Drinkwater — Essentiële kwaliteitsnormen

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn (EU) 2020/2184 betreffende de kwaliteit van voor menselijke consumptie bestemd water (herschikking)

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

De richtlijn beoogt herziene regels in te voeren om de gezondheid van de mens te beschermen tegen de verontreiniging van voor menselijke consumptie bestemd water door ervoor te zorgen dat het „gezond en schoon” is. Daarnaast beoogt de richtlijn hygiënevoorschriften tot stand te brengen voor materialen die in contact komen met drinkwater, zoals leidingen, en

• de toegang tot voor menselijke consumptie bestemd water te verbeteren;
• een kosteneffectieve risicogebaseerde benadering inzake de monitoring van de waterkwaliteit in te voeren.

KERNPUNTEN

Voor menselijke consumptie bestemd water wordt gedefinieerd als:

• al het water dat onbehandeld of na behandeling bestemd is voor drinken, koken, voedselbereiding of andere huishoudelijke doeleinden, zowel in openbare als in particuliere gebouwen en terreinen, ongeacht de herkomst en of het water wordt geleverd via een distributienet, geleverd uit een tankschip of in flessen of in verpakkingen wordt gedaan, met inbegrip van bronwater;
• al het water dat in levensmiddelenbedrijven wordt gebruikt voor de vervaardiging, de behandeling, de conservering of het in de handel brengen van voor menselijke consumptie bestemde producten of stoffen.

Uitzonderingen van de richtlijn

De richtlijn is niet van toepassing op:

• natuurlijk mineraalwater (maar geen bronwater) zoals bedoeld in Richtlijn 2009/54/EG (zie samenvatting); of
• water dat een geneesmiddel is in de zin van Richtlijn 2001/83/EG (zie samenvatting).

Daarnaast mogen de landen van de Europese Unie (EU) van toepassing van de richtlijn uitzonderen:

• water dat uitsluitend bestemd is voor doeleinden waarvoor de kwaliteit naar de overtuiging van de autoriteiten direct noch indirect van invloed is op de gezondheid van de verbruikers;
• voor menselijke consumptie bestemd water dat afkomstig is van een afzonderlijke voorziening die gemiddeld minder dan 10 m³ per dag levert of waarvan minder dan vijftig personen gebruikmaken, tenzij het water wordt geleverd in het kader van een commerciële of openbare activiteit.

Op zeeschepen die water ontzilten, passagiers aan boord hebben en optreden als waterleveranciers zijn sommige aspecten van de richtlijn niet van toepassing, zoals behandelingschemicaliën en filters.

Normen voor de waterkwaliteit

De EU-landen moeten ervoor zorgen dat voor menselijke consumptie bestemd water „gezond en schoon” is. Het moet vrij zijn van micro-organismen, parasieten en van stoffen die, in aantallen of concentraties, een potentieel gevaar voor de gezondheid van de mens vormen. In het bijzonder moet het aan de volgende minimumvereisten voldoen.

• Microbiologische parameters. Water moet volledig vrij zijn van:
  • intestinale enterokokken; en
  • E.coli.
• Chemische parameters. De hoeveelheden chemische stoffen mogen niet hoger zijn dan de volgende waarden (opmerking: g/l = gram per liter, mg/l = milligram per liter en μg/l = microgram per liter):
  • acrylamide 0,10 μg/l
  • antimoon 10 μg/l
  • arseen 10 μg/l
  • benzeen 1,0 μg/l
  • benzo[a]pyreen 0,010 μg/l
  • bisfenol A 2,5 μg/l
  • boor 1,5 mg/l
  • bromaat 10 μg/l
  • cadmium 5,0 μg/l
  • chloraat 0,25 mg/l
  • chloriet 0,25 mg/l
  • chroom 25 μg/l
  • koper 2,0 mg/l
  • cyanide 50 μg/l
  • 1,2-dichloorethaan 3,0 μg/l
  • epichloorhydrine 0,10 μg/l
  • fluoride 1,5 mg/l
  • gehalogeneerde azijnzuren (HAA’s) 60 μg/l
  • lood 5 μg/l
  • kwik 1,0 μg/l
  • microcystine-LR 1,0 μg/l
  • nikkel 20 μg/l
  • nitraat 50 mg/l
  • nitriet 0,50 mg/l
  • pesticiden 0,10 μg/l
  • pesticiden totaal 0,50 μg/l
  • PFAS totaal 0,50 μg/l
  • som van PFAS 0,10 μg/l
  • polycyclische aromatische koolwaterstoffen 0,10 μg/l
  • seleen 20 μg/l
  • tetrachlooretheen en trichlooretheen 10 μg/l
  • trihalomethanen totaal 100 μg/l
  • uraan 30 μg/l
  • vinylchloride 0,50 μg/l.
• Relevante parameters voor de risicobeoordeling van huishoudelijke leidingnetten (bv. leidingen, tanks). Dit zijn:
  • legionella < 1 000 kve*/l
  • lood 10 μg/l.
• Indicatorparameters. Dit omvat de aanwezigheid van agressieve of corrosieve middelen. Als het gehalte van deze middelen hoger is dan de in de richtlijn bepaalde grenswaarden, moeten de EU-landen beoordelen of deze niet-naleving een risico inhoudt voor de gezondheid van de mens en herstelmaatregelen nemen.

De EU-landen moeten ook de overige regels van de richtlijn naleven.

Risicobeoordeling

De EU-landen zorgen ervoor dat een risicobeoordeling en risicobeheer van de onttrekkingsgebieden voor onttrekkingspunten van voor menselijke consumptie bestemd water en van watervoorzieningssystemen wordt uitgevoerd, evenals een risicobeoordeling van de huishoudelijke leidingnetten en een analyse van de vraag of de potentiële risico’s van invloed zijn op de kwaliteit van het water, inclusief het identificeren van gevaren in het systeem en het uitvoeren van controlemaatregelen.

Materialen die in contact komen met drinkwater

De EU-landen zorgen ervoor dat materialen die worden gebruikt voor de onttrekking, behandeling, opslag of distributie van water die in contact komen met water:

• de gezondheid van de mens niet op directe of indirecte wijze in het gedrang brengen;
• de kleur, geur of smaak van het water niet negatief beïnvloeden;
• microbiële ontwikkeling in het water niet vergroten;
• niet meer verontreinigende stoffen in het water afgeven dan nodig is voor het beoogde doel van het materiaal.

Er zullen geleidelijk aanvullende methoden en procedures voor het testen en aanvaarden van toegestane uitgangsstoffen en eindmaterialen (vanaf 12 januari 2024) en lijsten van toegestane uitgangsstoffen (vanaf 12 januari 2025) worden ingevoerd.

Toegang, informatie, monitoring en evaluatie

De EU-landen moeten:

• de toegang tot drinkwater voor iedereen, met name voor kwetsbare en gemarginaliseerde groepen, verbeteren of handhaven;
• ervoor zorgen dat passende, actuele informatie over drinkwater beschikbaar is;
• uiterlijk op 12 januari 2029 een gegevensverzameling samenstellen met informatie over de maatregelen die genomen zijn om de toegang tot en het gebruik van voor menselijke consumptie bestemd water te bevorderen;
• uiterlijk op 12 juli 2027 een gegevensverzameling samenstellen met informatie over de risicobeoordeling, het risicobeheer en de monitoring van de onttrekkingsgebieden voor onttrekkingspunten;
• een gegevensverzameling samenstellen die de resultaten van de monitoring van de waterkwaliteit bevat, alsook informatie over incidenten en alle toegestane afwijkingen.

De Europese Commissie voert uiterlijk op 12 januari 2035 een evaluatie uit van de richtlijn en evalueert in de tussentijd ten minste om de vijf jaar de microbiële en chemische normen en de procedures voor monitoring, bemonstering en risicobeoordeling.

Intrekking

De richtlijn strekt tot herschikking en intrekking van Richtlijn 98/83/EG en de latere wijzigingen ervan (zie samenvatting) met ingang van 12 januari 2023.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is sinds 12 januari 2021 van toepassing en moet uiterlijk op 12 januari 2023 (sommige aspecten uiterlijk op 12 januari 2026) in de EU-landen zijn omgezet in nationale wetgeving.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• De herziene drinkwaterrichtlijn (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn (EU) 2020/2184 van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 2020 betreffende de kwaliteit van voor menselijke consumptie bestemd water (herschikking) (PB L 435 van 23.12.2020, blz. 1-62)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2019/1020 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende markttoezicht en conformiteit van producten en tot wijziging van Richtlijn 2004/42/EG en de Verordeningen (EG) nr. 765/2008 en (EU) nr. 305/2011 (PB L 169 van 25.6.2019, blz. 1-44)

Richtlijn (EU) 2015/1787 van de Commissie van 6 oktober 2015 tot wijziging van de bijlagen II en III bij Richtlijn 98/83/EG van de Raad betreffende de kwaliteit van voor menselijke consumptie bestemd water (PB L 260 van 7.10.2015, blz. 6-17)

Richtlijn 2009/54/EG van het Europees Parlement en de Raad van 18 juni 2009 betreffende de exploitatie en het in de handel brengen van natuurlijk mineraalwater (Herschikking) (PB L 164 van 26.6.2009, blz. 45-58)

Richtlijn 2001/83/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 november 2001 tot vaststelling van een communautair wetboek betreffende geneesmiddelen voor menselijk gebruik (PB L 311 van 28.11.2001, blz. 67-128)

Achtereenvolgende wijzigingen in Richtlijn 2001/83/EG werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2000 tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid (PB L 327 van 22.12.2000, blz. 1-73)

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 10.02.2021