van instructeur te kunnen uitoefenen in overeenstemming met onderhavig deel.

2)	Het certificaat wordt beperkt tot het geven van vlieginstructie: i) in ATO's buiten het grondgebied van de lidstaten; ii) aan leerling-piloten die voldoende kennis hebben van de taal waarin de vlieginstructie wordt gegeven.

FCL.915   Algemene toelatingseisen en vereisten voor instructeurs

a)   Algemeen. Een kandidaat voor een certificaat als instructeur moet ten minste 18 jaar oud zijn.

b)   Extra eisen voor instructeurs die vlieginstructie geven in luchtvaartuigen. Een kandidaat voor of houder van een certificaat als instructeur met bevoegdheden om vlieginstructie te geven in luchtvaartuigen moet:

1)	houder zijn van ten minste het bewijs van bevoegdheid en, indien relevant, de bevoegdverklaring waarvoor de vlieginstructie zal worden gegeven;

2)

behalve in het geval van de instructeur voor testvluchten: i) ten minste 15 uren hebben gevlogen als bestuurder van de klasse of het type luchtvaartuig waarmee de vlieginstructie zal worden gegeven, waarvan ten hoogste 7 uur in een FSTD die representatief is voor de klasse of het type van luchtvaartuig, indien van toepassing; of ii) geslaagd zijn voor een vakbekwaamheidsbeoordeling voor de betreffende categorie van instructeur op die klasse of dat type luchtvaartuig;

3)	bevoegd zijn om op te treden als PIC op het luchtvaartuig tijdens dergelijke vlieginstructie.

c)   Vrijstelling ten behoeve van verdere bevoegdverklaringen en verlenging

1)	Kandidaten voor verdere certificaten als instructeur kunnen vrijgesteld worden van de instructietechnieken die reeds werden aangetoond voor het certificaat als instructeur waarvan ze houder zijn.

2)	Gevlogen uren als examinator tijdens vaardigheidstests of bekwaamheidsproeven mogen volledig worden meegerekend ten behoeve van de verlenging van alle certificaten als instructeur waarvan iemand houder is.

FCL.920   Vakbekwaamheid en beoordeling van instructeurs

Alle instructeurs moeten worden opgeleid om de volgende vakbekwaamheid te verwerven:

—	het voorbereiden van voor de instructie benodigde middelen,

—	het creëren van een bevorderlijk leerklimaat,

—	het overdragen van kennis,

—	het integreren van dreigings- en onjuist beoordelingsmanagement (Threat and Error Management — TEM) met CRM,

—	het indelen van tijd (timemanagement) om de opleidingsdoelstellingen te bereiken,

—	het leerproces bevorderen,

—	het beoordelen van de prestaties van de leerling,

—	het toezicht houden op en beoordelen van de vorderingen,

—	het evalueren van opleidingssessies,

—	het rapporteren van het resultaat.

FCL.925   Extra eisen voor instructeurs voor de MPL

a)   Instructeurs die opleiding geven voor de MPL moeten:

1)	met succes een MPL-instructeursopleiding hebben voltooid aan een ATO; en

2)

tevens voor de elementaire fase, voortgezette fase en fase voor vergevorderden van de geïntegreerde MPL-opleidingscursus: i) ervaring hebben met meerpilootbediening; en ii) de initiële CRM-opleiding hebben voltooid bij een exploitant van commercieel luchtvervoer, goedgekeurd in overeenstemming met de toepasselijke eisen voor vluchtuitvoeringen.

b)   Opleidingscursus voor MPL-instructeurs

1)	De opleidingscursus voor MPL-instructeurs moet uit minimaal 14 uur opleiding bestaan. Na voltooiing van de opleidingscursus wordt de vakbekwaamheid als instructeur en de kennis over de op vakbekwaamheid gebaseerde opleidingsbenadering beoordeeld.

2)	Die beoordeling bestaat uit een praktijkdemonstratie van vlieginstructie in de betreffende fase van de MPL-opleidingscursus. De beoordeling wordt uitgevoerd door een examinator die is gekwalificeerd in overeenstemming met subdeel K.

3)	Na bevredigende afronding van de MPL-opleidingscursus reikt de ATO een certificaat van kwalificatie als MPL-instructeur uit aan de kandidaat.

c)   Om de bevoegdheden te behouden, moet de instructeur gedurende de 12 voorafgaande maanden, binnen een MPL-opleidingscursus het onderstaande hebben uitgevoerd:

1)	1 vluchtsimulatorsessie van ten minste 3 uur; of

2)	1 vliegoefening van ten minste 1 uur met inbegrip van ten minste 2 starts en landingen.

d)   Indien de instructeur niet voldoet aan de eisen onder c), moet hij vóór het uitoefenen van de bevoegdheden om vlieginstructie te geven voor de MPL:

1)	een herhalingsopleiding volgen aan een ATO om het noodzakelijke vakbekwaamheidsniveau te bereiken.

2)	slagen voor de beoordeling van de vakbekwaamheid als instructeur zoals bepaald in punt b), 2).

FCL.930   Opleidingscursus

Kandidaten voor een certificaat als instructeur moeten met succes een theorieopleiding en vlieginstructie hebben afgerond aan een ATO. Naast de specifieke elementen beschreven in dit deel voor elke categorie van instructeur, moet de cursus de elementen bevatten die zijn vereist in FCL.920.

FCL.935   Beoordeling van vakbekwaamheid

a)   Behalve voor de instructeur „in onderlinge samenwerking van de bemanning” (MCCI), de instructeur vluchtsimulator voor éénpiloot-gecertificeerde vliegtuigen (STI), de instructeur voor bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden (MI) en de instructeur voor testvluchten (FTI), moet een kandidaat voor een certificaat als instructeur ten overstaan van een examinator die daartoe is gekwalificeerd in overeenstemming met subdeel K zijn vakbekwaamheid in de toepasselijke luchtvaartuigcategorie aantonen in die zin dat hij in staat is om een leerlingpiloot te onderrichten tot het niveau dat is vereist voor de afgifte van het betreffende bewijs van bevoegdheid, de betreffende bevoegdverklaring of het betreffende certificaat.

b)   Die beoordeling moet het volgende omvatten:

1)	het aantonen van de vakbekwaamheid beschreven in FCL.920 voor en na de vlucht en tijdens theorieonderwijs;

2)	mondelinge theorie-examens aan de grond, briefings voor en na de vlucht en demonstraties tijdens de vlucht gedurende vaardigheidstests in de betreffende klasse of type luchtvaartuig of FSTD;

3)	oefeningen die adequaat zijn om de vakbekwaamheid van de instructeur te beoordelen.

c)   De beoordeling moet worden uitgevoerd met hetzelfde type of dezelfde klasse luchtvaartuig of FSTD gebruikt voor de vlieginstructie.

d)   Als een beoordeling van de vakbekwaamheid nodig is voor de verlenging van een certificaat als instructeur, mogen kandidaten die geen voldoende halen voor de beoordeling vóór de vervaldatum van een certificaat als instructeur de bevoegdheden van dat certificaat niet uitoefenen tot de beoordeling met succes is voltooid.

FCL.940   Geldigheid van certificaten als instructeur

Met uitzondering van de MI en onverminderd FCL.900, punt b), 1), zijn certificaten als instructeur geldig voor een periode van 3 jaar.

SECTIE 2

Specifieke eisen voor de vlieginstructeur — FI

FCL.905.FI   FI — Bevoegdheden en voorwaarden

De bevoegdheden van een FI zijn op te treden als vlieginstructeur voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van:

a)	een PPL, SPL, BPL en LAPL in de desbetreffende luchtvaartuigcategorie;

b)	klasse- en typebevoegdverklaringen voor éénpiloot-gecertificeerde éénmotorige luchtvaartuigen, uitgezonderd éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen; klasse- en groepsuitbreidingen voor luchtballonnen en klasseuitbreidingen voor zweefvliegtuigen;

c)	typebevoegdverklaringen voor éénpiloot- of meerpiloot-gecertificeerde luchtschepen;

d)	een CPL in de betreffende luchtvaartuigcategorie, op voorwaarde dat de FI ten minste 500 uren heeft gevlogen als bestuurder in die luchtvaartuigcategorie, waarvan ten minste 200 uur vlieginstructie;

e)

bevoegdverklaring voor nachtvliegen op voorwaarde dat de FI: 1) gekwalificeerd is om 's nachts te vliegen in de betreffende luchtvaartuigcategorie; 2) de bekwaamheid tot het geven van nachtvlieginstructie heeft aangetoond ten overstaan van een FI die is gekwalificeerd conform punt i) hieronder; en 3) voldoet aan de ervaringseisen voor nachtvliegen van FCL.060, punt b), 2).

f)	een bevoegdverklaring voor slepen of stuntvliegen, op voorwaarde dat de FI houder is van dergelijke bevoegdheden en hij de bekwaamheid tot het geven van instructie voor die bevoegdverklaring heeft aangetoond ten overstaan van een FI die is gekwalificeerd conform punt i) hieronder;

g)

een IR in de betreffende luchtvaartuigcategorie, op voorwaarde dat de FI: 1) ten minste 200 uren heeft gevlogen onder IFR, waaronder ten hoogste 50 uur simulatortijd in een FFS, een FTD 2/3 of FNPT II mag zijn; 2) als leerling-piloot de IRI-opleidingscursus heeft afgerond en is geslaagd voor de beoordeling van vakbekwaamheid voor het IRI-certificaat; en 3) daarnaast: i) voor meermotorige vliegtuigen aan de eisen voldoet voor de afgifte van een CRI certificaat; ii) voor meermotorige helicopters voldoet aan de eisen voor afgifte van een TRI certificaat;

h)

klasse- of typebevoegdverklaringen voor één piloot gecertificeerde meermotorige luchtvaartuigen, behalve voor éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen, op voorwaarde dat de FI voldoet aan: 1) in het geval van vleugelvliegtuigen: de toelatingseisen voor de CRI-opleidingscursus zoals bepaald in FCL.915.CRI, punt a), en de eisen onder FCL.930.CRI en FCL.935; 2) in het geval van helikopters: de eisen vastgelegd onder FCL.910.TRI, punt c), 1), en de toelatingseisen voor de TRI(H)-opleidingscursus zoals bepaald in FCL.915.TRI, punt b), 2);

i)

een certificaat als FI, IRI, CRI, STI of MI op voorwaarde dat de FI: 1) ten minste het volgende heeft afgerond: i) ten minste 50 uur of 150 lanceringen vlieginstructie in zweefvliegtuigen; ii) ten minste 50 uur of 50 starts vlieginstructie in luchtballonnen; iii) 500 uur vlieginstructie in de betreffende luchtvaartuigcategorie; 2) is geslaagd voor een beoordeling van vakbekwaamheid in overeenstemming met FCL.935 in de betreffende luchtvaartuigcategorie in die zin dat ten overstaan van een examinator vlieginstructeur (FIE) de bekwaamheid is aangetoond om instructie te geven voor het FI-certificaat;

j)

een MPL, op voorwaarde dat de FI: 1) voor de essentiële vliegfase van de opleiding ten minste 500 uur heeft gevlogen als bestuurder van vleugelvliegtuigen, waarvan ten minste 200 uur vlieginstructie; 2) voor de elementaire fase van de opleiding: i) houder is van een IR voor meermotorige vleugelvliegtuigen en de bevoegdheid om instructie te geven voor een IR; en ii) ten minste 1 500 vlieguren ervaring heeft met meerpilootbediening. 3) in het geval van een FI die reeds is gekwalificeerd om instructie te geven in geïntegreerde cursussen voor ATP(A) of CPL(A)/IR, mag de eis onder 2), ii) worden vervangen door het afronden van een gestructureerde opleidingscursus, bestaande uit: i) MCC-kwalificatie; ii) het observeren van 5 vlieginstructiesessies in fase 3 van een MPL-opleiding; iii) het observeren van 5 vlieginstructiesessies in fase 4 van een MPL-opleiding; iv) het observeren van 5 periodieke LOFT-sessies van een exploitant; v) de inhoud van de MCCI-instructeursopleiding. In dit geval zal de FI de eerste 5 instructeursessies uitvoeren onder toezicht van een TRI(A), MCCI(A) of SFI(A) die bevoegd is voor MPL-vlieginstructie.

FCL.910.FI   FI — Beperkte bevoegdheden

a)   De bevoegdheden van een FI worden beperkt tot het uitvoeren van vlieginstructie onder toezicht van een FI voor dezelfde luchtvaartuigcategorie aangeduid voor dit doel door de ATO, in de volgende gevallen:

1)	afgifte van de PPL, SPL, BPL en LAPL;

2)	bij alle geïntegreerde cursussen op PPL-niveau, in het geval van vleugelvliegtuigen en helikopters;

3)	voor klasse- en typebevoegdverklaringen voor éénpiloot-gecertificeerde éénmotorige luchtvaartuigen, klasse- en groepsuitbreidingen in het geval van luchtballonnen en klasseuitbreidingen in het geval van zweefvliegtuigen;

4)	voor bevoegdverklaringen voor nachtvliegen, slepen of stuntvliegen.

b)   Tijdens het uitvoeren van opleiding onder toezicht, in overeenstemming met punt a), heeft de FI niet de bevoegdheid om leerling-piloten de toelating te geven om eerste solovluchten en eerste solo-overlandvluchten uit te voeren.

c)   De beperkingen in punt a) en b) worden verwijderd van het FI-certificaat wanneer de FI ten minste het onderstaande heeft afgerond:

1)	voor de FI(A): 100 uur vlieginstructie in vleugelvliegtuigen of TMG's en toezicht hebben gehouden op ten minste 25 solovluchten van leerling-piloten;

2)	voor de FI(H): 100 uur vlieginstructie in helikopters en toezicht hebben gehouden op ten minste 25 solovliegoefeningen van leerling-piloten;

3)	voor de FI(As), FI(S) en FI(B): 15 uur of 50 starts als vlieginstructie over de volledige opleidingssyllabus voor de afgifte van een PPL(As), SPL of BPL in de betreffende luchtvaartuigcategorie.

FCL.915.FI   FI — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een FI-certificaat moet:

a)

in het geval van de FI(A) en FI(H): 1) ten minste 10 uur instructie over instrumentvliegen hebben ontvangen in de betreffende luchtvaartuigcategorie, waarvan niet meer dan 5 uur simulatortijd in een FSTD; 2) 20 uur VFR-overlandvluchten hebben uitgevoerd met de betreffende luchtvaartuigcategorie als PIC; en

b)

daarnaast voor de FI(A): 1) houder zijn van ten minste een CPL(A); of 2) houder zijn van ten minste een PPL(A) en: i) voldoen aan de eisen voor CPL-theoriekennis, behalve voor een FI(A) die alleen opleiding geeft voor de LAPL(A), en ii) ten minste 200 uur hebben gevlogen op vleugelvliegtuigen of TMG's waarvan 150 uur als PIC; 3) ten minste 30 uur hebben gevlogen op éénmotorige zuigervliegtuigen waarvan ten minste 5 uur gedurende de zes maanden voorafgaand aan de toelatingsvliegtest vastgelegd in FCL.930.FI, punt a); 4) een VFR-overlandvlucht hebben uitgevoerd als PIC, waaronder een vlucht van ten minste 540 km (300 NM) gedurende welke op 2 verschillende luchtvaartterreinen wordt geland tot volledige stilstand;

c)

250 uur totale vliegtijd hebben als bestuurder van helikopters waarvan: 1) ten minste 100 uur als PIC indien de kandidaat houder is van ten minste een CPL(H); of 2) ten minste 200 uur als PIC, indien de kandidaat houder is van ten minste een PPL(H) en heeft voldaan aan de eisen voor CPL-theoriekennis;

d)	voor een FI(As), 500 uur hebben gevlogen op luchtschepen als PIC, waarvan 400 uur als PIC houder van een CPL(As);

e)

voor een FI(S), 100 vlieguren en 200 lanceringen hebben uitgevoerd als PIC op zweefvliegtuigen. Bovendien, indien de kandidaat vlieginstructie wil geven op TMG's, moet hij ten minste 30 uur hebben gevlogen als PIC op TMG's, en een extra beoordeling hebben ondergaan van zijn vakbekwaamheid in een TMG in overeenstemming met FCL.935 met een FI die gekwalificeerd is in overeenstemming met FCL.905.FI, punt j);

f)	voor een FI(B), ten minste 75 uur aan ballonvluchten hebben uitgevoerd als PIC, waarvan ten minste 15 uur in de klasse waarmee de vlieginstructie zal worden gegeven.

FCL.930.FI   FI — Opleidingscursus

a)   Kandidaten voor het FI-certificaat moeten geslaagd zijn voor een specifieke toelatingsvliegtest, afgenomen door een conform FCL.905.FI, punt i), gekwalificeerde FI, tijdens de zes maanden voorafgaand aan de aanvang van de opleiding, om te beoordelen of de kandidaat geschikt is om de opleiding te volgen. Deze toelatingsvliegtest is gebaseerd op de bekwaamheidsproef voor klasse- en typebevoegdverklaringen zoals beschreven in aanhangsel 9 van onderhavig deel.

b)   De FI-opleidingscursus moet het volgende omvatten:

1)	25 uur instructietechniek;

2)	i) in geval van een FI (A), (H) en (As), ten minste 100 uur theorieonderwijs, met inbegrip van voortgangstests; ii) in geval van een FI(B) of FI(S), ten minste 30 uur theorieonderwijs, met inbegrip van voortgangstests;

3)

i) in geval van een FI (A) en (H), ten minste 30 uur vlieginstructie, waarvan 25 uur dubbelbesturingsonderricht, waarvan 5 uur mag worden uitgevoerd in een FFS, een FNPT I of II of een FTD 2/3; ii) in geval van een FI(As), ten minste 20 uur vlieginstructie, waarvan 15 uur dubbelbesturingsonderricht; iii) in geval van een FI (S), ten minste 6 uur of 20 starts als vlieginstructie; iv) in geval van een FI(S) die opleiding op TMG's verstrekt, ten minste 6 uur dubbelbesturingsonderricht op TMG's; v) in geval van een FI(B), ten minste 3 uur waaronder 3 starts als vlieginstructie. Wanneer een aanvraag wordt ingediend voor een FI-certificaat in een andere luchtvaartuigcategorie, krijgen bestuurders die houder zijn of zijn geweest: 1) van een FI(A), (H) of (As) 55 uur vrijstelling met betrekking tot de eis onder b), 2), i) of 18 uur met betrekking tot de eisen onder b), 2), ii);

FCL.940.FI   FI — Verlenging en hernieuwde afgifte

a)   Voor een verlenging van een FI-certificaat moet de houder voldoen aan 2 van de volgende 3 eisen:

1)

het afronden van: i) in geval van een FI(A) en (H), ten minste 50 uur vlieginstructie in de betreffende luchtvaartuigcategorie tijdens de geldigheidsperiode van het certificaat voor FI, TRI, CRI, IRI, MI of examinator. Als de bevoegdheden om instructie te geven voor de IR moeten worden verlengd, moeten 10 van deze uren vlieginstructie zijn voor een IR en volbracht zijn in de twaalf maanden voorafgaand aan de vervaldatum van het FI-certificaat; ii) in het geval van een FI(As), ten minste 20 uur vlieginstructie in luchtschepen als FI, IRI of als examinator tijdens de geldigheidsperiode van het certificaat. Als de bevoegdheden om instructie te geven voor de IR moeten worden verlengd, moeten 10 van deze uren vlieginstructie zijn voor een IR en volbracht zijn in de twaalf maanden voorafgaand aan de vervaldatum van het FI-certificaat; iii) ten minste 30 uur of 60 starts als vlieginstructie in zweefvliegtuigen, gemotoriseerde zweefvliegtuigen of TMG's als FI of als examinator tijdens de geldigheidsperiode van het certificaat; iv) in het geval van een FI(B), ten minste 6 uur vlieginstructie in luchtballonnen als FI of als examinator tijdens de geldigheidsperiode van het certificaat;

2)	het deelnemen aan een herhalingsseminar voor instructeurs binnen de geldigheidsperiode van het FI-certificaat;

3)	het slagen voor een beoordeling van vakbekwaamheid in overeenstemming met FCL.935 binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de vervaldatum van het FI-certificaat.

b)   Voor ten minste om de andere verlenging die daarop volgt in het geval van een FI(A) of FI(H), of elke derde verlenging in het geval van een FI(As), (S) en (B) moet de houder slagen voor een beoordeling van vakbekwaamheid conform FCL.935.

c)   Hernieuwde afgifte. Indien het FI-certificaat is verlopen, moet de kandidaat, binnen de twaalf maanden vóór de hernieuwde afgifte:

1)	deelnemen aan een herhalingsseminar voor instructeurs;

2)	slagen voor een beoordeling van vakbekwaamheid in overeenstemming met FCL.935.

SECTIE 4

Specifieke eisen voor de instructeur voor een typebevoegdverklaring — TRI

FCL.905.TRI   TRI — Bevoegdheden en voorwaarden

De bevoegdheden van een TRI zijn het geven van instructie voor:

a)	de verlenging en hernieuwde afgifte van IR's, op voorwaarde dat de TRI houder is van een geldige IR;

b)	de afgifte van een TRI- of SFI-certificaat, op voorwaarde dat de houder 3 jaar ervaring heeft als TRI; en

c)

in het geval van een TRI voor éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen: 1) de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen voor éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen indien de kandidaat bevoegdheden wil verkrijgen om op te treden tijdens éénpilootoperaties. De bevoegdheden van de TRI(SPA) kunnen worden uitgebreid naar vlieginstructie voor éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen tijdens meerpilootbediening, op voorwaarde dat de TRI: i) houder is van een MCCI-certificaat; of ii) houder is of is geweest van een TRI-certificaat voor meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen. 2) de MPL-cursus tijdens de elementaire fase, op voorwaarde dat hij de bevoegdheden laat uitbreiden naar meerpilootbediening en houder is of is geweest van een certificaat FI(A) of IRI(A).

d)

in het geval van een TRI voor meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen: 1) de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen voor: i) meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen; ii) éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen, wanneer de kandidaat bevoegdheden wil verwerven voor meerpilootbediening; 2) MCC-opleiding; 3) de MPL-cursus tijdens de elementaire fase, voortgezette fase en fase voor vergevorderden, op voorwaarde dat voor de elementaire fase hij houder is of is geweest van een certificaat FI(A) of IRI(A);

e)

in het geval van een TRI voor helikopters: 1) de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen voor helikopters; 2) MCC-opleiding, op voorwaarde dat hij houder is van een typebevoegdverklaring voor meerpiloot-gecertificeerde helikopters; 3) de uitbreiding van de éénmotorige IR(H) naar meermotorige IR(H).

f)	in het geval van een TRI voor powered-lift luchtvaartuigen: 1) de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen voor powered-lift luchtvaartuigen; 2) MCC-opleiding.

FCL.910.TRI   TRI — Beperkte bevoegdheden

a)   Algemeen. Als de TRI-opleiding enkel wordt uitgevoerd in een FFS, worden de bevoegdheden van de TRI beperkt tot opleiding in de FFS.

In dit geval mag de TRI lijnvliegen onder toezicht uitvoeren, op voorwaarde dat de TRI-opleidingscursus extra opleiding hiervoor bevatte.

b)   TRI voor vleugelvliegtuigen en voor powered-lift luchtvaartuigen — TRI(A) en TRI(PL). De bevoegdheden van een TRI zijn beperkt tot het type vleugelvliegtuig of powered-lift luchtvaartuig waarmee de opleiding en de beoordeling van de vakbekwaamheid werden uitgevoerd. De bevoegdheden van de TRI worden uitgebreid naar andere types wanneer de TRI:

1)	binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag ten minste 15 routesectoren heeft uitgevoerd, met inbegrip van starts en landingen met het betreffende luchtvaartuigtype, waarvan 7 sectoren in een FFS mogen worden uitgevoerd;

2)	de onderdelen technische opleiding en vlieginstructie heeft afgerond van de relevante TRI-opleiding;

3)

geslaagd is voor de betreffende secties van de beoordeling van vakbekwaamheid in overeenstemming met FCL.935 teneinde ten overstaan van een FIE of een TRE gekwalificeerd in overeenstemming met subdeel K aan te tonen dat hij bekwaam is om een bestuurder op te leiden tot het vereiste niveau voor de afgifte van een typebevoegdverklaring, met inbegrip van instructie voor en na de vlucht, alsmede in theorieonderwijs.

c)   TRI voor helikopters — TRI(H).

1)

De bevoegdheden van een TRI(H) zijn beperkt tot het type van helikopter waarmee de vaardigheidstest voor de afgifte van het TRI-certificaat is afgelegd. De bevoegdheden van de TRI worden uitgebreid naar andere types wanneer de TRI: i) het gepaste technische deel van de TRI-cursus heeft voltooid in het betreffende helikoptertype of in een FSTD die representatief is voor dat type; ii) ten minste 2 uur vlieginstructie heeft uitgevoerd op het betreffende type, onder toezicht van een adequaat gekwalificeerde TRI(H); en iii) geslaagd is voor de betreffende sectie van de beoordeling van vakbekwaamheid in overeenstemming met FCL.935 teneinde ten overstaan van een FIE of een TRE gekwalificeerd in overeenstemming met subdeel K aan te tonen dat hij bekwaam is om een bestuurder op te leiden tot het vereiste niveau voor de afgifte van een typebevoegdverklaring, met inbegrip van instructie voor en na de vlucht, alsmede in theorieonderwijs.

2)	Voordat de bevoegdheden van een TRI(H) worden uitgebreid van éénpiloot- naar meerpilootbediening van hetzelfde type helikopter, moet de houder ten minste 100 uur meerpilootbediening met dit type hebben uitgevoerd.

d)   Niettegenstaande de bovenstaande paragrafen, hebben houders van een TRI-certificaat die een typebevoegdverklaring hebben ontvangen in overeenstemming met FCL.725, punt e), recht op uitbreiding van hun TRI-bevoegdheden naar dat nieuwe type luchtvaartuig.

FCL.915.TRI   TRI — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een TRI-certificaat moet:

a)	houder zijn van een bevoegdheidsbewijs als CPL, MPL of ATPL voor de toepasselijke luchtvaartuigcategorie;

b)

voor een TRI(MPA)-certificaat: 1) 1 500 uren hebben gevlogen als bestuurder op meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen; en 2) binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag 30 routesectoren hebben uitgevoerd, met inbegrip van starts en landingen als PIC of tweede bestuurder met het betreffende type vleugelvliegtuig, waarvan 15 sectoren in een FFS mogen worden uitgevoerd die representatief is voor dat type;

c)

voor een TRI(SPA)-certificaat: 1) binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag 30 routesectoren hebben uitgevoerd, met inbegrip van starts en landingen als PIC of tweede bestuurder met het betreffende type vleugelvliegtuig, waarvan 15 sectoren in een FFS mogen worden uitgevoerd die representatief is voor dat type; en 2) i) ten minste 500 uren hebben gevlogen als bestuurder van vleugelvliegtuigen, waaronder 30 uur als PIC van het betreffende type van vleugelvliegtuig; of ii) houder zijn of zijn geweest van een FI-certificaat voor meermotorige vleugelvliegtuigen met IR(A)-bevoegdheden;

d)

voor TRI(H): 1) voor een TRI(H)-certificaat voor éénpiloot-gecertificeerde éénmotorige helikopters, 250 uur als bestuurder van helikopters hebben gevlogen; 2) voor een TRI(H)-certificaat voor éénpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopters, 500 uur als bestuurder van helikopters hebben gevlogen, waaronder 100 uur als PIC op éénpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopters; 3) voor een TRI(H)-certificaat voor meerpiloot-gecertificeerde helikopters, 1 000 uren als bestuurder van helikopters hebben gevlogen, waaronder: i) 350 uur als bestuurder in meerpiloot-gecertificeerde helikopters; of ii) voor kandidaten die al houder zijn van een TRI(H)-certificaat voor éénpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopters, 100 uur als bestuurder van dat type met meerpilootbediening. 4) Houders van een FI(H)-certificaat worden volledig vrijgesteld van de eisen onder 1) en 2) in de betreffende éénpiloot-gecertificeerde helikopter;

e)

voor TRI(PL): 1) 1 500 uren hebben gevlogen als bestuurder op meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen, powered-lift luchtvaartuigen of meerpiloot-gecertificeerde helikopters; en 2) binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag 30 routesectoren hebben uitgevoerd, met inbegrip van starts en landingen als PIC of tweede bestuurder met het betreffende type powered-lift luchtvaartuig, waarvan 15 sectoren in een FFS mogen worden uitgevoerd die representatief is voor dat type.

FCL.930.TRI   TRI — Opleidingscursus

a)   De TRI-opleidingscursus moet ten minste het onderstaande bevatten:

1)	25 uur instructietechniek;

2)	10 uur technische opleiding, met inbegrip van herhaling van technische kennis, het voorbereiden van leerplannen en het ontwikkelen van vaardigheden voor instructie in een klaslokaal/vluchtsimulator;

3)	5 uur vlieginstructie in het toepasselijke luchtvaartuig of een vluchtsimulator die representatief is voor dat luchtvaartuig voor éénpiloot-gecertificeerde luchtvaartuigen en 10 uur voor meerpiloot-gecertificeerde luchtvaartuigen of een vluchtsimulator die representatief is voor dat luchtvaartuig.

b)   Kandidaten die houder zijn of zijn geweest van een certificaat als instructeur, zijn volledig vrijgesteld van de eis onder a), 1).

c)   Een kandidaat voor een TRI-certificaat die houder is van een SFI-certificaat voor het betreffende type, wordt volledig vrijgesteld van de eisen van deze paragraaf voor de afgifte van een TRI-certificaat met een beperking tot vlieginstructie in vluchtsimulatoren.

FCL.935.TRI   TRI — Beoordeling van vakbekwaamheid

Als de TRI-beoordeling van vakbekwaamheid wordt uitgevoerd in een FFS, wordt het TRI-certificaat beperkt tot vlieginstructie in FFS's.

De beperking wordt opgeheven wanneer de TRI is geslaagd voor de beoordeling van vakbekwaamheid in een luchtvaartuig.

FCL.940.TRI   TRI — Verlenging en hernieuwde afgifte

a)   Verlenging.

1)

Vleugelvliegtuigen. Voor de verlenging van een TRI(A)-certificaat moet de kandidaat, binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de vervaldatum van het certificaat, voldoen aan 1 van de volgende 3 eisen: i) afronden van de volgende delen van een volledige opleidingscursus voor een typebevoegdverklaring: een vluchtsimulatorsessie van ten minste drie uur of één oefening in de lucht van ten minste 1 uur met inbegrip van ten minste 2 starts en landingen; ii) instructeursherhalingstraining volgen als een TRI aan een ATO; iii) slagen voor de beoordeling van vakbekwaamheid in overeenstemming met FCL.935.

2)

Helikopters en powered-lift luchtvaartuigen. Voor de verlenging van een TRI(H)- of TRI(PL)-certificaat moet de kandidaat, binnen de geldigheidsperiode van het TRI-certificaat, voldoen aan 2 van de volgende 3 eisen: i) 50 uur vlieginstructie uitvoeren op elk van de luchtvaartuigtypes waarvoor de kandidaat instructiebevoegdheden heeft of in een FSTD die representatief is voor die types, waarvan ten minste 15 uur in de twaalf maanden voorafgaand aan de vervaldatum van het TRI-certificaat zijn uitgevoerd. In het geval van een TRI(PL) moeten deze uren vlieginstructie zijn gevlogen als TRI of examinator voor typebevoegdverklaring (TRE), of SFI of examinator vluchtsimulator (SFE). In het geval van TRI(H) mag tijd die is gevlogen als FI, instructeur instrumentvliegen (IRI), instructeur vluchtsimulator voor éénpiloot-gecertificeerde vliegtuigen (STI) of eender welk type van examinator, meegerekend worden; ii) herhalingstraining volgen voor instructeurs als een TRI aan een ATO; iii) slagen voor de beoordeling van vakbekwaamheid in overeenstemming met FCL.935.

3)	Voor ten minste om de andere verlenging van een TRI-certificaat moet de houder slagen voor een beoordeling van vakbekwaamheid overeenkomstig FCL.935.

4)	Als een persoon houder is van een TRI-certificaat voor meer dan één type luchtvaartuig binnen dezelfde categorie, leidt de beoordeling van vakbekwaamheid, afgelegd op één van die types, tot een verlenging van het TRI-certificaat voor de andere types binnen dezelfde luchtvaartuigcategorie.

5)	Specifieke eisen voor verlenging van een TRI(H). Een TRI(H) die houder is van een FI(H)-certificaat voor het relevante type, krijgt volledige vrijstelling van de eisen onder a) hierboven. In dat geval zal het TRI(H)-certificaat geldig zijn tot de vervaldatum van het FI(H)-certificaat.

b)   Hernieuwde afgifte.

1)

Vleugelvliegtuigen. Als het TRI(A)-certificaat is verlopen, moet de kandidaat: i) binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag ten minste 30 routesectoren hebben uitgevoerd, met inbegrip van starts en landingen met het betreffende luchtvaartuigtype, waarvan niet meer dan 15 sectoren in een FFS mogen worden uitgevoerd; ii) de relevante delen van een TRI-cursus aan een goedgekeurde ATO hebben afgerond; iii) tijdens een volledige cursus typebevoegdverklaring ten minste 3 uur vlieginstructie hebben uitgevoerd op het toepasselijke type vleugelvliegtuig, onder toezicht van een TRI(A).

2)

Helikopters en powered-lift luchtvaartuigen. Indien het TRI(H)- of TRI(PL)-certificaat is verlopen, moet de kandidaat, binnen de twaalf maanden vóór de hernieuwde afgifte: i) een herhalingstraining voor instructeurs volgen als een TRI aan een ATO, met betrekking tot de relevante elementen van de TRI-opleidingscursus; en ii) slagen voor de beoordeling van vakbekwaamheid in overeenstemming met FCL.935 in elk type luchtvaartuig waarvoor hernieuwde afgifte van de bevoegdheden als instructeur wordt aangevraagd.

SECTIE 5

Specifieke eisen voor de instructeur voor een klassebevoegdverklaring — CRI

FCL.905.CRI   CRI — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   De bevoegdheden van een CRI zijn het geven van instructie voor:

1)	de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van klasse- of typebevoegdverklaringen voor niet-complexe éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen zonder groot prestatievermogen indien de kandidaat bevoegdheden wil verkrijgen om op te treden tijdens éénpilootoperaties;

2)

een bevoegdverklaring voor slepen of stuntvliegen in de toepasselijke categorie vleugelvliegtuigen, op voorwaarde dat de CRI houder is van de betreffende bevoegdverklaring en zijn bekwaamheid heeft aangetoond om instructie te geven voor die bevoegdverklaring ten overstaan van een FI die gekwalificeerd is in overeenstemming met FCL.905.FI, punt i).

b)   De bevoegdheden van een CRI zijn beperkt tot de klasse of het type vleugelvliegtuig waarmee de beoordeling van de vakbekwaamheid van de instructeur werd uitgevoerd. De bevoegdheden van de CRI worden uitgebreid naar andere klassen of types wanneer de CRI gedurende de afgelopen twaalf maanden het volgende heeft afgerond:

1)	15 uur vliegtijd als PIC op vleugelvliegtuigen van de toepasselijke klasse of het toepasselijke type van vleugelvliegtuig;

2)	één opleidingsvlucht vanuit de rechterstoel onder toezicht van een andere CRI of FI die is gekwalificeerd voor die klasse of dat type en die op de andere bestuurdersplaats zit.

FCL.915.CRI   CRI — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een CRI-certificaat moet ten minste het volgende hebben voltooid:

a)	voor meermotorige vleugelvliegtuigen: 1) 500 vlieguren als bestuurder op vleugelvliegtuigen; 2) 30 uur als PIC op de toepasselijke klasse of het toepasselijke type van vleugelvliegtuig;

b)	voor éénmotorige vleugelvliegtuigen: 1) 300 vlieguren als bestuurder op vleugelvliegtuigen; 2) 30 uur als PIC op de toepasselijke klasse of het toepasselijke type van vleugelvliegtuig.

FCL.930.CRI   CRI — Opleidingscursus

a)   De opleidingscursus voor de CRI moet ten minste het volgende bevatten:

1)	25 uur instructietechniek;

2)	10 uur technische opleiding, met inbegrip van herhaling van technische kennis, het voorbereiden van leerplannen en het ontwikkelen van vaardigheden voor instructie in een klaslokaal/vluchtsimulator;

3)	5 uur vlieginstructie op meermotorige vleugelvliegtuigen, of 3 uur vlieginstructie op éénmotorige vleugelvliegtuigen, gegeven door een FI(A) die is gekwalificeerd conform FCL.905.FI, punt i).

b)   Kandidaten die houder zijn of zijn geweest van een certificaat van instructeur, zijn volledig vrijgesteld van de eis onder a), 1).

FCL.940.CRI   CRI — Verlenging en hernieuwde afgifte

a)   Voor verlenging van een CRI-certificaat moet de kandidaat, binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de vervaldatum van het CRI-certificaat:

1)	ten minste 10 uur vlieginstructie hebben gegeven in de rol van CRI. Als de kandidaat CRI-bevoegdheden heeft op zowel éénmotorige als meermotorige vleugelvliegtuigen, moeten de 10 uur vlieginstructie gelijk verdeeld zijn tussen éénmotorige en meermotorige vleugelvliegtuigen; of

2)	herhalingstraining volgen als een CRI aan een ATO; of

3)	slagen voor de beoordeling van vakbekwaamheid conform FCL.935 voor meermotorige of éénmotorige vleugelvliegtuigen, naargelang het geval.

b)   De houder moet ten minste om de andere verlenging van het CRI-certificaat voldoen aan de eisen onder a), 3).

c)   Hernieuwde afgifte. Indien het CRI-certificaat is verlopen, moet de kandidaat, binnen de twaalf maanden vóór de hernieuwde afgifte:

1)	herhalingsopleiding volgen als een CRI aan een ATO;

2)	slagen voor de beoordeling van vakbekwaamheid conform FCL.935.

SECTIE 6

Specifieke eisen voor de instructeur instrumentvliegen — IRI

FCL.905.IRI   IRI — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   De bevoegdheden van een IRI zijn het geven van instructie voor de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van een IR voor de desbetreffende luchtvaartuigcategorie.

b)   Specifieke eisen voor de MPL-cursus. Om instructie te geven tijdens de elementaire fase van opleiding in een MPL-cursus, moet de IRI(A):

1)	houder zijn van een IR voor meermotorige vleugelvliegtuigen; en

2)	ten minste 1 500 uren hebben gevlogen met meerpilootbediening.

3)	In het geval van een IRI die reeds is gekwalificeerd om instructie te geven voor geïntegreerde cursussen voor ATP(A) of CPL(A)/IR, mag de eis onder b), 2) worden vervangen door het afronden van de cursus beschreven in paragraaf FCL.905.FI, punt j), 3).

FCL.915.IRI   IRI — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een IRI-certificaat moet:

a)	voor een IRI(A): 1) ten minste 800 uren hebben gevlogen onder IFR, waarvan ten minste 400 uur in vleugelvliegtuigen; en 2) in geval van kandidaten voor een IRI(A) voor meermotorige vleugelvliegtuigen, voldoen aan de eisen van paragraaf FCL.915.CRI, punt a);

b)	voor een IRI(H): 1) ten minste 500 uren hebben gevlogen onder IFR, waarvan ten minste 250 uur instrumentvliegtijd in helikopters; en 2) in geval van kandidaten voor een IRI(H) voor meerpiloot-gecertificeerde helikopters, voldoen aan de eisen onder FCL.905.FI, punt g), 3), ii);

c)	ten minste 300 uren hebben gevlogen onder IFR, waarvan ten minste 100 uur instrumentvliegtijd in luchtschepen.

FCL.930.IRI   IRI — Opleidingscursus

a)   De opleidingscursus voor de IRI moet ten minste het volgende bevatten:

1)	25 uur instructietechniek;

2)	10 uur technische opleiding, met inbegrip van herhaling van theoretische instrumentkennis, het voorbereiden van leerplannen en het ontwikkelen van instructievaardigheden voor klaslokaalonderricht;

3)

i) voor de IRI(A), ten minste 10 uur vlieginstructie in een vleugelvliegtuig, FFS, FTD 2/3 of FPNT II. In het geval van kandidaten die houder zijn van een FI(A)-certificaat worden deze uren teruggebracht tot 5; ii) voor de IRI(H), ten minste 10 uur vlieginstructie in een helikopter, FFS, FTD 2/3 of FNPT II/III; iii) voor de IRI(As), ten minste 10 uur vlieginstructie in een luchtschip, FFS, FTD 2/3 of FNPT II.

b)   Vlieginstructie moet worden gegeven door een FI die is gekwalificeerd conform FCL.905.FI, punt i).

c)   Kandidaten die houder zijn of zijn geweest van een certificaat als instructeur, zijn volledig vrijgesteld van de eis onder a), 1).

FCL.940.IRI   IRI — Verlenging en hernieuwde afgifte

Voor verlenging en hernieuwde afgifte van een IRI-certificaat moet de houder voldoen aan de eisen voor verlenging en hernieuwde afgifte van een FI-certificaat conform FCL.940.FI.

SECTIE 7

Specifieke eisen voor de instructeur vluchtsimulator — SFI

FCL.905.SFI   SFI — Bevoegdheden en voorwaarden

De bevoegdheden van een SFI zijn het uitvoeren van instructie op een vluchtsimulator binnen de betreffende luchtvaartuigcategorie, voor:

a)	de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van een IR, op voorwaarde dat hij houder is of is geweest van een IR in de betreffende luchtvaartuigcategorie en een IRI-opleidingscursus heeft afgerond; en

b)

in het geval van een SFI voor éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen: 1) de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen voor éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen indien de kandidaat bevoegdheden wil verkrijgen om op te treden tijdens éénpilootoperaties. De bevoegdheden van de SFI(SPA) kunnen worden uitgebreid naar vlieginstructie voor éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen tijdens meerpilootbediening, op voorwaarde dat hij: i) houder is van een MCCI-certificaat; of ii) houder is of is geweest van een TRI-certificaat voor meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen; en 2) op voorwaarde dat de bevoegdheden van de SFI(SPA) werden uitgebreid naar meerpilootbediening in overeenstemming met 1): i) MCC; ii) de MPL-cursus inzake de elementaire fase;

c)

in het geval van een SFI voor meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen: 1) de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen voor: i) meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen; ii) éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen, wanneer de kandidaat bevoegdheden wil verwerven voor meerpilootbediening; 2) MCC; 3) de MPL-cursus tijdens de elementaire fase, voortgezette fase en fase voor vergevorderden, op voorwaarde dat voor de elementaire fase hij houder is of is geweest van een certificaat FI(A) of IRI(A).

d)	in het geval van een SFI voor helikopters: 1) de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen voor helikopters; 2) MCC-opleiding, wanneer de TRI bevoegd is om instructie te geven voor meerpiloot-gecertificeerde helikopters;

FCL.910.SFI   SFI — Beperkte bevoegdheden

De bevoegdheden van de SFI worden beperkt tot de FTD 2/3 of FFS van het luchtvaartuigtype waarmee de SFI-opleidingscursus is afgerond.

De bevoegdheden kunnen worden uitgebreid naar andere FSTD's die representatief zijn voor verdere types van dezelfde luchtvaartuigcategorie wanneer de houder:

a)	met succes het nabootsergedeelte van de relevante cursus voor typebevoegdverklaring heeft afgerond; en

b)	tijdens een volledige cursus typebevoegdverklaring ten minste 3 uur vlieginstructie heeft uitgevoerd betrekking hebbend op de werkzaamheden van een SFI op het toepasselijke type onder het toezicht en tot tevredenheid van een TRE die hiervoor is gekwalificeerd.

FCL.915.SFI   SFI — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een SFI-certificaat moet:

a)	houder zijn of zijn geweest van een CPL, MPL of ATPL in de betreffende luchtvaartuigcategorie;

b)	met goed gevolg de bekwaamheidsproef hebben afgelegd voor de afgifte van de typebevoegdverklaring voor het specifieke luchtvaartuigtype in een FFS die representatief is voor het betreffende type, binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag; en

c)

daarnaast, voor een SFI(A) voor meerpiloot-gecertificeerd vleugelvliegtuig of SFI(PL): 1) ten minste 1 500 uren hebben gevlogen als bestuurder op meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen of powered-lift luchtvaartuigen naargelang het geval; 2) als bestuurder of observator binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag, ten minste het volgende hebben uitgevoerd: i) 3 routesectoren in de cockpit van het betreffende luchtvaartuigtype; of ii) 2 LOFT-gebaseerde vluchtsimulatorsessies uitgevoerd door gekwalificeerd vliegpersoneel in de cockpit van het betreffende type. Deze vluchtsimulatorsessies moeten 2 vluchten bevatten van elk ten minste 2 uur tussen 2 verschillende luchtvaartterreinen, en de bijbehorende planning voor de vlucht en de briefing;

d)

daarnaast, voor een SFI(A) voor éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen: 1) ten minste 500 uren hebben gevlogen als PIC op éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen; 2) houder zijn of zijn geweest van een bevoegdverklaring van meermotorige IR(A); en 3) voldoen aan de eisen onder c), 2);

e)

daarnaast, voor een SFI(H): 1) als bestuurder of observator ten minste 1 uur hebben gevlogen in de cockpit van het van toepassing zijnde type, binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag; en 2) in het geval van meerpiloot-gecertificeerde helikopters, ten minste 1 000 vlieguren ervaring hebben als bestuurder van een helikopter, waaronder ten minste 350 uur als bestuurder in meerpiloot-gecertificeerde helikopters; 3) in het geval van éénpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopters, 500 uur als bestuurder van helikopters hebben gevlogen, waaronder 100 uur als PIC op éénpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopters; 4) in het geval van éénpiloot-gecertificeerde éénmotorige helikopters, 250 uur hebben gevlogen als bestuurder van helikopters.

FCL.930.SFI   SFI — Opleidingscursus

a)   De opleidingscursus voor de SFI moet het volgende bevatten:

1)	de FSTD-inhoud van de betreffende cursus typebevoegdverklaring;

2)	de inhoud van de TRI-opleidingscursus.

b)   Een kandidaat voor een SFI-certificaat die houder is van een TRI-certificaat voor het betreffende type wordt volledig vrijgesteld van de eisen in deze paragraaf.

FCL.940.SFI   SFI — Verlenging en hernieuwde afgifte

a)   Verlenging. Voor de verlenging van een SFI-certificaat moet de kandidaat, binnen de geldigheidsperiode van het SFI-certificaat, voldoen aan 2 van de volgende 3 eisen:

1)	50 uur als instructeur of examinator volbrengen in FSTD's, waarvan ten minste 15 uur binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de vervaldatum van het SFI-certificaat;

2)	herhalingstraining volgen voor instructeurs als een SFI aan een ATO;

3)	slagen voor de van toepassing zijnde secties van de beoordeling van vakbekwaamheid in overeenstemming met FCL.935;

b)   Daarnaast moet de kandidaat de bekwaamheidsproeven hebben afgelegd voor de afgifte van de typebevoegdverklaring voor het specifieke luchtvaartuig in een FFS die representatief is voor de types waarvoor hij bevoegd is.

c)   De houder moet ten minste om de andere verlenging van het SFI-certificaat voldoen aan de eisen onder a), 3).

d)   Hernieuwde afgifte. Indien het SFI-certificaat is verlopen, moet de kandidaat, binnen de twaalf maanden voor de aanvraag:

1)	de inhoud van de SFI-opleidingscursus inzake vluchtsimulatoren hebben voltooid;

2)	voldoen aan de eisen onder a), 2) en 3).

SECTIE 8

Specifieke eisen voor de instructeur „onderlinge samenwerking van de bemanning” — MCCI

FCL.905.MCCI   MCCI — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   De bevoegdheden van een MCCI bestaan uit het uitvoeren van vlieginstructie tijdens:

1)	het praktijkgedeelte van MCC-opleidingen, indien niet gecombineerd met een opleiding voor een typebevoegdverklaring; en

2)	in het geval van de MCCI(A): de elementaire fase van de geïntegreerde MPL-opleidingscursus, op voorwaarde dat hij houder is of is geweest van een FI(A)- of IRI(A)-certificaat.

FCL.910.MCCI   MCCI — Beperkte bevoegdheden

De bevoegdheden van de houder van een MCCI-certificaat zijn beperkt tot de FNPT II/III MCC, FTD 2/3 of FFS waarmee de MCCI-opleiding werd afgelegd.

De bevoegdheden kunnen worden uitgebreid naar andere FSTD's die representatief zijn voor andere types van luchtvaartuigen wanneer de houder de praktische opleiding heeft voltooid van de MCCI-cursus over dat type van FNPT II/III MCC, FTD 2/3 of FFS.

FCL.915.MCCI   MCCI — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een MCCI-certificaat moet:

a)	houder zijn of zijn geweest van een CPL, MPL of ATPL in de betreffende luchtvaartuigcategorie;

b)

ten minste beschikken over: 1) in het geval van vleugelvliegtuigen, luchtschepen en powered-lift luchtvaartuigen: 1 500 uur vliegervaring als bestuurder tijdens meerpilootbediening; 2) in het geval van helikopters: 1 000 uur vliegervaring als bestuurder in meerpilootbediening, waarvan ten minste 350 uur in meerpiloot-gecertificeerde helikopters.

FCL.930.MCCI   MCCI — Opleidingscursus

a)   De opleidingscursus voor de MCCI moet ten minste het volgende bevatten:

1)	25 uur instructietechniek;

2)	technische opleiding met betrekking tot het type van FSTD waarvoor de kandidaat instructie wil geven;

3)

3 uur praktijkinstructie, die mag bestaan uit vlieginstructie of MCC-instructie met de betreffende FNPT II/III MCC, FTD 2/3 of FFS onder het toezicht van een TRI, SFI of MCCI die daarvoor is aangeduid door de ATO. Deze uren vlieginstructie onder toezicht moeten de beoordeling bevatten van de vakbekwaamheid van de kandidaat conform FCL.920.

b)   Kandidaten die houder zijn of zijn geweest van een certificaat FI, TRI, CRI, IRI of SFI, zijn volledig vrijgesteld van de eis onder a), 1).

FCL.940.MCCI   MCCI — Verlenging en hernieuwde afgifte

a)   Voor de verlenging van een MCCI-certificaat moet de kandidaat hebben voldaan aan de eisen onder FCL.930.MCCI, punt a), 3), voor het betreffende type van FNPT II/III, FTD 2/3 of FFS, gedurende de laatste twaalf maanden van de geldigheidsperiode van het MCCI-certificaat.

b)   Hernieuwde afgifte. Als het MCCI-certificaat is verlopen, moet de kandidaat voldoen aan de eisen onder FCL.930.MCCI, punt a), 2) en 3), voor het betreffende type FNPT II/III MCC, FTD 2/3 of FFS.

SECTIE 9

Specifieke eisen voor de instructeur vluchtsimulator voor éénpiloot-gecertificeerde vliegtuigen — STI

FCL.905.STI   STI — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   De bevoegdheden van een STI zijn het uitvoeren van instructie op een vluchtsimulator binnen de betreffende luchtvaartuigcategorie, voor:

1)	de afgifte van een bewijs van bevoegdheid;

2)	de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van een IR en een klasse- of typebevoegdverklaring voor éénpiloot-gecertificeerde luchtvaartuigen, behalve voor complexe éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen.

b)   Extra bevoegdheden voor de STI(A). De bevoegdheden van een STI(A) bevatten het uitvoeren van instructie op vluchtsimulatoren tijdens de basis vliegvaardigheidsopleiding van de geïntegreerde MPL-opleidingscursus.

FCL.910.STI   STI — Beperkte bevoegdheden

De bevoegdheden van een STI zijn beperkt tot de FNPT II/III, FTD 2/3 of FFS waarin de STI-opleiding is heeft plaatsgevonden.

De bevoegdheden kunnen worden uitgebreid naar andere FSTD's die representatief zijn voor verdere types van luchtvaartuigen wanneer de houder:

a)	de FFS-inhoud van de TRI-cursus heeft voltooid voor het betreffende type;

b)	is geslaagd voor de bekwaamheidsproef voor de typebevoegdverklaring voor het specifieke luchtvaartuigtype in een FFS die representatief is voor het betreffende type, binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag;

c)	tijdens een cursus voor typebevoegdverklaring ten minste één FSTD-sessie heeft voltooid betrekking hebbend op de werkzaamheden van een STI met een minimumduur van 3 uur in het betreffende luchtvaartuigtype, onder toezicht van een examinator vlieginstructeur (FIE).

FCL.915.STI   STI — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een STI-certificaat moet:

a)	binnen de 3 jaar voorafgaand aan de aanvraag houder zijn of zijn geweest van een bewijs van bevoegdheid en instructiebevoegdheden die geschikt zijn voor de cursussen waarvoor de instructie is bedoeld;

b)

in een FNPT de betreffende bekwaamheidsproef hebben afgelegd voor de klasse- of typebevoegdverklaring binnen een periode van twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag. Een kandidaat voor een STI(A) die enkel instructie wil geven op BITD's moet enkel de oefeningen afleggen die relevant zijn voor een vaardigheidstest voor de afgifte van een PPL(A);

c)	daarnaast, voor een STI(H), ten minste 1 uur hebben gevlogen als een observator in de cockpit van het betreffende type van helikopter, binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de aanvraag.

FCL.930.STI   STI — Opleidingscursus

a)   De opleidingscursus van de STI moet ten minste 3 uur vlieginstructie bevatten betrekking hebbend op de werkzaamheden van een STI in een FFS, FTD 2/3 of FNPT II/III, onder toezicht van een FIE. Deze uren vlieginstructie onder toezicht moeten de beoordeling bevatten van de vakbekwaamheid van de kandidaat conform FCL.920.

Kandidaten voor een STI(A) die instructie willen geven op een BITD moeten de vlieginstructie volbrengen op een BITD.

b)   Voor kandidaten voor een STI(H) moet de cursus ook FFS-inhoud bevatten van de toepasselijke TRI-cursus.

FCL.940.STI   Verlenging en hernieuwde afgifte van het STI-certificaat

a)   Verlenging. Voor verlenging van een STI-certificaat moet de kandidaat, binnen de twaalf maanden van de geldigheidsperiode van het STI-certificaat:

1)	ten minste 3 uur vlieginstructie hebben gegeven in een FFS of FNPT II/III of BITD, als onderdeel van een cursus CPL, IR, PPL of klasse- of typebevoegdverklaring; en

2)

geslaagd zijn, in de FFS, FTD 2/3 of FNPT II/III waarmee de vlieginstructie in de regel wordt gegeven, voor de van toepassing zijnde secties van de bekwaamheidsproef overeenkomstig aanhangsel 9 van dit deel voor het betreffende type of de betreffende klasse van luchtvaartuig. Voor een STI(A) die enkel instructie geeft op BITD's moet de bekwaamheidsproef enkel de oefeningen bevatten die relevant zijn voor een vaardigheidstest voor de afgifte van een PPL(A).

b)   Hernieuwde afgifte. Als het STI-certificaat is verlopen, moet de kandidaat:

1)	herhalingtraining volgen als een STI aan een ATO;

2)

slagen, in de FFS, FTD 2/3 of FNPT II/III waarmee de vlieginstructie in de regel wordt gegeven, voor de van toepassing zijnde secties van de bekwaamheidsproef overeenkomstig aanhangsel 9 van dit deel voor het betreffende type of de betreffende klasse van luchtvaartuig. Voor een STI(A) die enkel instructie geeft op BITD's moet de bekwaamheidsproef enkel de oefeningen bevatten die relevant zijn voor een vaardigheidstest voor de afgifte van een PPL(A).

3)

tijdens een volledige cursus voor CPL, IR, PPL of klasse- of typebevoegdverklaring ten minste 3 uur vlieginstructie geven onder het toezicht van een FI, CRI(A), IRI of TRI(H) die voor dit doel is aangeduid door een ATO. Ten minste 1 uur vlieginstructie moet plaatsvinden onder toezicht van een FIE(A).

SECTIE 10

Instructeur bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden — MI

FCL.905.MI   MI — Bevoegdheden en voorwaarden

De bevoegdheden van een MI zijn het geven van vlieginstructie voor de afgifte van een bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden.

FCL.915.MI   MI — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een MI-certificaat moet:

a)	houder zijn van een certificaat van FI, CRI of TRI met bevoegdheden voor éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen;

b)	houder zijn van een bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden.

FCL.930.MI   MI — Opleidingscursus

a)   De opleidingscursus voor de MI moet de beoordeling bevatten van de vakbekwaamheid van de kandidaat overeenkomstig FCL.920.

b)   Vóór deelname aan de cursus moeten kandidaten geslaagd zijn voor een toelatingsvliegtest met een MI die houder is van een FI-certificaat, teneinde hun ervaring en bekwaamheid te beoordelen om de opleidingscursus te geven.

FCL.940.MI   Geldigheid van het MI-certificaat

Het MI-certificaat is zo lang geldig als het certificaat van FI, TRI of CRI.

SECTIE 11

Specifieke eisen voor de instructeur testvluchten — FTI

FCL.905.TRI   FTI — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   De bevoegdheden van een instructeur voor testvliegen (FTI) zijn het instructie geven, binnen de geschikte luchtvaartuigcategorie, voor:

1)	de afgifte van bevoegdverklaringen voor testvliegen van categorie 1 of 2, op voorwaarde dat hij houder is van de betreffende categorie van bevoegdverklaring voor testvliegen;

2)	de afgifte van een FTI-certificaat, binnen de betreffende categorie van bevoegdverklaring voor testvliegen, op voorwaarde dat de instructeur ten minste 2 jaar ervaring heeft in het geven van instructie voor de afgifte van bevoegdverklaringen voor testvliegen.

b)   De bevoegdheden van een FTI die houder is van een bevoegdverklaring voor testvliegen van categorie 1, omvatten ook het geven van vlieginstructie met betrekking tot bevoegdverklaringen voor testvliegen van categorie 2.

FCL.915.FTI   FTI — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een FTI-certificaat moet:

a)	houder zijn van een bevoegdverklaring voor testvliegen, afgegeven in overeenstemming met FCL.820;

b)	ten minste 200 uur aan testvluchten hebben gemaakt in categorie 1 of 2.

FCL.930.FTI   FTI — Opleidingscursus

a)   De opleidingscursus voor de FTI moet ten minste het volgende bevatten:

1)	25 uur instructietechniek;

2)	10 uur technische opleiding, met inbegrip van herhaling van technische kennis, het voorbereiden van leerplannen en het ontwikkelen van vaardigheden voor instructie in een klaslokaal/vluchtsimulator;

3)	5 uur praktische vlieginstructie onder toezicht van een FTI die is gekwalificeerd conform FCL.905.FTI, punt b). Deze uren vlieginstructie moeten een beoordeling bevatten van de vakbekwaamheid van de kandidaat zoals beschreven in FCL.920.

b)   Vrijstellingen:

1)	Kandidaten die houder zijn of zijn geweest van een certificaat als instructeur, zijn volledig vrijgesteld van de eis onder a), 1).

2)	Bovendien worden kandidaten die houder zijn of zijn geweest van een FI- of TRI-certificaat voor de toepasselijke luchtvaartuigcategorie volledig vrijgesteld van de eisen onder a), 2).

FCL.940.FTI   FTI — Verlenging en hernieuwde afgifte

a)   Verlenging. Voor de verlenging van een FTI-certificaat moet de kandidaat, binnen de geldigheidsperiode van het FTI-certificaat, voldoen aan 1 van de volgende eisen:

1)	het voltooien van ten minste: i) 50 uur testvluchten, waarvan ten minste 15 uur binnen de 12 maanden voorafgaand aan de vervaldatum van het FTI-certificaat; en ii) 5 uur vlieginstructie voor testvluchten binnen de twaalf maanden voorafgaand aan de vervaldatum van het FTI-certificaat; of

2)

herhalingstraining volgen als een FTI aan een ATO. De herhalingstraining moet gebaseerd zijn op het praktijkelement van vlieginstructie van de FTI-opleidingscursus, in overeenstemming met FCL.930.FTI, punt a), 3), en ten minste 1 instructievlucht bevatten onder toezicht van een FTI die is gekwalificeerd conform FCL.905.FTI, punt b).

b)   Hernieuwde afgifte. Als het FTI-certificaat is verlopen, moet de kandidaat een herhalingsopleiding volgen als FTI aan een ATO. De herhalingsopleiding moet ten minste voldoen aan de eisen onder FCL.930.FTI, punt a), 3).

SUBDEEL K

EXAMINATOREN

SECTIE 1

Algemene eisen

FCL.1000   Examinatorcertificaten

a)   Algemeen. Houders van een certificaat van examinator moeten:

1)	houder zijn van een bewijs van bevoegdheid, bevoegdverklaring of certificaat dat gelijkwaardig is aan die waarvoor ze bevoegd zijn om vaardigheidstest, bekwaamheidsproeven of beoordelingen van de vakbekwaamheid af te nemen en waarvoor ze bevoegd zijn om instructie te geven;

2)	gekwalificeerd zijn om op te treden als PIC van het luchtvaartuig tijdens een vaardigheidstest, bekwaamheidsproef of beoordeling van vakbekwaamheid indien uitgevoerd op het luchtvaartuig.

b)   Bijzondere voorwaarden:

1)

In het geval van de introductie van nieuwe luchtvaartuigen in de lidstaten of de vloot van een exploitant, wanneer naleving van de eisen dit subdeel onmogelijk is, mag de bevoegde autoriteit een specifiek certificaat uitreiken dat bevoegdheden geeft voor het uitvoeren van vaardigheidstest en bekwaamheidsproeven. Een dergelijk certificaat is beperkt tot de vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven die nodig zijn voor de introductie van het nieuwe type luchtvaartuig en de geldigheidsperiode mag niet langer zijn dan één jaar.

2)	Houders van een certificaat dat is afgegeven in overeenstemming met punt b), 1) die een aanvraag willen indienen voor een certificaat van examinator, moeten voldoen aan de toelatings- en verlengingseisen vastgelegd voor die categorie van examinator.

c)   Examen buiten het grondgebied van de lidstaten

1)

Onverminderd punt a) mag de bevoegde autoriteit van de lidstaat, in het geval van het afnemen van vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven aan een ATO buiten het grondgebied van de lidstaten, een certificaat van examinator uitreiken aan een kandidaat die houder is van een bevoegdheidsbewijs uitgereikt door een derde land in overeenstemming met ICAO bijlage 1, op voorwaarde dat de kandidaat: i) houder is van een bewijs van bevoegdheid, bevoegdverklaring of certificaat dat minstens gelijkwaardig is aan dat waarvoor hij gemachtigd is om vaardigheidstest, bekwaamheidsproeven of beoordelingen af te nemen, en in elk geval ten minste een CPL; ii) voldoet aan de eisen vastgesteld in dit subdeel ten behoeve van de afgifte van het relevante certificaat voor examinatoren; en iii) aan de bevoegde autoriteit aantoont dat hij over adequate kennis beschikt van de Europese regels inzake luchtvaartveiligheid om de bevoegdheden van examinator te kunnen uitoefenen in overeenstemming met onderhavig deel.

2)	Het in punt 1) vermelde certificaat is beperkt tot het uitvoeren van vaardigheidstests en bekwaamheidstests: i) buiten het grondgebied van de lidstaten; en ii) van kandidaten die voldoende kennis hebben van de taal waarin de test/wordt afgenomen.

FCL.1005   Beperking van bevoegdheden in het geval van belangenverstrengeling

Het is examinatoren niet toegestaan om:

a)

vaardigheidstests of beoordelingen van vakbekwaamheid af te nemen bij kandidaten voor de afgifte van een bewijs van bevoegdheid, bevoegdverklaring of certificaat: 1) wanneer ze aan de kandidaat vlieginstructie hebben gegeven voor het bewijs van bevoegdheid, de bevoegdverklaring of het certificaat waarvoor de vaardigheidstest of beoordeling van vakbekwaamheid wordt afgelegd; of 2) wanneer ze verantwoordelijk waren voor de voordracht voor de vaardigheidstest, in overeenstemming met FCL.030, punt b);

b)	vaardigheidstests, bekwaamheidsproeven of beoordelingen van vakbekwaamheid af te nemen wanneer ze hun objectiviteit niet kunnen garanderen.

FCL.1010   Toelatingseisen voor examinatoren

Kandidaten voor een certificaat van examinator moeten aantonen dat zij:

a)	beschikken over relevante kennis, achtergrond en gepaste ervaring met betrekking tot de bevoegdheden van een examinator;

b)

geen sancties hebben gekregen, waaronder de schorsing, beperking of intrekking van één van zijn bewijzen van bevoegdheid, bevoegdverklaringen of certificaten afgegeven in overeenstemming met dit deel wegens niet-naleving van de basisverordening en de bijbehorende uitvoeringsvoorschriften gedurende de afgelopen 3 jaar.

FCL.1015   Standaardisatie examinatoren

a)   Kandidaten voor een certificaat van examinator moeten een standaardisatiecursus volgen die wordt gegeven door de bevoegde autoriteit of door een ATO en is goedgekeurd door de bevoegde autoriteit.

b)   De standaardisatiecursus moet bestaan uit theoretische en praktische instructie en moet ten minste het volgende bevatten:

1)	het uitvoeren van 2 vaardigheidstest, bekwaamheidsproeven of beoordelingen van vakbekwaamheid voor de bewijzen van bevoegdheid, bevoegdverklaringen of certificaten waarvoor de kandidaat bevoegd wil worden om tests en bekwaamheidsproeven af te nemen;

2)	instructie over de toepasselijke eisen in dit deel en de toepasselijke eisen voor vluchtuitvoeringen, het uitvoeren van vaardigheidstests, bekwaamheidsproeven en beoordelingen van vakbekwaamheid, en de documentering en rapportering daarvan;

3)	een briefing over de nationale administratieve procedures, eisen inzake gegevensbescherming, aansprakelijkheid, ongevallenverzekering en vergoedingen.

c)   Houders van een certificaat van examinator mogen geen vaardigheidstests, bekwaamheidsproeven of beoordelingen van vakbekwaamheid afnemen van een kandidaat waarvoor de bevoegde autoriteit een andere is dan de bevoegde autoriteit die het certificaat van examinator heeft uitgereikt, tenzij:

1)	ze de bevoegde autoriteit van de kandidaat op de hoogte hebben gesteld van hun intentie om de vaardigheidstest, bekwaamheidsproef of beoordeling van vakbekwaamheid uit te voeren en van de omvang van hun bevoegdheden als examinatoren;

2)	ze een briefing hebben ontvangen van de bevoegde autoriteit van de kandidaat over de elementen vermeld in punt b), 3).

FCL.1020   Beoordeling van vakbekwaamheid van examinatoren

Kandidaten voor een certificaat van examinator moeten hun vakbekwaamheid aantonen ten overstaan van een inspecteur van de bevoegde autoriteit of een senior examinator die hiertoe speciaal is gemachtigd door de bevoegde autoriteit die verantwoordelijk is voor het certificaat van examinator door middel van het uitvoeren van een vaardigheidstest, bekwaamheidsproef of beoordeling van vakbekwaamheid in de rol van examinator waarvoor een kandidaat bevoegdheden wil verkrijgen, met inbegrip van het briefen, het uitvoeren van de vaardigheidstest, bekwaamheidsproef of beoordelen van vakbekwaamheid en de beoordeling van de persoon waaraan de test, proef of beoordeling wordt gegeven, de nabeschouwing van de vlucht en het registreren van documentatie.

FCL.1025   Geldigheid, verlenging en hernieuwde afgifte van certificaten als examinator

a)   Geldigheid. Een certificaat van examinator is 3 jaar geldig.

b)   Verlenging. Een certificaat van examinator wordt verlengd wanneer de houder ervan gedurende de geldigheidsperiode van het certificaat:

1)	elk jaar ten minste 2 vaardigheidstests, bekwaamheidsproeven of beoordelingen van vakbekwaamheid heeft uitgevoerd;

2)	tijdens het laatste jaar van de geldigheidsperiode een herhalingscursus voor examinatoren heeft gevolgd, georganiseerd door de bevoegde autoriteit of een ATO en erkend door de bevoegde autoriteit.

3)

Eén van de vaardigheidstests of bekwaamheidsproeven die werd uitgevoerd gedurende het laatste jaar van de geldigheidsperiode volgens punt 1), moet zijn beoordeeld door een inspecteur van de bevoegde autoriteit of door een senior examinator die hiertoe speciaal is gemachtigd door de bevoegde autoriteit die verantwoordelijk is voor het certificaat van examinator.

4)

Indien de kandidaat voor een verlenging bevoegdheden heeft voor meer dan één categorie van examinatorcertificaten, kan een gecombineerde verlenging van alle bevoegdheden als examinator worden verkregen wanneer de kandidaat voldoet aan de eisen onder b), 1) en 2) en FCL.1020 voor één van de categorieën van examinatorcertificaten, in samenspraak met de bevoegde autoriteit.

c)   Hernieuwde afgifte. Als het certificaat is verlopen, moeten kandidaten voldoen aan de eisen onder b), 2) en FCL.1020 voordat ze de uitoefening van de bevoegdheden mogen hervatten.

d)   Een certificaat van examinator wordt slechts verlengd of hernieuwd afgegeven als de kandidaat heeft aangetoond dat hij de eisen onder FCL.1010 en FCL.1030 permanent naleeft.

FCL.1030   Uitvoeren van vaardigheidstests, bekwaamheidsproeven en beoordelingen van bekwaamheid

a)   Tijdens het uitvoeren van vaardigheidstests, bekwaamheidsproeven en beoordelingen van bekwaamheid moet de examinator:

1)	ervoor zorgen dat de communicatie met de kandidaat kan verlopen zonder taalbarrières;

2)

controleren of de kandidaat voldoet aan alle in dit deel vastgestelde eisen inzake kwalificatie, opleiding en ervaring voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van het bewijs van bevoegdheid, de bevoegdverklaring of het certificaat waarvoor de vaardigheidstest, bekwaamheidsproef of beoordeling van vakbekwaamheid wordt afgenomen;

3)	de kandidaat bewust maken van de gevolgen van het verstrekken van onvolledige, onnauwkeurige of valse informatie met betrekking tot zijn opleiding en ervaring als piloot.

b)   Na het voltooien van de vaardigheidstest of bekwaamheidsproef moet de examinator:

1)

de kandidaat op de hoogte stellen van het resultaat van de test. Indien de kandidaat slechts gedeeltelijk of niet is geslaagd, moet de examinator hem ervan op de hoogte stellen dat hij de bevoegdheden van de bevoegdverklaring niet mag uitoefenen tot hij volledig is geslaagd. De examinator licht mogelijke verdere opleidingseisen en het recht van de kandidaat om in beklag te gaan nader toe;

2)

in het geval van het slagen voor een bekwaamheidsproef of beoordeling van vakbekwaamheid voor de verlenging of hernieuwde afgifte: het aantekenen, op het bewijs van bevoegdheid of certificaat van de kandidaat, van de nieuwe vervaldatum van de bevoegdverklaring of het certificaat indien de examinator speciaal hiertoe is bevoegd door de bevoegde autoriteit die verantwoordelijk is voor het bewijs van bevoegdheid van de kandidaat;

3)

de kandidaat een getekend verslag overhandigen van de vaardigheidstest of bekwaamheidsproef en onverwijld kopieën van het verslag indienen bij de bevoegde autoriteit die verantwoordelijk is voor het bevoegdheidsbewijs van de kandidaat, en bij de bevoegde autoriteit die het certificaat van examinator heeft afgegeven. Het verslag moet het volgende bevatten: i) een verklaring dat de examinator informatie heeft ontvangen van de kandidaat met betrekking tot zijn ervaring en instructie, en dat die ervaring en instructie in overeenstemming is met de toepasselijke eisen van het onderhavige deel; ii) bevestiging dat alle vereiste manoeuvres en oefeningen werden volbracht, evenals informatie over de mondelinge theorie-examens indien van toepassing. Indien de kandidaat niet is geslaagd voor een item moet de examinator de redenen voor die beoordeling noteren; iii) het resultaat van de test, proef of beoordeling van vakbekwaamheid.

c)   Examinatoren moeten de details van alle vaardigheidstests, bekwaamheidsproeven en beoordelingen van vakbekwaamheid die ze hebben uitgevoerd, met inbegrip van de resultaten, gedurende 5 jaar bewaren.

d)   Op vraag van de bevoegde autoriteit die verantwoordelijk is voor het certificaat van examinator of de bevoegde autoriteit die verantwoordelijk is voor het bevoegdheidsbewijs van de kandidaat, moet de examinator alle gegevens, rapporten en mogelijke andere informatie indienen die vereist is met het oog op toezichtsactiviteiten.

SECTIE 2

Specifieke eisen voor de vliegexaminatoren — FE

FCL.1005.FE   FE — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   FE(A). Een FE voor vleugelvliegtuigen is bevoegd tot het afnemen van:

1)

vaardigheidstests voor de afgifte van de PPL(A) en vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de bijbehorende klasse- en typebevoegdverklaringen voor éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen, behalve voor éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen, op voorwaarde dat de examinator niet minder dan 1 000 vlieguren ervaring heeft als bestuurder van vleugelvliegtuigen of TMG's, waarvan ten minste 250 uur vlieginstructie;

2)

vaardigheidstests voor de afgifte van de CPL(A) en vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de bijbehorende klasse- en typebevoegdverklaringen voor één piloot gecertificeerde vliegtuigen behalve voor éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen, op voorwaarde dat de examinator ten minste 2 000 vlieguren ervaring heeft als bestuurder op vleugelvliegtuigen of TMG's, waarvan ten minste 250 uur vlieginstructie;

3)	vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de LAPL(A) op voorwaarde dat de examinator ten minste 500 vlieguren heeft als bestuurder van vleugelvliegtuigen of TMG's, waarvan ten minste 100 uur vlieginstructie;

4)

vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor een bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden op voorwaarde dat de examinator ten minste 500 vlieguren heeft als bestuurder van vleugelvliegtuigen of TMG's, waarvan ten minste 500 starts en landingen als vlieginstructie voor de bevoegdverklaring voor het vliegen in bergachtige gebieden.

b)   FE(H). Een FE voor helikopters is bevoegd voor de uitvoering van:

1)

vaardigheidstests voor de afgifte van de PPL(H) en vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor typebevoegdverklaringen voor éénpiloot-gecertificeerde éénmotorige helikopters aangetekend op een PPL(H), op voorwaarde dat de examinator ten minste 1 000 vlieguren heeft als bestuurder op helikopters, waarvan ten minste 250 uur vlieginstructie;

2)

vaardigheidstests voor de afgifte van de CPL(H) en vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor typebevoegdverklaringen voor éénpiloot-gecertificeerde éénmotorige helikopters aangetekend op een CPL(H), op voorwaarde dat de examinator ten minste 2 000 vlieguren heeft als bestuurder op helikopters, waarvan ten minste 250 uur vlieginstructie;

3)

vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor typebevoegdverklaringen voor éénpiloot-gecertificeerde meermotorige helikoptersaangetekend op een PPL(H) of een CPL(H), op voorwaarde dat de examinator heeft voldaan aan de eisen onder 1) of 2), naargelang het geval, en houder is van een CPL(H) of ATPL(H) en, indien van toepassing, een IR(H);

4)	vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de LAPL(H) op voorwaarde dat de examinator ten minste 500 vlieguren heeft als bestuurder van helikopters, waarvan ten minste 150 uur vlieginstructie.

c)   FE(As). Een FE voor luchtschepen is bevoegd om vaardigheidstests af te nemen voor de afgifte van de PPL(As) en CPL(As) en vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de bijbehorende typebevoegdverklaringen voor luchtschepen, op voorwaarde dat de examinator 500 vlieguren heeft als bestuurder op luchtschepen, met inbegrip van 100 uur vlieginstructie.

d)   FE(S). Een FE voor zweefvliegtuigen is bevoegd voor de uitvoering van:

1)	vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de SPL en de LAPL(S) op voorwaarde dat de examinator 300 vlieguren heeft als bestuurder van zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen, waarvan ten minste 150 uur of 300 lanceringen als vlieginstructie;

2)	bekwaamheidsproeven voor de uitbreiding van de SPL-bevoegdheden naar commerciële vluchtuitvoeringen op voorwaarde dat de examinator 300 vlieguren heeft als bestuurder van zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen, waarvan ten minste 90 uur vlieginstructie;

3)	vaardigheidstests voor de uitbreiding van de SPL- of LAPL(S)-bevoegdheden naar TMG op voorwaarde dat de examinator 300 vlieguren heeft als bestuurder van zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen, waarvan ten minste 50 uur vlieginstructie op TMG.

e)   FE(B). Een FE voor luchtballonnen is bevoegd voor de uitvoering van:

1)

vaardigheidstests voor de afgifte van de BPL en de LAPL(B) en vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de uitbreiding van de bevoegdheden naar andere klassen of groepen van luchtballonnen, op voorwaarde dat de examinator 250 vlieguren heeft als bestuurder op luchtballonnen, waarvan ten minste 50 uur vlieginstructie;

2)

bekwaamheidsproeven voor de uitbreiding van de BPL-bevoegdheden naar commerciële vluchtuitvoeringen op voorwaarde dat de examinator 300 vlieguren heeft als bestuurder van luchtballonnen, waarvan ten minste 50 uur in dezelfde groep luchtballonnen waarvoor de uitbreiding wordt aangevraagd. De 300 vlieguren moeten 50 uur vlieginstructie bevatten.

FCL.1010.FE   FE — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een FE-certificaat moet houder zijn van:

een FI-certificaat, in de toepasselijke luchtvaartuigcategorie.

SECTIE 3

Specifieke eisen voor de examinator voor een typebevoegdverklaring — TRE

FCL.1005.TRE   TRE — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   TRE(A) en TRE(PL). Een TRE voor vleugelvliegtuigen of powered-lift luchtvaartuigen is bevoegd voor de uitvoering van:

1)	vaardigheidstests voor de eerste afgifte van typebevoegdverklaringen voor vleugelvliegtuigen of powered-lift luchtvaartuigen, naargelang het geval;

2)	bekwaamheidsproeven voor de verlenging of hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen en IR's;

3)	vaardigheidstests voor de afgifte van een ATPL(A);

4)	vaardigheidstests voor de afgifte van een MPL, op voorwaarde dat de examinator voldoet aan de eisen onder FCL.925;

5)	beoordeling van vakbekwaamheid voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van een TRI- of SFI-certificaat in de betreffende luchtvaartuigcategorie, op voorwaarde dat de examinator ten minste 3 jaar als TRE heeft volbracht.

b)   TRE(H). De bevoegdheden van een TRE(H) zijn het uitvoeren van:

1)	vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen voor helikopters;

2)	bekwaamheidsproeven voor de verlenging of hernieuwde afgifte van IR's, of voor de uitbreiding van de IR(H) van éénmotorige helikopters naar meermotorige helikopters, op voorwaarde dat de TRE(H) houder is van een geldig IR(H);

3)	vaardigheidstests voor de afgifte van een ATPL(H);

4)	beoordeling van vakbekwaamheid voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van een TRI(H)- of SFI(H)-certificaat, op voorwaarde dat de examinator ten minste 3 jaar als TRE heeft volbracht.

FCL.1010.TRE   TRE — Toelatingseisen

a)   TRE(A) en TRE(PL). Kandidaten voor een TRE-certificaat voor vleugelvliegtuigen en powered-lift luchtvaartuigen moeten:

1)	in het geval van meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen of powered-lift luchtvaartuigen 1 500 uren hebben gevlogen als bestuurder van meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen of powered-lift luchtvaartuigen, naargelang het geval, waarvan ten minste 500 uur als PIC;

2)	in het geval van éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen, 500 uren hebben gevlogen als bestuurder van éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen, waarvan ten minste 200 uur als PIC;

3)	houder zijn van een CPL of ATPL en een TRI-certificaat voor het betreffende type;

4)	voor de eerste afgifte van een TRE-certificaat, ten minste 50 uur vlieginstructie hebben gegeven als een TRI, FI of SFI in het betreffende type of een FSTD die representatief is voor dat type.

b)   TRE(H). Kandidaten voor een TRE(H)-certificaat voor helikopters moeten:

1)	houder zijn van een TRI(H)-certificaat of, in het geval van éénpiloot-gecertificeerde éénmotorige helikopters, van een geldig FI(H)-certificaat voor het betreffende type;

2)	voor de eerste afgifte van een TRE-certificaat, 50 uur vlieginstructie hebben gegeven als een TRI, FI of SFI in het betreffende type of een FSTD die representatief is voor dat type;

3)	in het geval van meerpiloot-gecertificeerde helikopters, houder zijn van een CPL(H) of ATPL(H) en 1 500 uren hebben gevlogen als bestuurder van meerpiloot-gecertificeerde helikopters, waarvan ten minste 500 uur als PIC;

4)	in het geval van éénpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopters: i) ten minste 1 000 uren hebben gevlogen als bestuurder van helikopters, waarvan ten minste 500 uur als PIC; ii) houder zijn van een CPL(H) of ATPL(H) en, indien van toepassing, een geldig IR(H);

5)	in het geval van éénpiloot-gecertificeerde éénmotorige helikopters: i) ten minste 750 uren hebben gevlogen als bestuurder van helikopters, waarvan ten minste 500 uur als PIC; ii) houder zijn van een professioneel bewijs van bevoegdheid als bestuurder van helikopters.

6)	Voordat de bevoegdheden van een TRE(H) worden uitgebreid van éénpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopters naar meerpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopters voor hetzelfde type helikopter, moet de houder ten minste 100 uur meerpilootbediening hebben volbracht op dit type.

7)

In het geval van kandidaten voor het eerste TRE-certificaat voor meerpiloot-gecertificeerde meermotorige helikopters, mogen de 1 500 uur vliegervaring op meerpiloot-gecertificeerde helikopters vereist in punt b), 3) worden beschouwd als zijnde voldaan als de kandidaat de 500 uur vliegtijd als PIC op een meerpiloot-gecertificeerde helikopter van hetzelfde type heeft gevlogen.

SECTIE 4

Specifieke eisen voor een examinator voor klasseaantekening — CRE

FCL.1005.CRE   CRE — Bevoegdheden

De bevoegdheden van een CRE bestaan uit het afnemen, voor éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen, behalve voor éénpiloot-gecertificeerde complexe vleugelvliegtuigen met groot prestatievermogen, van:

a)	vaardigheidstests voor de afgifte van klasse- en typebevoegdverklaringen;

b)	bekwaamheidsproeven voor: 1) verlenging of hernieuwde afgifte van klasse- en typebevoegdverklaringen; 2) verlenging en hernieuwde afgifte van IR's, op voorwaarde dat de CRE voldoet aan de eisen onder FCL.1010.IRE, punt a).

FCL.1010.CRE   CRE — Toelatingseisen

Een kandidaat voor een CRE-certificaat moet:

a)	houder zijn of zijn geweest van een CPL(A), MPL(A) of ATPL(A) met éénpilootbevoegdheden en houder zijn van een PPL(A);

b)	houder zijn van een CRI-certificaat voor de betreffende klasse of het betreffende type;

c)	500 uren hebben gevlogen als bestuurder van vleugelvliegtuigen.

SECTIE 5

Specifieke eisen voor de examinator instrumentvliegen — IRE

FCL.1005.IRE   IRE — Bevoegdheden

De houder van een IRE-certificaat is bevoegd tot het afnemen van vaardigheidstests voor de afgifte, en bekwaamheidsproeven voor de verlenging of hernieuwde afgifte, van IR's.

FCL.1010.IRE   IRE — Toelatingseisen

a)   IRE(A). Kandidaten voor een IRE-certificaat voor vleugelvliegtuigen moeten houder zijn van een IRI(A) en het onderstaande hebben afgerond:

1)	2 000 vlieguren als bestuurder van vleugelvliegtuigen; en

2)	450 vlieguren onder IFR, waarvan 250 uur als instructeur.

b)   IRE(H). Kandidaten voor een IRE-certificaat voor helikopters moeten houder zijn van een IRI(H) en het onderstaande hebben afgerond:

1)	2 000 vlieguren als bestuurder van helikopters; en

2)	300 uur instrumentvliegtijd in helikopters, waarvan 200 uur als instructeur.

c)   IRE(As). Kandidaten voor een IRE-certificaat voor luchtschepen moeten houder zijn van een IRI(As) en het onderstaande hebben afgerond:

1)	500 vlieguren als bestuurder van luchtschepen; en

2)	100 uur instrumentvliegtijd in luchtschepen, waarvan 50 uur als instructeur.

SECTIE 6

Specifieke eisen voor de examinator vluchtsimulator — SFE

FCL.1005.SFE   SFE — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   SFE(A) en SFE(PL). De bevoegdheden van een SFE voor vleugelvliegtuigen of powered-lift luchtvaartuigen zijn het in een FFS afnemen van:

1)	vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen voor meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen of powered-lift luchtvaartuigen, naargelang het geval;

2)	bekwaamheidsproeven voor de verlenging of hernieuwde afgifte van IR's, op voorwaarde dat de SFE voldoet aan de eisen onder FCL.1010.IRE voor de betreffende luchtvaartuigcategorie;

3)	vaardigheidstests voor de afgifte van een ATPL(A);

4)	vaardigheidstests voor de afgifte van een MPL, op voorwaarde dat de examinator voldoet aan de eisen onder FCL.925;

5)	beoordeling van vakbekwaamheid voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van een SFI-certificaat in de betreffende luchtvaartuigcategorie, op voorwaarde dat de examinator ten minste 3 jaar als SFE actief is geweest.

b)   SFE(H). De bevoegdheden van een SFE voor helikopters zijn het in een FFS afnemen van:

1)	vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de afgifte, verlenging en hernieuwde afgifte van typebevoegdverklaringen; en

2)	bekwaamheidsproeven voor de verlenging en hernieuwde afgifte van IR's, op voorwaarde dat de SFE voldoet aan de eisen onder FCL.1010.IRE, punt b);

3)	vaardigheidstests voor de afgifte van een ATPL(H);

4)	vaardigheidstests en bekwaamheidsproeven voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van een SFI(H)-certificaat, op voorwaarde dat de examinator ten minste 3 jaar als SFE heeft actief is geweest.

FCL.1010.SFE   SFE — Toelatingseisen

a)   SFE(A). Kandidaten voor een SFE-certificaat voor vleugelvliegtuigen moeten:

1)	houder zijn of geweest zijn van een ATPL(A), een klasse- of typebevoegdverklaring en een SFI(A)-certificaat voor het betreffende type vleugelvliegtuig;

2)	ten minste 1 500 uren hebben gevlogen als bestuurder van meerpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen;

3)	voor de eerste afgifte van een SFE-certificaat, ten minste 50 uur instructie in een vluchtsimulator hebben gegeven als een SFI(A) op het betreffende type.

b)   SFE(H). Kandidaten voor een SFE-certificaat voor helikopters moeten:

1)	houder zijn van een ATPL(H), een typebevoegdverklaring en een SFI(H)-certificaat voor het betreffende type helikopter;

2)	ten minste 1 000 uren hebben gevlogen als bestuurder van meerpiloot-gecertificeerde helikopters;

3)	voor de eerste afgifte van een SFE-certificaat, ten minste 50 uur instructie in een vluchtsimulator hebben gegeven als een SFI(H) op het betreffende type.

SECTIE 7

Specifieke eisen voor de examinator vlieginstructeur — FIE

FCL.1005.FIE   FIE — Bevoegdheden en voorwaarden

a)   FIE(A). De bevoegdheden van een FIE voor vleugelvliegtuigen omvatten het afnemen van beoordelingen van vakbekwaamheid voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van certificaten voor FI(A), CRI(A), IRI(A) en TRI(A) op éénpiloot-gecertificeerde vleugelvliegtuigen, op voorwaarde dat de FIE houder is van het betreffende certificaat van instructeur.

b)   FIE(H). De bevoegdheden van een FIE voor helikopters omvatten het afnemen van beoordelingen van vakbekwaamheid voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van certificaten voor FI(H), IRI(H) en TRI(H) op éénpiloot-gecertificeerde helikopters, op voorwaarde dat de FIE houder is van het betreffende certificaat van instructeur.

c)   FIE(As), (S), (B). De bevoegdheden van een FIE voor zweefvliegtuigen, gemotoriseerde zweefvliegtuigen, luchtballonnen en luchtschepen omvatten het afnemen van beoordelingen van vakbekwaamheid voor de afgifte, verlenging of hernieuwde afgifte van certificaten als instructeur voor de betreffende luchtvaartuigcategorie, op voorwaarde dat de FIE houder is van het betreffende certificaat van instructeur.

FCL.1010.FIE   FIE — Toelatingseisen

a)   FIE(A). Kandidaten voor een FIE-certificaat voor vleugelvliegtuigen moeten,

in het geval van kandidaten die bekwaamheidsbeoordeling willen uitvoeren:

1)	houder zijn van het betreffende certificaat van instructeur, naargelang het geval;

2)	2 000 uren hebben gevlogen als bestuurder van vleugelvliegtuigen of TMG's; en

3)	ten minste 100 uren hebben gevlogen als instructeur van kandidaten voor een certificaat van instructeur.

b)   FIE(H). Kandidaten voor een FIE-certificaat voor helikopters moeten:

1)	houder zijn van het betreffende certificaat als instructeur, naargelang het geval;

2)	2 000 uren hebben gevlogen als bestuurder van helikopters;

3)	ten minste 100 uren hebben gevlogen als instructeur van kandidaten voor een certificaat als instructeur.

c)   FIE(As). Kandidaten voor een FIE-certificaat voor luchtschepen moeten:

1)	500 uren hebben gevlogen als bestuurder van luchtschepen;

2)	ten minste 20 uren hebben gevlogen als instructeur van kandidaten voor een FI(As)-certificaat;

3)	houder zijn van het betreffende certificaat van instructeur.

d)   FIE(S). Kandidaten voor een FIE-certificaat voor zweefvliegtuigen moeten:

1)	houder zijn van het betreffende certificaat als instructeur;

2)	500 uren hebben gevlogen als bestuurder van zweefvliegtuigen of gemotoriseerde zweefvliegtuigen;

3)

het onderstaande hebben afgerond: i) voor kandidaten die beoordelingen van vakbekwaamheid willen uitvoeren in TMG's, 10 uur of 30 starts als instructeur van kandidaten voor een certificaat als instructeur in TMG's; ii) in alle andere gevallen, 10 uur of 30 starts als instructeur van kandidaten voor een certificaat als instructeur.

e)   FIE(B). Kandidaten voor een FIE-certificaat voor luchtballonnen moeten:

1)	houder zijn van het betreffende certificaat als instructeur;

2)	350 uren hebben gevlogen als bestuurder van luchtballonnen;

3)	10 uur instructie hebben gegeven aan kandidaten voor een certificaat als instructeur.