Risicoparaatheid in de elektriciteitssector

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) 2019/941 betreffende risicoparaatheid in de elektriciteitssector

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

• Het doel van de verordening is om:
  • mogelijke elektriciteitscrises* beter te identificeren;
  • crisisbeheersingsplannen voor te bereiden; en
  • om te gaan met crises wanneer ze zich voordoen.
• Er wordt een gemeenschappelijke methodologie mee vastgesteld, evenals regels voor samenwerking tussen EU-landen met het oog op het voorkomen van, voorbereiden op en beheersen van elektriciteitscrises in een geest van solidariteit en transparantie, waarbij rekening wordt gehouden met de eisen van een concurrerende interne markt voor elektriciteit.
• Met de verordening wordt Richtlijn 2005/89/EG, waarin de maatregelen werden uiteengezet die de EU-landen moesten nemen om de zekerheid van de elektriciteitsvoorziening in het algemeen te waarborgen, ingetrokken.

KERNPUNTEN

Het Europees netwerk van transmissiesysteembeheerders voor elektriciteit (ENTSB voor elektriciteit):

• legt na uitgebreide raadpleging uiterlijk op 5 januari 2020 methodologie ter goedkeuring en/of wijziging voor aan het Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER):
  • voor het identificeren van de meest relevante regionale elektriciteitscrisisscenario’s met betrekking tot systeemtoereikendheid, systeemveiligheid en brandstofveiligheid;
  • voor het beoordelen van de seizoensgebonden toereikendheid en kortetermijntoereikendheid (maandelijkse, week-ahead- en day-ahead-toereikendheid) van het elektriciteitssysteem wanneer het wordt geconfronteerd met problemen als extreme weersomstandigheden;
• identificeert, binnen zes maanden na de goedkeuring van de eerste methodologie, de meest relevante elektriciteitscrisisscenario’s voor elke regio;
• evalueert deze regionale crisisscenario’s om de vier jaar opnieuw;
• werkt beide methodologieën bij en verbetert ze wanneer belangrijke nieuwe informatie beschikbaar komt;
• stelt beoordelingen van de seizoensgebonden toereikendheid op en publiceert deze voor de winter elk jaar uiterlijk op 1 december en voor de zomer elk jaar uiterlijk op 1 juni.

De methodologie voor het identificeren van regionale elektriciteitscrisesscenario’s:

• houdt rekening met ten minste de volgende risico’s:
  • zeldzame en extreme natuurrampen;
  • ongevalrisico’s;
  • gevolgrisico’s, met inbegrip van de gevolgen van aanslagen en brandstoftekorten;
• omvat het volgende:
  • inachtneming van alle relevante nationale en regionale omstandigheden;
  • wisselwerking van en correlatie tussen risico’s over grenzen heen;
  • simulaties van gelijktijdige elektriciteitscrises;
  • een rangschikking van risico’s naargelang hun impact en waarschijnlijkheid;
  • beginselen om om te gaan met gevoelige informatie en tegelijkertijd transparantie te waarborgen.
• wordt bekendgemaakt op de websites van ENTSB voor elektriciteit en ACER.

Bevoegde instanties, die uiterlijk op 5 januari 2020 door EU-landen worden aangewezen:

• zijn verantwoordelijk voor en werken onderling samen bij de uitvoering van de in de wetgeving vastgestelde taken;
• werken, waar nodig, samen met transmissie- en distributiesysteembeheerders, regulerende instanties, ENTSB voor elektriciteit, regionale coördinatiecentra en andere relevante belanghebbenden;
• identificeren, binnen vier maanden na identificatie van de regionale elektriciteitscrisisscenario’s, de meest relevante nationale elektriciteitscrisisscenario’s en werken deze om de vier jaar bij;
• stellen een risicoparaatheidsplan op op basis van de geïdentificeerde regionale en nationale elektriciteitscrisisscenario’s. De plannen, die na raadpleging van de Coördinatiegroep voor elektriciteit door de Europese Commissie zullen worden beoordeeld, worden opgesteld aan de hand van een model met informatie als:
  • een samenvatting van de elektriciteitscrisisscenario’s;
  • de rollen en de verantwoordelijkheden van de bevoegde instantie;
  • procedures en maatregelen tijdens een elektriciteitscrisis (bijv. nationaal, regionaal en bilateraal);
  • benoeming en omschrijving van de rol van een crisiscoördinator;
  • raadpleging van belanghebbenden, zoals transmissie- en distributiebeheerders en elektriciteits- en aardgasbedrijven;
  • noodsituatietests;
• geven onmiddellijk een vroegtijdige waarschuwing* af aan de Commissie en aangrenzende EU-landen wanneer uit betrouwbare informatie blijkt dat er zich op hun grondgebied een elektriciteitscrisis kan voordoen, en verstrekken relevante informatie;
• kondigen een elektriciteitscrisis af en informeren de Commissie en aangrenzende EU-landen;
• leggen uiterlijk drie maanden na afloop van een elektriciteitscrisis een evaluatieverslag voor aan de Commissie en de Coördinatiegroep voor elektriciteit met daarin een omschrijving van de gebeurtenis en een beoordeling van de gevolgen, de getroffen maatregelen en mogelijke verbeteringen.

Toezicht

• De Coördinatiegroep voor elektriciteit bespreekt kwesties als de samenhang van de risicoparaatheidsplannen, de resultaten van de beoordelingen van de toereikendheid en de prestaties van EU-landen wat betreft zekerheid van de elektriciteitsvoorziening*.
• ACER houdt toezicht op maatregelen voor zekerheid van de elektriciteitsvoorziening en brengt regelmatig verslag uit aan de Coördinatiegroep voor elektriciteit.
• De Commissie dient uiterlijk op 1 september 2025 een verslag in bij het Europees Parlement en de Raad over hoe zekerheid van elektriciteitsvoorziening in de EU kan worden vergroot.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 4 juli 2019 van toepassing.

ACHTERGROND

Elektriciteitscrises kunnen om vele redenen voorkomen, bijvoorbeeld door extreme weersomstandigheden, aanslagen of brandstoftekorten. Wanneer zich crisissituaties voordoen, hebben deze vaak een grensoverschrijdend effect. Grootschalige incidenten, zoals koude- of hittegolven of cyberaanvallen, kunnen meerdere EU-landen tegelijkertijd treffen.

De verordening is een van de acht wetteksten uit het pakket „Schone energie voor alle Europeanen” dat de Commissie in november 2016 heeft ingediend. Dit draagt bij aan de vormgeving van de energie-unie, het concurrerend houden van de EU en het nakomen van de verplichtingen van de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatsverandering.

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EU) 2019/941 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juni 2019 betreffende risicoparaatheid in de elektriciteitssector en tot intrekking van Richtlijn 2005/89/EG (PB L 158 van 14.6.2019, blz. 1-21)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2019/942 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juni 2019 tot oprichting van een Agentschap van de Europese Unie voor de samenwerking tussen energieregulators (PB L 158 van 14.6.2019, blz. 22-53)

Verordening (EU) 2019/943 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juni 2019 betreffende de interne markt voor elektriciteit (PB L 158 van 14.6.2019, blz. 54-124)

Richtlijn (EU) 2019/944 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juni 2019 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en tot wijziging van Richtlijn 2012/27/EU (PB L 158 van 14.6.2019, blz. 125-199)

Laatste bijwerking 24.07.2019